Tiểu luận môn Chủ nghĩa xã hội khoa học đề tài "Quan điểm của chủ nghĩa Mác- Lênin về vị trí và chức năng của gia đình. Vận dụng vào việc xây dựng gia đình việt nam hiện nay"

Tiểu luận môn Chủ nghĩa xã hội khoa học đề tài "Quan điểm của chủ nghĩa Mác- Lênin về vị trí và chức năng của gia đình. Vận dụng vào việc xây dựng gia đình việt nam hiện nay"  của Đại học Sư phạm Kỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh với những kiến thức và thông tin bổ ích giúp sinh viên tham khảo, ôn luyện và phục vụ nhu cầu học tập của mình cụ thể là có định hướng ôn tập, nắm vững kiến thức môn học và làm bài tốt trong những bài kiểm tra, bài tiểu luận, bài tập kết thúc học phần, từ đó học tập tốt và có kết quả cao cũng như có thể vận dụng tốt những kiến thức mình đã học vào thực tiễn cuộc sống. Mời bạn đọc đón xem!

 

lOMoARcPSD|36443508
Môn học: CHỦ NGHĨA XÃ HỘI KHOA HỌC
Đề tài: QUAN ĐIỂM CỦA CHỦ NGHĨA MÁC- NIN VỀ
VỊ TRÍ VÀ CHỨC NĂNG CỦA GIA ĐÌNH. VẬN DỤNG VÀO
VIỆC XÂY DỰNG GIA ĐÌNH VIỆT NAM HIỆN NAY.MỤC
MC LỤC.
A. MỞ ĐẦU……………………………………………………………...….1
1. Lý do chọn đề tài………………………………………………………....1
2. Mục đích nghiên cứu………………………………………………….....1
3. Nhiệm vụ nghiên cứu………………………………………………….....1
4. Đối tượng nghiên cứu…………………………………………………....2
5. Phạm vi nghiên cứu……………………………………………………...2
6. Cơ sở lý luận……………………………………………………………...2
7. Phương pháp nghiên cứu………………………………………………..2
8. Bố cục đề tài…………...…………………………………………………2
CHƯƠNG 1. QUAN ĐIỂM CỦA CHỦ NGHĨA MÁC- LÊNIN VỀ GIA
ĐÌNH……………………………………………………………………..….3
1.1. Khái niệm về gia đình……………………………………………….…3
1.2. Vị trí, vai trò của gia đình trong xã hội hiện nay………………….…4
1.2.1. Vị trí của gia đình…………………………………………………....4
1.2.2. Vai trò của gia đình……………………………………………….....5
lOMoARcPSD|36443508
1.2.3. Quan hệ của gia đình trong xã hội……………………………….....6
1.3. Chức năng của gia đình……………………………………….............7
1.4. Ý nghĩa việc xây dưng gia đình hiện nay………………....................10
CHƯƠNG 2. VẬN DỤNG CHỦ NGHĨA MÁC-LÊNIN VÀO CÔNG
CUỘC XÂY DỰNG GIA ĐÌNH Ở VIỆT NAM HIỆN NAY…………..12
2.1. Chính sách của Đảng và Nhà nước về xây dựng gia đình ở Việt
Namhiện
nay…………………………………………………………….............12
2.2. Những định hướng cơ bản về xây dựng gia đình ở nước ta hiện
nay........................................................................................................................................................13
2.3. Một số nội dung chủ yếu về việc xây dựng gia đình ở Việt nam hiện
nay………………………………………………………………………….16
C. KẾT LUẬN…………………………………………………………......18
TÀI LIỆU THAM KHẢO………………………………………………...20
lOMoARcPSD|36443508
A. MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài:
Việt Nam là quốc gia đông dân đứng thứ 15 trên thế giới và thứ 3 trong khu vực
Đông Nam Á (sau Indonesia và Philipines). Kéo theo đó số hộ gia đình ở Việt Nam
cũng rất cao. Theo thống từ cuộc Tổng Điều tra dân số nhà 2019 tính đến
thời điểm 0 giờ ngày 01/4/2019 cả nước có 26.870.079 hộ gia đình. Hiện nay, đứng
trước sự thay đổi về kinh tế, chính trị, văn hóa và xã hội, vấn đề gia đình là một tiêu
điểm trọng yếu được cả giới hàn lâm và giới chính trị quan tâm.
Gia đình là nơi thân thuộc với mọi người. Đây là nơi sinh ra và lớn lên, nơi nuôi
dưỡng hình thành tính cách cũng như nhân cách của mọi ng n. gia đình
một tế bào của hội, không chỉ chức năng duy trì nòi giống còn nhiều
chức năng quan trọng khác. Vậy nên vấn đề gia đình vấn đề của dân tộc mang
tính thời đại, nhất là trong thời kì quá độ lên Xã hội chủ nghĩa.
Vậy thế nào là gia đình? Gia đình những chức năng gì? Vị trí và quan hệ của
gia đình đối với hội như thế nào?Với mục đích m lời giải đáp cho câu hỏi
trên, chúng em chọn đề tài: “Gia đình Việt Nam trong thời kì quá độ lên chế độ Xã
hội chủ nghĩa”. Với những kiến thức của chúng em, cùng với một tinh thần ham
học hỏi, tìm tòi, nghiên cứu; chúng em mong rằng, đề tài này sẽ giúp nhiều người
có định hướng và hành vi đúng đắn trong nhận thức có trách nhiện xây dựng gia
đình, xây dựng mối quan hệ cá nhân, gia đình và xã hội.
2. Mục đích nghiên cứu:
- m hiểu và góp phần làm sáng tỏ những nội dung bản về quan điểm
của chủ nghĩa Mác - Lê nin về vị trí và chức năng của gia đình.
- Nghiên cứu làm sáng tỏ những chính sách của Đảng Nhà nước về
gia đình và định hướngy dựng gia đình văn hóa tiến bộ.
3. Nhiệm vụ:
Để đạt được những mục tiêu trên, bài tiểu luận cần thực hiện một số nhiệm vụ
cụ thể như sau:
- Trình bày được những quan điểm bản của chủ nghĩa Mác
Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh và Đảng Cộng sản Việt Nam về gia đình.
lOMoARcPSD|36443508
- Trình bày vị trí, vai trò, chức năng, quan hệ của gia đình
xã hội dưới chế độ Chủ nghĩa Xã hội hiện nay.
- Trình bày chính sách của Đảng Nhà nước về gia đình,
những định hướng về việc xây dựng gia đình ở Việt Nam hiện nay.
- Định hướng và có hành vi đúng đắn trong nhận thức
trách nhiện xây dựng gia đình, xây dựng mối quan hệ cá nhân, gia đình
xã hội.
4. Đối tượng nghiên cứu:
Trên cơ sở nghiên cứu những nội dung cơ bản về vấn đề gia đình trong thời kì
qua độ lên Chủ nghĩa Xã hội, tiểu luận đi sâu nghiên cứu và những chính sách cùng
những định hướng xây dựng gia đình văn hóa tiến bộ của Đảng và Nhà nước.
5. Phạm vi nghiên cứu:
Tiểu luận tập trung nghiên cứu về vấn đề mang tính dân tộc, thời đại của đất
nước hiện nay là vấn đề dân tộc những chính sách định hướng của Đảng Nhà
nước trong thời kì quá dộ lên Xã hội chủ nghĩa.
6. Cơ sơ lý luận:
Tiểu luận được nghiên cứu dựa trên luận của Chủ nghĩa Mác- Lê nin,
tưởng Hồ Chí Minh về vấn đề gia đình,các quan điểm, chtrương, chính sách của
Đảng và Nhà nước.
7. Phương pháp nghiên cứu:
Trong quá trình thực hiện đề tài, nhóm tác gỉa đã sử dụng phương pháp lôgic
kết hợp phương pháp phân tích, tổng hợp, so sánh…
8. Bố cục đề tài:
Ngoài phần mở đầu, mục lục, kết luận tài liệu tham khảo, tiểu luận gồm
có 2 chương:
Chương 1: Quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin về gia đình .
Chương 2: Sự vận dụng của chủ nghĩa Mác - Lênin vào xây dựng gia đình
Việt Nam hiện nay.
B. NỘI DUNG.
lOMoARcPSD|36443508
CHƯƠNG 1. QUAN ĐIỂM CỦA CHỦ NGHĨA MÁC-LÊNIN VỀ GIA ĐÌNH.
1.1. Khái niệm gia đình.
Có nhiều khái niệm khác nhau về “Gia đình” trong học thuyết Nho giáo, gia đình
là đơn vị kết cấu cơ bản nhất của xã hội, có vị trí và vai trò đặc biệt quan trọng đối với
sự ổn định của xã hội, với đạo đức và cuộc sống của con người.
Gia đình một cộng đồng người sống chung và gắn với nhau bởi các mối quan
hệ tình cảm, quan hệ hôn nhân, quan hệ huyết thống, quan hệ nuôi dưỡng và/hoặc quan
hệ giáo dục. Gia đình lịch sử từ rất sớm và đã trải qua một quá trình phát triển u
dài.
Quan niệm của chủ nghĩa Mác - Lênin về gia đình và vai trò của gia đình là sự kế
thừa có bổ sung những tưởng trước đó,vậy cái nhìn về vai trò của gia đình ở đây
trở nên khách quan, toàn diện hơn, phản ánh chân thực về sự vận động, biến đổi cũng
như vai trò của gia đình trong xã hội.
Khi phân ch tiến trình phát triển của lịch sử nhân loại, C.Mác khẳng định gia
đình là một trong ba mối quan hệ của con người đã được hình thành trong lịch sử nhân
loại: quan hệ thứ nhất là giữa con người với tự nhiên; quan hệ thứ hai giữa con người
với con người trong quá trình sản xuất; quan hệ thứ ba gia đình. Ba quan hệ y
tồn tại đan xen với nhau, hòa quyện vào nhau, cùng tồn tại bên nhau.
Từ nhiều góc độ khác nhau, thể hiểu: Gia đình tế o của hội, một thiết
chế xã hội tồn tại bền vững, gắn bó với nhau trên cơ sở kết hợp những thành viên khác
giới của bố mẹ, thông qua hôn nhân không cùng huyết thống để tái sản xuất nòi giống;
hoặc thông qua quan hệ nuôi dưỡng (con nuôi...) cùng m kinh tế, nuôi dạy con cái
trưởng thành, hiếu thảo, biết thương yêu mọi người, trách nhiệm; trở thành người
công dân có đạo đức, học vấn, nghề nghiệp, văn hóa và tạo dựng cuộc sống gia đình no
ấm, hòa thuận, bình đẳng, tiến bộ, hạnh phúc, bền vững.
Một gia đình theo truyền thống Việt Nam sẽ bao gồm các thành viên: vợ, chồng,
cha, mẹ đẻ, cha mẹ nuôi, anh, chị em ruột, hoặc anh chị em nuôi, cô, dì, chú, bác
lOMoARcPSD|36443508
Downloaded by Dylan Tran (dylantran0201@gmail.com)
Tùy thuộc vào việc tổ chức sinh sống của gia đình, gia đình thể chia thành nhiều
các cách gọi như sau:
+ Một gia đình nhỏ bao gồm khoảng hai thế hệ như cha, mẹ và con cái.
+ Đại gia đình bao gồm rất nhiều thế hệ cùng sinh sống với nhau: ông cụ, cụ,
ông, bà, cha mẹ, con cái, cháu, chắt.
rất nhiều cách hiểu về gia đình khác nhau nhưng nhìn chung đây một nơi
những con người liên kết với nhau, sinh sống với nhau tạo nên mối quan hệ mật
thiết, gia đình là hình ảnh phản ảnh của một xã hội thu nhỏ.
1.2. Vị trí, vai trò quan hệ của gia đình trong xã hội.
1.2.1. Vị trí của gia đình.
Vị trí đối với sự tồn tại và phát triển loài người: gia đình có vai trò, vị trí hết sức
quan trọng đối với sự tồn tại phát triển hội loài người. Điều đó thể được thực
hiện tại các điểm cơ bản sau đây:
- Gia đình một trong những phần góp phần yếu tố thành, hội loài
người. n nữa, còn tác động tích cực đến sự tồn tại sự phát triển của
hội. Nếu không gia đình thì sẽ không hội. Như Ăngghen đã từng nói: "Theo
quan điểm
duy vật, nhân tố quyết định trong lịch sử quy định cùng sản xuất tái sản xuất ra
đời sống trực tiếp nhưng bản thân sự việc sản xuất lại hai loại, một mặt sản xuất
liệu sinh hoạt như thực phẩm, áo quần, nhà những công ccần thiết để sản
xuất ra những thứ, mặt khác bản sản xuất thân con người, sự vận chuyển giống
nhau.
- Trong hệ thống cơ cấu xã hội có nhiều bộ phận khác nhau vớicách
tế bào xã hội, gia đình là thiết chế cơ sở, là cơ cấu thiết chế xã hội nhỏ nhất. Cơ cầu
thiết chế xã hội nhỏ nhất y lại đa dạng và phong phú. Một mặt vừa tuân thủ những
quy luật chế chung của hội, kế thừa các giá trị văn hóa truyền thống của
mỗi nền văn hóa nhưng mặt khác gia đình còn tuân theo những quy định và tổ chức
riêng của mình .
lOMoARcPSD|36443508
- Gia đình cầu nối giữa các thành viên trong gia đình với hội, nhiều
thông tin về hội như các chủ trương chính sách của Đảng Nhà nước tác
động đến
4
lOMoARcPSD|36443508
con người thông qua gia đình. Mặt khác, gia đình còn nơi cung cấp cho xã hội những
con người trở thành những chủ nhân của xã hội.
- Gia đình còn tổ ấm thân yêu đem lại hạnh phúc cho con người, nơi
hình thành nhân cách của con người. Do đó, những tình cảm tốt đẹp của con người
về quê hương, đất ớc, đồng o, đồng chí, đều cội nguồn từ tình yêu đối với
gia đình .
1.2.2. Vai trò của gia đình.
Vai trò của gia đình là một trong những nội dung then chốt của việc nghiên cứu
về gia đình. Gia đình là cách thức cơ bản thỏa mãn các nhu cầu sống, sinh hoạt và phát
triển của gia đình trong quan hệ với xã hội. Các nghiên cứu về gia đình dù xét trên cấp
độ mô, hay xét cấp độ vi thì gia đình những vai trò cụ thể. Gia đình được
tạo lập, tồn tại phát triển chính do sứ mệnh đảm đương những vai trò đặc
biệt hội tự nhiên đã trao cho, không một thiết chế hội nào thay thế được.
Quan hệ giữa gia đình hội cũng như quan hệ giữa các thành viên các thế hệ
trong gia đình thông qua việc thực hiện các chức năng gia đình.
Mặt khác, gia đình một phạm trù lịch sử. Mỗi thời đại lịch sử ng như mỗi
chế độ xã hội đều sản sinh ra một loại gia đình tương ứng, y dựng một kiểu gia đình
tưởng phù hợp với những vai trò lịch sử của hội của đó. thời tiền sử Mác
Ăngghen đã khẳng định: Gia đình "là quan hệ xã hội duy nhất". Khi đó, gia đình có vai
trò vừa là cộng đồng lao động, vừa là cộng đồng sinh hoạt, là khuôn khổ tồn tại của xã
hội, vai trò và chức năng của gia đình cũng đồng thời là vai trò và chức năng của xã hội
(gia đình - hội khai), thực hiện chức năng gia đình cũng thực hiện chức năng
hội ngược lại. Khi hội ngày càng phát triển gắn liền với quá trình phân công
lao động hội dẫn đến sự độc lập tương đối của gia đình đối với hội, thậm chí
có sự đối lập giữa gia đình và xã hội tuy trong các xã hội thị tộc, bộ lạc, sự đối lập giữa
gia đình hội còn rất mờ nhạt nhưng đến khi sự hình thành phương thức sản
xuất tư bản chủ nghĩa thì sự đối lập đó chỉ thể trở thành phổ biến. Với sự phát triển
của phương thức sản xuất bản chủ nghĩa, sự biến đổi thì vai trò, chức năng của gia
đình như là kết quả của quá trình đô thị hóa, công nghiệp hóa, hiện đại hóa.
lOMoARcPSD|36443508
1.2.3. Quan hệ của gia đình trong xã hội.
Trong tác phẩm “Hệ tưởng Đức”, C.Mác đã đưa ra quan niệm về gia đình:
“Hàng ngày tái tạo ra đời sống của bản thân mình con người còn tạo ra những người
khác, sinh sôi nảy nở - đó quan hệ giữa chồng vợ, cha mẹ con cái, đó gia
đình… Sự sản xuất ra đời sống - ra đời sống của bản thân mình bằng lao động, cũng
như ra đời sống của người khác bằng việc sinh con đẻ cái - biểu hiện ra là một quan hệ
song trùng; một mặt là quan hệ tự nhiên, mặt khác là quan hệ xã hội, quan hệ xã hội với
ý nghĩa đó hoạt động kết hợp của nhiều nhân, không kể trong những điều kiện
nào, theo cách nào và nhằm mục đích gì”.
Quan niệm y đã chỉ rõ: thứ nhất, gia đình ra đời cùng với sự ra đời tồn tại
của hội loài người, cùng với quá trình tái tạo ra chính bản thân con người; thứ hai,
gia đình được tạo ra bởi hai quan hệ bản (quan hệ hôn nhân quan hệ huyết thống);
thứ ba, gia đình hai nhiệm vụ chính (sản xuất ra của cải vật chất đáp ứng nhu cầu
cho nhân, gia đình, đóng góp vào sự phát triển hội, đồng thời tái sản xuất con
người để duy trì nòi giống - đảm bảo cho sự trường tồn của xã hội).
Dựa trên quan điểm duy vật lịch sử khi nghiên cứu sự phát triển của gia đình
các hình thái kinh tế - xã hội khác nhau, C.Mác và Ph.Ăng ghen đã làm sáng tỏ vai trò
quan trọng của gia đình trong mối quan hệ biện chứng với xã hội: “Theo quan điểm duy
vật, nhân tquyết định trong lịch sử, suy đến cùng, sản xuất tái sản xuất ra đời
sống trực tiếp. Nhưng bản thân sự sản xuất đó lại có hai loại. Một mặt là sản xuất ra tư
liệu sinh hoạt: thực phẩm, quần áo, nhà những công cụ cần thiết để sản xuất ra
những thứ đó; mặt khác sự sản xuất ra bản thân con người, sự truyền nòi giống.
Những trật tự hội, trong đó những con người của một thời đại lịch sử nhất định
của một ớc nhất định đang sống, do hai loại sản xuất quyết định: một mặt là do
trình độ phát triển của lao động và mặt khác là do trình độ phát triển của gia đình”.
Nhấn mạnh vai trò to lớn của gia đình đối với sự phát triển của lực lượng sản xuất
và quan hệ sản xuất, C.Mác cho rằng, gia đình chính là “quan hệ xã hội duy nhất” trong
buổi đầu của lịch sử xã hội loài người. Nhờ quan hệ này, với chức năng sinh con đẻ cái,
quan hệ gia đình đã sản sinh ra duy trì các quan hệ hội khác. Với nghĩa đó, gia
lOMoARcPSD|36443508
đình một hội thu nhỏ: gia đình sản sinh ra các thể người, gắn kết c thể
người thành xã hội.
Về sau, khi dân số tăng lên, nhiều nhu cầu mới xuất hiện. Khi nhu cầu của con
người phát triển lại xuất hiện những quan hệ hội mới m cho gia đình từ chỗ “là
quan hệ duy nhất” trở thành “quan hệ phụ thuộc”. Sự chuyển biến này gắn liền với quá
trình phân công lao động hội, với quá trình phát triển hội, dẫn đến sự độc lập
tương đối của gia đình đối với xã hội, thậm chí có sự đối lập giữa gia đình và xã hội.
1.3. Chức năng của gia đình.
Với tư cách là tế bào của xã hội, gia đình có các chức năng xã hội cơ bản sau:
- Chức năng sinh đẻ: Gia đình một hình thức tchức đời sống chung của xã hội
loài người trong đó diễn ra quá trình tái sản xuất sinh học nhằm duy trì
phát triển nòi giống. Các quốc gia đều quan tâm đến việc điều tiết chức năng
sinh đẻ của gia đình. Việc khuyến khích hay hạn chế chức năng sinh đẻ của gia
đình phụ thuộc vào yếu tố dân số, vào nguồn nhân lực các điều kiện kinh tếxã
hội khác. Việt Nam, để hoạch định chính sách hợp cho phát triển kinh tế -
hội của đất nước, Nhà nước đã có chính sách kế hoạch hóa gĩa đình: “Mỗi gia
đình chỉ nên có từ một đến hai con”.
- Chức năng giáo dục: Gia đình thực hiện chức năng giáo dục đối với các thế hệ
kế tiếp bắt đầu từ khi mỗi thành viên được sinh ra cho đến khi trưởng thành
thậm chí cho đến suốt đời. Giáo dục trong gia đình vai trò quan trọng trong
việc hình thành phát triển nhân cách nhân, cần kết họp giữa giáo dục gia
đình, giáo dục nhà trường và giáo dục ngoài cộng đồng trong sự nghiệp bảo vệ,
chăm sóc và giáo dục thế hệ trẻ.
Các yếu tố tác động tới thực hiện chức năng giáo dục của gia đình
Gia đình là một trong những thiết chế xã hội quan trọng. Sự thay đổi của gia đình
các thời kỳ khác nhau chịu ảnh hưởng của nhiều nhân tố như: kinh tế, chính trị, văn
hóa, pháp luật…
Sự phát triển của nền kinh tế trong mỗi giai đoạn lịch sử luôn những tác động
tới các yếu tố hội khác. Đối với việc thực hiện chức năng giáo dục của gia đình,
thể thấy sự khác biệt rõ rệt giữa giai đoạn hiện nay và giai đoạn phong kiến khi trình độ
lOMoARcPSD|36443508
kinh tế-xã hội có sự khác biệt đáng kể. Nền kinh tế thị trường đã tạo cơ hội cho mỗi cá
nhân, mỗi gia đình điều kiện tích y, làm giàu tự do đầu vào các hoạt động
theo nhu cầu. Nhờ đó chức năng giáo dục của gia đình được cải thiện đáng kể. Trong
gia đình con trai con gái đều được tới trường học tập được chuẩn bị cơ sở vật chất
cần thiết cho việc thực hiện giáo dục tại gia đình.
Sự phát triển của khoa học, công nghệ tạo điều kiện để con người hội tiếp
xúc với các ứng dụng mới. Sự phổ biển internet, điện thoại di độngđã có những tác
động không nhỏ tới việc giáo dục nói chung giáo dục tại gia đình nói riêng. Tuy
nhiên, việc lạm dụng các ứng dụng công nghệ ảnh hưởng tới sức khỏe, m lý của
nhân. Điều này gây những khó khăn không nhỏ cho việc thực hiện chức năng giáo dục
của gia đình bởi thời gian các thành viên bên nhau ngày càng thu hẹp, sự gắn bó giữa
các cá nhân bị suy giảm đáng kể.
Về mặt chính trị, sự ổn định của môi trường chính trị là một yếu tố góp phần phát
triển mọi mặt của xã hội. Khi môi trường sống có trật tự, ổn định thì việc thực hiện các
chức năng của gia đình, trong đó có chức năng giáo dục sẽ được đầu tư hơn về mặt thời
gian, công sức, qua đó sẽ thu được những hiệu quả như mong đợi. Ngược lại, khi tình
hình chính trị bất ổn, môi trường sinh hoạt không ổn định thì m lý, thời gian đều bị
chi phối và việc tập trung cho bất cứ một hoạt động cụ thể nào là điều không dễ dàng.
Về ảnh hưởng của yếu tố văn hóa, sự tác động của phong tục, tập quán những
ảnh hưởng nhất định đối với đời sống của mỗi cá nhân trong xã hội cũng như của mỗi
thành viên trong gia đình. Trong thời kphong kiến, do ảnh hưởng sâu đậm của
tưởng Nho giáo nên trong gia đình, sự giáo dục thường được thực hiện bởi người đàn
ông người giữ vai trò gia trưởng. Điều y đã hạn chế sự hiểu biết của mỗi nhân
đối với các vấn đề xã hội bên ngoài gia đình. Ngày nay, với việc tăng cường quyền bình
đẳng giới, trong gia đình ngoài hội người phụ nữ được tôn trọng được trao
quyền nhiều hơn, cả trong giáo dục con cái. Nội dung giáo dục đối với các con
lOMoARcPSD|36443508
không chỉ dừng các quy tắc, chuẩn mực trong quan hệ gia đình còn bao gồm c
cách ứng xử ngoài xã hội, các kiến thức chung về xã hội, khoa học…
Việc pháp luật ghi nhận trách nhiệm giáo dục con cái của cha mẹ và quyền lợi
của trẻ em trong gia đình sở pháp đảm bảo việc thực hiện chức năng giáo dục
của gia đình. Các quy định trong Hiến pháp, Luật Hôn nhân gia đình, Luật Bảo vệ
chăm sóc giáo dục trẻ em, Luật Giáo dục…cho thấy mối quan hệ giữa gia đình
pháp luật về việc giáo dục mỗi nhân công dân. Nói cách khác, việc thực hiện các
quy định của pháp luật về giáo dục trong gia đình cũng chính một trong các cách
nhằm thực hiện chức năng giáo dục của gia đình.
Sự ảnh hưởng của các yếu tố trên không diễn ra một cách riêng lẻ một chiều
có sự tác động đồng bộ, qua lại giữa các yếu tố. Khi một trong các yếu tố sự thay
đổi sẽ kéo theo sự thay đổi của một hoặc một số yếu tố khác. Như khi nền kinh tế
hội những thay đổi sẽ kéo theo những biến đổi trong đời sống chính trị, trong lối
sống, trong phong tục…khi đó, yếu tố pháp luật cũng những thay đổi tách động
tới thói quen, đời sống của mỗi công dân. Sự thay đổi của pháp luật thể theo chiều
hướng tích cực hoặc ngược lại, trong phạm vi giáo dục tại gia đình, điều đó có thể dẫn
tới việc mở rộng hoặc thu hẹp các quyền nghĩa vụ của cha mẹ, con cái trong việc
thực hiện chức năng giáo dục của gia đình.
- Chức năng kinh tế: Mỗi gia đình phải tự tổ chức đời sống vật chất của các thành
viên trong gia đình, thỏa mãn những nhu cầu vật chất và tinh thần của các thành
viên đó. Trong điều kiện phúc lợi xã hội của quốc gia còn hạn chế thì việc thực
hiện chức năng
kinh tế của gia đình rất ý nghĩa trong việc đảm bảo cho sự tồn tại phát triển của
mỗi cá nhân.
Những chức năng gia đình đều góp phần giúp cho hội, đất nước ngày càng phát triển
vững mạnh đi lên, có thể sánh vai với các cường quốc trên thị trường quốc tế.
Một gia đình hạnh phúc theo quan điểm cá nhân được thể hiện qua:
+ Khả năng kinh tế của gia đình, gia đình phải có ít nhất đảm bảo được khả năng về
kinh tế mới thể thực hiện các nghĩa vụ, hoạt động giữa các thành viên trong
gia đình một cách thuận lợi được.
9
lOMoARcPSD|36443508
+ Yếu tố gắn kết tình cảm gia đình, một gia đình quá trú trọng phát triển kinh tế, mà
các thực hiện việc nuôi dưỡng gắn kết giữa các thành viên trong gia đình, không
phát sinh tình cảm yêu thương, thì đó không thể coi một gia đình hạnh
phúc.
1.4. Ý nghĩa đối với việc xây dựng gia đình hiện nay.
Kế thừa phát triển những quan điểm trên, Chủ tịch Hồ Chí Minh Đảng Cộng
sản Việt Nam rất quan tâm đến vấn đề gia đình và xây dựng gia đình trong xã hội mới,
coi gia đình tế bào của hội, nhân tố quan trọng quyết định sự phát triển bền vững
của hội Việt Nam. Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Quan tâm đến gia đình
đúng vì nhiều gia đình cộng lại mới thành xã hội, gia đình tốt thì xã hội mới tốt, xã hội
tốt thì gia đình càng tốt hơn, hạt nhân của hội gia đình. Chính vậy, muốn y
dựng chủ nghĩa xã hội là phải chú ý hạt nhân cho tốt”.
Ở nước ta, vai trò của gia đình được khẳng định ngay trong Hiến pháp của
nước Việt Nam Dân chCộng hòa và trong Chiến lược y dựng gia đình Việt
Nam. Sau hơn 30 năm thực hiện đường lối đổi mới, đất nước đã đạt được những
thành tựu quan trọng trong phát triển kinh tế, xã hội, góp phần nâng cao đời sống
vật chất tinh thần cho mọi gia đình. Thực tiễn y dựng gia đình Việt Nam
trong những m qua đã đạt được những thành tựu đáng ghi nhận: mức sống của
đại bộ phận các gia đình đã được cải thiện đáng kể, công tác xoá đói, giảm nghèo,
giải quyết việc làm đã giúp cho hàng triệu gia đình thoát nghèo nâng cao mức
sống, chất lượng sống.
Mặt khác, gia đình Việt Nam hiện nay cũng đang chịu sự tác động tiêu cực từ mặt
trái của kinh tế thị trường, quá trình đô thị hóa, công nghiệp hóa, hiện đại hóa hội
nhập quốc tế. Gia đình đang biến đổi sâu sắc từ quy kết cấu đến các mối quan hệ và
giá trị. Gia đình Việt Nam đang phải đối mặt với nhiều thách thức to lớn: mặt trái của
cơ chế thị trường đã tạo ra lối sống thực dụng; tuyệt đối hóa những giá trị vật chất; một
số giá trị đạo đức gia đình truyền thống bị đảo lộn. Đặc biệt, các sản phẩm văn hoá độc
hại từ bên ngoài du nhập vào đã dẫn đến nhiều tệ nạn hội, khiến lối sống gia đình
Việt Nam truyền thống nguy bị mai một. Trước thực trạng y, việc giữ gìn
phát huy giá trị gia đình truyền thống càng trở nên quan trọng và cấp bách hiện nay.
10
lOMoARcPSD|36443508
vậy, vận dụng sáng tạo những quan điểm của C.Mác Ph.Ăngghen về gia
đình, vị trí của gia đình trong mối quan hệ nhân hội, sự tác động biện chứng
của những yếu tố ấy sự cần thiết phải giải quyết quan hệ bất bình đẳng trong gia đình
những định ớng ý nghĩa luận thực tiễn sâu sắc. Từ đó những định hướng
đúng biện pháp phù hợp để giải quyết những vấn đề đang đặt ra đối với công tác
quản nhà nước về gia đình nước ta một trong những nội dung ý nghĩa quan
trọng đối với sự phát triển bền vững hiện nay. Tại Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ
XII của Đảng, một lần nữa, Đảng ta đã khẳng định thực hiện mục tiêu: “Xây dựng gia
đình no ấm, tiến bộ, hạnh phúc, văn minh” ng chính thể hiện quyết tâm cao trong
hiện thực hóa các mục tiêu trong Chiến lược phát triển gia đình Việt Nam đến m 2020
và tầm nhìn 2030 ở Việt Nam.
lOMoARcPSD|36443508
CHƯƠNG 2: SỰ VẬN DỤNG CỦA CHỦ NGHĨA MÁC LÊNIN VÀO
XÂY DỰNG GIA ĐÌNH VIỆT NAM HIỆN NAY
2.1. Chính sách của Đảng và Nhà nước về xây dựng gia đình ở Việt Nam
hiện nay.
Tiếp thu lý luận chủ nghĩa Mác - Lênin, Đảng ta rất quan tâm đến gia đình, đến việc
xây dựng gia đình xã hội chủ nghĩa - gia đình văn hóa hiện nay. Xây dựng gia đình xã
hội chủ nghĩa trước hếtphải tạo dựng ra những điều kiện cần thiết trên mọi phương
diện giúp các thành viên trong gia đình sống một cách hòa hợp tốt đẹp với nhau bao
gồm những yếu tố vật chất, tinh thần, hội, y dựng những điều kiện cho những
yếu tố đó hình thành phát triển. Do vậy y dựng gia đình xã hội chủ nghĩa - gia đình
văn hóa công việc của mỗi gia đình của toàn hội. Nghị quyết Đại hội đại biểu
toàn quốc lần thứ VIII của Đảng (1996) chỉ : “Xây dựng gia đình no m, bình đẳng
tiến bộ và hạnh phúc, làm cho gia đình thực sự là tế bào lành mạnh của xã hội, là tổ ấm
của mỗi người. Phát huy trách nhiệm của mỗi người trong việc lưu truyền những giá trị
văn hóa dân tộc từ thế hệ này sang thế hệ khác…”.
+ Nhà nước cần thực hiện các chính sách kinh tế, xã hội lấy gia đình làm trọng tâm
xây dựng gia đình đảm bảo sự gắn kết xã hội vai trò chăm sóc trong bối
cảnh gia đình vẫn một giá trị được người dân ưu tiên hàng đầu trong cuộc
sống.
+ Nhà nước nên sớm chiến lược quốc gia về y dựng gia đình Việt Nam, góp
phần giữ gìn phát triển những giá trị truyền thống của văn hóa, con người Việt
Nam, nuôi dưỡng, giáo dục thế hệ trẻ.
+ Bình đẳng giữa các hình thức gia đình hiện nay như chung sống không kết hôn,
gia đình đơn thân, gia đình đồng tính, gia đình hôn nhân với người nước ngoài,
vốn ít trong hội, trong truyền thống nhưng bắt đầu xuất hiện trong hội
chuyển đổi từ nông nghiệp sang công nghiệp hóa, hiện đại hóa.
+ Tiếp tục đẩy mạnh các chương trình phát triển kinh tế gia đình. Đời sống kinh tế,
phúc lợi gia đình Việt Nam trên c khía cạnh nhà ở, tiện nghi, thu nhập, chi tiêu
đã tăng khá mạnh mẽ trong thời kỳ mới.
+ Xây dựng gia đình văn hóa phải gắn với c phong trào khác, như y dựng
khu dân cư văn hóa, làng, xóm văn hóa...
lOMoARcPSD|36443508
+ Cải thiện hệ thống an sinh xã hội thích ứng với già hóa dân số và biến đổi xã hội.
+ Nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe nhân dân công tác dân số, kế hoạch
hóa gia đình, bảo vệ và chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em.
+ Xây dựng nội hàm mới cho mục tiêu y dựng gia đình trong thời kỳ mới để
có thể giáo dục, tuyên truyền, duy trì những giá trị hạnh phúc.
Như vậy, vấn đề xây dựng gia đình xã hội chủ nghĩa - gia đình văn hóa ở nước ta
chính nền tảng vững chắc đảm bảo cho sự ổn định phát triển kinh tế - hội của
đất nước. Đây là công việc mang tính toàn diện, đồng bộ, lâu dài nhưng lại rất cấp bách.
Để nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác xây dựng gia đình văn hóa ở nước ta hiện
nay cần những giải pháp thiết thực, hiệu quả. Trước hết cần nâng cao trách nhiệm
quản lý, điều hành ng tác gia đình. Tăng ờng tuyên truyền, giáo dục nhằm nâng cao
nhận thức của các cấp, ngành, tổ chức đoàn thể, các gia đình, cá nhân và cộng đồng về
vai trò của công tác xây dựng gia đình văn hóa, hướng tới mục tiêu gia đình bình đẳng,
ấm no, hạnh phúc và tiến bộ. Phát triển kinh tế hộ gia đình nhằm nâng cao đời sống vật
chất và tinh thần cho người dân, tạo cơ sở cho việc thực hiện tốt công tác xây dựng gia
đình văn hóa. Đầu xây dựng các thiết chế văn hóa sở, làm cho gia đình trở thành
cầu nối, gắn kết các cộng đồng dân tộc xích lại gần nhau vì mục tiêu chung là bảo tồn,
gìn giữ phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc; y dựng con người mới - con
người xã hội chủ nghĩa.
2.2. Những định hướng cơ bản về xây dựng gia đình mới ở nước ta hiện
nay.
- Xây dựng gia đình mới ớc ta hiện nay phải dựa trên sở kế thừa,
giữgìn phát huy các giá trị tốt đẹp của gia đình truyền thống Việt Nam, đồng thời
tiếp thu những giá trị tiến bộ của thời đại về gia đình
Bên cạnh tính chất phụ quyền, gia trưởng, gia đình truyền thống những giá trị
tốt đẹp cần được kế thừa, phát huy trong điều kiện mới. Trong số các giá trị đó phải kể
đến truyền thống vừa ckết trong gia đình lại vừa đoàn kết tình làng nghĩa xóm; tình
yêu gia đình gắn chặt với tình yêu dân tộc. Những giá trị y của nhân dân ta đã được
lOMoARcPSD|36443508
hun đúc, phát triển thêm trong suốt hơn 70 năm đấu tranh cách mạng dưới sự lãnh đạo
của Đảng.
Tuy nhiên trong quá trình xây dựng gia đình mới cũng cần chú ý từng ớc khắc
phục, loại bỏ các giá trị không còn hợp của gia đình truyền thống: tính cục bộ theo
họ tộc, địa phương, những nghi lễ rườm rà, tốn kém trong ma chay, cưới hỏi, sự bất
bình đẵng giữa các thế hệ, giới tính…
Trong điều kiện hiện nay, sự chuyển đổi hệ giá trị từ gia đình truyền thống sang
gia đình hiện đại đang đòi hỏi phải tiếp thu chọn lọc các giá trị văn hóa của nhân loại.
Những giá trị văn hóa ấy chỉ có thể được chọn lọc, được tiếp thu một khi các giá trị tốt
đẹp của gia đình truyền thống được bảo tồn, được phát huy dung nạp những nội dung
giá trị phù hợp với văn hóa và đạo lý làm người của dân tộc Việt Nam.
- Xây dựng gia đình mới nước ta hiện nay được thực hiện trên cơ sở quan
hệ hôn nhân tự nguyện, tiến bộ, bảo đảm quyền tự do kết hôn và ly hôn
Hôn nhân tự nguyện tiến bộ là bước phát triển tự nhiên của tình yêu chân chính.
Từ chỗ yêu thương nhau và thấy cần gắn bó với nhau xây dựng cuộc sống gia đình một
cách tự nguyện, họ tình nguyện đến với nhau được pháp luật thừa nhận bảo vệ.
Sự thừa nhận của pháp luật, một mặt giúp cho mỗi người khi bước vào hôn nhân, ý thức
hơn trách nhiệm công dân của mình trong cuộc sống gia đình; đồng thời pháp luật
bảo vệ mỗi người khỏi những sự cám dỗ, lợi dung đối với những người thiếu chính
chắn, nhẹ dạ. Hôn nhân tự nguyện tiến bộ bao giờ cũng có hai mặt tdo kết hôn và tự
do ly hôn. Tuy nhiên, ly hôn dù bất cứ lý do nào thì hậu quả xã hội của nó cũng hết sức
nặng nề.
- Gia đình mới Việt Nam được xây dựng, trên sở các quan hệ bình
đẳng, yêu thương, có trách nhiệm cùng chia sẻ, gánh vác công việc của các thành viên
để thực hiện các chức năng của gia đình và nghĩa vụ xã hội
Trong số các quan hệ giữa các thành viên gia đình, cần đè cập hai quan hệ
bản nhất: quan hệ vợ chồng, quan hệ cha mẹ - các con. Việc hình thành từng bước
phát triển gia đình mới, cần đặc biệt chú ý đến bình đẳng trong quan hệ vợ - chồng trong
tham gia quyết định các vấn đề trọng đại của gia đình cũng như tham gia các hoạt động
xã hội.
lOMoARcPSD|36443508
Cùng với quan hệ vợ chồng, trong gia đình mới cần chú ý đến quan hệ cha mẹ
con cái, quan hệ giữa anh chị em, quan hệ ông, - các cháu trong gia đình nhiều thế
hệ. Trong y dựng các quan hệ y, sự tác động của xã hội đóng vai thết sức quan
trọng, thông qua các chủ trương, chính sách phát triển kinh tế - hội, văn hóa - giáo
dục, tuyên truyền vận động. Trong đó cần lưu ý là những tác động ấy sao cho trở thành
các nhân tố điều kiện khách quan, bên ngoài cho quá trình thực hiện tốt các chức
năng cơ bản của gia đình và làm tốt trách nhiệm xã hội.
- Xây dựng gia đình mới Việt Nam hiện nay gắn liền với hình thành
củng cố từng bước các quan hệ gắn với cộng đồng, với các thiết chế, tổ chức ngoài
gia
đình
Đoàn kết, tương trthương yêu đùm bọc nhau một giá trị văn hóa truyền thống
tốt đẹp của dân tộc Việt Nam con người Việt Nam, của gia đình truyền thống Việt
Nam. Trong giai đoạn hiện nay, xây dựng gia đình mới cần chú ý trân trọng, giữ gìn và
phát huy truyền thống ấy. Các gia đình đoàn kết động viên giúp đỡ nhau cùng thực hiện
các chủ trương chính sách mới, thực hiện những quy ước, phong tục tiến bộ của gia
đình, làng m, thực hiện từng bước quy chế dân chủ mỗi làng, xã, trong mỗi gia đình
đó chính là một phương hướng quan trọng của xây dựng gia đình mới ở nước ta.
2.3. Một số nội dung chủ yếu của xây dựng gia đình ở Việt Nam hiện nay.
- Mỗi một địa phương, vùng lãnh thổ, thành phần dân tộc cần vận dụng
sáng tạo những định hướng bản trong y dựng gia đình, cụ thể hóa những định
hướng
ấy thành các tiêu chí cụ thể, thích hợp với hoàn cảnh lịch sử cụ thể, điều kiện kinh tế,
văn hóa, xã hội cụ thể, phù hợp với từng hình thức gia đình hiện có. Trong mỗi thời k
nhất định lại đề ra các tiêu chí nhất định, cụ thể sát hợp trong từng nội dung y dựng
gia đình, tránh tình trạng đề ra tiêu chuẩn chung chung, không cụ thể. Đồng thời chú ý
rút kinh nghiệm sau mỗi thời kỳ, mỗi phong trào vận động của mỗi thời kỳ ấy.
- Nội dung cơ bản, trực tiếp của xây dựng gia đình ở Việt Nam hiện nay là
xây dựng gia đình no ấm, bình đẳng, tiến bộ hạnh phúc. Đây chính mục tiêu,
chuẩn mực bản chúng ta cần xây dựng, đích hướng tới hiện nay của mỗi gia
đình ớc ta. No ấm, được hiểu sự thỏa mãn những nhu cầu vật chất tinh thần
cơ bản phù hợp với khả năng lao động cần cù, sáng tạo, chính đáng của gia đình và
15
lOMoARcPSD|36443508
thành viên gia đình. Trong gia đình, cần chú trọng y dựng quan hệ dân chủ, bình đẳng
giữa các thành viên, nhất dân chủ, bình đẳng giữa nam - nữ, giữa cha, mẹ con cái, tạo
nên sự nề nếp, hòa thuận, kỷ cương mới trong gia đình. Sự tiến bộ của gia đình về mọi
mặt của xã hội. Gia đình hạnh phúc không chỉ là no ấm, dân chủ, bình đẳng, tiến bộ mà
còn tổng thể những nét đẹp trong đời sống văn hóa tinh thần mỗi gia đình, trong quan
hệ cộng đồng, quan hệ xã hội, quan hệ giữa các thành viên trong từng gia đình.
- Một trong những nội dung bản đặc tcủa xây dựng đất nước
theođịnh hướng hội chủ nghĩa ngay từ đầu cần giải quyết tốt mối quan hệ giữa
tăng trưởng, phát triển kinh tế với giải quyết thực hiện công bằng hội giữa tăng
trưởng, phát triển kinh tế với giải quyết và thực hiện công bằng xã hội trên các lĩnh vực
của đời sống xã hội. Do đó, các chiến lược, kế hoạch phát triển kinh tế phải hướng tới
phát triển giải quyết tốt các vấn đề hội, trong đó xây dựng gia đình mới, cần
phải gắn bó, trở thành một bộ phận của chiến lược phát triển kinh tế - hội. Liên quan
đến vấn đề này, hiện nay chúng ta một mặt phải rà soát lại các chiến lược kế hoạch phát
triển kinh tế gắn với giải quyết các nhu cầu phát triển hội, trong đó có y dựng
phát triển mọi gia đình, mặt khác cần đưa ra các đề nghị sửa đổi, bổ sung hoàn thiện
các chính sách hội có liên quan đến vấn đề xây dựng gia đình: việc làm, xóa đói giảm
nghèo, phúc lợi hội, y tế chăm sóc sức khỏe cộng đồng, dân số kế hoạch hóa
gia đình…
- Trong số các vấn đề hội hiện nay, quan tâm đến các chính sách nhằm
giải phóng phnữ, phát huy vai trò người phụ nữ trong gia đình trong hội được
coi là vấn đề hết sức cơ bản và cấp bách. Khâu then chốt hiện nay là tổ chức thực hiện
tốt các chiến lược phát triển hội nội dung liên quan trực tiếp đến giải phóng phụ
nữ
nằm phát huy những giá trị, những thành quả tích cực đã đạt được, hạn chế đẩy lùi
các tiêu cực trong kinh tế, văn hóa, giáo dục, hội, đạo đức lối sống… đang làm
hạn chế kìm hãm vai trò phụ nữ, cản trở sự nghiệp giải phóng phụ nữ.
- Trong số các vấn đề liên quan đến y dựng gia đình hiện nay công
tác nghiên cứu khoa học nhằm giải quyết một số vấn đề đang nảy sinh khá cấp bách
liên
quan đến hôn nhân và gia đình. Bên cạnh việc chú trọng nghiên cứu về gia đình truyền
thống, cần chú trọng hơn nữa đến nghiên cứu gia đình hiện đại, sự kế thừa, tiếp thu,
16
lOMoARcPSD|36443508
dung nạp những giá trị tiến bộ của thời đại, của yêu cầu mới trong sự nghiệp công nghiệp
hóa, hiện đại hóa và của toàn bộ công cuộc đổi mới. Đặc biệt, cần coi trọng các nghiên
cứu ứng dụng và nghiên cứu phát triển khai nhằm đưa ra và tổ chức thực hiện các chính
sách, biện pháp, chế quản bảo đảm hình thành từng bước vững chắc các chuẩn
mực của gia đình mới, hiện đại, gia đình ấm no, bình đẳng, tiến bộ hạnh phúc, đáp
ứng các yêu cầu của qtrình y dựng chế độ mới - một chế độ bảo đảm dân giàu,
nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh.
lOMoARcPSD|36443508
C. KẾT LUẬN.
Gia đình dần trở thành một thiết chế hội, một hình ảnh “xã hội thu nhỏ”, nhưng
không phải là sự thi nhỏ một cách đơn giản các quan hệ xã hội. Như vậy, gia đình được
coi là một thiết chế xã hội đặc thù, nhỏ nhất, bản nhất. Gia đình là một trong những
hình thức tổ chức bản trong đời sống cộng đồng của con người, một thiết chế văn
hóa - hội đặc thù, được thành, tồn tại và phát triển trên sở của quan hệ hôn nhân,
quan hệ huyết thống, quan hệ nuôi dưỡng và giáo dục… giữa các thành viên. Trong bất
kỳ thời k nào của lịch sử, gia đình luôn chiếc nôi để hình thành, giáo dục, nuôi dưỡng
nhân cách của mỗi con người. Gia đình trong hội hiện đại ngày nay càng vai trò
quan trọng, từ định ớng, nuôi dưỡng nhân cách cũng như giáo dục con người từ khi
sinh ra đến lúc trưởng thành, trở thành những công dân có ích đóng góp tích cực cho sự
phát triển chung của xã hội. Ðối với phần lớn người Việt Nam chúng ta, gia đình luôn
là mối quan tâm hàng đầu, vì gia đình là tổ ấm của mỗi người, là nơi chúng ta được yêu
thương chia sẻ tình yêu thương. y dựng hạnh phúc gia đình cũng chính y
dựng tổ ấm gia đình, vun đắp và lan tỏa tình yêu thương cho tất cả mọi người. Gia đình
mang nh liên kết chặt chẽ, gắn bó, quan hệ máu thịt giữa các thành viên trong gia đình.
Trải qua nhiều thế hệ, gia đình Việt Nam tồn tại và phát triển với những chuẩn mực, giá
trị tốt đẹp, góp phần xây dựng nền văn hóa Việt Nam, gia đình truyền thống Việt Nam
hòa thuận, hiếu thảo, khoan dung, chung thủy. Quá trình đất nước đổi mới và hội nhập
quốc tế ngày nay tạo ra nhiều hội và điều kiện để gia đình Việt Nam phát triển, tuy
nhiên vấn đề gia đình giáo dục gia đình cũng gặp nhiều khó khăn, thách thức. Gia
đình luôn được xác định "là tế bào của hội". hội càng phát triển, chức năng gia
đình cũng có những chuyển đổi. Vì vậy, một thực tế rất rõ, ai cũng nhận thấy là hầu như
mọi vấn đề của gia đình ngày nay đều những vấn đề của hội với mức độ khác nhau.
Như bước vào thời kỳ kinh tế thị trường và hội nhập, đời sốnghội có nhiều thay đổi,
có mặt tích cực như bên cạnh những gia đình vẫn duy trì mái ấm gia đình nhiều thế hệ,
đã xuất hiện nhiều gia đình khá giả sống độc lập theo xu hướng hiện đại, văn minh, con
cái phát triển khá toàn diện. n cạnh đó, cũng những tác động tiêu cực ảnh hưởng
đến gia đình khá nhanh, những hiện tượng như nền nếp gia phong bị xem nhẹ, nhiều giá
trị
lOMoARcPSD|36443508
văn hóa gia đình truyền thống bị mai một, yếu tố thực dụng gia tăng, cũng như nhiều
tệ nạn xã hội đang tiếp tục xâm nhập vào các gia đình, đặc biệt là lớp trẻ. Chính vì thế,
quan tâm củng cố, ổn định và xây dựng gia đình, chính là để xóa bỏ những khó khăn
thách thức đang làm suy yếu gia đình, suy yếu động lực của sự phát triển. Giải quyết tốt
các vấn đề của gia đình, giải quyết tốt các vấn đề hội, sở, điều kiện để mỗi
gia đình - một tế bào bền vững và cũng là "tổ ấm" thật sự của mỗi thành viên và là môi
trường chắc chắn tạo nguồn nhân lực chất lượng cho đất nước để được những
đóng góp, nỗ lực cao nhất cho mục tiêu "Dân giàu, ớc mạnh, dân chủ, công bằng, văn
minh".
lOMoARcPSD|36443508
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Nhà xuất bản chính trị Quốc gia sự thật, Giáo trình Những nguyên lý cơ bản
của chủ nghĩa Mac- Lênin.
2. http://gdcttc.saodo.edu.vn/nghien-cuu-trao-doi/gia-dinh-va-vai-tro-chuc-nang-
cua-gia-dinh-trong-qua-trinh-phat-trien-cua-xa-hoi-296.html
3. http://tapchimattran.vn/nghien-cuu/nhung-gia-tri-ly-luan-va-thuc-tien-tu-quan-
diem-cua-cmac-ve-hon-nhan-va-gia-dinh-
4. https://luatminhkhue.vn/chuc-nang-co-ban-cua-gia-dinh-la-gi---khai-
5. https://luathoangphi.vn/gia-dinh-la-gi/
6. http://tapchimattran.vn/nghien-cuu/nhung-gia-tri-ly-luan-va-thuc-tien-tu-quan-
diem-cua-cmac-ve-hon-nhan-va-gia-dinh
| 1/23

Preview text:

lOMoARcPSD| 36443508
Môn học: CHỦ NGHĨA XÃ HỘI KHOA HỌC
Đề tài: QUAN ĐIỂM CỦA CHỦ NGHĨA MÁC- LÊNIN VỀ
VỊ TRÍ VÀ CHỨC NĂNG CỦA GIA ĐÌNH. VẬN DỤNG VÀO
VIỆC XÂY DỰNG GIA ĐÌNH VIỆT NAM HIỆN NAY.MỤC MỤC LỤC.
A. MỞ ĐẦU……………………………………………………………...….1
1. Lý do chọn đề tài………………………………………………………....1
2. Mục đích nghiên cứu………………………………………………….....1
3. Nhiệm vụ nghiên cứu………………………………………………….....1
4. Đối tượng nghiên cứu…………………………………………………....2
5. Phạm vi nghiên cứu……………………………………………………...2
6. Cơ sở lý luận……………………………………………………………...2
7. Phương pháp nghiên cứu………………………………………………..2
8. Bố cục đề tài…………...…………………………………………………2
CHƯƠNG 1. QUAN ĐIỂM CỦA CHỦ NGHĨA MÁC- LÊNIN VỀ GIA
ĐÌNH……………………………………………………………………..….3
1.1. Khái niệm về gia đình……………………………………………….…3
1.2. Vị trí, vai trò của gia đình trong xã hội hiện nay………………….…4
1.2.1. Vị trí của gia đình…………………………………………………....4
1.2.2. Vai trò của gia đình……………………………………………….....5 lOMoARcPSD| 36443508
1.2.3. Quan hệ của gia đình trong xã hội……………………………….....6
1.3. Chức năng của gia đình……………………………………….............7
1.4. Ý nghĩa việc xây dưng gia đình hiện nay………………....................10
CHƯƠNG 2. VẬN DỤNG CHỦ NGHĨA MÁC-LÊNIN VÀO CÔNG
CUỘC XÂY DỰNG GIA ĐÌNH Ở VIỆT NAM HIỆN NAY…………..12
2.1. Chính sách của Đảng và Nhà nước về xây dựng gia đình ở Việt Namhiện
nay…………………………………………………………….............12
2.2. Những định hướng cơ bản về xây dựng gia đình ở nước ta hiện
nay…........................................................................................................................................................13
2.3. Một số nội dung chủ yếu về việc xây dựng gia đình ở Việt nam hiện
nay………………………………………………………………………….16
C. KẾT LUẬN…………………………………………………………......18
TÀI LIỆU THAM KHẢO………………………………………………...20 lOMoARcPSD| 36443508 A. MỞ ĐẦU 1.
Lý do chọn đề tài:
Việt Nam là quốc gia đông dân đứng thứ 15 trên thế giới và thứ 3 trong khu vực
Đông Nam Á (sau Indonesia và Philipines). Kéo theo đó số hộ gia đình ở Việt Nam
cũng rất cao. Theo thống kê từ cuộc Tổng Điều tra dân số và nhà ở 2019 tính đến
thời điểm 0 giờ ngày 01/4/2019 cả nước có 26.870.079 hộ gia đình. Hiện nay, đứng
trước sự thay đổi về kinh tế, chính trị, văn hóa và xã hội, vấn đề gia đình là một tiêu
điểm trọng yếu được cả giới hàn lâm và giới chính trị quan tâm.
Gia đình là nơi thân thuộc với mọi người. Đây là nơi sinh ra và lớn lên, nơi nuôi
dưỡng và hình thành tính cách cũng như nhân cách của mọi công dân. Vì gia đình
là một tế bào của xã hội, không chỉ có chức năng duy trì nòi giống mà còn nhiều
chức năng quan trọng khác. Vậy nên vấn đề gia đình là vấn đề của dân tộc mang
tính thời đại, nhất là trong thời kì quá độ lên Xã hội chủ nghĩa.
Vậy thế nào là gia đình? Gia đình có những chức năng gì? Vị trí và quan hệ của
gia đình đối với xã hội là như thế nào?Với mục đích tìm lời giải đáp cho câu hỏi
trên, chúng em chọn đề tài: “Gia đình Việt Nam trong thời kì quá độ lên chế độ Xã
hội chủ nghĩa”. Với những kiến thức của chúng em, cùng với một tinh thần ham
học hỏi, tìm tòi, nghiên cứu; chúng em mong rằng, đề tài này sẽ giúp nhiều người
có định hướng và hành vi đúng đắn trong nhận thức và có trách nhiện xây dựng gia
đình, xây dựng mối quan hệ cá nhân, gia đình và xã hội. 2.
Mục đích nghiên cứu:
- Tìm hiểu và góp phần làm sáng tỏ những nội dung cơ bản về quan điểm
của chủ nghĩa Mác - Lê nin về vị trí và chức năng của gia đình.
- Nghiên cứu và làm sáng tỏ những chính sách của Đảng và Nhà nước về
gia đình và định hướng xây dựng gia đình văn hóa tiến bộ. 3. Nhiệm vụ:
Để đạt được những mục tiêu trên, bài tiểu luận cần thực hiện một số nhiệm vụ cụ thể như sau: -
Trình bày được những quan điểm cơ bản của chủ nghĩa Mác
Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh và Đảng Cộng sản Việt Nam về gia đình. lOMoARcPSD| 36443508 -
Trình bày vị trí, vai trò, chức năng, quan hệ của gia đình và
xã hội dưới chế độ Chủ nghĩa Xã hội hiện nay. -
Trình bày chính sách của Đảng và Nhà nước về gia đình,
những định hướng về việc xây dựng gia đình ở Việt Nam hiện nay. -
Định hướng và có hành vi đúng đắn trong nhận thức và có
trách nhiện xây dựng gia đình, xây dựng mối quan hệ cá nhân, gia đình và xã hội. 4.
Đối tượng nghiên cứu:
Trên cơ sở nghiên cứu những nội dung cơ bản về vấn đề gia đình trong thời kì
qua độ lên Chủ nghĩa Xã hội, tiểu luận đi sâu nghiên cứu và những chính sách cùng
những định hướng xây dựng gia đình văn hóa tiến bộ của Đảng và Nhà nước. 5.
Phạm vi nghiên cứu:
Tiểu luận tập trung nghiên cứu về vấn đề mang tính dân tộc, thời đại của đất
nước hiện nay là vấn đề dân tộc và những chính sách định hướng của Đảng và Nhà
nước trong thời kì quá dộ lên Xã hội chủ nghĩa. 6. Cơ sơ lý luận:
Tiểu luận được nghiên cứu dựa trên lý luận của Chủ nghĩa Mác- Lê nin, tư
tưởng Hồ Chí Minh về vấn đề gia đình,các quan điểm, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước. 7.
Phương pháp nghiên cứu:
Trong quá trình thực hiện đề tài, nhóm tác gỉa đã sử dụng phương pháp lôgic
kết hợp phương pháp phân tích, tổng hợp, so sánh… 8.
Bố cục đề tài:
Ngoài phần mở đầu, mục lục, kết luận và tài liệu tham khảo, tiểu luận gồm có 2 chương:
Chương 1: Quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin về gia đình .
Chương 2: Sự vận dụng của chủ nghĩa Mác - Lênin vào xây dựng gia đình Việt Nam hiện nay. B. NỘI DUNG. lOMoARcPSD| 36443508
CHƯƠNG 1. QUAN ĐIỂM CỦA CHỦ NGHĨA MÁC-LÊNIN VỀ GIA ĐÌNH.
1.1. Khái niệm gia đình.
Có nhiều khái niệm khác nhau về “Gia đình” trong học thuyết Nho giáo, gia đình
là đơn vị kết cấu cơ bản nhất của xã hội, có vị trí và vai trò đặc biệt quan trọng đối với
sự ổn định của xã hội, với đạo đức và cuộc sống của con người.
Gia đình là một cộng đồng người sống chung và gắn bó với nhau bởi các mối quan
hệ tình cảm, quan hệ hôn nhân, quan hệ huyết thống, quan hệ nuôi dưỡng và/hoặc quan
hệ giáo dục. Gia đình có lịch sử từ rất sớm và đã trải qua một quá trình phát triển lâu dài.
Quan niệm của chủ nghĩa Mác - Lênin về gia đình và vai trò của gia đình là sự kế
thừa có bổ sung những tư tưởng trước đó, vì vậy cái nhìn về vai trò của gia đình ở đây
trở nên khách quan, toàn diện hơn, phản ánh chân thực về sự vận động, biến đổi cũng
như vai trò của gia đình trong xã hội.
Khi phân tích tiến trình phát triển của lịch sử nhân loại, C.Mác khẳng định gia
đình là một trong ba mối quan hệ của con người đã được hình thành trong lịch sử nhân
loại: quan hệ thứ nhất là giữa con người với tự nhiên; quan hệ thứ hai là giữa con người
với con người trong quá trình sản xuất; và quan hệ thứ ba là gia đình. Ba quan hệ này
tồn tại đan xen với nhau, hòa quyện vào nhau, cùng tồn tại bên nhau.
Từ nhiều góc độ khác nhau, có thể hiểu: Gia đình là tế bào của xã hội, một thiết
chế xã hội tồn tại bền vững, gắn bó với nhau trên cơ sở kết hợp những thành viên khác
giới của bố mẹ, thông qua hôn nhân không cùng huyết thống để tái sản xuất nòi giống;
hoặc thông qua quan hệ nuôi dưỡng (con nuôi...) cùng làm kinh tế, nuôi dạy con cái
trưởng thành, hiếu thảo, biết thương yêu mọi người, có trách nhiệm; trở thành người
công dân có đạo đức, học vấn, nghề nghiệp, văn hóa và tạo dựng cuộc sống gia đình no
ấm, hòa thuận, bình đẳng, tiến bộ, hạnh phúc, bền vững.
Một gia đình theo truyền thống Việt Nam sẽ bao gồm các thành viên: vợ, chồng,
cha, mẹ đẻ, cha mẹ nuôi, anh, chị em ruột, hoặc anh chị em nuôi, cô, dì, chú, bác… lOMoARcPSD| 36443508
Tùy thuộc vào việc tổ chức sinh sống của gia đình, gia đình có thể chia thành nhiều các cách gọi như sau:
+ Một gia đình nhỏ bao gồm khoảng hai thế hệ như cha, mẹ và con cái.
+ Đại gia đình bao gồm rất nhiều thế hệ cùng sinh sống với nhau: ông cụ, bà cụ,
ông, bà, cha mẹ, con cái, cháu, chắt.
Có rất nhiều cách hiểu về gia đình khác nhau nhưng nhìn chung đây là một nơi
mà những con người liên kết với nhau, sinh sống với nhau tạo nên mối quan hệ mật
thiết, gia đình là hình ảnh phản ảnh của một xã hội thu nhỏ.
1.2. Vị trí, vai trò quan hệ của gia đình trong xã hội.
1.2.1. Vị trí của gia đình.
Vị trí đối với sự tồn tại và phát triển loài người: gia đình có vai trò, vị trí hết sức
quan trọng đối với sự tồn tại và phát triển xã hội loài người. Điều đó có thể được thực
hiện tại các điểm cơ bản sau đây:
- Gia đình là một trong những phần góp phần yếu tố thành, xã hội loài
người. Hơn nữa, nó còn là tác động tích cực đến sự tồn tại và sự phát triển của xã
hội. Nếu không có gia đình thì sẽ không có xã hội. Như Ăngghen đã từng nói: "Theo quan điểm
duy vật, nhân tố quyết định trong lịch sử quy định cùng là sản xuất và tái sản xuất ra
đời sống trực tiếp nhưng bản thân sự việc sản xuất lại có hai loại, một mặt là sản xuất
và tư liệu sinh hoạt như thực phẩm, áo quần, nhà ở và những công cụ cần thiết để sản
xuất ra những thứ, mặt khác là bản sản xuất thân con người, là sự vận chuyển giống nhau.
- Trong hệ thống cơ cấu xã hội có nhiều bộ phận khác nhau với tư cách là
tế bào xã hội, gia đình là thiết chế cơ sở, là cơ cấu thiết chế xã hội nhỏ nhất. Cơ cầu
thiết chế xã hội nhỏ nhất này lại đa dạng và phong phú. Một mặt vừa tuân thủ những
quy luật và cơ chế chung của xã hội, kế thừa các giá trị văn hóa truyền thống của
mỗi nền văn hóa nhưng mặt khác gia đình còn tuân theo những quy định và tổ chức riêng của mình .
Downloaded by Dylan Tran (dylantran0201@gmail.com) lOMoARcPSD| 36443508
- Gia đình là cầu nối giữa các thành viên trong gia đình với xã hội, nhiều
thông tin về xã hội như các chủ trương và chính sách của Đảng và Nhà nước tác động đến 4 lOMoARcPSD| 36443508
con người thông qua gia đình. Mặt khác, gia đình còn là nơi cung cấp cho xã hội những
con người trở thành những chủ nhân của xã hội.
- Gia đình còn là tổ ấm thân yêu đem lại hạnh phúc cho con người, là nơi
hình thành nhân cách của con người. Do đó, những tình cảm tốt đẹp của con người
về quê hương, đất nước, đồng bào, đồng chí, đều có cội nguồn từ tình yêu đối với gia đình .
1.2.2. Vai trò của gia đình.
Vai trò của gia đình là một trong những nội dung then chốt của việc nghiên cứu
về gia đình. Gia đình là cách thức cơ bản thỏa mãn các nhu cầu sống, sinh hoạt và phát
triển của gia đình trong quan hệ với xã hội. Các nghiên cứu về gia đình dù xét trên cấp
độ vĩ mô, hay xét ở cấp độ vi mô thì gia đình có những vai trò cụ thể. Gia đình được
tạo lập, tồn tại và phát triển chính là do nó có sứ mệnh đảm đương những vai trò đặc
biệt mà xã hội và tự nhiên đã trao cho, không một thiết chế xã hội nào thay thế được.
Quan hệ giữa gia đình và xã hội cũng như quan hệ giữa các thành viên và các thế hệ
trong gia đình thông qua việc thực hiện các chức năng gia đình.
Mặt khác, gia đình là một phạm trù lịch sử. Mỗi thời đại lịch sử cũng như mỗi
chế độ xã hội đều sản sinh ra một loại gia đình tương ứng, xây dựng một kiểu gia đình
lý tưởng phù hợp với những vai trò lịch sử của xã hội của đó. ở thời tiền sử Mác và
Ăngghen đã khẳng định: Gia đình "là quan hệ xã hội duy nhất". Khi đó, gia đình có vai
trò vừa là cộng đồng lao động, vừa là cộng đồng sinh hoạt, là khuôn khổ tồn tại của xã
hội, vai trò và chức năng của gia đình cũng đồng thời là vai trò và chức năng của xã hội
(gia đình - xã hội sơ khai), thực hiện chức năng gia đình cũng là thực hiện chức năng
xã hội và ngược lại. Khi xã hội ngày càng phát triển gắn liền với quá trình phân công
lao động xã hội dẫn đến có sự độc lập tương đối của gia đình đối với xã hội, thậm chí
có sự đối lập giữa gia đình và xã hội tuy trong các xã hội thị tộc, bộ lạc, sự đối lập giữa
gia đình và xã hội còn rất mờ nhạt nhưng đến khi có sự hình thành phương thức sản
xuất tư bản chủ nghĩa thì sự đối lập đó chỉ có thể trở thành phổ biến. Với sự phát triển
của phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa, sự biến đổi thì vai trò, chức năng của gia
đình như là kết quả của quá trình đô thị hóa, công nghiệp hóa, hiện đại hóa. lOMoARcPSD| 36443508
1.2.3. Quan hệ của gia đình trong xã hội.
Trong tác phẩm “Hệ tư tưởng Đức”, C.Mác đã đưa ra quan niệm về gia đình:
“Hàng ngày tái tạo ra đời sống của bản thân mình con người còn tạo ra những người
khác, sinh sôi nảy nở - đó là quan hệ giữa chồng và vợ, cha mẹ và con cái, đó là gia
đình… Sự sản xuất ra đời sống - ra đời sống của bản thân mình bằng lao động, cũng
như ra đời sống của người khác bằng việc sinh con đẻ cái - biểu hiện ra là một quan hệ
song trùng; một mặt là quan hệ tự nhiên, mặt khác là quan hệ xã hội, quan hệ xã hội với
ý nghĩa đó là hoạt động kết hợp của nhiều cá nhân, không kể là trong những điều kiện
nào, theo cách nào và nhằm mục đích gì”.
Quan niệm này đã chỉ rõ: thứ nhất, gia đình ra đời cùng với sự ra đời và tồn tại
của xã hội loài người, cùng với quá trình tái tạo ra chính bản thân con người; thứ hai,
gia đình được tạo ra bởi hai quan hệ cơ bản (quan hệ hôn nhân và quan hệ huyết thống);
thứ ba, gia đình có hai nhiệm vụ chính (sản xuất ra của cải vật chất đáp ứng nhu cầu
cho cá nhân, gia đình, đóng góp vào sự phát triển xã hội, đồng thời tái sản xuất con
người để duy trì nòi giống - đảm bảo cho sự trường tồn của xã hội).
Dựa trên quan điểm duy vật lịch sử khi nghiên cứu sự phát triển của gia đình ở
các hình thái kinh tế - xã hội khác nhau, C.Mác và Ph.Ăng ghen đã làm sáng tỏ vai trò
quan trọng của gia đình trong mối quan hệ biện chứng với xã hội: “Theo quan điểm duy
vật, nhân tố quyết định trong lịch sử, suy đến cùng, là sản xuất và tái sản xuất ra đời
sống trực tiếp. Nhưng bản thân sự sản xuất đó lại có hai loại. Một mặt là sản xuất ra tư
liệu sinh hoạt: thực phẩm, quần áo, nhà ở và những công cụ cần thiết để sản xuất ra
những thứ đó; mặt khác là sự sản xuất ra bản thân con người, là sự truyền nòi giống.
Những trật tự xã hội, trong đó những con người của một thời đại lịch sử nhất định và
của một nước nhất định đang sống, là do hai loại sản xuất quyết định: một mặt là do
trình độ phát triển của lao động và mặt khác là do trình độ phát triển của gia đình”.
Nhấn mạnh vai trò to lớn của gia đình đối với sự phát triển của lực lượng sản xuất
và quan hệ sản xuất, C.Mác cho rằng, gia đình chính là “quan hệ xã hội duy nhất” trong
buổi đầu của lịch sử xã hội loài người. Nhờ quan hệ này, với chức năng sinh con đẻ cái,
quan hệ gia đình đã sản sinh ra và duy trì các quan hệ xã hội khác. Với nghĩa đó, gia lOMoARcPSD| 36443508
đình là một xã hội thu nhỏ: gia đình sản sinh ra các cá thể người, gắn kết các cá thể người thành xã hội.
Về sau, khi dân số tăng lên, nhiều nhu cầu mới xuất hiện. Khi nhu cầu của con
người phát triển lại xuất hiện những quan hệ xã hội mới làm cho gia đình từ chỗ “là
quan hệ duy nhất” trở thành “quan hệ phụ thuộc”. Sự chuyển biến này gắn liền với quá
trình phân công lao động xã hội, với quá trình phát triển xã hội, dẫn đến có sự độc lập
tương đối của gia đình đối với xã hội, thậm chí có sự đối lập giữa gia đình và xã hội.
1.3. Chức năng của gia đình.
Với tư cách là tế bào của xã hội, gia đình có các chức năng xã hội cơ bản sau:
- Chức năng sinh đẻ: Gia đình là một hình thức tổ chức đời sống chung của xã hội
loài người mà trong đó diễn ra quá trình tái sản xuất sinh học nhằm duy trì và
phát triển nòi giống. Các quốc gia đều quan tâm đến việc điều tiết chức năng
sinh đẻ của gia đình. Việc khuyến khích hay hạn chế chức năng sinh đẻ của gia
đình phụ thuộc vào yếu tố dân số, vào nguồn nhân lực và các điều kiện kinh tếxã
hội khác. Ở Việt Nam, để hoạch định chính sách hợp lý cho phát triển kinh tế -
xã hội của đất nước, Nhà nước đã có chính sách kế hoạch hóa gĩa đình: “Mỗi gia
đình chỉ nên có từ một đến hai con”.
- Chức năng giáo dục: Gia đình thực hiện chức năng giáo dục đối với các thế hệ
kế tiếp bắt đầu từ khi mỗi thành viên được sinh ra cho đến khi trưởng thành và
thậm chí cho đến suốt đời. Giáo dục trong gia đình có vai trò quan trọng trong
việc hình thành và phát triển nhân cách cá nhân, cần kết họp giữa giáo dục gia
đình, giáo dục nhà trường và giáo dục ngoài cộng đồng trong sự nghiệp bảo vệ,
chăm sóc và giáo dục thế hệ trẻ.
Các yếu tố tác động tới thực hiện chức năng giáo dục của gia đình
Gia đình là một trong những thiết chế xã hội quan trọng. Sự thay đổi của gia đình
ở các thời kỳ khác nhau chịu ảnh hưởng của nhiều nhân tố như: kinh tế, chính trị, văn hóa, pháp luật…
Sự phát triển của nền kinh tế trong mỗi giai đoạn lịch sử luôn có những tác động
tới các yếu tố xã hội khác. Đối với việc thực hiện chức năng giáo dục của gia đình, có
thể thấy sự khác biệt rõ rệt giữa giai đoạn hiện nay và giai đoạn phong kiến khi trình độ lOMoARcPSD| 36443508
kinh tế-xã hội có sự khác biệt đáng kể. Nền kinh tế thị trường đã tạo cơ hội cho mỗi cá
nhân, mỗi gia đình có điều kiện tích lũy, làm giàu và tự do đầu tư vào các hoạt động
theo nhu cầu. Nhờ đó chức năng giáo dục của gia đình được cải thiện đáng kể. Trong
gia đình con trai và con gái đều được tới trường học tập và được chuẩn bị cơ sở vật chất
cần thiết cho việc thực hiện giáo dục tại gia đình.
Sự phát triển của khoa học, công nghệ tạo điều kiện để con người có cơ hội tiếp
xúc với các ứng dụng mới. Sự phổ biển internet, điện thoại di động… đã có những tác
động không nhỏ tới việc giáo dục nói chung và giáo dục tại gia đình nói riêng. Tuy
nhiên, việc lạm dụng các ứng dụng công nghệ ảnh hưởng tới sức khỏe, tâm lý của cá
nhân. Điều này gây những khó khăn không nhỏ cho việc thực hiện chức năng giáo dục
của gia đình bởi thời gian các thành viên bên nhau ngày càng thu hẹp, sự gắn bó giữa
các cá nhân bị suy giảm đáng kể.
Về mặt chính trị, sự ổn định của môi trường chính trị là một yếu tố góp phần phát
triển mọi mặt của xã hội. Khi môi trường sống có trật tự, ổn định thì việc thực hiện các
chức năng của gia đình, trong đó có chức năng giáo dục sẽ được đầu tư hơn về mặt thời
gian, công sức, qua đó sẽ thu được những hiệu quả như mong đợi. Ngược lại, khi tình
hình chính trị bất ổn, môi trường sinh hoạt không ổn định thì tâm lý, thời gian đều bị
chi phối và việc tập trung cho bất cứ một hoạt động cụ thể nào là điều không dễ dàng.
Về ảnh hưởng của yếu tố văn hóa, sự tác động của phong tục, tập quán có những
ảnh hưởng nhất định đối với đời sống của mỗi cá nhân trong xã hội cũng như của mỗi
thành viên trong gia đình. Trong thời kỳ phong kiến, do ảnh hưởng sâu đậm của tư
tưởng Nho giáo nên trong gia đình, sự giáo dục thường được thực hiện bởi người đàn
ông – người giữ vai trò gia trưởng. Điều này đã hạn chế sự hiểu biết của mỗi cá nhân
đối với các vấn đề xã hội bên ngoài gia đình. Ngày nay, với việc tăng cường quyền bình
đẳng giới, trong gia đình và ngoài xã hội người phụ nữ được tôn trọng và được trao
quyền nhiều hơn, cả trong giáo dục con cái. Nội dung giáo dục đối với các con lOMoARcPSD| 36443508
không chỉ dừng ở các quy tắc, chuẩn mực trong quan hệ gia đình mà còn bao gồm cả
cách ứng xử ngoài xã hội, các kiến thức chung về xã hội, khoa học…
Việc pháp luật ghi nhận trách nhiệm giáo dục con cái là của cha mẹ và quyền lợi
của trẻ em trong gia đình là cơ sở pháp lý đảm bảo việc thực hiện chức năng giáo dục
của gia đình. Các quy định trong Hiến pháp, Luật Hôn nhân và gia đình, Luật Bảo vệ
chăm sóc và giáo dục trẻ em, Luật Giáo dục…cho thấy mối quan hệ giữa gia đình và
pháp luật về việc giáo dục mỗi cá nhân – công dân. Nói cách khác, việc thực hiện các
quy định của pháp luật về giáo dục trong gia đình cũng chính là một trong các cách
nhằm thực hiện chức năng giáo dục của gia đình.
Sự ảnh hưởng của các yếu tố trên không diễn ra một cách riêng lẻ và một chiều
mà có sự tác động đồng bộ, qua lại giữa các yếu tố. Khi một trong các yếu tố có sự thay
đổi sẽ kéo theo sự thay đổi của một hoặc một số yếu tố khác. Như khi nền kinh tế xã
hội có những thay đổi sẽ kéo theo những biến đổi trong đời sống chính trị, trong lối
sống, trong phong tục…khi đó, yếu tố pháp luật cũng có những thay đổi và tách động
tới thói quen, đời sống của mỗi công dân. Sự thay đổi của pháp luật có thể theo chiều
hướng tích cực hoặc ngược lại, trong phạm vi giáo dục tại gia đình, điều đó có thể dẫn
tới việc mở rộng hoặc thu hẹp các quyền và nghĩa vụ của cha mẹ, con cái trong việc
thực hiện chức năng giáo dục của gia đình.
- Chức năng kinh tế: Mỗi gia đình phải tự tổ chức đời sống vật chất của các thành
viên trong gia đình, thỏa mãn những nhu cầu vật chất và tinh thần của các thành
viên đó. Trong điều kiện phúc lợi xã hội của quốc gia còn hạn chế thì việc thực hiện chức năng
kinh tế của gia đình rất có ý nghĩa trong việc đảm bảo cho sự tồn tại và phát triển của mỗi cá nhân.
Những chức năng gia đình đều góp phần giúp cho xã hội, đất nước ngày càng phát triển
vững mạnh đi lên, có thể sánh vai với các cường quốc trên thị trường quốc tế.
Một gia đình hạnh phúc theo quan điểm cá nhân được thể hiện qua:
+ Khả năng kinh tế của gia đình, gia đình phải có ít nhất đảm bảo được khả năng về
kinh tế mới có thể thực hiện các nghĩa vụ, hoạt động giữa các thành viên trong
gia đình một cách thuận lợi được. 9 lOMoARcPSD| 36443508
+ Yếu tố gắn kết tình cảm gia đình, một gia đình quá trú trọng phát triển kinh tế, mà
các thực hiện việc nuôi dưỡng gắn kết giữa các thành viên trong gia đình, không
có phát sinh tình cảm yêu thương, thì đó không thể coi là một gia đình hạnh phúc.
1.4. Ý nghĩa đối với việc xây dựng gia đình hiện nay.
Kế thừa và phát triển những quan điểm trên, Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng Cộng
sản Việt Nam rất quan tâm đến vấn đề gia đình và xây dựng gia đình trong xã hội mới,
coi gia đình là tế bào của xã hội, là nhân tố quan trọng quyết định sự phát triển bền vững
của xã hội Việt Nam. Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Quan tâm đến gia đình là
đúng vì nhiều gia đình cộng lại mới thành xã hội, gia đình tốt thì xã hội mới tốt, xã hội
tốt thì gia đình càng tốt hơn, hạt nhân của xã hội là gia đình. Chính vì vậy, muốn xây
dựng chủ nghĩa xã hội là phải chú ý hạt nhân cho tốt”.
Ở nước ta, vai trò của gia đình được khẳng định ngay trong Hiến pháp của
nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và trong Chiến lược xây dựng gia đình Việt
Nam. Sau hơn 30 năm thực hiện đường lối đổi mới, đất nước đã đạt được những
thành tựu quan trọng trong phát triển kinh tế, xã hội, góp phần nâng cao đời sống
vật chất và tinh thần cho mọi gia đình. Thực tiễn xây dựng gia đình Việt Nam
trong những năm qua đã đạt được những thành tựu đáng ghi nhận: mức sống của
đại bộ phận các gia đình đã được cải thiện đáng kể, công tác xoá đói, giảm nghèo,
giải quyết việc làm đã giúp cho hàng triệu gia đình thoát nghèo và nâng cao mức
sống, chất lượng sống.
Mặt khác, gia đình Việt Nam hiện nay cũng đang chịu sự tác động tiêu cực từ mặt
trái của kinh tế thị trường, quá trình đô thị hóa, công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội
nhập quốc tế. Gia đình đang biến đổi sâu sắc từ quy mô kết cấu đến các mối quan hệ và
giá trị. Gia đình Việt Nam đang phải đối mặt với nhiều thách thức to lớn: mặt trái của
cơ chế thị trường đã tạo ra lối sống thực dụng; tuyệt đối hóa những giá trị vật chất; một
số giá trị đạo đức gia đình truyền thống bị đảo lộn. Đặc biệt, các sản phẩm văn hoá độc
hại từ bên ngoài du nhập vào đã dẫn đến nhiều tệ nạn xã hội, khiến lối sống gia đình
Việt Nam truyền thống có nguy cơ bị mai một. Trước thực trạng này, việc giữ gìn và
phát huy giá trị gia đình truyền thống càng trở nên quan trọng và cấp bách hiện nay. 10 lOMoARcPSD| 36443508
Vì vậy, vận dụng sáng tạo những quan điểm của C.Mác và Ph.Ăngghen về gia
đình, vị trí của gia đình trong mối quan hệ cá nhân và xã hội, sự tác động biện chứng
của những yếu tố ấy và sự cần thiết phải giải quyết quan hệ bất bình đẳng trong gia đình
là những định hướng có ý nghĩa lý luận và thực tiễn sâu sắc. Từ đó có những định hướng
đúng và biện pháp phù hợp để giải quyết những vấn đề đang đặt ra đối với công tác
quản lý nhà nước về gia đình ở nước ta là một trong những nội dung có ý nghĩa quan
trọng đối với sự phát triển bền vững hiện nay. Tại Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ
XII của Đảng, một lần nữa, Đảng ta đã khẳng định thực hiện mục tiêu: “Xây dựng gia
đình no ấm, tiến bộ, hạnh phúc, văn minh” cũng chính là thể hiện quyết tâm cao trong
hiện thực hóa các mục tiêu trong Chiến lược phát triển gia đình Việt Nam đến năm 2020
và tầm nhìn 2030 ở Việt Nam. lOMoARcPSD| 36443508
CHƯƠNG 2: SỰ VẬN DỤNG CỦA CHỦ NGHĨA MÁC – LÊNIN VÀO
XÂY DỰNG GIA ĐÌNH VIỆT NAM HIỆN NAY
2.1. Chính sách của Đảng và Nhà nước về xây dựng gia đình ở Việt Nam hiện nay.
Tiếp thu lý luận chủ nghĩa Mác - Lênin, Đảng ta rất quan tâm đến gia đình, đến việc
xây dựng gia đình xã hội chủ nghĩa - gia đình văn hóa hiện nay. Xây dựng gia đình xã
hội chủ nghĩa trước hết là phải tạo dựng ra những điều kiện cần thiết trên mọi phương
diện giúp các thành viên trong gia đình sống một cách hòa hợp tốt đẹp với nhau bao
gồm những yếu tố vật chất, tinh thần, xã hội, là xây dựng những điều kiện cho những
yếu tố đó hình thành và phát triển. Do vậy xây dựng gia đình xã hội chủ nghĩa - gia đình
văn hóa là công việc của mỗi gia đình và của toàn xã hội. Nghị quyết Đại hội đại biểu
toàn quốc lần thứ VIII của Đảng (1996) chỉ rõ: “Xây dựng gia đình no ấm, bình đẳng
tiến bộ và hạnh phúc, làm cho gia đình thực sự là tế bào lành mạnh của xã hội, là tổ ấm
của mỗi người. Phát huy trách nhiệm của mỗi người trong việc lưu truyền những giá trị
văn hóa dân tộc từ thế hệ này sang thế hệ khác…”.
+ Nhà nước cần thực hiện các chính sách kinh tế, xã hội lấy gia đình làm trọng tâm
và xây dựng gia đình đảm bảo sự gắn kết xã hội và vai trò chăm sóc trong bối
cảnh gia đình vẫn là một giá trị được người dân ưu tiên hàng đầu trong cuộc sống.
+ Nhà nước nên sớm có chiến lược quốc gia về xây dựng gia đình Việt Nam, góp
phần giữ gìn và phát triển những giá trị truyền thống của văn hóa, con người Việt
Nam, nuôi dưỡng, giáo dục thế hệ trẻ.
+ Bình đẳng giữa các hình thức gia đình hiện nay như chung sống không kết hôn,
gia đình đơn thân, gia đình đồng tính, gia đình có hôn nhân với người nước ngoài,
vốn ít có trong xã hội, trong truyền thống nhưng bắt đầu xuất hiện trong xã hội
chuyển đổi từ nông nghiệp sang công nghiệp hóa, hiện đại hóa.
+ Tiếp tục đẩy mạnh các chương trình phát triển kinh tế gia đình. Đời sống kinh tế,
phúc lợi gia đình Việt Nam trên các khía cạnh nhà ở, tiện nghi, thu nhập, chi tiêu
đã tăng khá mạnh mẽ trong thời kỳ mới.
+ Xây dựng gia đình văn hóa phải gắn với các phong trào khác, như xây dựng
khu dân cư văn hóa, làng, xóm văn hóa... lOMoARcPSD| 36443508
+ Cải thiện hệ thống an sinh xã hội thích ứng với già hóa dân số và biến đổi xã hội.
+ Nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe nhân dân và công tác dân số, kế hoạch
hóa gia đình, bảo vệ và chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em.
+ Xây dựng nội hàm mới cho mục tiêu xây dựng gia đình trong thời kỳ mới để
có thể giáo dục, tuyên truyền, duy trì những giá trị hạnh phúc.
Như vậy, vấn đề xây dựng gia đình xã hội chủ nghĩa - gia đình văn hóa ở nước ta
chính là nền tảng vững chắc đảm bảo cho sự ổn định và phát triển kinh tế - xã hội của
đất nước. Đây là công việc mang tính toàn diện, đồng bộ, lâu dài nhưng lại rất cấp bách.
Để nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác xây dựng gia đình văn hóa ở nước ta hiện
nay cần có những giải pháp thiết thực, hiệu quả. Trước hết cần nâng cao trách nhiệm
quản lý, điều hành công tác gia đình. Tăng cường tuyên truyền, giáo dục nhằm nâng cao
nhận thức của các cấp, ngành, tổ chức đoàn thể, các gia đình, cá nhân và cộng đồng về
vai trò của công tác xây dựng gia đình văn hóa, hướng tới mục tiêu gia đình bình đẳng,
ấm no, hạnh phúc và tiến bộ. Phát triển kinh tế hộ gia đình nhằm nâng cao đời sống vật
chất và tinh thần cho người dân, tạo cơ sở cho việc thực hiện tốt công tác xây dựng gia
đình văn hóa. Đầu tư xây dựng các thiết chế văn hóa cơ sở, làm cho gia đình trở thành
cầu nối, gắn kết các cộng đồng dân tộc xích lại gần nhau vì mục tiêu chung là bảo tồn,
gìn giữ và phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc; xây dựng con người mới - con
người xã hội chủ nghĩa.
2.2. Những định hướng cơ bản về xây dựng gia đình mới ở nước ta hiện nay. -
Xây dựng gia đình mới ở nước ta hiện nay phải dựa trên cơ sở kế thừa,
giữgìn và phát huy các giá trị tốt đẹp của gia đình truyền thống Việt Nam, đồng thời
tiếp thu những giá trị tiến bộ của thời đại về gia đình
Bên cạnh tính chất phụ quyền, gia trưởng, gia đình truyền thống có những giá trị
tốt đẹp cần được kế thừa, phát huy trong điều kiện mới. Trong số các giá trị đó phải kể
đến truyền thống vừa cố kết trong gia đình lại vừa đoàn kết tình làng nghĩa xóm; tình
yêu gia đình gắn chặt với tình yêu dân tộc. Những giá trị ấy của nhân dân ta đã được lOMoARcPSD| 36443508
hun đúc, phát triển thêm trong suốt hơn 70 năm đấu tranh cách mạng dưới sự lãnh đạo của Đảng.
Tuy nhiên trong quá trình xây dựng gia đình mới cũng cần chú ý từng bước khắc
phục, loại bỏ các giá trị không còn hợp lý của gia đình truyền thống: tính cục bộ theo
họ tộc, địa phương, những nghi lễ rườm rà, tốn kém trong ma chay, cưới hỏi, sự bất
bình đẵng giữa các thế hệ, giới tính…
Trong điều kiện hiện nay, sự chuyển đổi hệ giá trị từ gia đình truyền thống sang
gia đình hiện đại đang đòi hỏi phải tiếp thu chọn lọc các giá trị văn hóa của nhân loại.
Những giá trị văn hóa ấy chỉ có thể được chọn lọc, được tiếp thu một khi các giá trị tốt
đẹp của gia đình truyền thống được bảo tồn, được phát huy dung nạp những nội dung
giá trị phù hợp với văn hóa và đạo lý làm người của dân tộc Việt Nam. -
Xây dựng gia đình mới ở nước ta hiện nay được thực hiện trên cơ sở quan
hệ hôn nhân tự nguyện, tiến bộ, bảo đảm quyền tự do kết hôn và ly hôn
Hôn nhân tự nguyện tiến bộ là bước phát triển tự nhiên của tình yêu chân chính.
Từ chỗ yêu thương nhau và thấy cần gắn bó với nhau xây dựng cuộc sống gia đình một
cách tự nguyện, họ tình nguyện đến với nhau và được pháp luật thừa nhận và bảo vệ.
Sự thừa nhận của pháp luật, một mặt giúp cho mỗi người khi bước vào hôn nhân, ý thức
rõ hơn trách nhiệm công dân của mình trong cuộc sống gia đình; đồng thời pháp luật
bảo vệ mỗi người khỏi những sự cám dỗ, lợi dung đối với những người thiếu chính
chắn, nhẹ dạ. Hôn nhân tự nguyện tiến bộ bao giờ cũng có hai mặt tự do kết hôn và tự
do ly hôn. Tuy nhiên, ly hôn dù bất cứ lý do nào thì hậu quả xã hội của nó cũng hết sức nặng nề. -
Gia đình mới ở Việt Nam được xây dựng, trên cơ sở các quan hệ bình
đẳng, yêu thương, có trách nhiệm cùng chia sẻ, gánh vác công việc của các thành viên
để thực hiện các chức năng của gia đình và nghĩa vụ xã hội
Trong số các quan hệ giữa các thành viên gia đình, cần đè cập hai quan hệ cơ
bản nhất: quan hệ vợ chồng, quan hệ cha mẹ - các con. Việc hình thành và từng bước
phát triển gia đình mới, cần đặc biệt chú ý đến bình đẳng trong quan hệ vợ - chồng trong
tham gia quyết định các vấn đề trọng đại của gia đình cũng như tham gia các hoạt động xã hội. lOMoARcPSD| 36443508
Cùng với quan hệ vợ chồng, trong gia đình mới cần chú ý đến quan hệ cha mẹ
con cái, quan hệ giữa anh chị em, quan hệ ông, bà - các cháu trong gia đình nhiều thế
hệ. Trong xây dựng các quan hệ này, sự tác động của xã hội đóng vai trò hết sức quan
trọng, thông qua các chủ trương, chính sách phát triển kinh tế - xã hội, văn hóa - giáo
dục, tuyên truyền vận động. Trong đó cần lưu ý là những tác động ấy sao cho trở thành
các nhân tố và điều kiện khách quan, bên ngoài cho quá trình thực hiện tốt các chức
năng cơ bản của gia đình và làm tốt trách nhiệm xã hội. -
Xây dựng gia đình mới ở Việt Nam hiện nay gắn liền với hình thành và
củng cố từng bước các quan hệ gắn bó với cộng đồng, với các thiết chế, tổ chức ngoài gia đình
Đoàn kết, tương trợ thương yêu đùm bọc nhau là một giá trị văn hóa truyền thống
tốt đẹp của dân tộc Việt Nam và con người Việt Nam, của gia đình truyền thống Việt
Nam. Trong giai đoạn hiện nay, xây dựng gia đình mới cần chú ý trân trọng, giữ gìn và
phát huy truyền thống ấy. Các gia đình đoàn kết động viên giúp đỡ nhau cùng thực hiện
các chủ trương chính sách mới, thực hiện những quy ước, phong tục tiến bộ của gia
đình, làng xóm, thực hiện từng bước quy chế dân chủ mỗi làng, xã, trong mỗi gia đình…
đó chính là một phương hướng quan trọng của xây dựng gia đình mới ở nước ta.
2.3. Một số nội dung chủ yếu của xây dựng gia đình ở Việt Nam hiện nay. -
Mỗi một địa phương, vùng lãnh thổ, thành phần dân tộc cần vận dụng
sáng tạo những định hướng cơ bản trong xây dựng gia đình, cụ thể hóa những định hướng
ấy thành các tiêu chí cụ thể, thích hợp với hoàn cảnh lịch sử cụ thể, điều kiện kinh tế,
văn hóa, xã hội cụ thể, phù hợp với từng hình thức gia đình hiện có. Trong mỗi thời kỳ
nhất định lại đề ra các tiêu chí nhất định, cụ thể sát hợp trong từng nội dung xây dựng
gia đình, tránh tình trạng đề ra tiêu chuẩn chung chung, không cụ thể. Đồng thời chú ý
rút kinh nghiệm sau mỗi thời kỳ, mỗi phong trào vận động của mỗi thời kỳ ấy. -
Nội dung cơ bản, trực tiếp của xây dựng gia đình ở Việt Nam hiện nay là
xây dựng gia đình no ấm, bình đẳng, tiến bộ và hạnh phúc. Đây chính là mục tiêu, là
chuẩn mực cơ bản mà chúng ta cần xây dựng, là đích hướng tới hiện nay của mỗi gia
đình ở nước ta. No ấm, được hiểu là sự thỏa mãn những nhu cầu vật chất và tinh thần
cơ bản phù hợp với khả năng lao động cần cù, sáng tạo, chính đáng của gia đình và 15 lOMoARcPSD| 36443508
thành viên gia đình. Trong gia đình, cần chú trọng xây dựng quan hệ dân chủ, bình đẳng
giữa các thành viên, nhất là dân chủ, bình đẳng giữa nam - nữ, giữa cha, mẹ con cái, tạo
nên sự nề nếp, hòa thuận, kỷ cương mới trong gia đình. Sự tiến bộ của gia đình về mọi
mặt của xã hội. Gia đình hạnh phúc không chỉ là no ấm, dân chủ, bình đẳng, tiến bộ mà
còn là tổng thể những nét đẹp trong đời sống văn hóa tinh thần mỗi gia đình, trong quan
hệ cộng đồng, quan hệ xã hội, quan hệ giữa các thành viên trong từng gia đình. -
Một trong những nội dung cơ bản và là đặc thù của xây dựng đất nước
theođịnh hướng xã hội chủ nghĩa là ngay từ đầu cần giải quyết tốt mối quan hệ giữa
tăng trưởng, phát triển kinh tế với giải quyết và thực hiện công bằng xã hội giữa tăng
trưởng, phát triển kinh tế với giải quyết và thực hiện công bằng xã hội trên các lĩnh vực
của đời sống xã hội. Do đó, các chiến lược, kế hoạch phát triển kinh tế phải hướng tới
phát triển và giải quyết tốt các vấn đề xã hội, trong đó có xây dựng gia đình mới, cần
phải gắn bó, trở thành một bộ phận của chiến lược phát triển kinh tế - xã hội. Liên quan
đến vấn đề này, hiện nay chúng ta một mặt phải rà soát lại các chiến lược kế hoạch phát
triển kinh tế gắn với giải quyết các nhu cầu phát triển xã hội, trong đó có xây dựng và
phát triển mọi gia đình, mặt khác cần đưa ra các đề nghị sửa đổi, bổ sung hoàn thiện
các chính sách xã hội có liên quan đến vấn đề xây dựng gia đình: việc làm, xóa đói giảm
nghèo, phúc lợi xã hội, y tế và chăm sóc sức khỏe cộng đồng, dân số và kế hoạch hóa gia đình… -
Trong số các vấn đề xã hội hiện nay, quan tâm đến các chính sách nhằm
giải phóng phụ nữ, phát huy vai trò người phụ nữ trong gia đình và trong xã hội được
coi là vấn đề hết sức cơ bản và cấp bách. Khâu then chốt hiện nay là tổ chức thực hiện
tốt các chiến lược phát triển xã hội có nội dung liên quan trực tiếp đến giải phóng phụ nữ
nằm phát huy những giá trị, những thành quả tích cực đã đạt được, hạn chế và đẩy lùi
các tiêu cực trong kinh tế, văn hóa, giáo dục, xã hội, đạo đức và lối sống… đang làm
hạn chế kìm hãm vai trò phụ nữ, cản trở sự nghiệp giải phóng phụ nữ. -
Trong số các vấn đề liên quan đến xây dựng gia đình hiện nay có công
tác nghiên cứu khoa học nhằm giải quyết một số vấn đề đang nảy sinh khá cấp bách liên
quan đến hôn nhân và gia đình. Bên cạnh việc chú trọng nghiên cứu về gia đình truyền
thống, cần chú trọng hơn nữa đến nghiên cứu gia đình hiện đại, sự kế thừa, tiếp thu, 16 lOMoARcPSD| 36443508
dung nạp những giá trị tiến bộ của thời đại, của yêu cầu mới trong sự nghiệp công nghiệp
hóa, hiện đại hóa và của toàn bộ công cuộc đổi mới. Đặc biệt, cần coi trọng các nghiên
cứu ứng dụng và nghiên cứu phát triển khai nhằm đưa ra và tổ chức thực hiện các chính
sách, biện pháp, cơ chế quản lý bảo đảm hình thành từng bước vững chắc các chuẩn
mực của gia đình mới, hiện đại, gia đình ấm no, bình đẳng, tiến bộ và hạnh phúc, đáp
ứng các yêu cầu của quá trình xây dựng chế độ mới - một chế độ bảo đảm dân giàu,
nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh. lOMoARcPSD| 36443508 C. KẾT LUẬN.
Gia đình dần trở thành một thiết chế xã hội, một hình ảnh “xã hội thu nhỏ”, nhưng
không phải là sự thi nhỏ một cách đơn giản các quan hệ xã hội. Như vậy, gia đình được
coi là một thiết chế xã hội đặc thù, nhỏ nhất, cơ bản nhất. Gia đình là một trong những
hình thức tổ chức cơ bản trong đời sống cộng đồng của con người, một thiết chế văn
hóa - xã hội đặc thù, được thành, tồn tại và phát triển trên cơ sở của quan hệ hôn nhân,
quan hệ huyết thống, quan hệ nuôi dưỡng và giáo dục… giữa các thành viên. Trong bất
kỳ thời kỳ nào của lịch sử, gia đình luôn là chiếc nôi để hình thành, giáo dục, nuôi dưỡng
nhân cách của mỗi con người. Gia đình trong xã hội hiện đại ngày nay càng có vai trò
quan trọng, từ định hướng, nuôi dưỡng nhân cách cũng như giáo dục con người từ khi
sinh ra đến lúc trưởng thành, trở thành những công dân có ích đóng góp tích cực cho sự
phát triển chung của xã hội. Ðối với phần lớn người Việt Nam chúng ta, gia đình luôn
là mối quan tâm hàng đầu, vì gia đình là tổ ấm của mỗi người, là nơi chúng ta được yêu
thương và chia sẻ tình yêu thương. Xây dựng hạnh phúc gia đình cũng chính là xây
dựng tổ ấm gia đình, vun đắp và lan tỏa tình yêu thương cho tất cả mọi người. Gia đình
mang tính liên kết chặt chẽ, gắn bó, quan hệ máu thịt giữa các thành viên trong gia đình.
Trải qua nhiều thế hệ, gia đình Việt Nam tồn tại và phát triển với những chuẩn mực, giá
trị tốt đẹp, góp phần xây dựng nền văn hóa Việt Nam, gia đình truyền thống Việt Nam
hòa thuận, hiếu thảo, khoan dung, chung thủy. Quá trình đất nước đổi mới và hội nhập
quốc tế ngày nay tạo ra nhiều cơ hội và điều kiện để gia đình Việt Nam phát triển, tuy
nhiên vấn đề gia đình và giáo dục gia đình cũng gặp nhiều khó khăn, thách thức. Gia
đình luôn được xác định "là tế bào của xã hội". Xã hội càng phát triển, chức năng gia
đình cũng có những chuyển đổi. Vì vậy, một thực tế rất rõ, ai cũng nhận thấy là hầu như
mọi vấn đề của gia đình ngày nay đều là những vấn đề của xã hội với mức độ khác nhau.
Như bước vào thời kỳ kinh tế thị trường và hội nhập, đời sống xã hội có nhiều thay đổi,
có mặt tích cực như bên cạnh những gia đình vẫn duy trì mái ấm gia đình nhiều thế hệ,
đã xuất hiện nhiều gia đình khá giả sống độc lập theo xu hướng hiện đại, văn minh, con
cái phát triển khá toàn diện. Bên cạnh đó, cũng có những tác động tiêu cực ảnh hưởng
đến gia đình khá nhanh, những hiện tượng như nền nếp gia phong bị xem nhẹ, nhiều giá trị lOMoARcPSD| 36443508
văn hóa gia đình truyền thống có bị mai một, yếu tố thực dụng gia tăng, cũng như nhiều
tệ nạn xã hội đang tiếp tục xâm nhập vào các gia đình, đặc biệt là lớp trẻ. Chính vì thế,
quan tâm củng cố, ổn định và xây dựng gia đình, chính là để xóa bỏ những khó khăn và
thách thức đang làm suy yếu gia đình, suy yếu động lực của sự phát triển. Giải quyết tốt
các vấn đề của gia đình, là giải quyết tốt các vấn đề xã hội, là cơ sở, điều kiện để mỗi
gia đình - một tế bào bền vững và cũng là "tổ ấm" thật sự của mỗi thành viên và là môi
trường chắc chắn tạo nguồn nhân lực có chất lượng cho đất nước để có được những
đóng góp, nỗ lực cao nhất cho mục tiêu "Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh". lOMoARcPSD| 36443508
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Nhà xuất bản chính trị Quốc gia sự thật, Giáo trình Những nguyên lý cơ bản
của chủ nghĩa Mac- Lênin.
2. http://gdcttc.saodo.edu.vn/nghien-cuu-trao-doi/gia-dinh-va-vai-tro-chuc-nang-
cua-gia-dinh-trong-qua-trinh-phat-trien-cua-xa-hoi-296.html
3. http://tapchimattran.vn/nghien-cuu/nhung-gia-tri-ly-luan-va-thuc-tien-tu-quan-
diem-cua-cmac-ve-hon-nhan-va-gia-dinh-
4. https://luatminhkhue.vn/chuc-nang-co-ban-cua-gia-dinh-la-gi---khai-
5. https://luathoangphi.vn/gia-dinh-la-gi/
6. http://tapchimattran.vn/nghien-cuu/nhung-gia-tri-ly-luan-va-thuc-tien-tu-quan-
diem-cua-cmac-ve-hon-nhan-va-gia-dinh