Tiểu luận cuối kỳ môn Chủ nghĩa xã hội khoa học đề tài "Tìm hiểu việc thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân hiện nay và vai trò, sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam trong bối cảnh cách mạng 4.0"

lOMoARcPSD| 36443508
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT TP.HỒ CHÍ MINH
KHOA LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ
TÌM HIỂU VIỆC THỰC HIỆN SỨ MỆNH LỊCH SỬ
CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN HIỆN NAY VÀ VAI TRÒ,
SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN
VIỆT NAM TRONG BỐI CẢNH CÁCH MẠNG 4.0
Tiểu luận cuối kỳ
Môn học : Chủ nghĩa xã hội khoa học Mục lục
PHẦN MỞ ĐẦU.........................................................................................................................................1 1
Lý do chọn đề tài............................................................................................................................1 2
Mục tiêu và nhiệm vụ của đề tài....................................................................................................1 3
Phương pháp thực hiện đề tài........................................................................................................2
PHẦN NỘI DUNG.....................................................................................................................................2
CHƯƠNG 1: LÝ LUẬN CỦA CHỦ NGHĨA MÁC – LÊ-NIN VỀ VIỆC THỰC HIỆN SỨ MỆNH
LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN HIỆN NAY...........................................................................2
1.1 Khái quát về giai cấp công nhân......................................................................................................2
1.2 Giai cấp công nhân hiện nay............................................................................................................2
1.2.1 Về những điểm tương đối ổn định so với thế kỷ XIX..............................................................2 lOMoARcPSD| 36443508
1.2.2 Những biến đổi và khác biệt của giai cấp công nhân hiện đại................................................3
1.3 Thức hiện sứ mệnh lịch sử của giai câp công nhân trên thế giới hiện nay...................................5
1.3.1 Nội dung kinh tế.........................................................................................................................5
1.3.2 Nội dung chính trị-xã hội..........................................................................................................6
1.3.3 Nội dung văn hóa, tư tưởng......................................................................................................6
CHƯƠNG 2: VAI TRÒ, SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN VIỆT NAM TRONG
BỐI CẢNH CÁCH MẠNG 4.0..................................................................................................................7
2.1 Vai trò của giai cấp công nhân Việt Nam trong giai đoạn cách mạng công nghiệp 4.0 hiện nay7
2.2 Thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam trong giai đoạn cách mạng công
nghiệp 4.0 hiện nay...............................................................................................................................11
2.2.1 Nội dung kinh tế.......................................................................................................................11
2.2.2 Nội dung chính trị- xã hội.......................................................................................................13
2.2.3 Nội dung văn hóa tư tưởng.....................................................................................................15
2.3 Những biến đổi của giai cấp công nhân Việt Nam trong cách mạng công nghiệp 4.0...............16
2.3.1 Biển đổi về số lượng và cơ cấu................................................................................................16
2.3.2 Biển đổi về trình độ.................................................................................................................18
2.3.3 Biển đổi về đời sống.................................................................................................................19 PHẦN KẾT
LUẬN...................................................................................................................................21 PHẦN MỞ ĐẦU 1
Lý do chọn đề tài
Giai cấp công nhân có sứ mệnh lịch sử vô cùng trọng đại là thông qua chính đảng
để tổ chứ lãnh đạo nhân dân lao động đấu tranh xóa bỏ chế độ người bóc lột người,
xóa bỏ chủ nghĩa tư bản , giải phóng giai cấp công nhân, nhân dân lao động khỏi
mọi sự áp bức, bóc lột, nghèo nàn, lạc hậu, xây dựng xã hội cộng sản chủ nghĩa văn minh.
So với giai cấp công nhân truyền thống ở thế kỷ XIX thì giai cấp công nhân hiện
nay đã có những bước phát triển mới, khác biệt và có những biến đổi trong điều
kiện lịch sử mới. Nhưng dù trong thời kỳ nào, giai đoạn nào thì giai cấp công nhân
vẫn luôn cần phát triển để tồn tại, vương lên và thực hiện được sứ mệnh lịch sử của lOMoARcPSD| 36443508
mình. Và rõ hơn trong thời kỳ cách mạng 4.0 như hiện nay giai cấp công nhân trên
toàn thế giới nói chung và giai cấp công nhân Việt Nam nói riêng cần làm gì để
phát triển, đóng góp tích cực cho xã hội và thực hiện được vai trò cũng như sứ
mệnh lịch sử của giai cấp mình.
Nhằm tìm hiểu và giải đáp vấn đề trên nhóm chúng em chọn đề tài “Tìm hiểu việc
thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân hiện nay và vai trò, sứ mệnh lịch
sử của giai cấp công nhân Việt Nam trong bối cảnh cách mạng 4.0.” để tìm hiểu,
nghiên cứu và làm đề tài tiểu luận của nhóm mình.
2 Mục tiêu và nhiệm vụ của đề tài
Mục tiêu của bài tiểu luận này là tìm hiểu việc thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai
cấp công nhân hiện nay và vai trò, sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt
Nam trong bối cảnh cách mạng 4.0.
Để đạt được mục tiêu này, tiểu luận tập trung vào 2 nhiệm vụ sau:
Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu về lý luận của chủ nghĩa Mác - Lê-nin về việc thực hiện sứ
mệnh lịch sử của giai cấp công nhân hiện nay.
Nhiệm vụ 2: Tìm hiểu về vai trò của giai cấp công nhân Việt Nam trong bối cảnh
cách mạng 4.0. Tìm hiểu về sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam
trong bối cảnh cách mạng 4.0.
3 Phương pháp thực hiện đề tài
Tiểu luận được thực hiện dựa trên cơ sở phương pháp luận của chủ nghĩa xã hội
khoa học, kết hợp với một số phương pháp cụ thể như: nghiên cứu tài liệu,
lịch sử-logic, phân tích - tổng hợp, quy nạp - diễn dịch,… lOMoARcPSD| 36443508
PHẦN NỘI DUNG CHƯƠNG 1: LÝ LUẬN CỦA CHỦ NGHĨA MÁC – LÊ-
NIN VỀ VIỆC THỰC HIỆN SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN HIỆN NAY
1.1 Khái quát về giai cấp công nhân
Theo chủ nghĩa Mác - Lênin. Giải cấp công nhân là một tập đoàn xã hội, hình
thành và phát triển cùng với quá trình phát triển của nền công nghiệp hiện đại; họ
lao động bằng phương thức công nghiệp ngày càng hiện đại và gắn liền với quá
trình sản xuất vật chất hiện đại, là đại biểu cho phương thức sản xuất mang tính xã
hội hóa ngày càng cao. Họ là người làm thuê do không có tư liệu sản xuất, buộc
phải bán sức lao động để sống và bị giai cấp tư sản bóc lột giá trị thặng dư; vì vậy
lợi ích cơ bản của họ đối lập với lợi ích cơ bản của giai cấp tư sản. Đó là giai cấp
có sứ mệnh phủ định chế độ tư bản chủ nghĩa, xây dựng thành công chủ nghĩa xã
hội và chủ nghĩa cộng sản trên toàn thế giới.
1.2 Giai cấp công nhân hiện nay
1.2.1 Về những điểm tương đối ổn định so với thế kỷ XIX
Giai cấp công nhân hiện nay vẫn đang là lực lượng sản xuất hàng đầu của xã hội
hiện đại. Họ là chủ thể của quá trình sản xuất công nghiệp hiện đại mang tính xã
hội hóa ngày càng cao. Ở các nước phát triển, sự phát triển của giai cấp công nhân
tỷ lệ thuận với sự phát triển kinh tế. Lực lượng lao động bằng phương thức công
nghiệp chiếm tỷ lệ cao ở mức tuyệt đối ở những nước có trình độ phát triển cao về
kinh tế, đó là những nước công nghiệp phát triển (như các nước thuộc nhóm G7).
Cũng vì thế, đa số các nước đang phát triển hiện nay đều thực hiện chiến lược công
nghiệp hóa nhằm đẩy mạnh tốc độ, chất lượng và quy mô phát triển. Công nghiệp
hóa vẫn là cơ sở khách quan để giai cấp công nhân hiện đại phát triển mạnh mẽ cả
về số lượng và chất lượng.
Cũng giống như thế kỷ XIX, ở các nước tư bản chủ nghĩa hiện nay, công nhân vẫn
bị giai cấp tư sản và chủ nghĩa tư bản bóc lột giá trị thặng dư. Quan hệ sản xuất tư lOMoARcPSD| 36443508
bản chủ nghĩa với chế độ sở hữu tư nhân tư bản chủ nghĩa sản sinh ra tình trạng bóc
lột này vẫn tồn tại. Thực tế đó cho thấy, xung đột về lợi ích cơ bản giữa giai cấp tư
sản và giai cấp công nhân (giữa tư bản và lao động) vẫn tồn tại, vẫn là nguyên nhân
cơ bản, sâu xa của đấu tranh giai cấp trong xã hội hiện đại ngày nay.
Phong trào cộng sản và công nhân ở nhiều nước vẫn luôn là lực lượng đi đầu trong
các cuộc đấu tranh vì hòa bình, hợp tác và phát triển, vì dân sinh, dân chủ, tiến bộ
xã hội và chủ nghĩa xã hội.
Từ những điểm tương đồng đó của công nhân hiện đại so với công nhân thế kỷ
XIX, có thể khẳng định: Lý luận về sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân trong
chủ nghĩa Mác – Lênin vẫn mang giá trị khoa học và cách mạng, vẫn có ý nghĩa
thực tiễn to lớn, chỉ đạo cuộc đấu tranh cách mạng hiện nay của giai cấp công nhân,
phong trào công nhân và quần chúng lao động, chống chủ nghĩa tư bản và lựa chọn
con đường xã hội chủ nghĩa trong sự phát triển của thế giới ngày nay.
1.2.2 Những biến đổi và khác biệt của giai cấp công nhân hiện đại
Xu hướng “trí tuệ hóa" tăng nhanh
Gắn liền với cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại, với sự phát triển kinh tế
tri thức, công nhân hiện đại có xu hướng trí tuệ hóa. Tri thức hóa và trí thức hóa
công nhân là hai mặt của cùng một quá trình, của xu hướng trí tuệ hóa đối với công
nhân và giai cấp công nhân. Trên thực tế đã có thêm nhiều khái niệm mới để chỉ
công nhân theo xu hướng này, đó là công nhân tri thức”, “công nhân trí thức",
“công nhân áo trắng”, lao động trình độ cao. Nền sản xuất và dịch vụ hiện đại đòi
hỏi người lao động phải có hiểu biết sâu rộng tri thức và kỹ năng nghề nghiệp.
Ngày nay, công nhân được đào tạo chuẩn mực và thường xuyên được đào tạo lại,
đáp ứng sự thay đổi nhanh chóng của công nghệ trong nền sản xuất. Hao phí lao
động hiện đại chủ yếu là hao phí về trí lực chứ không còn thuần túy là hao phí sức
lực cơ bắp. Cùng với nhu cầu về vật chất, nhu cầu về tinh thần và văn hóa tinh thần lOMoARcPSD| 36443508
của công nhân ngày càng tăng, phong phú, đa dạng hơn và đòi hỏi chất lượng
hưởng thụ tinh thần cao hơn.
Xu hướng “trung lưu hóa" gia tăng
Trong bối cảnh toàn cầu hóa, chủ nghĩa tư bản đã có một số điều chỉnh nhất định
về phương thức quản lý, các biện pháp điều hòa mâu thuẫn xã hội. Một bộ phận
công nhân đã tham gia vào sở hữu một lượng tư liệu sản xuất của xã hội thông qua
chế độ cổ phần hóa. Về mặt hình thức, họ không còn là “vô sản” nữa và có thể
được “trung lưu hóa" về mức sống, nhưng về thực chất, ở các nước tư bản, do
không chiếm được tỷ lệ sở hữu cao nên quá trình sản xuất và phân chia lợi nhuận
vẫn bị phụ thuộc vào những cổ đông lớn. Việc làm và lao động vẫn là nhân tố
quyết định mức thu nhập, đời sống của công nhân hiện đại. Quyền định đoạt quá
trình sản xuất, quyền quyết định cơ chế phân phối lợi nhuận vẫn thuộc về giai cấp tư sản.
Cần hiểu rằng, khi sở hữu tư nhân tư bản chủ nghĩa về tư liệu sản xuất vẫn tồn tại
thì những thành quả của khoa học và công nghệ, trình độ kinh tế tri thức và những
điều chỉnh về thể chế quản lý kinh tế và xã hội trước tiên vẫn là công cụ để bóc lột
giá trị thặng dư. Giai cấp công nhân vẫn bị bóc lột nặng nề bởi các chủ thể mới
trong toàn cầu hóa như các tập đoàn xuyên quốc gia, nhà nước của các nước tư bản phát triển...
Là giai cấp giữ vai trò lãnh đạo, Đảng Cộng sản - đội tiên phong của giai cấp công
nhân, giữ vai trò cầm quyền trong quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội ở một số
quốc gia xã hội chủ nghĩa.
Từ khi nhà nước xã hội chủ nghĩa đầu tiên ra đời - Nhà nước Xô viết, giai cấp
công nhân và đội tiền phong của mình đã trở thành giai cấp lãnh đạo giành chính
quyền và xây dựng nhà nước xã hội chủ nghĩa ở các quốc gia đi lên chủ nghĩa xã
hội: ở Liên Xô và Đông Âu trước đây và ở các nước xã hội chủ nghĩa hiện nay
(Việt Nam, Trung Quốc...). lOMoARcPSD| 36443508
Trong bối cảnh mới của toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế và Cách mạng công
nghiệp lần thứ tư, công nhân hiện đại cũng tăng nhanh về số lượng, thay đổi lớn về
cơ cấu trong nền sản xuất hiện đại. Cơ cấu xã hội, cơ cấu nghề nghiệp, cơ cấu thu
nhập giữa các bộ phận công nhân rất khác nhau trên phạm vi toàn cầu cũng như trong mỗi quốc gia.
1.3 Thức hiện sứ mệnh lịch sử của giai câp công nhân trên thế giới hiện nay
1.3.1 Nội dung kinh tế
Thông qua vai trò của giai cấp công nhân trong quá trình sản xuất với công nghệ
hiện đại, năng suất, chất lượng cao, đảm bảo cho phát triển bền vững, sứ mệnh lịch
sử của giai cấp công nhân đối với sự phát triển xã hội ngày càng thể hiện rõ, bởi sự
phát triển sản xuất của chủ nghĩa tư bản trong thế giới ngày nay với sự tham gia
trực tiếp của giai cấp công nhân và các lực lượng lao động - dịch vụ trình độ cao lại
chính là nhân tố kinh tế - xã hội thúc đẩy sự chín muồi các tiền đề của chủ nghĩa xã
hội trong lòng chủ nghĩa tư bản. Đó lại là điều kiện để phát huy vai trò chủ thể của
giai cấp công nhân trong cuộc đấu tranh vì dân sinh, dân chủ, tiến bộ xã hội và chủ nghĩa xã hội.
Mặt khác, mâu thuẫn lợi ích cơ bản giữa giai cấp công nhân với giai cấp tư sản
cũng ngày càng sâu sắc ở từng quốc gia và trên phạm vi toàn cầu. Toàn cầu hóa
hiện nay vẫn mang đậm tính chất tư bản chủ nghĩa với những bất công và bất bình
đẳng xã hội lại thúc đẩy cuộc đấu tranh chống chế độ bóc lột giá trị thặng dư trên
phạm vi thế giới, phấn đấu cho việc xác lập một trật tự xã hội mới công bằng và
bình đẳng, đó là từng bước thực hiện sứ hiệnh lịch sử của giai cấp công nhân trong kinh tế - xã hội.
1.3.2 Nội dung chính trị-xã hội
Ở các nước tư bản chủ nghĩa, mục tiêu đấu tranh trực tiếp của giai cấp công nhân
và nhân dân lao động là chống bất công và bất bình đồng xã hội; mục tiêu lâu dài là
giành chính quyền về tay giai cấp công nhân và nhân dân lao động, được nêu rõ lOMoARcPSD| 36443508
trong Cương lĩnh chính trị của các Đảng Cộng sản trong các nước tư bản chủ nghĩa.
Đối với các nước xã hội chủ nghĩa, nơi các Đảng Cộng sản đã trở thành đảng cầm
quyền, sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân là lãnh đạo thành công sự nghiệp
đổi mới, giải quyết thành công các nhiệm vụ trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã
hội, đặc biệt là xây dựng Đảng cầm quyền trong sạch, vững mạnh, thực hiện thành
công sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa, đưa đất nước phát triển nhanh và bền vững.
1.3.3 Nội dung văn hóa, tư tưởng
Thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân trong điều kiện thế giới ngày
nay trên lĩnh vực văn hóa, tư tưởng trước hết là cuộc đấu tranh ý thức hệ, đó là
cuộc đấu tranh giữa chủ nghĩa xã hội với chủ nghĩa tư bản. Cuộc đấu tranh này
đang diễn ra phức tạp và quyết liệt, nhất là trong nền kinh tế thị trường phát triển
với những tác động mặt trái của nó. Mặt khác, khi hệ thống xã hội chủ nghĩa thế
giới tan rã, phong trào cách mạng thế giới đang phải vượt qua những thoái trào tạm
thời thì niềm tin vào lý tưởng xã hội chủ nghĩa cũng đứng trước những thử thách
càng làm cho cuộc đấu tranh tư tưởng lý luận giữa chủ nghĩa tư bản với chủ nghĩa
xã hội trở nên phức tạp và gay gắt hơn. Song các giá trị đặc trưng cho bản chất
khoa học và cách mạng của giai cấp công nhân, của chủ nghĩa xã hội vẫn mang ý
nghĩa chỉ đạo, định hướng trong cuộc đấu tranh của giai cấp công nhân và nhân dân
lao động chống chủ nghĩa tư bản và lựa chọn con đường xã hội chủ nghĩa của sự phát triển xã hội.
Các giá trị như lao động, sáng tạo, công bằng, dân chủ, bình đẳng, tự do vẫn là
những giá trị được nhân loại thừa nhận và phấn đấu thực hiện. Trên thực tế, các giá
trị mà nhân loại hướng tới đều tương đồng với các giá trị lý tưởng, mục tiêu của
giai cấp công nhân. Không chỉ ở các nước xã hội chủ nghĩa mà ở nhiều nước tư bản
chủ nghĩa cuộc đấu tranh của giai cấp công nhân và nhân dân lao động vì những giá
trị cao cả đó đã đạt được nhiều tiến bộ xã hội quan trọng. lOMoARcPSD| 36443508
Đấu tranh để bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng Cộng sản, giáo dục nhận thức và
củng cố niềm tin khoa học đối với lý tưởng, mục tiêu của chủ nghĩa xã hội cho giai
cấp công nhân và nhân dân lao động, giáo dục và thực hiện chủ nghĩa quốc tế chân
chính của giai cấp công nhân trên cơ sở phát huy chủ nghĩa yêu nước và tinh thần
dân tộc chính là nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân hiện nay về văn hóa tư tưởng.
CHƯƠNG 2: VAI TRÒ, SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN
VIỆT NAM TRONG BỐI CẢNH CÁCH MẠNG 4.0
2.1 Vai trò của giai cấp công nhân Việt Nam trong giai đoạn cách mạng công
nghiệp 4.0 hiện nay
Trong thời kỳ mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, hội nhập quốc tế,
tham gia vào toàn cầu hóa, Cách mạng công nghiệp 4.0, vai trò của giai cấp công
nhân Việt Nam tiếp tục được thể hiện ở những điểm chủ yếu sau:
Một là, giai cấp công nhân nước ta là lực lượng đặc biệt quan trọng duy trì và phát
triển hoạt động sản xuất, tạo ra khối lượng lớn sản phẩm công nghiệp, đóng góp
chủ yếu vào ngân sách Nhà nước, góp phần quan trọng tạo nên thành tựu to lớn và
có ý nghĩa lịch sử trong 35 năm đổi mới.
Bước vào thời kỳ đổi mới, các ngành kinh tế nước ta, nhất là lĩnh vực công nghiệp
gặp nhiều khó khăn. Giai cấp công nhân kiên trì khắc phục khó khăn, duy trì và
phát triển hoạt động sản xuất, dần thích ứng với cơ chế quản lý mới, nâng cao năng
suất lao động, tạo ra khối lượng sản phẩm công nghiệp, đóng góp chủ yếu vào ngân
sách Nhà nước. Công nhân là lực lượng lao động trực tiếp thúc đẩy “Sản xuất công
nghiệp từng bước phục hồi, giá trị gia tăng ngành công nghiệp, xây dựng tăng bình
quân 6,9%/năm; tỷ trọng công nghiệp chế biến, chế tạo trong cơ cấu công nghiệp
tăng… Giá trị ngành công nghiệp, xây dựng năm 2011 tăng 6,68%, năm 2012:
5,75%, năm 2013: 5,43%, năm 2014: 7,14%, năm 2015: 9,29%”(2). Giá trị ngành
công nghiệp hàng năm tăng cao, trong đó có công sức, trí tuệ của giai cấp công lOMoARcPSD| 36443508
nhân, đóng góp chủ yếu vào giá trị tổng sản phẩm trong nước (GDP), góp phần
quan trọng vào thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử của hơn 35 năm thực hiện
đường lối đổi mới của Đảng.
Hai là, giai cấp công nhân nước ta đã và đang phát huy hiệu quả vai trò là giai cấp lãnh đạo cách mạng.
Thực hiện đường lối đổi mới toàn diện đất nước, giai cấp công nhân nước ta là một
trong những giai cấp, tầng lớp xã hội gặp nhiều khó khăn, thách thức chưa từng có
của bước chuyển đổi mạnh mẽ, toàn diện từ xây dựng, phát triển nền kinh tế đất
nước nói chung, phát triển kinh tế công nghiệp nói riêng theo mô hình hành chính,
tập trung bao cấp sang xây dựng và phát triển nền kinh tế thị trường định hướng
XHCN. Đây là nhiệm vụ nặng nề, mới mẻ, trong khi đó, phong cách, lề lối làm việc
của công nhân còn chịu tác động của cơ chế hành chính, tập trung bao cấp. Song,
phát huy truyền thống cách mạng, kiên cường, bất khuất và tiên phong, giai cấp
công nhân vẫn luôn giữ vững và thể hiện là giai cấp lãnh đạo cách mạng nước ta
trong điều kiện mới. Điều này được Đảng ta khẳng định tại Hội nghị Trung ương 6
khóa X: giai cấp công nhân nước ta “Là giai cấp lãnh đạo cách mạng thông qua đội
tiền phong là Đảng Cộng sản Việt Nam”.
Ba là, giai cấp công nhân nước ta đại diện cho phương thức sản xuất tiên tiến.
Sự lớn mạnh của giai cấp công nhân là nhân tố quan trọng để đưa công cuộc đổi
mới đi vào chiều sâu, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Trong tiến
trình lịch sử, giai cấp công nhân luôn là lực lượng tiên phong của cách mạng Việt
Nam, góp phần làm rạng rỡ thêm truyền thống vẻ vang của dân tộc. Đặc biệt, sau
35 năm đổi mới, giai cấp công nhân Việt Nam đã không ngừng lớn mạnh cả về số
lượng và chất lượng, đang có mặt trong tất cả các thành phần kinh tế, là lực lượng
quan trọng trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. lOMoARcPSD| 36443508
Bốn là, giai cấp công nhân nước ta luôn tiên phong trong sự nghiệp xây dựng
CNXH, là lực lượng đi đầu trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước
vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.
Trong công cuộc đổi mới, nhất là từ khi bước vào thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp
hóa, hiện đại hóa đất nước, giai cấp công nhân có vai trò đặc biệt quan trọng. Giai
cấp công nhân trực tiếp làm việc trong các công xưởng, nhà máy, doanh nghiệp,
trong các lĩnh vực của ngành kinh tế công nghiệp, trực tiếp tiếp nhận công nghệ
tiên tiến đưa vào sản xuất, cải tiến công cụ, quy trình, quản lý... Đó là những người
chủ trong ngành công nghiệp, người đi tiên phong trong sự nghiệp công nghiệp
hóa, hiện đại hóa, xây dựng CNXH ở nước ta hiện nay. Đảng đã khẳng định: giai
cấp công nhân nước ta là “lực lượng đi đầu trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện
đại hóa đất nước vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh”(4).
Năm là, giai cấp công nhân nước ta “là lực lượng nòng cốt trong liên minh giai
cấp công nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức dưới sự lãnh đạo của Đảng”(5).
Trong thực tế, quan hệ giữa công nhân với nông dân và trí thức đã hình thành nên
khối liên minh giữa giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức.
Sự phát triển kinh tế theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa gắn với kinh tế tri
thức đã, đang và sẽ thúc đẩy sự hợp tác, liên minh, liên kết của công nhân với trí
thức và nông dân; từ đó hình thành, phát triển các nhóm xã hội giáp ranh, đan xen
giữa công nhân và trí thức, giữa công nhân và nông dân. Các khu công nghiệp, khu
chế xuất, khu công nghệ cao thúc đẩy các mối quan hệ hợp tác, liên minh, liên kết
giữa các giai tầng xã hội. Thông qua đó, đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu, số lượng,
chất lượng lao động, để tạo nên nguồn nhân lực có chất lượng cao cho quá trình
phát triển kinh tế - xã hội. lOMoARcPSD| 36443508
Hiện nay, trong thời kỳ mới, liên minh giai cấp công nhân với giai cấp nông dân
và đội ngũ trí thức càng có vị trí, vai trò quan trọng đối với sự nghiệp xây dựng
CNXH trong điều kiện mới. Liên minh ấy chỉ có thể phát huy và khẳng định vai trò
khi được xây dựng, củng cố vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức theo đường
lối, quan điểm của Đảng, lập trường của giai cấp công nhân.
Sáu là, giai cấp công nhân nước ta là cơ sở chính trị - xã hội rộng lớn, trực tiếp
của Đảng Cộng sản Việt Nam, tham gia hiệu quả vào công tác xây dựng Đảng.
Trong công cuộc xây dựng CNXH theo mô hình kinh tế thị trường định hướng
XHCN hiện nay, giai cấp công nhân nước ta có đội tiền phong là Đảng Cộng sản
Việt Nam, được Đảng lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp mọi hoạt động. Bởi vậy, giai cấp
công nhân rất thuận lợi khi tham gia vào công tác xây dựng Đảng. Đồng thời, với
xu hướng ngày càng tăng về số lượng và chất lượng, giai cấp công nhân là nguồn
lực dồi dào cung cấp cho Đảng ngày càng nhiều đảng viên là công nhân, góp phần
khẳng định bản chất giai cấp công nhân của Đảng. Thông qua tăng số lượng, cơ cấu
và chất lượng đội ngũ đảng viên là công nhân, Đảng sẽ được bổ sung lực lượng
đảng viên có bản lĩnh chính trị vững vàng, có trình độ và tác phong, kỷ luật lao
động hiện đại, nhiều đảng viên là công nhân trí thức… Từ đó, góp phần quan trọng
bảo đảm sự lãnh đạo toàn diện của Đảng thông qua hoạt động trực tiếp của những
đảng viên là công nhân ở mọi doanh nghiệp, lĩnh vực, địa bàn của ngành công
nghiệp, góp phần nâng cao bản chất giai cấp công nhân của Đảng trong điều kiện hiện nay.
2.2 Thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam trong giai
đoạn cách mạng công nghiệp 4.0 hiện nay
2.2.1 Nội dung kinh tế
Giai cấp công nhân phát huy vai trò và trách nhiệm của lực lượng đi đầu trong sự
nghiệp đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Đây là vẫn đề nổi bật
nhất đối với việc thực hiện sứ mệnh lịch sử giai cấp công nhân Việt Nam trong giai lOMoARcPSD| 36443508
đoạn cách mạng công nghiệp 4.0 hiện nay. Thực hiện thắng lợi mục tiêu công
nghiệp hóa, hiện đậi hóa, làm cho nước ta trở thành một nước công nghiệp theo
hướng hiện đại, có nền công nghiệp hiện đại, định hướng xã hội chủ nghĩa trong
một, hai thập kỷ tới với tầm nhìn tới giữa thế kỷ XXI đó là trách nhiệm của toàn
Đảng, toàn dân mà giai cấp công nhân là nòng cốt. C.Mác khẳng định, giai cấp
công nhân là chủ thể của phương thức sản xuất công nghiệp với các đặc tính : công
cụ lao động là máy móc, năng suất lao động cao, lao động có tính chất xã hội hóa
cao và gợi mở nhiều giải pháp tích cực cho quá trình phát triển xã hội. Chính từ quá
trình sản xuất vật chất bằng phương thức công nghiệp, giai cấp công nhân được xác
định là giai cấp quyết định sự tồn tại và phát triển của xã hội hiện đại và thông qua
đó, chuẩn bị những tiền đề vật chất cho xã hội tương lai. Về lôgic, có hai nội dung
lý luận cơ bản cần được chú ý ở phương diện này:
Thứ nhất, giai cấp công nhân là giai cấp sản xuất ra của cải vật chất cho xã hội hiện
đại bằng phương thức công nghiệp mang tính xã hội hóa cao. Xã hội nào cũng tồn
tại và phát triển thông qua quá trình sản xuất và tiêu thụ của cải vật chất. Với tư
cách là lực lượng sản xuất cơ bản tiên tiến, trực tiếp và tham gia quá trình sản xuất,
tái sản xuất của cải vật chất, giai cấp công nhân góp phần quyết định sự tồn tại và
phát triển xã hội. Thêm vào đó, tính chất xã hội hóa ngày càng tăng của sản xuất
cũng làm nảy sinh những nhân tố mang tính chất xã hội trong quá trình phát triển.
Theo C. Mác, đây chính là yếu tố duy vật cho chủ nghĩa xã hội hiện đại, cái tính
chất mà trước cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ nhất chưa xuất hiện trên thực
tế. Công nghiệp càng phát triển thì tính chất xã hội hóa này ngày càng cao. Nội
dung kinh tế này là yếu tố sâu xa nhất khẳng định sự cần thiết của sứ mệnh lịch sử
của giai cấp công nhân đối với quá trình phát triển của văn minh nhân loại. Thực
hiện đầy đủ và thành công nội dung kinh tế này cũng là điều kiện vật chất để bảo
đảm thắng lợi của chủ nghĩa xã hội. lOMoARcPSD| 36443508
Thứ hai, cũng từ quá trình sản xuất công nghiệp này, những nhân tố vật chất kỹ
thuật cho sự hình thành một xã hội mới được tích lũy ngày một nhiều hơn. Cũng vì
vậy, C. Mác coi cách mạng công nghiệp cùng những yếu tố cấu thành của nó, như
máy móc, cách thức tổ chức quản lý sản xuất, trình độ cao của lao động và hợp tác
lao động công nghiệp... là “những nhà cách mạng” khiến xã hội hiện tại không thể duy trì trạng thái cũ.
Hai lôgic căn bản đó đang tiếp diễn với mức độ sâu sắc và rộng lớn hơn trong
cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0. Những nghiên cứu về cuộc cách mạng này đang
xác nhận điều đó. Tốc độ của những sáng kiến lan tỏa nhanh, năng suất lao động
tăng mạnh. Nhìn chung, “sự hài hòa và tích hợp ngày càng tăng của nhiều ngành và
nhiều phát kiến khác nhau” vừa tạo ra những đột phá mới trong sản xuất và dịch
vụ, vừa tạo ra những cơ sở mới cho tăng năng suất lao động xã hội. Cần chú ý tới
những biểu hiện mới của tính chất xã hội hóa, bộc lộ từ cuộc Cách mạng công
nghiệp 4.0 và nay đang tiếp diễn.
Nhu cầu của thị trường sức lao động hiện đại vừa đặt ra yêu cầu cao về chất lượng
của nguồn nhân lực, vừa nâng cao vị thế của người lao động. Khi đã có một trình
độ tương đương với nhu cầu của thị trường, vị thế của người công nhân cũng khác
trước khi thương lượng với người sử dụng lao động về giá cả của hàng hóa sức lao
động. Trong điều kiện mới, khả năng tự bảo vệ của người lao động đã được tăng
lên. Sự biến đổi cấu tạo hữu cơ tư bản thay đổi cũng đang làm rõ xu thế xã hội hóa
lực lượng sản xuất. Tri thức khoa học và công nghệ có vai trò lớn trong sản xuất
đang tạo ra một thay đổi quan trọng: tư bản khả biến tăng nhanh, tư bản bất biến
giảm tương đối trong tỷ lệ cấu thành giá trị của hàng hóa. Vai trò to lớn của tri
thức, tay nghề, văn hóa, kinh nghiệm của người công nhân trong sản xuất công
nghiệp đang từng bước phá vỡ cơ chế chiếm hữu của giai cấp tư sản, vốn bắt nguồn
từ độc quyền sở hữu tư liệu sản xuất, độc quyền chiếm đoạt giá trị thặng dư. Chính
xu hướng “tích hợp, hội tụ của thế giới vật chất, thế giới số và con người” quy định lOMoARcPSD| 36443508
và thúc đẩy xã hội phải phát triển khác đi. Nó buộc con người trong quá trình sản
xuất hiện đại không chỉ chú ý đến lợi nhuận, hiệu quả kinh tế mà còn phải quan tâm
đến nhiều khía cạnh khác của phát triển bền vững.
2.2.2 Nội dung chính trị- xã hội
Theo quan niệm của C. Mác, sở dĩ giai cấp công nhân có sứ mệnh lịch sử là vì họ
là giai cấp đại diện cho xu thế xã hội hóa của lực lượng sản xuất hiện đại. Trong
sản xuất công nghiệp, họ vừa là “sản phẩm của nền đại công nghiệp”, vừa là chủ
thể của quá trình này. Do gắn liền với phương thức lao động này, giai cấp công
nhân có được những phẩm chất, như tính tổ chức, kỷ luật lao động, tinh thần hợp
tác, tâm lý lao động công nghiệp... Đó là những phẩm chất cần thiết cho một giai
cấp cách mạng và có năng lực lãnh đạo cách mạng xã hội chủ nghĩa.
C. Mác là người đầu tiên chỉ ra quan hệ lợi ích phức tạp giữa công nhân và tư bản.
Hai bên vừa đối lập nhau về lợi ích cơ bản, vừa phụ thuộc nhau về lợi ích hằng
ngày trong thị trường sức lao động. Lao động sống của công nhân là nguồn gốc cơ
bản của giá trị thặng dư và sự giàu có của giai cấp tư sản cũng chủ yếu nhờ vào
việc bóc lột được ngày càng nhiều giá trị thặng dư. “Trong xã hội ấy, những người
lao động thì không được hưởng, mà những kẻ được hưởng lại không lao động”.
Đây là mâu thuẫn cơ bản về lợi ích giữa giai cấp công nhân và giai cấp tư sản và là
cốt lõi của bất công và đấu tranh giai cấp trong xã hội hiện đại. Mâu thuẫn ấy
không thể điều hòa và chỉ có thể được giải quyết bằng việc xóa bỏ chế độ bóc lột
giá trị thặng dư trên cơ sở xác lập một quan hệ sản xuất mang tính chất công hữu
những tư liệu sản xuất chủ yếu. Chính lực lượng sản xuất mang tính chất xã hội hóa
đã chỉ ra biện pháp giải quyết ấy.
Theo đó, nội dung chính trị - xã hội của sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
được xác định là cuộc đấu tranh vì các mục tiêu của chủ nghĩa xã hội, như công
bằng, bình đẳng, dân chủ… và tập trung nhất là việc xác lập chế độ chính trị - xã lOMoARcPSD| 36443508
hội mới do giai cấp công nhân lãnh đạo - chế độ xã hội chủ nghĩa để tạo ra tiền đề
chính trị cho xây dựng xã hội xã hội chủ nghĩa.
Hiện nay, Cách mạng công nghiệp 4.0 đang tạo cơ hội và làm nổi bật các nội dung
sau: Dân chủ hóa - công nghệ số góp phần mở rộng truyền thông, tạo điều kiện để
thông tin đến với mọi người, qua đó phát triển dân chủ. Với những nước phát triển,
thông qua thành tựu khoa học - công nghệ, người dân có điều kiện tốt hơn để giám
sát và chia sẻ quyền lực với nhà nước đương trị. Công nghệ và thiết bị ngày càng
cho phép người dân tiếp cận gần hơn với chính phủ để nêu ý kiến, để cùng phối
hợp hoạt động. Đồng thời, các chính phủ cũng sở hữu sức mạnh về công nghệ để
tăng cường sự quản trị của mình đối với người dân dựa trên những hệ thống giám
sát rộng rãi và khả năng điều khiển kết cấu hạ tầng số. “Tuy nhiên, xét về tổng thể,
các chính phủ sẽ ngày càng phải đối mặt với áp lực phải thay đổi cách thức tiếp cận
hiện nay của họ đối với sự tham gia của công chúng và quy trình đưa ra quyết định
khi vai trò trung tâm của họ trong việc thực thi chính sách bị suy giảm trước sự
xuất hiện của các nguồn cạnh tranh mới, sự phân phối lại và phân bổ quyền lực
dưới sự hỗ trợ đắc lực của công nghệ”.
Cùng với những cơ hội để phát triển dân chủ, công bằng, bình đẳng, cuộc cạnh
tranh - đấu tranh giữa “hai con đường”, giữa chế độ xã hội chủ nghĩa và chế độ tư
bản chủ nghĩa dường như cũng sắp bước vào một bước ngoặt lịch sử mới. Hãy thử
sắp xếp các dữ kiện chính trị, xã hội lớn gắn với các chu kỳ cách mạng công
nghiệp: Cách mạng công nghiệp lần thứ nhất và Công xã Pa-ri - năm 1871; Cách
mạng công nghiệp lần thứ hai với Cách mạng Tháng Mười Nga năm 1917; Cách
mạng công nghiệp lần thứ ba với sự kiện Đông Âu - Liên xô và cải cách, đổi mới…
Lô-gíc đó cho phép chúng ta dự báo và kỳ vọng vào những thay đổi của đời sống
chính trị, xã hội theo hướng tích cực. Không ai khác, chính giai cấp công nhân với
trình độ được tri thức hóa, với tổ chức khoa học và tinh thần cách mạng sẽ vẫn là
chủ thể hàng đầu của những cuộc cách mạng trong tương lai. lOMoARcPSD| 36443508
Cách mạng công nghiệp 4.0 với những tiền đề mà nó tạo ra sẽ cho thấy những
bước tiến mới của chủ nghĩa xã hội hiện thực. Hiện nay, hầu hết các quốc gia đang
phát triển theo định hướng xã hội chủ nghĩa đều rất quan tâm và quyết tâm mạnh
mẽ hướng tới Cách mạng công nghiệp 4.0. Đây cũng là một con đường để phát
triển rút ngắn, để xây dựng cơ sở vật chất cho chủ nghĩa xã hội.
2.2.3 Nội dung văn hóa tư tưởng
Trên bình diện thế giới hiện nay, hòa bình, hợp tác cùng phát triển trong môi
trường dân chủ, công bằng, bình đẳng đang là xu thế lớn. Xu thế ấy tạo điều kiện
thuận lợi cho Cách mạng công nghiệp 4.0 và cả sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân.
Xét cho cùng, mọi tiến bộ xã hội trong lịch sử và gần gũi hơn là những thành quả
nhiều mặt của các cuộc cách mạng công nghiệp gần đây cũng chỉ xoay quanh một
vấn đề lớn của nhân loại, đó là làm thế nào để kết hợp hài hòa giữa tăng trưởng
kinh tế với tiến bộ, công bằng xã hội. Hệ giá trị của giai cấp công nhân với những
giá trị cơ bản phù hợp với những tiêu chí cơ bản xã hội hiện đại, như lao động,
công bằng, bình đẳng, dân chủ và sự phát triển tự do toàn diện cho mỗi người…
đang được Cách mạng công nghiệp 4.0 tạo điều kiện và cổ vũ hiện thực hóa.
Quan niệm của chủ nghĩa Mác và những nhận thức mới về chủ nghĩa xã hội thời
kỳ cải cách, đổi mới đã đưa ra một tiếp cận văn hóa và nhìn nhận rằng: “Chủ nghĩa
xã hội là văn minh hóa văn hóa, chứ không chỉ giản đơn là sự vận động của vật
chất và phúc lợi vật chất của mọi người… Chủ nghĩa xã hội là chủ nghĩa nhân văn,
không chỉ trên nguyên tắc loại trừ mọi hình thức bóc lột, áp bức, bần cùng hóa, bạo
lực, mà căn bản là các quan hệ xã hội toàn diện và lối sống hàng ngày xứng đáng
với tính người… Chủ nghĩa xã hội là sự bảo đảm tính phụ thuộc biện chứng và sâu
sắc của sự phát triển tự do từng cá nhân với sự phát triển tự do của mọi người trong
xã hội”. Quan niệm về chủ nghĩa xã hội đầy tính nhân văn ấy sẽ làm mới, cập nhật
và có điều kiện rộng rãi hơn trong quá trình hiện thực hóa. lOMoARcPSD| 36443508
Cách mạng công nghiệp 4.0 là một thành tựu của văn minh, có những đóng góp,
bổ sung vào nhận thức duy vật lịch sử về các vấn đề trong phát triển. Ở phương
diện xã hội, sát cánh cùng giai cấp sản xuất ra của cải vật chất - giai cấp công nhân,
“đang xuất hiện ngày càng đông đảo tầng lớp/giai cấp sáng tạo trong lĩnh vực khoa
học, công nghệ, thiết kế, nghệ thuật, văn hóa, giải trí, truyền thông, giáo dục - đào
tạo, y tế, pháp luật. Cùng với sự phát triển của Cách mạng công nghiệp 4.0 và kinh
tế sáng tạo, lao động sáng tạo ngày càng chiếm vị trí chủ đạo trong lực lượng lao
động xã hội, đặt ra vấn đề nhìn nhận lại vai trò của các giai cấp, tầng lớp trong xã
hội hiện đại…”. Hệ giá trị của giai cấp công nhân theo đó có thể được bổ sung
những giá trị tuy khá đặc thù nhưng gần gũi của các tầng lớp khác như trí thức -
nhóm xã hội coi sáng tạo, dân chủ như điều kiện môi trường để lao động và phát triển.
2.3 Những biến đổi của giai cấp công nhân Việt Nam trong cách mạng công nghiệp 4.0
2.3.1 Biển đổi về số lượng và cơ cấu
Ở Việt Nam, giai cấp công nhân ra đời và hình thành gắn với thời kỳ xâm lược và
khai thác thuộc địa của thực dân Pháp. Do đó, giai cấp công nhân ở Việt Nam có
nhiều điểm khác biệt so với giai cấp công nhân của thế giới là đa số họ đều xuất
thân từ nông dân, có mối liên hệ máu thịt với nông dân. Đó là điều kiện hết sức
thuận lợi để thực hiện liên minh giai cấp, trước tiên là đối với giai cấp nông dân.
Qua 35 năm đổi mới, giai cấp công nhân Việt Nam đã tăng về số lượng, trưởng
thành về chất lượng và khẳng định, phát huy vai trò, địa vị của mình trong phát
triển kinh tế - xã hội.
Hiện nay, tổng số lao động làm công hưởng lương trong các loại hình doanh
nghiệp ở nước ta có khoảng 24,5 triệu người. Mặc dù chỉ chiếm 14% dân số và
27% lực lượng lao động xã hội nhưng đóng góp hằng năm của giai cấp công nhân lOMoARcPSD| 36443508
cho đất nước chiếm hơn 60% tổng sản phẩm xã hội và hơn 70% ngân sách nhà nước.
Bên cạnh thành phần kinh tế nhà nước và thành phần kinh tế tập thể thì thành
phần kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài và thành phần kinh tế tư nhân đã hình thành
và phát triển 1 cách nhanh chóng. Những điều đó đã tác động, làm chuyển đổi
trong cơ cấu lực lượng lao động xã hội, làm cho lực lượng công nhân - lao động
công nghiệp và dịch vụ phát triển nhanh về số lượng, thêm phần đa dạng về cơ cấu.
Tỷ lệ công nhân trong khu vực kinh tế tư nhân và khu vực kinh tế có vốn đầu tư
nước ngoài tăng mạnh mẽ và chiếm tỷ trọng ngày càng lớn.
Trước sự tác động của “cuộc cách mạng công nghiệp 4.0” và toàn cầu hóa, giai cấp
công nhân của Việt Nam cũng đang có những biến đổi rõ rệt. Bên cạnh đội ngũ
công nhân truyền thống đã xuất hiện đội ngũ công nhân trong các ngành nghề mới
sử dụng những công nghệ hiện đại như uber, grap, lazada, đặc biệt là sự phát triển
như vũ bão của ngành công nghệ thông tin làm cho số lượng công nhân thành thạo
công nghệ thông tin tăng lên nhanh chóng trong những năm gần đây. Hiện nay, cơ
cấu giai cấp công nhân chiếm phần lớn trong ngành công nghiệp, xây dựng, thương
mại - dịch vụ và trong tương lai số lượng công nhânở các ngành công nghiệp, dịch
vụ và du lịch có xu hướng gia tăng.
Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 sẽ tạo ra nhu cầu sử dụng công nhân khác hẳn
trước đây. Chuyển dịch từ sử dụng công nhân giá rẻ, kỹ năng và trình độ thấp sang
sử dụng công nhân chất lượng cao, kỹ năng tốt do các doanh nghiệp đã và đang
ứng dụng công nghệ kỹ thuật tân tiến vào trong sản xuất. Lúc đó đòi hỏi người lao
động Việt Nam cần có đủ các kỹ năng để đáp ứng nhu cầu của doanh nghiệp và thị
trường lao động nếu không thì Việt Nam sẽ thiếu hụt nguồn lao động chất lượng cao nghiệm trọng. lOMoARcPSD| 36443508
2.3.2 Biển đổi về trình độ
Quá trình tri thức hóa công nhân đang diễn ra, trình độ học vấn và trình độ chuyên
môn, nghề nghiệp, chính trị của giai cấp công nhân ngày càng được cải thiện. Số
công nhân có tri thức, nắm vững khoa học - công nghệ tiên tiến tăng lên do sự
chuyển biến của xã hội. Công nhân trong các khu công nghiệp, các doanh nghiệp
khu vực ngoài nhà nước và có vốn đầu tư nước ngoài được tiếp xúc với máy móc,
thiết bị tiên tiến, làm việc với các chuyên gia nước ngoài nên được nâng cao tay
nghề, kỹ năng lao động, rèn luyện tác phong công nghiệp, phương pháp làm việc
tiên tiến và hiệu quả, rút ngắn thời gian lao động nhưng mang lại lợi ích to lớn. Lớp
công nhân trẻ được đào tạo nghề theo chuẩn nghề nghiệp ngay từ đầu, có trình độ
học vấn, văn hóa, được rèn luyện trong thực tiễn sản xuất hiện đại, sẽ là lực lượng
lao động chủ đạo, có tác động tích cực đến sản xuất công nghiệp, giá trị sản phẩm
công nghiệp, gia tăng khả năng cạnh tranh của nền kinh tế của Việt Nam và tầm
nhìn dài hạn trong tương lai.
Trước yêu cầu của sự phát triển, giai cấp công nhân nước ta còn nhiều hạn chế,
bất cập. “Sự phát triển của giai cấp công nhân chưa đáp ứng được yêu cầu về số
lượng, cơ cấu và trình độ học vấn, chuyên môn, kỹ năng nghề nghiệp của sự nghiệp
công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập kinh tế quốc tế; thiếu nghiêm trọng các
chuyên gia kỹ thuật, cán bộ quản lý giỏi, công nhân lành nghề; tác phong công
nghiệp và kỷ luật lao động còn nhiều hạn chế; đa phần công nhân từ nông dân,
chưa được đào tạo cơ bản và có hệ thống”.
Nhưng nhứng năm gần đây , trình độ của giai cấp công nhân ở Việt Nam có nhiều
chuyển biến tích cực. Công nhân ở các doanh nghiệp có trình độ văn hóa khá
cao(100% biết chữ, 80% có trình độ trung học cơ sở hoặc trung học phổ thông). Bộ
phận công nhân có trình độ đại học (công nhân tri thức) ngày càng tăng và đa phần
tập trung vào các ngành kinh tế mũi nhọn và các ngành kinh tế mới - tiềm năng.
Mặt bằng chung trình độ văn hóa và tay nghề của công nhân nước ta dù được cải lOMoARcPSD| 36443508
thiện, song vẫn còn thấp, đã ảnh hưởng không thuận đến việc tiếp thu khoa học - kỹ
thuật, đến năng suất lao động, chất lượng sản phẩm. Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư,
với tốc độ tăng năng suất lao động như hiện nay, thì phải đến năm 2038, năng suất
lao động của công nhân Việt Nam mới bắt kịp Philippines, năm 2069 chúng ta mới
bắt kịp được Thái Lan. Do đó, nếu không tập trung đầu tư nâng cao chất lượng
nguồn nhân lực, có kế hoạch đào tạo đón đầu, thì chúng ta sẽ bị thiếu hụt nghiêm
trọng về lao động khi các dự án lớn đầu tư vào Việt Nam. Một thực trạng đáng
quan tâm khác là tỷ lệ thất nghiệp của những người đã qua đào tạo ở bậc đại học
đang ngày càng cao. Thực trạng này cho thấy giai cấp công nhân ở Việt Nam vẫn
chưa sẵn sàng đón đầu hoặc chưa thích nghi kịp với những thay đổi của cuộc cách
mạng công nghiệp 4.0. Ngoài ra, trình độ ngoại ngữ, kỹ năng sống và làm việc với
môi trường đa văn hóa vẫn đang là trở ngại lớn đối với giai cấp công nhân Việt
Nam. Nhiều trang thiết bị máy móc hiện đại nhập từ nước ngoài về nhưng do ta
không làm chủ được “bí quyết công nghệ” và do công nhân không đủ trình ddoooj
vận hành nên phải thuê lao động nước ngoài.
Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 sẽ còn tác động sâu sắc đến chất lượng đội ngũ
lao động ở Việt Nam. Các ngành nghề mới vẫn cứ tiếp tục ra đời và đòi hỏi trình độ
cao hơn nữa của giai cấp nhân. Nếu không theo kịp được các nước tiên tiến thì xu
hướng tụt hậu của Việt Nam sẽ là rất rõ ràng.
2.3.3 Biển đổi về đời sống
Xã hội ngày càng phát triển, kinh tế tăng trưởng làm cho đời sống của đại bộ phận
giai cấp công nhân ở Việt Nam được nâng cao rõ rệt. Từ đó, các ngành nghề mới
được ra đời nhằm đáp ứng nhu cầu của mọi người như: chăm sóc sức khỏe, làm
đẹp, chăm sóc người già, chuyên gia tâm lý, đàm phán,…. đang có xu hướng tăng
cao ở nước ta. Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 tác động mạnh đến đời sống vật
chất, tinh thần của giai cấp công nhân. Giờ đây, khả năng học hỏi, khả năng thích lOMoARcPSD| 36443508
ứng, xử lý tình huống và tư duy sáng tạo sẽ quyết định mức lương của người lao động.
Nhưng do tính cạnh tranh khốc liệt trong xã hội thì chủ nghĩa cá nhân, thực dụng có
cơ hội phát triển nhanh chóng. Một số công nhân trẻ bị ảnh hưởng bởi các tệ nạn xã
hội, xuống buông thả, không có lý tưởng dẫn đến suy thái về đạo đức và lối sống,
xa rời bản chấ tốt đẹp của giai cấp công nhân, gây ảnh hưởng đến doanh nghiệp và
hình ảnh giai cấp công nhân của Việt Nam trong quá trình hội nhập quốc tế.
Ngoài ra, theo một nghiên cứu của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) cho thấy,
trong hai thập kỷ tới, khoảng 56% số người lao động tại 5 quốc gia ở Đông Nam Á,
trong đó có Việt Nam có nguy cơ mất việc vì robot đặc biệt là ngành may mặc. Bên
cạnh đó thì một số nghành sử dụng công nhân giá rẻ khác cũng sẽ không có nhiều
như cầu tuyển dụng công nhân nhiều như trước nữa. Điều này đã dẫn tới sự phân
tầng trong xã hội, sự phân hóa giàu nghèo ngày càng sâu sắc và nó làm ảnh hưởng
nghiêm trọng đến sự thống nhất, đoàn kết trong nước. PHẦN KẾT LUẬN
Trong quá trình tiềm hiểu tổng hợp và nghiên cứu đề tài “Tìm hiểu việc thực hiện
sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân hiện nay và vai trò, sứ mệnh lịch sử của
giai cấp công nhân Việt Nam trong bối cảnh cách mạng 4.0.”. Nhóm chúng em đã
hoàn thành được nhiệm vụ là: Tìm hiểu về lý luận của chủ nghĩa Mác - Lê-nin về
việc thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân hiện nay, cụ thể là trình bài
khái quát về giai cấp công nhân, giai cấp công nhân hiện nay và thực hiện sứ mệnh
lịch sử của giai cấp công nhân hiện nay . Tìm hiểu về vai trò của giai cấp công
nhân Việt Nam trong bối cảnh cách mạng 4.0 và sứ mệnh lịch sử của giai cấp công
nhân Việt Nam trong bối cảnh cách mạng 4.0, cụ thể là vai trò của giai cấp công
nhân Việt Nam trong giai đoạn cách mạng công nghiệp 4.0 hiện nay, thực hiện sứ
mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam trong giai đoạn cách mạng công
nghiệp 4.0 hiện nay, những biến đổi của giai cấp công nhân Việt Nam trong cách lOMoARcPSD| 36443508
mạng công nghiệp 4.0. Qua đó chúng em đúc kết được rằng trong giai đoạn hiện
nay và rõ hơn là trong giai đoạn của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 giai cấp công
nhân nói chung và giai cấp công nhân Việt Nam nói riêng đã có những bước phát
triển mới, khác biệt và có những biến đổi trong điều kiện lịch sử mới. Dù trong thời
kỳ nào, giai đoạn nào thì giai cấp công nhân vẫn luôn phấn đấu phát triển để tồn tại,
vương lên và thực hiện được vai trò cũng như sứ mệnh lịch sử của mình. Và thực tế
là trong bối cảnh hiện nay, giai cấp công nhân vẫn luôn giữ một vai trò rất quan
trọng và thực hiện một sứ mệnh rất vẻ vang, cao cả và thiết thực. DANH MỤC THAM KHẢO
1.Đảng Cộng sản Việt Nam (1991), Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ
quá độ đi lên chủ nghĩa xã hội, Nxb Sự thật, Hà Nội.
2. Bộ Giáo dục và đào tạo: (2021), Giáo trình chủ nghĩa xã hội khoa học (Nhà xuất
bản chính trị Quốc Gia sự thật.
3.V.I.Lênin: Toàn tập, Nxb. Tiến bộ, Mátxcơva, 2003, tập 38 (Bản dịch). 4.
https://www.tapchicongsan.org.vn/web/guest/chi-tiet-tim-kiem/-
/2018/824187/ phat-huy-vai-tro-tien-phong-cua-%C4%91oi-ngu-%C4%91ang-
vien-trong-giaicap-cong-nhan-viet-nam-hien-nay---nhung-van-%C4%91e-
%C4%91at-ra-va-giaiphap.aspx (Tạp chí Cộng Sản, tác giả Thạc sĩ Trần Thị Hương, 18h30 16-102021). 5.
http://congdoan.quangtri.gov.vn/Tin-tuc-hoat-dong-26/Vi-tri-vai-tro-cua-
giaicap-cong-nhan-va-Cong-doa-n-Viet-Nam-1223.html (Liên Đoàn Lao Động tỉnh Quảng Trị 10.7.2017) 6.
https://laodong.vn/thoi-su/thoi-ky-cong-nghiep-40-su-menh-lich-su-van-
thuocve-giai-cap-cong-nhan-hien-dai-605186.ldo (báo Lao Động 5.5.2018).