Tiểu luận môn Kinh tế chính trị Mac Lênin  - trường đại học kinh tế Quốc dân

BÀI TẠP LỚN MÔN KINH TẾ CHÍNH TRỊ
ĐỀ TÀI: HỌI NHẠP KINH TẾ QUỐC TẾ CỦA VIỆT NAM HIỆN NAY
Sinh viên thực hiện: ...............................................
Mã số sinh viên: ...............................................
Lớp: ..............................................................
Khóa: ............................................................
Giảng viên hướng dẫn: .......................................... Ngày nộp bài: 28/04/2025 MỤC LỤC
I. MỞ ĐẦU ................................................................................................... 2
II. NỘI DUNG ..............................................................................................3
1. Cơ sở lý luận về hội nhập kinh tế quốc tế .................................................. 3
2. Thực trạng hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam .................................. 3
3. Cơ hội đối với Việt Nam .......................................................................... 4
4. Thách thức đối với Việt Nam .................................................................... 4
5. Giải pháp nâng cao hiệu quả hội nhập ...................................................... 5
6. Trách nhiệm công dân của sinh viên ......................................................... 6
III. KẾT LUẬN .............................................................................................. 7
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................... 8 I. MỞ ĐẦU
Trong bối cảnh toàn cầu hóa và sự phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế tri
thức, hội nhập kinh tế quốc tế trở thành xu hướng tất yếu đối với các quốc
gia đang phát triển. Việt Nam, với đường lối đổi mới và chủ trương mở cửa
nền kinh tế từ năm 1986, đã và đang tham gia ngày càng sâu rộng vào quá
trình hội nhập này. Việc nghiên cứu đề tài 'Hội nhập kinh tế quốc tế của Việt
Nam hiện nay' có ý nghĩa lý luận và thực tiễn sâu sắc. Về lý luận, đề tài góp
phần làm rõ các khái niệm, cơ sở lý thuyết liên quan đến hội nhập kinh tế
quốc tế. Về thực tiễn, đề tài giúp đánh giá đúng đắn những cơ hội, thách
thức và đề xuất giải pháp phù hợp nhằm nâng cao hiệu quả hội nhập kinh tế
của Việt Nam trong giai đoạn mới. II. NỘI DUNG
1. Cơ sở lý luận về hội nhập kinh tế quốc tế
Hội nhập kinh tế quốc tế là quá trình các quốc gia tăng cường quan hệ kinh
tế thông qua việc loại bỏ dần các rào cản thương mại, đầu tư, dịch vụ và hợp
tác chính sách. Các cấp độ hội nhập kinh tế bao gồm: Khu vực mậu dịch tự
do, Liên minh thuế quan, Thị trường chung, Liên minh kinh tế và cuối cùng
là Liên minh kinh tế - chính trị. Hội nhập mang lại nhiều lợi ích như mở
rộng thị trường, thu hút đầu tư, chuyển giao công nghệ, thúc đẩy tăng trưởng
kinh tế và cải thiện đời sống nhân dân.
2. Thực trạng hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam
Việt Nam là thành viên chính thức của Tổ chức Thương mại Thế giới
(WTO) từ năm 2007 và đã ký kết hơn 15 hiệp định thương mại tự do (FTA)
song phương và đa phương. Nổi bật trong đó là các hiệp định như CPTPP,
EVFTA, RCEP. Nhờ hội nhập, Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu như
tăng trưởng xuất khẩu, thu hút mạnh vốn FDI, nâng cao vị thế quốc tế. Tuy
nhiên, Việt Nam cũng đối mặt với nhiều hạn chế như năng lực cạnh tranh
còn yếu, phụ thuộc vào các thị trường lớn, và trình độ phát triển khoa học - công nghệ chưa cao.
3. Cơ hội đối với Việt Nam
Hội nhập kinh tế quốc tế mang lại nhiều cơ hội to lớn cho Việt Nam. Thứ
nhất, mở rộng thị trường xuất khẩu, đặc biệt là vào các quốc gia phát triển.
Thứ hai, tăng cường thu hút đầu tư nước ngoài và tiếp nhận công nghệ tiên
tiến. Thứ ba, thúc đẩy cải cách thể chế, nâng cao chất lượng quản trị nhà
nước và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao.
4. Thách thức đối với Việt Nam
Việt Nam phải đối mặt với nhiều thách thức trong quá trình hội nhập. Đó là
sự cạnh tranh gay gắt từ các doanh nghiệp nước ngoài ngay tại thị trường nội
địa. Nguy cơ lệ thuộc kinh tế, mất cân bằng cán cân thương mại, và khó
khăn trong việc đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế về lao động, môi trường, sở
hữu trí tuệ. Ngoài ra, phần lớn doanh nghiệp Việt Nam có quy mô nhỏ, hạn
chế trong việc tận dụng cơ hội từ các hiệp định FTA.
5. Giải pháp nâng cao hiệu quả hội nhập
Để hội nhập hiệu quả, Việt Nam cần thực hiện đồng bộ các giải pháp sau:
(1) Nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp trong nước; (2) Tiếp tục
cải cách thể chế và hoàn thiện môi trường pháp lý; (3) Phát triển nguồn nhân
lực chất lượng cao; (4) Đổi mới mô hình tăng trưởng kinh tế theo hướng
xanh và bền vững; (5) Tăng cường hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa tận dụng
hiệu quả các cam kết hội nhập.
6. Trách nhiệm công dân của sinh viên
Là thế hệ trẻ, sinh viên cần chủ động trang bị kiến thức về hội nhập kinh tế,
nâng cao nhận thức về vai trò cá nhân trong phát triển đất nước. Tham gia
tích cực vào các hoạt động học thuật, nghiên cứu khoa học, khởi nghiệp và
đổi mới sáng tạo. Góp phần tuyên truyền, nâng cao nhận thức cộng đồng về
hội nhập và phát triển bền vững. III. KẾT LUẬN
Hội nhập kinh tế quốc tế là con đường tất yếu để Việt Nam phát triển nhanh
và bền vững. Quá trình này mang lại nhiều cơ hội nhưng cũng đặt ra không
ít thách thức. Việc nhận diện đúng cơ hội, thách thức và đưa ra giải pháp
phù hợp sẽ giúp Việt Nam hội nhập hiệu quả hơn. Mỗi công dân, đặc biệt là
thế hệ sinh viên, cần có trách nhiệm trong việc nâng cao hiểu biết, đóng góp
vào sự nghiệp hội nhập và phát triển của đất nước.
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Nguyễn Văn Dần (2022), Kinh tế quốc tế, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia Sự thật.
2. Trần Thị Minh Châu (2023), Hội nhập kinh tế quốc tế – Cơ hội và thách
thức, Nhà xuất bản Đại học Kinh tế Quốc dân.
3. Bộ Công Thương (2024), Báo cáo tổng kết 10 năm hội nhập kinh tế quốc
tế của Việt Nam. Truy cập tại: https://moit.gov.vn
4. Tổng cục Thống kê (2024), Niên giám thống kê Việt Nam 2023. Truy cập tại: https://www.gso.gov.vn
5. Cổng thông tin về các hiệp định thương mại tự do của Việt Nam. Truy cập
tại: https://fta.moit.gov.vn