Tiểu luận môn Đại cương văn hóa - Trường Đại học lao động -  xã hội.

Đề bài: Bằng những kiến thức đã học về bản chất nhân văn của văn hóa,
anh/chị hãy nêu những hiện tượng phản văn hóa được báo chí và các
phương tiện truyền thông phản ánh gần đây hoặc những hiện tượng
phản văn hóa mà anh/chị đã bắt gặp, chứng kiến. Trình bày quan điểm
của anh/chị về hiện tượng này?
Họ và tên: Trần Quỳnh Chi
Mã sinh viên: 2205VTTB011
Học phần: Văn hóa học đại cương
Giảng viên: Th.S Nghiêm Xuân Mừng 1
Trong thế giới hiện nay, nhiều nước phát triển đã bước vào kỷ nguyên của
văn hóa. Do quá trình vận động toàn diện, con người ta nhận thức một cách
sâu rộng rằng văn hóa là một trong những nguồn gốc cơ bản để phát triển tài
nguyên, con người. Tuy nhiên để làm cho văn hóa trở thành cội nguồn của
mọi phát triển xã hội, ở các nước phát triển hiện nay đang phát triển thành
nhiều hoạt động chống lại những hiện tượng phản văn hóa.
I. Văn hóa và bản chất nhân văn của văn hóa
1. Định nghĩa văn hóa
- Cho tới hiện nay, trên thế giới và trong nước có rất nhiều định nghĩa khác
nhau về văn hóa. Nhưng dù vậy, các định nghĩa đó đều bổ túc cho nhau, khiến
người ta lĩnh hội văn hóa một cách đầy đủ. Dưới đây là một số định nghĩa văn hóa tiêu biểu:
- Theo UNESCO: “Văn hóa là tập hợp các đặc trưng tiêu biểu về tinh thần,
vật chất, tri thức và xúc cảm của xã hội hoặc một nhóm người trong xã hội;
văn hóa không chỉ bao gồm văn học và nghệ thuật, mà còn cả phong cách
sống, phương thức chung sống, các hệ giá trị, truyền thống và niềm tin.”
- Theo Hồ Chí Minh: “Vì lẽ sinh tồn cũng như mục đích của cuộc sống, loài
người mới sáng tạo và phát minh ra ngôn ngữ, chữ viết, đạo đức, pháp luật,
khoa học, tôn giáo, văn học, nghệ thuật, những công cụ sinh hoạt hằng ngày
về mặc, ăn, ở và các phương thức sử dụng. Toàn bộ những sáng tạo và phát
minh đó tức là văn hóa” 2
Qua đó, có thể nói văn hóa là tất cả những gì do con người và xã hội sáng tạo
ra, biểu thị cuộc sống của con người cả về phương diện đời sống vật chất và đời sống tinh thần.
2. Bản chất nhân văn của văn hóa
- Nói đến văn hóa là nói đến con người, nói tới những năng lực bản chất của
con người nhằm hoàn thiện con người và xã hội. Do đó, văn hóa còn mang
bản chất nhân văn sâu sắc. Bản chất này được thể hiện ở những mặt sau:
+ Văn hóa là sự biểu hiện của phương thức tồn tại người, là sự bộc lộ “những
năng lực bản chất người” trong tất cả các lĩnh vực hoạt động của các nhân và xã hội.
+ Bản chất nhân văn của văn hóa là tổng thể của sự hội tụ, kết tinh của các giá
trị nhân văn và tất cả hành động ấy đều hướng đến cái Chân – Thiện – Mỹ.
+ Văn hóa được xác định là tất cả các giá trị mang lại lợi ích, sự tốt đẹp, hạnh
phúc, sự tiến bộ cho con người.
3. Phản văn hóa:
- Phản văn hóa là một mặt trái của văn hóa, là những trường hợp đi ngược lại
hoặc đối lập với văn hóa. Nhờ có phản văn hóa mà chúng ta mới nhận ra đâu
là cái văn hóa hay là cái có văn hóa. 3
- Văn hóa và phản văn hóa là cặp song sinh, chúng không bao giờ loại trù hay
tiêu diệt được lẫn nhau, mà làm tiền đề cho nhau tồn tại và phát triển. II.
Hiện tượng phản văn hóa hiện nay
- Ở nước ta, nhiều năm gần đây cùng với sự xuất hiện các giá trị văn hóa mới,
những hiện tượng phản văn hóa ngày một gia tăng. Trong lao động, tiền tệ bị
làm giả, làm ẩu. Trong giao tiếp xã hội, ngoài những quan hệ trong sáng, tình
nghĩa, hiện nay không ít các hiện tượng tàn bạo, tham nhũng, tham ô, vô đạo
đức làm vẩn đục tình người. Những hiện tượng phản văn hóa này xâm nhập gì
vào trong gia đình, phá vỡ đi nhiều chuẩn mực. Các quan hệ anh em, cha mẹ,
vợ chồng đang bị các phản văn hóa bôi đen và đe dọa.
- Nhưng trong bối cảnh mà mạng Internet ngày càng phát triển, các phương
tiện truyền thông xã hội giúp chúng ta giao tiếp nhanh chóng và dễ dàng với
gia đình, bạn bè. Bên cạnh những lợi ích mà nó đem lại cho cuộc sống con
người, cũng không thể phủ nhận những hậu quả tiêu cực nặng nề mà mạng xã
hội đem đến. Ở đây, tôi muốn nói đến vấn nạn bạo lực mạng hay còn được
biết là bắt nạt trực tuyến. Những kẻ xấu sử dụng Internet để đe dọa, bắt nạt
thậm chí là ngược đãi về mặt tinh thần đối với mọi người thông qua điện thoại
thông minh, máy tính. 4
1. Khái niệm bạo lực mạng
- Bạo lực mạng, hay còn được gọi là "cyberbullying" trong tiếng Anh, là việc
sử dụng các phương tiện điện tử và truyền thông để gây hại, quấy rối hoặc đe
dọa người khác trên Internet. Đây là một hành vi có thể xảy ra trên mạng xã
hội, email, tin nhắn văn bản, diễn đàn, blog và nhiều nền tảng trực tuyến khác.
- Bạo lực mạng có thể bao gồm việc chia sẻ thông tin cá nhân nhạy cảm, đăng
hình ảnh hoặc video không phù hợp, viết bài viết châm biếm, đe dọa, hay tấn
công ngôn ngữ với mục tiêu làm tổn thương người khác. Nó có thể ảnh hưởng
nghiêm trọng đến tâm lý, tinh thần và thậm chí cả sức khỏe của người bị bạo lực.
2. Các hình thức bạo lực mạng phổ biến
- Quấy rối trực tuyến: Hình thức này bao gồm việc gửi tin nhắn, bình luận hoặc
chia sẻ những hình ảnh mang tính chất quấy rối, đe dọa hay xúc phạm người
khác. Nhưng kẻ quấy rối thậm chí còn theo dõi, đăng tải thông tin cá nhân,
riêng tư của người khác khiến nạn nhân rơi vào tình trạng căng thẳng và lo lắng.
- Bắt nạt trực tuyến: Không chỉ dừng lại ở việc lan truyền thông tin sai lệch,
xúc phạm, bôi nhọ người khác, những kể bắt nạt còn điều tra về cuộc sống
riêng tư, dùng công nghệ để theo dõi vị trí và hoạt động của nạn nhân. 5
- Tuyên truyền bạo lực: Đây là việc tạo ra hoặc chia sẻ nội dung kích động bạo
lực hoặc cổ vũ cho hành vi bạo lực.
- Xâm phạm quyền riêng tư: Đăng tải, chia sẻ thông tin các nhân của người
khác mà không xin phép. Những kẻ có mục đích xấu sẽ cố tình theo dõi, thu
nhập thông tin và sử dụng chúng để gian lận hoặc đe dọa nạn nhân.
3. Tác hại của bạo lực mạng
- Bạo lực mạng có thể gây ra tổn thương và đau khổ cho nạn nhân. Những
hành vi như lăng mạ, đe dọa, xâm phạm quyền riêng tư, hoặc tấn công trực
tuyến có thể gây ra tác động tinh thần và tinh thần đối với nạn nhân, làm hại
đến sức khỏe tâm thần và tinh thần của họ.
- Bạo lực mạng tạo ra một môi trường trực tuyến không an toàn và gây ra sự
lo sợ và lo lắng trong cộng đồng mạng. Những hành vi bạo lực có thể làm cho
người dùng Internet cảm thấy không an toàn và lo lắng về sự riêng tư và an ninh của mình.
- Bạo lực mạng gây thất thiệt cho xã hội bằng cách làm suy yếu môi trường
trực tuyến, ảnh hưởng đến tinh thần và sức khỏe của cộng đồng mạng, và làm
mất lòng tin vào các dịch vụ và ứng dụng trực tuyến.
- Tác hại của bạo lực mạng là vô cùng lớn. Bạo lực mạng diễn ra trực tuyến,
nhưng nó ảnh hưởng đến những người ngoại tuyến và có tác động đến thế
giới thực, khiến nạn nhân có thể bị sợ hãi, lo lắng hoặc đáng sợ hơn là kẻ xấu
chi phối hành động ngoài đời thật của nạn nhân. 6
- Chúng ta có thể thấy được những hậu quả đáng sợ của vấn nạn này qua những câu chuyện đau lòng sau:
+ Một sinh viên Hàn Quốc đã phải nghỉ học, chuyển trường và lẩn trốn chỉ vì
những áp lực từ Internet. Tất cả bắt đầu từ một lần cô gái đi tàu cùng chú chó
của mình và nó “bậy” xuống sàn tàu. Do quá ngượng ngùng, cô gái từ chối
dọn sạch “hậu quả”. Một hành khách đã vô tư chụp lại bức ảnh rồi đưa nó lên
mạng. Trong suốt một vài tháng sau đó, bức ảnh này đã trở thành một hiện
tượng trên Internet và cô gái này đã phải chịu đựng sự chọc phá của nhiều
người. Ai đó thậm chí còn tìm ra cả tên và địa chỉ của cô gái. Để thoát khỏi sự
chọc phá, khủng bố của mọi người, cuối cùng cô đành xin thôi học và lặng lẽ chuyển nhà.
+ Sulli – cựu thành viên nhóm f(x) là nạn nhân điển hình của bạo lực mạng.
Sulli vốn là hình mẫu của giới giải trí Hàn, khởi nghiệp và thành danh từ sớm,
nhưng sau đó trượt dốc. Dù rút lui khỏi f(x), hoạt động solo nhưng Sulli vẫn
không được chấp nhận trở lại giới giải trí. Nhiều lần lên tiếng xin lỗi, Sullo
vẫn đối mặt với những lời lẽ tiêu cực từ bộ phận người hâm mộ giới giải trí
Hàn Quốc. “Không ngóc đầu nổi” là câu nói đúng nghĩa dành cho Sulli.
Không ít lần, Sulli cầu cứu trên các chương trình thực tế: “Tại sao em lại bị
chửi nhiều đến vậy. Nhiều người sai nhưng họ chỉ mang thành kiến duy nhất 7
với một mình em. Bạn bè, khán giả, phóng viên hãy thương tôi dù chỉ một
chút”. Đến khi nữ ca sĩ qua đời, câu nói: “Tôi nói với họ mình kiệt sức nhưng
không ai lắng nghe” được chia sẻ rầm rộ. Sulli qua đời ở độ tuổi còn rất trẻ,
25. Bạn thân của cô, Goo Hara, qua đời sau đó 42 ngày, cùng lý do là bị bình
phẩm về ngoại hình và nhân cách trên mạng xã hội.
Cái chết của cặp bạn
thân Sulli và Goo Hara
cảnh tỉnh dư luận nhìn
nhận đúng mức về bạo lực mạng.
4. Biện pháp phòng ngừa hành vi bạo lực mạng
- Nâng cao nhận thức về an toàn không gian mạng là bước quan trọng đầu tiên.
Sự kiểm soát của phụ huynh vô cùng quan trọng trong việc giúp con cái tránh
khỏi bạo lực mạng. Phụ huynh cần quan tâm con cái nhiều hơn, hướng dẫn
con trẻ sử dụng mạng đúng cách hoặc có thể áp dụng các biện pháp nhưng
ngăn chặn một số trang web, diễn đàn không lành mạnh. Đồng thời, phụ
huynh cũng nên liên tục nhắc nhở con phải luôn cẩn trọng khi chia sẻ thông
tin cá nhân trên mạng xã hội. Mặt khác, dành thời gian quan tâm và chia sẻ
cùng con là cách để các phụ huynh nhanh chóng phát hiện ra vấn đề và kịp thời giải quyết.
- Hiện nay, nhiều quốc gia đã thiết lập các quy định pháp lý để kiểm soát và
trừng phạt hành vi bạo lực mạng. Những hành vi này có thể bị xem xét là vi
phạm pháp luật và chịu hình phạt tùy theo mức độ nghiêm trọng của vi phạm.
Mặc dù công dân có quyền tự do ngôn luận qua các việc đưa thông tin lên
mạng xã hội nhưng phải trong khuôn khổ pháp luật và đạo đức xã hội. Bạo
lực mạng là một hành vi phản văn hóa, đòi hỏi sự chú ý và hành động từ cả
cộng đồng để ngăn chặn và ngăn ngừa. 8
Hãy là một người sử dụng mạng xã hội văn minh, chung tay xây dựng một
không gian trực tuyến lành mạnh, nơi mà sự tôn trọng và sự an toàn được đặt
lên hàng đầu. Chúng ta có thể thay đổi tương lai của môi trường trực tuyến
bằng việc hiểu rõ về bạo lực mạng và thực hiện những hành động tích cực để
giải quyết vấn đề này. 9
Document Outline

• Họ và tên: Trần Quỳnh Chi Mã sinh viên: 2205VTTB011
• 1. Định nghĩa văn hóa
• 3. Phản văn hóa:
• II. Hiện tượng phản văn hóa hiện nay
• 1. Khái niệm bạo lực mạng
• 2. Các hình thức bạo lực mạng phổ biến
• 4. Biện pháp phòng ngừa hành vi bạo lực mạng