TRUÒNG DAI HOC HAI PHÒNG
KHOA KINH TÈ vÀ QUAN TRI KINH DOANH TRI LIËU Htr6NG DAN TC HOC
HOC PHAN KINH TÉ vi MO 1-EC0715 1
(Dùng cho sinh viên bêc dgi hec khôi ngành Kinh tê) Hdi Phòng nim 2024 2
CHUONG 1 - TONG QUAN VÉ KINH TÉ HOC VA KINH TÉ HOC vi MO
1.1. Cåc khåi niém co' bån 1.1.1. Kinh tb hec lå gi?
Kinh té hoc lå mön khoa hoc xä hQi nghién cüu nhüng sz,t' Iz:ca chon må cåc cå nhån,
doanh nghiQp, chinh phü vå toån xä hQi dwa ra khi he döi mét våi khan hiém tic db khai thåc,
phän bö vå sti' dung cåc nguön lec mét cåch hiQu quå nhät.
1.1.2. Kinh té hoc vi mb vå kinh té hoc vi mb
Kinh té hoc duoc chia thånh 2 nhånh d6 lå kinh té hoc vi mö vå kinh té hoc vi mo.
Kinh té hoc vi mö lå mön khoa hoc nghién cutu cåch thüc ra quyét dinh cüa hö gia dinh vå
doanh nghiép cüng nhu sv tuong tåc giüa ho tren cåc thi truöng cu thé. Kinh té hoc vi mö nhån
monh dén sv am hiéu chi tiét vé cåc thi truöng cu thé. Dé co duqc mfrc dö chi tiét nåy, nhiéu tuong
tåc v6i thi truöng khåc bi bö qua.
Kinh té hoc vi mö nghién cüu hoot döng cüa tong thé nén kinh té. Hång ngåy, toi möi quöc
gia co hång triéu quyét dinh duqc cåc tåc nhån kinh té dua ra. Kinh té hoc vi mö xem xét, phån
tich vå dånh giå két quå tong hep cüa tat cå cåc hoot döng cå nhån nåy (mfrc giå Chung chü' khöng
phåi giå cüa hång h6a cu thé hay cüa cöng ty cu thé nåo d6, töng sån luqng chir khöng phåi lå sån
luqng cüa hång h6a don lé nåo d6,... )
Kinh té hoc vi mö vå kinh te hoc vi mö co quan he gän b6 chät ché v6i nhau. Vi nhüng thay
döi trong toån bö nén kinh té phåt Sinh tir cåc quyét dinh cüa hång triéu cå nhån, nén chüng ta
khöng thé hiéu duqc cåc hién tuqng kinh té vi mö néu khöng tinh dén cåc quyét dinh cüa kinh té VI mo.
1.2 Cåc van dé kinh to vi mö then chöt 1.2.1. Mli'C sån xuåt:
Chi tiéu düng dé phån ånh vå do luöng mt'rc sån xuåt lå cåc chi tiéu vé sån luqng nhu: GDP,
GNP, NNP, NI, PI, DI, . . . trong d6 chi tiéu vé töng sån phåm quöc nöi GDP lå chi tiéu quan trong nhåt.
Tong sån phåm quöc nQi (GDP). GDP do luöng töng sån luqng vå töng thu nh@p cüa mot quöc gia. 1.2.2. Thåt nghi?p:
Thåt nghiép lå bién sö then chöt thü' hai må kinh té hoc vi mö quan tam nghién ciru. Ty IQ
thåt nghiép do lubng sö ngubi khöng c6 viéc låm vå dang tich cuc tim viéc tinh theo ty IQ phån
tràm so v6i lurc Itrqng lao dOng, là mot thu6c do co bàn vê co hOi tìm viêc làm và hiên trang cüa 3
thi truòng lao d0ng, cho chûng ta mot thu6c do khâc vê hoot d0ng cüa nên kinh tê. Sur biên d0ng
trong ngàn han cüa ty IQ thât nghiêp liên quan dên nhùng dao dOng theo Chu kY kinh doanh.
Nhùng thòi kY san luqng giàm thtròng di kèm v6i viêc tàng thât nghiêp và ngtrqc lai.
MOt trong nhùng muc tiêu kinh tê vi mô co bàn dôi v6i moi quôc gia là dàm bào trang thâi
dây dü viêc làm, sao cho moi lao dOng sàn sàng và c6 khà nàng làm viêc tai müc tiên luong hiên hành và dêu c6 viêc làm. 1.2.3. Lgm phüt
Lam phât là hiên ttrqng phô biên trên toàn thê gi6i trong nhùng thâp gân dây và là vân dê
kinh tê vï mô then chôt cüa bât kY quôc gia nào. Dê tinh durqc ty lê/tôc dO lam phât nguòi ta sir
dung chi sô thê hiên mu'rc giâ: chi sô giâ tiêu dùng CPI.
Vân dê là diêu gì quyêt dinh ty lê lam phât dài han và nhùng dao dOng ngàn han cua lam
phât trong mot nên kinh tê? Sur thay dôi cüa lam phât c6 quan hê nhtr thê nào dên Chu kY kinh
doanh? Lam phât c6 tâc dOng dên nên kinh tê nhtr thê nào và ngân hàng trung trong c6 nên theo
duôi muc tiêu lam phât bàng không?
1.2.4. Cén cân thit'Œng mgi
Cân cân thtrong mai còn durqc goi là xuât khâu ròng hoac thing du' thuŒng m?i. Cân cân
thuong mai ghi lai nhùng thay dôi trong xuât khâu và nhâp khâu cüa mot quôc gia trong mot
khoàng thòi gian nhât dinh (quy ho(c nàm) cüng nhu' mfrc chênh lêch (xuât khâu trù di nhâp khâu)
giùa chûng. Khi mûc chênh lêch là Ibn hon 0, thì cân cân thuong mai c6 thâng dir. Nguqc lai, khi
mt'rc chênh lêch nhô hon 0, thì cân cân thtrong mai c6 thâm hut. Khi mfrc chênh lêch dûng bàng
0, cân cân thuong mai trang thâi cân bàng.
Nhìn Chung, khi mot nu6c nhâp khâu nhiêu hàng 116a hon tù thê gi6i bên ngoài so v6i xuât
khâu, mréc dé cân phài trang trài cho phân nhâp khâu dôi ra dé bâng câch vay tiên tir thê gi6i bên
ngoài, hoac phài giàm Itrqng tài sàn quôc tê hiên dang nàm giù. Nguqc lai, khi xuât khâu nhiêu
hon nhâp khâu thì nu6c dé së tich tu thêm tài sàn cüa thê gi6i bên ngoài.
Nhtr vây, mât cân bàng thuong mai liên quan ch4t chë t6i viêc xem xét tai sao câc công dân
mot nu6c lai di vay hay cho câc công dân nur6c khâc vay tiên.
1.3. Muc tiêu và công cu cüa kinh te vi mô
1.3.1. Muc tiêu cüa kinh tê vi mô a. Muc tiêu san luvng.• b. Muc tiéu viéc låm 4
c. Muc tiéu ön dinh giå cå
d. Muc tiéu kinh té döi ngogi.
e. Muc tiéu phån phöi cöng bäng
1.3.2. Cåc cöng cüa kinh té vi mö Chinh såch tåi kh6a. Chfnh såch tién té Chinh såch thu nhap
Chfnh såch kinh té döi ngoqi.
1.4. Döi tuqng, nQi dung vi phucng phåp nghién ciu kinh té vi mö 1.4.1. Döi turng nghién ciu
Nghién ctu nhüng van dé kinh té 16n tam quöc gia: täng truong kinh té, lam phåt, thåt nghiép,...
Nghién cc'ru vå phåt hién, tim ra cåc quy luat vå sv chi phöi cüa cåc quy luat d6 dén toån bö nén kinh té nhu thé nåo?
Nghién ctu möi quan he giüa cåc bö phan trong nén kinh té (möi quan he tuong tåc trong nén kinh té tong thé).
1.4.2. Néi dung cüa mön hec
Mön hoc duqc chia thånh 7 chuong v6i ten goi cu thé nhu sau:
Chuong l: Töng quan vé kinh té hoc vå kinh té hoc vi mö
Chuong 2: Sån luqng, mfrc giå vå täng truong kinh té
Chuang 3: Töng cåu vå töng cung
Chuong 4: Töng cåu vå chinh såch tåi kh6a
Chuong 5: Tién te vå chinh såch tién te
Chuong 6: Thåt nghiép vå lom phåt
1.4.3. Phuwngphåp nghién ciu mön hec
Phuong phåp thöng ké sö 16n Phuong phåp mö hinh h6a Phuong phåp don giån h6a
Phuong phåp can bäng tong quåt Phuong phåp du båo, du doån. Câu hÔi ôn tap 5
l. Phân tich câc thuât ngù "khan hiêm", "sur dânh dol "chi phi co hQ1 dê làm rô khâi niêm vê kinh tê hoc.
2. Kinh tê hQC gôm nhùng bê phân câu thành nào? Môi quan hê giùa chûng?
3. Anh (chi) hày phân tich nOi dung cüa nhùng vân dê kinh tê vï mô then chôt.
4. Trình bày câc muc tiêu và công cu cüa kinh tê vï mô.
5. Trình bày dôi turqng nghiên cfru cüa kinh tê vï mô. Phân biêt sur khâc nhau giùa kinh tê vi mô và kinh tê vï mô. 6
CHUONG 2 -SÁN LUoNG, MŰC GIÁ vÄ TÄNG TRUÖNG KINH TÉ 2.1. Do ltröng sán luvng
2.1.1. Tông sán phim quôc néi (GDP = Gross Domestic Products) a. Khái niëm
Tông sán phäm trong nu'óc hay côn goi lô tông sán phäm quôc néi (GDP = Gross Domestic
Products) la tông giá tri thi trwông cůa tát cá các hang hóa va dich v« cuôi cůng dwcc sán xuät ra
trongphgm vi mÔt meóc trong mÔt thôi kj nhät dinh. b. Do llľůng GDP.
bl. Thu nhäp, chi tiôu vä döng chu chuyôn:
Có thô chi ra tai sao dôi vói tông thô nen kinh tô thi thu nhäp bäng chi tiôu vä cüng bäng giá
tri sán luqng häng hóa dich vu thông qua nghiôn cúu luông chu chuyôn cua thu nhäp vä chi tiôu ö so dô sau: Doanh thu Chi tiëu (=GDP) (=GDP) (=GDP)
ďô 2.1: So' ďô Iliin chuyën kinh
Nhu väy ta có thô có hai cách tính khôi luqng sán phäm trong nen kinh tô:
Theo cung trén: Tính tông giá tri thi truöng cůa häng hóa dich vu duqc sán xuät ra trong nôn kinh te.
Theo cung dlľói•. Tính tông thu nhäp tir các yôu tô sán xuät (tính bäng giá tri thi truöng). 7
Trong thvc té nén kinh té thvc phL'rc top hon nhiéu so v6i nén kinh té mö tå trén so dö trén.
NO bao göm 4 tåc nhån kinh te, nghia Iå ngoåi hö gia dinh Vå doanh nghiép cön c6 su tham gia
cua chinh phü Vå nu6c ngoåi:
Cåc hö gia dinh khöng chi hét thu nh@p må phåi dånh ra möt phån dé nöp thué Cho chinh
phü, möt phån dé tiét kiem
Khöng chi hö gia dinh mua hång hoå Vå dich vu duqc Sån xuåt ra må chinh phü Vå doanh
nghiép cüng mua hång hoå Vå dich vu phuc vu Cho tiéu düng Vå tiép tuc quå trinh Sån xuåt. Song
dü thé nåo thi d6 cüng Iå möt giao dich mua bån. Böi vay, xét töng thé nén kinh té thi chi tiéu luön bäng thu nhåp.
b2. Cåc phurcng phåp do lubng GDP
Hien nay ö Viet Nam töng cuc thöng ké tinh GDP theo 3 phuong phåp: phuong phåp chi tiéu;
phuong phåp thu nhäp Vå phuong phåp Sån xuåt.
Phuwng phåp chi tiéu: giå tri töng Sån luqng hång hoå Vå dich vu cüa nén kinh té
Y phåi bäng töng chi tiéu dé mua hång hoå Vå dich vu d6 nén töng chi tiéu bäng GDP. Diéu nåy
thé hien bäng phuong trinh sau: GDP = Y = AE = C +1+ G + NX Trong d6:
Y: Iå giå tri töng Sån luqng hång h6a dich vu cua nén kinh té
C: Iå chi tiéu cüa ngubi tiéu düng
I: Iå dåu tu (Investment) hay chi tiéu cüa häng
G: Iå chi tiéu cüa Chinh phü (Government Purchases of Good and Services)
NX: Iå xuåt khåu röng (Net Export -EX IM) Phucng phåp thu nh@p
GDP tinh theo phuong phåp thu nhäp duqc tién hånh bäng cåch cong tåt Cå cåc khoån thu
nh@p må cåc doanh nghiép trå Cho cåc hö gia dinh (khi mua cåc yéu tö Sån xuåt tir cåc hö gia
dinh, bao göm: tién cöng lao döng, tién läi trå Cho nhüng khoån vön vay, tién thué dåt Vå tåi sån)
Vå loi nhuan trå Cho cåc chü sö hüu cüa cåc doanh nghiép. Cåc khoån nuc thu nhåp theo yéu tö
thé hien trong cåc täi khoån thu nh@p quöc dån Vå Sån phåm Iå:
Thü lao lao döng (W = Compensation of employees):
Läi röng Cho cåc khoån tién vön vay (i = Net interest):
Thu nh@p tü' cåc täi Sån Cho thué (R — Rental Income): 6
Lqi nhuan cöng ty (Pr = Profit):
Thu nh@p cüa doanh nhån (OI — Propriators' Income):
Cöng cåc khoån thu nhäp theo yéu tö trén loi vöi nhau ta duqc thu nhäp quöc nöi röng theo chi phi yéu tö:
Thu nh@p trong nusåc ring theo chi phiyéu tö = W + i + R + Pr + OI
Tuy nhién, dåy chua phåi Iå GDP. Dé tinh GDP theo phuong phåp thu nhap cån phåi tién hånh
hai bu6c diéu chinh: diéu chinh tir chi phi yéu tö sang giå thi trubng Vå diéu chinh tir thu nh@p röng sang töng thu nh@p.
* Diéu chinh chi phi yéu tö sang giå thi trwång:
Thué giån thu (Indirect tax) Iå khoån thué må ngubi tiéu düng thanh toån khi mua hång h6a
dich vv, Iå khoån thué giån thu dånh våo thu nh@p cüa nguöi tiéu düng (vi dV: thué doanh thu,
thué tiéu thu däc biét dånh våo mät hång ruqu, thuöc Iå, my phåm,... ; thué truc thu Iå thué dånh
våo thu nhåp). Do c6 thué giån thu nén nguöi tiéu düng thanh toån Cho hång h6a dich vu hQ mua
sö tién 16n hon sö tién må nhå Sån xuåt nh@n duqc. O dåy, giå thi truöng 16n hon chi phi yéu tö.
Trq cåp Cho ngubi Sån xuåt (Subsidy): Iå khoån tién chfnh phü thanh toån Cho möt nguöi
Sån xuåt. (vd: Chinh phü cåp tién trq giå dé nöng dån Sån xuåt rau sqch). Do c6 trq cåp Sån xuåt
nén döi v6i möt sö hång h6a dich vv, nguöi tiéu düng chi phåi thanh toån sö tién nhö hon sö tién
må ngubi Sån xuåt nhän duqc. Trong trubng hqp näy chi phi yéu tö 16n hon giå thi trubng.
Do vay, dé tinh toån GDP theo cåch tiép can thu nhap theo yéu tö chüng ta phåi cong thué giån
thu våo töng thu nhäp theo yéu tö san xuåt Vå trir di cåc khoån trq cåp Sån xuåt hay cong v6i thué
giån thu röng (Te = Thué giån thu — cåc khoån tre cåp Sån xuåt). Tuy nhién dåy chua phåi Iå GDP,
chüng ta cån thvc hien möt bu6c diéu chinh nüa.
* Diéu chinh Sån phåm trong nwåc röng sang töng Sån phåm trong nwåc.
Töng Iå tru6c khi trir di khåu hao (Depreciation = Dep) cön röng c6 nghia Iå sau khi dä trir di khåu hao.
Nhu vay, töng thu nhäp (AI — Aggregate Incomes) sö duqc viét Iå:
Al - W + R + i(r) + Pr + Te + 01 + Dep = Y = GDP
Tinh GDP cüa möt nu6c c6 thé theo phuong phåp thu nh@p Vå phuong phåp chi tiéu vi töng
chi tiéu bäng töng thu nhäp: GDP = AI = AE 9 * Phuwng phåp Sån xuåt
Phuong phåp sån xuåt hay con goi lå phuong phåp giå tri gia täng. Phuong phåp nåy co thé
duqc düng dé do luöng giå tri sån xuåt cüa möi ngånh d6ng g6p våo GDP.
Giå tri gia täng (VA = Value Added) lå giå tri sån luqng cüa doanh nghiép trir di giå tri cüa
hång h6a trung gian mua tir cåc doanh nghiép khåc. VA lå tong thu nhåp (bao göm cå Iqi nhuan)
trå cho cåc you tö sån xuåt dä duqc doanh nghiép sir dung dé too ra sån luqng. GDP = EVA
Minh hoo phuong phåp nåy qua vi du vé sån xuåt mot tåch café.
2.1.2. Cåc chi tiéu sån lu'(mg khåc
Ngoåi GDP thu nh4p cüa nén kinh té con duqc phån ånh bäng cåc chi tiéu do luöng khåc
a. Töng sån phåm quöc din (GNP = Gross National Product)
Töng sån phåm quöc dån lå töng giå tri bäng tién (con gei lå töng thu nhäp) do cöng dån mot nwåc
tgo ra trong mot thåi k)) nhåt dinh. TL'rc lå no bao göm thu nhäp do nguöi dån mot nu6c too ra
trong nu6c vå cå nu6c ngoåi. GNP - GDP + NFA Trong d6:
GDP lå tong sån phåm quöc nöi
NFA lå thu nhäp yéu tö röng tir nu6c ngoåi
NFA lå thu nhåp yéu tö röng tir nu6c ngoåi (Net Factor Income from Abroad), bäng thu
nhöp cüa dån cu nu6c so toi too ra duqc nu6c ngoåi trir di thu nhäp cüa cu dån nu6c ngoåi too ra nu6c so tai. b. Sån phåm quac din röng 8
Sán phäm quôc dán rông (Net National Product = NNP) la tông sán phäm quôc dán sau khi ďä
trů di hao môn cůa lwgng tw ban trong nén kinh té NNP - GDP - Dep
Trong dó: Dep (Depreciation) lä giá tri hao môn cúa luqng tu bán trong nen kinh tô, goi lä Khäu hao
c. Thu nhäp quôc dán ( Y hay NI = National Income) NI = Y =NNP Te
Te lä thuô gián thu röng (thuô — trq côp)
d. Thu nhäp cá nhôn (PI — Personal Income)
Lä khoán thu nhäp mä các hÔ gia dinh nhän duqc do cung cap các yôu tô sán xuät cho các
doanh nghiŕp vä nhän duqc tů các chuong trinh trq cap cůa Chính vô phúc lgi vä báo hiôm xä hôi
e. Thu nhäp khá d!łng (YI) hay DI — Disposable Income)
Ló) khoän thu nhäp cá nhän dä trů di thué thu nhqp cá nhän va các khoän phí ngoôi thué phäi nép cho Chính phů YD = Y -Td + Tr=C+S Trong dó:
Td lä thuô truc thu (Tax direct) Tr lä trq cap xä hÔi C lä chi tiôu (Consumption)
S lä tiôt kiem (Save) 2.1.3. GDP danh nghía va GDP té a. GDP danh nghia
GDP danh nghřa IO giá tri sán ILťgng hông hóa va dich vu tính theo giá hién hônh hay la tông
cůa litvng hang hóa va dich vu dlľcc sán xuät ra trong mét näm nhän vói giá cůa các hang hóa va dich vu äy trong näm dó.
GDP danh nghia duqc tính theo công thúc:
GDPnt = qt pl trong dó: t: lä biôu thi cho thöi kY tính
toán i: lä biôu thi cho loai häng hóa / loai sán phäm thú i (vol i q: lä 11
luqng cůa tůng loai häng hóa; qi lä luqng cůa mät häng i p: lä giá cúa tůng mät
häng; Pl lä giá cúa mät häng i
GDP danh nghia không cho chúng ta biôt chi tiôt su gia täng cůa nó chů yôu lä do dóng góp
cua su gia täng vô giá hay luqng cůa các häng hóa vä dich vu duqc tao ra trong nen kinh te. b. GDP thu,c te
GDP thi:ľc té la giá tri sán ltťcng hang hóa va dich vu hién hônh cůa nén kinh té ďłrgc dánh
giá theo múc giá cô dinh cůa näm cc só hay IO báng tông cůa lwgng hang hóa va dich v« sán xuät
ra trong mét näm nhän vói giá cô dinh cůa các hang hóa va dich vu äy trong näm co'
GDP thuc te (GDPrt) lä GDP duqc tính theo múc giá cô dinh ö näm co só.
GDP} = qt trong dó, t = 0 ö näm co sö hay näm gôc
(näm gôc duqc chQn theo luät dinh).
Thông qua viëc dánh giá sán luqng hien hänh theo các múc giá quá khú cô dinh, GDP thłrc te
cho biôt sán luqng häng hóa vä dich vu nói chung cůa nen kinh tô thay dôi nhu thô näo theo thöi gian.
Sau khi dä loai trů ánh huöng cůa biôn dôi giá các nhä kinh te tính tôc dÔ täng truong cůa nen
kinh tô dua theo sô liôu vô GDP thuc tô: g GDP} - GDP} I x 100% GDP} c. GDP va phúc lgi kinh të
GDP duqc coi lä tiôu thúc tôt nhôt dô phán ánh phúc IQi kinh tô cůa mÔt xä hÔi. Tiôu thúc
GDP binh quán däu nguöi (duqc tính bäng GDP/dän sô ) cho biét múc dÔ huöng thu phúc IQi
kinh tô cůa mÔt thänh viôn trung binh trong nen kinh tô.
Các quôc gia có GDP binh quán dáu nguöi cao hon ngoäi viŕc dám báo cho nguöi dán có
cuÔc sông vat chät däy dú hon cön có thô cung úng duqc cho dán cu cůa hQ các dich vu y tô vä
giáo duc tôt hon so vói các quôc gia có GDP binh quán däu nguöi thäp. Ö nhüng quôc gia näy, tý
IQ sô nguöi truöng thänh biôt chü vä có hQC cao hon, ty IQ tre so sinh suy dinh duöng thäp hon,
tuôi thQ trung binh cua con nguöi cao hon... 13
Phúc IQi kinh te (Economic Welfare / Economic Well-being) lä mÔt tiôu thúc toän dien vô
trqng thái phúc lgi nói chung. Cái thiŕn phúc lgi kinh tô Phy thuÔc väo su täng truong cůa GDP
thvc té song diéu nåy cüng cön phu thuöc nhiéu yéu tö khåc khöng duqc tinh hét våo GDP. C6 thé
ké t6i möt våi yéu tö sau:
Sv cåi thién chåt luqng hång h6a Vå dich vu Kinh té phu gia dinh Kinh té ngåm SL'rc khöe Vå tuöi tho Thbi gian nhån röi Chåt luqng möi truöng Cöng bäng Xä höi
Vi väy, c6 thé n6i räng GDP Iå möt tiéu thL'rc töt song khöng phåi Iå möt chi tiéu hoån håo phån
ånh phüc loi kinh té cüa möt quöc gia. 2.2. Do lubng mü'C giå 2.2.1. Chi sögiå tiéu ding a. Dinh nghia
Chi sö giå tiéu ding (CPI = Consumption Price Index) Iå chi sö tinh theo phån träm dé phån
ånh mic dö thay döi twang döi cüa giå hång höa tiéu ding theo thåi gian.
b. Xåy dvng chi sö giå tiéu ding Bwåc l: Cö dinh giö hång h6a: qt
Trong d6: i biéu thi Cho mät hång thir i hoäc möt loqi hång trong giö hång
t biéu thi Cho näm hoäc thöi ky
Toi näm co sö (näm göc): q/ = q
Thöng qua diéu tra, ngubi ta sö xåc dinh luqng hång h6a dich vu tiéu biéu må möt ngubi tiéu düng dién hinh mua. Bwåc 2: Xåc dinh giå Cå
Thöng ké giå Cå cüa möi mät hång trong giö hång h6a toi möi thbi diém:
Toi näm co sö (näm göc): p/ =
Bwåc 3: Tfnh chi phi bäng tién dé mua giö hång h6a Cö dinh theo giå thay döi ö cåc thöi ky
Chi phi dé mua giö hång ö thbi ky t Iå Ct =
Plt (vi giö hång h6a Iå cd dinh)
Chi phi dé mua giö hång ö ky göc Iå 14
Bitóc 4: Tính chi sô giá tiôu důng cho các kY
Lga chQn ký gôc läm co sö dô so sánh rôi tính chi sô giá tiôu důng bäng công thúc sau: cpłt
Chi phí dô mua gió häng hóa kY t X 100%
Chi phí dé mua gió häng hóa ö 1$ gôc Hay: CP1t - x 100%
Bwóc 5: Tính tý IQ lom phát
Lom phát lä su gia täng lién tuc cua múc giá chung. Do vÔy, ti IG lom phát lä phän träm thay dôi
cůa múc giá chung ö thöi ký hien hänh so vói thöi kY truóc dó. CP1t - CP1tl X 100% CP1t I
c. Nhü'ng van dô phát sinh khi do luöng chi phí sinh h0?t cl. Léch do hang hoá mái:
c2. Léch do chät lwgng thay ďôi: c3. Léch thay thé:
2.2.2. só ďiëu chính GDP (GDP Deflator -
Chi sô diôu chinh GDP do luöng múc giá trung binh cůa tat cá mQi häng hóa dich vu
duqc tính väo GDP. Chi sô näy duqc tính bäng ti sô giüa GDP danh nghia vä GDP thuc tô, nó phán
ánh dúng múc giá hien hänh so vói múc giá ö näm co só.
DGDP cön gQi lä chi sô giám phát GDP, lä chi sô tính theo phän träm phán ánh múc giá chung cůa tat
cá các häng hóa dich vu san xuôt trong nuóc DGDP — GDPnt x 100% GDP}
Chi sô diôu chính GDP cho biét mÔt don vi GDP diôn hinh cůa kY nghiôn cúu có múc giá bäng
bao nhiëu phän träm so vói múc giá cůa näm co só. Vi vay, DGDP cüng duqc coi lä mÔt chi tiôu
dë phán ánh vô múc giá chung cůa mÔt nen kinh te.
2.2.3. So sánh chi sô diëu chính GDP (Deflator DGDP = GDP) va chi sô giá tiëu důng 15
- Diôm giông nhau co bán cúa cá hai chi sô dó lä chúng do luöng múc giá chung cůa nen kinh te
vä dôu duqc các nhä kinh te vä hoach dinh chính sách quan tám. Khác nhau:
+ CPI duqc tinh trén giö hång h6a thay döi, do vay no phån ånh duqc sv thay thé giüa cåc hång h6a dich vu v6i nhau.
+ Chi sö diéu chinh GDP do luöng mfrc giå trung binh cua tat cå cåc hång hoå vå dich vu cuöi
cüng duqc sån xuåt ra O' trong nu6c.
+ CO hång hoå lå mot bé phan cüa GDP nhung khöng thuöc vé giö hång dién hinh nén khöng duqc tinh trong CPI.
+ Nguqc loi cüng co nhüng hång h6a co mat trong giö hång nhung khöng phåi lå hång h6a sån
xuåt trong nu6c nén khöng duqc tinh trong DGDP . 2.3. Ting tru'ö'ng kinh to.
2.3.1. Khåi ni?m vå do luüng ting trwång kinh té
Täng truöng kinh té lå sv gia täng mfrc sån xuåt må nén kinh té too ra theo thbi gian. DO chinh lå sv
gia täng cüa töng sån phåm quöc nöi (GDP) hoäc tong sån luqng quöc dån (GNP) hoäc quy mö sån luqng
quöc gia tinh binh quån trén dåu nguöi (PCI) trong mot thbi gian nhåt dinh vå duqc tinh bäng phån träm
thay döi cüa mfrc sån luqng quöc dån. x 100% Trong d6:
gt : lå töc dö täng truong cüa thöi Icy t
Yt lå GDP thvc té cüa thbi Icy t
Yt I lå GDP thuc té cüa thöi Icy tru6c d6
SO di sir dung GDP thvc té lå dé loqi bö sv bién döng cüa giå cå qua thöi gian.
Töc dö täng truöng kinh té duqc tinh bäng cong thfrc trén chua phån ånh düng täng truöng
kinh té cüa mot nu6c vi no khöng phån ånh duqc sv gia täng dån sö ånh huöng t6i töc dé täng cüa
GDP, vi GDP dåy lå chi tiéu tong sån phåm quöc nöi cht khöng phåi lå thu nhöp binh quån dåu
ngubi. Thu6c do trén co thé gåy nhåm lån néu nhu dån sö täng råt nhanh trong khi GDP thuc té lei
täng truong ch@m. Vi thé, cåc nhå kinh té dua ra cong thfrc tinh töc dö täng truöng kinh té dua
trén chi tiéu GDP binh quån dåu nguöi. gpc t — yt-yt-l x 100% 16 Trong d6:
gpct : lå töc dé täng truöng GDP thvc té binh quån dåu nguöi cüa thöi Icy
t yt lå GDP thuc té binh quån dåu ngubi cüa thbi Icy t yt lå GDP thvc té
binh quån dåu ngubi cüa thöi Icy tru6c
2.3.2. Cåc yéu tö quyét dinh ting trwång kinh té. a. Mlłc tiôu täng kinh tô
b. Vai trö cüa näng suat doi vó'i täng truüng
c. Các nguôn lvc cúa täng truüng kinh tô cl. Vôn nhän llľc.• c2. Tích lüy tw bán:
c3. Tôi nguyën thién nhiën c4. Tri thúc công nghë
2.3.3. Chính sách thúc dôy tňng trwůng kinh té.
a. Chính sách khuyôn khích tiôt kiem vä dôu tu' trong ntróc
b. Chính sách thu hút dáu tu' tir nuóc ngoäi.
c. Chính sách ve von nhôn lu'C
d. Xác dinh quyôn só' hüu täi sán vä sv ôn dinh chính trí e. Chính sách cú'a nôn kinh tô.
f. Chính sách kiôm soát dôn sô Côu hói ôn täp
l. Thé näo lä tông sán phäm quôc nÔi (GDP)? Trinh bäy phuong pháp xác dinh GDP theo cách tiôp can chi tiôu?
2. Thô näo lä GDP? Trinh bäy phuong pháp xác dinh GDP theo cách tiôp can thu nhäp?
3. Phôn biët tông sán phôm quôc nÔi (GDP) vói tông sán phäm quôc dán (GNP)?
4. Trinh bäy khái niŕm, công thúc tính cua các chi tiôu do luöng sán luqng?
5. Thë näo lä GDP danh nghia, GDP thuc té? Trinh bäy công thúc tính cůa hai chi tiëu näy?
6. Khái niôm vä cách tính chi sô diôu chinh GDP?
7. Khái niÔm vä các buóc tính chí sô giá tiôu důng CPI?
8. So sánh diôm giông vä khác nhau giüa chi sô diôu chinh GDP vä chi sô giá tiôu důng CPI? 9.
Thô näo lä täng truöng kinh tô? Khi do luöng tôc dÔ täng truöng kinh tô, nguöi ta thuöng sir dung chí tiôu näo? 17
IO. Täng truöng kinh tô lä gi? Các chính sách täng truöng kinh tô?
CHUONG 3. TONG cÄU vÄ TONG CUNG
3.1. Töng cåu vi cåc you to ånh huöng 3.1.1. Khåi niém
Töng cåu (AD = Aggregate Demanded) lå töng khöi lweng hång höa dich vu må cåc tåc nhån
trong nén kinh té cö khå näng vå sän sang mua twang ing våi möi mü'C giå, thu nhäp vå cåc bién
sö khåc trong mot thåi gian nhåt dinh. AD = C + 1 + G + NX Trong d6:
C: lå chi tiéu cüa cåc hö gia dinh
I : lå dåu tu (chi tiéu cüa häng)
G: lå chi tiéu cüa Chinh phü
NX: lå xuåt khåu röng, bäng xuåt khåu trir di nhap khåu
Giå dinh räng, trong toån nén kinh té, toån bö tiét kiém sé duqc sir dung dé dåu tu. Khi d6,
tong cåu cüng chinh lå thu nhäp quöc dån. Vi thé, AD = GDP.
3.1.2. Cåc you to ånh htröng dén tong cåu
Töng cåu cüa nén kinh té Phu thuöc mfrc thu nhäp cüa dån chüng, mirc giå Chung cüa nén
kinh té vå cåc chinh såch kinh té vi mö
Duong tong cåu döc xuöng du6i vé phia phåi cho biét khi mfrc giå Chung cüa nén kinh té
giåm xuöng sé låm täng tiéu düng, dåu tu vå xuåt khåu röng.
Yéu tö låm di chuyén duöng töng cåu:Yéu tö nöi Sinh mfrc giå Chung thay döi
Yéu tö låm dich chuyén dubng töng cåu: Yéu tö ngoqi sinh, bao göm cåc yéu tö chü yéu sau dåy:
+ Dich chuyén do thay döi trong tiéu düng:
+ Dich chuyén do thay döi trong dåu tu:
+ Dich chuyén do thay döi trong chi tiéu cüa Chinh phü:
+ Dich chuyén do thay döi xuåt khåu röng:
3.2. Töng cung vå cåc yeu to ånh huång 3.2.1. Khåi niém 18
Töng cung (AS = Aggregate Supplied) lå töng khöi lweng hång höa dich I'll må cåc tåc nhån
trong nén kinh té (cåc chi thé sån xuåt) sån xuåt vå bån ra trong mot khoång thöi gian nhåt dinh
twang ting våi möi mic giå, khå näng sån xuåt vå chi phi dä Cho.
N6i cåch khåc, tong cung lå töng luqng cung cap hång h6a cuöi cüng cua toån bö nén kinh té. AS = GDP = EVA
3.2.2. Cic yeu to inh hu'&ng den tong cung
Trong dài han: dtròng tông cung là mot dtròng thàng dûng, né dûng bâng mûc sàn Itrqng tiêm
nàng. Mfrc san luqng tiêm nàng không thay dô khi câc yêu tô lao dông, tu bân, tài nguyên thiên
nhiên, công nghê thay dôi. ASSR 0 H.3.2. Dubng tông cung
Sàn luqng tiêm nàng là mûc sàn luqng tôi tru mà nên kinh tê cé thê sàn xuât trong diêu kiên
toàn dung nhân công mà không gây ra lam phât (tuong ûng Véi ti lè thât nghiêp tur nhiên). Sàn
luqng thurc tê (Y) cé thê thâp hon h04c cao hon mûc sin Itrqng tiêm nàng (Y*).
Yêu tô làm dich chuyên duòng tông cung dài han, bao gôm:
+ Dich chuyên xuât phât tù lao dông:
+ Dich chuyên xuât phât tir tu bàn:
+ Dich chuyên xuât phât tir tài nguyên thiên nhiên:
+ Dich chuyên xuât phât tù công nghê:
Duòng tông cung trong ngàn han là mot dtròng dôc lên trên cho biêt trong ngàn han (1-2 nàm)
khi mûc giâ chung tàng thì tông cung giàm và ngtrqc lai. 19