Tài liệu Môn Lý luận chung | Trường Đại học Luật Hà Nội

lOMoAR cPSD| 61622878 90
CÂU LLCNGUỒN GỐC KIỂU NHÀ NƯỚC
Câu 1: Phân tích các đặc trưng cơ bản của nhà nước. Trên cơ sở đó làm sáng tỏ biểu hiện một đặc trưng của nhà
nước Việt Nam hiện nay.
a) Các đặc trưng cơ bản:
* Nhà nước có quyền lực đặc biệt:
- Quyền lực đặc biệt:
Khả năng nhờ đó các cá nhân, tổ chức trong xh phải phục tùng ý chí của nhà nước
Khả năng phụ thuộc sức mạnh bạo lực, vật chất, uy tin, vận động quần chúng..
Bao trùm toàn bộ lãnh thổ đất nước, có tính tối cao.
- Thành lập một lớp người đặc biệt
+ Tách khỏi hoạt động sx trực tiếp
+ Được tổ chức thành các CQNN chuyên đảm nhiệm những công việc nhất định: Quản lý các mặt củađời sống xã hội
(CQQL kinh tế, vh) và thực hiện sự cưỡng chế với toàn xã hội (quân đội, cảnh sát, tòa án, nhàtù) =>duy trì xã hội, tạo
điều kiện cho xã hội ổn định, phát triển
* Thực hiện việc quản lí dân cư theo lãnh thổ
- Người dân ko phân biệt huyết thống, dân tộc, giới tính… cứ sống trên một địa vực nhất định thì chịu sự quảnlí của một
nhà nước nhất định và thực hiện quyền va nghĩa vụ trước nhà nước theo nơi mà họ cư trú.
=> Phạm vi lãnh thổ tác động của quyền lực nhà nước có quy mô rộng lớn nhất, tất cả các cá nhân, tổ chứcsinh sống, hoạt
động trên phạm vi lãnh thổ nhà nước đều chịu sự chi phối của QLNN.
* Thực thi chủ quyền quốc gia: - Chủ quyền quốc gia:
+ Mang ND Chính trị pháp lý
+ Thể hiện quyền quyết định tối cao, độc lập, tự quyết mọi vấn đề về đối nội, đối ngoại; không phụthuộc vào bất kì cá
nhân tổ chức nào trong, ngoài nước
.- Tổ chức duy nhất đủ tư cách, khả năng đại diện chính thức và hợp pháp của quốc gia, thay mặt quốc gia dântộc thực
hiện, bảo vệ chủ quyền quốc gia.
* Ban hành pl, dung pl làm công cụ quản lí xã hội
- PL: Hệ thống quy tắc sử xự chung mang tính bắt buộc với mọi cá nhân, tổ chức trong xã hội
Công cụ quản lý xã hội sắc bén nhất, hiệu quả nhất
- Nhà nước có quyền ban hành pháp luật với tư cách là đại diện chính thức của toàn xã hội. PL nhà nước ban hành có tính
bắt buộc chung, mọi người đều phải tôn trong và thực hiện PL.
* Quy định và thực hiện việc thu thuế, phát hành tiền -
Thuế: Khoản tiền hoặc hiện vật mà người dân hoặc các tổ chức kinh doanh, tùy theo tài sản, thu nhập, nghề
nghiệp… buộc phải nộp cho nhà nước theo quy định -
Nhà nước là bộ máy được tách ra khỏi lao động sx trực tiếp để chuyên thực hiện quản lý xã hội => cần đượcnuôi
dưỡng bằng của cải của dân cư đóng góp lOMoAR cPSD| 61622878 -
Nhà nước dung nguồn tài chính của mình để xây dựng công trình công cộng, tiến hành hoạt động chung vìlợi ích chung toàn xh
b. Đặc trưng nhà nước Việt Nam.
- Nhà nước Việt Nam là tổ chức duy nhất có quyền thu thuế và ban hành tiền. - Thu thuế
+ Nhà nước Việt Nam là tổ chức duy nhất có quyền thu thuế từ người dân, các doanh nghiệp…. + Nộp thuế là quyền và
cũng là nghĩa vụ của công dân Việt Nam để duy trì sự hoạt động của BMNN, duy trì cuộc sống bình ổn cho mình. Các cá
nhân, tổ chức kinh doanh sẽ phải nộp thuế cho nhà nước theo quy địnhcủa pháp luật.
+ Nhà nước thu các loại thuế như: Thuế GTGT, Thuế Tiêu thụ đặc biệt, Thuế xuất, nhập khẩu; thuế thu nhậpdoanh nghiệp…
- Có quyền phát hành tiền:
+ Hiện nay trong NNVN chỉ có NHNNVN có quyền phát hành tiền. Nhà nước thậm chị còn ban hành cả Luật ngân hàng
nhà nước Việt Nam để đảm bảo cho hoạt động này của NHNN.
- Có thể thấy nhà nước có nguồn vật sách rất lớn, có nguồn ngân sách lớn nhằm để:
+ Đầu tư phát triển kinh tế và kết cấu hạ tầng
+ Phục vụ cho đời sống xã hội của nhân dân: GD, y tế, văn hóa, KHCN, thể thao, an sinh xã hội…..
CÂU2: Phân biệt Nhà nước CHXHCNVN với Đảng cộng sản VN. Nhà nước CHXHCNVN Đảng CSVN Khái niệm
-Tổ chức quyền lực đặc biệt của Viêt -Đội tiên phong của GCCN,NDLĐ và Nam
cả dân tộc Việt Nam.Đại biểu trung
-Thực hiện mục đích,bảo vệ lợi ích
thành lợi ích GCCN,NDLĐ và cả dân
của GCCN và người dấn lao động tộc khác.
-Lấy CN Mác-Lenin làm nền tảng tư
- Đặt dưới sự lãnh đão của ĐCSVN tưởng, là lực lượng lãnh đạo Nhà
nhằm thiết lập,giữ gìn TTXH. nước và xã hội. Vị trí
-Là trụ cột, ở vị trí trung tâm trong
Là thành viên trong HTCTVN Là HTCT
hạt nhân lãnh đạo của HTCT
-Là công cụ thể hiện ý chí, quyền lực của nhân dân
-Có quyền lực đặc biệt, bao trùm toàn Quyền lực chính trị của Đảng khác
bộ quốc gia Việt Nam, chi phối mọi
qlnn ở cách thức tác động vào xã
cá nhân, tổ chức trong xã hội. hội.
-Để thực thi quyền lực, NNVN có VD: Nhà nước có thể ra lệnh trực
một BMNN chuyên nghiệp chuyên tiếp cho lực lượng cảnh sát thực
làm nhiệm vụ ấy gồm các cqnn chuyên thi cưỡng chế PL trong khi Đảng
đảmnhiệm những công việc nhất định, không thể làm như vậy.
hợp thành một BM từ trung ương đến Đảng cũng không có bộ máy chuyên địa phương.
nghiệp phức tạp như BMNN.
NNVN thực hiện quản lí dân cư theo
Đảng chỉ quản lí các thành viên của lãnh thổ. mình –các Đảng viên Đặc điểm
=> có cơ sở xã hội rộng. => phạm vi hẹp hơn lOMoAR cPSD| 61622878
-Là đại diện chính thức cho toàn quốc Trong vấn đề chủ quyền quốc gia
gia Việt Nam thực thichủ quyền quốc
cũng như trong các quan hệ đối nội, gia.
đối ngoại, Đảng sẽ chỉ đưa ra những
- Là chủ thể độc lập tự quyết trong
đường lối, chủ trương,chính sách để
quan hệ đối nội, đốingoại, không phụ
Nhà nước thực hiện chứ không trực
thuộc vào bất kì cá nhân, tổ chức tiếp tham gia vào.
nàotrong nước cũng như các nhà nước
khác, tổ chức quốc tế
Ban hành ra pháp luật được thực hiện Đảng ban hành điều lệ Đảng, Cương
thông qua cơ quan cqqlnn cao nhất –
lĩnh,nghị quyết, chỉ thị, quy định. Tất
QH - để làm công cụ quản lý xã hội,
cả các Đảng viên đều phải tuân thủ
mọi cá nhân tổ chức phải tôn trọng và cácquy định đó. Nếu không tuân thủ sẽ
thực hiện pháp luậtnghiêm chỉnh. Nếu bị Đảngra quyết định kỷ luật/ khai trừ
không thực hiện/thực hiện không đầy khỏi Đảng.
đủ pháp luật thì nhà nước sẽ có biện
pháp cưỡng chế, chế tài nghiêm khắc
xử lý: phạt tiền, phạt tù, tử hình
-NNVN có quyền quy định và thực
Hoạt động trên cơ sở nguồn kinh phí
hiện việc thu thuế nhằm phục vụ cho gồm:
hoạt động quản lý xã hội, phát triển
-Đảng phí từ các Đảng viên
các mặt của đời sống xã hội. Có các
-Thu khác: thu về thanh lý tài
loại thuế như: Thuế GTGT,Thuế Tiêu sản,khoản thu từ hỗ trợ, tài trợ của
thụ đặc biệt, Thuế xuất, nhập khẩu;
cácđơn vị, tổ chức cá nhân
thuế thu nhập doanh nghiệp… -Có
-Một phần ngân sách Nhà nước cấp
quyền phát hành tiền: Ngân hàng
NNVN là cơ quan duy nhất phát hành
tiền của NCHXHCNVN. Đơn vị tiền
tệ là đồng (VND) => NNVN có nguồn vật chất to lớn
Câu 3: Phân loại nhà nước, trình bày khái quát về từng loại nhà nước. Cho ví dụ?
*PHÂN LOẠI NHÀ NƯỚC:
BẢN CHẤT NHÀ NƯỚC
CÂU4:Trình bày khái niệm bản chất nhà nước .Phân tích ý nghĩa của vấn đề bản chất nhà nước?
*khái niệm: bản chất nhà nước là tổng hợp những mặt, mlh,thuộc tính tất nhiên,tương đối ổn định bên trong của nhà
nước,quy định sự tổn tại và phát triển của nhà nước.
-Nhà nước là một hiện tượng xã hội, sinh ra từ hai nhu cầu cơ bản: tổ chức quản lí xã hội + bảo vệ lợi ích giai cấp thống trị về kinh tế
=> Bản chất nhà nước được quyết định bởi hai yếu tố quan trọng nhất là CSKT và CSXH. - CSKT:
+ Là những qhsx chủ yếu mà nhà nước dựa vào đó để tồn tại và phát triển và đồng thời ra sức củng cố,bảo vệ và tạo điều
kiện cho cskt đó phát triển.
+ CSKT quyết định sự ra đời, bản chất, chức năng, sự phát triển của nhà nước. CSKT thay đổi thì nhà nước thay đổi.
Ngược lại, các chính sách, qđpl của nhà nước xét đến cùng được xd và thực hiện xp từ ĐKKTcủa đất nước. - CSXH: lOMoAR cPSD| 61622878
+ Là các lực lượng tồn tại trong xã hội, quan trọng nhất là lực lượng trực tiếp cầm quyền cùng mốiquan hệ của họ với các
lực lượng khác trong xã hội.
+ Nhà nước là sản phẩm của sự phát triển xã hội, sinh ra từ xã hội, là hình thức tổ chức của xã hội có giai cấp nên nhà
nước luôn phụ thuộc vào xã hội.
+ CSXH giữ vai trò quyết định bản chất nhà nước, CSXH thay đổi thì nhà nước thay đổi
* Bản chất nhà nước được biểu hiện thành tính giai cấp và tính xã hội - Tính xã hội
+ Nhà nước là một tổ chức sinh ra từ xã hội, quản lí xã hội khi xã hội đã phát triển đến một giai đoạn nhấtđịnh.
Xã hội muốn tồn tại ổn định, trật tự và phát triển
 phải có sự tổ chức và quản lí chặt chẽ
Xã hội cần có một tổ chức thay mặt xã hội, nhân danh xã hội để tổ chức, tập hợp, quản lí toàn xã hội. Tổ chức này
phải có quyền lực công + thay mặt cho xã hội tổ chức dân cư giải quyết các vấn đề đó vì sự ổn định của cả xã hội.
 Đại diện chính thức toàn xã hội.
+ Thể hiện ở chỗ: _ là bộ máy tổ chức,quản lý xã hội
_nhằm thiết lập,củng cố,giữ gìn trật tự xã hội
_bảo vệ lợi ích chung của cả cộng đồng,vì sự phát triển chung của cả xã hội.
-Nhà nước giải quyết, quyết định nhiều vấn đề trong xã hội vì lợi ích chung và sự phát triển của xã hội.Vì nó là tổ chức
quyền lực công, đại diện chính thức cho toàn xã hội.
-Tổ chức thực hiện nhiều hoạt động vì lợi ích cộng đồng: Xây dựng, phát triển giáo dục, y tế, cơ sở hạtầng...
-Công cụ giữ gìn và phát huy truyền thống văn hóa, tín ngưỡng của xã hội và giá trị đạo đức, pttq tốt đẹp
-Có bộ máy cưỡng chế bảo vệ công lý, công bằng xã hội, trật tự chung (an ninh, atxh, môi trường…) -
ban hành và tổ chức thực hiện các chính sách kinh tế,thúc đẩy kinh tế,tiền đề cho sự ổn định xã hội.
+Mức độ,phạm vi tính xã hội:ở mỗi kiểu nhà nước không hoàn toàn giống nhau, tùy vào yếu tố điều
kiệnhoàn cảnh lịch sử cụ thể. Ngày nay tính xã hội ngày càng mở rộng, sự giới hạn qlnn cảng rõ. Tính xã
hộikhông chỉ bó hẹp trong phạm vi quốc gia mà được mở rộng ra với toàn nhân loại. -tính giai cấp:
+ Thể hiện: Nhà nước là công cụ để thực hiện, củng cố, bảo vệ lợi ích và địa vị thống trị của lực lượng cầm quyền
+ Kinh tế: GC nắm quyền sở hữu phần lớn TLSX của xã hội => lực lượng thống trị về kinh tế.
+ Chính trị:_ LLCQ sử dụng BMNN để trấn áp. Nhà nước thành bộ máy cưỡng chế đặc biệt, công cụ trongtay LLCQ để
bảo vệ lợi ích kinh tế của mình
_Thông qua nhà nước, GCTT biến ý chí của mình thành pháp luật  bắt các GC, LLXH khác phục tùng ý chí của mình
+tư tưởng:thông qua nhà nước,LLCQ có thể nắm quản lý và sử dụng các mass media,cơ sở văn hóa giáo dục để tác động
đến tinh thần,xác định hệ tư tưởng để giữ địa vị thống trị trong xã hội,tạo ra sự tự giác phục tùng.
=>Nhà nước là công cụ duy trì thống trị về kinh tế, chính trị, tư tưởng của GCTT với GC khác. lOMoAR cPSD| 61622878
+ Mức độ thể hiện tính giai cấp ở mỗi kiểu nhà nước, trong mỗi nhà nước cụ thể khác nhau, tùy điều kiệnhoàn cảnh và
tương quan lực lượng của các giai tầng.
b. Ý nghĩa của vấn đề bản chất nhà nước
- Nhận thức đúng đắn bản chất nhà nước góp phần quan trọng trong xác định được các điều kiện lý luận và thực tiễn để
xây dựng và phát triển nhà nước.
- Về nhận thức: Giúp ta hiểu được thế nào là bản chất nhà nước, gồm những nội dung gì. Từ đó xem xét đượcmức độ
quantâm đến xã hội của nhà nước như thế nào.
- Về lý luận nghiên cứu: Là cơ sở để nghiên cứu vấn đề vai trò, chức năng, nhiệm vụ của nhà nước => Hoàn thiện, bổ
sung, đưa ra những giải pháp khắc phục hạn chế trong thực tiễn thực hiện chức năng nhiệm vụ =>Nâng cao củng cố tính
xã hội của nhà nước, dần chuyển nhà nước thành bộ máy “phục vụ” xã hội
.- Nhận thức đúng đắn bản chất nhà nước => Vũ khí tư tưởng cho cuộc đấu tranh giai cấp
Câu 5. Phân tích sự thống nhất giữa tính xã hội và giai cấp của nhà nước. Trình bày ảnh hưởng của nó trong việc
thực hiện chức năng nhà nước Việt Nam hiện nay.
-Nhà nước là tổ chức quyền lực đặc biệt gồm một lớp người được tách ra từ xã hội để chuyên thực thi quyền lực, nhằm tổ
chức và quản lí xã hội, phục vụ lợi ích chung của toàn xã hội cũng như lợi ích của lực lượng cần quyền trong xã hội.
-Bản chất nhà nước là tổng hợp những mặt, những mối liên hệ, thuộc tính tất nhiên, tương đối ổnđịnh bên trong của nhà
nước, quy định sự tồn tại và phát triển của nhà nước.
- Bản chất nhà nước nào cũng mang tính xã hội và tính giai cấp:
- Tính xã hội của nhà nước: Ở phương diện này, nhà nước là một tổ chức của xã hội, được sinh ra từ xã hội để duy
trì,quản lý xã hội khi xã hội đã phát triển đến một giai đoạn nhất định
.- Tính giai cấp của nhà nước:Nhà nước là công cụ bảo vệ lợi ích cho các giai tầng trong xã hội, mà chủ yếu là của giaicấp thống trị.
- Về sự thống nhất giữa tính xã hội và tính giai cấp của nhà nước:
+Có thể nói, không có nhà nước đứng ngoài giai cấp (phi giai cấp). Chừng nào không còn các giai cấp tồn tại thì cũng
không còn nhà nước tồn tại.
+Những hoạt động về mặt xã hội của nhà nước không mang tính chất thuần túy xã hội như của tổ chức thị tộc, bộ lạc mà
nó vẫn biểu hiện ở mức độ nào đó lợi ích của giai cấp thống trị bởi suy cho cùng, nó cũng bị chi phối bởi ý chí của giai
cấp thống trị (giai cấp thống trị thành lập nên nhà nước). Mà giai cấp thống trị đã thành lập nên nhà nước thì tất yếu phải
bảo vệ lợi ích cho giai cấp mình trước tiên.
+Ngoài ra, các giai cấp dù thống trị hay bị trị đều là những bộ phận tạo nên xã hội, vì vậynên nhà nước dù là công cụ bảo
vệ lợi ích cho giai cấp thống trị thì cũng phải bảo vệ lợi ích của các giai cấp khác (trong giới hạn cho phép của giai cấp
thống trị). Bởi nó sẽ không thể tồn tại nếu chỉ phục vụ lợi ích của giai cấp thống trị mà không tính đến lợi ích, nguyện
vọng của các giai cấp khác. (sẽ lại có đấu tranh để lật đổ nhà nước, bằng chứng là sự sụp đổ của nhà nước phong kiến và nhà nước chủ nô)
=>Giữa tính xã hội và tính giai cấp của nhà nước luôn có sự thống nhất. Chức nănggiai cấp của Nhà nước giữ vai trò định
hướng, chi phối chức năng xã hội, còn chức năng xã hộilà điều kiện, là cơ sở xã hội để thực hiện chức năng giai cấp -Ảnh
hưởng của sự thống nhất này trong việc thực hiện chức năng nhà nước VN hiện nay:
+Nhà nước Việt Nam hiện nay mang bản chất giai cấp công nhân, là nhà nước của nhân dân,do nhân dân và vì nhân dân.
Sự thống nhất giữa tính xã hội và tính giai cấp đã làm cho việc thực hiện chức năng củanhà nước ta hiện nay:
●Có sự định hướng rõ ràng nhất định. lOMoAR cPSD| 61622878
+Vì là nhà nước mang bản chất giai cấp công nhân, là nhà nước do nhân dân làm chủ, giai cấp công nhân, nông dân, đội
ngũ trí thức là giai cấp thống trị nên mọi chức năng xã hội chủ yếu sẽ là tổ chức, quản lý, xây dựng xã hội phục vụ lợi ích
cho toàn xã hội theo đúng ý chí của giai cấp này.
+Bằng chứng là cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất, thực hiện quyền lập hiến,lập pháp là Quốc hội cũng do nhân dân
bầu ra và thể hiện ý chí, nguyện vọng của ngườidân từ đó nhà nước tiến hành xây dựng pháp luật (đồng thời đây cũng là
nhà nước ta đang thực hiện chức năng quản lý, bảo vệ trật tự xã hội).
Câu6: Phân tích vai trò xã hội của nhà nước CHXHCN Việt Nam hiện nay
*khái niệm nhà nước CHXHVN: *Vai trò xã hội: - Kinh tế:
+ Tạo lập môi trường thuận lợi cho hoạt động kinh tế: sự ổn định về chính trị; kết cấu hạ tầng đồng bộ hiệnđại; HTPL
hoàn thiện; sự giao lưu buôn bán hợp tác quốc tế dễ dàng thuận lợi.
+ Điều tiết hoạt động kinh tế => đảm bảo kinh tế phát triển ổn định, vững chắc, đảm bảo công bằng và ASXH + Phát huy mặt tích cực
+ ngăn ngừa, khống chế mặt tiêu cực
+ khắc phục hạn chế khiếm khuyết vốn của của nền kinh tế thị trường
=> giữ gìn trật tự kỉ cương trong lĩnh vực kinh tế, bảo vệ các quyền, lợi ích kinh tế hợp pháp của tất cả các cá nhân tổ chức. - Văn hóa:
+Xây dựng nền văn hóa mới, tiên tiến, dân tộc, đại chúng: Bảo tồn, phát huy những giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể của đất nước.
+Xd lối sống con người mới
+Chăm lo đời sống tinh thần người dân để hình thành đời sống lành mạnh, góp phần giảm thiểu tiêu cực xã hội.
+Đấu tranh chống tư tưởng, văn hóa lạc hậu, phản cách mạng -Giáo dục,đào tạo:
+Nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài
+Chú trọng đào tạo và đảm bảo chế độ đãi ngộ thoải đáng với giáo viên
=> THúc đẩy nền giáo dục đi lên - Khoa học, công nghệ:
+Đầu tư thỏa đáng cho KHCN
+Tạo điều kiện nghiên cứu sáng tạo, chú trọng đầu tư đội ngũ nhà khoa học, trọng dụng nhân tài
+Phát triển đồng bộ các ngành KHTN, kĩ thuật, công nghệ, xã hội, nhân văn
+Phát triển thị trường KHCN, bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ
- Dân tộc, tôn giáo: Có chính sách tôn giáo, dân tộc hợp lí
=> đảm bảo sự phát triển hài hòa của mọi vùng miền cả nước, đb chính sách ưu tiên phát triển vùng sâu xa lOMoAR cPSD| 61622878
- Bảo vệ môi trường, phòng chống thiên tai: Quan tâm đến hoạt động bv môi trường, phòng chống thiên tai,dịch bên.
Thực hiện chính sách hỗ trợ khi xảy ra những thiệt hại cho nhân dân trong nông lâm ngư - An sinh xã hội:
+Quan tâm đến việc làm, trợ cấp thất nghiệp và bảo hiểm xã hội
+Thực hiện miễn giảm đóng góp bảo hiểm xã hội cho những đối tượng đặc biệt
- Y tế: Mở rộng nhiều mạng lưới y tế với nhiều cơ sở khám chữa bệnh hiện đại đảm bảo nhu cầu khám chữa bệnh của nhân dân
CÂU 7: Trình bày sự hiểu biết về nhà nước của dân, do dân, vì dân. Theo em làm thế nào để một nhà nước thực sự là?
NNVN là nhà nước “của dân”:
-Tất cả quyền lực nhà nước đều là của nhân dân, do nhân dân ủy quyền cho nhà nước thực hiện nên nhà nước chỉ đại diện
thực hiện quyền lực mà kp bộ máy để áp bức vài cai trị nhân dân.
-Dân được hưởng mọi quyền tự do dân chủ, làm bất cứ việc gì mà PL không cấm nhưng cũng có nghĩa vụ tôn trọng và
thực hiện PL. Nhà nước phải thừa nhận quyền tự do dân chủ rộng rãi cho công dân, đảm bảo thực thi quyền đó.. -
Nhân dân thể hiện ý chí, nguyện vọng của mình thông qua những cơ quan đại diện là Quốc hội và Hội đồng nhân dân
- NNVN là nhà nước “do dân”:
Các cơ quan nhà nước là do nhân dân tổ chức nên.
Nhân dân trực tiếp bầu ra QH và đại biểu HĐND – cơ quan đại diện cho ý chí, nguyện vọng, quyền lợi của nhân dân
theo nguyên tắc hiến định.
Nhân dân không chỉ lập ra những cơ quan quyền lực đại diê §n cho mình mà còn trực tiếp tham gia vào việc nắm giữ và
thực hiện quyền lực nhà nước
Do nhân dân ủng hộ, đóng thuế để vận hành, giám sát hoạt động của các nhân viên và CQNN
Do nhân dân phê bình, xây dựng, giúp đỡ để NN ngày càng trong sạch, vững mạnh hơn
- NNVN là nhà nước “vì dân”:
Các cơ quan nhà nước được thành lập ra là để đại diện cho ý chí và quyền lợi hợp pháp của nhân dân
Mọi quy định, chính sách, pháp luật,… do Nhà nước đề ra đều phải phù hợp với nguyê §n vọng và ý chí của nhân dân,
với mục đích bảo vệ và phục vụ nhân dân.
Các cán bộ, nhân viên của nhà nước vừa là đầy tớ, vừa là người lãnh đạo, hướng dẫn nhân dân hoạtđộng nên phải
trung thành, tận tụy với dân, phải thực sự trong sạch, cần, kiệm, liêm, chính, chí côngvô tư * Theo em để một nhà
nước thực sự là nhà nước của dân, do dân, vì dân thì:
- Trong tổ chức qlnn phải có sự phân công phân quyền rõ ràng, có sự kiểm tra giám sát lẫn nhau giữa các nhánh quyền
lực=> bảo đảm cho nhà nước hoạt động có hiệu lực hiệu quả, có tinh thần trách nhiệm với ngườidân
- Nhà nước phải xây dựng một đội ngũ cán bộ, công chức có phẩm chất đạo đức tốt, tinh thông nghiệp vụ,“vừa hồng vừa chuyên”
=> giải quyết tốt các vấn đề của dân.
- Nhà nước phải thừa nhận và đảm bảo thực hiện và bảo vệ các quyền con người, quyền công dân
- Nhà nước phải có biện pháp phòng tránh và kiên quyết chống lại những căn bệnh thường gặp trong BMNN như tham ô, lãng phí, quan liêu… lOMoAR cPSD| 61622878
- Luôn luôn tôn trọng, tận tụy phục vụ, lắng nghe ý kiến của nhân dân
- Công khai các hoạt động của Nhà nước và phải chịu sự giám sát, quản lý của nhân dân
- Nhà nước phải biết kết hợp điều chỉnh các lợi ích khác nhau giữa các giai cấp, tầng lớp, bộ phận dân cư để luôn được
ngươi dân ủng hộ, làm cho mọi người cũng thấy nhà nước là người đại diên hợp pháp cho lợi ích của họ
- Phải chuyên chính với kẻ thù của nhân dân, chỉ có vậy mới bảo vệ tự do dân chủ của nhân dân
Câu 8: Trình bày sự hiểu biết về nhà nước dân chủ. Theo em, làm thế nào để một nhà nước thực sự dân chủ và rộng rãi ?
*Nhà nước dân chủ:
- Nhà nước dân chủ có quyền lực nhà nước xuất pháp từ nhân dân, do nhân dân ủy quyền cho nhà nước thực hiện
- Nhà nước bảo đảm, phát huy quyền làm chủ của nhân dân, làm cho mọi người có cuộc sống ấm no, hạnh phúc, có điều
kiện phát triển toàn diện.
- Nhà nước công nhận, tôn trọng, bảo đảm, bảo vệ quyền con người, quyền công dân.
- Mọi chính sách và pháp luật của nhà nước đều có sự tham gia ý kiến của nhân dân, đều vì lợi ích của nhân dân.
- Nhà nước tạo mọi điều kiện để nhân dân tham gia quản lí nhà nước và xã hội + thảo luận các vấn đề chungcủa cả nước và địa phương.
- Thực hiện dân chủ hóa trên các lĩnh vực quan trọng của đời sống xã hội, bảo đảm để nhân dân tham gia ở tấtcả các
khâucủa quá trình đưa ra những quyết định liên quan đến lợi ích, cuộc sống của nhân dân.
- Đẩy mạnh thể chế hóa và nâng cao chất lượng các hình thức thực hiện dân chủ trực tiếp và dân chủ đại diện.b. Làm thế
nào để Nhà nước thực sự dân chủ
- Phê phán và nghiêm trị những hành vi vi phạm quyền làm chủ của nhân dân, những hành vi lợi dụng dân chủđể làm mất
an ninh, trật tự, an toàn xã hội; chống tập trung quan liêu, khắc phục dân chủ hình thức
- Nâng cao ý thức về quyền và nghĩa vụ công dân, năng lực làm chủ, tham gia quản lý xã hội của nhân dân; có cơ chế cụ
thể để nhân dân thực hiện trên thực tế quyền làm chủ trực tiếp.
+ Muốn thực hiện quyền làm chủ thì trước tiên nhân dân phải hiểu biết đúng đắn, đầy đủ về các quyền tự dodân chủ ở cơ
sở của mình. Đó là quyền được biết những công việc mà chính quyền có trách nhiệm phải côngkhai, quyền được bàn và
quyết định trực tiếp, biểu quyết để cấp có thẩm quyền quyết định đối với những vấnđề liên quan đến lợi ích của nhân dân,
quyền giám sát các công việc của chính quyền...
=> Nhân dân mới thực hiện quyền làm chủ thực sự, tránh tình trạng dân chủ chung chung, dân chủ hình thức,đó chính là
từ “pháp luật trên giấy tờ” trở thành “pháp luật trong hành động”.
- Dân phải được bầu cử, chính quyền phải do dân bầu ra. Phải vận động tranh cử, thường xuyên tiếp xúc cử tri thật sự.
Nhà nước phải có những cơ chế để nhân dân tham gia vào quá trình kiểm tra, giám sát hoạt động .
- Nghiên cứu, xây dựng và ban hành các luật về trưng cầu ý dân, luật biểu tình, luật về hội, luật về tiếp cận thông tin để
tạo cơ sở pháp lý giải quyết những vấn đề bức xúc của nhân dân trong xã hội.
- Cơ chế dân chủ ở cơ sở phát huy tối đa quyền làm chủ của nhân dân với phương châm: “dân biết, dân bàn,dân làm, dân kiểm tra
-Mọi công dân đều có quyền thảo luận và góp ý vào những quyết sách của Đảng và nhà nước. Nhà nước phải luôn lắng
nghe, tiếp thu những ý kiến của nhân dân vào trong những chính sách của mình lOMoAR cPSD| 61622878
CHỨC NĂNG NHÀ NƯỚC
CÂU 9:Trình bày khái niệm chức năng nhà nước.Phân tích ý nghĩa của việc xác định và thực hiện chức năng nhà
nước trong giai đoạn hiện nay?
*khái niệm:là những mặt hoạt động cơ bản,chủ yếu+phù hợp với bản chất,vai trò,nhiệm vụ+xác định bởi điều kiện kinh
té xã hội của nhà nước trong mỗi giai đoạn phát triển của nó.
-Chức năng phản ánh bản chất nhà nước, do bản chất nhà nước quyết định
+ Khi bản chất nhà nước thay đổi thì chức năng của nhà nước cũng thay đổi cho phù hợp với bản chất nhà nước mới.
+ VD: Nhà nước phong kiến: Bản chất là BM chuyên chính của GCĐCPK và bộ máy quản lí xã hội nhằm thiết lập giữ gìn
trật tự xã hội pk => chứ năng đàn áp, nô dịch nông dân bằng quân sự; tiến hành chiến tranh xâm lược nước khác khi có
điều kiện. Nhà nước xhcn: bản chất là nhà nước của dân, do dân, vì dân và làbộ máy chuyên chính vô san => chức năng tổ
chức và quản lí kinh tế, văn hóa, giáo dục… là chức năng phổ biến.
- Phụ thuộc vào nhiệm vụ cơ bản của nhà nước:
+ Nhiệm vụ là những công việc đặt ra đòi hỏi nhà nước phải giải quyết theo những mục tiêu định sẵn.Có hai nhiệm vụ là:
cơ bản chiến lược lâu dài và trước mắt cấp bách.
+ Nhiệm vụ chiến lược, cơ bản, lâu dài được thực hiện thông qua chức năng nhà nước nên chức năngnhà nước có phạm
vi hẹp hơn so với nhiệm vụ chiến lược. Nv chiến lược có vai trò quyết định đến xác định và thực hiện chức năng nhà nước:
VD: Nhiệm vụ kiểm tra, giám sát việc thực hiện pháp luật môi trường của các doanh nghiệp hiện nay đượcxác định và
thực hiện nhằm thực hiện chức năng quản lý môi trường của nhà nước