Tài liệu Nghiên cứu lão hóa qua Y học cổ truyền và bài thuốc ứng dụng lâm sàng | Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh

lOMoAR cPSD| 47207194
LÃO HÓA THEO SINH LÝ Y HỌC CỔ TRUYỀN
Linh khu – Thiên niên thiên:
Sự thinh suy của khí huyết trong cơ thể con người có chu kỳ là mười năm
- Năm lên mười tuổi: ngũ tạng dần dần phát triển một cách toàn diện và đầy đủ,
khí huyết vận hành thông suốt, Dương khí ở dưới thăng lên trên, thích chạy nhảy.
- Năm lên hai mươi tuổi: khí huyết bắt đầu thịnh, cơ nhục phát triển mạnh, vận động nhanh nhẹn.
- Năm lên ba mươi tuổi: ngũ tạng đã hoàn toàn định hình, cơ nhục săn chắc,
khí huyết đều sung thịnh, thích đi đứng chậm rãi, từ tốn.
- Năm lên bốn mươi tuổi: ngũ tạng lục phủ và hệ thống kinh mạch đều đã đạt
được cực thịnh, không phát triển thêm nữa, tấu lý bắt đầu thưa dần, sắc
mặt không còn tươi tắn nữa, tóc bạc hoa râm, thường thích ngồi.  Bài
thuốc có thể dùng: Bát trân thang, Nhân sâm dưỡng vinh thang
- Năm lên năm mươi tuổi: Can khí bắt đầu suy, Can hình sụt giảm, đởm trấp
giảm dần, mắt nhìn kém.  Bài thuốc có thể dùng: Lục vị quy thược, Kỷ
cúc địa hoàng, Tứ vật thang
- Năm lên sáu mươi tuổi: Tâm khí suy dần, hay lo nghĩ, buồn rầu, khí huyết
vận hành chậm lại, thích nằm.  Bài thuốc có thể dùng: Thiên vương bổ tâm đơn, Quy tỳ thang
- Năm lên bảy mươi tuổi: Tỳ khí hư, bì phu cơ nhục bắt đầu khô nhão. 
Bài thuốc có thể dùng: Bổ trung ích khí, Tứ quân tử thang, Quy tỳ thang
- Năm lên 80 tuổi: Phế khí suy, hồn và phách ly tán, nói lẫn.  Bài thuốc có
thể dùng: Mạch vị địa hoàng, Ngọc bình phong tán
- Năm lên 90 tuổi: Thận khí khô kiệt dần, kinh mạch hư rỗng.  Bài thuốc có
thể dùng: Lục vị địa hoàng, Tả quy hoàn, Bát vị hoàn, Ngũ tử diễn tông hoàn lOMoAR cPSD| 47207194
- Năm lên 100 tuổi: Ngũ tạng đều hư, thần khí mất dần, chỉ còn lại hình hài
rồi chết.  Bài thuốc có thể dùng: Thập toàn đại bổ
Tố vấn – Thượng cổ thiên chân luận:
Sự lão hóa sớm là do lối sống và môi trường tác động lên con người: uống quá
nhiều rượu, phòng dục không đúng mực, không tuân theo sự biến đổi của khí tiết
bốn mùa, nuông chiều những sở thích không tốt của bản thân, không kìm hãm
được những ham muốn, dục vọng, thức ngủ không điều độ. Y HỌC CHỨNG CỨ
Lục vị địa hoàng bảo vệ tế bào thần kinh tiết dopamin trong việc chống lại
độc tố Parkinson thông qua tăng cường bảo vệ chống oxy hóa và ngăn chặn
sự chết tế bào theo quy trình. Link bài báo:
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0944711313004674
Tóm tắt: Parkinson là một bệnh lý thoái hóa thần kinh khởi phát ở tuổi già, đặc
trưng bởi sự thoái hóa các tế bào thần kinh tiết dopamin, cơ chế bệnh sinh phức
tạp, trong đó bao gồm cả stress oxy hóa.
Mô hình: tế bào thần kinh trung mô được xử lý gây độc với MPP+ và chuột
C57BL/6 được xử lý bằng MPTP. Kết quả:
- Trên tế bào thần kinh trung mô:
+ Làm giảm sự mất các tế bào thần kinh gắn tyrosine hydrolase (TH – một
enzyme tham gia tổng hợp dopamin) và sự gia tăng các tế bào thần kinh gắn
Annexin V (một chất dùng để phát hiện tế bào bị apoptosis) gây ra bởi
MPP+. + Giảm tổn thương oxy hóa: tăng khả năng chống oxy hóa (SOD,
GSH), giảm sản xuất ROS, giảm các enzyme oxy hóa NADPH (Nox2 và Nox4). lOMoAR cPSD| 47207194
+ Ức chế apoptosis của tế bào thần kinh: cải thiện thế năng màng ty thể, tăng
biểu hiện protein chống apoptosis (Bcl-2), giảm các tín hiệu apoptosis (Bax,
cytochrome c, cleaved-caspase 3)
- Trên chuột được xử lý bằng MPTP: làm giảm sự mất tế bào thần kinh gắn
TH, cải thiện hoạt động của chuột.
Tứ vật thang phòng ngừa tổn thương do stress oxy hóa bằng cách hoạt hóa
gene chống oxy hóa qua trung gian Nrf2 (một protein điều hòa gene chống oxy hóa)
Link bài báo: Traditional Chinese medicinal formula Si-Wu-Tang prevents
oxidative damage by activating Nrf2-mediated detoxifying/antioxidant genes | Cell
& Bioscience | Full Text (biomedcentral.com)
Mô hình: tế bào biểu mô vú không ung thư (MCF-10A) được xử lý với H2O2. Kết quả:
+ In vitro: Tứ vật thang làm giảm mạnh độc tế bào và apoptosis do H2O2. Tác
động mạnh lên gen điều hòa Nrf2 ở mức độ mRNA và protein, tăng chuyển vị gene Nrf2.
+ In vivo: dùng tứ vật thang 1000mg/kg/ngày trong 6 ngày làm tăng biểu hiện
của các gen điều hòa Nrf2
+ Z-liguistilide là hợp chất chính chịu trách nhiệm cho tác dụng kích hoạt Nrf2
Tác dụng chống oxy hóa của Thiên vương bổ tâm đơn: thử nghiệm lâm sàng
có đối chứng, mù đôi.
Link bài báo: Antioxidant Effect of Tianwang Buxin Pills A Traditional Chinese
Medicine Formula: Double-Blind, Randomized Controlled Trial | The American
Journal of Chinese Medicine (worldscientific.com) lOMoAR cPSD| 47207194
Tóm tắt: Các loại phản ứng oxy hóa đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển
các bệnh tim mạch và lão hóa. Thiên vương bổ tâm đơn đã được sử dụng để điều trị
suy giảm nhận thức nhẹ. Các nghiên cứu gần đây cho thấy Thiên vương bổ tâm đơn
có hiệu quả chống lại stress oxy hóa và căng thẳng tâm lý. Nghiên cứu nhằm đánh
giá tác dụng chống oxy hóa của Thiên vương bổ tâm đơn bằng phân tích phản ứng
oxy hóa của các chất chuyển hóa trong máu (thử nghiệm d-ROMs), bản kiểm đáp
ứng stress (SRI) và thang đo chất lượng cuộc sống tóm tắt của WHO
(WHOQOLBREF). 39 người tình nguyện khỏe mạnh (20 trong nhóm giả dược và
19 trong nhóm Thiên vương bổ tâm đơn) trong 4 tuần. Kết quả: thử nghiệm d-ROM
giảm 5.76% ở nhóm Thiên vương bổ tâm đơn và 4.84% ở nhóm chứng, khác biệt
không có ý nghĩa thống kê. Giá trị của SRI giảm 16.61% ở nhóm Thiên vương bổ
tâm đơn, 16.84% ở nhóm chứng, khác biệt không có ý nghĩa thống kê. Thang điểm
WHOQOL-BREF tăng 5.61% ở nhóm Thiên vương bổ tâm đơn và 3.91% ở nhóm
chứng, khác biệt không có ý nghĩa thống kê. Nghiên cứu được tiến hành trong thời
gian ngắn và cỡ mẫu nhỏ nên chưa thể kết luận.