Tổ Chức Thực Thi Chính Sách Phòng Chống Tác Hại Thuốc Lá | Môn Chính sách công - Đại học Kinh Tế Quốc Dân

lOMoAR cPSD| 61200861 CHÍNH SÁCH CÔNG
TỔ CHỨC THỰC THI CHÍNH SÁCH
Giới thiệu chính sách
- Tên chính sách: Chính sách quốc gia về phòng, chống tác hại của thuốc lá đến năm 2030
- Văn bản: Quyết định Phê duyệt Chiến lược quốc gia về phòng, chống tác hại của thuốc lá đến năm 2030
- Số ký hiệu: 568/QĐ-TTg
- Cơ quan ban hành: Thủ tướng Chính phủ - Ngày ban hành: 24-05-2023
Phân loại hệ thống chính sách:
- Theo cấp độ/chủ thể ban hành: Chính sách của Chính phủ
- Theo phạm vi tác động: Chính sách vĩ mô
- Theo thời gian phát huy tác dụng: Trung hạn
- Theo lĩnh vực hoạt động: Chính sách y tế
PHẦN 1: NHỮNG YẾU TỐ CỐT YẾU CỦA CHÍNH SÁCH
1.1 Căn cứ đề ra chính sách
1.1.1. Căn cứ pháp lý:
- Luật Tổ chức Chính phủ ngày 19 tháng 6 năm 2015; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ
chức Chính phủ và Luật Tổ chức chính quyền địa phương ngày 22 tháng 11 năm 2019
- Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá ngày 18 tháng 6 năm 2012
- Nghị quyết số 20-NQ/TW ngày 25 tháng 10 năm 2017 về tăng cường công tác bảo vệ chăm sóc và
nâng cao sức khỏe nhân dân trong tình hình mới
- Nghị quyết 139/NQ-CP ngày 31 tháng 12 năm 2017 về ban hành chương trình hành động của Chính
phủ thực hiện Nghị quyết số 20-NQ/TW ngày 25 tháng 10 năm 2017 của Hội nghị lần thứ sáu Ban
Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về tăng cường công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe
nhân dân trong tình hình mới
- Đề nghị của Bộ trưởng Bộ Y tế.
1.1.2. Căn cứ khoa học * Căn cứ lý luận lOMoAR cPSD| 61200861
- Lý thuyết TPB (lý thuyết về hành vi hoạch định - Theory of Planned Behavior)
● Là một lý thuyết trong lĩnh vực tâm lý học và khoa học hành vi được phát triển bởi nhà tâm lý
học xã hội người Scotland Icek Ajzen.
● TPB mô tả cách mọi người hình thành ý định và thực hiện hành động bằng ba yếu tố chính: thái
độ, chuẩn mực chủ quan và nhận thức kiểm soát hành vi. Thái độ là quan điểm của một người
về hành vi của họ, bao gồm các giá trị, niềm tin và cảm xúc. Một quan điểm phổ biến là ảnh
hưởng của xã hội, gia đình và bạn bè đối với hành vi của người biểu diễn được xác định bởi sự
đồng thuận xã hội và áp lực của bạn bè. Kiểm soát hành vi là khả năng và niềm tin để kiểm soát
hành vi của một người trong các tình huống khác nhau.
● TPB được sử dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực như giáo dục, y tế, tài chính, môi trường và
quản lý để hiểu và dự đoán hành vi của người thực hiện và thiết kế các chiến lược tác động phù hợp.
- Dựa trên Công ước Khung của Tổ chức Y tế Thế giới về Kiểm soát Thuốc lá:
Công ước nhấn mạnh về việc quyết tâm dành ưu tiên cho quyền bảo vệ sức khoẻ công cộng.
Mục tiêu của Công ước này và các nghị định thư có liên quan là nhằm bảo vệ các thế hệ hiện nay và t
ương lai khỏi các hậu quả tàn phá về sức khỏe, xã hội, môi trường và kinh tế của việc tiêu thụ thuốc lá
và phơi nhiễm với khói thuốc bằng việc cung cấp một khuôn khổ cho các biện pháp kiểm soát thuốc lá
do các Bên thực hiện ở cấp quốc gia, khu vực và quốc tế nhằm làm giảm đáng kể và liên tục tỷ lệ người
sử dụng thuốc lá và phơi nhiễm với khói thuốc lá.
* Căn cứ thực tiễn
- Theo báo cáo của WHO, Việt Nam là một nước có người sử dụng thuốc lá đứng thứ 15 trên thế giới,
xu thế sử dụng thuốc lá ngày càng gia tăng, người sử dụng thuốc lá trong giới trẻ rất nhanh, hình thức
sử dụng thuốc lá mới như thuốc lá điện tử ngày càng phổ biến.
- Hiện nay, tại Việt Nam có khoảng 40.000 người tử vong/năm vì các bệnh có liên quan đến thuốc lá.
WHO dự báo đến năm 2030 sẽ tăng lên tới 70.000 người tử vong/năm nếu các biện pháp phòng chống
tác hại thuốc lá hiệu quả không được thực hiện.
- Hàng năm Tổ chức Y tế thế giới đã thống kê tỷ lệ tử vong do thuốc lá là 8 triệu người, có thêm 1 triệu
người tử vong do thuốc lá thụ động. Ở Việt Nam, cứ 7 người thì có 1 người tử vong do thuốc lá gây ra.
- Sự thiếu hiểu biết một cách cụ thể về tác hại của khói thuốc lá
- Công tác phòng, chống tác hại thuốc lá còn gặp nhiều khó khăn
1.2. Chủ thể và đối tượng của chính sách 1.2.1. Chủ thể
- Chủ thể ban hành chính sách: Thủ tướng Chính phủ
- Chủ thể xây dựng kế hoạch và tổ chức thực hiện: Bộ Y tế phối hợp với các Bộ, ngành, các tổ chức
chính trị xã hội, các tỉnh, thành phố và các cơ quan liên quan lOMoAR cPSD| 61200861
- Chủ thể chịu trách nhiệm thi hành Quyết định: Các Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, Thủ
trưởng các cơ quan thuộc Chính phủ, Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương và
các tổ chức, cá nhân có liên quan 1.2.2. Đối tượng
- Đối tượng chịu tác động của chính sách: Toàn thể cộng đồng (nam giới, nữ giới, thanh niên, trẻ vị thành niên…)
1.3. Nguyên tắc chính sách
- Bảo đảm quyền được sống, làm việc và học tập trong môi trường không khói thuốc lá của người dân.
- Bảo đảm thực hiện các cam kết của Việt Nam khi tham gia Công ước Khung về kiểm soát thuốc lá
của tổ chức WHO và cam kết về phát triển bền vững đến năm 2030.
1.4. Các chính sách bộ phận
Chính sách này không có chính sách bộ phận
1.5. Mục tiêu chính sách
1.5.1. Mục tiêu chung của chính sách lĩnh vực y tế
- Bảo đảm mọi người dân được hưởng các dịch vụ chăm sóc sức khỏe ban đầu, mở rộng tiếp cận và sử
dụng các dịch vụ y tế có chất lượng.
- Người dân được sống trong cộng đồng an toàn, phát triển tốt về thể chất và tinh thần.
- Giảm tỷ lệ mắc bệnh, tật, nâng cao thể lực, tăng tuổi thọ, nâng cao chất lượng dân số.
1.5.2. Mục tiêu riêng của chính sách phòng, chống tác hại của thuốc lá
* Mục tiêu riêng của chính sách:
- Giảm các yếu tố nguy cơ đối với sức khỏe, giảm bệnh tật và tử vong do sử dụng các sản phẩm thuốc lá gây ra.
- Bảo đảm quyền được sống, làm việc và học tập trong môi trường không khói thuốc lá của người dân.
- Góp phần thực hiện các mục tiêu trong chương trình hành động của Chính phủ về tăng cường công
tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân trong tình hình mới.
* Mục tiêu cụ thể và mục tiêu đầu ra:
- Mục tiêu cụ thể:
Giảm tỷ lệ sử dụng thuốc lá, tỷ lệ tiếp xúc thụ động với khói thuốc lá nhằm giảm bệnh tật và tử vong
do sử dụng các sản phẩm thuốc lá gây ra. lOMoAR cPSD| 61200861
- Mục tiêu đầu ra: a) Giai đoạn 2023 - 2025: -
Giảm tỷ lệ sử dụng thuốc lá trong nhóm nam từ 15 tuổi trở lên xuống dưới 39%; nhóm nữ từ
15 tuổi trở lên xuống dưới 1,4%. -
Giảm tỷ lệ tiếp xúc thụ động với khói thuốc lá: tại nơi làm việc xuống dưới 30%; tại nhà hàng
xuống dưới 75%; tại quán bar, cà phê xuống dưới 80%; tại khách sạn xuống dưới 60%. -
Ngăn ngừa việc sử dụng các sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, shisha và các sản
phẩm thuốc lá mới khác trong cộng đồng. b) Giai đoạn 2026 - 2030: -
Giảm tỷ lệ sử dụng thuốc lá trong nhóm nam từ 15 tuổi trở lên xuống dưới 36 %; nhóm nữ từ
15 tuổi trở lên xuống dưới 1%. -
Giảm tỷ lệ tiếp xúc thụ động với khói thuốc lá: tại nơi làm việc xuống dưới 25%; tại nhà hàng
xuống dưới 65%; tại quán bar, cà phê xuống dưới 70%, tại khách sạn xuống dưới 50%. -
Tiếp tục ngăn ngừa việc sử dụng các sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, shisha và
các sản phẩm thuốc lá mới khác trong cộng đồng.
1.6. Giải pháp và công cụ Kinh tế Tâm lí - giáo dục Giải pháp / Tổ chức - Hành Kỹ thuật (Nghiệp Công cụ chính vụ) lOMoAR cPSD| 61200861 Hoàn thiện - Hạn
chế, Ban hành các quy Nghiên cứu, xây dựng cơ chế chính - Xây
kiểm soát chặt chẽ định, quy chế lồng và bổ sung các quy sách, pháp dựng
việc bàn các sản ghép hoạt động tư định, chính sách pháp luật
về lộ trình tăng phẩm thuốc lá tại vấn cai nghiện luật liên quan phòng, thuế;
quy cửa hàng miễn thuế. thuốc lá vào các chống
tác định mức giá chương trình y tế hại
của bán tối thiểu - Ban hành quốc gia thuốc lá
đối với các quy định về ngăn sản
phẩm ngừa các sản phẩm thuốc lá thuốc lá mới (thuốc lá điện - Tăng tử,...) cường xử phạt các hành vi vi phạm về kinh doanh các sản phẩm thuốc lá Tăng cường Ban hành nghị - Tiếp tục - Thường xuyên sự lãnh đạo
quyết, kế hoạch phù quán triệt sâu sắc đôn đốc, kiểm tra, của các cấp
hợp với từng thời kỳ nội dung Nghị đánh giá việc thực ủy Đảng, quyết số 20- hiện công tác phòng, chính quyền NQ/TW
ngày chống tác hại của và phối hợp 25/10/2017 về thuốc lá liên ngành công tác tăng đối với công cường bảo vệ - Lấy kết quả tác phòng
chăm sóc và nâng thực hiện công tác chống, tác
cao sức khỏe nhân phòng, chống tác hại hại của
dân trong tình của thuốc lá là một thuốc lá hình mới
tiêu chuẩn để đánh giá mức độ hoàn thành - Đề
cao nhiệm vụ của người
tính tiên phong đứng đầu, cấp ủy,
gương mẫu của chính quyền các cấp. người đứng đầu, cán bộ, đảng viên trong việc thực hiện công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá. lOMoAR cPSD| 61200861 Tăng cường - Xây dựng chương - Đẩy - Cập nhật và đổi mới trình, kế
hoạch mạnh công tác thường xuyên tài liệu, hoạt động
thông tin, truyền giáo dục về tác thông tin về tác hại của thông tin,
thông phù hợp với hại và phòng, thuốc lá, đặc biệt là giáo dục,
từng giai đoạn; chống tác hại của các sản phẩm thuốc lá truyền
thường xuyên tổ thuốc lá cho giáo mới; lợi ích của việc thông về
chức các hoạt động viên, học sinh tại cai nghiện thuốc lá; phòng,
truyền thông với các các cơ sở giáo dục môi trường sống chống tác hình thức đa dạng, không có khói thuốc hại của phù hợp với từng -
Phát huy lá; chính sách, pháp thuốc lá
vùng, miền, từng vai trò của mạng luật về phòng, chống nhóm đối tượng;
lưới cộng tác viên tác hại của thuốc lá. về phòng, chống tác hại của thuốc - tăng cường sử
lá tại cộng đồng dụng công nghệ thông
trong việc vận tin, mạng xã hội truyền
động, hướng dẫn thông trong phòng,
người dân nghiêm chống tác hại của
túc thực hiện các thuốc lá. quy định pháp luật và tích cực tham gia hoạt động phòng, chống tác hại của thuốc lá Tăng cường - Đào tạo, tập huấn thanh tra, - Tăng cường nâng cao năng lực cho kiểm tra, xử lực lượng, xây dựng lực lượng thanh tra, lý vi phạm cơ chế, kế hoạch
kiểm tra, xử lý vi phạm về phòng, phối hợp liên ngành; pháp luật về phòng, chống tác giữa trung ương và chống tác hại của hại của địa phương trong thuốc lá từ trung ương thuốc lá công tác thanh tra, đến địa phương kiểm tra, xử lý vi phạm pháp luật về phòng, chống tác hại của thuốc lá. - Thường xuyên tổ chức các đợt thanh tra, kiểm tra liên ngành theo chuyên đề về phòng, chống tác hại của lOMoAR cPSD| 61200861 thuốc lá theo phân cấp Đẩy mạnh - Tăng cường phổ - Đẩy mạnh thực hiện nghiên cứu biến, chia sẻ thông các nghiên cứu về tác khoa tin, số liệu về phòng,
hại của việc sử dụng học,hoàn chống tác hại của các sản phẩm thuốc lá thiện hệ thuốc lá giữa các Bộ,
đối với sức khỏe của thống giám ngành, địa phương, người tiêu dùng; các sát về bảo đảm các thông giải pháp hỗ trợ cai phòng, tin về phòng, chống nghiện thuốc lá hiệu chống tác tác hại của thuốc lá quả; các giải pháp hại của
đầy đủ, kịp thời, dễ phòng, chống tác hại thuốc lá tiếp cận.
của thuốc lá hiệu quả; lOMoAR cPSD| 61200861 Kiện toàn, - Kiện
toàn - Xây dựng, ban - Tăng cường công tác nâng cao
Ban chỉ đạo Chương hành chế độ, đào tạo, bồi dưỡng, năng lực
trình phòng , chống chính sách phù nâng cao năng lực cho mạng lưới
tác hại của thuốc lá hợp để khuyến cán bộ lãnh đạo, quản về phòng,
tại trung ương và các khích cá nhân, tổ lý các cấp và người chống tác
tỉnh, thành phố; xây chức tham gia tham gia hoạt động hại của
dựng, ban hành quy hoạt động phòng, phòng chống tác hại thuốc lá
định về chức năng chống tác hại của thuốc lá từ trung ương
nhiệm vụ, cơ chế thuốc lá. đến địa phương. phối hợp giữa các Bộ, ngành, cơ quan, tổ chức từ trung ương đến địa phương để đảm bảo triển khai có hiệu quả công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá; - Xây dựng kế hoạch hoạt động hàng năm, phân công trách nhiệm cụ thể của các thành viên Ban chỉ đạo; định kỳ tổ chức sơ kết, tổng kết, đánh giá việc thực hiện nhiệm vụ được giao lOMoAR cPSD| 61200861 Hợp tác - Tranh thủ - Đẩy mạnh quốc tế hỗ trợ kỹ
hợp tác với Tổ chức Y thuật, tài tế Thế giới, các tổ chính của các chức quốc tế và các chính phủ, tổ nước trong nghiên chức quốc tế cứu, đánh giá, xây cho công tác dựng chính sách về phòng, phòng, chống tác hại chống tác hại của thuốc lá; của thuốc lá: - Tăng cường chia sẻ thông tin, kinh nghiệm qua các hội thảo, hội nghị khoa học, tham quan học
tập tại các nước trong khu vực và trên thế giới về phòng, chống tác hại của thuốc lá.
PHẦN 2: TỔ CHỨC THỰC THI CHÍNH SÁCH
2.1. Giai đoạn 1: Chuẩn bị triển khai chính sách
2.1.1. Xây dựng bộ máy tổ chức thực thi chính sách
* Chịu trách nhiệm chính tổ chức thực thi và kết quả thực hiện chính sách: Bộ trưởng Bộ Y tế ->
Bộ Y tế sẽ đảm bảo nguồn nhân lực, phân chia nhiệm vụ cho các bên liên quan.
* Các bên phối hợp hành động:
- Các Bộ, ngành có liên quan: Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; Bộ Thông tin và Truyền thông; Bộ
Giáo dục và Đào tạo; Bộ Tài chính…
- Các Vụ, Cục thuộc Bộ Y tế, Thanh tra Bộ Y tế
- UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương
- Sở Y tế các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương
- Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh CDC các tỉnh, thành phố
- Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá
- Đài truyền hình Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam, Thông tấn xã Việt Nam và cơ quan thông tin đại chúng
- Các tổ chức chính trị - xã hội lOMoAR cPSD| 61200861
2.1.2. Lập các kế hoạch triển khai
STT Các công việc cần thực hiện
Sự phân bổ nguồn lực 1 Bộ Tài chính
Xây dựng lộ trình tăng thuế tiêu thụ đặc biệt đối
với các sản phẩm thuốc lá 2
Quy định mức giá bán tối thiểu đối với các sản Bộ tài chính phối hợp với Bộ Công phẩm thuốc lá Thương 3
Tổ chức hoạt động tư vấn điều trị cai nghiện Cục Quản lý, khám chữa bệnh; các bệnh thuốc lá
viện; Quỹ phòng chống tác hại của thuốc lá 4
Xây dựng tài liệu giáo dục và tổ chức các hoạt Bộ Giáo dục và Đào tạo
động truyền thông về phòng, chống tác hại của
thuốc lá phù hợp với các cấp học, bậc học 5
Xây dựng Đề án hỗ trợ chuyển đổi ngành nghề
cho người trồng thuốc lá
Bộ NN và PPNT phối hợp với Bộ Công
thương, Bộ LĐ-TB và XH, UBND các
tỉnh, thành phố; Quỹ phòng chống tác hại của thuốc lá lOMoAR cPSD| 61200861 6
Hằng nằm, tổ chức lễ mít tinh và truyền thông Bộ Y tế phố hợp với UBND các tỉnh,
lưu động hưởng ứng Ngày thế giới không hút thành phố
thuốc lá (31/05) và tuần lễ quốc gia không thuốc lá từ 21-31/05 7
Sở Y tế và CDC tại các tỉnh, thành phố
Chương trình “Xây dựng môi trường không
khói thuốc lá Theo Luật Phòng chống tác hại thuốc lá” 8
Xây dựng các kế hoạch thực hiện phòng, chống UBND các tỉnh, thành phố
tác hại của thuốc lá tại cấp địa phương 9
Kiểm soát các hành vi buôn lậu thuốc lá, kinh Bộ Công thương phối hợp Bộ Công an
doanh thuốc lá giả, không in cảnh báo sức khỏe, dán tem theo quy định
2.1.3. Ra các văn bản hướng dẫn
- Công văn số 136/QPCTHTL ngày 12/8/2022 của Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá về việc xây
dựng kế hoạch hoạt động Phòng, chống tác hại thuốc lá giai đoạn 2023-2024 tại các tỉnh, thành phố
- Các chỉ thị, thông tư hướng dẫn của các Bộ, ban ngành:
● Thông tư quy định hạn chế sử dụng thuốc lá trong tác phẩm sân khấu, điện ảnh - Bộ VHTT-DL
● Thông tư hướng dẫn về quản lý tài chính đối với Quỹ phòng, chống tác hại của thuốc lá - Bộ Tài chính… lOMoAR cPSD| 61200861
Các kế hoạch triển khai chiến lược Phòng chống tác hại của thuốc lá tại các địa phương như:
● Kế hoạch số 80/KH-UBND Phòng, chống tác hại của thuốc lá trên địa bàn thành phố Hà Nội giai đoạn 2023-2024
2.1.4. Tổ chức tập huấn * Mục tiêu:
- Nhằm giúp những cán bộ tham gia phòng chống tác hại thuốc lá nâng cao nhận thức về tác hại của thuốc lá
- Cung cấp thông tin về tác hại thuốc lá, những quy định của pháp luật về phòng chống tác hại thuốc lá
- Nâng cao hiệu quả của công tác truyền thông, tư vấn
- Đảm bảo thực hiện chiến lược Quốc gia về Phòng, chống tác hại thuốc lá hiệu quả và đạt được mục tiêu đã đề ra * Đối tượng:
- Cán bộ thanh tra tại các Sở Y tế, lực lượng thanh kiểm tra liên ngành
- Người tham gia hoạt động phòng chống tác hại thuốc lá: cán bộ, đoàn viên thanh niên, học sinh, sinh viên…
- Lãnh đạo Sở, ban ngành, Giám đốc các Bệnh viên, Giám đốc các CDC…
- Phóng viên báo, đài, cán bộ truyền thông * Nội dung:
- Các quy định xử phạt vi phạm hành chính, quy định pháp luật về phòng, chống tác hại thuốc lá
- Về tác hại thuốc lá đối với sức khỏe, môi trường và cộng đồng
- Về năng lực thông tin, tuyên truyền trong công tác phòng, chống tác hại thuốc lá
- Về thực hiện hoạt động tư vấn điều trị cai nghiện thuốc lá
- Về hướng dẫn thực thi việc xây dựng môi trường làm việc, học tập không khói thuốc
- Về nội dung thực hiện của các kế hoạch, chương trình triển khai
- Trao đổi kinh nghiệm về xử lý vi phạm hành chính *
Hình thức: Tổ chức đào tạo trực tiếp thông qua các cuộc hội nghị hội thảo, các buổi chia sẻ
kinh nghiệm, lớp bồi dưỡng, các lớp tập huấn
2.2. Giai đoạn 2: Chỉ đạo triển khai chính sách lOMoAR cPSD| 61200861 -
2.2.1 Truyền thông và tư vấn *
Truyền thông: Tổ chức tuyên truyền, phổ biến rộng rãi Kế hoạch phòng, chống tác hại của
thuốc lá với các nội dung:
- Truyền thông về tác hại của thuốc lá. Huy động các đoàn thể, tổ chức chính trị xã hội, các cơ quan
truyền thông đại chúng tham gia vào tuyên truyền. Sử dụng công nghệ thông tin, mạng xã hội trong
truyền thông phòng, chống tác hại của thuốc lá.
- Tuyên truyền, cập nhật thường xuyên (i) tài liệu, thông tin về tác hại của thuốc lá, đặc biệt là các sản
phẩm thuốc lá mới; (ii) lợi ích của việc cai nghiện thuốc lá, môi trường sống không có khói thuốc lá.
- Truyền thông trên các phương tiện thông tin đại chúng như báo viết, báo hình, báo nói, báo điện tử.
Ứng dụng các loại hình truyền thông mới như internet, SMS, mạng xã hội, truyền hình tương tác, phát
thanh tương tác, sân khấu tương tác;
- Truyền thông tại các các cơ sở giáo dục. Xây dựng tài liệu giáo dục và tổ chức các hoạt động truyền
thông về phòng, chống tác hại của thuốc lá phù hợp với các cấp học, bậc học.
- Truyền thông qua các cộng tác viên tại cộng đồng. Vận động, hướng dẫn người dân nghiêm túc thực
hiện các quy định pháp luật và tích cực tham gia hoạt động phòng, chống tác hại của thuốc lá. * Tư vấn
- Tư vấn, đối thoại trực tiếp cho người nghiện thuốc lá về cách cai nghiện thuốc lá.
- Tư vấn cho người dân về tác hại của thuốc lá.
- Thông qua website, số điện thoại đường dây nóng được các cơ quan ban ngành cung cấp, mọi người
có thể liên hệ khi cần tư vấn, giúp đỡ.
2.2.2. Triển khai các chương trình, dự án phát triển
* Xây dựng lộ trình tăng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với các sản phẩm thuốc lá. -
Xây dựng lộ trình điều chỉnh tăng thuế đối với các mặt hàng thuốc lá để hạn chế sản xuất, tiêu
dùng và thực hiện đúng với các cam kết quốc tế. -
Rà soát, nghiên cứu sửa đổi, bổ sung đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt để điều tiết tiêu dùng
phù hợp với sự dịch chuyển về xu hướng tiêu dùng trong xã hội cũng như định hướng của Đảng và Nhà
nước về bảo vệ sức khỏe nhân dân và bảo vệ môi trường -
Nghiên cứu áp dụng kết hợp giữa thuế suất theo tỷ lệ và mức thuế tuyệt đối với một số hàng
hóa, dịch vụ chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.
Hiện nay, theo quy định tại Điều 7 Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt 2008 (sửa đổi 2014), mức thuế
tiêu thụ đặc biệt áp dụng đối với thuốc lá là 75%. Thời gian tới, Bộ Tài chính cũng định hướng áp dụng
thuế hỗn hợp, bổ sung thuế tuyệt đối với mặt hàng thuốc lá, trong đó có thuốc lá điện tử. lOMoAR cPSD| 61200861
* Tổ chức hoạt động tư vấn điều trị cai nghiện thuốc lá. -
Tăng cường phát triển dịch vụ tư vấn, điều trị cai nghiện thuốc lá; nghiên cứu, phát triển các
sản phẩm hỗ trợ cai nghiện; việc chi trả cho điều trị, tư vấn cai nghiện thuốc lá từ Quỹ bảo hiểm y tế.
Tăng cường tổ chức các hội thảo, chương trình đào tạo về tư vấn, điều trị nghiện thuốc lá cho tất cả
các đơn vị, tiến tới từng bước phổ cập, nâng cao năng lực và cập nhật kiến thức cho đội ngũ cán bộ y tế
về tư vấn cai nghiện thuốc lá. -
Với thế mạnh là Bệnh viện đa khoa hạng đặc biệt của cả nước, nhiều lĩnh vực đầu ngành như
Hô hấp, Tim mạch, Y học hạt nhân và Ung bướu..., Bệnh viện Bạch Mai được Quỹ Phòng, chống tác
hại của thuốc lá giao nhiệm vụ là đơn vị đầu mối thực hiện hoạt động, hỗ trợ chuyên môn cho cơ sở y
tế các tuyến về lĩnh vực phòng, chống tác hại của thuốc lá. Chương trình Phòng, chống tác hại của thuốc
lá, Bệnh viện Bạch Mai đã thực hiện nhiều hoạt động tư vấn, hỗ trợ người bệnh cai nghiện thuốc lá,
đồng thời đào tạo, tập huấn cho cán bộ y tế tại các cơ sở y tế trong cả nước về tư vấn và điều trị nghiện thuốc lá.
* Xây dựng tài liệu giáo dục và tổ chức các hoạt động truyền thông về phòng, chống tác hại của
thuốc lá phù hợp với các cấp học, bậc học.
- Phổ biến Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá và biện pháp phòng, chống tác hại của thuốc lá tới toàn
thể cán bộ giáo viên, nhân viên và học sinh tại đơn vị.
- Tăng cường tập huấn cho giáo viên các trường để giảng dạy về phòng, chống tác hại của thuốc lá.
- Triển khai các văn bản chỉ đạo phòng, chống tác hại của thuốc lá, các kế hoạch, hoạt động và mô hình
“Trường học không khói thuốc lá” tới toàn thể cán bộ giáo viên, nhân viên và học sinh bằng nhiều hình thức như:
· Giáo dục, tuyên truyền thông qua chương trình chính khóa: Thực hiện tích hợp, lồng ghép nội dung
giáo dục, tuyên truyền về phòng, chống tác hại của thuốc lá trong một số môn học chính khóa theo chương trình quy định.
· Giáo dục, tuyên truyền thông qua hoạt động ngoại khóa: Hoạt động GDNGLL, nói chuyện chuyên đề,
sinh hoạt dưới cờ, chương trình phát thanh măng non...
· Tuyên truyền thông qua đăng tải trên Website của nhà trường…nhằm phổ biến tới cán bộ, giáo viên,
nhân viên, học sinh các quy định của nhà nước, của thành phố về tác hại của hút thuốc lá và khói
thuốc thụ động. Đặc biệt chú trọng giáo dục và ngăn ngừa học sinh sử dụng các sản phẩm thuốc lá.
- Thực hiện tốt công tác phối hợp giữa gia đình, nhà trường, Ban đại diện cha mẹ học sinh để giáo dục
về phòng, chống táchại của thuốc lá. 100% các đơn vị tổ chức cho cán bộ, giáo viên, nhân viên, học
sinh ký cam kết thực hiện Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá và thực hiện tốt cam kết trường học không khói thuốc.
* Xây dựng Đề án hỗ trợ chuyển đổi ngành nghề cho người trồng thuốc lá. -
Tăng cường truyền thông bằng cách lồng ghép trong các lớp tập huấn, các buổi nói chuyện
chuyên đề, truyền thông lưu động, truyền thông trực tiếp tại cộng đồng về tác hại của thuốc lá, ảnh
hưởng sức khỏe, môi trường từ việc trồng cây thuốc lá. lOMoAR cPSD| 61200861 - -
Xây dựng lộ trình chuyển đổi cơ cấu cây trồng phù hợp với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng của
địa phương và dựa trên diện tích đất trồng thuốc lá hiện có. -
Tăng cường nghiên cứu và xây dựng thí điểm các mô hình chuyển đổi ngành nghề cho người trồng cây thuốc lá.
* Hằng nằm, tổ chức lễ mít tinh và truyền thông lưu động hưởng ứng Ngày thế giới không hút
thuốc lá (31/05) và tuần lễ quốc gia không thuốc lá từ 21-31/05.
Các cơ quan, đơn vị, địa phương tăng cường tổ chức đa dạng các hoạt động hưởng ứng Ngày
thế giới không thuốc lá (31/5) và Tuần lễ quốc gia không thuốc lá từ 25-31/5: Tổ chức diễu hành cổ
động; tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng, Trang/Cổng thông tin điện tử, hệ thống
loa truyền thanh tại các xã, phường, thị trấn; treo băng rôn khẩu hiệu, chạy tít chữ điện tử về thông điệp
phòng chống tác hại của thuốc lá tại cổng các các cơ quan, đơn vị, địa phương => để người dân biết đến
nhiều hơn góp phần nâng cao nhận thức về tác hại của thuốc lá.
*Chương trình “Xây dựng môi trường không khói thuốc lá Theo Luật Phòng chống tác hại thuốc lá” -
Tăng cường xây dựng Kế hoạch triển khai công tác tập huấn “Xây dựng môi trường không khói
thuốc lá Theo Luật Phòng chống tác hại thuốc lá” tại các sở, ban ngành, UBND địa phương.
=> Các đại diện tham dự đã được trang bị những kiến thức mới, cập nhật các thông tin mới nhất
về tác hại của thuốc lá, nắm được các nội dung chính trong Luật Phòng chống Tác hại của thuốc lá. Qua
đó sẽ góp phần đẩy mạnh tuyên truyền, xây dựng môi trường không khói thuốc và môi trường không
khói thuốc lá tại nơi làm việc, trường học và các địa điểm công cộng trong thời gian tới một cách có hiệu quả.
*Xây dựng các kế hoạch thực hiện phòng, chống tác hại của thuốc lá tại cấp địa phương. -
Đẩy mạnh công tác thông tin tuyên truyền, phổ biến trên Đài Truyền thanh huyện, Đài truyền
thanh các xã, thị trấn; tuyên truyền các quy định của Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá, tác hại của
thuốc lá điếu và các sản phẩm thuốc lá mới (thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, shisha), các biện pháp cai nghiện thuốc lá. -
Tăng cường việc thực hiện quy định về môi trường không khói thuốc và giám sát, đánh giá tình
hình các hoạt động phòng, chống tác hại của thuốc lá. Tiếp tục nhân rộng và duy trì mô hình “môi
trường không khói thuốc” tại các cơ quan hành chính, trường học, cơ sở y tế. -
Tổ chức các đoàn kiểm tra liên ngành về công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá, xử phạt
các cá nhân, tổ chức vi phạm quy định về cấm hút thuốc tại các địa điểm theo quy định của Luật Phòng,
chống tác hại thuốc lá. -
Kiểm tra và xử lý nghiêm các hành vi nhập lậu thuốc lá, kinh doanh thuốc lá giả và kinh doanh
trái phép các sản phẩm thuốc lá, việc thực hiện các quy định về cấm quảng cáo, khuyến mãi và tài trợ
thuốc lá dưới mọi hình thức. -
Tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao năng lực cho cán bộ lãnh đạo, quản lý các
cấp và người tham gia hoạt động phòng, chống tác hại của thuốc lá từ trung ương đến địa phương; lOMoAR cPSD| 61200861
*Kiểm soát các hành vi buôn lậu thuốc lá, kinh doanh thuốc lá giả, không in cảnh báo sức khỏe,
dán tem theo quy định. -
Đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức để người dân không tham gia uôn bán,
vận chuyển, tàng trữ, sử dụng thuốc lá nhập lậu, thuốc lá giả.. -
Tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật đối với các
tổ chức, cá nhân có hành vi kinh doanh thuốc lá điếu nhập lậu, thuốc lá giả, thuốc lá không in cảnh báo
sức khỏe, không dán tem theo quy định; thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, shisha nhập lậu,...
Khuyến khích về vật chất và tinh thần cho cơ quan, tổ chức, cá nhân đã phát hiện và tố giác, tố cáo
các hành vi kinh doanh thuốc lá nhập lậu, thuốc lá giả. -
Phối hợp ở cấp tỉnh, cấp quốc gia với các nước có chung đường biên giới và các nước có liên
quan trong phòng, chống kinh doanh thuốc lá nhập lậu, thuốc lá giả.
2.2.3.Vận hành các quỹ -
Ngân sách nhà nước, được bố trí trong dự toán chi ngân sách nhà nước hàng năm của các Bộ,
ngành, địa phương theo phân cấp ngân sách hiện hành.
-> Đối với nguồn kinh phí liên quan đến ngân sách nhà nước thì việc thực hiện và cơ chế quản
lý ngân sách từ khâu lập dự toán, chấp hành và quyết toán NSNN được quy định cụ thể theo Luật ngân sách nhà nước năm 2015 -
Quỹ phòng, chống tác hại của thuốc lá (sau đây gọi chung là Quỹ) là quỹ quốc gia, trực thuộc
Bộ Y tế và chịu sự quản lý nhà nước về tài chính của Bộ Tài chính.
-> Quy định cụ thể về cơ chế điều hành và quản lý quỹ được quy định cụ thể tại Điều 28 Luật
phòng, chống tác hại của thuốc lá 2012
2.2.4. Phối hợp tạo động lực
* Yếu tố vật chất: -
Xây dựng, ban hành chế độ đãi ngộ, chính sách phù hợp để khuyến khích cá nhân, tổ chức tham
gia hoạt động phòng, chống tác hại của thuốc lá. -
Thực hiện đãi ngộ xứng đáng đối với mỗi cán bộ. Xác định bậc lương khởi điểm phù hợp với thời gian đào tạo. -
Chính sách đãi ngộ đặc biệt đối với cán bộ y tế trực tham gia đào tạo tư vấn và điều trị cai nghiện thuốc lá. -
Đối với đội ngũ cán bộ chuyên môn được đưa đi đào tạo, bồi dưỡng cập nhật thông tin về tư
vấn và điều trị cai nghiện thuốc lá, cần phải hỗ trợ nơi ở, các chi phí sinh hoạt và di chuyển.
* Yếu tố tinh thần:
- Biểu dương kịp thời các cá nhân, tổ chức có nhiều thành tích xuất sắc, đóng góp cho công tác phòng,
chống tác hại thuốc lá bằng các hình thức khen thưởng thích hợp, tạo thành phong trào thi đua. lOMoAR cPSD| 61200861 -
- Có các chế độ, chính sách đãi ngộ phù hợp để có thể động viên, khuyến khích những cán bộ có nhu
cầu học tập nâng cao trình độ về công tác phòng, chống tác hại thuốc lá tham gia đào tạo kịp thời
2.2.5. Đàm phán, giải quyết các xung đột
- Đàm phán để giải quyết vấn đề về tính tự giác, chủ động, tích cực của chủ thể tham gia đào tạo nguồn
nhân lực vì thực trạng chưa tự giác, chủ động, tích cực của đội ngũ cán bộ ở nước ta bằng cách áp
dụng các biện pháp tạo động lực để thúc đẩy tính chủ động, tự giác.
- Đàm phán với các nước thực hiện hiệu quả việc PCTHTL để hợp tác trên phương diện quốc tế
- Đàm phán với các cấp lãnh đạo về chi phí đào tạo nguồn nhân lực, cải thiện cơ sở vật chất, trang thiết
bị thiết yếu cho PCTHTL để nhận được sự hỗ trợ từ nguồn ngân sách nhà nước kịp thời
2.3. Giai đoạn 3: Kiểm soát thực hiện chính sách
2.3.1. Xây dựng hệ thống thông tin phản hồi và thu thập thông tin thực hiện chính sách
- Báo cáo từ các cơ quan chính phủ: Thu thập báo cáo và thông tin từ các cơ quan chính phủ có liên
quan như Bộ Y tế, các bộ ban ngành có liên quan
· Các cơ quan thực thi cấp cơ sở, như cơ quan y tế địa phương hoặc cơ quan chống buôn lậu, có thể
báo cáo về hoạt động kiểm tra và xử lý vi phạm thuốc lá trong phạm vi quản lý của họ bao gồm số
lượng cửa hàng kiểm tra, số lượng vi phạm, biện pháp xử lý và kết quả đạt được.
· Các báo cáo từ cơ quan chính phủ cấp trung ương, như Bộ Y tế hoặc Bộ Tài chính, có thể cung cấp
một cái nhìn toàn diện hơn về việc thực hiện chính sách phòng chống tác hại của thuốc lá trên toàn
quốc. Báo cáo này có thể bao gồm thông tin về các hoạt động kiểm tra, vi phạm, tuân thủ, quảng
cáo, thuế và thu nhập từ thuốc lá, tình trạng tiêu thụ và tác động sức khỏe công cộng.
· Các cơ quan quản lý cao khác như Thanh tra Chính phủ hoặc Tổng cục Quản lý thị trường, có thể
báo cáo về việc giám sát, đánh giá và kiểm soát thực hiện chính sách phòng chống tác hại của thuốc
lá trên toàn quốc. Báo cáo này thường tập trung vào việc đánh giá hiệu quả của chính sách, phân
tích xu hướng, đề xuất biện pháp cải thiện và đưa ra khuyến nghị.
- Các cuộc kiểm tra và giám sát:
· Các cơ quan thực thi pháp luật, chẳng hạn như thanh tra, cơ quan quản lý thuế và cơ quan kiểm soát
thực phẩm, có nhiệm vụ thực hiện kiểm tra và giám sát việc tuân thủ các chính sách phòng chống
tác hại của thuốc lá. Các hoạt động kiểm tra này bao gồm kiểm tra cửa hàng bán thuốc lá, kiểm soát
việc quảng cáo thuốc lá và kiểm tra độ tuân thủ các quy định liên quan khác như về bao bì và nhãn hiệu…
- Phản ánh từ công chúng:
+ Tiếp nhận phản ánh từ công chúng, bao gồm thông tin về vi phạm, lời kêu gọi hỗ trợ, ý kiến và
đề xuất liên quan đến chính sách phòng chống tác hại của thuốc lá. lOMoAR cPSD| 61200861
+ Các kênh phản hồi công chúng có thể bao gồm hệ thống hotlines, email, trang web chính thức, mạng
xã hội và các cơ chế tương tác khác. Các phản ánh này có thể bao gồm ý kiến, góp ý, báo cáo, đề xuất
và nhận xét từ cá nhân, tổ chức, cộng đồng hoặc các nhóm liên quan. Các phản ánh này cần được phân
loại, đánh giá và phân tích để hiểu được xu hướng, mô hình và ưu tiên của công chúng.
- Đánh giá định kỳ:
+ Thực hiện đánh giá định kỳ để đánh giá và đo lường kết quả và hiệu quả của chính sách phòng chống
tác hại của thuốc lá. Đánh giá này có thể dựa trên các chỉ tiêu và tiêu chí đã đề ra trong chính sách và
sử dụng các phương pháp đánh giá như phân tích số liệu thống kê, phỏng vấn, khảo sát, nghiên cứu và
so sánh quốc tế. Đánh giá hiệu quả và tác động của chính sách phòng chống tác hại của thuốc lá đối với
mục tiêu và kết quả mong đợi. Xem xét liệu chính sách đã giảm được sự tiếp xúc với thuốc lá, giảm tỷ
lệ hút thuốc lá, tăng cường ý thức về tác hại của thuốc lá và tác động đến sức khỏe công cộng.
=>> Khi triển khai chính sách phòng chống tác hại của thuốc lá, việc xây dựng một hệ thống thông tin
phản hồi và thu thập thông tin đáng tin cậy là rất quan trọng. Hệ thống này không chỉ giúp chúng ta
thu thập thông tin về việc thực hiện chính sách một cách hiệu quả, mà còn cung cấp một cơ sở dữ liệu
quan trọng để đánh giá và cải tiến chính sách trong tương lai.
2.3.2. Đánh giá sự thực hiện lOMoAR cPSD| 61200861
Chính sách Quốc gia về phòng chống tác hại của thuốc lá cho giai đoạn đến năm 2030 cũng chỉ
mới được phê duyệt thời gian gần đây, do vậy những kết quả trong việc tổ chức thực thi chính sách này
có thể chưa nhìn thấy rõ được ngay tại thời điểm này. Tuy nhiên, dựa vào những chiến lược liên quan
đã được triển khai trước đó thì chúng ta có thể đánh giá một các ước lượng khi tổ chức thực thi chính
sách này trong thời gian tới như sau: * Mặt tích cực:
- Bộ Y tế đã có nhiều nỗ lực trong việc thực hiện các công tác phòng chống tác hại thuốc lá, đi theo các
khuyến cáo của Công ước Khung về Kiểm soát thuốc lá của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO FCTC) mà
Việt Nam đã tham gia năm 2004. Bộ Y tế đã:
+ Ra được Luật phòng chống tác hại của thuốc lá (năm 2012) và văn bản pháp luật hướng dẫn thực thi các điều trong Luật
+ Thành lập được Quỹ PCTH thuốc lá – thể hiện cam kết chính trị của Nhà nước ta về thiết lập nguồn
kinh phí để thực hiện hoạt động PCTH thuốc lá khi tham gia Công ước khung về kiểm soát thuốc lá
và cam kết về mục tiêu thiên niên kỷ và mục tiêu phát triển bền vững
+ Thực hiện nhiều hoạt động truyền thông về tác hại thuốc lá vào dịp 31/5 hàng năm, “ngày thế giới không khói thuốc”!; * Thách thức:
- Khó khăn trong thay đổi hành vi: Từ bỏ hoặc giảm sử dụng thuốc lá là một quá trình khó khăn đối với
người dùng. Một số người có thể gặp khó khăn trong việc từ bỏ hoặc giảm sử dụng thuốc lá do sự
nghiện và cảm giác khó chịu khi không hút thuốc.
- Vế thuế và giá: Việt Nam là nước có mức giá và thuế thuốc lá ở mức thấp so với các nước trong khu
vực và trên thế giới. Hệ thống thuế thuốc lá hiện nay của Việt Nam (thuế tỷ lệ và tính trên giá xuất
xưởng) có nhiều hạn chế khiến giá thuốc lá rẻ, làm tăng khả năng tiếp cận và mua thuốc lá của thanh
thiếu niên và người nghèo, giảm hiệu quả của công tác PCTH của thuốc lá.
- Về quản lý thuốc lá mới: Chưa có quy định quản lý sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.
Điều này làm gia tăng sự phổ biến của các sản phẩm thuốc lá mới cho thanh thiếu niên và gây nguy
cơ tiềm ẩn, phát sinh các tệ nạn xã hội
2.3.3. Điều chỉnh chính sách
Như đã đề cập trước đó, chính sách này mới được phê duyệt do đó vào lúc này sẽ chưa thực
hiện điều chỉnh chính sách, cần phải có thời gian để chính sách đi sâu vào thực tế. Tuy nhiên nhìn vào
những thách thức có thể gặp phải khi thực thi chính sách, có thể đưa ra những sáng kiến và đổi mới chính sách như sau:
- Kịp thời điều chỉnh tăng thuế suất tỷ lệ đang áp dụng, phải áp thêm thuế tuyệt đối. Với giải pháp này
sẽ giúp giảm được hàng nghìn người hút thuốc - phần nhiều là thanh thiếu niên và người thu nhập
thấp, đạt được mục tiêu giảm tiêu dùng hút thuốc, chưa kể góp phần tăng thu cho ngân sách nhà nước.
- Đề xuất ban hành những quy định quản lý sản phẩm thuốc lá mới