Tài liệu giới thiệu về Trần Hưng Đạo | Trường Đại học sư phạm kỹ thuật TP Hồ Chí Minh

Trần Hưng Đạo ( 12?? - 1300 ) - Giới thiệu : o
Trần Quốc Tuấn , tước hiệu Hưng Đạo đại vương o
một nhà chính trị, quân sự, tôn thất hoàng gia Đại Việt thời Trần.
Ông sinh ra tại thành phố Nam Định ngày nay nhưng không rõ năm
sinh, chỉ biết ông sinh ra không lâu sau khi vương triều nhà Trần
được thành lập (năm 1225), ông mất vì tuổi già vào ngày
3/10/1300 do chữa mãi không khỏi bệnh. -
Thân thế : con trai thứ 3 của Khâm Minh đại vương Trần Liễu – anh cả
của Trần Thái Tông Trần Cảnh, do vậy Trần Quốc Tuấn gọi Trần Thái
Tông bằng chú ruột. Cho đến nay vẫn không rõ mẹ ông là ai.
- Nhân cách, phẩm chất :
+ Gạt bỏ hiềm khích riêng: Dù cha ông có hiềm khích lớn với nhà Trần
Thái Tông, Trần Hưng Đạo luôn đặt việc nước lên trên, một lòng trung thành
phò tá các vua Trần đánh ngoại xâm cứu nước (Lúc sắp mất, Trần Liễm cầm tay
Quốc Tuấn, trăn trối rằng: "Con không vì cha lấy được thiên hạ, thì cha chết
dưới suối vàng cũng không nhắm mắt được". Quốc Tuấn ghi để trong lòng,
nhưng không cho là phải). Con trai của ông ( Hưng Vũ vương Nghiễm) được
lấy công chúa, nhưng tướng Trần Khánh Dư và người công chúa kia có quan hệ
bất chính, tuy nhiên khi quân Nguyên Mông sang xâm lược Đại Việt lần thứ 3,
Trần Hưng Đạo đã gạt bỏ hiềm riêng, tin cậy "giao hết công việc biên thùy cho
phó tướng Vân Đồn là Nhân Huệ vương Trần Khánh Dư".
+ Khéo tiến cử người tài giỏi, kính cẩn giữ tiết làm tôi:Trần Hưng Đạo
khéo tiến cử người tài giỏi cho đất nước, như Dã Tượng Yết Kiêu , là gia thần
của ông, có dự công dẹp Ô Mã Nhi, Toa Đô. Các người nổi tiếng khác như
Phạm Ngũ Lão, Trương Hán Siêu,...vốn là môn khách của ông, đều nổi tiếng
thời đó về văn chương và chính sự.
Vì có công lao lớn nên vua gia phong ông là Thượng quốc công, cho phép được
phong tước cho người khác, nhưng T
rần Hưng Đạo chưa bao giờ phong tước
cho một người nào. Khi quân Nguyên vào xâm chiếm nước Việt, ông lệnh cho
nhà giàu bỏ thóc ra cấp lương quân, mà cũng chỉ cho họ làm lang tướng giả chứ
không cho họ tước lang thực, ông rất kính cẩn giữ tiết làm tôi. - Sự nghiệp :
Ba lần chống quân Mông – Nguyên Lầần th nhầất ứ (1258) Trầần H ng Đ ư o đ ạ c giao tr ượ ách nhi m phòng th ệ ủ biên gi i tr ớ c th ướ i đi ờ m ể quần Mông Cổ xầm l c vào năm 1257. T ượ uy nhiên, các s li ử u ệ c a c ủ hai n ả c ướ đêầu không đêầ c p v ậ êầ vai trò c a H ủ ng Đ ư o v ạ ng trong c ươ ác tr n đánh l ậ n c ớ a ủ cuộc chiêến. Lầần th hai ứ (1285) Năm , đêế quôếc Mông C 1279 tr ổ thành ở môếi đe d a ọ têầm tàng cho n c ướ Đại Việt phía băếc. Ông th ở ng đi khăếp các l ườ , ki ộ m soát c ể ác gi ng võ đ ả ng đ ườ a ị ph ng, thu d ươ
ng nhiêầu nhần tài hào ki ụ t nh ệ ư Yêết Kiêu, Dã T ng ượ , Phạm Ngũ Lão,… Ghêế Tể t ng ướ bỏ không, v a lúc có s ừ ứ ph ng Băếc đêến. Th ươ ng hoàng ượ Trầần Thái Tông g i T
ọ rầần Quôếc Tuầến t i, t ớ ý đ ỏ nh lầếy ông làm T ị đôầ đ ư ể têếp s ứ ph ng Băếc. T ươ
rầần Quôếc Tuầến tr l ả i: ờ
"Vi c tếếp sệ gi , thầần không dám t ứ ả chôếi, còn nh ừ phong thầần làm T ư đôầ thì ư
thầần không dám vầng chiếếu. Huôếng chi Quan gia đi đánh gi c x ặ a, Quang Kh i ả theo hầầu mà b h ệ lạ i t ạ ý phong ch ự
c, thì tnh nghĩa trến d ứ i, e có chôỗ ch ướ a ư
n, seỗ không làm vui lòng Quan gia và Quang Kh ổ i. Đ ả i khi x ợ a giá tr vếầ, s ở eỗ xin vầng m nh cũng ch ệ ưa mu n". ộ Khi Thánh Tông tr v ở êầ, vi c ầếy l ệ i b ạ đầếy ỏ , vì hai ng i vôến không ườ a ư nhau.
Sau đó, Trầần Quôếc Tuầến ch đủ ng g ộ t b ạ hiêầm khích v ỏ i T ớ rầần Quang Kh i vì vi ả c ệ n c. ướ Năm , đ 1283 chu ể n b
ẩ kháng chiêến lầần hai, T ị rầần H ng ư Đ o đ ạ c ượ phong làm
Quôếc công têết chêế thôếng lĩnh ch quần. Đầầu năm ư 1285, quần Nguyên ôầ t h ạ ợp
công từ 2 phía, Thoát Hoan v t biên gi ượ i phía b ớ ăếc c a Đ ủ i Vi ạ t, còn T ệ oa Đô
đánh lên phía băếc, up hiêếp vùng Thanh Hóa-Ngh An ệ . Hưng Đạo v ng đôếc ươ quần đánh ch n ặ biên gi ở i nh ớ ng thầết b ư i, rút quần vêầ V ạ n Kiêếp. Th ạ y quần ủ
Nguyên do Ô Mã Nhi ch huy tầến công v ỉ
ào V n Kiêếp, quần Nguyê ạ n vầy quần c a ủ
Trầần Quôếc Tuầến. Vua Trầần đã đem quần đêến tr chiêến cho T ợ
rầần Quôếc Tuầến,đ ch ị
không ngăn n i nên rút lui. Đ ổ b ể o toàn l ả c ự l n ượ g và th c ự hi n k ệ êế "thanh dã" (v n không nhà trôến ườ g), Trầần H ng Đ ư o ra l ạ nh rút quần. ệ Quần xầm l c đu ượ i theo vua T ổ rầần xuôếng ph Thiên T ủ r ng (vùng ườ Nam Định).
Trong tnh cảnh nguy khôến, thư ng hoàng Thánh T ợ ông lo ng i, v ạ h ờ i ỏ H ng Đ ư o ạ v ng x ươ
em có nên hàng không. Ông kh ng khái tr ả l ả i ờ "B h ệ chém đầầu t ạ ôi rôầi hãy hàng". Sau tr n ậ quần Đ i Vi ạ ệt ph n công quần Nguyê ả n không thành và vi c m ệ t tr ặ n ậ Thanh-Ngh b ệ tịan v , đ ỡ i quần Vi ạ t lầm v ệ ào thêế b ép t ị 2 m ừ t Băếc-Nam. T ặ rầần H ng Đ ư o đ ạ a th ư ng hoàng Thánh T ượ
ông và vua Nhần Tông rút vêầ vùng b ờ bi n ể thu c đ ộ a ph ị n ậ Qu n ả g Ninh và H i Phòng ả
ngày nay.Khi thầếy đ o quần c ạ a ủ Toa Đô đã r i ờ Thanh Hóa ,Trầần H n ưg Đ o ạ đ a 2 vua T ư rầần cùng đ i quần v ạ t ượ bi n
ể vào Thanh Hóa, thoát kh i thêế b ỏ kìm k ị p c ẹ a đôếi ph ủ ng. Hàng lo ươ t tông ạ
thầết nhà Trầần ra hàng quần Nguyên nh hoàng ư t
ử Trầần Ích Tăếc, các hoàng thần Trầần L ng,
ộ Trầần Ki n.Năm 1285, ông v ệ ch k ạ êế ho ch t ạ ng ổ ph n công. Ch ả sau ỉ
một tháng chiêến đầếu quyêết li t v ệ i quần Nguyên, c ớ ác cánh quần Đ i Vi ạ t do ệ
Trầần Hư ng Đạ o chỉ huy giành thăếng lợ i, quần dần Đạ i Việ t đã têến vào Thăng Long, Thoát Hoan b ch ỏ y. T ạ rầần H ng Đ ư o và anh là H ạ ng ư Ninh v ng ươ Trầần Quôếc Tung dầẫn h n 2 v ơ n quần tầến cô ạ ng quần Nguyên b ở băếc sông Hôầng. ờ Quần Nguyên đ i b ạ i rút ch ạ y vêầ phía Băếc. ạ Lầần th ba ứ (cuốấi năm 1287
Năm 1286, Hôết Tầết Liệt sai (Auruyvci), Áo Lôẫ Xích Ô Mã Nhi (Omar) huy đ ng ộ 50 v n quần, đóng 300 thuy ạ
êần chiêến, sai quần ba hành t nh Giang Chiêết, Hôầ ỉ Qu ng, Giang T ả ầy chu n b ẩ đánh Đ ị i Vi ạ t, m ệ n danh nghĩa đ ượ a ph ư n thầần nhà ả
Trầần là Trầần Ích Tăếc vêầ làm An Nam Quôếc v ng. ươ Vua Trần Nhân Tông
xuống chiếu cho vương hầu, tôn thất chiêu mộ binh sĩ, cử Hưng
Đạo vương thống lĩnh vương hầu luyện tập binh sĩ, sửa sang khí
giới, đóng thuyền chiến. Năm 1287, nhà Nguyên điều động
quân Mông Cổ chia làm nhiều cánh tràn vào Đại Việt. Các quan
Đại Việt xin bắt tráng đinh sung quân để quân đội đông hơn,
nhưng Hưng Đạo Vương không đồng ý: “
Quần quý ở tnh nhu , ệ
không quý sôế đông. ở
Dầỗu đếến 100 v n quần ạ
mà nh Bôầ Kiến thì ư
cũng làm gì được? ”
— Trầần Quôếc Tuầến Năm , 1287 Tr nh Xi ị
ển báo tn cánh quần Vần Nam c a Nguyên đánh ủ i ả Phú L ng. T ươ rầần Nhần Tông h i H ỏ ng Đ ư o v ạ ng: ươ
"Năm nay đánh gi c thếế nào?" ặ . Ông vầẫn qu quyêết: ả
"Năm nay đánh giặc nhàn".Biêết nhà Trầần đã phòng b ị ở
Thanh - Nghệ , Thoát Hoan têến th ng vào t ẳ phía băếc v ừ à đông băếc. Sau nh ng ữ cu c đ ộ ng đ ụ bầết l ộ i ợ biên gi ở i, quần Đ ớ i Vi ạ t rút lui. T ệ rầần H n ư g Đ o không b ạ ỏ kinh đô mà phòng th ng ủ
ay t i Thăng Long. Năm 1288, quần Nguyê ạ n công thành, quần Đ i Vi ạ t nầếp tr ệ
ong thành băến tên ra. Trầần Quôếc Tuầến sai Trầần Cao
vài lầần đêến tr i Thoát Hoan xin gi ạ ng hoà, nh ả ng ban đêm th ư ng k ườ éo ra t ng ừ toán nh đánh lén vào tr ỏ i quần Nguy ạ ên, đôết phá l ng th ươ c rôầi rút lui. Thoá ự t
Hoan điêầu quần ra ngoài truy kích, nh ng quần Đ ư i ạ Vi t th ệ ng ườ n nầếp khó ẩ phát hi n ra. ệ
Quần Nguyên bao vầy tầến công vài lầần không có kêết qu , cuôếi cùng ả ph i rút lui. ả
Trong khi đó, đoàn thuyêần l ng c ươ a ủ Tr ng V ươ ăn Hổ b Nhần Hu ị v ệ ng T ươ rầần
Khánh Dư chặ n đánh và têu di t ệ
ở Vần Đôần. Thoát Hoan rút kh i Thăng Long ỏ vêầ hành dinh V ở n ạ Kiêếp. Do b thiêếu l ị ng v ươ à b nh d ệ ch, Thoát Hoan bu ị c ph ộ i ả rút lui, m t n ộ g c ả a th ủ
y quần do Ô Mã Nhi và Phàn Tiêếp ch ủ huy ỉ , m t ng ộ c ả a ủ b binh do Thoát Hoan ch ộ huy ỉ . Trầần H ng ư Đ o ạ bôế trí l c l ự n ượ g mai ph c ụ c ở a ử sông B ch
ạ Đăầng, tr c têếp têu di ự t toàn b ệ b ộ inh thuyêần c a ủ Ô Mã Nhi vào tháng T ( ư ầm lịch) năm M u T ậ ý (
), băết sôếng Ô Mã Nhi, Phà 1288 n Tiêếp và Tích Lệ
C . Thoát Hoan dầẫn quần b ơ ộ tháo ch y theo đ ạ ng L ườ ạng S n, d ơ c đ ọ ng b ườ ị
quần Việt đón đánh khiêến "quần sĩ m i phầần, t ườ n h
ổ i mầết 5, 8 phầần". ạ Tr n B ậ ch Đăầng ạ (1288) C c gôẫ ọ B ch Đăầng ạ th i ờ nhà Trầần Đầy là tr n đánh n ậ i b ổ t nhầết trong cu ậ
c kháng chiêến chôếng quần Nguyên - ộ
Mông lầần th ba, mang tnh chầết kh ứ ng đ ẳ
nh cũng là lầần cuôếi cùng quần ị Nguyên - Mông xầm l c Đ ượ i Vi ạ ệt. Th y quần Nguy ủ
ên vôến không biêết vêầ chu trình th y triêầu ủ của sông. Tr c ngà ướ y
diêẫn ra tr n đánh quyêết đ ậ nh này ị
, ông đã đoán tuyêến đ ng tháo ch ườ y c ạ a đ ủ ch ị
và nhanh chóng cho quần căếm c c gôẫ vót n ọ h n ọ đá ở y sông, t o thành thêế tr ạ n ậ c c ng ọ
ầầm đ c đáo giôếng nh ộ ư th i các b ờ c ậ danh t ng th ướ i tr ờ c nh ướ ư Ngô
Quyêần, Lê Hoàn. Khi Ô Mã Nhi cho quần vào sông, n c còn lên ca ướ o che hêết c c gôẫ, H ọ ng Đ ư o v ạ ng c ươ các t ử àu nh ra đán ỏ h rôầi gi ả v thua ch ờ y ạ . Quần Đ i ạ Việt v a ừ rút lui, v a đánh tr ừ . ả Khi nư c xuôếng, ớ toàn b th ộ y quần Nguyên ủ b ị măếc k t. ẹ Ngay l p t ậ c, H ứ ưng Đ o v ạ ư ng sai t ơ ng ướ
Nguyêẫn Khoái dầẫn quần
Thánh d c phá tan quần Nguy ự ên. Th ng hoàng Thánh T ượ ông và vua Nhần Tông
đư a đạ i quần têếp chiêến, quần Nguyên t th ử ng vô sôế, theo Đ ươ i Vi ạ t S ệ ký ử Toàn th : ư "n c sông do v ướ y đ ậ ngầầu c ỏ
ả". Cuôếi cùng, 400 thuyêần quần Nguyên b đôết chá ị y hêết. N i Minh t ộ ự Đôẫ Hành băết 2 t ng Ô Mã Nhi và Tích L ướ C ệ Ng ơ c ọ dầng lên vua Trầần. - Tác phẩ m têu bi u ể : H ch t ị ng sĩ ướ -
Tượng thờ Đức Thánh Trần trong đền Ngọc Sơn -
Tượng đài Trần Hưng Đạo tại thành phố Nha Trang
Tượng đài Trần Hưng Đạo nằm trên
một ngọn đồi của TP Quy Nhơn.
- Bài học : Công tư phân mình, lấy việc nước làm trọng không để việc tư
xen lẫn. Phải biết nhìn xa trông rộng, biết yêu quê hương đất nước, biết
giữ gìn các truyền thống quý báu của dân tộc, biết giữ gìn non sông đất
nước trước các thế lực thù địch....( thêm dô dùm đi tắt văn ròi)
( T thấy bỏ phần đóng góp to lớn đi tại ở trên nhiều quá nhìn dô là thấy công lao
ròi mà 🙁còn drama của TQT thì bỏ qua đi ai đời hỏng lẽ nói, mà
thấy gì không ổn hay nhiều quá thì sửa nha mấy má, tóm tắt cái wiki dc nhiêu đó á )