Tiểu luận Quan điểm về công nghiệp hoá hiện đại hoá - Kinh tế chính trị Mác Lênin | Trường Đại học Thủ đô Hà Nội

ỦY BAN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ ĐÔ HÀ NỘI KHOA SƯ PHẠM --------***-------- BÀI TIỂU LUẬN
HỌC PHẦN: KINH TẾ CHÍNH TRỊ MÁC – LÊNIN ĐỀ TÀI
: Quan điểm về công nghiệp hoá hiện đại hoá trong điều kiện
mới ở Việt Nam hiện nay. Thành tựu và hạn chế của Công nghiệp
hoá, Hiện đại hoá Họ và tên : Đỗ Thanh Tâm Mã sinh viên : 222000250 Ngành : Giáo dục Tiểu học Lớp : GDTH D2022CLC
Giáo viên hướng : Nguyễn Thu Hạnh dẫn
Hà Nội , Ngày 19 tháng 03 năm 2023 MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT...................................................................
MỞ ĐẦU.................................................................................................................
1. Tính cấp thiết của đề tài.......................................................................................
2. Mục đích nghiên cứu............................................................................................
3. Đối tượng nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu......................................................
4. Phương pháp nghiên cứu.......................................................................................
5. Lí luận và thực tiễn của đề tài................................................................................
6. Kết cấu đề tài ........................................................................................................
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ KHOA HÕCÔNG NGHIỆP HOÁ, HIỆN ĐẠI HOÁ
TRONG ĐIỀU KIỆN MỚI Ở VIỆT NAM HIỆN
NAY...........................................................................
1.1. Quan niệm về cách mạng công nghiệp và công nghiệp hoá, hiện đại hoá.
1.1.1. Khái niệm về “ Cách mạng công nghiệp”.................................................
1.1.2. Vai trò của cách mạng công nghiệp đối với phát triển..............................
1.1.3. Khái niệm về công nghiệp hoá, hiện đại hoá............................................
1.1.4. Quan điểm chủ yếu của công nghiệp hoá, hiện đại hoá ở nước ta............
1.2. Tính tất yếu khách quan và nội dung của công nghiệp hoá, hiện đại hoá ở Việt
Nam......................................................................................................................
1.2.1. Tính tất yếu của công nghiệp hoá, hiện đại hoá ở Việt Nam............
1.2.2. Đặc điểm chủ yếu ở CNH, HĐH ở Việt Nam...................................
1.2.3. Nội dung công nghiệp hoá, hiện đại hoá ở Việt Nam....................... 2
1.3. Công nghiệp hoá, hiện đại hoá ở Việt Nam trong bối cảnh cách mạng công
nghiệp lần thứ tư...................................................................................................
1.3.1. Quan điểm về công nghiệp hoá, hiện đại hoá ở Việt Nam trong bối
cảnh cách mạng CNH lần thứ tư...........................................................................
1.3.2. CNH, HĐH ở Việt Nam thích ứng với cách mạng công nghiệp lần thứ
tư............................................................................................................................
CHƯƠNG 2: THÀNH TỰU VÀ HẠN CHẾ CỦA CÔNG NGHIỆP HOÁ,
HIỆN ĐẠI HOÁ ..................................................................................................
2.1. Thành tựu của công nghiệp hoá, hiện đại hoá...................................................
2.2. Hạn chế của công nghiệp hoá, hiện đại hoá.......................................................
2.3. Phương hướng và biện pháp thúc đẩy công nghiệp hoá – hiện đại hoá.............
KẾT LUẬN..............................................................................................................
TÀI LIỆU THAM KHẢO...................................................................................... 3
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT STT Chữ viết tắt Chữ viết đầy đủ 1 CNH Công nghiệp hoá 2 CMCN Cách mạng công nghiệp 3 DNNN Doanh nghiệp nhà nước 4 GTGT Giá trị gia tăng 5 HĐH Hiện đại hoá 6 KHCN Khoa học công nghệ 7 KH&CN Khoa học và Công nghệ 8 NSNN Ngân sách nhà nước 9 TFP Total factor productivity ( nhân tố tổng hợp) 10. TRT The rice trader ( cuộc thi gạo Ngon Thế Giới ) 11 XHCN Xã hội chủ nghĩa 4 MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Nước ta đi lên Chủ nghĩa Xã hội từ một nước nông nghiệp
lạc hậu, cơ sở vật chất kĩ thuật thấp kém, trình độ của lực lượng
sản xuất chưa cao, quan hệ sản xuất mới chưa hoàn thiện. Vì vậy,
Đảng và Nhà nước ta đã xác đ6nh nhiệm v7 tr8ng t9m trong quá
trình x9y dựng, phát triển đất nước là tiến hành công nghiệp h;a,
hiện đại h;a. Bởi ch= c; con đư>ng công nghiệp h;a, hiện đại h;a
mới đưa nước ta trở nên giàu mạnh, đ?ng th>i x9y dựng được một
xã hội công bAng, d9n chủ, vBn minh, từng bước tiến lên chủ
nghĩa xã hội, từ đ; rCt ngDn khoảng cách với các quEc gia phát
triển, sánh vai với các cư>ng quEc nBm ch9u.
Hiện nay, cách mạng công nghiệp 4.0 đưa tới nIn kinh tế
thông minh và đang phát triển rất mạnh mJ, tạo cơ hội phát triển
cho m8i quEc gia, nhất là các nước đang phát triển. Đ9y sJ là
bước ngoKt, bước tiến lớn trong l6ch sL phát triển của nh9n loại.
Tuy nhiên, n; cNng tạo ra nhOng thách thPc lớn đEi với nhiIu quEc
gia, nhiIu đEi tượng xã hội, trên nhiIu lĩnh vực. Các thành tựu
khoa h8c - công nghệ trong cách mạng công nghiệp 4.0 làm cho
tài nguyên thiên nhiên, lao động phR thông giá rS ngày càng mất
lợi thế. Việc làm rT nhOng vấn đI đKt ra và đưa ra nhOng đ6nh 5
hướng cho quá trình công nghiệp h;a, hiện đại h;a ở Việt Nam
trong bEi cảnh cách mạng công nghiệp lUn thP tư th>i gian tới là
cấp bách và thiết thực. Chính vì vậy, em đã lựa ch8n đI tài “
Quan điểm về công nghiệp hoá hiện đại hoá trong điều kiện mới ở Việt
Nam hiện nay - Thành tựu và hạn chế của Công nghiệp hoá, Hiện đại hoá”.
2. Mục đích nghiên cứu
- Nghiên cứu và tìm hiểu về quan điểm công nghiệp hoá, hiện đại hoá
trong điều kiện mới ở Việt Nam.
- Tìm hiểu được những thành tựu cùng với đó là hạn chế của công nghiệp
hoá, hiện đại hoá ở Việt Nam. Qua đó đưa ra được những giải pháp để khắc
phục được những hạn chế đang tồn tại.
3. Đối tượng nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu: Công nghiệp hoá, hiện đại hoá ở Việt Nam
- Phạm vi nghiên cứu: Trên toàn Việt Nam
+> Phạm vi thời gian nghiên cứu: Từ khi bắt đầu thực hiện công
nghiệp hoá, hiện đại hoá đến nay
4. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp điều tra, quan sát, phân tích, so sánh ....
5. Lí luận và thực tiễn của đề tài
- Về lí luận của đề tài: Tiểu luận được tổng hợp và hệ thống lại được quan
điểm về công nghiệp hoá, hiện đại hoá ở Việt Nam trong điều kiện mới
- Về thực tiễn của đề tài: Tiểu luận là nguồn tài liệu tham khảo hữu ích
cho người đọc để hiểu hơn về quan điểm công nghiệp hoá, hiện đại hoá ở
Việt Nam và nắm được những thành tựu cũng như hạn chế và những giải
pháp thực hiện công nghiệp hoá, hiện đại hoá tốt hơn. 6 NỘI DUNG
CHƯƠNG 1: QUAN ĐIỂM VỀ CÔNG NGHIỆP HOÁ, HIỆN ĐẠI
HOÁ TRONG ĐIỀU KIỆN MỚI Ở VIỆT NAM HIỆN NAY
1.1. Khái quát về cách mạng công nghiệp và công nghiệp hoá, hiện đại hoá.
1.1.1. Khái niệm “ cách mạng công nghiệp”
Cách mạng công nghiệp là nhOng bước phát triển nhảy v8t vI
chất trình độ của tư liệu lao động trên cơ sở nhOng phát minh đột
phá vI kY thuật và công nghệ trong quá trình phát triển của nh9n
loại, kéo theo sự thay đRi cBn bản vI ph9n công lao động xã hội
cNng như tạo bước phát triển nBng suất lao động cao hơn hZn nh>
áp d7ng một cách phR biến nhOng tính nBng mới trong kY thuật -
công nghệ đ; vào đ>i sEng xã hội. N;i theo cách khác thì cách
mạng công nghiệp là cuộc cách mạng trong lĩnh vực sản xuất, là
sự thay đRi cơ bản các điIu kiện kinh tế xã hội, vBn h;a và kY thuật. 7
Ví d7: Khoảng th>i gian 1750-1760, khi nIn kinh tế thế giới can
đơn giản, quy mô nhb, lao động can dựa trên sPc lao động ch9n
tay hoKc điIu kiện th>i tiết như sPc gi;, sPc nước. Điển hình, các
máy dệt tại xưởng may hoạt động bAng sPc nước chảy, sau đ; đã
phát minh ra máy hơi nước giCp các nhà máy c; thể dệt ở bất ky
nơi nào, giCp nBng suất tBng, hiệu quả làm việc tBng cao. Quá
trình thay đRi đ; g8i là cách mạng công nghiệp.
1.1.2. Vai trò của cách mạng công nghiệp đối với phát triển
ThP nhất là cách mạng công nghiệp thCc đdy sự phát triển lực
lượng sản xuất. Sự n9ng cấp của tư liệu lao động qua các cuộc
cách mạng công nghiệp, từ lao động thủ công đến lao động bAng
máy m;c r?i n9ng cấp lên hệ thEng tự động h;a cNng đdy nhanh
quá trình tập trung h;a sản xuất. ĐEi với nh9n lực, n; đKt ra
nhOng đai hbi ngày càng cao vI trình độ, chính điIu này thCc đdy
sự phát triển của ngu?n nh9n lực.
Thứ hai, cách mạng công nghiệp thúc đẩy hoàn thiện quan hệ sản xuất. Tạo sự phát
triển nhảy vọt về chất trong lực lượng sản xuất và sự phát triển này d{n đến quá
trình điều ch|nh, phát triển hoàn thiện quan hệ sản xuất xã hội.
Thứ ba, cách mạng công nghiệp thúc đẩy đổi mới phương thức quản trị phát triển.
Cách mạng công nghiệp làm cho sản xuất xã hội có những bước phát triển nhảy
vọt. Công nghệ k} thuật số và internet đã kết nối giữa doanh nghiệp với doanh
nghiệp, giữa doanh nghiệp với cá nhân và giữa các cá nhân với nhau trên phạm vi 8
toàn cầu, thị trường được mở rộng, đồng thời dần hình thành một “thế giới ph~ng”.
Hàm lượng tri thức tăng lên trong sản phẩm và dịch vụ, khoảng cách thời gian từ
phát minh khoa học đến ứng dụng vào thực tiễn ngày càng được rút ngắn.
1.1.3.Khái niệm về Công nghiệp hoá, hiện đại hoá
* Quan niệm vI công nghiệp hoá
Công nghiệp h;a là quá trình chuyển đRi nIn sản xuất xã hội từ
dựa trên lao động thủ công là chính sang nIn sản xuất xã hội dựa
chủ yếu trên lao động bAng máy m;c nhAm tạo ra nBng suất lao động xã hội cao.
Công nghiệp h;a c; l6ch sL phát triển khoảng ba trBm nBm, bDt
đUu từ nước Anh vào cuEi thế k= XVIII, sau đ; lan sang các nước ở
T9y iu, BDc MY... và ngày nay ở các nước đang phát triển. Ngu?n
vEn để công nghiệp h;a của các nước tư bản cR điển chủ yếu do
b;c lột lao động làm thuê, làm phá sản nhOng ngư>i sản xuất nhb
trong nông nghiệp, đ?ng th>i gDn liIn với việc x9m chiếm và cướp
b;c thuộc đ6a. Quá trình này đã dkn đến m9u thukn gay gDt giOa
tư bản và lao động, làm blng nR nhOng cuộc đấu tranh của giai
cấp công nh9n chEng lại nhà tư bản ở các nước tư bản lCc bấy gi>,
tạo tiIn đI cho sự ra đ>i của chủ nghĩa Mác – vN khí lí luận của
giai cấp công nh9n chEng lại Chủ nghĩa tư bản.
* Quan niệm vI hiện đại hoá
Hiện đại hoá là quá trình chuyển đổi căn bản toàn diện các hoạt động sản xuất kinh
doanh, dịch vụ và quản lý kinh tế xã hội từ chỗ theo những quy trình công
nghệ phương tiện phương pháp tiên tiến hiện đại, dựa trên sự phát triển của tiến bộ 9
khoa họck} thuật tạo ra năng suất lao động hiệu quả và trình độ văn minh kinh tế xã hội cao.
Ở nước ta, theo văn kiện đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ III của Đảng lao động
Việt Nam thì công nghiệp hóa xã hội chủ nghĩa là nhiệm vụ trung tâm của thời kỳ
quá độ. Đảng ta đã xác định thực chất của công nghiệp hóa xã hội chủ nghĩa là
“quá trình thực tiễn cách mạng khoa học k} thuật, thực sự phân công mới về lao
động xã hội và quá trình tích lu} xã hội chủ nghĩa để không ngừng thực hiện tái sản xuất mở rộng”.
Theo văn kiện đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ tám ban chấp hành trung ương
khoá VIII thì công nghiệp hóa - hiện đại hóa là quá trình chuyển đổi căn bản toàn
diện các hoạt động sản xuất kinh doanh dịch vụ và quản lý kinh tế xã hội từ sử
dụng lao động thủ công là chính sang sử dụng phổ biến sức lao động với công
nghệ, phương tiện, phương pháp tiên tiến hiện đại dựa trên sự phát triển công
nghiệp và tiến bộ khoahọc, công nghệ, tạo ra năng suất lao động cao.
1.1.4. Quan điểm chủ yếu của công nghiệp hoá, hiện đại hoá ở nước ta
- Công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước theo đ6nh hướng xã hội
chủ nghĩa gDn với phát triển kinh tế tri thPc, coi kinh tế tri thPc là
yếu tE quan tr8ng của nIn kinh tế và công nghiệp hoá, hiện đại hoá.
- GiO vOng độc lập tự chủ đi đôi với mở rộng hợp tác quEc tế, đa
phương hoá, đa dạng hoá quan hệ đEi ngoại. Dựa vào ngu?n lực
trong nước là chính đi đôi với tranh thủ tEi đa ngu?n lực bên
ngoài. X9y dựng nIn kinh tế mở, hội nhập với khu vực và thế giới, 10
hướng mạnh vI xuất khdu, đ?ng th>i thay thế nhập khdu nhOng
sản phdm trong nước sản xuất c; hiệu quả.
- Công nghiệp h;a, hiện đại h;a là sự nghiệp của toàn d9n, của
m8i thành phUn kinh tế, trong đ; kinh tế nhà nước là chủ đạo.
- Lấy việc phát huy ngu?n lực con ngư>i làm yếu tE cơ bản cho sự
phát triển nhanh và bIn vOng, tBng trưởng kinh tế phải gDn liIn
với thực hiện tiến bộ và công bAng xã hội, bảo vệ môi trư>ng.
- Khoa h8c công nghệ là động lực của công nghiệp h;a, hiện đại
h;a, kết hợp công nghệ truyIn thEng với công nghệ hiện đại;
tranh thủ đi nhanh vào hiện đại ở nhOng kh9u quyết đ6nh.
- Lấy hiệu quả kinh tế - xã hội làm tiêu chudn cơ bản để xác đ6nh
phương án phát triển, lựa ch8n dự án đUu tư vào công nghệ.
- Kết hợp kinh tế với quEc phang - an ninh. 11
1.2. Tính tất yếu khách quan và nội dung của công nghiệp hoá, hiện đại hoá ở Việt Nam
1.2.1. Tính tất yếu của công nghiệp hoá, hiện đại hoá ở Việt Nam
Dưới đ9y là nhOng lr do khách quan Việt Nam phải thực hiện công
nghiệp h;a, hiện đại h;a bao g?m:
Th nh t là, công nghiệp h;a, hiện đại h;a là quy luật phR biến
của sự phát triển lực lượng sản xuất xã hội mà m8i quEc gia đIu
trải qua dl ở các quEc gia phát triển sớm hay các quEc gia đi sau.
Theo quy luật của sự phát triển, lực lượng sản xuất sJ phát triển
từ thấp tới cao. VI nIn kinh tế sJ đi từ nIn kinh tế tự nhiên sang
nIn kinh tế nông nghiệp và sang nIn kinh tế công nghiệp. Quy
luật này mang tính khách quan và khi đạt tới trình độ nhất đ6nh 12
thì nIn kinh tế sJ tự chuyển sang một giai đoạn mới cao hơn.
Công nghiệp h;a thực chất là quá trình chuyển biến lực lượng sản
xuất từ nIn kinh tế nông nghiệp sang nIn kinh tế công nghiệp.
Nếu như quEc gia nào không vận động theo quy luật này thì sJ b6
t7t hậu nên nếu muEn tiếp t7c phát triển thì m8i quEc gia đIu
phải trải qua giai đoạn này. Đ; là tính tất yếu khách quan. VI mKt
thực tisn, công nghiệp h;a, hiện đại h;a sJ trang b6 máy m;c,
phương tiện lao động, kY thuật- công nghệ ngày càng hiện đại, từ
đ; n9ng cao nBng suất lao động, tạo ra nhiIu của cải vật chất,
đáp Png nhu cUu ngày càng cao và đa dạng của con ngư>i.
Ví d7: Trong lĩnh vực nông nghiệp, trước kia để sản xuất nông
nghiệp, ngư>i d9n chủ yếu phải dựa vào lao động thủ công “con
tr9u đi trước cái cày theo sau”, nBng suất lao động thấp, tEn
nhiIu nh9n lực và mất nhiIu th>i gian. Khi thực hiện công nghiệp
h;a, hiện đại h;a nông nghiệp, máy m;c, các thành tựu khoa h8c
- kY thuật được áp d7ng và được đưa vào sản xuất mang lại nBng
suất cao, tiết kiệm th>i gian, nh9n lực.
Mui phương thPc sản xuất đIu c; một cơ sở vật chất - kY thuật
tương Png. Cơ sở vật chất - kY thuật của một phương thPc sản
xuất là hệ thEng các yếu tE vật chất của lực lượng sản xuất xã
hội, phl hợp với trình độ kY thuật mà lực lượng lao động xã hội sL
d7ng để tiến hành quá trình lao động sản xuất. Cơ sở vật chất - kY
thuật được xem là tiêu chudn để đánh giá mPc độ hiện đại của
một nIn kinh tế, n; cNng là điIu kiện quyết đ6nh để xã hội c; thể
đạt được một nBng suất lao động nào đ;. Bất ky quEc gia nào đi 13
lên chủ nghĩa xã hội đIu phải thực hiện nhiệm v7 hàng đUu là x9y
dựng cơ sở vật chất - kY thuật cho chủ nghĩa xã hội. Cơ sở vật
chất kY thuật của chủ nghĩa xã hội phải là nIn kinh tế hiện đại: c;
cơ cấu kinh tế hợp lr, c; trình độ xã hội h;a cao dựa trên trình độ
khoa h8c và công nghệ hiện đại. Ch= c; tạo ra cơ sở vật chất kY
thuật cho nIn sản xuất hiện đại mới c; thể làm thay đRi cBn bản
đ>i sEng vật chất cNng như tinh thUn của xã hội, đdy nhanh tEc độ
phát triển tBng nBng suất lao động, ngày càng thba mãn và đáp
Png nhu cUu của nh9n d9n. Công nghiệp h;a hiện đại h;a chính là
con đư>ng và bước đi tất yếu để tạo ra cơ sở vật chất kY thuật đ;.
Th hai là, đEi với nhOng nước c; nIn kinh tế can kém phát triển
mà đang trong quá trình quá độ lên chủ nghĩa xã hội như nước ta,
việc x9y dựng một xã hội mới phải được tiến hành một cách toàn
diện trên các mKt như là quan hệ sản xuất, lực lượng sản xuất,
nIn vBn h;a và con ngư>i của xã hội đ;. Chính công nghiệp h;a là
con đư>ng và là bước đi tất yếu để tạo ra cơ sở vật chất kY thuật
cho nIn sản xuất lớn hiện đại. Việc thực hiện và hoàn thành tEt
công nghiệp h;a c; r nghĩa đKc biệt to lớn và c; tác d7ng trên
nhiIu mKt, trên cơ sở đ; từng bước n9ng cao trình độ vBn minh của xã hội.
Công nghiệp h;a n;i cách chung nhất thì là cuộc cách mạng vI
lực lượng sản xuất làm thay đRi cBn bản kY thuật, công nghệ sản
xuất, thực hiện và xã hội h;a vI mKt kinh tế, kY thuật g;p phUn
tBng nBng suất, tBng trưởng và phát triển kinh tế với tEc độ cao, 14
tạo được sự Rn đ6nh và ngày càng n9ng cao đ>i sEng của m8i
thành viên trong cộng đ?ng xã hội.
Ví d7: Trong lĩnh vực công nghệ thông tin: Khoảng 20 nBm trước,
khi mà điện thoại di động vkn là một thP xa x= với m8i ngư>i, lCc
ấy muEn liên lạc trao đRi ở xa thì vkn phải viết thư xong r?i phải
đợi th>i gian rất l9u thư mới đến nơi ngư>i nhận. Can b9y gi>,
khoa h8c kĩ thuật đã phát triển, công nghệ đã t9n tiến hơn nh>
công nghiệp h;a, hiện đại h;a thì với việc mui ngư>i chCng ta sở
hOu một chiếc điện thoại thì n; rất đui bình thư>ng, thậm chí là
nhOng chiếc điện thoại thông minh, giCp ta c; thể h8c tập, làm
việc, liên lạc, giải trí.
V$ kinh tế, công nghiệp h;a c; tác d7ng quyết đ6nh trong việc
phát triển lực lượng sản xuất xã hội, củng cE và hoàn thiện quan
hệ xã hội xã hội chủ nghĩa, biến nIn sản xuất nhb, thủ công, lạc
hậu thành nIn sản xuất lớn xã hội chủ nghĩa, cơ khí h;a và hiện
đại h;a; không ngừng n9ng cao nBng suất lao động xã hội, bảo
đảm tái sản xuất mở rộng và cải thiện đ>i sEng nh9n d9n lao động.
V$ chính tri, n; c; tác d7ng quyết đ6nh trong việc x9y dựng và
tBng cư>ng cơ sở xã hội của chuyên chính vô sản, tBng cư>ng sự
lãnh đạo của giai cấp công nh9n, củng cE khEi liên minh công
nông, thực hiện sự bình đZng giOa các d9n tộc.
VI tư tưởng và vBn h;a, n; thCc đdy quUn chCng lao động n9ng
cao trình độ vBn h;a khoa h8c kY thuật, tạo điIu kiện vật chất cUn 15
thiết để thay đRi tư tưởng và vBn h;a cN, x9y dựng nIn vBn h;a
mới và con ngư>i mới xã hội chủ nghĩa.
V$ qu)c ph*ng, n; đảm bảo không ngừng củng cE, tBng cư>ng và
hiện đại h;a nIn quEc phang toàn d9n.
Như vậy, c; thể khZng đ6nh công nghiệp hoá, hiện đại hoá là nh9n
tE quyết đ6nh sự thDng lợi của con đư>ng đi lên chủ nghĩa xã hội
mà Đảng và Nh9n d9n ta đã lựa ch8n.
1.2.2. Đặc điểm chủ yếu ở CNH, HĐH ở Việt Nam
Công nghiệp hoá, hiện đại hoá theo đ6nh hướng xã hội chủ nghĩa,
thực hiện m7c tiêu "d9n giàu, nước mạnh, d9n chủ, công bAng,
vBn minh". Công nghiệp h;a, hiện đại h;a là phương tiện để
chCng ta x9y dựng đất nước và phương thPc này nhất đ6nh phải
theo đ6nh hướng XHCN. Và đ9y cNng chính là m7c tiêu cơ bản
xuyên suEt th>i ky quá độ lên CNXH ở Việt Nam, m8i đư>ng lEi,
chủ trương kinh tế suy cho clng vkn phải hướng tới m7c tiêu "d9n
giàu, nước mạnh, d9n chủ, công bAng, vBn minh". C; thể n;i đ9y
là đKc điểm đUu tiên cNng là đKc điểm quan tr8ng nhất của công
nghiệp h;a, hiện đại h;a ở Việt Nam.
Công nghiệp hoá, hiện đại hoá gDn với phát triển kinh tế tri thPc.
Kinh tế tri thPc là nIn kinh tế xuất hiện sau kinh tế công nghiệp
khi các quEc gia đã x9y dựng thành công nIn kinh tế công nghiệp
thì h8 sJ hướng tới nIn kinh tế tri thPc, một nIn kinh tế trong đ;
tri thPc tạo ra phUn lớn giá tr6. MKc dl Việt Nam đang trong quá 16
trình công nghiệp h;a, hiện đại h;a đất nước, để tránh t7t hậu
chCng ta cNng phải hướng tới nIn kinh tế tri thPc, đ; là nội dung
cơ bản để thực hiện chiến lược Công nghiệp h;a rCt ngDn trong điIu kiện Việt Nam.
Công nghiệp hoá, hiện đại hoá trong điIu kiện kinh tế th6 trư>ng
đ6nh hướng xã hội chủ nghĩa. Mô hình x9y dựng nIn kinh tế th6
trư>ng đ6nh hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam là con đư>ng giCp
chCng ta tận d7ng được các ngu?n lực, để x9y dựng cơ sở vật
chất kY thuật cho chủ nghĩa xã hội, phát triển kinh tế th6 trư>ng
đ6nh hướng xã hội chủ nghĩa cNng là động lực quan tr8ng, giCp
chCng ta công nghiệp h;a, hiện đại h;a đất nước. Do vậy, công
nghiệp h;a, hiện đại h;a gDn với phát triển kinh tế th6 trư>ng đ6nh
hướng xã hội chủ nghĩa là hoàn toàn phl hợp.
Công nghiệp hoá, hiện đại h;a trong bEi cảnh toàn cUu hoá kinh
tế và Việt Nam đang tích cực, chủ động hội nhập kinh tế quEc tế.
Việc mở cLa kinh tế quEc tế cho phép Việt Nam c; thể tranh thủ
các ngu?n lực can thiếu, can yếu như vEn, khoa h8c công nghệ,
ngu?n nh9n lực chất lượng cao,... để công nghiệp h;a, hiện đại
h;a đất nước. Thực chất để công nghiệp h;a gDn liIn với hiện đại
h;a thl phải mở cLa, tiếp nhận nhOng thành tựu khoa h8c kY
thuật của nh9n loại, là hoàn toàn đCng đDn, phl hợp với thực tisn đI ra ở Việt Nam.
1.2.3. Nội dung công nghiệp hoá, hiện đại hoá ở Việt Nam 17
M t là, cUn tạo lập nhOng điIu kiện để c; thể thực hiện chuyển
đRi nIn sản xuất - xã hội lạc hậu sang sản xuất - xã hội tiến bộ.
ĐiIu này cUn c; sự phát triển vI tri thPc, tư duy và ngu?n lực.
Tri thPc là ngu?n lực vô hình to lớn, quan tr8ng nhất trong đUu tư
phát triển, là ngu?n lực c; v6 trí quyết đ6nh nhất của sản xuất và
là động lực quan tr8ng nhất cho sự phát triển. Tri thPc cNng là
động lực mạnh mJ cho các lĩnh vực sáng tạo khoa h8c, phát minh,
sáng chế, công nghệ, điIu hành, quản lr và tR chPc xã hội đ?ng
th>i thCc đdy mạnh mJ công nghiệp hoá, hiện đại hoá tại Việt
Nam. Sự phát triển vI tri thPc, tư duy rT ràng đã mang lại nhOng
tác động không nhb cho sự phát triển công nghiệp và d6ch v7 của
các công ty tại Việt Nam
Ví d7 là các công ty vận chuyển như Gojek. H8 đã phát triển và
cải thiện các phUn mIm điện thoại, thay đRi từ các hình thPc
chBm s;c khách hàng truyIn thEng sang phát triển qua thiết b6
thông minh giCp cho tBng khả nBng kết nEi với khách hàng đ?ng
th>i mở rộng được ra các lĩnh vực mới ph7c v7 nhOng nhu cUu của khách hàng.
Để phát triển tri thPc, tư duy cUn nhOng tiIn đI trong nước, quEc
tế. Vì vậy chCng ta cUn tạo lập nhOng điIu kiện cUn thiết trên tất
cả các lĩnh vực của đ>i sEng sản xuất. NhOng điIu kiện chủ yếu
cUn c; như: tư duy phát triển, thể chế và ngu?n lực, môi trư>ng
quEc tế thuận lợi và trình độ vBn minh của xã hội, r thPc x9y dựng
xã hội vBn minh của ngư>i d9n. Ngoài ra cNng cUn phát triển hệ
thEng giáo d7c đào tạo c; chất lượng, phát triển hạ tUng cơ sở 18
thông tin hiện đại, phát triển hệ thEng sáng tạo c; hiệu quả và
phát triển kết cấu hạ tUng kinh tế - xã hội. Tạo động lực mạnh mJ
cho các lĩnh vực sáng tạo khoa h8c, phát minh, sáng chế, công
nghệ, điIu hành, quản lr và tR chPc xã hội đ?ng th>i thCc đdy
mạnh mJ công nghiệp h;a, hiện đại h;a tại Việt Nam
Tuy nhiên không c; nghĩa là ch> chudn b6 đUy đủ mới thực hiện
công nghiệp h;a hiện đại h;a mà phải thực hiện nhiệm v7 trên
một cách đ?ng th>i bởi nếu ch> đợi chudn b6 đUy đủ nhOng điIu
kiện mới thực hiện thì lCc đ; đất nước đã trở nên lạc hậu rất nhiIu
so với các nước phát triển khác bởi trong th>i đại công nghiệp này
th>i gian chZng ch> một ai, sự phát triển và hiện đại h;a disn ra
không ngừng và điIu này đi ngược lại so với đ6nh hướng phát triển
và hội nhập mà đất nước ta đKt ra. Việc thực hiện đ?ng th>i vừa
phát triển nIn tảng vừa tiến tới phát triển công nghiệp h;a hiện
đại h;a vừa giCp cho đảng và nhà nước linh hoạt hơn trong việc
điIu ch=nh nhOng tiIn đI c; syn sao cho phl hợp với nhOng đ6nh
hướng phát triển của đất nước.
Hai là, thực hiện các nhiệm v7 để chuyển đRi nIn sản xuất – xã
hội lạc hậu sang nIn sản xuất – xã hội hiện đại.
Trước hết, cUn đdy mạnh việc Png d7ng nhOng thành tựu khoa h8c
công nghệ mới, hiện đại. Để thực hiện được công nghiệp h;a, hiện
đại h;a, đai hbi phải từng bước trang b6 cơ sở vật chất, kY thuật
ngày càng hiện đại, cải biến lao động thủ công, lạc hậu thành lao
động sL d7ng máy m;c, tPc là phải cơ khí h;a nIn kinh tế quEc
d9n. Đ; là bước chuyển đRi rất cBn bản từ nIn kinh tế nông 19
nghiệp sang nIn kinh tế công nghiệp. Đi liIn với cơ khí h;a là điện
khí h;a và tự động h;a sản xuất từng bước vào trong toàn bộ nIn kinh tế quEc d9n.
ĐEi với nhOng nước kém phát triển thì nhiệm v7 tr8ng t9m là cơ
khí h;a để n9ng cao nBng suất lao động. Tuy nhiên, trong điIu
kiện hiện nay, đEi với nhOng ngành nghI, lĩnh vực khi c; điIu kiện
và khả nBng cho phép c; thể Png d7ng ngay nhOng thành tựu
khoa h8c, công nghệ hiện đại để rCt ngDn khoảng cách với các nước phát triển.
Quá trình thực hiện công nghiệp h;a, hiện đại h;a, đai hbi phải
Png d7ng nhOng thành tựu khoa h8c công nghệ mới hiện đại vào
tất cả các ngành, các vlng, các lĩnh vực của nIn kinh tế. Tuy
nhiên cUn phải c; sự lựa ch8n sao cho phl hợp với khả nBng, trình
độ và điIu kiện thực tisn trong từng giai đoạn, không chủ quan,
n;ng vội cNng như không trì hoãn, cản trở việc Png d7ng khoa
h8c, công nghệ mới, hiện đại trong quá trình công nghiệp h;a, hiện đại h;a.
Trong VBn kiện Đại hội XIII của Đảng đã đI cập đến nhOng thành
tựu của việc Png d7ng khoa h8c công nghệ vào các lĩnh vực của
đ>i sEng kinh tế, xã hội. C7 thể, vI nông nghiệp, khoa h8c công
nghệ giCp các ngành đ6a phương ch8n tạo, công nhận chính thPc
32 giEng c9y tr?ng, vật nuôi, 36 tiến bộ kY thuật. Trong đ;, nBm
2019, trong cuộc thi TRT tR chPc tại Manila, Philippin, Gạo ST25
(đKc sản ở S;c TrBng) được bình ch8n là “Gạo ngon nhất thế giới”.
Trong công nghiệp, khoa h8c công nghệ đã chế tạo thành công 20