Tài liệu biện pháp xử lí Luật hành chính giáo dục xã phường | Trường Đại học Luật, Đại học Quốc gia Hà Nội

lOMoAR cPSD| 46892935 NHÓM II
BIỆN PHÁP GIÁO DỤC TẠI XÃ, PHƯỜNG, THỊ TRẤN
- Giáo dục tại xã, phường, thị trấn là biện pháp duy nhất không cách ly đối tượng khỏi cộng
đồng nên được xem là biện pháp ít nghiêm khắc nhất trong số các biện pháp xử lý hành chính.
1. Mục đích áp dụng: -
Giáo dục tại xã, phường, thị trấn là biện pháp xử lý hành chính áp dụng đối
với các đối tượng quy định tại Điều 90 của Luật này để giáo dục, quản lý họ tại nơi
cư trú trong trường hợp nhận thấy không cần thiết phải cách ly họ khỏi cộng đồng.
(khoản 1, điều 89, Luật xử lý vi phạm HC)
2. Thời hạn áp dụng: -
Thời hạn áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn từ 03 tháng
đến 06 tháng. (khoản 2, điều 89, Luật xử lý vi phạm HC) - Thời hạn áp dụng đối với
từng trường hợp củ thể được quyết định dựa trên tính chất, mức độ, hậu quả của
hành vi vi phạm, đặc điểm nhân thân người vi phạm và các tình tiết giảm nhẹ, tình tiết tăng nặng.
3. Đối tượng áp dụng:
a/ Người từ đủ 12 tuổi đến dưới 14 tuổi thực hiện hành vi có dấu hiệu của một tội
phạm rất nghiêm trọng do cố ý quy định tại Bộ luật Hình sự. -
Dựa trên tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội của hànhvi phạm
tội, Bộ Luật Hình Sự phân chia thành 04 loại: tội phạm ít nghiêm trọng, tội
phạm nghiêm trọng, tội phạm rất nghiêm trọng và tội phạm đặc biệt nghiêm
trọng (khoản 1, điều 9, Luật Hình Sự năm 2015 - sửa đổi bổ sung năm 2017).
Trong đấy, tội phạm rất nghiêm trọng là tội phạm có tính chất và mức độ
nguy hiểm cho xã hội rất lớn mà mức cao nhất của khung hình phạt đối với
tội ấy là từ trên 07 năm tù đến 15 năm tù. Những người từ đủ 12 tuổi đến
dưới 14 tuổi chưa đủ tuổi chịu trách nhiệm hình sự nên khi thực hiện hành vi
có dấu hiệu của một tội phạm thì các đối tượng này không bị truy cứu trách
nhiệm hình sự mà thay vào đó sẽ bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính giáo
dục tại xã, phường, thị trấn. -
Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012 (sửa đổi, bổ sung năm 2020)
cũng nhấn mạnh rằng nhóm đối tượng này chỉ bị áp dụng biện pháp giáo dục
tại xã, phường, thị trấn khi thực hiện hành vi có dấu hiệu của một tội phạm
rất nghiêm trọng “do cố ý”. => Có nghĩa là, người thực hiện hành vi vi phạm
nhận thức rõ hành vi đó và mong muốn hậu quả xảy ra hoặc tuy không mong
muốn nhưng vẫn có ý thức để mặc cho hậu quả xảy ra. Vì vậy, nếu người
chưa thành niên từ đủ 12 tuổi đến dưới 14 tuổi thực hiện hành vi có dấu
hiệu của một tội phạm rất nghiêm trọng nhưng với lỗi cố ý thì không phải là
đối tượng bị áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn. lOMoAR cPSD| 46892935
b/ Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi thực hiện hành vi có dấu hiệu của một tội
phạm nghiêm trọng do cố ý quy định tại Bộ luật Hình sự. -
Tội phạm nghiêm trọng theo quy định của Bộ luật Hình Sự là tội phạm
có tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội lớn mà mức cao nhất của khung
hình phạt đối với tội ấy là từ trên 03 năm tù đến 07 năm tù. Người từ đủ 14
tuổi đến dưới 16 tuổi chỉ phải chịu trách nhiệm hình sự về những tội phạm
rất nghiêm trọng, tội phạm đặc biệt nghiêm trọng liệt kê tại khoản 2 Điều 12
Bộ luật Hình Sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017). Vì vậy, những người
từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi thực hiện hành vi có dấu hiệu của một tội
phạm nghiêm trọng do cố ý không phải chịu trách nhiệm hình sự mà áp dụng
biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn.
c/ Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi đã 02 lần bị xử phạt vi phạm hành chính và
bị lập biên bản vi phạm hành chính tại lần vi phạm thứ ba trong thời hạn 06 tháng về
một trong các hành vi gây rối trật tự công cộng, trộm cắp tài sản, đánh bạc, lừa đảo,
đua xe trái phép. - Đối với nhóm đối tượng này, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều
của Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2020 đã làm rõ hơn quy định “02 lần trở lên
trong 06 tháng” trong Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012. Theo đó, những
người từ đủ 14 tuổi đến 16 tuổi đã “02 lần bị xử phạt vi phạm hành chính và bị lập
biên bản vi phạm hành chính tại lần vi phạm thứ ba trong thời hạn 06 tháng” về một
trong các hành vi được quy định thì sẽ trở thành đối tượng bị áp dụng biện pháp
giáo dục tại xã, phường, thị trấn. Người từ đủ 14 đến 16 tuổi dưới là đối tượng bị xử
phạt vi phạm hành chính do cố ý. Vì vậy, những đối tượng này khi thực hiện một
trong các hành vi gây rối trật tự công cộng, trộm cắp tài sản, đánh bạc, lừa đảo, đua
xe trái phép với lỗi cố ý thì sẽ bị xử phạt vi phạm HC. Tuy nhiên nếu trong thời hạn 06
tháng mà đối tượng đã 02 lần bị xử phạt vi phạm thứ ba thì đối tượng sẽ bị áp dụng
biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn. -
Trong quá trình xây dựng Luật sửa đổi, bổ sung một số Điều của Luật
Xử lý vi phạm hành chính, nhiều ý kiến cho rằng việc quy định các hành vi vi
phạm “trong thời hạn 06 tháng” là quá ngắn, không khả thi nên đề nghị tăng
thời hạn này lên thành “trong thời hạn 12 tháng”. Tuy nhiên, để tránh tình
trạng gia tăng đột biến số lượng đối tượng bị áp dụng biện pháp xử lý HC, các
nhà làm luật vẫn giữ nguyên quy định thời hạn 06 tháng như hiện nay.
d/ Người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi đã 02 lần bị xử phạt vi phạm hành chính và
bị lập biên bản vi phạm hành chính tại lần vi phạm thứ ba trong thời hạn 06 tháng về
một trong các hành vi xúc phạm nhân phẩm, danh dự của người khác, gây thương
tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác, chiếm giữ trái phép tài sản, hủy
hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản của người khác, gây rối trật tự công cộng, trộm
cắp tài sản, đánh bạc, lừa đảo, đua xe trái phép nhưng không phải là tội phạm. -
Người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi là đối tượng bị xử phạt về mọi vi
phạm hành chính. Tuy nhiên, nếu những đối tượng này đã 02 lần bị xử phạt
vi phạm hành chính và bị lập biên bản vi phạm hành chính tại lần vi phạm thứ lOMoAR cPSD| 46892935
03 trong thời hạn 06 tháng về một trong các hành vi được quy định thì đủ
điều kiện áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn. Thực chất, đây
là nhóm đối tượng được tách ra từ khoản 3 Điều 90 Luật xử lý vi phạm hành
chính năm 2012 (i). -
Tuy nhiên, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật xử lý viphạm
hành chính năm 2020 đã bổ sung vào nhóm đối tượng này những người có
một trong các hành vi sau đây là điều kiện để áp dụng biện pháp giáo dục tại
xã, phường, thị trấn: xúc phạm nhân phẩm, danh dự của người khác, gây
thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khoẻ của người khác, chiếm giữ trái
phép tài sản, huỷ hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản của người khác, đua xe
trái phép nhưng không phải tội phạm. (i): 3. Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16
tuổi đã 02 lần bị xử phạt vi phạm hành chính và bị lập biên bản vi phạm hành
chính tại lần vi phạm thứ ba trong thời hạn 06 tháng về một trong các hành
vi gây rối trật tự công cộng, trộm cắp tài sản, đánh bạc, lừa đảo, đua xe trái phép.
e/ Người từ đủ 14 tuổi trở lên đã 02 lần bị xử phạt vi phạm hành chính và bị lập biên
bản vi phạm hành chính tại lần vi phạm thứ ba trong thời hạn 06 tháng về hành vi sử
dụng trái phép chất ma túy. - Theo luật xử lý vi phạm hành chính năm 2012, “người
nghiện ma tuý từ đủ 18 tuổi trở lên có nơi cư trú ổn định” là đối tượng bị áp dụng
biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn. Tuy
nhiên, Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính
năm 2020 đã bổ sung và làm rõ hơn quy định về việc áp dụng biện pháp này
đối với người sử dụng trái phép chất ma tuý. Cụ thể, những người từ đủ 14
tuổi trở lên đã 02 lần bị xử phạt vi phạm hành chính và bị lập biên bản vi
phạm hành chính tại lần vi phạm thứ 03 trong thời hạn 06 tháng về hành vi
sử dụng trái phép chất ma tuý là đối tượng bị áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn.
f/ Người từ đủ 18 tuổi trở lên đã 02 lần bị xử phạt vi phạm hành chính và bị lập biên
bản vi phạm hành chính tại lần vi phạm thứ ba trong thời hạn 06 tháng về một trong
các hành vi xúc phạm nhân phẩm, danh dự của người khác, gây thương tích hoặc gây
tổn hại cho sức khỏe của người khác, chiếm giữ trái phép tài sản, hủy hoại hoặc cố ý
làm hư hỏng tài sản của người khác, gây rối trật tự công cộng, trộm cắp tài sản, đánh
bạc, lừa đảo, đua xe trái phép, ngược đãi hoặc hành hạ ông bà, cha mẹ, vợ chồng,
con, cháu hoặc người có công nuôi dưỡng mình nhưng không phải là tội phạm. -
Tương tự, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý viphạm
hành chính năm 2020 cũng đã bổ sung đối tượng bị áp dụng biện pháp giáo
dục tại xã, phường, thị trấn là những người từ đủ 18 tuổi trở lên đã 02 lần bị
xử phạt vi phạm hành chính và bị lập biên bản tại lần vi phạm thứ ba trong
thời hạn 06 tháng về một trong các hành vi huỷ hoại hoặc cố ý làm hư hỏng
tài sản của người khác, gây rối trật tự công cộng, trộm cắp tài sản, đánh bạc, lOMoAR cPSD| 46892935
lừa đảo, đua xe trái phép, hành hạ ông bà, cha mẹ, vợ chồng, con, cháu hoặc
người có công nuôi dưỡng mình mà không phải là tội phạm. -
Như vậy, đối tượng bị áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị
trấn bao gồm cả người chưa thành niên (từ đủ 12 tuổi) và người thành niên.
Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính năm
2020 đã sửa đổi, bổ sung các quy định về đối tượng bị áp dụng biện pháp xử
lý hành chính giáo dục tại xã, phường, thị trấn theo hướng quy định rõ về độ
tuổi, số lần vi phạm bị xử phạt vi phạm hành chính… nhằm đảm bảo sự thống
nhất, đồng bộ với các quy định của Bộ luật Hình sự và sự phù hợp với thực
tiễn, đảm bảo tính khả thi.
4. Thẩm quyền áp dụng:
- Chủ tịch UBND cấp xã có quyền quyết định áp dụng biện pháp giáo dục tại xã,
phường, thị trấn (ii). Cụ thể, Chủ tịch UBND cấp xã nơi người vi phạm cư trú hoặc
Chủ tịch UBND cấp xã nơi cơ sở bảo trợ xã hội, cơ sở trợ giúp trẻ em đã tiếp nhận
người chưa thành niên không có nơi cư trú ổn định đóng trụ sở có quyền ra quyết
định áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn.
(ii): khoản 1 Điều 105 Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012
(sửa đổi, bổ sung năm 2020)
5. Thủ tục áp dụng:
- Thủ tục áp dụng biện pháp xử lý hành chính giáo dục tại xã, phường, thị trấn được
thực hiện theo Điều 97, Điều 98 Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012 (sửa đổi, bổ
sung năm 2020) và các văn bản quy định chi tiết (iii). Luật sửa đổi, bổ sung một số điều
của Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2020 đã sửa đổi, bổ sung các quy định liên
quan đến thủ tục áp dụng các biện pháp xử lý hành chính nói chung, biện pháp giáo
dục tại xã, phường, thị trấn nói riêng nhằm đơn giản hoá thủ tục, rút ngắn tối đa các
mốc thời gian thực hiện các công việc.
(iii): Nghị định số 120/2021/NĐ-CP quy định chế độ áp dụng biện pháp xử lý hành
chính giáo dục tại xã, phường, thị trấn.
- Thủ tục áp dụng biện pháp này gồm hai bước
• Lập hồ sơ đề nghị áp dụng biện pháp;
• Chủ tịch UBND cấp xã xem xét, quyết định áp dụng biện pháp.