Thuyết trình rẻ quạt - Ôn tập nhận thức dược liệu | Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh

lOMoAR cPSD| 45469857
Thuyết trình rẻ quạt 1. Tên khoa học
Iris domestica (tên cũ: Belamcanda chinensis) là tên khoa học đã được cập nhật cho cây
rẻ quạt (xạ can).
🔍 Ý nghĩa tên khoa học Iris domestica: •
Iris: Là tên chi, trong tiếng Hy Lạp nghĩa là “cầu vồng”, dùng để chỉ các loài có hoa nhiều
màu sắc – chi này thuộc họ Iridaceae. •
domestica: Nghĩa là “thuần hóa” hoặc “cây trồng”, ám chỉ loài cây đã được con người trồng phổ biến.
➡ Như vậy, Iris domestica có thể hiểu là: “loài Iris được thuần hóa”. •
Tên khoa học: Belamcanda chinensis (L.) DC. 
Thuộc họ Iridaceae (họ La dơn).
🔍 Giải thích tên khoa học: •
Belamcanda là tên chi, có nguồn gốc từ tiếng Hy Lạp hoặc Latin, dùng để chỉ một nhóm
cây thân thảo trong họ Iridaceae. •
chinensis nghĩa là "xuất xứ từ Trung Quốc", do cây này được phát hiện và mô tả đầu tiên
ở vùng Đông Á, đặc biệt là Trung Quốc.
🌾 2. Tên Việt Nam: Rẻ quạt, xạ can a. Rẻ quạt •
Tên gọi “rẻ quạt” xuất phát từ hình dạng đặc trưng của lá cây, mọc xếp hình nan quạt,
giống như chiếc quạt nan truyền thống. Đây là cách gọi dân gian theo hình dáng thực vật. b. Xạ can •
Từ “xạ” trong Hán-Việt có thể hiểu là “hương” (mùi thơm). •
“Can” là “gan”, nhưng trong đông y, “can” cũng chỉ tới các cơ quan điều hòa khí huyết,
hoặc biểu tượng cho tính nóng. •
“Xạ can” có thể hiểu là “cây có mùi thơm, tính mát, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc”. lOMoAR cPSD| 45469857
Trong cây rẻ quạt, hoạt chất isoflavonoid như tectoridin và tectorigenin có mặt trong thân rễ
đã được chứng minh có: •
Tác dụng kháng khuẩn trên vi khuẩn gây viêm họng (như Streptococcus).  Hiệu
quả chống viêm và chống ho trong các nghiên cứu dược lý.
Tóm lại, isoflavonoid giúp chữa ho nhờ khả năng chống viêm, kháng khuẩn, chống oxy hóa
và điều hòa miễn dịch, từ đó làm giảm triệu chứng và nguyên nhân gây ho. lOMoAR cPSD| 45469857