Tổng hợp bài giảng môn học Thiết kế đồ họa căn bản | Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông

Tổng hợp bài giảng môn học Thiết kế đồ họa căn bản của Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông với những kiến thức và thông tin bổ ích giúp sinh viên tham khảo, ôn luyện và phục vụ nhu cầu học tập của mình cụ thể là có định hướng ôn tập, nắm vững kiến thức môn học và làm bài tốt trong những bài kiểm tra, bài tiểu luận, bài tập kết thúc học phần, từ đó học tập tốt và có kết quả cao cũng như có thể vận dụng tốt những kiến thức mình đã học vào thực tiễn cuộc sống. Mời bạn đọc đón xem!

101 51 lượt tải Tải xuống

Chia sẻ Báo cáo tài liệu

LÖI NÓI ÐÅU

Bài giáng "Thiêt ké dd hao co bån" dùng cho Sinh viên tham kháo, thuQc

lïnh vuc truyên thông Da phuung tiên. NQi dung cua tài liêu dècåp (i) Tôny quan

vê thiêt kê dd hQa co bån; (ii) Mât só nguyên lý thiêt kê hoa cc þån; và (iii) Quy

trình thiêt kê sån Pham dô hoa.

NQi dung giáo trình này thì liên quan các nguyên lý cU bån trong thiêt kê,

và quytrìnhvo bån dê sån xuât sån phâm dô hoq. Tài Iiêu duqc dánh sô chucyngm.

theo chù thú tu. Mât sô hình vè và bång biêu trong các chuong có giá tri minh hoa.

êt sô hình vè duqc trích tir các tài lieu tham khåo, dê tien dôi chie và có thêng n

sâu hon.

NQi dung dä grinh bày các vân dê co bån vê Iïnh vuc thiêt kê dô hoa, mât

sô các nguyên lý vànguyê •täc trong thiêt kê dô hoa. Nôi dung chính cùa tài liêu

tap trung vào c&šé lý thuy

ê thiêt kê dô hoa. Do nQi dung cân trình bày liên

quan dên cá tô do hoo, và dành cho Sinh viên trong chuyên ngành thiêt kê, nên

mât sô • ên thúc Vekÿ thuat mói chi dùng lai (3 múc co bån nhât. Trong các

chuong có nhùng thuat ngù duqc chú thích bäng Tiêng Anh giúp doc giå hiêu rõ

hon ve tir gôc duqc sir dung.

Tác giå Xin Chân thành cám on các thây cô trong khoa Da phuong tien,

Hoc viên Công nghê buu chính viên thông dã trq giúp dê hoàn thành tài lieu này.

MUC LUC

LÒI NÓI ÐÅU ......................................

DANH MUC HÌNH ÅNH.. . . .. ............ ..... . . ...

CHU'ONG 1: TONG QUAN vÊ THIÉT KÉ DC) HQA CO BÅN.

1.1. Giói thiêu tong quan vê thiêt ke dô hça ............

1.1.1. Khái niêm vê thiêt kê dô hoa ..... .........................

1.1.2. Mêt sô úng dung cúa thiêt kê dô hoa tron 0t sô lïnh vuc . .

l. 1.3. ÐO phân giåi ánh ... .20

I. 1.4. Quan h? giùa kích thuóc và dôp ân iåihnh.... . .... .. ...........,...23

1.2. Mêt sô 10?i dinh d?ng pho biên...... ........ 25

1.2. l . hQa bitmap . .25

I . 2.2. Ðô hoa vector .28

CHÜONG 2: MOT S NGUYÊN LÝ THIÉT KÉ DC) HQA CO BAN .......31

2.1. Nhip diêu...... ..... . .. . ..............31

2.2. Không gian. ...„........ 34

2. . Không gian âm và không gian duong ..... .... . .. 35

2.22. MÐsó loai hình không gian phô biên trong thiét ké. 38

2.3. Màu sác .

........46

2.3. l. Lich sù cúa màu säc ................................... .

2.32. Vòng Thuân sác ................................................... .49

2.3.3. Môt sô thuât ngù vê màu säc...

.52

2.3.4. Mêt sô cách pha màu co ban trong thiêt kê. . .53

2. 3.5, Tâm Iý màu säc

2.4. Bó cuc .. ...... ...85

.85

.92

2.5. Typography. 94

.95

...

....

2.4.1.

Các

2.42.

Quy

2.5.1.

Mêt

2.52.

Typeface

2.5.3.

Các

CHUONG

106

112

125

.99

3.1. Tièn

3.2. Sin xuat ..

3.3. Hâu kÿ 126

TÀI LIEU THAM KHÅO ................................„............................................. 127

DANH MUC HÌNH ÅNH

Hình 2. I : Thiêt kê bê thuung hiêu Têt theo chû dê truyên thông cüa Bee Design

.33

Hình 2. 2: Thiét kê poster cho su kiên âm thuc cùa cong dông Upp West Side

.34

Hình 2. 3: Không gian âm và không gian duong trong thiét ke .35 Hình 2. 4:

Thiêt kê khi không gian âm không hô tro ôn gian dûong ... .37 Hình 2. 5:

Poster bQ suu tap "Mickey Go Vietnam" cua hãng thði trang Bò Sùa

.39

Hình 2. 6: Mô hình nguyên täc tao rèúa khêng gian Isomertric .. 40

Hình 2. 7: Luói Isometric............. ..... .42

Hình 2. 8: Công cu Isometric trên dobe Illustrator ..,............,.............. . .43 Hình

2. 9: An phâm thiêt ké úng ung không gian Isometric 43 1--1ình 2. 10: Phói

cánbdiêm ............................ . .

Hình 2. 1 1: Thiêt kê dung không gian hai diêm tu . .45

1--1ình 2. 12. Thí nghiêm c a nhà khoa hQC Issac Newton. . .48

Hình 2. : Vòng thuan .. ..50 Hình 4: So dô ay vê màu cùa MicheaI-Eugène

Chevreul .. .52 Hinh 2.05: Nguyên täc Phôi màu don säc............

Hình 2. 1 : Poster triêm lãm tranh cùa Båo tàng Mÿ thuat Duong dai New York

Hình 2. 17: Nguyên tác phôi màu tucyng dông... .56

Hình 2. 18: Poster phim Kung Fu Panda . „ .57

Hình 2. 22: Poster phim Aladdin và Cây Ðèn Thân .......,..... ... . . 61

Hình 2. 23: Màu dó 63

Hình 2. 24: Úng dung màu dó trong thiêt kê dô 1104 ... .65

Hình 2. 25: Màu Vàng... ......66

Hình 2. 26: Úng dung màu vàng trong thiêt kê dô .... 68

Hình 2. 27: Màu xanh duong ..... ..... .69

Hình 2. 28: Úng dung màu xanh duong trong thiêt ké . .71

Hình 2. 29: Màu cåm.................................. .72

Hình 2. 30: Úng dung màu cam trong têt ke 73

Hình 2. 19: Nguyên tác phôi màu bô túc .

Hình 2. 20: Logo cua thuong hiêu nuóc ngqt Fanta ....

Hình 2. 21: Nguyên täc phôi màu tam giác dêu....

.58

.59

.60

Hình 2. 31: Màu xanh lá cây .... .... .75

Hình 2. 32: Üng dung màu x lá cay trong thiêtkê dô 1104.... . 76

Hình 2. 33: Màu tím .... ... .77

Hình 2. 34: Úng dun màu tím trong thiét kê dô hoa.... . .79

Hình 2. 35: Màu en.... ..... ..... ..... ..... ..... ..... ..... ............ .81

Hình 2. 36: I$ñg dungm' den trong thiét ké dô

Hình 2. : Màu träng .....................„........................... . 83

Hình 8: Uhg dung màu träng trong thiet ké dd . ...84

Hinh 2.39: B cuc tý lê vàng.. .85

Hình 2. 4 : Thiêt kê logo hãng Pepsi... . 87

Hình 2. 41.• Úng dung bô cuc 1/3 trong môt sô thiêt kê .. .... . 88

Hình 2. 42.• Bô cuc cân bäng qua truc ngang và truc doc . .89

Hình 2. 43: Thiêt kê poster büa än sáng cùa McDonald's................................... 90

Hình 2. 44: Thiêt kê khai truong Clia Gong Cha... .91

Hình 2. 45: Phông chù Arial ................ .... ... ...

Hình 2. 46: Ðinh dang phông chü' Arial... 98

Hình 2. 47: Phông chù có chân Cô diên- ICT Berkeley Oldstyle . 99 Hình 2. 48:

Phông chü có chân cách tân- Saint Capital. 100

Hình 2. 49: Phông chù có chân hiên dai- Didot... 101

Hình 2. 50: Kiêu chù Neo-grotesque- Helvetica............,

102

Hình

Hình 2. 51: Kiêu chù không chân hình hoc- Manrope . .103 Hình 2. 52: Phông

chù viêt tay- Sheyla ... .... 104 Hình 2. 53: Phông chü trang trí — Disney Font.

105

Hình 3. 1: Quy trình tu duy thiêtkó 5 buóÇ c ' Viên Thiêt kê Hasso-Plattner 109

Hình 3. 2: Hình ånh millh hoa buóc d 110 Hình 3. 3: Hình anh inh 0? bu 110

Hình 3. 4: Hình ånlv •nh hao buóc too tuðng 111

Hình 3. 5: Hình anh minIvh0@buóc thù nghiêm . .111

Hình 3. 6: Hìnb ánhmjnh hoa buóc kiêm tra . .112

Hình : Mäu bång cåm húng trong thiêt ké ................,.................................. 123

8: Bång cåm húng trong thiêt ke cho ví du giå lap 124

CHUONG 1: TONG QUAN VÊ THIÉT KÉ BO

HQA CO BÅN

Thiêt kê dô hoa dã trð thành mât nghành nghê không thðihiêu tron cuêc

sông cua chúng ta hiên nay. Ta có thê bät gap nhùng thiét kê khác nhau xung

quanh cuôc sông chúng ta nhu mâu ma cùa các sån pliâm chúng ta iêu dùng môi

ngày hay nhùng poster quång cáo duqc däng tái trên hV/cáC mang xã hôi nôi

tiêng. Nêi dung chuung I sè cung câp cho dôc giá nh kiên thlt&co bån liên quan

dên lïnh vuc thiêt ké dô hoa. Qua dó ngtrði dQðsê cócaiAhìn tông quan nhât vê

lïnh vuc thiêt kê, tâm quan trQng cua thiêt kê dô ho các vân dê Iiên quan dên thiet

kê dô hoa.

I.I. Giói thiêu tong quan ve thiet ke do hça

1.1.1. Khái niêm vê thiêt kê dô hoa

Nêu hiêü mât cáclv don giån, Thiêt kê dô hoa là su kêt IWP giùa {y tuò•ng

sáng tao và khå näng Cåm nhân thâm mÿ, thông qua các công cu dô hoa dê truyèn

tåi thôñg diêp bäng nhùng hình ånh dçp, án tuqng, di vào lòng nguði. Hay ta có

thêhiiu: hQa là su kêt hop giùa thông tin và nghê thuât. Ðê có thê hiêu rõ han ta

hãy cùng tìm hiêu vê 2 thuat ngù chính câu tqo nên thuat ngù thiêt kê dô hoa dó

là: thiét ké (design) và dd hoq (graphic).

Thiét kê (design)

Danh tir design

có xuat x ' Or chù

disegno cúa tiêng Latinh, có tir thði Phuc hung, có nghïa là ph$c thåo, thuâtvë,

thiêt kê, bån vë và là co sð cúa moi nghê thuat thi giác, công vi. cúa su sáng tao.[l]

Thði dó thuât ngù này thuðng ám chi công viêc sáng tao cúa cá hoa si vè tranh,

tac twng v.v. và hon nùa dó vân chua phái là r»Qt nghêchuyên nghiêp hoàn toàn

(full-time. professional) mà gän két nhu mot thuoc ZAA tmh cù hoa si, nhà diêu

khäc hay các nghê nhân.

Ðêñ thê kl 16, tai Anh, khái niêm này dà mð rêng hon nhu là "1âp trình mot

cái gì dó dê thvc hiên", "thuc hiÇn phác thåo mot bån vè dâu tiên cho mot tác

phâm nghê thuât" 1104c "phác thåo cùa mot sån phâm mÿ nghê" .[I] Design là

phác thåo, thiêt ké, ché rnäu và lap ké hoach cho sån phâm công nghiêp. Vói quá

trình công nghiêp hóa cüng là quá trình hình thành lich sû design và bät dâu vào

khoáng giùa thé ki 19.

Dô hog (graphic)

(graphic»bát nguôn tir tiêng Hy Lap (graphe), nghïa là dánh dâu bao gom Vän

bån v) hhùng dâu vë.[l] Ðên giùa thé ký 17 tir graphe dã duqc phiên âry ra tiêng

anþ la graphic.[l] Tuy nhiên, ta có thê thây duqc su tôn tai cúa dô hoa dã có tir

phiêu thê ký truóc dó tiêu biêu là nhüng dâu vë cua nguði tiên sir trong thði kÿ dd

dá, hay nhùng dd hoq duqc diêu khäc trong thði kÿ ai câp cô dai. Do dó, dô hoa

dã tàn tai rat lâu trong cuôc sông cúa con nguði. Nó dã có sur kêt nói manh mè tói

môi cá thê cùa chúng ta trong suôt thði kÿ phát triên.

Dua vào hai thuât ngù trên ta có thê hieu thiêt kê dô hoa là loai hình nghê

thuat úng dung, kêt hop hình ånh chù Viêt và ý tuong mot cách sáng tao dê truyên

dat thông tin hiêu quá và thú vi qua các hình thúc ân phâm in ân và truc tuyên.

Hay theo Juliette Cezzar: ". . . thiêt kê dd hoa.. là mot phuong tien cùa giao tiép.

bao gôm viêc sir dung/kêt hqp giùa nhùng hình ånh, và tù ngùduqc ' g dung hâu

hêt trên moi thú, và hâu hêt khäp moi noi... trong cuêc sôngÀiàng ngày hay trên

các nên tång sô hoá ".[8]

1.1.2. Mât so úng dung cúa thiêt ké dd hoa trong mât sé Imh vuc

Lïnh vuc thiêt ke bô nhân diên thu•ong hiêu

Vói thi truðng sån phâm ngày Ÿàng da dang, nhân diên thuong hiêu

dang là mât trð ngai dôi vói các doanh nghiêp hiên n âu hói dat ra sè là làm thé

nào dê doanh nghiÇp cua tôi së nôi bat trongthi ðng dây canh tranh hiên nay.

Môt trong nhùng cách thúc chính dê iúp d0áñh nghiêp có thê vuqt qua khó khän

dó chính là viêc úng dune bê nhân diên thuung hiêu. Ðâu tiên, chúng ta hay xác

dinh vây OJIhân dièn thuung hiêu là gì?

BQ nhân diên th g hiêu duqc hiêu mât cách don giån là tap IWP cùa các

yêu t

huyê biÇt, giúp làm nôi bât các khía canh xung quanh thuung hiêu mà

dognh nghiêp huóng tói.Ck1 thê, môt bê chuân bao gôm: ogo

Tên

Phân hình ånh

Màu säc däc trung

Danh thiêp

Bì thu

An phâm truyên thông

Các vat phâm nhu poster quång cáo, áo, mü dông phuc,.

Muc dích quan trQng nhât cùa nhân dièn thuung hiêu là gì? ó là tao ra su

nhât quán, tính chuyên nghiêp cúa doanh nghiêp. Tir dó, 140 thiên cåm vói khách

hàng, dôi tác, cùng nhu nhùng nguði tiêu dùn khá NhuÑây, doanh nghiêp dC dàng

cham dên 'ftrái tim" nguði dùng h

Thành phân cua mât bê nhân dièn thucmg hlêu chuân sè bào gòm bôn thành

phân chính dé) là:

Thú nhât, bê nhân diêm uong hiêu Vän phòng: bQ nhân diên này thê hiÇn

tính thông nhât và su chuyêil nghlêp dôivói các hoqt dông hành chính, Vän phòng.

Ðông thði, nó cüng Íå cách dê ta nên su gän kêt bên ch4t giüa nhân viên, sêp,

nhùng nguði tro nêl ê công ty. Mât bê nhân dièn thuung hiêu Vän phòng dây dû

bao gôm:

Hình L 3: Mâu bô nhân diêíóthtpongìiiëu Vän phòng

_JLTyong bhân)lày, doanh nghiêp cân chú nhât dên phân logo. Cu thê, môi

doanh nghiêp 4êu sû dung mât logo chính, xuyên suôt các hoat dông. Bên canh

dó, trong@êt sô truðng hgyp cân thiêt nhu in trên các phông nên khác nhau, hay

trên ân phâm phát hành, các logo Phu vói màu säc phù hgp hon sè duqc sû dung

thay thé.

Cùng vói dó, Các dô dùng vän phòng cân duoc thiêt kê hài hoà vói phong

cách logo, dê tao nên tính thâm mÿ cao. Tuÿ thuêc vào tùng vat dung, cùng nhu

dôi tuqng khách hàng huóng dên, Các mâu thiêt kê cân dám báo yêu tô nhât quán.

Thú hai, bô nhân diên thuung hiêu theo san phâm: là bê nhân@iên bao gôm

Các sån phâm do chính doanh nghiêp sån xuât và cung câp truyên thôn@chó

thuung hiêu. Cu thê, Các thành phân chính nhu:

Bao bì

Nhän mác san phâm

Phiêu båo hành

Huóng dân st dung

Mêt mâu bao bì dep khôngchi giúpc viêc bán hàng trð nên dê dàng hon, mà

còn góp phân tao nên hiêu ng tru èn bá thuong hieu hiêu quå. Vì thê, khi phân

mäu mã duqc thiêt kê dôc hút mät nhìn, dông thði dåm båo dòng nhât vói quy

chuân nhân iên thuung hiêu, chäc chän diêu dó sè gia täng dô uy tín cho thuung

hiêu, c o doanh n hiep.

„r(Thêm Vao dé; thông qua khâu thiêt kê nhãn mác, hay phiêu báo hành, nguði

myåhàng cüngluôn cåm thay yên tâm khi sir dung sån phâm, däc biêt Có the chú

dQng phân biêt hàng giå, hàng nhái trên thi truðng. Ðiêm này rât Có Iqi cho doanh

nghiêp, và khäng dinh chât Iuçmg thông qua tùng sán phâm, tránh nhùng hê Iuy

xâu không dáng có.

Biên hiêu Có thê dät truóc công ty, vän phòng, hay tai các dai lý uý quyên. SV

xuât hiÇn này chäc chän së khiên khách hàng luu tâm hon vói thuong hiêu Clia

ban. Hình thúc quång cáo sù dung nhùng tâm biên Ión Ià mot cách thu hút và

tiêp can rât nhiêu khách hàng, dên tir các phân khúc khác nhau. Thông

thuðng, các

mâu biên quáng cáo duqc (tat tai các vi trí dep nhu ngä tu, trên duðng lón, hay

ngoài tòa nhà,.

Hình I. 5:

Mâu bê nhên clien thuung hiêu ngoài tròi

Thâm chí, rât nhiêu doanh nghiêp hiên nay áp dung quang cáo trên các

phucyng tiên nhu taxi, xe bus,.. cüng dem Iai hiêu quå dáng kê, giúp Ian tóa hình

ánh thuong hiêu dên moi ngóc ngách dði sông.

Thú tu, bê nhân diên thuung hiêu Marketing: Vói sur phát triên manh më

cùa Internet và nên tång m'4ng xã hôi, dâu tu chú trong tao dung nhüng bê nhân

diên thuo•ng hiêu tir Marketing Online chäc chän dem dên hiêu quå không ngð

bên canh

các dang Marketing truyên thông. MQt bê nhân diên thuong hiêuMarketing

Hình l. 6: Mâu bô nhân diën thwang hiêu Marketing

chuân

Mêt sô litu ý khi úng dung thiêt kê trong bê nhân diên thucng hiêu, do Ià:

Ý tuðng rõ ràng: Khi bät tay vào thiêt kê bö nhân diên thuong hiêu, doanh

nghiêp cân dua ra ý tuøng rö ràng. Ðây là buác dät nên móng quan trong,

giúp doanh nghiêp dê dàng phát triên cüng nhu vach ra duqc quy trình

thiêt kê tôi tru nhât. Hon nùa, khi dä Có muc tiêu cu thê, diêu này hô trq

các khâu thiêt ké luôn duqc diën ra theo dún huóng.

SIX thông nhât Xuyên suôt tìr dâu dên cuôi: Theo phân tích dua trên hành

vi nguði dùng, khi khách hàng tiép xúc vói san phâWdich Ñu cúa doanh

nghiêp, ho së dua trên nhùng hình ånh däc trung thê hiên thuŒng hiêu

thông qua tính liên kêt vê phân hình ånh giüa các yêu tô trong bö thuong

hi?u. Tính däc trung cùa Sán phâm së ôn tai khi dü duqc su thông nhât

ve: logo, phông chù và màu säc.

Linh vuc thiêt kê ân phâm xuât bån

Ðé Có thê hiéu rö hon vð úng dyngsuæthiêt kê trong lïnh vurc này, ta cân

hiêu ân phâm Ià gì?

An phâm I Sán hâm duçyc làm bði công nghê in ân hoac Có thê phát hành

duói dang truyên thông, húng Có nêi dung, hình ånh, thông tinh doanh nghiêp cân

gùiÿîi cêng dông. MQt sô ân phâm tiêu biêu nhu sách báo, bån dô, nhãn hiêu bao

bÍLbån nhac iêu mãu, danh thiêp, tài liêu, thiêp mði...Ngày nay, nhð viêc sü dung

ân ph mà tri thúc và vän hóa duqc Ian truyèn trong cQng dòng dö dàng hon. Nhât

là trong nhùng nghành giáo duc, vän phòng phâm,.

Theo tính Chât phát hành, ân phâm duqc chia thành 2 Ioai riêng biet và Có

nQi dung khác nhau:

dây

së

tap

trung

vào

úng

An phâm là các xuât bån phâm bao gôm nhùng loai nhu sách, tap Chí, báo

duqc xuât bån thành nhiêu phân dinh kÿ hoäc không dinh kÿ. Bên canh dó là các

ân phâm tð roi riêng lé nhu bån dô, tranh ånh hay bán nhac.

An phâm không thuêc vào nhóm các xuât bån phâm có thê k dêñ các loai

nhu bao bi, tài liêu thông kê, nhãn hiêu, danh thiêp, biêu mãå, in thiêp catalogue,

in thuc dcn. . .

bån chính, dó là:

Thú nhât, báo in và tap Chí in: Báo n à oai hình báo Chí sir dung chù Viêt,

tranh, ånh, thuc hiên bäng phuðng tlên in phát hành dên ban dQC, gôm báo in,

tap Chí in. Úng clung chínJícúa iêt kê trong báo in là su kêt IWP cua cá yêu tô

thiêt kê nhu chû Viêt, anh và ånh trên nên tàng bån in ân

tnrc tiêp.

Hinh I. 8: Mâl/ iqp Chi in Thú hai, sách: giông vói báo

in sách cüng là mot án phâm xuât bán và úng dung

Các yêu to thiêt kê giông báo in và tap chí in.

công nghê, cùngnhu, su pho cap cåu Internet, ân phâm xuât bån không chi tôn tai

duói dang in ân, mà nó còn tôn tai duói clang sô hoá. MQt sô sån phâm tiêu biêu

chính là E-magazine và báo chí sô.

Khác biêt vói nhùng an phâm in an, an phâm xuân bån trên nen táng sô Có

tính da phuong tien hon trong thiét kê. Không chi là su kêt hgp cüa Các yêu tô

kích

thuc

hgp,

dê

tránh

triên

cua

thiêt kê co bán nhu hình ånh và chù, nhùng ân phâm xuât bån này còn bao hàm

các yêu tô khác nhu hình dêng, video, âm thanh,. . . Chính vì vây khi úng dung

thiêt kê vói các 104i ân phâm này, chúng ta cân chú ý dên viêc kêt hqp hài hoà

giùa các yêu tô và su cân bäng dê tao ra nhùng tråi nghiêm thoai mái dôi vói nguði

xem.

1.1.3. Ðê phân

giåi

Cùng giôngnhu Cá hê thông thâu kính khác, mät ngurði chi phân biêt dugc

hai diêm cqnh nhau kh ánh cúa chúng trên võng mac cách nhau mot khoång O

nhât dinh. Khi nhðÍ\on khoang này, bê não cúa ban là noi quyét dinh xem dây có

phófià 'hai diêm khác nhau hay không, tir dó diên giåi dê bqn hiêu dôi tuqng trông

nhu thên . Giá tri này duqc gQi là Näng suât phân ly (Resolving power) hay ÐQ

phân giåi góc (Angular resolution) và khác nhau dy môi nguði.[12] Vói nguði

bình thuðng thì con sô này là 1 phút, túc là ho có thê phân biêt duqc hai màu dät

canh nhau và truóc mat tir 5 dên 7 mét. Ta gQi ho là nhùng nguði có thi luc

20/20.

Ðiêu này dân tói viêc trong quá trình tái tao hình ånh, ta phåi phóng lón

hình ånh dê khoång cách góc (angular distance) giùa hai diêm kê nhau Ión hon

näng suât phân ly, tir dó mói có thê tao du•qc ân tuqng cho nguði xem khoång

cách xa.[12] chièu nguqc lai, vói cùng mot kích cð hình ånh thì Ylec täng dê phân

giåi có thê không tao ra nhùng búc ånh rõ nét hon boi khi àng tän thì khoang cách

góc giùa hai diêm càng giám và khi khoang cácl+góc ñhó h näng suât phân ly thì

não không thê phân biêt duqc các chi ti Tham chí, dây còn Ià viêc làm có hai bði

nó làm täng dung luqng hình ånh mot ách không cân thiét.

Vay ta có thê hiêu räng dô phân giåi ånh trong thúc tê là cách chúng ta nhìn

nhân vê nhùng hình anh xung quanh Chú ta, à cách chúng ta thu thâp thông tin

thông qua thâu kính chính là dôi mä . r g CLiê sông hàng ngày, dô phân giåi së

tuÿ thuôc vào chât luqng cúaxlúôi thâu kính.QTuy nhiên, khái niêm cúa dQ phân

giåi ánh Iai dugc nhìn nhân theo Qt cácÁ khác trong thði dai công nghê hoá hiên

nay.

Hiên pay, dô phân iai ånh liên quan nhiêu dên vói các thiêt bi công nghê sô

nhu: tínhvtivi, màn chiêu, máy ånh, e có thê hiêu rõ hon vê dô phân giái ánh, ta

sc tìm hiêu mot don vi do lu g dê phân giái trên nên tång sô hoá dó là Pixel

Pixel hay pel (viét tát trong tiêng Anh cüa tù "picture element") mang

nghïa tiêng Viet Ià diêm ånh.[12] Ðây Ià diêm vat Iý trong hình ánh raster,

bitmap hoac mot khôi màu nhò. Trong môi pixel ë có tùng thông sô màu khác

nhau, dây là don vi co bån nhó nhât dê tao nên 1 tâm ånh kÿ thuât sô.

mêm chuyêñ ung nh së thây mot búc ånh

phân

nhùng

hình

nhau

së

hoàn

Vay ta có thê hiêu dô phân giai ánh là luqng thông tin duqc chúa dung trong

mot tap tin anh kÿ thuat só duqc hiên thi trên các thiêt bi diên tir duqc do bäng

pixel. ÐQ phân giái cùa búc ánh càng cao khi sô luqng pixel chúa dung trong búc

ánh càng cao.

Công thú'C tính và gu dôi dan vi pixel

Thông thuðng, i búc ánh dèu Có nhüng hình dang khác nhau nhu hình

vuông, hìnhßhù nhât,hì tròn,.. .Chiêu rong và chiêu cao cüa búc ånh Có thê tính

bàng dŒ1í

Ni pixel,'éu muôn tính sô lucyng pixel trong búc ånh, ban chi cân áp

dung theo côn thúc sau dây là chính xác nhât:

(Luqyng pixel trên chiêu rong) x (Luqng pixel trên chiêu dài)

Ví dv, búc ånh Có 1900 pixel chiêu rong và 1024 pixel chiêu cao thì búc ånh dó

Có tông cêng: 1900 x 1024 = 1.945.600 pixel.

Công thú'C quy dôi don vi pixel

Pixel thuðng duqc quy dôi sang don vi lón hon là megapixel. Theo dó,

1.000.000 pixels tucyng duo

ng I megapixel (I triêu diêm ånh). Quay Iai vói VI'

du trên, búc ánh có 1.945.600 pixel nghïa là nó xâp xi 2 megapixel (2 triêu diêm

ånh). ViÇc quy uóc pixel ra megapixel së giúp chúng ta có mot cái nhìn t quát hon

vê sô luqng that su hiên hùu trong mot búc ånh. Và diêu dó së giúpta dð dàng so

sánh dô phân giái cua các búc ánh vói các don vi pixel khácnfrau.

Ngoài úng dung don vi megapixel dê so sánhvà nhìn nhân dê phân giåi cúa

ánh. Trong thiêt kê còn quy dôi nhìn nhân vê Q phân gidi qua don vi pixel per

inch (PPI) hay còn duqc hiêu là dô lugng hat pixe trong mot inch. Vây sô luqng

pixel trong mot búc ánh càng nhiêu th

ßð Iu PPI së càng cao vì lúc này trong mot

inch cùa birc ånh, së chúa dung nhiêLi hat i el. Do vây, PPI càng cao thì dô phân

giåi ånh së càng cao.

96ppi 192ppi 384ppi

Hình I. 13: Sô lito•ng PPI tang dân tir trái sang phåi

1.2. Môt sô 10?i dinh d?ng phô biên

1.2.1. Ðô hQa bitmap

Hình 1. 14: Mâu dô hog bitmap

Bitmap hay ånh Bitmap (raster image) là khái niêm dê chi mot mqng luói

chúa dày däc các ô vuông nhó nôi tiêp nhau trên mot mat phäng. Mdl ô vuông

chúa mot mã màu duy nhât duçyc gQi Ià pixel hay diêm anh.[151 Khi säp các

pixel màu theo mot trat tu nhât dinh chúng ta dugc mot búc ánh hoàn chính. Anh

bitmap Ià viêc säp xép có trat tv các pixel diêm ånh trong mot hình chü nh@tnham

hiên thi màu säc và chi tiêt cüa chu thê. Sô lugng pixel màu trên mot d vi chiêu

dài duqc goi là mât dQ diêm ånh. Thông thuðng mot búc ånh có hang tri€u pix

diêm anh nhu vây. Ðông thði chúng ta thuðng sù dung khái m. Megapixel dê mô

tå sô diêm ånh xuât hiên trên môt diên tích nhât dinh.

Ðô hoa bitmap là khái niêm dê chi viêc tao ra- chinh sùa, thay dôi rnàu säc

và trat tv cüa tùng pixel màu trên búðLanh. Thong qua dó tao ra nhùng hình anh

mói vói câu trúc, hình ånh và màu sac móiÁ)ðhOa Bitmap bao gôm cå hoat dông

chinh scra tinh và thiêt kê dô h bäng các phân mêm chuyên dung.

Viêc úng dun úa dô hoa bitmap thuðng duqc sù trên các phân mêm chinh

sùa bitmap nhu:

Microsoft Paint

dobe Photoshop

Corel Photo- Paint

The IMP

Uu diêm cua dô hoa bitmap so vói dô hoa vector là:

ÐQ chi tiêt cao hon: Môi mot pixel màu trong Bitmap duqc thành tù mot

rnã màu riêng. Trong khi dó mot búc ånh có thê có tói hàng triêu, thâm

trí hàng träm tri?u pixel nhu vay. Có nghïa là viêc ghi nhân và thé hiên

màu säc cùa bitmap tôt hon nhiêu so vói vector. Viêc ghi nhân dugc

nhiêu màu hon dông nghïa bitmap có thê tao ra búc ánh có dQ chi tiêt

cao hon.

Biêu thi màu säc tot ho•n: Màu säc trong Bitmap tôt h nhi u so vói vector.

Bði lè cùng mot búc ánh Bitmap có thé biéuih{Kàng tn•ð

ïmàu vói

nhiêu câp dê khác nhau. Anh vector cùng ó the Iàm dugc nhung con

nguði không dú "rånh" dê ngôi "1àm màu" c tùng dôi tuqng vector nhó

nhu vay.

Úng dung hd trq nhiêu hŒn: ilmap dugc hô tro hiên thi và hô tro tao ra

bäng nhiêu

úng dung. G

nhu• bat ki thiêt bi hiên thi hình ånh nào cùng

cho phép hiên thi ån Bitmap. ong khi ånh vector can có các phân mêm

chuyên dung. Bit ap có thê duqc tao ra bäng cách chup ånh, hay sir dung

các

phân mêm riêng, vì vay sô luqng anh Bitmap cùng vô cùng lón.

Nhuoc diêm cüa dô hoa bitmap so vói dô hoa vector Ià:

Dung uqng lón: Anh bitmap có dô chi tiet cao hon, luu trù nhiêu thông

on hcm, vì vay chúng thuðng có dung lugng lón hŒn vector khi có cùng

kích thuóc.

In ân kích thuóc nhó: Anh bitmap duqc tao ra vói só luqng pixel xác dinh.

Chính vì vây chúng thuðng duqc sù dung dê in ân kích thuóc nhó. Bði

nêu in ð kích thuóc quá Ión da sô ånh bitmap së bi vð ånh (hiên tuqng

nhìn thây các pixel màu).

1.22. Ðô hoa vector

Giông nhu dô hoa bitmap, dô hoa vector là thuat ngù uqc dùng dð chi ra

quy trình tao nên tât cå các búc ånh, sån phâm vector kh c nhau trên cùng 1 ân

phâm. Tuy nhiên, môi mot dôi tuqng vector së thê hiên duroc dura yrðn su phôi

trôn màu säc thông qua nhùng thuat toán. Chúng duce tao thành tù các duðng giói

han

và các diêm. [15]

BITMAP VECTOR

Hình I. 15: Mâu dô hog bitmap và dô hog vector

Nhùng däc trtmg cúa anh vector chính là nhùng uu diêm cúa dô hoa vector

so vói dô hoa bitmap, dó Ià:

Ðuqc tao thành tù các thuat toán: Nhu dã nói ð phân khái niêm Ðò hoa

vector là gì. Nhùng búc ánh vector duqc tao thành tù các thuat toán, sv

vector

duqc

phôi trên màu säc dua trên các diêm, duðng giói han. C úng duqc tao

nên tù các hình co bán, duòng cong, duðng thäng, våtext.

Ånh vector duqc tao thành tù vô so các dôi ttrqñg khách nhau: Mêt

dôi tuqng vector duqc tao thành tir viêc xêp chông sô các dôi tuqng hình

hQC co bån lên vói nhau. Và mot búqþnh vectorYsu két hçyp cúa vô so

các doi tuqng vector.

Anh vecotr room không vð• ata dinh dang vector thì kich thuóc

không phåi vân dè. hóng hay room the nào di chäng nùa chúng cùng së

không bi vð.Aay chính là diêm Iqi thê lón nhât mà dô hoa vector Iàmduq

mà dô hoa bitmap không Iàm duqc.

dô hoa vector ta cân st dung nhùng truung

trình hô trq.

mêm ô tro dô hoa vector, dó là:

MQt sô nhùng luu {y khi úng dung dô hoa

vector, dó là:

Mêt búc ånh duqc goi là ånh

vector khi nó duoc tao ra bði phân mêm

vector, và duqc Iuu trù duói dinh dqng file vector.

Môt

VG-Edit

Mêt bån thiêt kê vector duqc chuyên sang dinh dang bitmap, thì nó là 1

búc ånh bitmap. Búc anh này hoàn toàn không còn là vector ñùa. Ånh

vector chi là ånh vector khi nó duqc luu ð dinh dan vector (PDF, CMD,

Al..)

Bài

Illustrator

dê

Gestalt

dâu

Ðúc

Max

CHUONG 2: MOT sÓ NGUYÊN LÝ THIÉT KÉ

ÐO HOA CO BÅN

2.1. Nhip diêu

Nhip diêu là mât trong nhüng nguyên lý cúa Gestalt qeúng dung phô biên

trong thiêt ke. Truóc khi di vào nguyên Iý nhip diè taßë tìm hieu sð Iuqc vê nguôn

gôc cua nguyên lý Gestalt.

Nguyên lý Gestalt

"Gestalt" là tiêng Ðúc cónghï là ' Àmon riha tiên

duqc nghiên cúu và sáng lâ

Wertheimer, Kurt Koffka và Wolfgang Kohl r vào nhùng näm 1920 - nhäm muc

dích tìm hiêu cách con nguòi ìn nhanž quan sát, và nhân thúc hoá nhùng thú xung

quanh hQ.[5]. ôt trong nhCrng quan sát cúa ho dã chó thây: Tâm trí cúa chúng ta

không nhì ñhân mQi vat mât cách riêng lé, mà là mot thê thông nhât.[5]. Các

chuyên gia trong ng thiêt kê dô Iwa lúc bây gið dã nhanh chóng áp dung quan sát

này cùå ngu lý Gestalt dê tao ra các nguyên lý trong thiêt kê.

ay ta thê nhân dinh nguyên lý Gestalt là các nguyên täc liên quan dên

nhân thúc Lia con nguði, mô tå cách con nguði nhm moi vât theo mât thê thông

nhat, nhân ra các mâu; và don giån hóa các hình ånh phúc tap khi chúng ta nhân

thúc các dôi tuqng trong thiêt kê. Nguyên lý Gestalt bào gôm các nguyên lý chính

Nguyên lý cân bäng

Nguyên lý chính Phu

Ðê

hieu

rõ

han

vê

nguyên

Nguyên Iý diêm can

Nguyên lý tuong dông

Nguyên lý tuong phán

Nguyên Iý dóng kín

Nguyên lý nhip dieu

Nguyên Iý duèmg dän

Nguyên Iý nhip di?u

Nhip diêu: là mât phuung tiên qu troi1Sdê câu tao hình thúc nghê thuât

trong nghê thuat, dua trên svAäp 141 çó trnh chât chu kÿ, cách quãng hoac luân

phiên cua các yêu tô có quan hê ong dông trong thði gian hay quá trình nhäm chia

tách và két hqp cÅÀc ân tuqng thâm mÿ. Trong Vän hoc, nhip diÇu là su 14p lgi

cách quãng dêu an có thay dôi cua các hiên tuçmg ngôn ngù, hình ånh, môtíp,...

nhàm tlVhiên . cám nhân thâm mÿ vê thê giói, tao ra cåm giác van dQng sông,

chông lai su dcn dieu, don nhât cua Vän bån nghê thuat. [5]

ay ta thê hiêu räng nguyên lý nhip dieu là viêc úng dung cách thúc lâp di

lâp lai cua yêu tô thiêt kê trong ân phâm thiêt kê theo mât chu kÿ, hay mât nguyên

lý nhât dinh, dê tao ra su kêt nôi tông thê cho thiêt kê và giám bót su don dieu cho

ân phâm thiêt kê.

Mât sô ling dgng Clia nguyên lý nhip di?u trong thiét ké

Úng dung dâu tiên cúa nguyên lý nhip diêu là hoa tiêt làm nên cho các thiêt

kê. Trong thiêt kê hiên nay, thay vì dê nhùng mang màu trŒn dy nên cúa mot ân

phâm thiêt ké. Nhà thiêt kê dô hoq thuðng cho các hoa tiêt lâp di lâp lai in chim

duói nèn. Ðièu dó tao nên su thú vi cho thiét ké và làm täng su két n i ve mat ý

tuðng neu hoa tiêt duqc chon phù IWP tuðng cua toàn bê thiêtk

ídunhu thiêt

kê têt cúa công ty thiêt kê Bee Design vói hoat tiêt mây duoCÂap dl lâp lar trong

nên cùa ân phâm thiêt kê. Hoa tiêt này dä làm cho thiêtk trðnên Sinh dông hŒn,

cüng nhu, làm tôn vinh lên duqc ý tuðng thiêt kê .

Hình

Thiêt

ké

bê

thuang

hiëu

Têt

theo

chti

dê

truyên

thông

Clia

Bee

Design

Ngoài [mg dung låm hoa tiêt nên, nguyên lý lâp di lap lai còn duqc úng

dung dé tao diêm nhân trong thiêt kêt. Ví du nhu poster cúa su kiÇn âm thçrc

cua cong dông Upper West Side tai MS', viêc lâp di lap các máng hình tv nhiên có

viên den dã too nên su kêt nôi thú vi cho thiêt kê. Ðây là mot diêm nhân thú vi

cho mot thiêt kê Iiên quan dên dô än. Hcyn thê nùa, su nhân nhá có chü dích nhu

Ià viêc biên dôi yêu tô thiêt kê dó thành hoa tiêt cho chiêc dïa dã tao nên su kêt

nôi chät

2.2. Không gian

Không gian là mot trong båy yéu tô tao hình trong thiêt ké. Không gian là

mot trong nhùng Pham trù cua triêt hQC Marx-Lenin, dùng dê chi vê mot

phuung thúc tôn tai cúa vat chât cùng vói Pham trù van dQng. Không gian chi

hình thúc tôn tai cùa vat chât ví trí nhât dinh, kích thuóc nhât dinh và ð mot

khung cånh nhât dinh trong tuong quan vói nhùng khách thê khác. [21 Hay ta có

thê räng, không gian là noi mà vat thê dó tôn tai. Úng dung cách hiêu dó, ta có

chë

Hình

thê nhân dinh duqc räng không gian trong thiêt kê chính là môi truðng, hay

khoång không mà các yêu tô thiêt kê tuo•ng tác vói nhau.

22.1. Không gian âm và không gian duong

Trong không gian thiêt kê ta có hai khái niêm c ính là khôñg gian âm và

không gian ducng

postive spazz

Hình 2. 3: Không gian âm và không gian duang trong thiet ke

Không gian dit'Œng: Là không gian bao gôm các yêu tô thiêt kê trQng tâm

cua mât ân phâm thiêt kê. Hay nói cách khác, không gian ducyng là noi chúa

durng nhùng yêu tô thiêt kê chính cua mât ân phâm thiêt kê. Ví du, nhu trong thiêt

kê trên, hai hình luc giác dan nhau chính là nhân vat chính cua ân phâm thiêt kê

dó. Do vây, không gian chúa dung hai hình luc giác giao nhau chính là khong gian

duong.

Không gian âm: Là không gian thiêt kê chúa dun các yêu tô thiêt kê Phu

trong mât ân phâm thiêt kê nhu: Nên, nhân vat Phu tron ân Pham thiêt kê, hay

nhùng hoq tiêt Phu hoq trong thiêt kê,. Ví dunhu ân phâm thiêt kê ð bên trên, phân

không gian âm sè bao gôm màu nên và boa ti t ké ca-rô vì hai yeu to thiêt kê dó

bô trq và là Phu hoq cho yêu

tô thið ké chl

the -

Stop

"Believe it or not, this

Gateshead•based website, featuring

Mrs Lingjigging on her motorbike, is

one ofthe biggest

Horne

Cars

Vans

Customers

About Ling

Fun stuff

Free stuff

Live staff

online drivers ofcar sales in

Great Britain" 25. July

Leader of the Pack

"[Ling Valentine is]

Britain's BIGGEST

individual seller

cars.

theguardian

TODAY

VW Golf

Steve

VW Golf

Steve

i ASI wvv-k

VW Golf

Jamie

Stuart

Fstate

Chris

Karoq Estate

it the

Eu With

tar" to ELI buitt in

Natalie

the

Br&t cd

Car

If thig the

with YOUR car, and 'F increases due tariffs, YOU be

•tNO COST you a m., with NO aREx1T

MY BEST SELLING

Audi A5 coupe

John

cag LEASING DEALS!

Res onse mes

Transit

Servevast...

Hình 2. 4: Thiêt kê gian am. không hô trcr không gian duang

Trong thi

t kê

c úng dung cân bäng và bô tro giùa không gian âm và

không gian duong là mot diêu vô cùng quan trçmg. Nêu không gian âm không hô

trq và làm nô' bat cho không gian ducyng, thì thiêt kê së chð nên nhiêu loan, gây

ra cam giác khó iu cho nguöi xem bði tính không liên kêt cúa hai không gian Tu

nhiên, nêu không gian âm không duoc úng dung mot cách hiêu quå và thiêu nhùng

nguyên tô thiêt kê hô trq cho không gian ducng thì ân phâm thiêt kê dó së trð nên

trông tråi và thiêu su kêt nôi.

2.2.2. Môt sô logi hình không gian phô biên trong thiêt kê

Trong thiêt kê, ngoài viêc xác dinh duqc dâu là không gian âm hay không

gian duong, viêc tao clung mât không gian có chiêu sâu trong thiêt kê là môt diêu

vô cùng quan trong. Tao dung không gian có chiêu sâu së giúp thiêt kê có súc sông

và trð nên thuyêt phuc hon vói nhiêu xem. Sau dây sè là mât sô 10 ông gian tiêu

biêu thuðng hay duqc sû dung dê tao chiêu sâu trong thiêt

Không gian lóp hình

Không gian lóp hình là mât dinh dang không giarv tao ra chiêu sâu trong

thiét kê bäng viêc Chong lóp các nguyên té thiéfkê lai vóvnhau. Các yêu té thiet

kê chông lên yêu tô thiêt kê truóc sè duqcsho là gân vói ta hcn. Và nguqc 14i, các

yêu tô thiêt kê bi chông lên sè duoc (9 ta hon. Viêc tao ra cåm quan xagân này

giúp tao dung mât không gian có chiê sâu trong các Ióp hình, và tao nên không

gian áo trong tâm trí c nguði xem khi cåm nhân ân phâm thiêt kê úng dung loai

không gian này

MQt trong nhùn 1" du tiêu biêu úng dung không gian lóp hình này là án

phâm thiêt lépostey cho Q stru tap rnói "Mickey Go Vietnam" cúa BOO (hãng

thði trang Bò Stra ta' Viêt Nam). Nhùng yêu té thiêt kê chính nhu hình mâu nam,

mâu nù và hình chú chuQt mickey duqc chèn Iên trên cùng, là diêm gân vói nguði

xe nh t làm nôi bât yêu tô thiêt kê chính này. Các hình ánh nhu phô cô Hà Nôi,

nhùng cän nhà cô bi các yêu tô chính chèn Iên, tao cåm giác xa hon vói nguði xem

và là hình ånh Phu hoa cho các yêu tô thiêt kê chính. Không gian lóp hình này

duqc úng dung phô biên trong các thiêt kê hiên nay vì tính dê úng dung cua nó.

Thay vì cân nhiêu kiên thúc vê tao phôi cánh nhu các loai không gian tiêp theo,

không gian lóp hình là không gian dê sir dung, giúp biên dôi không gian thiêt ké

có tính hai chiêu thành thiêt kê có tính chat ba chiêu åo.

Hình 2. 5: Poster b suu tap "Mic ey Go Vietnam " cùa hãng thòi trang Bò SÛra

Không giawísometric

IsometriC åuqc hiêu là phuung pháp dua trên nguyên täc toán hoc, dùng dê

tå hình ánh ba chiêu trong không gian hai chiêu. Phuung pháp mô tá hình ånh

Isometr1C này tuong tu nhu mât phép do truc, gdm ba truc toa dô giông nhau và

thóa mãn diêu kiên góc giùa bât kÿ cùa hai trong sô các góc xuât hiên, së là 120

dê. [7]

Isometric là không gian dôl hói cân dô chính xác cao dê tao duqc hiêu quå

tôt nhât. Chính vì v dê so hùu bån vë Isometric có dô chính xác cao, thì viêc dâu

tiên cân xác dinh là vC khôi lap phuung vói hai canh dài và tâm näm gôc. Cách

tính poáncvth ban có thê tham khåo theo các buóc sau: tính dô dài cüa duðnytþangt

tâtycùanó dên giüa bâtkÿ canh nào là N/2 bäng dinh lý Pythagoras; X04ÿ khôi lap

Phuong 45

trên truc x, diêm (I, I, I) do dó së trð thành (I, O,

S/2 ). Viêc lÐçhuyên

thú hai vói muc dích mang lai cùng mot diêm duong truc z và bði vay cân phåi

thuc hiên mot vòng quay cùa giá tri tucyng duong vói arctangent cúa 1 /Å2 dó là

khoång 35,264

Isometric cho nguði xem nhìn nhân nhiêu góc nhìn da chiêu, có thê dê dàng

thây mat bên và m4t trên cüa thiêt kê mot cách rõ ràng và chi tiêt. Isometric cüng

tao dung duqc mot không gian ba chiêu có tý Iê hoàn håo. Chính vê dãc diêm này,

Vista

Isometric tao ra duqc su thåo mãn thi giác cao cho nguði xem, và dang duqc úng

dung phô bién trong nhüng thiét ké hiÇn nay.

Ðê có thê L'rng dung hiêu quá và dê dàng không gian Iéómetric trong thiêt

kê, hiên nay, nhiêu công cu dã duqc sù dung hd trq dê ho trq cho vil xây dung

không gian Isometric bao gôm: luói Isometric và côngçu Isometric trên phân mêm

thiêt kê cúa Adobe

(Adobe Illustrator).

Hình 2. 9: Ån phâm thiêt kê ling dung không gian Isometric

Không gian diêm tg

Trong mÿ thuât truyên thông phôi cånh diêm tu duqc úng dung dê tao dung

không gian ba chiêu åo gân nhât vói thuc tê bäng cách úng dung các nguyên täc

diêm tu khác nhau. Ðê có thê hiêu rõ han vê loai không gian nay, ta sè cân hiêu

mot so khái nièm co bån, dó là:

Ðuðng Chân trði: Là môt duðng phân cách giùa mät dáOói bâu tr' mà ta có

thê nhìn thây rõ ràng. Nói mât cách dŒn giån, nó là 1(4'Xtên épi dê Chi rìa mép

vòng cung cua Trái dât trong tâm nhìn chúng ta quan sát uqc.Chân trði chia dôi

bâu trði và mat dát, là giói han duói cùng mà ta hìn thâÿ duqc bâu trði. Còn phân

bên duói dã bi Trái dât che khuât. Trên thuc tê du g Chân trði không tôn tai mât

cách vat lý. Chúng ta nhìn thây bâu à -t dât tiêp xúc vói nhau là do giói han cúa

rnät nguði không nhìn thâ duqcdiê tít rnät.

Ðiêm hôi tu•. Là diêm Iiê uan dên huóng nhìn cua chúng ta, khi ta nhìn mot

noi xa vô dinh, së cåm nhâh mQi dô vat së hút và biên mât vào mot diêm nhât

dinh. Ðó chính là • êm hôi tu.

Khidã • eu rö các thuât ngù, ta së bát dâu hiêu rö hon vê phôi cánh diêm tu.

Phol cánh diê tu hay cách tao dung không gian bäng diêm tu là khi ta dat di m hôi

tu gi o vói diêm trân trði, và tir dó, ta së tao dung các duðng thäng duqc vè tù diê

giao thoa dó dê tao clUT1g mât không gian diêm tu.[9] So luqng cüa không gian

diêm tu Phu thuêc vào sô luqng diêm tu giao thoa vói duðng trân trði. Do vay, ta

së có không gian mât diêm tu (vói mât diêm tu giao vói duðng Chân trði), hay,

không gian 2 diêm tu (së có hai diêm tu giao vói duðng Chân trði),..

Ung dung không gian diêm tyns- tao dung duqc mot không gian thiêt kê

Chân thuc vì nó là phôi cånh duqc nhð su phân tích dua trên nhùng nguyên lý tu

nhiên diên ra xung quanh cuêœsông cüa chúng ta.

Hình 2. 11: Thiêt kê ú•ng clvng không gian hai dlêm tu

2.3. Màu sác

Màu säc dã duqc khám há và sù dung dã hon 2000 näm. Trong suôt quá

trình lich sù, nhüng nên vän minh khác nhau dã Có nhiêu thir nghiêm và hQC hói

nhiêu vê màu säc. Cho dên ngày nay, chúng ta cùng van phái hoc hói nghiên cúu

vê nhùng cách tác dQng cùa màu säc dôi vói con nguði và tam quan tro g üamàu

säc trong cuQc sông.

2.3.1. Lich sù cúa màu säc

Quan diêm ve màu säc Clia nguùi Ai Cô

Nguði Ai Câp cd dã duqc ghi nhân vè Viê ú' dungÂnàu säc cho viêc chùa

bênh và chùa om dau. 1--10 thð phungfflßþan trW và biêt räng nêu không Có ánh

sáng thì sè không Có cuôc sôngJHQ yuan á(thiên nhiên và sao chép, và úng dung

nó trong nhiêu khía canh æçuQcsô . [II Sàn cúa ngôi dên Có màu xanh lá nhu màu

cua Có xanh doc theo on sôngNile. Màu xanh lam cüng râtquan trong vói nguði

Ai cap vi ' Ià màucúa âu trði. HQ xây dung nhùng ngôi dèn cho viêc chùa lành

bênh và su gung nhùng viên dá, ngQC quý duól ánh näng cua mat trði. HO dã Có

nhùng phòng ác nhau cho nhùng màu säc khác nhau.

Có nhiêu bán Viêt trên loai giây cói vê phép chùa bênh bäng viêc sir dung

màu säc vào nhùng ngày näm 1550 truóc Công nguyên.[l] Kiên thúc và su hiêu

biêt cua nguði Ai cap ve viêc sù dung quyên luc cua nhùng tia màu säc trong viêc

chüa tri thi gàn nhu thát thoát cho dên khi nguði Hy lap công nhân màu säc nhu là

mot ngành khoa hQC. Kiên thúc và triêt lý cúa màu säc này dã dugc truyên lai cho

dði sau.

Quan diêm ve màu sãc Clia ông Aristotle

Aristotle (384 BC - 322 BC) là mot nhà triêt hQC và bác hQC thði Hy Lap

cô dai. Aristotle dã phát triên mot hoc thuyêt mói vê màu säc vói niêm tin räng

chúng duqc chúa trði ban täng thông qua nhùng tia sáng thân thánh. [ll Ông ta tin

räng mQi màu säc dêu bät dâu tù träng và den (tính luôn träng nh@t và den sam),

và chúng bät nguôn tir bôn yêu tô nhu nuóc, không khí, trái dât và lira. Niêm tin

cùa ông vê màu säc duqc phô biên rong rãi kéo dài hon 2000 näm cho dên khi bi

thay thé bði hoc thuyét màu säc cua nhà khoa hoc Newton.

MQt trong nhùng nghiên cúu và hoc thuyêt ve ánh sáng gân dây cua

Aristotle Ià khi ông ta dã khám phá viêc tron Iân hai màu säc vói nhau tao ra màu

thú ba. Qua viêc dùng nhùng mánh kính màu vàng và màu xanh lam dê có màu

xanh lá cây, ông ta dã phát hiên ra màu säc mói nhð ánh sáng xuyên qua kính.

Plato và Pythagoras cùng dã nghiên ciru vê ánh sáng.

Khám phá vè màu sãc cua Issac Newton (1642 — 1727)

Trong nhùng näm 1660, nhà khoa hoc và toán hoc Isaac Newton dã bät dâu

nghiên cúu và trái nghiêm vói tia sáng và kính läng tru. Ông ta dã chúng minh

räng mot tia sáng träng duqc kêt hgp bði båy màu säc hiên thi rõ ràng. Qua thí

nghiêm, Newton dã cho chùm tia sáng chiêu qua kính läng tru. Khi ánh sáng di

xuyên qua kính hình läng tru thì không là màu träng, mà nó là báy màu khác nhau:

dò, cam, vàng, xanh, lam, chàm và tím. Newton dã gQi su phân tán tia sáng dó là

su tán säc và ông ta cüng goi dó là ánh sáng quang phô.[l]

Hình 2. 12: Thi' nghiëm Clia nhà khoa hec Issac Newton.

2.3.2. Vòng Thuân Säc

Vòng thuân säc là mât so

dô màu mà trên dé) toàn bê nhùng màu nguyên

säc, nghïa là nhùng màu dang tình trang nguyên chât, vói nguyên ven dô tuoi thäm,

là cc sð cho Iý Iuan, phân tích, dinh vi màu säc duqc các hQa si, nhà su phqm

nghiên cúu dê lý giåi hê thông vê nguôn gôc vai trò, vi trí cua các ai màu säc duqc

phát Sinh ra trên co sð dinh vi hê thóng các màu co bån. Tìrdo sU doco bán này

chúng ta sè biêt duqc vai trò, vi trí các màu bâc 2, 3, 4 ð di gQi dây là Vòng thuân

säc, bði vì trên nó toàn là nhùng säc màu nguyên chât, còn nguyên dô tuai thäm.

Vê tên gQi thì có nguði gqi là Vòng thuân säc, dich theo thuat ngù chính

thông cua Pháp và Anh là: "Cercle hiomati e" cúa Pháp ngù (trong sách cüa

Michel-Eugène Chevreul),' "Chromatiqu Circie ' cúa tiêng Anh.[41

Cùng có mot sô quan diêm dich ác thuat ngù nói trên vói tên gQi là "Bång

màu nguyên bån". Tu nhiên, tên goi dó chua thê Iý giái, nói rõ vê tình trang cua

các màu chuân vén dan duqc bô trí dê làm co sð cho su phân tích mot cách khoa

hoc. ch "Thil

säc" ð dây có nghïa chi thuân là nhùng "säc" mà thôi. Do

vâYÝkhôyg thê chi coi "säc" chính là "màu". Chúng ta biêt räng theo lý thuyét

quang hQC thì m

u cúa ánh sáng thuðng duqc gQi là "säc" chú ít gqi là "màu"

nhu: säc vàng;säc xanh, säc dó... Ngoài ra tir ngù "säc" này còn goi dên gän mot

tu duy gân nhu xuat thê cúa nhà Phat: "Säc túc thi không, không ttc thi säc". 1--

1Œn nùa, nguði ta goi màu quang hoc là säc bði vì nó không phåi là dang màu

nhân tao, ducyc chê tao ra tir hóa chât hùu co hoac vô co. Trên thurc tê các nhà lý

luân, nghiên cúu vê màu säc dêu lây diêm xuât phát tir màu cua ánh sáng. [4]

Trong lich sir nghiên cúu, lý luan vê màu säc tir thê ký thú 17 cho dên nay thì dã

có rât nhiêu nhà nghiên cúu vê rnàu säc tù Francicus Aguilonius (1613), Isac

Newton (1660), Johann Wofgang Goeth, Philip Otto Runge, Michel-Eugène

Chevreul (1839) nguði ánh huó•ng dên lý luân vê cách mang màu säc cúa các hoa

si Phái An tuqng), Frans Gerritsen (1975) James Clerk Maxwell, nguði mð dàu he

màu Rdß (1872) Wihelm Ostwald, Michael Jacobs, Paul Klee, Faber Birren,

Johannes atten dã chúng

3456

mính

cho tên goi cúa thuât ngù trên. [1]

Hình 2. 13: Vòng thuan sãc

Màu sãc trong vòng thuân säc sU dô day vê màu cúa Micheal-Eugène Chevreul

thê hiên cách câp bâc rnàu säc trong vòng thuân säc.[IO] So dô này bao gôm ba

màu säc bâc mot hay còn duoc goi là màu gôc giùa so dô dó là: vàng, xanh lam và

dó. Ba màu này khi kêt hqp vói nhau së tao ra các màu säc khác nhau. Tuy nhiên,

së khôn (5 màu nào có thê Pha duçyc ra ba màu này, chính vi vay ba màu dó duvc

coi là a màu co bån hay màu bâc môt. Các màu dan xen ba màu bâc mot trong

vòng thuân s

là các bâc màu khác nhau. Màu bâc hai là các màu: Cam (Ðòph

vóiVàng vói tý Iê cân bäng), Tím (Xanh lam Pha vói Ðó vói tý lê cân bäng) vàLá

Câý hay còn goi là Xanh Luc (Vàng Pha vói Xanh Lam vói tý l? c

bàng). buqc

goi là màu bac hai vì ba màu trên duqc Pha tron bði tý IG cân þäng cua các màu

bâc môt. Tuong tu, khi ta tiêp tuc Pha tron các màu canto au v nhau ta së có duoc

mác màu bâc tao dung nên mot vòng thuân äc fra dullg các màu säc khác nhau.

Bäng mät thuðng chúng ta khónhân biêt duqculhùrng biên dôi tir cung bac cùa säc

màu. Tuy nhiên nêu Pha trôn và bäng máy thì sô màu trên vòng thuan säc së rât

khó có thê dêm duoc

Thuat ngü màu säc Ià nhùng tù ngù chuyên ngành trong dô hpa và thuðng

xuyên duçyc úng dung trong viêc giao tiêp trong thiêt kê và tuang tác cùng vói

các phân mêm dô hoa, xù lí các khâu ve màu säc, hình ånh,... Mêt só thuat ngü

chúng ta hay gap phåi và cân ghi nhó trong thiêt kê dó là:

Hue (Tông Màu): Thuât ngù "Hue" thuðng bi nhâm có ý nghïa là Màu säc. Chúng

ta cân phåi hiêu rõ räng "Color - Màu Säc nói chung" nó bao gôm các thuat ngù

con: Hue, Tint và Tone. "Hue" ð dây chính là thuôc tính trå lði cho câu hói "Màu

dó là màu gì?" Vè co bán "Hue" hay "Tông Màu" là to hqp 12 màu dâm nh@t

khác nhau trên vòng thuân säc,

Tint: Ià thuat ngù ám chi màu säc sáng dân Iên khi hoà trôn ''Hue" vói màu träng.

Shade: là thuat ngù ám chl màu säc tôi dân di khi à trôn "Hue" vói màu den.

Tone: là thuat ngù ám chi rnàu säcm tdi tê t i tän khi hoà trôn "Hue" vói các tông

màu xám khác nhau. (Tôn màu xám là Các màu dugc pha trQn vói nhüng tý I?

khác nhau giùa träng

2.3.4. Mêt sô cáeál pha màu co bån trong thiêt kê.

Kêt hçrp màu sac a sao cho mot bån thiêt kê là mot diêu khó khän vói các

ban thiêt ke mói vào nghê hay nhùng ban dang hoc thiêt kê co bån, vì màu säc c a

dung nhùng cåm xúc trong nó và môi chúng ta Iai nhìn màu sac theo mot cách

nhau]bê có thê giåi quyêt duqc nhùng khó khän này, nhùng nguyên täc phôi màu

së là công cu huóng dân ta trong viêc úng dung màu säc trong thiêt kê. Sau dây së

là mot sô cách phôi màu cU bån thuðng duqc úT1g dung trong thiê kê.

Monochromatic — Nguyên tãc phoi màu dan sãc

Hlñ 2. 15: Nguyên tãc Phôi màu dan sãc

Khi sir'ung quy täc phôi màu don säc, ta thuðng chi sir dung mot màu chú

dao hay dôi Iúc cùng có thê sù dung nhiêu kiêu säc dô khác nhau trong cùng m. t

màu dê chúng cong hucyng vói nhau. Vì không quá câu là và phúc tap, nên kiêu

phôi màu don säc nhìn rât dê chiu vói nguði nhìn. Tuy nhiên, cùng chính vi su don

giån và dôi lúc có phân don diêu, ta sè gap khó khän dê tao diêm nhân vói mât sô

chi tiêt trong tác Pham cùa mình khi sir clung kieu phôi màu này. Phôi màu don

säc thuðng duqc sû dung khá nhiêu trong nhùng thiêt kê mang phong cách tôi gián.

Su don gián cüa chúng giúp mát chúng ta không bi xao lãng quá nhiêu vào các

yêu to khác và tap trung hoàn toàn vào các yêu tô quan trong khác nhu nôi dung...

Ngoài ra, cách phôi màu này còn duqc sù dung Iàm cho các typeface don giån trð

nên säc nét và thu hút hon. Vi du nhu poster triêm lãm tranh tai New York cúa

Båo tàng Mÿ Thuat Ðuong dai, viêc sir dung các säc xanh khác nhau tao nên su

hiên dai cho thiêt kê và liên hê manh rnë vói chú dê liên quan den môi truðng cúa

buôi triêm lãm.

Hình 2. 16: Poster triêm Iãm tranh cùa Båo tàng l'V1ÿ thuât Duong dgi New York

Analogous- Nguyên tác phôi màu tuung dông

Màu tuyng dông (thuðng là ba màu) kêt IWP rát tôt vói nhùng màu kê bên

nó trên vòng tròn àu; qua dó, tao nên nhüng phôi màu rát nhã Ilhan và thu hút.

Phôi mau tucng dông da dang vê màu säc hon so vói phôi màu don säc. Bði vay,

khi sû dung chúng, ta có thê phân biêt các nôi dung khác nhau trên sån phâm de

dàng hcn. Tuy có su pha tron cùa nhiêu màu säc, nhtrng do các màu này dúng gân

nhau trên vòng tròn màu, nên phôi màu này không quá rôi räm và phúc tap. Nguqc

lai, chúng rât êm diu và vira mät. Hon thê nùa, các màu säc gân nhau cüng mang

Hình 2.

14i duqyc nhùng thông diêp cåm xúc khác nhau. Thuðng thi khi sir dung phôi

màu này, các nhà thiêt kê sè bät dâu tir viêc chon ra cho mình mât màu chû dao.

Màu này sê duqc sû dung nhiêu nhât và các màu khác phåi tuong tác tôt vói màu

chính này. Sau dó, nhà thiêt kê sè chon màu thú 2 vói nhiêm vu phân biêt các phân

nôi dung quan trong cúa sán phâm. Màu thú 3 thuðng dùng cho nhùng c tiet không

quá quan trQng (thuðng là các chi tiêt trang trí). Ví du nhu poster hirn Kungfu

Panda, vièc úng dung nguyên täc tuong dông giúp poster giùdtrocQhông khí tràn

nhâp nang luong vói các säc dò và su chuyên màu nhiphßàng cúa tông dó, cam

và vàng.

Hình 2.

18: Poster phim Kung Fu Panda

Complementary- Nguyên täc phôi màu bô túc

Hình 2.

Phoi màu bô túc sir dung nhùng cap màu dôi xúng nhau trên vòng tròn

màu dê tao nên nhùng phôi màu näng dông và tràn dây näng Iuqng. Rõ ràng, vói

cap màu dôi xúng duqc sir dung, ta rát dê dê tao diém nhát cho các chi tiét quan

trqng. Cüng chính vì su dôi lâp giùa các màu, phôi rnàu bô túc truc tiêp này hoàn

toàn không phù hqyp nêu sån phâm cúa ban mang phong cách cùa su thu giãn và

nhe nhàng. Cüng nhu phôi màu tuong dông, khi chon màu cho phôi màu bô túc

truc tiêp này, các nhà thiêt kê së thuðng chQn cho mình mot màu chil và sau dó

së kiêm màu dôi xúng vói nó làm màu phu. Tuy nhiên, khi sù dung phôi màu này,

ban không nên st dung nhùng màu có säc dê nh@t, vì nhùng màu nhvvây së làm

mât di tính tuong phan cao giùa các cap màu vói nhau, vôn là diêm anhcùa hôi

màu này. Hon thê nùa, khi ta sir dung cách phôi màu nên trárm sú dung h • tông

màu quá tuci vì nó só tai ra tuong phån gay gät dân dê sukhó chi cho nguði xem.

Ví du nhu thiêt kê logo cúa hãng nuóc ngQt Fanta, v viê sir dung tông màu cam

và lam (cap

màu bô

túc), Fanta

dã làm noi

þât thucyng

hi?u cúa

mình vói

tông màu

có su• tuøng

phan và

chúa

dUT1g

Hình 2.

nhiêu näng qng. Tuy úng dung cap màu tuong phån, viêc làm tôi màu xanh låm

dã

gi' su tuong phån cùa hai màu säc này không bi quá manh và tao cåm giacd chlY

onguði xem.

20: Logo Clia thwang hiêu nuóc ngpt Fanta

Triadic- Nguyên tãc phôi màu tam giåc deu

Hình 2.

ay là cách

phôi màu an toàn nhât trong các phoi màu. Phoi màu này duqc hình thành vóiba

màu näm (9 ba góc khác nhau cua vòng tròn màu và tao nên môt hình tam iác dêu.

Vì ba màu näm o ba góc khác nhau trên vòng tròn màu nên chúng kêt hgyp và bô

sung vói nhau tao nên môt su cân bäng cho phôi màu này. Cùng chính vì su cân

bäng này, tuy có dên ba màu duqc sir dung nhung ta së thinh thoáng thây phôi

màu này khá don diêu, an toàn và thiêu sáng. Phôi màu này rât khó st dung khi

các muôn tao diêm nhân trên sån phâm cùa mình. Tuy vây, mât sô nhà thiêt kê lai

Hình 2.

rât thích phôi màu này vì chúng thuðng giúp cho sån phâm nhân duqc nhiêu phån

hôi tôt tir nguði sir dung vì su hài hoà và cân bäng cùa các màu duqc sir dung. Vi

du nhu poster film Aladdin và Cây Ðèn Thân, viêc su dung ba màu vàng, dó, và

xanh lam vói nguyên täc phôi màu tam giác dêu dã tao nên su cân bäng cho thiêt

kê; mà vân tao ra duqc su ruc rð cho thiêt kðvcyi nhùng nhân nhá

cua

säc vàng trong nhùng diêm chính cúa thiêt kê.

Hình 2.

22: Poster phim Aladdin và Cây Ðèn Thàn

2.3.5. Tâm lý màu sác

Màu säc anh huðng m@nh më dên tâm Iý con nguði bði dó Ià mot cách

truyên dat thông tin vê sån phâm hay thuung hiêu cüa ta tói nguði dùng hiêu quå.

Tuy nhiên san phâm hay thuung hiêu cùa ta dang nhäm tói ai? Nhùn@higuði trè

tuôi hay nhùng nguði truðng thành? Ðó là môi truòng sôi nôi haytéâm tang?

Con nguði có nhùng phan úng cåm xúc khác nhau»dôi vói tùrn

loai màu

khác nhau. Chính vì vay, các thuung hiêu và các nhà th• dã áp dung cách phôi

màu phù hop dê thu hút su chú S' cúa nguði g.

Hi?n nay, mot sô thuong hiêu nôi bat däsù ung 10' thuat phôi hqp màu säc,

ví du nhu McDonald's và Burger Kingdå kêt hqp sir dung màu vàng và dó trong

logo cùa ho, trong Ichi dó logo cu oogl và lcrosoft lai là sur pha trQn cúa tap hop

các màu säc khác nhau. Viéç ta kêt hop chính Ià dang tao diêm nhât dê truyên tåi

nhùng ý nghïa/thông diçp mói Oôi vói khách hàng. Ví du, khi màu xanh lá duroc

dat canh màu xanh duung, nó së mang ý nghïa cùa näng lugng và tuôi tré. Trong

khi dó, khi màu xanh la dugc dät canh màu nâu dât, nó sang truyên tái mot ý

nghïa khác, thiên huóng tv iên và súc khóe.

ta êt hqp màu säc, hãy chú ý dên (y nghïa tiêm ân cúa chúng, dê tù dó,

ta$ó thé biêt cách áp dung màu säc phù hqp và diêu huóng ý nghïa theo ý do cúa

ta. Duól Oåy Ià mot sô ý nghïa tiêm ân cúa màu säc.

Trong

Y nghïa màu dõ

Hình 2. 23:Màu dò có nhùng dinh nghÏa

khác nhau vê màu dó, nhu:

Trong va lý, ánh sáng có màu dó là ánh sáng ít bi khúc xa nhât nên khi

mat ði moc hay Ian dêu có màu dò.

rong quang phô, màu dó là màu cùa búc xa diÇn tù có tan sô thâp nhât,

buóc sóng dài nhât, có thê thây rõ bði mät nguði. Ánh sáng don säc dó

có buóc sóng trong khoång tù' 630-760 nm.

Trong in ân, màu dó là màu gôc trong phôi màu hâp thu, dôi khi vân duqc

miêu ta nhu vây trong vän bán không khoa hQC.

Màu dò duvc phát hiên Iân dâu tiên vào thê ký 1 3 khi nguði dân khu vuc

Ðia Trung Håi dùng vó sò, vó ôc dê nhuêm quân áo, våi vóc. Tuy nhiên

dén thé ký thú 18 thi màu dó mói bät dâu duqc tra chuên va Phd bién

dên tât cå mQi nguði

Ý nghïa cüa màu dò dugc thay dôi tir quôc gia này sang q ôc gia khác bði sur khác

nhau vê vän hóa. Nhìn Chung, màu dò có nhùng ý nghìa sau:

Là màu cüa lira và máu, màu dó gän liê i súc manh, quyên luc cùng vói su

quyêt tâm. Nó cùng là biêu tuqng doa, nguy hiêm cüng nhu chiên tranh.

Màu dó cüng Ià ga màu c cam xúc, cila nhiêt huyêt và cùa Cá tình yêu.

Màu dó cüng biêu tuqng ho su dùng cåin và hi sinh. Ðây chính là lý do mà

rât nhiêu quôc kÿ cúamêt nu' c trên thê giói có màu dó là màu nên (trong

dó có ViÇt Nam).

Trong tình yêu, màu dó mang biêu tuqng cùa su thu hút, sur manh liêt và

quyên rù Clia dôi phuong. Màu dó duqc sir dung trong tinh yêu dê thé hiên tinh

cám tha thiêt và nông cháy. Hoa hông dó duqc coi Ià biêu tuçyng cúa tình yêu và

máu chính là mot hình thúc dê thê uóc cila dôi lúa tù thði xa xua. Trong các màn

to tình, câu hôn, dám cuói . . . thì màu dó Ià chü dao. ChQ11 màu dò vói mong

muon mang lai sur may män, Chung thúy, nông cháy và cuôc sông dôi lúa tron

vçn.

Trong kinh doanh, vói viêc khði dông kinh doanh, màu dó mang lai su may

män và thuan IUi. Ban có thê dät môt månh giây màu dó lên diên thoai hoäc máy

fax së giúp viêc Iàm än cùa ban thuan Iqi hon. Vói viêc kinh doanh nhà hàng, quán

än.. . ban có thê dùng tone màu này dê làm màu chü dao cho logo cùa hàng bði nó

sè kích thích khå näng thèm än cho mQi nguði khi nhìn vào.

Trong phong thuý, màu dó Là màu säc mang näng luqng tích cuc, nhùng

diêu liên quan dên màu này dêu có ý nghïa là sur täng cuðng ve näng luc và súc

manh. Ðây chính là Iý do khiên cho màu này xuât hi?n trong mQi không gian cila

ngôi nhà và xung quanh chúng ta, tránh cän phòng chìm vào sur mêt mòi, mê man.

Màu dò dóng vai trò rât quan trQng trong phong thùy, là biêu tuqng cho lira và

danh vqng. Tuy nhiên nêu sir dung quá nhiêu màu dó së gây phån tác dung, cân

kêt hop thêm các màu säc khác.

NETFLIX E*on

TIME Hardware

TARGET

AVIS

Canon

YOIC

ORACLE'

Hình 2. 24: Úng dung màu dò trong thiêt kê dô hoa

Màu dó duroc úng dung rât nhiêu trên cách ân phâm thiêt kê, dãc biêt là

logo; vi dây chính là gam màu khiên nguði nhìn chú ý nhât, dê bi kích thích nhât.

Màu dó là màu cua su näng dông, tré trung, manh me, sôi nôi, bât kÿ lúc nào bqn

cám thây met mói thì dây chính là gam màu khiên ban cám thây hung phân nhât.

Y nghïa màu vàng

Khoa hoc dã chúng minh, màu vàng là màu sáng nhât trong quang phô và

mät nguði xù Iý màu vàng dâu tiên. Nhð vay, màu vàng dê dàng thu hút su chú

cúa nguði nhìn. Ðó cüng là lý do màu säc này duqc úng dung rât nhiêu trong các

biên cånh báo và phuung tien cúu hô. Màu vàng là mât trong ba màu chú dao,

Hình

duçyc st dung phô biên trong thiêt kê dô hoa. Và màu vàng cüng xuât hiên rât

nhiêu trong thiêt kê dô hoa, Tuy nhiên, vì màu này phån xa ánh sáng khá cao và

dóng vai trò nhu mot nguôn sáng thú câp, ban nên luru ý sir dung nó mot múc dQ

vùa phái dê không gây kích úng, khó Chiu dên mät nguði nhìn.

Trong thê giói tv nhiên, màu vàng là màu cúa nhùny ông hoa huóng duong,

cúa nhùng chú ong mat, Säc vàng cüng ân mìnwvào nhùns tâm huy chucng vàng

hay chiêc áo vàng danh giá. Tât Cá tuqngÁfirng cho sO' chiên tháng, niêm tin và

hy vong mãnh liêt cua con nguði.

Nhäc dên màu vàng là nhäc dên ánhsáng mat trði — màu säc tuqng trung

cho su näng dQng tré trung. Säc vàng gqi cho c úng ta vê su hoat náo và súc sáng

tao bên bi. Trong thiét ké dô hoa qùng vâYþ m' vàng dugc lua chon nhu môt cách

khoi dây su nhiêt thành, thái do ích Cuc, lac quan cùa nguði nhìn.

Màu vàng là biêu tuqng cua su âm áp và bao dung. Säc vàng cúa ánh näng,

ánh dèn Ian tóa khap ông gian, suði âm van vat giùa mùa dông lanh lëo, buôt giá.

Nó mang dên cho nguði nhìn cåm quan vê su rông mð, mot huóng di rõ ràng và

mach loc.

màu cùa vàng bac, châu báu. Do dó, màu säc này tuqng trung

cho sur quý phái và sang trQng. Các thuong hiêu vàng bac, dá quý hay các thiêt

kê cho Iâu dài, cung diên tru tiên sù dung màu vàng rât nhiêu.

Màu vàng chính là màu cúa niêm tm và hy vong. Cüng giông nhu ý nghïa

màu dó, säc vàng vC ra truóc mät nguði nhìn mot tuang lai tuoi sáng và nhùng

diêu tôt dep. Ðó là lý do trong rât nhiêu thiêt ke cúa hêi tir thiên, hay các chuong

trình nhân dao, chung tay gây dung cong dông, màu vàng luôn duqc u

u ái Iva

chon.

2. 26: Úng dung mà vàng trong thiêt kê dô hoq

Trong thiêt kê do Qa, màu vàng thuðng duqc Iva chon sù dung trong rat

nhiêu säc tþá©hoàñ cánh ác nhau. Duói dây là mot só luu ý khi sir dung màu säc

nàytrolþthiétk

dô hqa:

àu vàng là mot màu säc rât manh me. Ban có thê kêt IWP, lông ghép nó

vói nhùngtông màu nhu xanh, den, nâu. Nhung khi duqc kêt hqp vói các màu säc

khác, nhât là màu den, màu vàng thuðng phån úng rât manh me. Mât chút pha tap

së khién nó ngå xanh. Ðó là lý do mac dù có tông vàng dam hay vàng son, nhung

tuyêt nhiên không có vàng xám.

Màu vàng khá hqp trong các thiêt kê mang tính huóng ngoai, näng dQng

nhu du lich, khám phá, hôi trai, hay nhùng logo, banner kêu goi khách hàng tiêu

dùng san phâm.

Màu vàng nhat tao cåm giác thanh bình hon là màu vàng tuoi. Nhung màu

vàng tuai lai dem lai ân tuqng manh vói thi giác nguði nhìn hon rnàu Vàng nhat.

Ban nên lua chon vàng tuoi cho nhùng chi tiêt nhó hoac khungviÊn dê nhân cho

thiêt kê, nhung không gây chói mät nguði nhìn.

diêm

Hình 2. 27: Màu xanh duŒng

Xanh duong là mot trong ba màu co bån nhât, cùng vói màu vàng và màu

dò. Ðông thði, xanh duong cùng Ià màu phù hqp vói cå hai giói, nam và nù, nhð

su dung hòa và tính Iinh hoat cüa nó. MQt däc diêm thú vi cua xanh ducng mà có

thê ban vân chua biêt là nó duoc khúc bði mät nguði, khiên chúng ta thuðng có

cåm giác màu säc này nhó hon, xa hon khi so sánh vói các màu säc khác mang

dac diêm tucng tv. Tuy nhiên, viêc st dung màu säc xanh duong quá nhiêu dê gây

cam giác strong mù, rnð áo.

Môi quôc gia trên thê giói dêu có nhùng quan diêm khác nhŽ\t1 vê màu säc.

Ðôi vói truöng hqp cúa màu xanh duong, thì•

Nguði Hy Lap: Màu xanh duong có súcmanh tâm vðcùng lón, vì thé,

nó duqc sir dung dê khóng ché mät cúa "ác qu

Hàn Quôc: Màu xanh duang dam là m' Lia buôi — su khði dâu cho

ngày mói.

Bi: Màu hông dành cho bé trai, con duo•ng dành cho bé gái.

Y và Tây Ban Nha: Màu xanh duong mang nghïa tuqng trung cho quyên

luc và vé dep quý tQc. Ðó à Iýdo vé dep quý toc còn duqc goi Ià "The Blue

Price".

Trong phongth , Màu xanh duong là màu cüa nuóc, tuqng trung cho yêu tô

"Thúy", vì the rât thích qp khi xuât hiên tai huóng Ðông và huóng Ðông Nam. Nó

có táœdun nuôl duðng yêu tô ''Mêc", giúp vuqng khí luu thông trong cän

phòng

Màu xanh duong nh@t duqc ái Iva chQn cho viêc hQC hành thuân Iqi. B

than màu säc này mang lai sur diu mát, giúp dâu óc thu thái, và nhð dó, hiêu quá

Iàm viec và hQC tap së duqc täng Iên dáng kê.

su häng hái, manh me nhùng nõ luc không ngùng.

Tron thiêt kêžyebsite chuyên nghiêp, màu xanh duong duqc nhóm dôi

tuqngÿe Ga CÁon khá nhiêu. Ban dC dàng bät gap màu säc này xuât hiên chú dao

trên rát nhièu yebsite, logo, banner..

Ta có dê ý các trang mang xã hôi nhu Facebook, Zalo, Skype, Viber, . dêu

lua chon xanh duong là tông màu chù dao không? Hoàn toàn không phái là ngäu

nhiên. Don giån vì màu xanh duŒng chính là biêu tuqng cúa sv sé chia kiên thúc,

Hình

2.28:

ngay

dên

tai

sao,

xanh

duong

IWmàu

cüa

áoxanh

tình

nguyên

—

biêu

tuqng

cüa

tuôi

tré,

cúa

hiêu biêt và mang lai giá tri cong dông. Trong thiêt kê dô hoa, nêu nhu lïnh vuc

mà ta huóng dên là kêt noi moi nguði hay tao ra giá tri cho cong dông.

Hon thê nùa, xanh ducyng mang {y nghïa là su tin tuðng, tính trách nhiêm,

dac biêt là ve mat tài chính. Ðó là lý do tai sao các tô chúc tín dung thuðng Iva

chon màu xanh duong cho các thiêt kê cúa mình, trong sô dó bankrÐte.com là môt

ví du diên hình.

Hiên nay, rât nhiêu nhà nghiên cúu và hQC giåèhoräng màtl xanh duong

giúp chúng ta binh tïnh, trâm läng và giåm bót nhùng cang thäng, 10 âu trong moi

vân dê cùa cuQc sông. Ðó là lý do trong y tê, ngtr' i ta thuðng chon màu säc này

dê giúp bênh nhân cåm thây räng mìl)bl ôn du•qc båóvê và che chð.

Y nghïa màu cam

Minh 2.29: Màu cum

Hình 2. 30.' Ung dung màu cam trong thiêt kê dô hog Mâu cam se cö y nghîa trân

trong thiât ke, tuy nhiân tüy theo thâi nö cön dem lai Cho nguöi nhin nhiâu câm

nhân khâc nhau:

Màu

cam

là

màu

kêt

hcyp

giùa

màu

dò

dây

näng

luqng

và

màu

vàng

tuai

vui,

là

màu

cùa

niêm

vui,

ánh

näng

mat

trði,

rnùa

thu

và

miên

nhiêt

dói.

Vê

mat

nghïa

cåm

xúc

thì

màu

cam

mang

tói

cuông

nhiêt,

dam

mê

nông

cháy

cúa

rnàu

dò

nhung

vân

có

chút

dó

thâm

trâm

mà

nhe

nhàng.

Màu

cam

thê

hiên

sur

dam

Mâu cam sâng: dem İği su tuoİ vuİ, dâm âm,

Mâıu cam töi: mang lai câm giâc lira dâi, khöng tin tuong, su nuöi tiâc nâm

thâng dâ di qua

Mâu cam dö: thâ hiÇn su ham me, khoâi lac, thöng trİ, gâ han,

Möt sâ y nghîa khâc cüa cam:

Mâll cam duqc sû' dung phÖ biân trong câc loûnuöçtrâi cây hoa quâ mang

mâu süc tuoi möi, büng nö

Nhiâu nguöi Cho râng ân câc loşi trâi cây c nülü cam sö bâ sung Vitamin C

rât töt Cho co thâ Trong 4 mgâ'thi h h ânh mâu cam thuöng duqc gün liân

v6i khung cânh müa thwhon c

Mâll da çam duqc sü dung phğ biep mang nghia cânh bâo, bâo hiÇu ö xuâng

cün sinh, mğ bâo h. vâ âo khoâc cüa cfru hû, cânh sât.

Cam (cam ngh@) lâ müu thiâng liâng tĞt limh trong An DO giâo. Müu

cam cö kliğ nün âi thiÇn miân dİch, ngçrc thân.

Y nghïa màu xanh Iá cây

Hình Màu xanh lá ây

Xanh lá cây hay òn goi là xanh luc. là màu säc dai diên cho cây cói núi rùng.

Nó không chiman ' nghïanhu mot màu säc don thuân. Mà hon cå, nó còn là biêu

tuong Lia sur n toàn. Chính vì thê mà dèn báo giao thông trên toàn câu có màu säc

này.

Trong thiet kê, xanh Iá cây còn mang ý ngïa cho su sinh sôi, phát triên. Nó Ià

màu cua su tái sinh, tuoi mát. Tuy nó không dtrqc xuât hiên nhiêu trong cuoc

sông con nguði nhu màu xanh duong nhung dây lai là màu säc chú dao cho thiên

nhiên, có mat ð khäp moi nŒi.

Nêu dem ra so sánh giùa 2 màu xanh ducyng và xanh luc thì không mây

nguði lua chon xanh luc vì nó dem lai cåm giác chói mät, kích thích, không dem

Iai duçyc su bình yên nhu màu xanh duong (xanh da trði).

Hình2.32.• ('Jig clung mi xanh lá cây trong thiêt kê dc; hog

Y nghïa màu xanh luc tr các nên vän hóa trên thê giói:

Trung quôc: låmàu säc diên cho sv không Chung thuy. Neu nguði dàn g dê

mu)llåu xanh luc này thì nguði dó bi cäm sùng.

gsrael: Màu xanh lá cây tai dây mang ý ngïa là có tin xâu

1--1Œn nùa, màu xanh lá cây duqc cho là rnàu säc dem lai su không may

män ð môt sô nuóc trên thê giói nhu: Uc, và không có chiêc xe hoi màu

xanh nào trên duðng.

Mât ít diêu thú vi vê màu xanh luc khác:

Khác vói các màu säc khác, màu xanh lá cây mang ý nghïa cúa su keo kiêt,

dô ky và ganh ghét.

Theo quan diêm cúa nguði xua thì khi Phu nù mang thai nên mac nhiêu dô

màu xanh lá cây dê "me tròn con vuông"

Trong phong thúy: dây duqc coi là màu säc cúa nghê thuât, giúp dâu hóc bót

cäng thäng và Ioai bó nhùng tính khí nóng nåy thô l&cúa con nguði.

Y nghïa màu tím

Hình 2. 33.• Màu tím

Màu tím là su pha trQng kêt hqp mot cách hài hòa giùa sv ôn dinh, nhe

nhàng cúa màu xanh duong và su manh më, tràn dây näng luqng cúa màu dó. Trai

qua thði gian, màu tím dân mang tính biêu tuqng Ià dai diên cho su sang trQng,

quyên quý. Ðông thði, tím cùng là màu säc gän liên vói nhùng câu chuyên bí ân,

ma thuât dây quyên luc.

Màu tím cüng phân nào dó liên quan tói triêt hoc, bån ngwc a m i nguði.

Theo nhiêu nghiên cúu chi ra cho thây, màu tím có tác dôngtÍCh ctrc vê mat tinh

thân cho con nguði trong các quyêt dinh quan trong, tìm ki nghïa cuêc sông.

Màu tím duqc mô tá là giúp chúng ta mð rông han tiètp thýc cüa ban thân, liên

kêt tâm trí vói mot câp dQ cao hon cúa ý thúc. Chính vì lë dó, màu tím là dai

diên cho tuong lai, trí tuðng tuqng cúa con nguði dugc các à triêt hoc cuc kÿ

yêu thích.

Nói mot cách chính xác hon thi niàu t ên quan dên thê giói quan, trí tuðng

tuqng cúa môi Cá nhân.ŽMàu tím duqc da sô thanh thiêu niên lua chon làm màu

ua thích nhiêu hon tói75% vól Các màu khác, däc biêt Ià phái nù. Các nhà vän,

nhà tho, nhac sï. . dèu lây cåm húng sáng tác tir màu tím rát nhiêu bði tính bí ân,

huyên bí cùa nó.

Màu tí nhìn Chung là mang tói súc ånh huðng khá manh. Nhð mang tính

châtcua màu dò ma tím mang tói I diêu gì dó dây súc manh, tur tin và tham vong.

N'iôt môi truðng vói quá nhiêu màu tím có thê khiên ban bi trâm cám, met mói,

dac biêt là dôi vói nhùng nguði dê bi tôn thuung.

Màu tím nh@t hoac màu cua hoa oái hucng là màu säc nù tính, duyên dáng,

thanh lich tù lâu dä duoc ket hqp vói nhùng Phu nù giàu có, tinh tê. Trong khi màu

tím diên cho hoàng tQc, hoa oåi hucng tuçyng trung cho vè dep và nù tính.

Môi nguoi các lira tuôi khác nhau thì dèu có quan niêm vè

inàu tím là khác

nhau, Ða phân dôi vói nguði tré tuôi thì màu tím là màu cüa anh phúc, tv do bay

nháy. Ðên khi dúng tuôi hon thì màu tím dôi vói ho laiåró nên là 1 åièu gì dó sâu

säc, day dút. (J các quôc gia, nên vän hóa khác nhaåthì quan niêm vê màu tím

cüng là khác

nhau.

Hình 2.34: Ung dung màu tím trong thiêt kê dô hoa

Tóm lai, trong thiêt kê dô hoa, môt sô trái nghiêm mà màu tím có thê mang tói

cho con nguði gôm có:

Nâng cao và kích thích tâm trang

Làm diu tâm trí và thân kinh

Cung cap mot cám giác ve tâm linh

Khuyên khích sáng tao và trí tuðng tuqng

Tuy nhiên, Viêc sù dung quá nhiêu màu tím tron thiet kê së gây ra cåm giác

khó chiu, khiên cho dôi mät cám thây nang nê và khó

p trung mot bâu không khí

tôi täm.

Ý nghïa màu tím trên các nên vän hó hác nhqu:

(J da phan các nên vän hóa thl màú tlm huðng dai diên cho 1 trong

2 thái cuc rõ ràng: tôt xâu, yêu hét

Thði cô dai, trang phuc m dành cho vua chúa hoac giáo hoàng các vùng Ðia

ng Håi

(3 Anh, Thái L Italia, Brazin thì màu tím thuðng Ià màu báo hiêu cho nguði

hêt, thuun ac khi có dip tang gia.

Trêii toàn thê gioi chi có duy nhât 2 quôc gia có quôc kÿ màu tím dó Ià ong

hòa icaragua (1908), dáo quéc Dominica (1967). Nguyên nhân hính là bði giá

thành san xuât thuóc nhuöm tím quá dät dó thði báy gið. "Trai tim tím — The

Purple Heart" là huân chuung cho sur dùng cám ð Mÿ Vän hoá phucyng Tây

gán màu Tím dai diên cho cong dông nguði dông tính. Màu Tím duqc sir

dung trên rât nhiêu nhân vat hoat hình dành cho tré nhò nhu "Barney" và

"Tinky Winky"

Tai Ý, mot nguði nghê sï biêu diên së không buóc ra sân khâu nêu

hQ phái có thú gì dó màu tím trên nguði. Màu tím duqc úng dung de chùa

tri các chúng bênh Iiên quan tói tâm thân, rôi loan tâm trí, 10 Iäng.

Hoàng dê la ma Julius Caesar và Augustus dêu dua ra quy dinh chi có dúc

Vua mói duqc mac màu tím. Thði gian ông vua bao chúa Nero ai tri, toàn

bê nhùng ai bán màu tím dêu bi xú• tù.

Wagner (nhà soan nhac nôi tiêng nguði Ðúc) sáng nhât cùa ông

trong môt cän phòng màu tím.

Y nghïa màu den

mnh 35: Màu den

Màu den là màu manh nhât trong các màu trung tính. Vê tính tích cuc, nó

thuòng dugc dùng dê the hiên súc manh. Su sang trong và hình thúc. Vê ý nghïa

tiêu cuc, nó gän Iiên vói cái ác, su chêt choc và bí ân. (J Phuong Tây, màu den Ià

màu cúa su tang tóc, nó cüng là biêu tuqng nôi loan o mot sô nên vän hóa, và duqc

gän

lièn

vói

hôi

Halloween và sv huyên bí.

Hình 2. 36.• Úng tihgmàu

Trong thiêt kê, mau den duqc sù dung dê thê hi?n tính thanh lich. Nó có thê

mangèác y nghïa khác nhau, nhu tính báo thü hoac hiên dai, theo truyên thông h

c nôi loan tùy thuêc vào màu säc kêt hqp vói nó. Nó duqc sir dung cho Typography

và các bê phan chúc näng khác. Nó duqc dùng dê chuyên tái mot cåm giác tinh tê

và bí ân trong thiêt kê.

Y nghïa màu träng

l/ình 2. 37: Màu träng

Màu träng tucyng p ån vói màu den, nhung cùng nhu màu den, nó cüng

Có vai trò nhu• cácmàu s ác. Màu träng là màu cua sur tinh khiêt, trong sach

và dúc hanh. Ö PÁuŒng Tây, màu träng là màu quân áo cúa Cô dâu trong ngày

cuói. N' cüng là bieu tugng cüa ngành công nghiêp chäm Sóc súc khòe, däc biêt

là vói bác si, y táÑà nha sï. Màu träng còn duqc liên tuðng tói lòng tôt — các

thiên thân thuðng duqc miêu tå bäng màu träng.

2.4. Bó cVc

Ilình

bôi

cånh,

nó

truyen

tåi

thông

diêp

dung

phô

biên

trong

các

thiêt

kê

theo

là

biêu

tuqng

cúa

mùa

dông

quanh

nó.

hay

Bô cuc giông nhu khung xuong sông cua mât thiêt kê. Dura theo khung

xucng sông ây, các thông tin sè duqc triên khai mât cách thu hút, logic và khoa

hoc hoac sè bi rôi, hði hot và không hiêu quá. Mât thiêt kê dep truóc êt phái là mât

thiêt ké có bô cuc hoàn mi. Chính vì vây, bô cuc chiêm mot vÿtrí quan trQng quyêt

dlnh dên su thành công cùa mât thiêt kê. Hiêu mât cácÐ40n giån, là mot phân

cua thiêt kê mà trong dó, tât cå các yêu tô riên biêt duoc ét h(.yp vói nhau dê tao

thành mât tông thê có su gän kêt chat chè

2.4.1.

Bô

Hình 2. 39: Bô cvc t)} 14 vàng

tý tý lê vàng duqc láy cám húng tir tý lè vàng. Ðó là tý le toán hoc mà ta

có thê tìm thây hâu hêt moi noi, tir thiên nhiên, kiên trúc, hôi hoa dên âm nhac.

Khi duqc áp dung trong thiêt kê, nó tao ra mât câu trúc hùu co, cân bäng và có

tính thâm mÿ. Tý lê Vàng là mât sô dac biêt xâp xi bäng 1.618. Tý này xuât phát

tir dãy Fibonacci, mât chuõl só tu nhiên có thé tìm thây ð mQi noiïtu só luqng lá

trên cây dên hình dang cúa vò sò.[2] Ta có thê tìm thây tý lê vàn khi chia mât

duèmg thành hai phân, phân dài hon (a) chia cho phân nhó (b) bäng tông (a) + (b)

chia cho (a), cå hai bäng 1,618. Công thúc này có thê iúpbqn tao hình dang, biêu

tuqng, bô cuc cân bäng trong thiét kêw Ta cùng có thé dùng y tuong này và tao ra

mât hình chù nhât có ti le vàng. Bäng cáçh lây mât hình vuông, diêu chinh bâi sô

2 canh bäng 1,618. Nêu dat hình vuông tr hình chù nhât, môi quan hê giùa hai

hình dang sè cho ta tý lê vàng:Nêu tiêp tuc áp dung công thúc "Ti lè vàng" vào

nhùng hình chù Ilhat mól thì k t úc vói mât hình ånh duqc tao thành tir các hình

vuông ngày ng nhò han. Và khi dó, su tuong tác cúa cá hình sè tao ta hình xoän

ôc tren môi vuông, hay ta còn gQi là duðng cong cúa dãy Fibonacci (còn dugyc

Qi là Xoän Vàng). [2]

dura trên cuc tý lê vàng duqc úng dung rât phô biên trong thiêt

kê tir viè Sän xuât logo cho dên các ân phâm thiêt kê khác nhau nhu poster, Sv

hài hoa cúa bô cuc này tao ra mât thiêt kê có tính thâm mÿ cao vói su hoàn háo vê

m. t ket nôi giua nhùng yéu tô thiêt kê. VI' du nhu viêc úng dung bô cuc tý lè vàng

trong thiét kê logo cúa hãng Pepsi. Ung dung bô cuc tý lè vàng tao ra các vòng

tròn vói cách kích cð hài hoà vói nhau. Các hình tròn dó duqc säp xêp mot cách

hqp Iý và tqo ra tqo hình chính cua logo Pepsi. Ðiêu này khiên cho tao hình cüa

logo Pepsi trð nên hài hoà, tu nhiên và có sV' hoàn håo trong máng tao hình, cüng

nhu, su kêt nôi giùa nhùng yêu tô tao hình trong tao hình chính thúc cúa logo

Pepsi.

pepsi

a+b = 1.61 a

ình 2. 40: Thiét kê logo hãng

Pepsi

mêt phân ba

Quy

täc mot phân baOhi don giån chia khoång không thiêt thành ba phân bäng nhau.

Ta së chia no thành ba phân bäng nhau theo chieu doc và chiêu ngang, có nghïa

là nó sðtaon mot ang luc9i ba trên ba. Trong dang luói dó ta së ra bôn diêm

giaonhau chính Cua các duðng luái. Bôn diêm giao này së là noi thu hút thi giác

nguði xem nhât. Chính vì vay, trong nhùng thiêt kê cúa poster phim trên, ta có

thê thây nhà thiêt kê dã dät nhùng hình ánh quan trong vào nhùng diêm giao

nhawdó. Ðièu dó, së giúp nguði xem có thê xác dinh dâu là hình ånh chính trong

thiêt kê dó và nhùng hình ånh dó së tuang tác vói nhau nhu thê nào. Viêc úng dung

dung

bó cuc mot phân ba së giúp các yêu tô hay hình ånh thiêt kê trong ân phâm thiêt

kê có tính Iiên kêt chat chë vói nhau.

Bô cuc

cân bäng

Hình 2. 42: Bô cvc cân bang qua . c ngang và truc doc

Bô cuc cân bäng là íogi b cuc thuðng gap trong thiêt ké do hoa. SU' cân

bäng trong bô cuc trong quá trình thiêt kê tucng tu nhu sV' cân bäng truc quan vat

lý. Thay vì viêc tao ras. tuong phån hoäc Ilhan manh, nguði ta tao ra su cân bäng

cho các phân trong sån hâm thiêt kê. Bô cuc cân bäng duqc tao ra nhð viêc tao ra

mât tróc näm giù khoáng không thiêt kê. Truc dó có thê là truc doc hay truc ngang,

và d" së chia khoång không thiét kê thành hai phàn bäng nhau theo chiêu doc

hoäc theo chiêu ngang. Có hai loai bô cuc cân bäng chính dó là:

Bô cuc cän bäng dôi xuóng: Là tât cå các yêu tô nhu chiêu cao, chiêu rêng

duqc säp xêp mot cách dôi xúng trong bån thiêt kê và các yêu tô ð phía bên

phái/trái hay bên trên/duói cua truc dqc/truc ngang së gân giông/giông y hêt nhau.

cân bäng dôi xúng tao va cám giác ôn dinh, an toàn cho nguài xem. Dông thði Bô

cuc thiêt ke cân bäng tqo ra các diêm nhân näm ð chính tâm cua sån phâm thiêt

kê.

Loai bô cuc thú hai cua bô cuc cân bäng là bô cuc cân bäng bât dôi xúng,

Trong quá trình thiêt kê có nhùng 10@i bô cuc tuðng chùng nhu rât phi lý,

nhung lai duqc châp nhân. Trong sô dó là cân bäng Idlông dôi xírng. Hai bên

phân tir hai bên cua truc ngang hay truc dong không bäng nhau vê mat dô và

cùa

poster

nhau

giùa

bên

trái

và

bên

phåi

cua

truc

ngang.

Diêu

dó

dã

tao

hài

hoà

và

cân

bäñg

cho

ân

phâm

thiêt

ké

này.

100

cå tqo hình. Hay nói cách khác, tât cå các yêu tô säp dät không có su dôi xúT1g

vói nhau. Tuy nhiên, tính cân bäng ð dây duqc tao dung bði mot luc chính dó là

luc thi giác hay ta còn goi là luc thu hút cua mât yêu tô/ hình ánh thiêt kê dôi vói

mät. Cân bäng bat déi xúng duqc tao ra tir viÇc sir dung các yêu tô màu säc, kích

thuó , so luqng, säc dô,.

GONG CHA

Hình 2. 44: Thiét kê khai trwang cùa Gong Cha êt trong nhùng ví

du diêm hình cho bô cuc này là thiêt kê cua bài däng trên mang xã hôi cúa môt

EHAI

101

cúa hàng trà stra trong chuôi cua hàng cúa Gong Cha. Tuy các yêu tô thiêt kê

không giông nhau ð phía bên phåi/trái hay trên/duói cùa các truc doc/trung

ngang trong khoång không thiét kê cúa ân phâm này, bô cuc cùa ân phâm này

vân có su cân bäng. Ly do chính là các yeu tô thiêt kê cân bäng

102

lân nhau qua các truc nhu hình ánh cúa côc trà sùa duqc cân bäng vói chü có tao

hình chi tiêt, hay viêc úng dung cúa sur tuang phán hài hoà cúa các màu säc trong

ân phâm này.

2.42. Quy luât bô cuc phô biên trong thiét kê có môt bô cuc thiêt kê dep, ngoài

viêc hiêu rõ tính at cúa tùng loai bô cuc, ta cân áp dung mot sô nhùng quy luât bô

cuc dê có tþê tao dung jnôt bo cuc chät chë.

Tìm trpng tâm

Môt yêu tô quan trong dâu tiên cúa bô cuc, là tìm a mot diêm nhân (trong

tâm) cho thiêt kê cùa mình. Ðiêu dó thu h ' ánh mät cúa nguði xem mot cách tv

nhiên vào nhùng phân quan trong trongThiê

kê cúa ban.Môt sô cách dê tìm trqng

tâm là thông qua các techniques nhtrqu mô, dQ tucyng phán và leading lines.

Dân dãt ánh nhìn vói leading liney (Các dit•ìnzg line)

Cùng giông viêc ban chi vào mot cái gì dó khi ban muôn moi nguði nhìn

vào nó, bócuc cúa mot sô dòng và hình khôi theo mot cách nào dó có thé dãn dät

ánh mät nguði xe nhìn thiet kê cüa ta.Phô biên han cå Ià sù' dung các leading lines.

So do khôi su dung các duðng dê truc tiêp dân dät ánh mät cúa nguði x tùmQt

trong các diêm trên thiêt kê dên diêm tiêp theo mot cách rõ ràng.

Quy mô và câp b@c

Quy mô và hê thông phân cap truc quan là mot trong sô nhùng nguyên täc

sáng tao co bán. Chúng có thê khiên thiêt kê Clia ta thành công và cüng có thê làm

cho thiet kê cúa ta bi phá vð. Vì vây, diêu quan trQng là phåi tô chúc chúng thât

tôt. Hãy chäc chän räng ban hiêu vì sao moi thiêt kê dêu cân ba câp dQ cúa hê

103

thông phân cáp typographic. Quy mô thuðng duqc sù dung dê giúp h? thông câp

bâc giao tiêp vói nhau. Su• säp xêp gân và xa cúa các yêu tô biêu thi tâm quan

trong cúa chúng trong giao tiép.

Sli'dung các yêu tô bô sung cho nhau

Mêt yêu câu quan trQng góp mot phân không nhò ào thành công và hiêu

quá cúa mot thiêt kê chính là hãy dành thði gian dê chQ tùng y u tô trong thiét kê

sao cho môi yêu tô ây bô sung cho toàn bê thiêt kê cùat Mêt lôi thuðng gäp trong

thiêt kê dó là sù dung các hình ånh không ê mang tính chât bô sung cho nhau. Vì

vay, khi st dung nhiêu hom . hìñh ánh trong thiêt kê, ta hãy Cô gäng dåm báo räng

tât cå chúng dêu có hiêu qu

va "n kêtkhi duoc nhóm lai vói nhau. Có rat nhiêu

cách khác nhau dðdat duqc sv gán kêt này.

Tô màu nhùng búcþnh vó các màu säc tuang tv nhau. Vói su phô biên cua các

bê IQC và cong cu diêu Chinh hình ånh, ban có thê tô màu và diêu chinh

hình ånh cúa nh sao cho bång màu cúa chúng gän kêt và bô sung cho nhau.

CþOn Cá hình anh duoc chup theo mot cách tuong tv nhau. Hãy chon hình

ånh cótính âm mÿ và phong cách tuong tv nhau. Ví du, nêu sir dung mot

hình ánh tôi gián, hãy chQn nhièu hình ánh tói giån khác dê lây cåm húng

bô ung chohình ånh dó.

Cän chinh các yêu tô trong thiét kê

Khi thuc hiên 1 thiêt kê gôm nhiêu thành phân trong dó, chúng ta không thê

cú ném tât chúng vào trang. Bði vì viêc säp xêp các yêu tô này chính Ià cách nhanh

chóng và dê dàng nhât dê biên hình thiêt kê cúa ta tù mot thiêt kê dày döc thành

mot tác phâm thanh lich và sang trqng. Vì vay, nêu ta dan Str ung rât nhiêu hình

ånh, rât nhiêu phông chù hoac rat nhiêu yêu tô do hQa ì can liên kêt chúng vói

nhau bäng cách cän chinh hqp lý. Ví du nhu cácÁÁuc chù càñ\häng hàng vói nhau,

104

các muc hình ånh cân tuŒng tác vói nhau trên các diêm thu hút thi giác,... Ðiêu

dó së tao cám giác thóa mãn nhât cho mat nguði xem.

2.5. Typography

Typography (thuat ngù dug hép nôi b • hai tù "Typo" (Kiéu chù) và

"Graphic" (Ðô hoa) — là nghê thuât säp xêp, ghép dãt chù trong thiét kê dô hQa,

in ân nhäm muc dích làm nôi bat n i dung truyên tåi cua sán phâm thiêt ké và dàm

båo hâp dãn thi giác iiguði xem. Typography duqc xem là hoat dQng khði nguôn

cúa thiêt kê dô h a.[l Typography là mot yêu tô thiêt kê quan trong trong thiêt ké

vì chü làvhuong tiên giúp chúng ta hiêu thông diêp mot cách rõ ràng nhát. Chính

vì zVây, grap ic dã trð thành mot phân không thê thiéu trong nhùng ân phâm tiliét

2.5.1. MQt só thuât ngù trong typography

Các duùng gióng — Lines

Khi thiét kê Typography sè cân có ít nhât 5 duðng gióngeò duðng ¥ióng

phân dâu chù (Ascenders), phân duôi chù (Descenders), iri hoa Capital letters),

chü thuðng (Lowercase) và duðng gióng ngan orizontal Guide lines) dê nguði

dùng so sánh — säp xêp các ký tv sao cho dep m

Dòng — Leading

Dòng là yêu tô quyêt dinh Tyþðgráphy hay khó doc, ånh huðng dên tông

thê thiêt kê. Do dó, khi thiêt kê, nhà iêt kê cân phåi cän dòng that hqp lý, hài hòa.

Khoång cách chü' - racking/ Letter spacing

105

Ðó là khoång cach giùa các nhóm chü cùng càn duqc cän chinh hop lý dê

tqo nên thietkê Typogra y dep.

Khoång cách giüü các chü' - Kerning:

Ðó là thông sô thê hiên khoång cách giùa 2 con chù don lé vói nhau.

Cãn chinh các hàng chü• - Alignment:

Do là viêc cän chinh các hàng chù ånh huðng rât lón dên cám nhân cùa

nguði xem vê tông thê, do dó, khi thiêt kê, cân phåi so các hàng chù vói nhau thât

hqp Iý dê không Iàm mât di vè dep cúa sån phâm.

2.52. Typeface và Font

Có rât nhiêu nguði dä nhâm lân vê 2 khái niêm này. Nêwta Chua phân biêt

duqc diêm khác nhau giùa hai khái niêm này thì së ánh huðng trong viêc giao

tiêp trong ngành và cách thúc úng dung phù hop dê tao nê mot tác phâm

typography dep.

Typeface còn có tên goi khác on amilÿ", nó dugc hiêu là kiêu chù hay nói

cu thê hon là mot tô hqp nhùng chåcá' c cùng diêm Chung. Nói theo mot cách

khác, bån thân môi typeface là mêttap gyp cúa các ký tv và môi mot ký tv ây có

thê là chù sô, chù cái, dâu âu hoäC loai biêu tuqng khác... Không ít nguði cho räng

typeface là motnhung typeface có ý nghïa rQng Ión hon font rât nhiêu, nó không

ph i Chiu giói han vê dinh dang hay kích thuóc nhu font.

106

Nêu Typeface d qc hiêu là "Font Family", thì mot font là mot bê chù cái

efaceA'ói kích thuóc và dinh dang xác dinh.

Ðê có thê dê xác dinh hon, ta së cùng xem qua sv khác biêt giùa Typeface

và Font thông qua mot phông chù cu thê:

Arial aaaa

ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ

abcdefghijklmnopqrstuvwxyz

ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ

abcdefghijklmnopqrstuvwxyz

0123456789 01234567890

Hình 2. 4 •Phông ch@Arial

Theo nhu khái niêm trên ta có thê thây räng Typeface ð dây së chính là

phông chú ''Arial" v' ypeface 'Font Family". Vay Typeface sê bao gôm tât cå nhùng

yêu tô hình và dinh dang cúa phông chú "Arial" bao gôm: tao hình chù, dinh dang

cúa chù và sô,.

107

uy till ên, ont" lai không rêng nhu "Typeface", khi ta úng dung phông c

Arial" trpng thiêt kê. Ta sc có nhùng dinh dang khác nhau cùa Arial nhu:

Arial Regular

Arial Bold

Arial Italic

Arial Bold Italic

Arial Narrow Regular

Arial Narrow Bold

Arial Narrow Italic

Arial Narrow Bold Italic

Arial Black Regular

Arial Black Italic

ình 2. 46: Ðinh dang phông chi Arial

Các dê dam nha. airline, Thin, Ultra-light, Extra-light, Light, Regular/

Plain,DMedium, B d,..

CáC kífþ co chù to nhò khác nhau ang khác nhu: gqch chân

(Underline) và In nghiên (Italic)

108

Tât các các dinh dang dê cap bên trên chính là "Font" hay là dinh dang cüa

mot phông chù hay mot "Typeface" nhât dinh. Do vay, ta có thê hiêu räng: "Font"

là mot phân cúa "Typeface".

2.5.3. Các loai Typeface phô biên

Tråi qua mot lich sù dài tù nhùng dâu vêt vê viêc úng dung các chù trong

nhùng nên vän minh Cô xua nhu thði La Mã hay thò•i Ai cap Cô Ðai dên ngày

này, có rât nhiêu nhùng Typeface dã duqc sáng tao ra. Chính vì yêu tô da dang vê

mat sô luqng và tao hình cúa Typeface, Typeface

dã duqc nhìn nhân mot cách tôn gián lai vói ba loai

chính dó là:

Phông chi' có chân- Serif

Serifnghïa là mot duðng thäng hoac mot nét

thuðng là nhùng duðng dinh huóng và on dinh _cáu tao chù. Serifthuðng duqc biét

dên vói tên goi 'Schù có chân". Môt sô loai phông c ù có chân Phd biên dó là:

Kiêu chù Old-style Serif: Kiêuch nà dä có mat tù näm 1465, không Iâu sau

khi tho kim hoàn Johannes ' utenberg om dði phuung pháp in ân "movable type".

Các nhà in (3 Y dït@ora Qt loai chù thích hop vói phuung pháp in này, Iây cåm

húng tùthup áp thði Phuc ung. Kiêu chùnày duqc các nhà in ua chuông bði vé

ngoài mêcmac sv dê doc cüa chúng trên giây.

Oldstyle

abcdefghijklmnopqrstuvwxyz

ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVW

109

Hình 2. 47: Phông chÜt có chân Cô diên- ICT Berkeley Oldstyle

Ðäc tnrng cúa old-style là dô tucyng phán giüa các nét thanh và dam thâp,

phân móng nhât cüa rnôt chù cái thuðng näm góc thay vì ð trên hay duói cùng.

Kiêu chù này giù Iai hình thúc tuong tv nhu chù nghiêng viêt tay nên thuðng

nghiêng theo I truc trong khoång tù 9-16 dô và có các nét cong dê nôi các serif vói

chù cái chính.

Kiêu chù có chân cách tân- Transitional Serif: Kiêu chûày,ha cò goi là

baroque, xuât hiên vào khoång cuôi thê ký 17. Ðây Ià kiê hücó su pha trQn giùa

phông chù có chân co diên và phong cách thiêt kôhlên dai. E)ãc trung cúa kiêu

chü này là dê tucyng phàn giüa các nét thanh và dâm cao, nhung chua rõ ràng nhu

kiêu chù có chân hiên dai ra dði sau dó. Các chùc chuyên sang truc thäng dffilg,

phân dâu cua chúng duqc thay bäng t tr tria, mêm mai hon.

Saint Capital SERIFFONT

ABCDEFGHIJ

abcdefghij

KLMNOP9RS

klmnopqrs

TUVWXYZ

tuvwxyz

1234567890

Hình 2. 48: Phông chù có chân cåch tân- Saint Capital

Kiêu chù Có chân hiên dai- Didone Serif: Kiêu chù này dã xuât hiên tù cuôi

nhùng näm 1700 và 1800. Kiêu chù duqc ra dði và phát triên bði các nhà in nguði

110

Pháp, Y và Ðúc là Firmin Didot, Giambattista Bodoni, Justus Erich Walbaum.[]

Muc tiêu cúa hQ là tao ra các doan vän bán m an Có thiét ké thanh lich on, tir dó

ho dä phát triên ra kiêu chù serif vói dö tucmg phån giùa các nét tha dâm cuc kì

cao dê thê hiên duqc công nghê Sán xuât giây và in ân ngày CÅhg tinh tê c a thði

kÿ ây.

Hình 2. 9: Phông chñ Có chân hiên dgi- Didot

hính ilhð ç6 lich sü phát triên lâu dði, gän lien vói sv phát triên cúa

ngành inpênkiêu chù Có chân duqc sir dung phô biên nhât trong in ân sách, báo,

tap chí. Kiêu Chü núy thuðng tgo cåm giác trang nhã, tu tin và dáng tin cây. Vây

nên, neu thuung hiêu hay ân phâm thiêt kê huóng dên sv' cao câp, nghiêm túc

hoac truyên thông (vän phòng luât, tòa soan, công ty båo hiêm,...) thì phông chú

Có chân së rât phù hqp cho nhùng kiêu thiêt kê này.

Phông chü• không chân- Sans- Serif

Trong tiêng Latin, sans-serif nghïa Ià "không có chân", dê chi nhüng kiêu

chù không có thêm các yêu tô "serif' - duðng thäng hoäc mot nét nhó ð trên thành

abcdefghijklmnopqrstuvwxyz

ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTU

12345678901234567890

111

phân cúa chù, thuðng là nhùng duðng dinh huóng và dn dinh cáu tao u. [] Mêt sô

loai phông chù không chân phô biên dó là:

Kiêu chù Neo-grotesque: Neo-grotesque xuât hiên o nhùng näm 1950 vói

sur ra dði cúa International Typographic Style (hay g là SWISS Style). Kiêu chü

Neo-grotesque có thiét kê khá don giån nh g 14i cd mot lçyi thé lón là ð sv da

dang và linh hoat. Các kiêu chù thuêc kiêu Neo- otesque thuðng bao gôm các

font chù thanh dam khác nhau, khiênÁPêðápdung chúng trong vän bån trð nên

dê dàng høn.

hinAa PpQqRrSsTtUuVvWwXxYyZzBb cc Dd EeFf Gg Hh Jj Kk u Mm Nn 00

1234567890

ight omaedi Helvetica

old

eavy

Hình 2. 50: Kiêu chû' Neo-grotesque- Helvetica

Kiêu chù hình hQC- Geometric: Nhu tên gQi cúa mình, kiêu chù nü duqc

tao hình dua trên các hình khôi co bån, cu thê là hình vuông và tròn. Kiêu chù này

bät nguôn tir nhùng näm 1920 tai Ðúc vói Herbert Bayer và Jakob Erbar duqc cho

là cha dé cúa kiêu chù này.[] Do thiêt kê hiên dai, gon ghë cua mình mà kiêu chù

này trð nên phd bién vào nhüng näm 20-30 cúa thé ki 20. Ð4c diêm noi ât nhát

cùa kiêu chù này chính là chù "O" duqc thiêt ké nhu mât hình ttòn hoàn hào. Ngoài

112

ra, dây cùng là kiêu chù ít duqc tra chuöng nhât vói cáðdoarvvän bån dài; thuðng

duqc sir clung cho tiêu dê hay các d0@11 Vän ngän tao hình hình hQC cüa chúng

sè tao ra cám giác cúng cho mât doan Vän bán dài.

Manrope

1 2 3 4 5 6 7 8 9 0

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S TU V W X Y Z

ABOUT

I-lình 2. 51: Kiêu chñr không Chân hình hoc- Manrope

Chính vì thiêt kê don gian và ít duðng nét cúa phông chù không Chân so vói

phông chù có chân, phông chù không Chân së là su Iva chQn hoàn håo cho nhùng

ân phâm thiêt kê trên nên tång sô hoá vì tính dê nhìn và dê dQC cüa chúng. Høn

thê nùa, phông chù không chân së giúp toát lên sv tinh tê, don giån và trè trung.

Nhùng thuong hiêu muôn huóng tói giói tré hay muôn duqc nhìn nhân Ià mot

113

thuong hiêu thân thiên, gân güi thuòng sù dung phông chù này làm kiêu chù chính

cúa mình.

Mêt so phông chü•phô biên khác

Phông chù viêt tay- Handwritten: Nhu tên goi; âyl loai font có duðng nét

tuong tv nhu ban câm bút và viêt. Thông thu dang font hù viêt tay này gân giong

dang Script nhung duqc cách diêu (tê nhìn giån han và duqc su dung rQng räi hon.

Do cüng có nhùng nét on, ét to nét nhó nên phông chù mang lai sur sáng tao, diêm

nhân cho cáœthiêt ke. ó thê dê dàng dät chúng vào các trang bìa cúa quyên sách,

các tðáp phích. ítính sáng tao và tv do cúa phông chü này, nó chi phù hqp cho logo

Cá hop n và các thuung hiêu mói.

Hình 2. 52: Phông chû' viét tay- Sheyla

114

Phông chü trang trí- Decorative: Së không có dâu hiêu cu thê nào chi cho

cho ta biêt dâu là font chù trang trí. Thông thuðng nhùng font chù dang này duqc

thiêt kê vói hình dang, kích thuóc, tý le sao cho phù hop véri môi ngành nghê

hay tùng loai nhu câu riêng. Né) là phông chù duqc thiêt kê riêng cho cá nhân

hay mot tô chúc cu thé Dang font này chi nên sir dung mot só lurqng nhó khi

dua vào thiêt kê vì tính dôc dáo và

riêng biêt cua nó.

2. 53: Phông chû trang trí— Disney Font

E hãysù dung các nguyên täc và nguyên lý vê thi giác

dä hoc dê tao dung mât poster vól chû dê liên quan dên lïnh vurc dði sông nhu

hoat dông xã hôi, các sur kiên kêt nôi,...

Bài

115

CHUONG 3: QUY TRÌNH THIÊT KÉ sÅN

PHAM

ÐO HOA

MQt chuôi các hoat dQng cúa nhà thiêt kê duqc gQi là quy

nh thiêt kê.[]

Hay ta có thê hiêu ràng, quá trình thiét kê dô hoa không chi do•tYtÁuân là lànvviêc

vói công cu thiêt kê trên máy tính. Thuc tê, dê hoàn thiOSan phâm dô hoa cho mot

du án, nhà thiêt kê phåi thtrc hiên quy trình phúc p ói nhiêu buóc.

Môt trong nhùng quy trình duqc úng dun trong xyât quá trình thiêt kê là

quy trình näm buóc Design Thinking ProceSS(tam dich Ià: quy trình tu duy thiêt

kê) cüa Viên Thiêt kê Hasso-Plattner tai DI-I Stanford.[14]

Ðê hiêu rõ hon tai sao quý trình nà L' Qi phù hqp trong quy trình sån xuât

dô hoa, ta së cùng tìm hiêu quåyê ái duqc gQi là tu duy thiét kê. Tu duy thiét kê

(Design thinking) la uá trình Iiên tuc nghiên cúu nguði dùng, thách thúc các giå

djnh và xác dinhÄai v ê nhäm muc tiêu tìm kiêm các chiên luqc và giái pháp thay

thê tôi uru hon. PI3 Qng tâm cùa quá trình này là täng cuðng sv hiêu biêt vè khách

hàng dang sir dung sån phâm/ dich vu cúa mình. Mà ('y trong truðng hop này së

Jà täng cuðnys hiêu biêt cùa khách hàng vê dich vu thiêt kê.

Tu duy thiêt kê là chìa khóa giúp thâu hieu nguði dùng muc tiêu qua viêc

không ngùng döt câu hòi vê vân dê, phuung pháp Iàm viêc hiên tai và các giå dinh

tucng Iai. Ðây Ià cách tu duy cuc kÿ hùu ích khi cân giåi quyet các van dê chua

116

duqc xác dinh rõ ràng — bäng cách nghiên cúu su viêc theo quan diêm nguði dùng,

brainstorm ý tuðng và úng dung thuc tê. Viêc thù nghiêm ý tuðng thông qua phác

thåo, thù nghiêm (prototyping) se hô trq doanh nghiêp dánh giá và lura chon huóng

di mói phù hqp nhât.

Vay ta có thê thây räng tu duy thiét ké có mói quan h? mat thiét Voi viÇc

tìm hiêu khách hàng sù dung sán phâm/dich vv. vay tai sao tu duy thiét ê lai phù

hçyp vói thiêt kê sån phâm dô hoa?

Ðé có thê giái dáp cho su kêt nôi này, ta câ11Atinh hình sán phâm do hoa

dây là gì? Nhu ta dã dê cap ð chucng mot vê nhùng úng dung cúa dô hoa (9 mot

so lïnh vuc trong cuoc sông. Ta có thê thâ räng, phâm chính dây chính là dich vv.

Dich vu tao dung thiêt kê cW anhJ1ghiêp vói nhùng muc dích riêng cua ho. Hay

nói mot cách khác, sán phâm o o. có tính thi truðng cao vì nó tap trung vào viêc

giåi quyêt nhùn van dê hàng.[6] Bån thân sån phâm dð hoa có duqc dánh giá

caoþaykh g phu thuQc vào vi?c nhà thiêt kê dô hoa se giåi quyêt nhüng vân dê

ecua khách hàng ra sao và nhu thé nào. Ví du nhu khi thiêt kê mot logo cho mot

thu hiêu, nhà thiêt kê cân thoå mãn nhùng tiêu chí mà khách hàng dua í dó chính

là vân dê mà nhà thiêt kê cân giåi quyét dê có thê gùisån ham tói khách hàng. Do

vay, ta có thê nhìn nhân räng thiêt kê lây con nguði làm trung tâm.

Mà mot trong nhùng dác diêm quang trong cúa tu du thiêt kê là lây con

nguði làm trung tâm Lây con nguði làm trung tâm.[6] Ðiêu dó duqc thê hiÇn qua

viêc Iiên tuc xern xét sán phâm/ dich vu duqc tao ra, së dáp úng nhu câu cua con

nguði nhu thê nào.

117

Tù hai diêu trên, ta có thê thây duqc su kêt nôi giùa sán phâm thiêt kê và tu

duy thiêt kê. Chính vì vay, quy trình cua tu duy thiêt kê së dông nhât và áp dung

hiêu quå cho quy trình thiêt kê sán phâm dô hoa. Ngoài dac diêm lây con nguði

làm trung tâm, úng dung tu duy thiét có còn giúp cho nguði úng dun nó có duqc

nhùng dac diêm. dó là: [13]

Khá näng hình dung: mô tá S' tuóng cách truc quan.

Khuynh huáng da chúc näng: Các nhà thiêt kêxem ét nhiêu giål pháp

khác nhau cho mot vân dê. Môt mat ghi nhó búc tra toàn cánhcúa van dê,

mat khác hQ cùng tap trung vào các chi tiét cúa ntvz

Tâm nhìn hê thông: Ho xem xét vân dê mot cách hê thông, tù' nhiêu

khía canh khác nhau dê di tói mot +háptêpg thê.

Khå näng sú dung ngôn ngù tôt: êt kê biêt cách giåi thích bäng lði

nói vê quá trình sáng cua hQ. HQìlà nhùng nguði phát minh ý tuðng

và sáng tao trong viêC Iiên kêt các yêu tô không rõ ràng.

Tinh thân tap ibé, làm viêciihóm: HO sð hüu kÿ näng giao tiêp tót và làm viêc

hiêu quá v ùng nguði thuQc các bQ phân khác nhau.

Không dat ra gi01;þan lura chon: Thay vì giói han bån thân trong mot danh

sách gi phápnhât dinh, các nhà thiêt kê tin räng vân còn dó nhùng huóng dl

tôt hon chua duqc khám phá. Vì vây, ho luôn no luc tìm kiêm nhùng lura

hqn thay thê có Iqi nhât truóc khi di dên quyêt dinh cuôi cùng.

Ðây cùng là nhùng dãc diêm mà nhüng nhà thiêt kê cân có trong mot quy

trình sáng tao sán phâm thiêt kê. Bði vì trong quá trình thiêt kê và sáng tao, ta

118

cân hQC cách kêt nôi vói khách hàng và dông nghiêp, cùng nhu, trái nghiêm

và thuc nghiêm nhùng ý tuong dQc dáo. Ðiêu dé) së giúp nhà thiêt kê nói riêng,

và các nghe nghiêp sáng tao nói riêng, tim ra duqc nhùng giái pháp tôi uy trong

quy trình sáng tao sån phâm cua hQ.

Dua vào nhùng lap luan trên, ta thát duqc su kêt noi manh mC iüa quy trình

tu duy thiêt kê và quy trình thiêt kê sån xuât dô hoa, Do va quy trình tu duy

thiêt ké vào trong quy trình thiêt kê sån xúÁt dohoa là gp lý và së có tính hiêu

quå cao trong thiêt kê.

Quy trình ttc duy thiét kê 5 bu

óc

QUY TRÌNH TU DUY THÉT KK5 BIJfrc

Hình 3 : Quy trình tw duy thiêt kê 5 bwóc cua Viên Thiét kê Hasso-PIattner

Quy trình bao gôm 5 buóc chính dó là: [14]

119

nghiêp.

Hình 3. 3: Hình anh minh hoa bu•óc xác dinh

câu

nguði

dùng

giúp

gat

bò

nhìn

sâu

säc

doanh

thurc

120

Buóc 2: Xác dinh (Define): Dua trên thông tin thu duqc tir nghiên cúu nguði

dùng, ta sè phân tích các quan sát cúa mình và tông hop chúng dê xác dinh các vân

dê côt Iõi cân diêu chinh. Viêc xây dung Chân dung khách hàng chi tiet là rât quan

trong truóc khi tiên tói buóc tiêp theo.

Hình 3. 4: Hình ånh minh hgo bu•óç tao y tuòng

Buóc 3: Tao ý tuðng (Ideate): g bu ' c này, ta dã Sän sàng dê xây dung {y

tuðng. Thông tin thu thâp duqctù ai giald ndâu tiên sè giúp ta suy nghï thâu dáo,

tim kiêm các giåi pháp th th ,pháp ng tao cho nhùng van dê dã xác dinh ð buóc thú

hai. Ðây là lúc k- nän brainstorming phát huy tác dung cao nhât.

Hình 3. 5: Hình (inh minh hoa bwóc thlh nghiêm

121

Buóc 4: Thù nghiêm (Prototype): Muc dích cúa giai d0@n này là xác dinh

giai pháp tôt nhât có thê cho môi vân de cu thê. Ta nên cho ra rnät mât sô phiên

bån sån phâm/ dich vu thù nghiêm de dánh giá hiêu qua ý tuðng dê xuât.Tùy truðng

hqp cu thê, quá trình thú• nghiêm có thê diên ra thuc tê hoäc Chí là trên phân tích

giáy tð.

Hình 3. 6: Hình anh •nh liba bu•Úc kiem tra

Buóc 5: Kiêm tra (Test)'. êt trong caebuóc quan trong nhât trong tu duy thiêt

kê là dê kiêm tra các mâu ù nghiêm dê ra. Kêt quá dánh giá së duqc sû dung dê

xác dinh lai mât hoac nhie vân dê sè nåy Sinh tiêp theo. Ta có thê lap lai các buóc

truóc, thay do và cåi tiên thêm.

rong gia• oan tiên kÿ, hay, ta còn gòn là giåi doan

nghiên cúu và chuân bi ' tuðng cho thiêt kê. Trong giai doan này diêu quan trong

nhât là viêc hiêu rõ nhùng vâñ dê thiêt kê rnà ta cân thuc hiên và dua ra mât sô ý

tuðng dêc dáo dê giái quyêt nhùng vân dê dó

Úng clung quy trình tu duy thiêt kê 5 buóc trong giai doan tiên kÿ, ta së tiên

hành thuc hiên các buóc:

3.1.

122

Buóc I : Tìm kiêm su dông cåm vói dôi tuçyng muc tiêu (dôi tuqng muc tiêu

o dây là nhùng nguði sè xem và tiêu thu ân phâm thiêt kê).

Buóc 2: Dua vào nghiên cúu và tìm hiéu dó ta së xác dinh c the vè déi tuqng

muc tiêu và nhùng vân dê thiêt kê ta cân giai quyêt.

Buóc 3: Sau khi thu thâp dây dú nhùng thông tin cân thÍét, tasê liêt ê mât sô

ý tuðng và tqo dung bång cåm húng trong thiêt ê (moodboard), dê Sän

sàng cho quy trình sån xuât sán phâm.

Ðê có thê dé hiêu hon cho viêc úng dung y trình tu duy thiêt kê 5 buóc

trong sån xuât thiêt kê dô hoq. Ta se chiêu quá trình này vói môt ví du giå

lâp.

Sa III'?C vê ví dg giå duvc tham chieu.

Då du có mât

ng ty tên Lá Xanh, là mot tô chúc phi Iqi nhuan tai Viêt

Nam, chuyên xâ dun và triên nhùng su kiên liên quan dên viêc báo vê môi truòng

dên vói giól tré V• . t Nam. Hiên tai, công ty dang tao dktng ân phâm truyèn thông

chómêt kiên xã hêi mang tên: "Säc Xanh Ðô Thi". Sv kiên này su kiên thu om

nhùng giác thái nhura cá nhân. Môi cá nhân vói mât lugng giác thái nhura kh ng

ùng d n nhât dinh së duqc quyên dôi sô giác thåi dó dé láy mot chau cây xanh dê

trong tai nhà.

Bli'óc 1: Tìm kiêm s!" dông cäm vói dôi tup•ng mgc tiêu; và Bwóc 2: Deu

vào nghiên cúu và tìm hiêu dó ta sê xác 'tinh cu thê vê dôi tu•ong mgc tiêu

và nhüng vân dê thiêt kê ta cân giåi quyêt.

(5 buóc mot và buóc hai, dê có thê tìm hiêu rõ vê khách hàng muc tiêu và

xác dinh nhùng ván dè chính trong thiét kê, ta có thé úng dung mô hi PACT

(People , Activity, Context, Technology) hay tam dich là (Con ngu • , HOQt dêng,

123

Bôi cånh, và Công nghê). Mô hình này có ánh huðng dên thót ke tuang ác. [3] Nói

cách khác, ta cân nghiên cúu vê các yêu tô này truó ,khi dua ra các ý tuðng trong

thiêt kê.

Thiêt kê tucyng tác là thiêt kê các hành vi tácdêng qua lai giùa nguði dùng

và sån phâm. Ðây là mot phân rat qiiaW'trQÅg trong thiêt kê tråi nghiêm nguði

dùng. Vì chính nhùng tác dQng qua lai d&se giú nâng cao tråi nghiêm cùa nguði

dùng trong san Pham.

O dây, chúng tå së dãt ra câu hói tai sao mô hình này Iai phù hçyp trong

thiêt kê dô hoa. Vói su phát 'ên không nhùng nghi, nhùng thiêt kê hiên nay không

chi mang tính chát thông bá hay truyên tåi theo hLtóng mot chièu, mà nó còn chúa

dung tínþ tác dol vói nguði dùng. Su tucng tác trong thiêt ke xuât hi?n vói su p t

iên cúa Các công cu thiêt ké và giao diên nguði dùng trái nghiêm thiet ke. Thay

vì, chi ngôi xem thiêt kê trên các ân phâm in ân trong quá khú. Tai thði diêm

hiêfftai, nguði dùng có thê tråi nghiêm thiêt kê trên các thiêt bi diên tir khác nhau

nhu: diÇn thoai, máy tính, máy tính báng,.

Do vay, mô hình PACT dân trð nên quan trong trong cuQc quy trình nghiên

cúu cúa thiêt kê, vì nó không chi quan tâm dên nhùng yêu to liên quan dên con

nguði, mà nó còn quan tâm dên nhùng yêu tô Iiên quan dên công cu/ công nghê

tuong tác.

Mô hình PACT bät dâu nghiên cúu yeu tô dâu tiên chính là c n nguði. Con

nguði trong môi quan hê này chính là nguði dùng, nguði sð

tuong tác ói sån phâm.

Do vây Con nguði chính là yêu tô trung tâm cùa thi kêtuøng tác. Ta muôn tao ra

124

mât sán phâm, truóc hêt ban phái biêt sán phâm dé) ë phuc vu cho ai. Qua dó

chúng ta mói có duqc nhùng thiêt kê phù h nhât cho nguði dó. Hiêu biêt vê nguði

dùng bao gôm nhùng khå näng, han chê,sð " h, tính cách,.. vê nguði dùng. Càng

hiêu rõ vê nguði dùng bao nhiêtóthìthi ê cúa ban càng dê dàng tuong tác vói ngtrði

dùng.

Nguði dùng cüng nhiêli Ioai nguði dùng khác nhau, nhu nguði sir dung truc

tiêp, nguði sir dung gián tie , nguði sû dung thuðng xuyên, nguði sir dung ít, . . .

Ban cân xem xé hiêu dôi tuçmg khác nhau, ai là nhóm nguði dùng quan trong, ai

là nhóm kém qu trong.

rong quy trmh nghiên cúu này ta sè tap trung vào nhùng yêu tô nhu:

Tâlil lý khác biêt hay nghiên cúu vê mat tâm lý. Moi nguði khác nhau sè có

nhùng suy nghã tâm lý theo nhiêu cách khác nhau. Moi nguði cùng có nhüng nhu

câu và khå näng khác nhau vê su chú ý và trí nhó và nhùng nhu câu này có thê

thay dôi tùy thuêc vào các yêu tô nhu cäng thäng và mêt mói. Hâu hêt moi nguði

không thê nhó nhùng con sô dài hoac nhùng huóng dân phúc tap. Tát cà moi nguði

dêu nhân biet mQi thú tôt han khå näng ghi nhó moi thú. Mât sô nguði có thê

nhanh chóng näm bät duqc cách thúc hoqt dông cua mât thú gì dó, trong khi dôi

vói nhùng nguði khác thì có thê mât nhiêu thði gian han. Moi nguði dã có nhùng

tråi nghiêm khác nhau và do dó se có nhùng suy nghï khách nhau.

Yêu tô thú hai là ve su khác biêt xä hôi. Moi nguði sûáung hê thông, sån

phâm và dich vu vì nhùng lý do rât khác nhau. HQ có nhung muc tiêu khác nhau

125

trong viêc sû dung các hê thông. HQ có nhùng dôngco khác nhau dê sû dung các

hê thông. Cüng nhu, moi nguði dên tù các giaicâp khác nhau trong xã hêi së có

nhùng suy nghï khác nhau vê mât vân dê nào dó.

(J trong yêu tô con nguði cua mô PACT ta sè dinh hình rõ nhCmg thông tin

co bån cua dôi tuq htróng d

và nhùng yêu tô liên quan dên con nguði. Úng dung

vào ví gvgiá I. . Kháng hàng cúa các ân phâm thiêt kê cho su kiên "Sác Xanh Ðô

Tbi" là:

Nguði tré gai Vi . Nam, dô tuôi tù 18-28.

Nhùn; nguði yêu iên nhiên và báo vê môi truðng.

Kþông uan trqng dên tir giai câp xã hQi nào.

C ia sé môt tâm lý chung trong viêc báo vê môi truðng.

Ðê vói yêu tô thú hai cua mô hình PACT là hoat dông, dó là yéu tô hành

dông cúa con nguði lên sån phâm. Yêu tô hành dông rât quan trQng vì nó là tiên

dê cho viêc tao ra hành vi tuong tác Iên sán phâm. Ðôi vói yêu tô hành dông, chúng

ta cân phåi quan tâm dên nguði dùng sè có các hành dông gì vào sån phâm ví du

nhu hành dêng doc tin túc, hành dông gùi tin nhán, hay hành dông kiêm tra xuât

xú sån phâm.

Hành dêng dó Có thuðng Xuyên không? Nêu thuòng Xuyên thì ban cân tao

ra các tucng tác dë dàng cho nguði sir dung, và can cho nguði dùng tháy nó

mot cách nhanh nhât. Nêu hành dêng này ít khi xåy ra, Ví du uhành dQng

cài dät. Nguði dùng ít khi thurc hiên nó, thì ko cân thiét phåj thê hien nó

ngay bên ngoài, mà Có thê ân nó vào các trang bên Ong. Quan Ong là khi

ho cân, ho Có thê dê dàng tim duqc nó.

126

Hành dông dó Có bi ngät quãng khôll¥? Ví d. nhu tôi dang nhän tin cho mot

nguði ban, thì Có mot cuQc gQi dêÎÝTôiphåi dùng viêc nhän tin lai dê nghe

cuêc goi dó, thì khi tôi qua QI im uh tin nhän, tôi phåi dtrqc quay vê dúng

trang thái truóc d ' uðng chùng nhtr các ban sè thây hâu hét các (mg dung

dêu Iàm diêynày, n g tôi vân thây mot sô úng dung mäc phåi Iôi này.

Hành dêng này di n ra giùa mot nguði dùng vói sån phâm hay giùa nhiêu

ubi dángyði Sán phâm. Ví du nhu hành dQng Chat, hành dQng này luôn håi

Có 2 nguði dùng cùng tham gia. Do dó cân xem xét các yêu câu và khá

nängåìr hai dôi tuqng dó.

Hành dông dó Có phúc tap không? Nêu phúc tap thì chúng ta cân phåi chia

nhó ra các buóc nhò, và don giån hoá tùng buóc mêt. Còn nêu hành dông

dó don gián, thì dùng làm nó phúc tap lên. VI' du nhu viêc gùi mot email.

Ðây là hành dêng phúc tap, nó bao gôm các hành dêng nhò bên trong nhu

nhâp dia chi nguði nhân, nêu nhâp sai thì sao? nhâp tiêu dê email, gui email

dên nhiêu nguði cùng mot lúc, chèn thêm các dù liêu khác,...

Hành dQng dó có Iiên quan dên các dù lieu gì? Tai sapsçhung ta c

quan tâm

dên yêu tô này, vì các dü lieu khác nhau sè qu ét dinh cách hành dQng khác

nhau. Ví du nêu dù Iiêu dang text, chún t phåi nghï dên các bàn phím, hoac

dang chuyên dôi giong nói thành van án. Có mot sô loai dù liêu nhu vän

bån, âm thanh, hình ánh, Vlde mã co e, . .

Úng dung vào ví du giá tap, ta sè c

127

I-Iành dêng dó có thuðng uyên khðng ành dông tuang tác trong su kiên Ian

này không dòi höi tí thuðng xuyên cao, vì muc tiêu chính vän là chú dQng

vê thöi gran cua dôi tuqng muc tiêu khi trao dôi vói bên quån

lý.

Hành dông dó có i ngät quãng không? Hành dông tuong tác vói thiêt kê së

ông i nhät quãng vì nQi dung duqc trình bày së duqc tóm gQn trong các

ài däng cu thê.

Hành dêng này diên ra giùa mot nguði dùng vói sån phâm hay giùa nhiêu

nguði dùng vói sån phâm? Su kiên này không yêu câu viêc trao dôi phái

thuc hiên theo nhóm, chính vi vay hành dêng tucng tác vói các thiêt kê là

hành dQng dôc lâp vói dôi tuqng muc tiêu.

Hành dông dó có phúc tap không? Cách tuang tác cüa các thiêt kê se không

phvc tap dôi vói nguði tré vói nhüng tucyng tác diên thông tin môt cách co

bån trong thiêt ké bång mâu trao dôi dô vât.

Hành dêng dó có liên quan dên các dù liêu gì? Vì mot ân phâm thiêt kê

truyèn thông cho sur kiên, së có rât nhiêu dù liêukhác nhau duqc sir dung tù

text cho dên tucyng tác truc quan.

Yêu tô thú ba chính là ngù cáñ)ÝGúa guði dùng së tuŒng tác vói các ân

phâm thiêt kê ra sao và nhu• thêmào, V ng ånh su dung các ban có thê xem xét

các logi ngÜr cánh sau:

128

Ngù cánh ve lý: liên quan dên dièu kiên nhu vi trí dia Iý, thði tiét, ánh sáng.

Ví clu nh Ot úng dung Iiên quan dên bán dô, dinh vi, di chuyên. Viêc nguði

dùng chuyên dên các khu vuc bi han chê bði duðng truyèn Internet 04c do

yêu tô thði tiêt thay dôi. Khi dó chúng ta cân suy nghï dên cac chúÇ - näng

hoat dông offline cho úng dung.

N cånh vê xã hôi: liên quan dên vân dê môi truðng, con nguði xung quanh

chúng ta. Ví du tôi dang (9 noi dông nguði, do vay viêc ghi âm phân dQC

cùa tôi không khå thi.

Ngù cánh vê chính sách, tô chúc: dó là vê nhùng quy dinh cua co

quan, noi làrn viêc. Ví du mât sô công ty yêu câu tính båo mât dù liêu cao.

Các nhân viên trong công ty không duqc phép sû dung camera trên diên

th04i khi vào làm viêc. Các úng dung liên quan dên camera trong ngù cánh

này sè không có tác dung.

Úng dung vào ví du giá tâp, ta sè có:

Ngù cånh vê vat Iý: Thði tiêt các miên

tai Viêt N vay, cåm quan cua môi nguði vê

thiêt kê sè khác nhau. T hình dich COVID-19, hâu hêt mQi nguðisë Vän (3

nhìvlà chính.

Ngù cånh vê xã hôi: Bao vê môi truðng dä à mot suy nghï duqc dông

dåo mQi nguði quan tâm tai Viêt Na 41âu , các hoat dông båo vê môi truðng

luôn duqc tuyên duŒng và dLtqcph t dôn manh mè trên toàn Viêt Nam.

Ngù cånh vê chínhþách, t húc:ÆIiên nay, các hoqt dông Iiên quan dên båo vê

môi truðngðuqc su hê tir chính phú.

chính

vì

nhiên,

tình

129

Yêu té Cuoi cùng mô hình PACT là yêu tô công nghê. Các sån phâm phân

mèní Phu thuQc rat nhiêu vào công nghê. Ung dung thông minh, hâp dân hay

không p thuêc ao công nghê có dáp úng khå näng hay không. Do dó nguði làm

thlét ke tuong ác phåi có kiên thúc vè mat công nghê. Các thiêt bi dê nhâp dû lieu

vào phân êm, các thiêt bi dê hiên thi dù liêu ra. Hay còn goi là công nghê dâu vào

và dâu ra.

Ðâu vào: là các thiêt bi, phân cúng hoac phân mêm hô trq dê nguði

dùng tác dông vào sán phâm. Ví du nhu bàn phím dê nhâp vän bån, chuôt

dê lura chQn, màn hình cám úng dê nhân các tác dêng cham, vuôt,. camera

dê quét hình ánh,... Thâm chí là cá nhùng cám biên bên trong thiêt bi, mà

chúng ta không nhìn thây cüng là mot phan công nghÇ giúp tiép nhân ü 'êu

vào phân mêm.

Ðâu ra: là các thiét bi, công nghê hô trq truyên thông tiil dên ñguði

dùng. Ví du nhu màn hình dé hiên thi hình ánh,Atän bån, loa dê hiên thi âm

thanh,

Úng dung vào ví du giá tap, ta së có:

Ðâu vào: Vì dây là môt kien tô chúcvonline và các ân phâm thiêt kê tôn tai

trên nên táng so hoá, n các thiêt bi dâu vào së rât da dang nhu: bàn phím,

chuêt, nåÅn hình diên {hoai, tai nghe,.

Ðâu ra: V ' i su dang cúa tucng tác dâu vào, tucyng tác dâu da cùng bào

gom viêc thé hiên iêt kê trên các thiét bi khác nhau.

130

au khi phân tích các yêu tô liên quan dên doi tuqng muc tiêu cúa mô hình

PÅCT. Ta có é dinh hình duqc dói tuqng nguði dùng và nhùng khó khän ta së gap

phåi trong viêc triên khåi sån xuât sån phâm thiêt kê. Ví du nhu trong ví du giá

lâp, ta thây duqc sv' thuat Iqi trong vân dê con nguði khi chú dê thiêt ké duqc hô

tro bði các yêu tô ngù cánh. Tuy nhiên, su cárn nhân thiêt kê trong các môi truðng

khác nhau, cüng nhu, tính tuong tác da chiêu trên nên tång sô hóa së là thù thách

mà nhà thiêt kê cân tìm ra câu trå lði.

Bwóc 3: Sau khi thu thêp dây dli nhõmg thông tin cân thiêt, ta sê liêt kê môt

sô til'ó71g và tgo dgmg bing cám húng trong thiét ké (moodboard), de san

sàng cho quy trình sån xuât san phâm.

Möt trong nhùng cách giúp nhà thiêt kê có thê lên ý tuang hoân phâm thiêt

kê cùa mình dó là úng dung bång cåm húng trong thiêt kúay còn duqc gQi là

moodboard. Kÿ thuat này duqc coi nhu mot giái pháp rât hiêuqu khi trình bày ý

tuðng Clia nhà thiêt kê.

Báng cám húng trong thiét kêþbáng " chúa sô lieu, hình ánh, và nhiêu kêt

câu khác nhau dê nguði xem có the hinh dung ý tuðng cüa nhà thiêt kê. Hoac don

giån, bång cåm húng trong • êt ké chíÐh là bång chúa nhüng tâm tinh sir dung

trong ngành thiêt kê. Bángòàm hyng trong thiêt kê dugc các nhà thiêt ké sir dung

dé trình bày mot du áå, hay truyen dat mot ý tuðng thiêt kê theo cách dë hiêu nhát.

131

Hinh 3.

7: Mâl' bang cam h g trong thiğt kâ

Bâng câm hüng thiât kâ qc câu t'40 böl bön yâu tö chinh dö lâ:

Yâu tâ hinli ânh (nhâng hinli ânh truyân câm hüng Cho thiât kâ)

Yâu tö müu s (nhüng nüu sâc chü dqo Cho thiĞt kĞ)

YĞu tâ typeface nbüng phöng chü chinh duqc sü dung Cho thiĞt kĞ) Yâu

tökhât dâm/ho

â tiĞt (nhüng chât câm/hoat tiât sö duoc sü dqng Cho ân

phâm •ât kĞğö).

132

Vi öp xep nhüng yeu tâ thiât kâ chfnh Cho ân phâm thiât kâ tren bâng câm

hûng thiât kâ sö giûp thiât kâ, cöng su vâ khâch lüng cö mot câi nhin khâi quât vâ

j tudng thiât kâ. Tü dö, viğc triân khai Sân xuât thiât kâ se trö nân dâ ding hun.

Üng

thıng

Hinli 3.

Bâng cam

hüng trong thiât kâ Cho vi giâ lâp

Vöi tuong âc xanh dö thj”, nhâ thiât kâ se chpn phong câch thiât kâ tĞi giân

v6i nhung tao hiilh don giân v6i câc mâng tv nhiân. Kâm theo dö, nhâ thiât kâ sğ

chçn câc töng mâu xanh khâc nhau dâ nhân manh chü dâ liân quan dân

giâ

lâp,

cö:

133

thiân nfiiân. Nhüng hop tiât lâ nhüng vân ghö sö giûp tö diâm thâm hânlı döng cüa

vi c ddi lây câ xanh trâng tai gia dinli. Nhüng yâu tâ dö thoâ mân nhüng diâu kiÇn

thiâtkâ trong quâ trinh nghiân cüru vi phong câch thiĞt kâ tâi giân hop v6i thj yâu

cüa gidi tre. Hon thâ nüa, sü dung mot töng nüu duy nhât se djnh hinh sic thâi cam

xüc rö rüng Cho thiât kâ.

3.2. Sin xuat

Sau khi dã tao dung duqc mot nên móng vùng chäc cho thiêt kê, ta sè dên

vói buóc tiêp theo, dó là:

Bit'óc 4: Tgo dwng nhüng sin Pham mâu dga trên nhüng nghiên cú•u dã

thgt• hiên.

Trong buóc này, ta cân tap trung tao dung sån phâm thitenghiêp mot quy

mô nhó truóc khi ta tien hành hoàn thiên sån phâm. do chính là dê tiêt kiÇm chi

phí sán xuât, cùng nhu, công súc bó ra cho hoat dong sán xuât san phâm. Viêc

dung mâu thir nghiêm này së giúp ta có thê thði gian dê hoàn thiên san phâm

mot cách tôt hon. Buóc này cùnÅQiÙng ta åinh hình duqc hình dáng that that

cùa sån phâm së trôngñhlfthê 'o. Ðiêu dó së giúp ta có mot cái nhìn thuc tê nhât

ve sån phâm trongmQtqu mô nhó.

Úng dung vào trong ví du giå lâ

Thay vì hoàn thiên hét bê ân phâm thiêt ké truyèn thông cho su kiên bao

134

Ta së chon làm mot sán phâm trong nhùng sån phâm dó dé làm mâu thù.

Trong truðng hqp này, ta së chon làm poster làm rnâu thù. Lý do chon poster là

dé) là mot âm phâm quan trong trong du án này. Do vây, vói sán phâm thù dé), ta

có thê do luðng duqc hiêu xuât cua nó thông qua buóc tiêp theo.

3.3. Hâu kÿ

Khi dã tao du•ng ra san phâm thù nhiêm, tiêp tói ta cân kiêm tra su hiêu quå

cua sån phâm dó.

BII'úc 5: Kiêm tra sv' hiêu quå Clia thiêt kê, diêu chinh và hoàn thiên sån

phâm.

Trong buóc 5 này, diêu ta huóng dên là su hiêu quåìçùa thiêt kê. Trong giai

doan hau kÿ, ta có thê do luðng hiÇu quå bäng cácþ c o nguði dùng tråi nghiêm

sån phâm dó. Nguði dùng có tuong tác thù vói iêt kê dó. Sau dó ta së do Iuðng su

hiêu quå có thiêt kê thông qua viêc phóng vân à thu thâp ý kiên cúa dôi tuqng muc

tiêu. Tù dó, ta së xem xét nhùng;góp ý thåên sán phâm. Cùng lúc dó, ta sè hoàn

thành hêt các sån phâm cònlai chính thúc däng tåi/xuat ban sån phâm dên vói công

chúng.

Úng dung trong ví du giå lâp, ta ó:

Sau khi sån xúát poster chósu kiên, ta däng phóng ván dôi tuqng khách hàng

theo các nhóm n " và däng tåi thù nghiêm mâu thiêt kê dê kiêm tra tuŒng tác cua

gôm:

Bài

däng

135

déi tuqng inuc tiê vói san phâm thù nhiêm. Cuoi cùng, ta së thu thâp các thông

timdánh giá va dông thði hoàn thiên sån phâm và chính thúc däng tái các sån dó

trên Các nên tång truc tuyên.

Bài tûp:

Úng dung quy trình thiét ké dã hoc, em hãy ghi chép lai quy trình thuc hiÇn mot

trong nhùng sån phâm thiêt kê cua mình mà em yêu thích.

TÀI LIÉU THAM KHÅO

Tiêng Viêt:

[Il Lê Vän Huy, Trân Vän Binh & Lê Quôc Vü (2019). Lich sù DesigriAÑhà Xuât

Bån MY Thuat

Tiêng Anh:

[2] Alexander W. White (2002). The Elements of Graphi Desig . Space, Unity,

Page Architecture, and Type. Allworth Press.

[3] Achilleas Psyllidis & Nimish &iloria 13). rban Media Geographies:

Interfacing Ubiquitous Computin t e hysicality of Urban Space. Conference:

Media City 4: MEDIA CITIE Unternational Conference. Buffalo, NY, USA.

[4] Betty Edward ( 004 . Color: A Course in Mastering the Art of Mixing Colors.

Jeremy P. Tarcher/Pengu

136

[5] DejÁn Todoro c (2008). Gestalt principles. Scholarpedia, vol. 3, no. 12.

[6] Don Norman (2003). Emotional Design: Why We Love (Or Hate) Everyday

Things. Basic Books.

[7] Isometric drawing (n.a. ). Facts & Related Content. Britannica.

[8] Juliette Cezzar (2017). The AIGA Guide to Careers in Graphic and

Communication. Bloomsbury Academic.

[9] Juliette Aristides (2016). Lessons in Classical Painting: Essential Techniques

from Inside the Atelier. Clarkson Potter/Ten Speed.

[10] Michel Eugène Chevreul & Faber Birren (1987). The PriKCip1esof Harmony

and Contrast of Colors and Their Applications to the Arts. Schiffer Pub.

[11] Paul McNeil (2017). The Visual History o Type. Laur nce King Publishing.

[1 21 P. Fisher (1997). The pixel: A sn-arean delusion. International Journal of

Remote Sensing, Vol. 18, no.3, pp Ô7§-68

[1 3] Rim Razzouk & Valerie Shute (2012). What Is Design Thinking and Why Is

It Important? Review

Of Educational Research. Vol. 82, No. 3, pp. 330—348.

[14] Rikke Dam & eoYu Siang (2020). 5 stages in the Design Thinking

Process.nteractioaa Design Foundation.

137

[1 ] Zhang Ya Mei & Cen Lun Jie (2010). Research on Method of Transformation

from Bitmap to Vector Graphics based on Adobe Illustrator CS4. Intemational

Conference on Advanced Computer Theory and Engineering.

Bấm Tải xuống để xem toàn bộ.

| 1/140

| | Tải xuống

Preview text:

LÖI NÓI ÐÅU
Bài giáng "Thiêt ké dd hao co bån" dùng cho Sinh viên tham kháo, thuQc
lïnh vuc truyên thông Da phuung tiên. NQi dung cua tài liêu dècåp (i) Tôny quan
vê thiêt kê dd hQa co bån; (ii) Mât só nguyên lý thiêt kê hoa cc þån; và (iii) Quy
trình thiêt kê sån Pham dô hoa.
NQi dung giáo trình này thì liên quan các nguyên lý cU bån trong thiêt kê,
và quytrìnhvo bån dê sån xuât sån phâm dô hoq. Tài Iiêu duqc dánh sô chucyngm.
theo chù thú tu. Mât sô hình vè và bång biêu trong các chuong có giá tri minh hoa.
êt sô hình vè duqc trích tir các tài lieu tham khåo, dê tien dôi chie và có thêng n sâu hon. 9
NQi dung dä grinh bày các vân dê co bån vê Iïnh vuc thiêt kê dô hoa, mât
sô các nguyên lý vànguyê •täc trong thiêt kê dô hoa. Nôi dung chính cùa tài liêu
tap trung vào c&šé lý thuy A ê thiêt kê dô hoa. Do nQi dung cân trình bày liên
quan dên cá tô do hoo, và dành cho Sinh viên trong chuyên ngành thiêt kê, nên
mât sô • ên thúc Vekÿ thuat mói chi dùng lai (3 múc co bån nhât. Trong các
chuong có nhùng thuat ngù duqc chú thích bäng Tiêng Anh giúp doc giå hiêu rõ
hon ve tir gôc duqc sir dung.
Tác giå Xin Chân thành cám on các thây cô trong khoa Da phuong tien,
Hoc viên Công nghê buu chính viên thông dã trq giúp dê hoàn thành tài lieu này. MUC LUC
LÒI NÓI ÐÅU ......................................
DANH MUC HÌNH ÅNH.. . . .. ............ ..... . . ...
CHU'ONG 1: TONG QUAN vÊ THIÉT KÉ DC) HQA CO BÅN.
1.1. Giói thiêu tong quan vê thiêt ke dô hça ............
1.1.1. Khái niêm vê thiêt kê dô hoa ..... .........................
1.1.2. Mêt sô úng dung cúa thiêt kê dô hoa tron 0t sô lïnh vuc . .
l. 1.3. ÐO phân giåi ánh ... .20
I. 1.4. Quan h? giùa kích thuóc và dôp ân iåihnh.... . .... .. ...........,...23
1.2. Mêt sô 10?i dinh d?ng pho biên...... ........ 25 1.2. l . hQa bitmap . .25 I . 2.2. Ðô hoa vector .28
CHÜONG 2: MOT S NGUYÊN LÝ THIÉT KÉ DC) HQA CO BAN .......31
2.1. Nhip diêu...... ..... . .. . ..............31 2.2. Không gian. ...„........ 34 2.
. Không gian âm và không gian duong ..... .... . .. 35
2.22. MÐsó loai hình không gian phô biên trong thiét ké. 38 2.3. Màu sác . ........46
2.3. l. Lich sù cúa màu säc ................................... .
2.32. Vòng Thuân sác ................................................... .49
2.3.3. Môt sô thuât ngù vê màu säc... .52
2.3.4. Mêt sô cách pha màu co ban trong thiêt kê. . .53 2. 3.5, Tâm Iý màu säc .. ... . .. .... . . 2.4.1. Các 2.42. Quy 2.5.1. Mêt 2.52. Typeface 2.5.3. Các CHUONG 106 112 125 62 2.4. Bó cuc .. ...... ...85 .85 .92 2.5. Typography. 94 .95 96 3 .99 3.1. Tièn 3.2. Sin xuat .. 3.3. Hâu kÿ 126
TÀI LIEU THAM KHÅO ................................„............................................. 127 DANH MUC HÌNH ÅNH
Hình 2. I : Thiêt kê bê thuung hiêu Têt theo chû dê truyên thông cüa Bee Design .33
Hình 2. 2: Thiét kê poster cho su kiên âm thuc cùa cong dông Upp West Side .34
Hình 2. 3: Không gian âm và không gian duong trong thiét ke .35 Hình 2. 4:
Thiêt kê khi không gian âm không hô tro ôn gian dûong ... .37 Hình 2. 5:
Poster bQ suu tap "Mickey Go Vietnam" cua hãng thði trang Bò Sùa .39
Hình 2. 6: Mô hình nguyên täc tao
rèúa khêng gian Isomertric .. 40
Hình 2. 7: Luói Isometric............. ..... .42 4
Hình 2. 8: Công cu Isometric trên dobe Illustrator ..,............,.............. . .43 Hình
2. 9: An phâm thiêt ké úng ung không gian Isometric 43 1--1ình 2. 10: Phói
cánbdiêm ............................ . . Hình 2. 1 1: Thiêt kê
dung không gian hai diêm tu . .45
1--1ình 2. 12. Thí nghiêm c a nhà khoa hQC Issac Newton. . .48 Hình 2. : Vòng thuan
.. ..50 Hình 4: So dô ay vê màu cùa MicheaI-Eugène
Chevreul .. .52 Hinh 2.05: Nguyên täc Phôi màu don säc............
Hình 2. 1 : Poster triêm lãm tranh cùa Båo tàng Mÿ thuat Duong dai New York 56
Hình 2. 17: Nguyên tác phôi màu tucyng dông... .56
Hình 2. 18: Poster phim Kung Fu Panda . „ .57
Hình 2. 19: Nguyên tác phôi màu bô túc . .58 .59
Hình 2. 20: Logo cua thuong hiêu nuóc ngqt Fanta .... .60
Hình 2. 21: Nguyên täc phôi màu tam giác dêu.... .
Hình 2. 22: Poster phim Aladdin và Cây Ðèn Thân .......,..... ... . . 61 Hình 2. 23: Màu dó 63
Hình 2. 24: Úng dung màu dó trong thiêt kê dô 1104 ... .65 Hình 2. 25: Màu Vàng... ......66
Hình 2. 26: Úng dung màu vàng trong thiêt kê dô .... 68
Hình 2. 27: Màu xanh duong ..... ..... .69
Hình 2. 28: Úng dung màu xanh duong trong thiêt ké . .71
Hình 2. 29: Màu cåm.................................. .72
Hình 2. 30: Úng dung màu cam trong têt ke 73 5
Hình 2. 31: Màu xanh lá cây .... .... .75 Hình 2. 32: Üng dung màu x
lá cay trong thiêtkê dô 1104.... . 76
Hình 2. 33: Màu tím .... ... .77
Hình 2. 34: Úng dun màu tím trong thiét kê dô hoa.... . .79
Hình 2. 35: Màu en.... ..... ..... ..... ..... ..... ..... ..... ............ .81
Hình 2. 36: I$ñg dungm' den trong thiét ké dô
Hình 2. : Màu träng .....................„........................... . 83 Hình
8: Uhg dung màu träng trong thiet ké dd . ...84
Hinh 2.39: B cuc tý lê vàng.. .85
Hình 2. 4 : Thiêt kê logo hãng Pepsi... . 87
Hình 2. 41.• Úng dung bô cuc 1/3 trong môt sô thiêt kê .. .... . 88
Hình 2. 42.• Bô cuc cân bäng qua truc ngang và truc doc . .89
Hình 2. 43: Thiêt kê poster büa än sáng cùa McDonald's................................... 90
Hình 2. 44: Thiêt kê khai truong Clia Gong Cha... .91
Hình 2. 45: Phông chù Arial ................ .... ... ... 97
Hình 2. 46: Ðinh dang phông chü' Arial... 98
Hình 2. 47: Phông chù có chân Cô diên- ICT Berkeley Oldstyle . 99 Hình 2. 48:
Phông chü có chân cách tân- Saint Capital. 100
Hình 2. 49: Phông chù có chân hiên dai- Didot... 101
Hình 2. 50: Kiêu chù Neo-grotesque- Helvetica............, 6 102
Hình 2. 51: Kiêu chù không chân hình hoc- Manrope . .103 Hình 2. 52: Phông
chù viêt tay- Sheyla ... .... 104 Hình 2. 53: Phông chü trang trí — Disney Font. 105
Hình 3. 1: Quy trình tu duy thiêtkó 5 buóÇ c ' Viên Thiêt kê Hasso-Plattner 109
Hình 3. 2: Hình ånh millh hoa buóc d 110 Hình 3. 3: Hình anh inh 0? bu 110
Hình 3. 4: Hình ånlv •nh hao buóc too tuðng 111
Hình 3. 5: Hình anh minIvh0@buóc thù nghiêm . .111
Hình 3. 6: Hìnb ánhmjnh hoa buóc kiêm tra . .112 Hình
: Mäu bång cåm húng trong thiêt ké ................,.................................. 123 Hình
8: Bång cåm húng trong thiêt ke cho ví du giå lap 124 7
CHUONG 1: TONG QUAN VÊ THIÉT KÉ BO HQA CO BÅN
Thiêt kê dô hoa dã trð thành mât nghành nghê không thðihiêu tron cuêc
sông cua chúng ta hiên nay. Ta có thê bät gap nhùng thiét kê khác nhau xung
quanh cuôc sông chúng ta nhu mâu ma cùa các sån pliâm chúng ta iêu dùng môi
ngày hay nhùng poster quång cáo duqc däng tái trên hV/cáC mang xã hôi nôi
tiêng. Nêi dung chuung I sè cung câp cho dôc giá nh kiên thlt&co bån liên quan
dên lïnh vuc thiêt ké dô hoa. Qua dó ngtrði dQðsê cócaiAhìn tông quan nhât vê
lïnh vuc thiêt kê, tâm quan trQng cua thiêt kê dô ho các vân dê Iiên quan dên thiet kê dô hoa.
I.I. Giói thiêu tong quan ve thiet ke do hça
1.1.1. Khái niêm vê thiêt kê dô hoa
Nêu hiêü mât cáclv don giån, Thiêt kê dô hoa là su kêt IWP giùa {y tuò•ng
sáng tao và khå näng Cåm nhân thâm mÿ, thông qua các công cu dô hoa dê truyèn
tåi thôñg diêp bäng nhùng hình ånh dçp, án tuqng, di vào lòng nguði. Hay ta có
thêhiiu: hQa là su kêt hop giùa thông tin và nghê thuât. Ðê có thê hiêu rõ han ta
hãy cùng tìm hiêu vê 2 thuat ngù chính câu tqo nên thuat ngù thiêt kê dô hoa dó
là: thiét ké (design) và dd hoq (graphic). 6 Thiét kê (design) 6 Danh tir design có xuat x ' Or chù
disegno cúa tiêng Latinh, có tir thði Phuc hung, có nghïa là ph$c thåo, thuâtvë,
thiêt kê, bån vë và là co sð cúa moi nghê thuat thi giác, công vi. cúa su sáng tao.[l]
Thði dó thuât ngù này thuðng ám chi công viêc sáng tao cúa cá hoa si vè tranh,
tac twng v.v. và hon nùa dó vân chua phái là r»Qt nghêchuyên nghiêp hoàn toàn
(full-time. professional) mà gän két nhu mot thuoc ZAA tmh cù hoa si, nhà diêu khäc hay các nghê nhân.
Ðêñ thê kl 16, tai Anh, khái niêm này dà mð rêng hon nhu là "1âp trình mot
cái gì dó dê thvc hiên", "thuc hiÇn phác thåo mot bån vè dâu tiên cho mot tác
phâm nghê thuât" 1104c "phác thåo cùa mot sån phâm mÿ nghê" .[I] Design là
phác thåo, thiêt ké, ché rnäu và lap ké hoach cho sån phâm công nghiêp. Vói quá
trình công nghiêp hóa cüng là quá trình hình thành lich sû design và bät dâu vào khoáng giùa thé ki 19. 7 Dô hog (graphic)
(graphic»bát nguôn tir tiêng Hy Lap (graphe), nghïa là dánh dâu bao gom Vän
bån v) hhùng dâu vë.[l] Ðên giùa thé ký 17 tir graphe dã duqc phiên âry ra tiêng
anþ la graphic.[l] Tuy nhiên, ta có thê thây duqc su tôn tai cúa dô hoa dã có tir
phiêu thê ký truóc dó tiêu biêu là nhüng dâu vë cua nguði tiên sir trong thði kÿ dd
dá, hay nhùng dd hoq duqc diêu khäc trong thði kÿ ai câp cô dai. Do dó, dô hoa
dã tàn tai rat lâu trong cuôc sông cúa con nguði. Nó dã có sur kêt nói manh mè tói
môi cá thê cùa chúng ta trong suôt thði kÿ phát triên.
Dua vào hai thuât ngù trên ta có thê hieu thiêt kê dô hoa là loai hình nghê
thuat úng dung, kêt hop hình ånh chù Viêt và ý tuong mot cách sáng tao dê truyên
dat thông tin hiêu quá và thú vi qua các hình thúc ân phâm in ân và truc tuyên.
Hay theo Juliette Cezzar: ". . . thiêt kê dd hoa.. là mot phuong tien cùa giao tiép. 8
bao gôm viêc sir dung/kêt hqp giùa nhùng hình ånh, và tù ngùduqc ' g dung hâu
hêt trên moi thú, và hâu hêt khäp moi noi... trong cuêc sôngÀiàng ngày hay trên
các nên tång sô hoá ".[8]
1.1.2. Mât so úng dung cúa thiêt ké dd hoa trong mât sé Imh vuc
Lïnh vuc thiêt ke bô nhân diên thu•ong hiêu
Vói thi truðng sån phâm ngày Ÿàng da dang, nhân diên thuong hiêu
dang là mât trð ngai dôi vói các doanh nghiêp hiên n âu hói dat ra sè là làm thé
nào dê doanh nghiÇp cua tôi së nôi bat trongthi ðng dây canh tranh hiên nay.
Môt trong nhùng cách thúc chính dê iúp d0áñh nghiêp có thê vuqt qua khó khän
dó chính là viêc úng dune bê nhân diên thuung hiêu. Ðâu tiên, chúng ta hay xác
dinh vây OJIhân dièn thuung hiêu là gì?
BQ nhân diên th g hiêu duqc hiêu mât cách don giån là tap IWP cùa các
yêu t A huyê biÇt, giúp làm nôi bât các khía canh xung quanh thuung hiêu mà
dognh nghiêp huóng tói.Ck1 thê, môt bê chuân bao gôm: ogo Tên Phân hình ånh Màu säc däc trung 9 Danh thiêp Bì thu An phâm truyên thông
Các vat phâm nhu poster quång cáo, áo, mü dông phuc,.
Muc dích quan trQng nhât cùa nhân dièn thuung hiêu là gì? ó là tao ra su
nhât quán, tính chuyên nghiêp cúa doanh nghiêp. Tir dó, 140 thiên cåm vói khách
hàng, dôi tác, cùng nhu nhùng nguði tiêu dùn khá NhuÑây, doanh nghiêp dC dàng
cham dên 'ftrái tim" nguði dùng h
Thành phân cua mât bê nhân dièn thucmg hlêu chuân sè bào gòm bôn thành phân chính dé) là:
Thú nhât, bê nhân diêm uong hiêu Vän phòng: bQ nhân diên này thê hiÇn
tính thông nhât và su chuyêil nghlêp dôivói các hoqt dông hành chính, Vän phòng.
Ðông thði, nó cüng Íå cách dê ta nên su gän kêt bên ch4t giüa nhân viên, sêp,
nhùng nguði tro nêl ê công ty. Mât bê nhân dièn thuung hiêu Vän phòng dây dû bao gôm: 10
Hình L 3: Mâu bô nhân diêíóthtpongìiiëu Vän phòng
_JLTyong bhân)lày, doanh nghiêp cân chú nhât dên phân logo. Cu thê, môi
doanh nghiêp 4êu sû dung mât logo chính, xuyên suôt các hoat dông. Bên canh
dó, trong@êt sô truðng hgyp cân thiêt nhu in trên các phông nên khác nhau, hay
trên ân phâm phát hành, các logo Phu vói màu säc phù hgp hon sè duqc sû dung thay thé.
Cùng vói dó, Các dô dùng vän phòng cân duoc thiêt kê hài hoà vói phong
cách logo, dê tao nên tính thâm mÿ cao. Tuÿ thuêc vào tùng vat dung, cùng nhu
dôi tuqng khách hàng huóng dên, Các mâu thiêt kê cân dám báo yêu tô nhât quán. 11
Thú hai, bô nhân diên thuung hiêu theo san phâm: là bê nhân@iên bao gôm
Các sån phâm do chính doanh nghiêp sån xuât và cung câp truyên thôn@chó
thuung hiêu. Cu thê, Các thành phân chính nhu: Bao bì Nhän mác san phâm Phiêu båo hành Huóng dân st dung
Mêt mâu bao bì dep khôngchi giúpc viêc bán hàng trð nên dê dàng hon, mà
còn góp phân tao nên hiêu ng tru èn bá thuong hieu hiêu quå. Vì thê, khi phân
mäu mã duqc thiêt kê dôc hút mät nhìn, dông thði dåm båo dòng nhât vói quy
chuân nhân iên thuung hiêu, chäc chän diêu dó sè gia täng dô uy tín cho thuung hiêu, c o doanh n hiep.
„r(Thêm Vao dé; thông qua khâu thiêt kê nhãn mác, hay phiêu báo hành, nguði
myåhàng cüngluôn cåm thay yên tâm khi sir dung sån phâm, däc biêt Có the chú
dQng phân biêt hàng giå, hàng nhái trên thi truðng. Ðiêm này rât Có Iqi cho doanh
nghiêp, và khäng dinh chât Iuçmg thông qua tùng sán phâm, tránh nhùng hê Iuy xâu không dáng có. 2 12
Biên hiêu Có thê dät truóc công ty, vän phòng, hay tai các dai lý uý quyên. SV
xuât hiÇn này chäc chän së khiên khách hàng luu tâm hon vói thuong hiêu Clia
ban. Hình thúc quång cáo sù dung nhùng tâm biên Ión Ià mot cách thu hút và
tiêp can rât nhiêu khách hàng, dên tir các phân khúc khác nhau. Thông thuðng, các 3
mâu biên quáng cáo duqc (tat tai các vi trí dep nhu ngä tu, trên duðng lón, hay ngoài tòa nhà,. Hình I. 5:
Mâu bê nhên clien thuung hiêu ngoài tròi
Thâm chí, rât nhiêu doanh nghiêp hiên nay áp dung quang cáo trên các
phucyng tiên nhu taxi, xe bus,.. cüng dem Iai hiêu quå dáng kê, giúp Ian tóa hình
ánh thuong hiêu dên moi ngóc ngách dði sông.
Thú tu, bê nhân diên thuung hiêu Marketing: Vói sur phát triên manh më
cùa Internet và nên tång m'4ng xã hôi, dâu tu chú trong tao dung nhüng bê nhân
diên thuo•ng hiêu tir Marketing Online chäc chän dem dên hiêu quå không ngð bên canh chuân
các dang Marketing truyên thông. MQt bê nhân diên thuong hiêuMarketing
Hình l. 6: Mâu bô nhân diën thwang hiêu Marketing
Mêt sô litu ý khi úng dung thiêt kê trong bê nhân diên thucng hiêu, do Ià: 5
Ý tuðng rõ ràng: Khi bät tay vào thiêt kê bö nhân diên thuong hiêu, doanh
nghiêp cân dua ra ý tuøng rö ràng. Ðây là buác dät nên móng quan trong,
giúp doanh nghiêp dê dàng phát triên cüng nhu vach ra duqc quy trình
thiêt kê tôi tru nhât. Hon nùa, khi dä Có muc tiêu cu thê, diêu này hô trq
các khâu thiêt ké luôn duqc diën ra theo dún huóng.
SIX thông nhât Xuyên suôt tìr dâu dên cuôi: Theo phân tích dua trên hành
vi nguði dùng, khi khách hàng tiép xúc vói san phâWdich Ñu cúa doanh
nghiêp, ho së dua trên nhùng hình ånh däc trung thê hiên thuŒng hiêu
thông qua tính liên kêt vê phân hình ånh giüa các yêu tô trong bö thuong
hi?u. Tính däc trung cùa Sán phâm së ôn tai khi dü duqc su thông nhât
ve: logo, phông chù và màu säc.
Linh vuc thiêt kê ân phâm xuât bån
Ðé Có thê hiéu rö hon vð úng dyngsuæthiêt kê trong lïnh vurc này, ta cân hiêu ân phâm Ià gì?
An phâm I Sán hâm duçyc làm bði công nghê in ân hoac Có thê phát hành
duói dang truyên thông, húng Có nêi dung, hình ånh, thông tinh doanh nghiêp cân
gùiÿîi cêng dông. MQt sô ân phâm tiêu biêu nhu sách báo, bån dô, nhãn hiêu bao
bÍLbån nhac iêu mãu, danh thiêp, tài liêu, thiêp mði...Ngày nay, nhð viêc sü dung
ân ph mà tri thúc và vän hóa duqc Ian truyèn trong cQng dòng dö dàng hon. Nhât
là trong nhùng nghành giáo duc, vän phòng phâm,.
Theo tính Chât phát hành, ân phâm duqc chia thành 2 Ioai riêng biet và Có nQi dung khác nhau:
An phâm là các xuât bån phâm bao gôm nhùng loai nhu sách, tap Chí, báo
duqc xuât bån thành nhiêu phân dinh kÿ hoäc không dinh kÿ. Bên canh dó là các
ân phâm tð roi riêng lé nhu bån dô, tranh ånh hay bán nhac.
An phâm không thuêc vào nhóm các xuât bån phâm có thê k dêñ các loai
nhu bao bi, tài liêu thông kê, nhãn hiêu, danh thiêp, biêu mãå, in thiêp catalogue, in thuc dcn. . .
C) dây ta së tap trung vào úng bån chính, dó là:
Thú nhât, báo in và tap Chí in: Báo n à oai hình báo Chí sir dung chù Viêt,
tranh, ånh, thuc hiên bäng phuðng tlên in phát hành dên ban dQC, gôm báo in,
tap Chí in. Úng clung chínJícúa iêt kê trong báo in là su kêt IWP cua cá yêu tô thiêt
kê nhu chû Viêt, anh và ånh trên nên tàng bån in ân tnrc tiêp. 18 19
Hinh I. 8: Mâl/ iqp Chi in Thú hai, sách: giông vói báo
in sách cüng là mot án phâm xuât bán và úng dung
Các yêu to thiêt kê giông báo in và tap chí in. 20 kích thuc hgp, dê tránh triên cua
công nghê, cùngnhu, su pho cap cåu Internet, ân phâm xuât bån không chi tôn tai
duói dang in ân, mà nó còn tôn tai duói clang sô hoá. MQt sô sån phâm tiêu biêu
chính là E-magazine và báo chí sô.
Khác biêt vói nhùng an phâm in an, an phâm xuân bån trên nen táng sô Có
tính da phuong tien hon trong thiét kê. Không chi là su kêt hgp cüa Các yêu tô 21
thiêt kê co bán nhu hình ånh và chù, nhùng ân phâm xuât bån này còn bao hàm
các yêu tô khác nhu hình dêng, video, âm thanh,. . . Chính vì vây khi úng dung
thiêt kê vói các 104i ân phâm này, chúng ta cân chú ý dên viêc kêt hqp hài hoà
giùa các yêu tô và su cân bäng dê tao ra nhùng tråi nghiêm thoai mái dôi vói nguði xem. 1.1.3. Ðê phân giåi
Cùng giôngnhu Cá hê thông thâu kính khác, mät ngurði chi phân biêt dugc
hai diêm cqnh nhau kh ánh cúa chúng trên võng mac cách nhau mot khoång O
nhât dinh. Khi nhðÍ\on khoang này, bê não cúa ban là noi quyét dinh xem dây có
phófià 'hai diêm khác nhau hay không, tir dó diên giåi dê bqn hiêu dôi tuqng trông
nhu thên . Giá tri này duqc gQi là Näng suât phân ly (Resolving power) hay ÐQ
phân giåi góc (Angular resolution) và khác nhau dy môi nguði.[12] Vói nguði 22
bình thuðng thì con sô này là 1 phút, túc là ho có thê phân biêt duqc hai màu dät
canh nhau và truóc mat tir 5 dên 7 mét. Ta gQi ho là nhùng nguði có thi luc 20/20.
Ðiêu này dân tói viêc trong quá trình tái tao hình ånh, ta phåi phóng lón
hình ånh dê khoång cách góc (angular distance) giùa hai diêm kê nhau Ión hon
näng suât phân ly, tir dó mói có thê tao du•qc ân tuqng cho nguði xem khoång
cách xa.[12] chièu nguqc lai, vói cùng mot kích cð hình ånh thì Ylec täng dê phân
giåi có thê không tao ra nhùng búc ånh rõ nét hon boi khi àng tän thì khoang cách
góc giùa hai diêm càng giám và khi khoang cácl+góc ñhó h näng suât phân ly thì
não không thê phân biêt duqc các chi ti Tham chí, dây còn Ià viêc làm có hai bði
nó làm täng dung luqng hình ånh mot ách không cân thiét.
Vay ta có thê hiêu räng dô phân giåi ånh trong thúc tê là cách chúng ta nhìn
nhân vê nhùng hình anh xung quanh Chú ta, à cách chúng ta thu thâp thông tin
thông qua thâu kính chính là dôi mä . r g CLiê sông hàng ngày, dô phân giåi së
tuÿ thuôc vào chât luqng cúaxlúôi thâu kính.QTuy nhiên, khái niêm cúa dQ phân
giåi ánh Iai dugc nhìn nhân theo Qt cácÁ khác trong thði dai công nghê hoá hiên nay.
Hiên pay, dô phân iai ånh liên quan nhiêu dên vói các thiêt bi công nghê sô
nhu: tínhvtivi, màn chiêu, máy ånh, e có thê hiêu rõ hon vê dô phân giái ánh, ta
sc tìm hiêu mot don vi do lu g dê phân giái trên nên tång sô hoá dó là Pixel
Pixel hay pel (viét tát trong tiêng Anh cüa tù "picture element") mang
nghïa tiêng Viet Ià diêm ånh.[12] Ðây Ià diêm vat Iý trong hình ánh raster, 23
bitmap hoac mot khôi màu nhò. Trong môi pixel ë có tùng thông sô màu khác
nhau, dây là don vi co bån nhó nhât dê tao nên 1 tâm ånh kÿ thuât sô. phân nhùng hình nhau së hoàn
mêm chuyêñ ung nh së thây mot búc ånh 24
Vay ta có thê hiêu dô phân giai ánh là luqng thông tin duqc chúa dung trong
mot tap tin anh kÿ thuat só duqc hiên thi trên các thiêt bi diên tir duqc do bäng
pixel. ÐQ phân giái cùa búc ánh càng cao khi sô luqng pixel chúa dung trong búc ánh càng cao.
Công thú'C tính và gu dôi dan vi pixel
Thông thuðng, i búc ánh dèu Có nhüng hình dang khác nhau nhu hình
vuông, hìnhßhù nhât,hì tròn,.. .Chiêu rong và chiêu cao cüa búc ånh Có thê tính
bàng dŒ1íKNi pixel,'éu muôn tính sô lucyng pixel trong búc ånh, ban chi cân áp
dung theo côn thúc sau dây là chính xác nhât: 25
(Luqyng pixel trên chiêu rong) x (Luqng pixel trên chiêu dài)
Ví dv, búc ånh Có 1900 pixel chiêu rong và 1024 pixel chiêu cao thì búc ånh dó
Có tông cêng: 1900 x 1024 = 1.945.600 pixel.
Công thú'C quy dôi don vi pixel
Pixel thuðng duqc quy dôi sang don vi lón hon là megapixel. Theo dó,
1.000.000 pixels tucyng duosng I megapixel (I triêu diêm ånh). Quay Iai vói VI'
du trên, búc ánh có 1.945.600 pixel nghïa là nó xâp xi 2 megapixel (2 triêu diêm
ånh). ViÇc quy uóc pixel ra megapixel së giúp chúng ta có mot cái nhìn t quát hon
vê sô luqng that su hiên hùu trong mot búc ånh. Và diêu dó së giúpta dð dàng so
sánh dô phân giái cua các búc ánh vói các don vi pixel khácnfrau.
Ngoài úng dung don vi megapixel dê so sánhvà nhìn nhân dê phân giåi cúa
ánh. Trong thiêt kê còn quy dôi nhìn nhân vê Q phân gidi qua don vi pixel per
inch (PPI) hay còn duqc hiêu là dô lugng hat pixe trong mot inch. Vây sô luqng
pixel trong mot búc ánh càng nhiêu thQßð Iu PPI së càng cao vì lúc này trong mot
inch cùa birc ånh, së chúa dung nhiêLi hat i el. Do vây, PPI càng cao thì dô phân giåi ånh së càng cao. 96ppi 192ppi 384ppi 26
Hình I. 13: Sô lito•ng PPI tang dân tir trái sang phåi
1.2. Môt sô 10?i dinh d?ng phô biên 1.2.1. Ðô hQa bitmap 27
Hình 1. 14: Mâu dô hog bitmap
Bitmap hay ånh Bitmap (raster image) là khái niêm dê chi mot mqng luói
chúa dày däc các ô vuông nhó nôi tiêp nhau trên mot mat phäng. Mdl ô vuông
chúa mot mã màu duy nhât duçyc gQi Ià pixel hay diêm anh.[151 Khi säp các
pixel màu theo mot trat tu nhât dinh chúng ta dugc mot búc ánh hoàn chính. Anh
bitmap Ià viêc säp xép có trat tv các pixel diêm ånh trong mot hình chü nh@tnham 28
hiên thi màu säc và chi tiêt cüa chu thê. Sô lugng pixel màu trên mot d vi chiêu
dài duqc goi là mât dQ diêm ånh. Thông thuðng mot búc ånh có hang tri€u pix
diêm anh nhu vây. Ðông thði chúng ta thuðng sù dung khái m. Megapixel dê mô
tå sô diêm ånh xuât hiên trên môt diên tích nhât dinh.
Ðô hoa bitmap là khái niêm dê chi viêc tao ra- chinh sùa, thay dôi rnàu säc
và trat tv cüa tùng pixel màu trên búðLanh. Thong qua dó tao ra nhùng hình anh
mói vói câu trúc, hình ånh và màu sac móiÁ)ðhOa Bitmap bao gôm cå hoat dông
chinh scra tinh và thiêt kê dô h bäng các phân mêm chuyên dung.
Viêc úng dun úa dô hoa bitmap thuðng duqc sù trên các phân mêm chinh sùa bitmap nhu: Microsoft Paint dobe Photoshop Corel Photo- Paint The IMP
Uu diêm cua dô hoa bitmap so vói dô hoa vector là:
ÐQ chi tiêt cao hon: Môi mot pixel màu trong Bitmap duqc thành tù mot
rnã màu riêng. Trong khi dó mot búc ånh có thê có tói hàng triêu, thâm
trí hàng träm tri?u pixel nhu vay. Có nghïa là viêc ghi nhân và thé hiên
màu säc cùa bitmap tôt hon nhiêu so vói vector. Viêc ghi nhân dugc
nhiêu màu hon dông nghïa bitmap có thê tao ra búc ánh có dQ chi tiêt cao hon. 29
Biêu thi màu säc tot ho•n: Màu säc trong Bitmap tôt h nhi u so vói vector.
Bði lè cùng mot búc ánh Bitmap có thé biéuih{Kàng tn•ðôïmàu vói
nhiêu câp dê khác nhau. Anh vector cùng ó the Iàm dugc nhung con
nguði không dú "rånh" dê ngôi "1àm màu" c tùng dôi tuqng vector nhó nhu vay.
Úng dung hd trq nhiêu hŒn: ilmap dugc hô tro hiên thi và hô tro tao ra
bäng nhiêu Lúng dung. GA nhu• bat ki thiêt bi hiên thi hình ånh nào cùng
cho phép hiên thi ån Bitmap. ong khi ånh vector can có các phân mêm
chuyên dung. Bit ap có thê duqc tao ra bäng cách chup ånh, hay sir dung
cáccphân mêm riêng, vì vay sô luqng anh Bitmap cùng vô cùng lón.
Nhuoc diêm cüa dô hoa bitmap so vói dô hoa vector Ià:
Dung uqng lón: Anh bitmap có dô chi tiet cao hon, luu trù nhiêu thông
on hcm, vì vay chúng thuðng có dung lugng lón hŒn vector khi có cùng kích thuóc.
In ân kích thuóc nhó: Anh bitmap duqc tao ra vói só luqng pixel xác dinh.
Chính vì vây chúng thuðng duqc sù dung dê in ân kích thuóc nhó. Bði
nêu in ð kích thuóc quá Ión da sô ånh bitmap së bi vð ånh (hiên tuqng nhìn thây các pixel màu). 1.22. Ðô hoa vector
Giông nhu dô hoa bitmap, dô hoa vector là thuat ngù uqc dùng dð chi ra
quy trình tao nên tât cå các búc ånh, sån phâm vector kh c nhau trên cùng 1 ân 30
phâm. Tuy nhiên, môi mot dôi tuqng vector së thê hiên duroc dura yrðn su phôi
trôn màu säc thông qua nhùng thuat toán. Chúng duce tao thành tù các duðng giói han vector duqc và các diêm. [15] BITMAP VECTOR
Hình I. 15: Mâu dô hog bitmap và dô hog vector
Nhùng däc trtmg cúa anh vector chính là nhùng uu diêm cúa dô hoa vector
so vói dô hoa bitmap, dó Ià:
Ðuqc tao thành tù các thuat toán: Nhu dã nói ð phân khái niêm Ðò hoa
vector là gì. Nhùng búc ánh vector duqc tao thành tù các thuat toán, sv 31
phôi trên màu säc dua trên các diêm, duðng giói han. C úng duqc tao
nên tù các hình co bán, duòng cong, duðng thäng, våtext.
Ånh vector duqc tao thành tù vô so các dôi ttrqñg khách nhau: Mêt
dôi tuqng vector duqc tao thành tir viêc xêp chông sô các dôi tuqng hình
hQC co bån lên vói nhau. Và mot búqþnh vectorYsu két hçyp cúa vô so các doi tuqng vector.
Anh vecotr room không vð• ata dinh dang vector thì kich thuóc
không phåi vân dè. hóng hay room the nào di chäng nùa chúng cùng së
không bi vð.Aay chính là diêm Iqi thê lón nhât mà dô hoa vector Iàmduq
mà dô hoa bitmap không Iàm duqc.
dô hoa vector ta cân st dung nhùng truung trình hô trq. Môt
mêm ô tro dô hoa vector, dó là:
MQt sô nhùng luu {y khi úng dung dô hoa vector, dó là:
Mêt búc ånh duqc goi là ånh
vector khi nó duoc tao ra bði phân mêm VG-Edit
vector, và duqc Iuu trù duói dinh dqng file vector. 32
Mêt bån thiêt kê vector duqc chuyên sang dinh dang bitmap, thì nó là 1
búc ånh bitmap. Búc anh này hoàn toàn không còn là vector ñùa. Ånh Bài Em Illustrator dê
vector chi là ånh vector khi nó duqc luu ð dinh dan vector (PDF, CMD, Al..) 33
CHUONG 2: MOT sÓ NGUYÊN LÝ THIÉT KÉ ÐO HOA CO BÅN 2.1. Nhip diêu
Nhip diêu là mât trong nhüng nguyên lý cúa Gestalt qeúng dung phô biên
trong thiêt ke. Truóc khi di vào nguyên Iý nhip diè taßë tìm hieu sð Iuqc vê nguôn gôc cua nguyên lý Gestalt. Nguyên lý Gestalt Gestalt dâu
"Gestalt" là tiêng Ðúc cónghï là ' Àmon riha tiên
duqc nghiên cúu và sáng lâ Ðúc Max
Wertheimer, Kurt Koffka và Wolfgang Kohl r vào nhùng näm 1920 - nhäm muc
dích tìm hiêu cách con nguòi ìn nhanž quan sát, và nhân thúc hoá nhùng thú xung
quanh hQ.[5]. ôt trong nhCrng quan sát cúa ho dã chó thây: Tâm trí cúa chúng ta
không nhì ñhân mQi vat mât cách riêng lé, mà là mot thê thông nhât.[5]. Các
chuyên gia trong ng thiêt kê dô Iwa lúc bây gið dã nhanh chóng áp dung quan sát
này cùå ngu lý Gestalt dê tao ra các nguyên lý trong thiêt kê.
ay ta thê nhân dinh nguyên lý Gestalt là các nguyên täc liên quan dên
nhân thúc Lia con nguði, mô tå cách con nguði nhm moi vât theo mât thê thông
nhat, nhân ra các mâu; và don giån hóa các hình ånh phúc tap khi chúng ta nhân
thúc các dôi tuqng trong thiêt kê. Nguyên lý Gestalt bào gôm các nguyên lý chính Nguyên lý cân bäng Nguyên lý chính Phu 34 Nguyên Iý diêm can Nguyên lý tuong dông Nguyên lý tuong phán Nguyên Iý dóng kín Nguyên lý nhip dieu Nguyên Iý duèmg dän Nguyên Iý nhip di?u Ðê hieu rõ han vê nguyên
Nhip diêu: là mât phuung tiên qu troi1Sdê câu tao hình thúc nghê thuât
trong nghê thuat, dua trên svAäp 141 çó trnh chât chu kÿ, cách quãng hoac luân
phiên cua các yêu tô có quan hê ong dông trong thði gian hay quá trình nhäm chia
tách và két hqp cÅÀc ân tuqng thâm mÿ. Trong Vän hoc, nhip diÇu là su 14p lgi
cách quãng dêu an có thay dôi cua các hiên tuçmg ngôn ngù, hình ånh, môtíp,...
nhàm tlVhiên . cám nhân thâm mÿ vê thê giói, tao ra cåm giác van dQng sông,
chông lai su dcn dieu, don nhât cua Vän bån nghê thuat. [5]
ay ta thê hiêu räng nguyên lý nhip dieu là viêc úng dung cách thúc lâp di
lâp lai cua yêu tô thiêt kê trong ân phâm thiêt kê theo mât chu kÿ, hay mât nguyên
lý nhât dinh, dê tao ra su kêt nôi tông thê cho thiêt kê và giám bót su don dieu cho ân phâm thiêt kê.
Mât sô ling dgng Clia nguyên lý nhip di?u trong thiét ké 35
Úng dung dâu tiên cúa nguyên lý nhip diêu là hoa tiêt làm nên cho các thiêt
kê. Trong thiêt kê hiên nay, thay vì dê nhùng mang màu trŒn dy nên cúa mot ân
phâm thiêt ké. Nhà thiêt kê dô hoq thuðng cho các hoa tiêt lâp di lâp lai in chim
duói nèn. Ðièu dó tao nên su thú vi cho thiét ké và làm täng su két n i ve mat ý
tuðng neu hoa tiêt duqc chon phù IWP tuðng cua toàn bê thiêtkA ídunhu thiêt
Hình 2. Thiêt ké bê thuang hiëu Têt theo chti dê truyên thông Clia Bee Design
kê têt cúa công ty thiêt kê Bee Design vói hoat tiêt mây duoCÂap dl lâp lar trong
nên cùa ân phâm thiêt kê. Hoa tiêt này dä làm cho thiêtk trðnên Sinh dông hŒn,
cüng nhu, làm tôn vinh lên duqc ý tuðng thiêt kê . 36
Ngoài [mg dung låm hoa tiêt nên, nguyên lý lâp di lap lai còn duqc úng
dung dé tao diêm nhân trong thiêt kêt. Ví du nhu poster cúa su kiÇn âm thçrc
cua cong dông Upper West Side tai MS', viêc lâp di lap các máng hình tv nhiên có
viên den dã too nên su kêt nôi thú vi cho thiêt kê. Ðây là mot diêm nhân thú vi
cho mot thiêt kê Iiên quan dên dô än. Hcyn thê nùa, su nhân nhá có chü dích nhu
Ià viêc biên dôi yêu tô thiêt kê dó thành hoa tiêt cho chiêc dïa dã tao nên su kêt nôi chät 37 chë Hình 2.2. Không gian
Không gian là mot trong båy yéu tô tao hình trong thiêt ké. Không gian là
mot trong nhùng Pham trù cua triêt hQC Marx-Lenin, dùng dê chi vê mot
phuung thúc tôn tai cúa vat chât cùng vói Pham trù van dQng. Không gian chi
hình thúc tôn tai cùa vat chât ví trí nhât dinh, kích thuóc nhât dinh và ð mot
khung cånh nhât dinh trong tuong quan vói nhùng khách thê khác. [21 Hay ta có
thê räng, không gian là noi mà vat thê dó tôn tai. Úng dung cách hiêu dó, ta có 38
thê nhân dinh duqc räng không gian trong thiêt kê chính là môi truðng, hay
khoång không mà các yêu tô thiêt kê tuo•ng tác vói nhau.
22.1. Không gian âm và không gian duong
Trong không gian thiêt kê ta có hai khái niêm c ính là khôñg gian âm và không gian ducng postive spazz
Hình 2. 3: Không gian âm và không gian duang trong thiet ke
Không gian dit'Œng: Là không gian bao gôm các yêu tô thiêt kê trQng tâm
cua mât ân phâm thiêt kê. Hay nói cách khác, không gian ducyng là noi chúa
durng nhùng yêu tô thiêt kê chính cua mât ân phâm thiêt kê. Ví du, nhu trong thiêt
kê trên, hai hình luc giác dan nhau chính là nhân vat chính cua ân phâm thiêt kê 39
dó. Do vây, không gian chúa dung hai hình luc giác giao nhau chính là khong gian duong.
Không gian âm: Là không gian thiêt kê chúa dun các yêu tô thiêt kê Phu
trong mât ân phâm thiêt kê nhu: Nên, nhân vat Phu tron ân Pham thiêt kê, hay
nhùng hoq tiêt Phu hoq trong thiêt kê,. Ví dunhu ân phâm thiêt kê ð bên trên, phân
không gian âm sè bao gôm màu nên và boa ti t ké ca-rô vì hai yeu to thiêt kê dó
bô trq và là Phu hoq cho yêu tô thið ké chl 40 the - Stop "Believe it or not, this
Gateshead•based website, featuring
Mrs Lingjigging on her motorbike, is one ofthe biggest Menu online drivers ofcar sales in TODAY Great Britain" 25. July VW Golf Horne Steve Cars VW Golf Vans Steve Customers About Ling i ASI wvv-k Fun stuff VW Golf Free stuff Jamie Live staff Leader of the Pack Stuart "[Ling Valentine is] Fstate Britain's BIGGEST Chris individual seller Karoq Estate cars. theguardian it the Eu With tar" to ELI buitt in Natalie the Br&t cd If thig the with YOUR car, and 'F increases due tariffs, YOU be •tNO COST you a m., with NO aREx1T Car MY BEST SELLING Audi A5 coupe John cag LEASING DEALS! Transit Servevast... Res onse mes Hình 2. 4: Thiêt kê
gian am. không hô trcr không gian duang
Trong thi A t kê A c úng dung cân bäng và bô tro giùa không gian âm và
không gian duong là mot diêu vô cùng quan trçmg. Nêu không gian âm không hô
trq và làm nô' bat cho không gian ducyng, thì thiêt kê së chð nên nhiêu loan, gây
ra cam giác khó iu cho nguöi xem bði tính không liên kêt cúa hai không gian Tu
nhiên, nêu không gian âm không duoc úng dung mot cách hiêu quå và thiêu nhùng
nguyên tô thiêt kê hô trq cho không gian ducng thì ân phâm thiêt kê dó së trð nên
trông tråi và thiêu su kêt nôi. 41
2.2.2. Môt sô logi hình không gian phô biên trong thiêt kê
Trong thiêt kê, ngoài viêc xác dinh duqc dâu là không gian âm hay không
gian duong, viêc tao clung mât không gian có chiêu sâu trong thiêt kê là môt diêu
vô cùng quan trong. Tao dung không gian có chiêu sâu së giúp thiêt kê có súc sông
và trð nên thuyêt phuc hon vói nhiêu xem. Sau dây sè là mât sô 10 ông gian tiêu
biêu thuðng hay duqc sû dung dê tao chiêu sâu trong thiêt Không gian lóp hình
Không gian lóp hình là mât dinh dang không giarv tao ra chiêu sâu trong
thiét kê bäng viêc Chong lóp các nguyên té thiéfkê lai vóvnhau. Các yêu té thiet
kê chông lên yêu tô thiêt kê truóc sè duqcsho là gân vói ta hcn. Và nguqc 14i, các
yêu tô thiêt kê bi chông lên sè duoc (9 ta hon. Viêc tao ra cåm quan xagân này
giúp tao dung mât không gian có chiê sâu trong các Ióp hình, và tao nên không
gian áo trong tâm trí c nguði xem khi cåm nhân ân phâm thiêt kê úng dung loai không gian này
MQt trong nhùn 1" du tiêu biêu úng dung không gian lóp hình này là án
phâm thiêt lépostey cho Q stru tap rnói "Mickey Go Vietnam" cúa BOO (hãng
thði trang Bò Stra ta' Viêt Nam). Nhùng yêu té thiêt kê chính nhu hình mâu nam,
mâu nù và hình chú chuQt mickey duqc chèn Iên trên cùng, là diêm gân vói nguði
xe nh t làm nôi bât yêu tô thiêt kê chính này. Các hình ánh nhu phô cô Hà Nôi,
nhùng cän nhà cô bi các yêu tô chính chèn Iên, tao cåm giác xa hon vói nguði xem
và là hình ånh Phu hoa cho các yêu tô thiêt kê chính. Không gian lóp hình này
duqc úng dung phô biên trong các thiêt kê hiên nay vì tính dê úng dung cua nó.
Thay vì cân nhiêu kiên thúc vê tao phôi cánh nhu các loai không gian tiêp theo, 42
không gian lóp hình là không gian dê sir dung, giúp biên dôi không gian thiêt ké
có tính hai chiêu thành thiêt kê có tính chat ba chiêu åo.
Hình 2. 5: Poster b suu tap "Mic ey Go Vietnam " cùa hãng thòi trang Bò SÛra Không giawísometric
IsometriC åuqc hiêu là phuung pháp dua trên nguyên täc toán hoc, dùng dê
m A tå hình ánh ba chiêu trong không gian hai chiêu. Phuung pháp mô tá hình ånh
Isometr1C này tuong tu nhu mât phép do truc, gdm ba truc toa dô giông nhau và
thóa mãn diêu kiên góc giùa bât kÿ cùa hai trong sô các góc xuât hiên, së là 120 dê. [7] 43 z Vista
Isometric là không gian dôl hói cân dô chính xác cao dê tao duqc hiêu quå
tôt nhât. Chính vì v dê so hùu bån vë Isometric có dô chính xác cao, thì viêc dâu
tiên cân xác dinh là vC khôi lap phuung vói hai canh dài và tâm näm gôc. Cách
tính poáncvth ban có thê tham khåo theo các buóc sau: tính dô dài cüa duðnytþangt
tâtycùanó dên giüa bâtkÿ canh nào là N/2 bäng dinh lý Pythagoras; X04ÿ khôi lap
Phuong 45 0 trên truc x, diêm (I, I, I) do dó së trð thành (I, O, AS/2 ). Viêc lÐçhuyên
thú hai vói muc dích mang lai cùng mot diêm duong truc z và bði vay cân phåi
thuc hiên mot vòng quay cùa giá tri tucyng duong vói arctangent cúa 1 /Å2 dó là khoång 35,264 0
Isometric cho nguði xem nhìn nhân nhiêu góc nhìn da chiêu, có thê dê dàng
thây mat bên và m4t trên cüa thiêt kê mot cách rõ ràng và chi tiêt. Isometric cüng
tao dung duqc mot không gian ba chiêu có tý Iê hoàn håo. Chính vê dãc diêm này, 44
Isometric tao ra duqc su thåo mãn thi giác cao cho nguði xem, và dang duqc úng
dung phô bién trong nhüng thiét ké hiÇn nay.
Ðê có thê L'rng dung hiêu quá và dê dàng không gian Iéómetric trong thiêt
kê, hiên nay, nhiêu công cu dã duqc sù dung hd trq dê ho trq cho vil xây dung
không gian Isometric bao gôm: luói Isometric và côngçu Isometric trên phân mêm thiêt kê cúa Adobe (Adobe Illustrator). 45 46
Hình 2. 9: Ån phâm thiêt kê ling dung không gian Isometric Không gian diêm tg 47
Trong mÿ thuât truyên thông phôi cånh diêm tu duqc úng dung dê tao dung
không gian ba chiêu åo gân nhât vói thuc tê bäng cách úng dung các nguyên täc
diêm tu khác nhau. Ðê có thê hiêu rõ han vê loai không gian nay, ta sè cân hiêu
mot so khái nièm co bån, dó là:
Ðuðng Chân trði: Là môt duðng phân cách giùa mät dáOói bâu tr' mà ta có
thê nhìn thây rõ ràng. Nói mât cách dŒn giån, nó là 1(4'Xtên épi dê Chi rìa mép
vòng cung cua Trái dât trong tâm nhìn chúng ta quan sát uqc.Chân trði chia dôi
bâu trði và mat dát, là giói han duói cùng mà ta hìn thâÿ duqc bâu trði. Còn phân
bên duói dã bi Trái dât che khuât. Trên thuc tê du g Chân trði không tôn tai mât
cách vat lý. Chúng ta nhìn thây bâu à -t dât tiêp xúc vói nhau là do giói han cúa
rnät nguði không nhìn thâ duqcdiê tít rnät.
Ðiêm hôi tu•. Là diêm Iiê uan dên huóng nhìn cua chúng ta, khi ta nhìn mot
noi xa vô dinh, së cåm nhâh mQi dô vat së hút và biên mât vào mot diêm nhât
dinh. Ðó chính là • êm hôi tu.
Khidã • eu rö các thuât ngù, ta së bát dâu hiêu rö hon vê phôi cánh diêm tu.
Phol cánh diê tu hay cách tao dung không gian bäng diêm tu là khi ta dat di m hôi
tu gi o vói diêm trân trði, và tir dó, ta së tao dung các duðng thäng duqc vè tù diê
giao thoa dó dê tao clUT1g mât không gian diêm tu.[9] So luqng cüa không gian
diêm tu Phu thuêc vào sô luqng diêm tu giao thoa vói duðng trân trði. Do vay, ta
së có không gian mât diêm tu (vói mât diêm tu giao vói duðng Chân trði), hay,
không gian 2 diêm tu (së có hai diêm tu giao vói duðng Chân trði),.. 48
Ung dung không gian diêm tyns- tao dung duqc mot không gian thiêt kê
Chân thuc vì nó là phôi cånh duqc nhð su phân tích dua trên nhùng nguyên lý tu
nhiên diên ra xung quanh cuêœsông cüa chúng ta.
Hình 2. 11: Thiêt kê ú•ng clvng không gian hai dlêm tu 2.3. Màu sác 49
Màu säc dã duqc khám há và sù dung dã hon 2000 näm. Trong suôt quá
trình lich sù, nhüng nên vän minh khác nhau dã Có nhiêu thir nghiêm và hQC hói
nhiêu vê màu säc. Cho dên ngày nay, chúng ta cùng van phái hoc hói nghiên cúu
vê nhùng cách tác dQng cùa màu säc dôi vói con nguði và tam quan tro g üamàu säc trong cuQc sông.
2.3.1. Lich sù cúa màu säc
Quan diêm ve màu säc Clia nguùi Ai Cô
Nguði Ai Câp cd dã duqc ghi nhân vè Viê ú' dungÂnàu säc cho viêc chùa
bênh và chùa om dau. 1--10 thð phungfflßþan trW và biêt räng nêu không Có ánh
sáng thì sè không Có cuôc sôngJHQ yuan á(thiên nhiên và sao chép, và úng dung
nó trong nhiêu khía canh æçuQcsô . [II Sàn cúa ngôi dên Có màu xanh lá nhu màu
cua Có xanh doc theo on sôngNile. Màu xanh lam cüng râtquan trong vói nguði
Ai cap vi ' Ià màucúa âu trði. HQ xây dung nhùng ngôi dèn cho viêc chùa lành
bênh và su gung nhùng viên dá, ngQC quý duól ánh näng cua mat trði. HO dã Có
nhùng phòng ác nhau cho nhùng màu säc khác nhau.
Có nhiêu bán Viêt trên loai giây cói vê phép chùa bênh bäng viêc sir dung
màu säc vào nhùng ngày näm 1550 truóc Công nguyên.[l] Kiên thúc và su hiêu
biêt cua nguði Ai cap ve viêc sù dung quyên luc cua nhùng tia màu säc trong viêc
chüa tri thi gàn nhu thát thoát cho dên khi nguði Hy lap công nhân màu säc nhu là
mot ngành khoa hQC. Kiên thúc và triêt lý cúa màu säc này dã dugc truyên lai cho dði sau.
Quan diêm ve màu sãc Clia ông Aristotle 50
Aristotle (384 BC - 322 BC) là mot nhà triêt hQC và bác hQC thði Hy Lap
cô dai. Aristotle dã phát triên mot hoc thuyêt mói vê màu säc vói niêm tin räng
chúng duqc chúa trði ban täng thông qua nhùng tia sáng thân thánh. [ll Ông ta tin
räng mQi màu säc dêu bät dâu tù träng và den (tính luôn träng nh@t và den sam),
và chúng bät nguôn tir bôn yêu tô nhu nuóc, không khí, trái dât và lira. Niêm tin
cùa ông vê màu säc duqc phô biên rong rãi kéo dài hon 2000 näm cho dên khi bi
thay thé bði hoc thuyét màu säc cua nhà khoa hoc Newton.
MQt trong nhùng nghiên cúu và hoc thuyêt ve ánh sáng gân dây cua
Aristotle Ià khi ông ta dã khám phá viêc tron Iân hai màu säc vói nhau tao ra màu
thú ba. Qua viêc dùng nhùng mánh kính màu vàng và màu xanh lam dê có màu
xanh lá cây, ông ta dã phát hiên ra màu säc mói nhð ánh sáng xuyên qua kính.
Plato và Pythagoras cùng dã nghiên ciru vê ánh sáng.
Khám phá vè màu sãc cua Issac Newton (1642 — 1727)
Trong nhùng näm 1660, nhà khoa hoc và toán hoc Isaac Newton dã bät dâu
nghiên cúu và trái nghiêm vói tia sáng và kính läng tru. Ông ta dã chúng minh
räng mot tia sáng träng duqc kêt hgp bði båy màu säc hiên thi rõ ràng. Qua thí
nghiêm, Newton dã cho chùm tia sáng chiêu qua kính läng tru. Khi ánh sáng di
xuyên qua kính hình läng tru thì không là màu träng, mà nó là báy màu khác nhau:
dò, cam, vàng, xanh, lam, chàm và tím. Newton dã gQi su phân tán tia sáng dó là
su tán säc và ông ta cüng goi dó là ánh sáng quang phô.[l] 51
Hình 2. 12: Thi' nghiëm Clia nhà khoa hec Issac Newton. 2.3.2. Vòng Thuân Säc
Vòng thuân säc là mât sos dô màu mà trên dé) toàn bê nhùng màu nguyên
säc, nghïa là nhùng màu dang tình trang nguyên chât, vói nguyên ven dô tuoi thäm,
là cc sð cho Iý Iuan, phân tích, dinh vi màu säc duqc các hQa si, nhà su phqm
nghiên cúu dê lý giåi hê thông vê nguôn gôc vai trò, vi trí cua các ai màu säc duqc
phát Sinh ra trên co sð dinh vi hê thóng các màu co bån. Tìrdo sU doco bán này 52
chúng ta sè biêt duqc vai trò, vi trí các màu bâc 2, 3, 4 ð di gQi dây là Vòng thuân
säc, bði vì trên nó toàn là nhùng säc màu nguyên chât, còn nguyên dô tuai thäm.
Vê tên gQi thì có nguði gqi là Vòng thuân säc, dich theo thuat ngù chính
thông cua Pháp và Anh là: "Cercle hiomati e" cúa Pháp ngù (trong sách cüa
Michel-Eugène Chevreul),' "Chromatiqu Circie ' cúa tiêng Anh.[41
Cùng có mot sô quan diêm dich ác thuat ngù nói trên vói tên gQi là "Bång
màu nguyên bån". Tu nhiên, tên goi dó chua thê Iý giái, nói rõ vê tình trang cua
các màu chuân vén dan duqc bô trí dê làm co sð cho su phân tích mot cách khoa
hoc. ch "ThilA säc" ð dây có nghïa chi thuân là nhùng "säc" mà thôi. Do
vâYÝkhôyg thê chi coi "säc" chính là "màu". Chúng ta biêt räng theo lý thuyét
quang hQC thì ms u cúa ánh sáng thuðng duqc gQi là "säc" chú ít gqi là "màu"
nhu: säc vàng;säc xanh, säc dó... Ngoài ra tir ngù "säc" này còn goi dên gän mot
tu duy gân nhu xuat thê cúa nhà Phat: "Säc túc thi không, không ttc thi säc". 1--
1Œn nùa, nguði ta goi màu quang hoc là säc bði vì nó không phåi là dang màu
nhân tao, ducyc chê tao ra tir hóa chât hùu co hoac vô co. Trên thurc tê các nhà lý
luân, nghiên cúu vê màu säc dêu lây diêm xuât phát tir màu cua ánh sáng. [4]
Trong lich sir nghiên cúu, lý luan vê màu säc tir thê ký thú 17 cho dên nay thì dã
có rât nhiêu nhà nghiên cúu vê rnàu säc tù Francicus Aguilonius (1613), Isac
Newton (1660), Johann Wofgang Goeth, Philip Otto Runge, Michel-Eugène
Chevreul (1839) nguði ánh huó•ng dên lý luân vê cách mang màu säc cúa các hoa
si Phái An tuqng), Frans Gerritsen (1975) James Clerk Maxwell, nguði mð dàu he
màu Rdß (1872) Wihelm Ostwald, Michael Jacobs, Paul Klee, Faber Birren, Johannes atten dã chúng 53 mính
cho tên goi cúa thuât ngù trên. [1] Hình 2. 13: Vòng thuan sãc
Màu sãc trong vòng thuân säc sU dô day vê màu cúa Micheal-Eugène Chevreul
thê hiên cách câp bâc rnàu säc trong vòng thuân säc.[IO] So dô này bao gôm ba
màu säc bâc mot hay còn duoc goi là màu gôc giùa so dô dó là: vàng, xanh lam và
dó. Ba màu này khi kêt hqp vói nhau së tao ra các màu säc khác nhau. Tuy nhiên,
së khôn (5 màu nào có thê Pha duçyc ra ba màu này, chính vi vay ba màu dó duvc
coi là a màu co bån hay màu bâc môt. Các màu dan xen ba màu bâc mot trong 54 3456
vòng thuân s v là các bâc màu khác nhau. Màu bâc hai là các màu: Cam (Ðòph
vóiVàng vói tý Iê cân bäng), Tím (Xanh lam Pha vói Ðó vói tý lê cân bäng) vàLá
Câý hay còn goi là Xanh Luc (Vàng Pha vói Xanh Lam vói tý l? cA bàng). buqc
goi là màu bac hai vì ba màu trên duqc Pha tron bði tý IG cân þäng cua các màu
bâc môt. Tuong tu, khi ta tiêp tuc Pha tron các màu canto au v nhau ta së có duoc
mác màu bâc tao dung nên mot vòng thuân äc fra dullg các màu säc khác nhau.
Bäng mät thuðng chúng ta khónhân biêt duqculhùrng biên dôi tir cung bac cùa säc
màu. Tuy nhiên nêu Pha trôn và bäng máy thì sô màu trên vòng thuan säc së rât khó có thê dêm duoc 55 2.
Thuat ngü màu säc Ià nhùng tù ngù chuyên ngành trong dô hpa và thuðng
xuyên duçyc úng dung trong viêc giao tiêp trong thiêt kê và tuang tác cùng vói
các phân mêm dô hoa, xù lí các khâu ve màu säc, hình ånh,... Mêt só thuat ngü
chúng ta hay gap phåi và cân ghi nhó trong thiêt kê dó là: 56
Hue (Tông Màu): Thuât ngù "Hue" thuðng bi nhâm có ý nghïa là Màu säc. Chúng
ta cân phåi hiêu rõ räng "Color - Màu Säc nói chung" nó bao gôm các thuat ngù
con: Hue, Tint và Tone. "Hue" ð dây chính là thuôc tính trå lði cho câu hói "Màu
dó là màu gì?" Vè co bán "Hue" hay "Tông Màu" là to hqp 12 màu dâm nh@t
khác nhau trên vòng thuân säc,
Tint: Ià thuat ngù ám chi màu säc sáng dân Iên khi hoà trôn ' Hue" vói màu träng.
Shade: là thuat ngù ám chl màu säc tôi dân di khi à trôn "Hue" vói màu den.
Tone: là thuat ngù ám chi rnàu säcm tdi tê t i tän khi hoà trôn "Hue" vói các tông
màu xám khác nhau. (Tôn màu xám là Các màu dugc pha trQn vói nhüng tý I? khác nhau giùa träng
2.3.4. Mêt sô cáeál pha màu co bån trong thiêt kê.
Kêt hçrp màu sac a sao cho mot bån thiêt kê là mot diêu khó khän vói các
ban thiêt ke mói vào nghê hay nhùng ban dang hoc thiêt kê co bån, vì màu säc c a
dung nhùng cåm xúc trong nó và môi chúng ta Iai nhìn màu sac theo mot cách
nhau]bê có thê giåi quyêt duqc nhùng khó khän này, nhùng nguyên täc phôi màu
së là công cu huóng dân ta trong viêc úng dung màu säc trong thiêt kê. Sau dây së
là mot sô cách phôi màu cU bån thuðng duqc úT1g dung trong thiê kê.
Monochromatic — Nguyên tãc phoi màu dan sãc 57
Hlñ 2. 15: Nguyên tãc Phôi màu dan sãc 58
Khi sir'ung quy täc phôi màu don säc, ta thuðng chi sir dung mot màu chú
dao hay dôi Iúc cùng có thê sù dung nhiêu kiêu säc dô khác nhau trong cùng m. t
màu dê chúng cong hucyng vói nhau. Vì không quá câu là và phúc tap, nên kiêu
phôi màu don säc nhìn rât dê chiu vói nguði nhìn. Tuy nhiên, cùng chính vi su don
giån và dôi lúc có phân don diêu, ta sè gap khó khän dê tao diêm nhân vói mât sô
chi tiêt trong tác Pham cùa mình khi sir clung kieu phôi màu này. Phôi màu don 59
säc thuðng duqc sû dung khá nhiêu trong nhùng thiêt kê mang phong cách tôi gián.
Su don gián cüa chúng giúp mát chúng ta không bi xao lãng quá nhiêu vào các
yêu to khác và tap trung hoàn toàn vào các yêu tô quan trong khác nhu nôi dung...
Ngoài ra, cách phôi màu này còn duqc sù dung Iàm cho các typeface don giån trð
nên säc nét và thu hút hon. Vi du nhu poster triêm lãm tranh tai New York cúa
Båo tàng Mÿ Thuat Ðuong dai, viêc sir dung các säc xanh khác nhau tao nên su
hiên dai cho thiêt kê và liên hê manh rnë vói chú dê liên quan den môi truðng cúa buôi triêm lãm. 60
Hình 2. 16: Poster triêm Iãm tranh cùa Båo tàng l'V1ÿ thuât Duong dgi New York
Analogous- Nguyên tác phôi màu tuung dông
Màu tuyng dông (thuðng là ba màu) kêt IWP rát tôt vói nhùng màu kê bên
nó trên vòng tròn àu; qua dó, tao nên nhüng phôi màu rát nhã Ilhan và thu hút.
Phôi mau tucng dông da dang vê màu säc hon so vói phôi màu don säc. Bði vay,
khi sû dung chúng, ta có thê phân biêt các nôi dung khác nhau trên sån phâm de
dàng hcn. Tuy có su pha tron cùa nhiêu màu säc, nhtrng do các màu này dúng gân
nhau trên vòng tròn màu, nên phôi màu này không quá rôi räm và phúc tap. Nguqc
lai, chúng rât êm diu và vira mät. Hon thê nùa, các màu säc gân nhau cüng mang 61
14i duqyc nhùng thông diêp cåm xúc khác nhau. Thuðng thi khi sir dung phôi
màu này, các nhà thiêt kê sè bät dâu tir viêc chon ra cho mình mât màu chû dao.
Màu này sê duqc sû dung nhiêu nhât và các màu khác phåi tuong tác tôt vói màu
chính này. Sau dó, nhà thiêt kê sè chon màu thú 2 vói nhiêm vu phân biêt các phân
nôi dung quan trong cúa sán phâm. Màu thú 3 thuðng dùng cho nhùng c tiet không
quá quan trQng (thuðng là các chi tiêt trang trí). Ví du nhu poster hirn Kungfu 0
Panda, vièc úng dung nguyên täc tuong dông giúp poster giùdtrocQhông khí tràn
nhâp nang luong vói các säc dò và su chuyên màu nhiphßàng cúa tông dó, cam và vàng. Hình 2. 62 18: Poster phim Kung Fu Panda
Complementary- Nguyên täc phôi màu bô túc Hình 2. 63
Phoi màu bô túc sir dung nhùng cap màu dôi xúng nhau trên vòng tròn
màu dê tao nên nhùng phôi màu näng dông và tràn dây näng Iuqng. Rõ ràng, vói
cap màu dôi xúng duqc sir dung, ta rát dê dê tao diém nhát cho các chi tiét quan
trqng. Cüng chính vì su dôi lâp giùa các màu, phôi rnàu bô túc truc tiêp này hoàn
toàn không phù hqyp nêu sån phâm cúa ban mang phong cách cùa su thu giãn và
nhe nhàng. Cüng nhu phôi màu tuong dông, khi chon màu cho phôi màu bô túc
truc tiêp này, các nhà thiêt kê së thuðng chQn cho mình mot màu chil và sau dó
së kiêm màu dôi xúng vói nó làm màu phu. Tuy nhiên, khi sù dung phôi màu này,
ban không nên st dung nhùng màu có säc dê nh@t, vì nhùng màu nhvvây së làm
mât di tính tuong phan cao giùa các cap màu vói nhau, vôn là diêm anhcùa hôi
màu này. Hon thê nùa, khi ta sir dung cách phôi màu nên trárm sú dung h • tông
màu quá tuci vì nó só tai ra tuong phån gay gät dân dê sukhó chi cho nguði xem.
Ví du nhu thiêt kê logo cúa hãng nuóc ngQt Fanta, v viê sir dung tông màu cam và lam (cap màu bô túc), Fanta dã làm noi þât thucyng hi?u cúa mình vói tông màu có su• tuøng phan và chúa dUT1g Hình 2. 64
nhiêu näng qng. Tuy úng dung cap màu tuong phån, viêc làm tôi màu xanh låmÕdã
gi' su tuong phån cùa hai màu säc này không bi quá manh và tao cåm giacd chlY onguði xem.
20: Logo Clia thwang hiêu nuóc ngpt Fanta
Triadic- Nguyên tãc phôi màu tam giåc deu Hình 2. 65 ay là cách
phôi màu an toàn nhât trong các phoi màu. Phoi màu này duqc hình thành vóiba
màu näm (9 ba góc khác nhau cua vòng tròn màu và tao nên môt hình tam iác dêu.
Vì ba màu näm o ba góc khác nhau trên vòng tròn màu nên chúng kêt hgyp và bô
sung vói nhau tao nên môt su cân bäng cho phôi màu này. Cùng chính vì su cân
bäng này, tuy có dên ba màu duqc sir dung nhung ta së thinh thoáng thây phôi
màu này khá don diêu, an toàn và thiêu sáng. Phôi màu này rât khó st dung khi
các muôn tao diêm nhân trên sån phâm cùa mình. Tuy vây, mât sô nhà thiêt kê lai Hình 2. 66
rât thích phôi màu này vì chúng thuðng giúp cho sån phâm nhân duqc nhiêu phån
hôi tôt tir nguði sir dung vì su hài hoà và cân bäng cùa các màu duqc sir dung. Vi
du nhu poster film Aladdin và Cây Ðèn Thân, viêc su dung ba màu vàng, dó, và
xanh lam vói nguyên täc phôi màu tam giác dêu dã tao nên su cân bäng cho thiêt
kê; mà vân tao ra duqc su ruc rð cho thiêt kðvcyi nhùng nhân nhá cua
säc vàng trong nhùng diêm chính cúa thiêt kê. Hình 2. 67
22: Poster phim Aladdin và Cây Ðèn Thàn 2.3.5. Tâm lý màu sác
Màu säc anh huðng m@nh më dên tâm Iý con nguði bði dó Ià mot cách
truyên dat thông tin vê sån phâm hay thuung hiêu cüa ta tói nguði dùng hiêu quå.
Tuy nhiên san phâm hay thuung hiêu cùa ta dang nhäm tói ai? Nhùn@higuði trè
tuôi hay nhùng nguði truðng thành? Ðó là môi truòng sôi nôi haytéâm tang?
Con nguði có nhùng phan úng cåm xúc khác nhau»dôi vói tùrn Dloai màu
khác nhau. Chính vì vay, các thuung hiêu và các nhà th• dã áp dung cách phôi
màu phù hop dê thu hút su chú S' cúa nguði g.
Hi?n nay, mot sô thuong hiêu nôi bat däsù ung 10' thuat phôi hqp màu säc,
ví du nhu McDonald's và Burger Kingdå kêt hqp sir dung màu vàng và dó trong
logo cùa ho, trong Ichi dó logo cu oogl và lcrosoft lai là sur pha trQn cúa tap hop
các màu säc khác nhau. Viéç ta kêt hop chính Ià dang tao diêm nhât dê truyên tåi
nhùng ý nghïa/thông diçp mói Oôi vói khách hàng. Ví du, khi màu xanh lá duroc
dat canh màu xanh duung, nó së mang ý nghïa cùa näng lugng và tuôi tré. Trong
khi dó, khi màu xanh la dugc dät canh màu nâu dât, nó sang truyên tái mot ý
nghïa khác, thiên huóng tv iên và súc khóe.
ta êt hqp màu säc, hãy chú ý dên (y nghïa tiêm ân cúa chúng, dê tù dó,
ta$ó thé biêt cách áp dung màu säc phù hqp và diêu huóng ý nghïa theo ý do cúa
ta. Duól Oåy Ià mot sô ý nghïa tiêm ân cúa màu säc. Hình 2. 68 Y nghïa màu dõ
Hình 2. 23:Màu dò có nhùng dinh nghÏa Trong khác nhau vê màu dó, nhu:
Trong va lý, ánh sáng có màu dó là ánh sáng ít bi khúc xa nhât nên khi
mat ði moc hay Ian dêu có màu dò.
rong quang phô, màu dó là màu cùa búc xa diÇn tù có tan sô thâp nhât,
buóc sóng dài nhât, có thê thây rõ bði mät nguði. Ánh sáng don säc dó
có buóc sóng trong khoång tù' 630-760 nm.
Trong in ân, màu dó là màu gôc trong phôi màu hâp thu, dôi khi vân duqc
miêu ta nhu vây trong vän bán không khoa hQC. 69
Màu dò duvc phát hiên Iân dâu tiên vào thê ký 1 3 khi nguði dân khu vuc
Ðia Trung Håi dùng vó sò, vó ôc dê nhuêm quân áo, våi vóc. Tuy nhiên
dén thé ký thú 18 thi màu dó mói bät dâu duqc tra chuên va Phd bién dên tât cå mQi nguði
Ý nghïa cüa màu dò dugc thay dôi tir quôc gia này sang q ôc gia khác bði sur khác
nhau vê vän hóa. Nhìn Chung, màu dò có nhùng ý nghìa sau:
Là màu cüa lira và máu, màu dó gän liê i súc manh, quyên luc cùng vói su
quyêt tâm. Nó cùng là biêu tuqng doa, nguy hiêm cüng nhu chiên tranh.
Màu dó cüng Ià ga màu c cam xúc, cila nhiêt huyêt và cùa Cá tình yêu.
Màu dó cüng biêu tuqng ho su dùng cåin và hi sinh. Ðây chính là lý do mà
rât nhiêu quôc kÿ cúamêt nu' c trên thê giói có màu dó là màu nên (trong dó có ViÇt Nam).
Trong tình yêu, màu dó mang biêu tuqng cùa su thu hút, sur manh liêt và
quyên rù Clia dôi phuong. Màu dó duqc sir dung trong tinh yêu dê thé hiên tinh
cám tha thiêt và nông cháy. Hoa hông dó duqc coi Ià biêu tuçyng cúa tình yêu và
máu chính là mot hình thúc dê thê uóc cila dôi lúa tù thði xa xua. Trong các màn
to tình, câu hôn, dám cuói . . . thì màu dó Ià chü dao. ChQ11 màu dò vói mong
muon mang lai sur may män, Chung thúy, nông cháy và cuôc sông dôi lúa tron vçn.
Trong kinh doanh, vói viêc khði dông kinh doanh, màu dó mang lai su may
män và thuan IUi. Ban có thê dät môt månh giây màu dó lên diên thoai hoäc máy
fax së giúp viêc Iàm än cùa ban thuan Iqi hon. Vói viêc kinh doanh nhà hàng, quán
än.. . ban có thê dùng tone màu này dê làm màu chü dao cho logo cùa hàng bði nó
sè kích thích khå näng thèm än cho mQi nguði khi nhìn vào. 70
Trong phong thuý, màu dó Là màu säc mang näng luqng tích cuc, nhùng
diêu liên quan dên màu này dêu có ý nghïa là sur täng cuðng ve näng luc và súc
manh. Ðây chính là Iý do khiên cho màu này xuât hi?n trong mQi không gian cila
ngôi nhà và xung quanh chúng ta, tránh cän phòng chìm vào sur mêt mòi, mê man.
Màu dò dóng vai trò rât quan trQng trong phong thùy, là biêu tuqng cho lira và
danh vqng. Tuy nhiên nêu sir dung quá nhiêu màu dó së gây phån tác dung, cân
kêt hop thêm các màu säc khác. AVIS Canon YOIC ORACLE' NETFLIX E*on TIME Hardware TARGET 71
Hình 2. 24: Úng dung màu dò trong thiêt kê dô hoa
Màu dó duroc úng dung rât nhiêu trên cách ân phâm thiêt kê, dãc biêt là
logo; vi dây chính là gam màu khiên nguði nhìn chú ý nhât, dê bi kích thích nhât.
Màu dó là màu cua su näng dông, tré trung, manh me, sôi nôi, bât kÿ lúc nào bqn
cám thây met mói thì dây chính là gam màu khiên ban cám thây hung phân nhât. Y nghïa màu vàng Hình
Khoa hoc dã chúng minh, màu vàng là màu sáng nhât trong quang phô và
mät nguði xù Iý màu vàng dâu tiên. Nhð vay, màu vàng dê dàng thu hút su chú
cúa nguði nhìn. Ðó cüng là lý do màu säc này duqc úng dung rât nhiêu trong các
biên cånh báo và phuung tien cúu hô. Màu vàng là mât trong ba màu chú dao, 72
duçyc st dung phô biên trong thiêt kê dô hoa. Và màu vàng cüng xuât hiên rât
nhiêu trong thiêt kê dô hoa, Tuy nhiên, vì màu này phån xa ánh sáng khá cao và
dóng vai trò nhu mot nguôn sáng thú câp, ban nên luru ý sir dung nó mot múc dQ
vùa phái dê không gây kích úng, khó Chiu dên mät nguði nhìn.
Trong thê giói tv nhiên, màu vàng là màu cúa nhùny ông hoa huóng duong,
cúa nhùng chú ong mat, Säc vàng cüng ân mìnwvào nhùns tâm huy chucng vàng
hay chiêc áo vàng danh giá. Tât Cá tuqngÁfirng cho sO' chiên tháng, niêm tin và
hy vong mãnh liêt cua con nguði.
Nhäc dên màu vàng là nhäc dên ánhsáng mat trði — màu säc tuqng trung
cho su näng dQng tré trung. Säc vàng gqi cho c úng ta vê su hoat náo và súc sáng
tao bên bi. Trong thiét ké dô hoa qùng vâYþ m' vàng dugc lua chon nhu môt cách
khoi dây su nhiêt thành, thái do ích Cuc, lac quan cùa nguði nhìn.
Màu vàng là biêu tuqng cua su âm áp và bao dung. Säc vàng cúa ánh näng,
ánh dèn Ian tóa khap ông gian, suði âm van vat giùa mùa dông lanh lëo, buôt giá.
Nó mang dên cho nguði nhìn cåm quan vê su rông mð, mot huóng di rõ ràng và mach loc.
màu cùa vàng bac, châu báu. Do dó, màu säc này tuqng trung
cho sur quý phái và sang trQng. Các thuong hiêu vàng bac, dá quý hay các thiêt
kê cho Iâu dài, cung diên tru tiên sù dung màu vàng rât nhiêu.
Màu vàng chính là màu cúa niêm tm và hy vong. Cüng giông nhu ý nghïa
màu dó, säc vàng vC ra truóc mät nguði nhìn mot tuang lai tuoi sáng và nhùng 73
diêu tôt dep. Ðó là lý do trong rât nhiêu thiêt ke cúa hêi tir thiên, hay các chuong
trình nhân dao, chung tay gây dung cong dông, màu vàng luôn duqc uru ái Iva chon.
2. 26: Úng dung mà vàng trong thiêt kê dô hoq
Trong thiêt kê do Qa, màu vàng thuðng duqc Iva chon sù dung trong rat
nhiêu säc tþá©hoàñ cánh ác nhau. Duói dây là mot só luu ý khi sir dung màu säc nàytrolþthiétk k dô hqa:
àu vàng là mot màu säc rât manh me. Ban có thê kêt IWP, lông ghép nó
vói nhùngtông màu nhu xanh, den, nâu. Nhung khi duqc kêt hqp vói các màu säc
khác, nhât là màu den, màu vàng thuðng phån úng rât manh me. Mât chút pha tap
së khién nó ngå xanh. Ðó là lý do mac dù có tông vàng dam hay vàng son, nhung
tuyêt nhiên không có vàng xám. 74
Màu vàng khá hqp trong các thiêt kê mang tính huóng ngoai, näng dQng
nhu du lich, khám phá, hôi trai, hay nhùng logo, banner kêu goi khách hàng tiêu dùng san phâm.
Màu vàng nhat tao cåm giác thanh bình hon là màu vàng tuoi. Nhung màu diêm Y
vàng tuai lai dem lai ân tuqng manh vói thi giác nguði nhìn hon rnàu Vàng nhat.
Ban nên lua chon vàng tuoi cho nhùng chi tiêt nhó hoac khungviÊn dê nhân cho
thiêt kê, nhung không gây chói mät nguði nhìn. 75 Hình 2. 27: Màu xanh duŒng
Xanh duong là mot trong ba màu co bån nhât, cùng vói màu vàng và màu
dò. Ðông thði, xanh duong cùng Ià màu phù hqp vói cå hai giói, nam và nù, nhð
su dung hòa và tính Iinh hoat cüa nó. MQt däc diêm thú vi cua xanh ducng mà có
thê ban vân chua biêt là nó duoc khúc bði mät nguði, khiên chúng ta thuðng có
cåm giác màu säc này nhó hon, xa hon khi so sánh vói các màu säc khác mang
dac diêm tucng tv. Tuy nhiên, viêc st dung màu säc xanh duong quá nhiêu dê gây
cam giác strong mù, rnð áo.
Môi quôc gia trên thê giói dêu có nhùng quan diêm khác nhŽ\t1 vê màu säc.
Ðôi vói truöng hqp cúa màu xanh duong, thì•
Nguði Hy Lap: Màu xanh duong có súcmanh tâm vðcùng lón, vì thé,
nó duqc sir dung dê khóng ché mät cúa "ác qu
Hàn Quôc: Màu xanh duang dam là m' Lia buôi — su khði dâu cho ngày mói.
Bi: Màu hông dành cho bé trai, con duo•ng dành cho bé gái.
Y và Tây Ban Nha: Màu xanh duong mang nghïa tuqng trung cho quyên
luc và vé dep quý tQc. Ðó à Iýdo vé dep quý toc còn duqc goi Ià "The Blue Price".
Trong phongth , Màu xanh duong là màu cüa nuóc, tuqng trung cho yêu tô
"Thúy", vì the rât thích qp khi xuât hiên tai huóng Ðông và huóng Ðông Nam. Nó
có táœdun nuôl duðng yêu tô ' Mêc", giúp vuqng khí luu thông trong cän
phòngÔMàu xanh duong nh@t duqc ái Iva chQn cho viêc hQC hành thuân Iqi. B
than màu säc này mang lai sur diu mát, giúp dâu óc thu thái, và nhð dó, hiêu quá
Iàm viec và hQC tap së duqc täng Iên dáng kê. 76 Hình 2.28: ngay dên
tai sao, xanh duong IWmàu cüa áoxanh tình nguyên — biêu tuqng cüa tuôi tré, cúa
su häng hái, manh me nhùng nõ luc không ngùng.
Tron thiêt kêžyebsite chuyên nghiêp, màu xanh duong duqc nhóm dôi
tuqngÿe Ga CÁon khá nhiêu. Ban dC dàng bät gap màu säc này xuât hiên chú dao
trên rát nhièu yebsite, logo, banner..
Ta có dê ý các trang mang xã hôi nhu Facebook, Zalo, Skype, Viber, . dêu
lua chon xanh duong là tông màu chù dao không? Hoàn toàn không phái là ngäu
nhiên. Don giån vì màu xanh duŒng chính là biêu tuqng cúa sv sé chia kiên thúc, 77
hiêu biêt và mang lai giá tri cong dông. Trong thiêt kê dô hoa, nêu nhu lïnh vuc
mà ta huóng dên là kêt noi moi nguði hay tao ra giá tri cho cong dông.
Hon thê nùa, xanh ducyng mang {y nghïa là su tin tuðng, tính trách nhiêm,
dac biêt là ve mat tài chính. Ðó là lý do tai sao các tô chúc tín dung thuðng Iva
chon màu xanh duong cho các thiêt kê cúa mình, trong sô dó bankrÐte.com là môt ví du diên hình.
Hiên nay, rât nhiêu nhà nghiên cúu và hQC giåèhoräng màtl xanh duong
giúp chúng ta binh tïnh, trâm läng và giåm bót nhùng cang thäng, 10 âu trong moi
vân dê cùa cuQc sông. Ðó là lý do trong y tê, ngtr' i ta thuðng chon màu säc này
dê giúp bênh nhân cåm thây räng mìl)bl ôn du•qc båóvê và che chð. Y nghïa màu cam Minh 2.29: Màu cum 78
Màu cam là màu kêt hcyp giùa màu dò dây näng luqng và màu vàng tuai
vui, là màu cùa niêm vui, ánh näng mat trði, rnùa thu và miên nhiêt dói. Vê mat ý
nghïa cåm xúc thì màu cam mang tói su cuông nhiêt, dam mê nông cháy cúa rnàu
dò nhung vân có chút gi dó thâm trâm mà nhe nhàng. Màu cam thê hiên sur dam
Hình 2. 30.' Ung dung màu cam trong thiêt kê dô hog Mâu cam se cö y nghîa trân
trong thiât ke, tuy nhiân tüy theo thâi nö cön dem lai Cho nguöi nhin nhiâu câm nhân khâc nhau: 79
Mâu cam sâng: dem İği su tuoİ vuİ, dâm âm,
Mâıu cam töi: mang lai câm giâc lira dâi, khöng tin tuong, su nuöi tiâc nâm thâng dâ di qua
Mâu cam dö: thâ hiÇn su ham me, khoâi lac, thöng trİ, gâ han, Möt sâ y nghîa khâc cüa cam:
Mâll cam duqc sû' dung phÖ biân trong câc loûnuöçtrâi cây hoa quâ mang
mâu süc tuoi möi, büng nö
Nhiâu nguöi Cho râng ân câc loşi trâi cây c nülü cam sö bâ sung Vitamin C
rât töt Cho co thâ Trong 4 mgâ'thi h h ânh mâu cam thuöng duqc gün liân v6i khung cânh müa thwhon c
Mâll da çam duqc sü dung phğ biep mang nghia cânh bâo, bâo hiÇu ö xuâng
cün sinh, mğ bâo h. vâ âo khoâc cüa cfru hû, cânh sât.
Cam (cam ngh@) lâ müu thiâng liâng tĞt limh trong An DO giâo. Müu
cam cö kliğ nün âi thiÇn miân dİch, ngçrc thân. Y nghïa màu xanh Iá cây 80 Hình Màu xanh lá ây
Xanh lá cây hay òn goi là xanh luc. là màu säc dai diên cho cây cói núi rùng.
Nó không chiman ' nghïanhu mot màu säc don thuân. Mà hon cå, nó còn là biêu
tuong Lia sur n toàn. Chính vì thê mà dèn báo giao thông trên toàn câu có màu säc này.
Trong thiet kê, xanh Iá cây còn mang ý ngïa cho su sinh sôi, phát triên. Nó Ià
màu cua su tái sinh, tuoi mát. Tuy nó không dtrqc xuât hiên nhiêu trong cuoc
sông con nguði nhu màu xanh duong nhung dây lai là màu säc chú dao cho thiên
nhiên, có mat ð khäp moi nŒi.
Nêu dem ra so sánh giùa 2 màu xanh ducyng và xanh luc thì không mây
nguði lua chon xanh luc vì nó dem lai cåm giác chói mät, kích thích, không dem
Iai duçyc su bình yên nhu màu xanh duong (xanh da trði). 81
Hình2.32.• ('Jig clung mi xanh lá cây trong thiêt kê dc; hog
Y nghïa màu xanh luc tr các nên vän hóa trên thê giói:
Trung quôc: låmàu säc diên cho sv không Chung thuy. Neu nguði dàn g dê
mu)llåu xanh luc này thì nguði dó bi cäm sùng.
gsrael: Màu xanh lá cây tai dây mang ý ngïa là có tin xâu
1--1Œn nùa, màu xanh lá cây duqc cho là rnàu säc dem lai su không may
män ð môt sô nuóc trên thê giói nhu: Uc, và không có chiêc xe hoi màu xanh nào trên duðng.
Mât ít diêu thú vi vê màu xanh luc khác:
Khác vói các màu säc khác, màu xanh lá cây mang ý nghïa cúa su keo kiêt, dô ky và ganh ghét.
Theo quan diêm cúa nguði xua thì khi Phu nù mang thai nên mac nhiêu dô
màu xanh lá cây dê "me tròn con vuông" 82
Trong phong thúy: dây duqc coi là màu säc cúa nghê thuât, giúp dâu hóc bót
cäng thäng và Ioai bó nhùng tính khí nóng nåy thô l&cúa con nguði. Y nghïa màu tím Hình 2. 33.• Màu tím
Màu tím là su pha trQng kêt hqp mot cách hài hòa giùa sv ôn dinh, nhe
nhàng cúa màu xanh duong và su manh më, tràn dây näng luqng cúa màu dó. Trai
qua thði gian, màu tím dân mang tính biêu tuqng Ià dai diên cho su sang trQng,
quyên quý. Ðông thði, tím cùng là màu säc gän liên vói nhùng câu chuyên bí ân, ma thuât dây quyên luc. 83
Màu tím cüng phân nào dó liên quan tói triêt hoc, bån ngwc a m i nguði.
Theo nhiêu nghiên cúu chi ra cho thây, màu tím có tác dôngtÍCh ctrc vê mat tinh
thân cho con nguði trong các quyêt dinh quan trong, tìm ki nghïa cuêc sông.
Màu tím duqc mô tá là giúp chúng ta mð rông han tiètp thýc cüa ban thân, liên
kêt tâm trí vói mot câp dQ cao hon cúa ý thúc. Chính vì lë dó, màu tím là dai
diên cho tuong lai, trí tuðng tuqng cúa con nguði dugc các à triêt hoc cuc kÿ yêu thích.
Nói mot cách chính xác hon thi niàu t ên quan dên thê giói quan, trí tuðng
tuqng cúa môi Cá nhân.ŽMàu tím duqc da sô thanh thiêu niên lua chon làm màu
ua thích nhiêu hon tói75% vól Các màu khác, däc biêt Ià phái nù. Các nhà vän,
nhà tho, nhac sï. . dèu lây cåm húng sáng tác tir màu tím rát nhiêu bði tính bí ân, huyên bí cùa nó.
Màu tí nhìn Chung là mang tói súc ånh huðng khá manh. Nhð mang tính
châtcua màu dò ma tím mang tói I diêu gì dó dây súc manh, tur tin và tham vong.
N'iôt môi truðng vói quá nhiêu màu tím có thê khiên ban bi trâm cám, met mói,
dac biêt là dôi vói nhùng nguði dê bi tôn thuung.
Màu tím nh@t hoac màu cua hoa oái hucng là màu säc nù tính, duyên dáng,
thanh lich tù lâu dä duoc ket hqp vói nhùng Phu nù giàu có, tinh tê. Trong khi màu
tím diên cho hoàng tQc, hoa oåi hucng tuçyng trung cho vè dep và nù tính.
Môi nguoi các lira tuôi khác nhau thì dèu có quan niêm vè Linàu tím là khác
nhau, Ða phân dôi vói nguði tré tuôi thì màu tím là màu cüa anh phúc, tv do bay
nháy. Ðên khi dúng tuôi hon thì màu tím dôi vói ho laiåró nên là 1 åièu gì dó sâu
säc, day dút. (J các quôc gia, nên vän hóa khác nhaåthì quan niêm vê màu tím 84 cüng là khác nhau.
Hình 2.34: Ung dung màu tím trong thiêt kê dô hoa
Tóm lai, trong thiêt kê dô hoa, môt sô trái nghiêm mà màu tím có thê mang tói cho con nguði gôm có:
Nâng cao và kích thích tâm trang
Làm diu tâm trí và thân kinh
Cung cap mot cám giác ve tâm linh
Khuyên khích sáng tao và trí tuðng tuqng 85
Tuy nhiên, Viêc sù dung quá nhiêu màu tím tron thiet kê së gây ra cåm giác
khó chiu, khiên cho dôi mät cám thây nang nê và khó Ap trung mot bâu không khí tôi täm.
Ý nghïa màu tím trên các nên vän hó hác nhqu:
(J da phan các nên vän hóa thl màú tlm huðng dai diên cho 1 trong
2 thái cuc rõ ràng: tôt xâu, yêu hét
Thði cô dai, trang phuc m dành cho vua chúa hoac giáo hoàng các vùng Ðia ng Håi
(3 Anh, Thái L Italia, Brazin thì màu tím thuðng Ià màu báo hiêu cho nguði
hêt, thuun ac khi có dip tang gia.
Trêii toàn thê gioi chi có duy nhât 2 quôc gia có quôc kÿ màu tím dó Ià ong
hòa icaragua (1908), dáo quéc Dominica (1967). Nguyên nhân hính là bði giá
thành san xuât thuóc nhuöm tím quá dät dó thði báy gið. "Trai tim tím — The
Purple Heart" là huân chuung cho sur dùng cám ð Mÿ Vän hoá phucyng Tây
gán màu Tím dai diên cho cong dông nguði dông tính. Màu Tím duqc sir
dung trên rât nhiêu nhân vat hoat hình dành cho tré nhò nhu "Barney" và "Tinky Winky"
Tai Ý, mot nguði nghê sï biêu diên së không buóc ra sân khâu nêu
hQ phái có thú gì dó màu tím trên nguði. Màu tím duqc úng dung de chùa
tri các chúng bênh Iiên quan tói tâm thân, rôi loan tâm trí, 10 Iäng.
Hoàng dê la ma Julius Caesar và Augustus dêu dua ra quy dinh chi có dúc
Vua mói duqc mac màu tím. Thði gian ông vua bao chúa Nero ai tri, toàn
bê nhùng ai bán màu tím dêu bi xú• tù.
Wagner (nhà soan nhac nôi tiêng nguði Ðúc) sáng nhât cùa ông
trong môt cän phòng màu tím. 86 Y nghïa màu den mnh 35: Màu den 87
Màu den là màu manh nhât trong các màu trung tính. Vê tính tích cuc, nó
thuòng dugc dùng dê the hiên súc manh. Su sang trong và hình thúc. Vê ý nghïa
tiêu cuc, nó gän Iiên vói cái ác, su chêt choc và bí ân. (J Phuong Tây, màu den Ià
màu cúa su tang tóc, nó cüng là biêu tuqng nôi loan o mot sô nên vän hóa, và duqc gän lièn vói IC hôi Halloween và sv huyên bí. 88 Hình 2. 36.• Úng tihgmàu
Trong thiêt kê, mau den duqc sù dung dê thê hi?n tính thanh lich. Nó có thê
mangèác y nghïa khác nhau, nhu tính báo thü hoac hiên dai, theo truyên thông h
c nôi loan tùy thuêc vào màu säc kêt hqp vói nó. Nó duqc sir dung cho Typography
và các bê phan chúc näng khác. Nó duqc dùng dê chuyên tái mot cåm giác tinh tê và bí ân trong thiêt kê. Y nghïa màu träng l/ình 2. 37: Màu träng
Màu träng tucyng p ån vói màu den, nhung cùng nhu màu den, nó cüng
Có vai trò nhu• cácmàu s ác. Màu träng là màu cua sur tinh khiêt, trong sach
và dúc hanh. Ö PÁuŒng Tây, màu träng là màu quân áo cúa Cô dâu trong ngày 89
cuói. N' cüng là bieu tugng cüa ngành công nghiêp chäm Sóc súc khòe, däc biêt
là vói bác si, y táÑà nha sï. Màu träng còn duqc liên tuðng tói lòng tôt — các
thiên thân thuðng duqc miêu tå bäng màu träng. 90 Ilình
bôi cånh, nó truyen tåi thông diêp
dung phô biên trong các thiêt kê theo
là biêu tuqng cúa mùa dông hay quanh nó. 2.4. Bó cVc
Bô cuc giông nhu khung xuong sông cua mât thiêt kê. Dura theo khung
xucng sông ây, các thông tin sè duqc triên khai mât cách thu hút, logic và khoa
hoc hoac sè bi rôi, hði hot và không hiêu quá. Mât thiêt kê dep truóc êt phái là mât
thiêt ké có bô cuc hoàn mi. Chính vì vây, bô cuc chiêm mot vÿtrí quan trQng quyêt
dlnh dên su thành công cùa mât thiêt kê. Hiêu mât cácÐ40n giån, là mot phân 2.4.1. Bô
cua thiêt kê mà trong dó, tât cå các yêu tô riên biêt duoc ét h(.yp vói nhau dê tao
thành mât tông thê có su gän kêt chat chè 92
Hình 2. 39: Bô cvc t)} 14 vàng
tý tý lê vàng duqc láy cám húng tir tý lè vàng. Ðó là tý le toán hoc mà ta
có thê tìm thây hâu hêt moi noi, tir thiên nhiên, kiên trúc, hôi hoa dên âm nhac.
Khi duqc áp dung trong thiêt kê, nó tao ra mât câu trúc hùu co, cân bäng và có
tính thâm mÿ. Tý lê Vàng là mât sô dac biêt xâp xi bäng 1.618. Tý này xuât phát
tir dãy Fibonacci, mât chuõl só tu nhiên có thé tìm thây ð mQi noiïtu só luqng lá
trên cây dên hình dang cúa vò sò.[2] Ta có thê tìm thây tý lê vàn khi chia mât
duèmg thành hai phân, phân dài hon (a) chia cho phân nhó (b) bäng tông (a) + (b)
chia cho (a), cå hai bäng 1,618. Công thúc này có thê iúpbqn tao hình dang, biêu
tuqng, bô cuc cân bäng trong thiét kêw Ta cùng có thé dùng y tuong này và tao ra
mât hình chù nhât có ti le vàng. Bäng cáçh lây mât hình vuông, diêu chinh bâi sô
2 canh bäng 1,618. Nêu dat hình vuông tr hình chù nhât, môi quan hê giùa hai
hình dang sè cho ta tý lê vàng:Nêu tiêp tuc áp dung công thúc "Ti lè vàng" vào
nhùng hình chù Ilhat mól thì k t úc vói mât hình ånh duqc tao thành tir các hình
vuông ngày ng nhò han. Và khi dó, su tuong tác cúa cá hình sè tao ta hình xoän
ôc tren môi vuông, hay ta còn gQi là duðng cong cúa dãy Fibonacci (còn dugyc Qi là Xoän Vàng). [2]
dura trên cuc tý lê vàng duqc úng dung rât phô biên trong thiêt
kê tir viè Sän xuât logo cho dên các ân phâm thiêt kê khác nhau nhu poster, Sv
hài hoa cúa bô cuc này tao ra mât thiêt kê có tính thâm mÿ cao vói su hoàn háo vê
m. t ket nôi giua nhùng yéu tô thiêt kê. VI' du nhu viêc úng dung bô cuc tý lè vàng
trong thiét kê logo cúa hãng Pepsi. Ung dung bô cuc tý lè vàng tao ra các vòng
tròn vói cách kích cð hài hoà vói nhau. Các hình tròn dó duqc säp xêp mot cách
hqp Iý và tqo ra tqo hình chính cua logo Pepsi. Ðiêu này khiên cho tao hình cüa 93
logo Pepsi trð nên hài hoà, tu nhiên và có sV' hoàn håo trong máng tao hình, cüng
nhu, su kêt nôi giùa nhùng yêu tô tao hình trong tao hình chính thúc cúa logo Pepsi. pepsi a+b = 1.61 a b 94
ình 2. 40: Thiét kê logo hãng Pepsi 95 mêt phân ba Quy dung
täc mot phân baOhi don giån chia khoång không thiêt thành ba phân bäng nhau.
Ta së chia no thành ba phân bäng nhau theo chieu doc và chiêu ngang, có nghïa
là nó sðtaon mot ang luc9i ba trên ba. Trong dang luói dó ta së ra bôn diêm
giaonhau chính Cua các duðng luái. Bôn diêm giao này së là noi thu hút thi giác
nguði xem nhât. Chính vì vay, trong nhùng thiêt kê cúa poster phim trên, ta có
thê thây nhà thiêt kê dã dät nhùng hình ánh quan trong vào nhùng diêm giao
nhawdó. Ðièu dó, së giúp nguði xem có thê xác dinh dâu là hình ånh chính trong
thiêt kê dó và nhùng hình ånh dó së tuang tác vói nhau nhu thê nào. Viêc úng dung 96
bó cuc mot phân ba së giúp các yêu tô hay hình ånh thiêt kê trong ân phâm thiêt
kê có tính Iiên kêt chat chë vói nhau. 97 Bô cuc cân bäng
Hình 2. 42: Bô cvc cân bang qua . c ngang và truc doc
Bô cuc cân bäng là íogi b cuc thuðng gap trong thiêt ké do hoa. SU' cân
bäng trong bô cuc trong quá trình thiêt kê tucng tu nhu sV' cân bäng truc quan vat
lý. Thay vì viêc tao ras. tuong phån hoäc Ilhan manh, nguði ta tao ra su cân bäng
cho các phân trong sån hâm thiêt kê. Bô cuc cân bäng duqc tao ra nhð viêc tao ra
mât tróc näm giù khoáng không thiêt kê. Truc dó có thê là truc doc hay truc ngang,
và d" së chia khoång không thiét kê thành hai phàn bäng nhau theo chiêu doc
hoäc theo chiêu ngang. Có hai loai bô cuc cân bäng chính dó là:
Bô cuc cän bäng dôi xuóng: Là tât cå các yêu tô nhu chiêu cao, chiêu rêng
duqc säp xêp mot cách dôi xúng trong bån thiêt kê và các yêu tô ð phía bên
phái/trái hay bên trên/duói cua truc dqc/truc ngang së gân giông/giông y hêt nhau.
cân bäng dôi xúng tao va cám giác ôn dinh, an toàn cho nguài xem. Dông thði Bô 98
cuc thiêt ke cân bäng tqo ra các diêm nhân näm ð chính tâm cua sån phâm thiêt kê. cùa poster
nhau giùa bên trái và bên phåi cua truc ngang. Diêu dó dã tao ra su hài hoà và cân
bäñg cho ân phâm thiêt ké này.
Loai bô cuc thú hai cua bô cuc cân bäng là bô cuc cân bäng bât dôi xúng,
Trong quá trình thiêt kê có nhùng 10@i bô cuc tuðng chùng nhu rât phi lý,
nhung lai duqc châp nhân. Trong sô dó là cân bäng Idlông dôi xírng. Hai bên
phân tir hai bên cua truc ngang hay truc dong không bäng nhau vê mat dô và 99
cå tqo hình. Hay nói cách khác, tât cå các yêu tô säp dät không có su dôi xúT1g
vói nhau. Tuy nhiên, tính cân bäng ð dây duqc tao dung bði mot luc chính dó là
luc thi giác hay ta còn goi là luc thu hút cua mât yêu tô/ hình ánh thiêt kê dôi vói
mät. Cân bäng bat déi xúng duqc tao ra tir viÇc sir dung các yêu tô màu säc, kích thuó , so luqng, säc dô,. EHAI GONG CHA
Hình 2. 44: Thiét kê khai trwang cùa Gong Cha êt trong nhùng ví
du diêm hình cho bô cuc này là thiêt kê cua bài däng trên mang xã hôi cúa môt 100
cúa hàng trà stra trong chuôi cua hàng cúa Gong Cha. Tuy các yêu tô thiêt kê
không giông nhau ð phía bên phåi/trái hay trên/duói cùa các truc doc/trung
ngang trong khoång không thiét kê cúa ân phâm này, bô cuc cùa ân phâm này
vân có su cân bäng. Ly do chính là các yeu tô thiêt kê cân bäng 101
lân nhau qua các truc nhu hình ánh cúa côc trà sùa duqc cân bäng vói chü có tao
hình chi tiêt, hay viêc úng dung cúa sur tuang phán hài hoà cúa các màu säc trong ân phâm này.
2.42. Quy luât bô cuc phô biên trong thiét kê
có môt bô cuc thiêt kê dep, ngoài
viêc hiêu rõ tính at cúa tùng loai bô cuc, ta cân áp dung mot sô nhùng quy luât bô
cuc dê có tþê tao dung jnôt bo cuc chät chë. Tìm trpng tâm
Môt yêu tô quan trong dâu tiên cúa bô cuc, là tìm a mot diêm nhân (trong
tâm) cho thiêt kê cùa mình. Ðiêu dó thu h ' ánh mät cúa nguði xem mot cách tv
nhiên vào nhùng phân quan trong trongThiê Lkê cúa ban.Môt sô cách dê tìm trqng
tâm là thông qua các techniques nhtrqu mô, dQ tucyng phán và leading lines.
Dân dãt ánh nhìn vói leading liney (Các dit•ìnzg line)
Cùng giông viêc ban chi vào mot cái gì dó khi ban muôn moi nguði nhìn
vào nó, bócuc cúa mot sô dòng và hình khôi theo mot cách nào dó có thé dãn dät
ánh mät nguði xe nhìn thiet kê cüa ta.Phô biên han cå Ià sù' dung các leading lines.
So do khôi su dung các duðng dê truc tiêp dân dät ánh mät cúa nguði x tùmQt
trong các diêm trên thiêt kê dên diêm tiêp theo mot cách rõ ràng. Quy mô và câp b@c
Quy mô và hê thông phân cap truc quan là mot trong sô nhùng nguyên täc
sáng tao co bán. Chúng có thê khiên thiêt kê Clia ta thành công và cüng có thê làm
cho thiet kê cúa ta bi phá vð. Vì vây, diêu quan trQng là phåi tô chúc chúng thât
tôt. Hãy chäc chän räng ban hiêu vì sao moi thiêt kê dêu cân ba câp dQ cúa hê 102
thông phân cáp typographic. Quy mô thuðng duqc sù dung dê giúp h? thông câp
bâc giao tiêp vói nhau. Su• säp xêp gân và xa cúa các yêu tô biêu thi tâm quan
trong cúa chúng trong giao tiép.
Sli'dung các yêu tô bô sung cho nhau
Mêt yêu câu quan trQng góp mot phân không nhò ào thành công và hiêu
quá cúa mot thiêt kê chính là hãy dành thði gian dê chQ tùng y u tô trong thiét kê
sao cho môi yêu tô ây bô sung cho toàn bê thiêt kê cùat Mêt lôi thuðng gäp trong
thiêt kê dó là sù dung các hình ånh không ê mang tính chât bô sung cho nhau. Vì
vay, khi st dung nhiêu hom . hìñh ánh trong thiêt kê, ta hãy Cô gäng dåm báo räng
tât cå chúng dêu có hiêu qu o va "n kêtkhi duoc nhóm lai vói nhau. Có rat nhiêu
cách khác nhau dðdat duqc sv gán kêt này.
Tô màu nhùng búcþnh vó các màu säc tuang tv nhau. Vói su phô biên cua các
bê IQC và cong cu diêu Chinh hình ånh, ban có thê tô màu và diêu chinh
hình ånh cúa nh sao cho bång màu cúa chúng gän kêt và bô sung cho nhau.
CþOn Cá hình anh duoc chup theo mot cách tuong tv nhau. Hãy chon hình
ånh cótính âm mÿ và phong cách tuong tv nhau. Ví du, nêu sir dung mot
hình ánh tôi gián, hãy chQn nhièu hình ánh tói giån khác dê lây cåm húng bô ung chohình ånh dó.
Cän chinh các yêu tô trong thiét kê
Khi thuc hiên 1 thiêt kê gôm nhiêu thành phân trong dó, chúng ta không thê
cú ném tât chúng vào trang. Bði vì viêc säp xêp các yêu tô này chính Ià cách nhanh
chóng và dê dàng nhât dê biên hình thiêt kê cúa ta tù mot thiêt kê dày döc thành
mot tác phâm thanh lich và sang trqng. Vì vay, nêu ta dan Str ung rât nhiêu hình
ånh, rât nhiêu phông chù hoac rat nhiêu yêu tô do hQa ì can liên kêt chúng vói
nhau bäng cách cän chinh hqp lý. Ví du nhu cácÁÁuc chù càñ\häng hàng vói nhau, 103
các muc hình ånh cân tuŒng tác vói nhau trên các diêm thu hút thi giác,... Ðiêu
dó së tao cám giác thóa mãn nhât cho mat nguði xem. 2.5. Typography
Typography (thuat ngù dug hép nôi b • hai tù "Typo" (Kiéu chù) và
"Graphic" (Ðô hoa) — là nghê thuât säp xêp, ghép dãt chù trong thiét kê dô hQa,
in ân nhäm muc dích làm nôi bat n i dung truyên tåi cua sán phâm thiêt ké và dàm
båo hâp dãn thi giác iiguði xem. Typography duqc xem là hoat dQng khði nguôn
cúa thiêt kê dô h a.[l Typography là mot yêu tô thiêt kê quan trong trong thiêt ké
vì chü làvhuong tiên giúp chúng ta hiêu thông diêp mot cách rõ ràng nhát. Chính
vì zVây, grap ic dã trð thành mot phân không thê thiéu trong nhùng ân phâm tiliét
2.5.1. MQt só thuât ngù trong typography Các duùng gióng — Lines
Khi thiét kê Typography sè cân có ít nhât 5 duðng gióngeò duðng ¥ióng
phân dâu chù (Ascenders), phân duôi chù (Descenders), iri hoa Capital letters),
chü thuðng (Lowercase) và duðng gióng ngan orizontal Guide lines) dê nguði
dùng so sánh — säp xêp các ký tv sao cho dep m Dòng — Leading
Dòng là yêu tô quyêt dinh Tyþðgráphy hay khó doc, ånh huðng dên tông
thê thiêt kê. Do dó, khi thiêt kê, nhà iêt kê cân phåi cän dòng that hqp lý, hài hòa.
Khoång cách chü' - racking/ Letter spacing 104
Ðó là khoång cach giùa các nhóm chü cùng càn duqc cän chinh hop lý dê
tqo nên thietkê Typogra y dep.
Khoång cách giüü các chü' - Kerning:
Ðó là thông sô thê hiên khoång cách giùa 2 con chù don lé vói nhau.
Cãn chinh các hàng chü• - Alignment:
Do là viêc cän chinh các hàng chù ånh huðng rât lón dên cám nhân cùa
nguði xem vê tông thê, do dó, khi thiêt kê, cân phåi so các hàng chù vói nhau thât
hqp Iý dê không Iàm mât di vè dep cúa sån phâm. 2.52. Typeface và Font
Có rât nhiêu nguði dä nhâm lân vê 2 khái niêm này. Nêwta Chua phân biêt
duqc diêm khác nhau giùa hai khái niêm này thì së ánh huðng trong viêc giao
tiêp trong ngành và cách thúc úng dung phù hop dê tao nê mot tác phâm typography dep.
Typeface còn có tên goi khác on amilÿ", nó dugc hiêu là kiêu chù hay nói
cu thê hon là mot tô hqp nhùng chåcá' c cùng diêm Chung. Nói theo mot cách
khác, bån thân môi typeface là mêttap gyp cúa các ký tv và môi mot ký tv ây có
thê là chù sô, chù cái, dâu âu hoäC loai biêu tuqng khác... Không ít nguði cho räng
typeface là motnhung typeface có ý nghïa rQng Ión hon font rât nhiêu, nó không
ph i Chiu giói han vê dinh dang hay kích thuóc nhu font. 105
Nêu Typeface d qc hiêu là "Font Family", thì mot font là mot bê chù cái
efaceA'ói kích thuóc và dinh dang xác dinh.
Ðê có thê dê xác dinh hon, ta së cùng xem qua sv khác biêt giùa Typeface
và Font thông qua mot phông chù cu thê: Arial aaaa ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ abcdefghijklmnopqrstuvwxyz ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ abcdefghijklmnopqrstuvwxyz 0123456789 01234567890 Hình 2. 4 •Phông ch@Arial
Theo nhu khái niêm trên ta có thê thây räng Typeface ð dây së chính là
phông chú ''Arial" v' ypeface 'Font Family". Vay Typeface sê bao gôm tât cå nhùng
yêu tô hình và dinh dang cúa phông chú "Arial" bao gôm: tao hình chù, dinh dang cúa chù và sô,. 106
uy till ên, ont" lai không rêng nhu "Typeface", khi ta úng dung phông c
Arial" trpng thiêt kê. Ta sc có nhùng dinh dang khác nhau cùa Arial nhu: Arial Regular Arial Bold Arial Italic Arial Bold Italic Arial Narrow Regular Arial Narrow Bold Arial Narrow Italic Arial Narrow Bold Italic Arial Black Regular Arial Black Italic
ình 2. 46: Ðinh dang phông chi Arial
Các dê dam nha. airline, Thin, Ultra-light, Extra-light, Light, Regular/ Plain,DMedium, B d,..
CáC kífþ co chù to nhò khác nhau ang khác nhu: gqch chân
(Underline) và In nghiên (Italic) 107
Tât các các dinh dang dê cap bên trên chính là "Font" hay là dinh dang cüa
mot phông chù hay mot "Typeface" nhât dinh. Do vay, ta có thê hiêu räng: "Font"
là mot phân cúa "Typeface".
2.5.3. Các loai Typeface phô biên
Tråi qua mot lich sù dài tù nhùng dâu vêt vê viêc úng dung các chù trong
nhùng nên vän minh Cô xua nhu thði La Mã hay thò•i Ai cap Cô Ðai dên ngày
này, có rât nhiêu nhùng Typeface dã duqc sáng tao ra. Chính vì yêu tô da dang vê
mat sô luqng và tao hình cúa Typeface, Typeface
dã duqc nhìn nhân mot cách tôn gián lai vói ba loai chính dó là: Phông chi' có chân- Serif
Serifnghïa là mot duðng thäng hoac mot nét
thuðng là nhùng duðng dinh huóng và on dinh _cáu tao chù. Serifthuðng duqc biét
dên vói tên goi 'Schù có chân". Môt sô loai phông c ù có chân Phd biên dó là:
Kiêu chù Old-style Serif: Kiêuch nà dä có mat tù näm 1465, không Iâu sau
khi tho kim hoàn Johannes ' utenberg om dði phuung pháp in ân "movable type".
Các nhà in (3 Y dït@ora Qt loai chù thích hop vói phuung pháp in này, Iây cåm
húng tùthup áp thði Phuc ung. Kiêu chùnày duqc các nhà in ua chuông bði vé
ngoài mêcmac sv dê doc cüa chúng trên giây. Oldstyle abcdefghijklmnopqrstuvwxyz ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVW 108
Hình 2. 47: Phông chÜt có chân Cô diên- ICT Berkeley Oldstyle
Ðäc tnrng cúa old-style là dô tucyng phán giüa các nét thanh và dam thâp,
phân móng nhât cüa rnôt chù cái thuðng näm góc thay vì ð trên hay duói cùng.
Kiêu chù này giù Iai hình thúc tuong tv nhu chù nghiêng viêt tay nên thuðng
nghiêng theo I truc trong khoång tù 9-16 dô và có các nét cong dê nôi các serif vói chù cái chính.
Kiêu chù có chân cách tân- Transitional Serif: Kiêu chûày,ha cò goi là
baroque, xuât hiên vào khoång cuôi thê ký 17. Ðây Ià kiê hücó su pha trQn giùa
phông chù có chân co diên và phong cách thiêt kôhlên dai. E)ãc trung cúa kiêu
chü này là dê tucyng phàn giüa các nét thanh và dâm cao, nhung chua rõ ràng nhu
kiêu chù có chân hiên dai ra dði sau dó. Các chùc chuyên sang truc thäng dffilg,
phân dâu cua chúng duqc thay bäng t tr tria, mêm mai hon. Saint Capital SERIFFONT ABCDEFGHIJ abcdefghij KLMNOP9RS klmnopqrs TUVWXYZ tuvwxyz 1234567890
Hình 2. 48: Phông chù có chân cåch tân- Saint Capital
Kiêu chù Có chân hiên dai- Didone Serif: Kiêu chù này dã xuât hiên tù cuôi
nhùng näm 1700 và 1800. Kiêu chù duqc ra dði và phát triên bði các nhà in nguði 109
Pháp, Y và Ðúc là Firmin Didot, Giambattista Bodoni, Justus Erich Walbaum.[]
Muc tiêu cúa hQ là tao ra các doan vän bán m an Có thiét ké thanh lich on, tir dó
ho dä phát triên ra kiêu chù serif vói dö tucmg phån giùa các nét tha dâm cuc kì
cao dê thê hiên duqc công nghê Sán xuât giây và in ân ngày CÅhg tinh tê c a thði kÿ ây. abcdefghijklmnopqrstuvwxyz ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTU 12345678901234567890
Hình 2. 9: Phông chñ Có chân hiên dgi- Didot
hính ilhð ç6 lich sü phát triên lâu dði, gän lien vói sv phát triên cúa
ngành inpênkiêu chù Có chân duqc sir dung phô biên nhât trong in ân sách, báo,
tap chí. Kiêu Chü núy thuðng tgo cåm giác trang nhã, tu tin và dáng tin cây. Vây
nên, neu thuung hiêu hay ân phâm thiêt kê huóng dên sv' cao câp, nghiêm túc
hoac truyên thông (vän phòng luât, tòa soan, công ty båo hiêm,...) thì phông chú
Có chân së rât phù hqp cho nhùng kiêu thiêt kê này.
Phông chü• không chân- Sans- Serif
Trong tiêng Latin, sans-serif nghïa Ià "không có chân", dê chi nhüng kiêu
chù không có thêm các yêu tô "serif' - duðng thäng hoäc mot nét nhó ð trên thành 110
phân cúa chù, thuðng là nhùng duðng dinh huóng và dn dinh cáu tao u. [] Mêt sô
loai phông chù không chân phô biên dó là:
Kiêu chù Neo-grotesque: Neo-grotesque xuât hiên o nhùng näm 1950 vói
sur ra dði cúa International Typographic Style (hay g là SWISS Style). Kiêu chü
Neo-grotesque có thiét kê khá don giån nh g 14i cd mot lçyi thé lón là ð sv da
dang và linh hoat. Các kiêu chù thuêc kiêu Neo- otesque thuðng bao gôm các N
font chù thanh dam khác nhau, khiênÁPêðápdung chúng trong vän bån trð nên dê dàng høn.
hinAa PpQqRrSsTtUuVvWwXxYyZzBb cc Dd EeFf Gg Hh Jj Kk u Mm Nn 00 1234567890 ight omaedi Helvetica old eavy
Hình 2. 50: Kiêu chû' Neo-grotesque- Helvetica
Kiêu chù hình hQC- Geometric: Nhu tên gQi cúa mình, kiêu chù nü duqc
tao hình dua trên các hình khôi co bån, cu thê là hình vuông và tròn. Kiêu chù này
bät nguôn tir nhùng näm 1920 tai Ðúc vói Herbert Bayer và Jakob Erbar duqc cho
là cha dé cúa kiêu chù này.[] Do thiêt kê hiên dai, gon ghë cua mình mà kiêu chù
này trð nên phd bién vào nhüng näm 20-30 cúa thé ki 20. Ð4c diêm noi ât nhát
cùa kiêu chù này chính là chù "O" duqc thiêt ké nhu mât hình ttòn hoàn hào. Ngoài 111
ra, dây cùng là kiêu chù ít duqc tra chuöng nhât vói cáðdoarvvän bån dài; thuðng
duqc sir clung cho tiêu dê hay các d0@11 Vän ngän tao hình hình hQC cüa chúng
sè tao ra cám giác cúng cho mât doan Vän bán dài. Manrope 1 2 3 4 5 6 7 8 9 0
A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S TU V W X Y Z ABOUT
I-lình 2. 51: Kiêu chñr không Chân hình hoc- Manrope
Chính vì thiêt kê don gian và ít duðng nét cúa phông chù không Chân so vói
phông chù có chân, phông chù không Chân së là su Iva chQn hoàn håo cho nhùng
ân phâm thiêt kê trên nên tång sô hoá vì tính dê nhìn và dê dQC cüa chúng. Høn
thê nùa, phông chù không chân së giúp toát lên sv tinh tê, don giån và trè trung.
Nhùng thuong hiêu muôn huóng tói giói tré hay muôn duqc nhìn nhân Ià mot 112
thuong hiêu thân thiên, gân güi thuòng sù dung phông chù này làm kiêu chù chính cúa mình.
Mêt so phông chü•phô biên khác
Phông chù viêt tay- Handwritten: Nhu tên goi; âyl loai font có duðng nét
tuong tv nhu ban câm bút và viêt. Thông thu dang font hù viêt tay này gân giong
dang Script nhung duqc cách diêu (tê nhìn giån han và duqc su dung rQng räi hon.
Do cüng có nhùng nét on, ét to nét nhó nên phông chù mang lai sur sáng tao, diêm
nhân cho cáœthiêt ke. ó thê dê dàng dät chúng vào các trang bìa cúa quyên sách,
các tðáp phích. ítính sáng tao và tv do cúa phông chü này, nó chi phù hqp cho logo
Cá hop n và các thuung hiêu mói. 2
Hình 2. 52: Phông chû' viét tay- Sheyla 113
Phông chü trang trí- Decorative: Së không có dâu hiêu cu thê nào chi cho
cho ta biêt dâu là font chù trang trí. Thông thuðng nhùng font chù dang này duqc
thiêt kê vói hình dang, kích thuóc, tý le sao cho phù hop véri môi ngành nghê
hay tùng loai nhu câu riêng. Né) là phông chù duqc thiêt kê riêng cho cá nhân
hay mot tô chúc cu thé Dang font này chi nên sir dung mot só lurqng nhó khi dua vào thiêt kê vì tính dôc dáo và riêng biêt cua nó. 66 CL
2. 53: Phông chû trang trí— Disney Font Bài
E hãysù dung các nguyên täc và nguyên lý vê thi giác
dä hoc dê tao dung mât poster vól chû dê liên quan dên lïnh vurc dði sông nhu
hoat dông xã hôi, các sur kiên kêt nôi,... 114
CHUONG 3: QUY TRÌNH THIÊT KÉ sÅN PHAM ÐO HOA
MQt chuôi các hoat dQng cúa nhà thiêt kê duqc gQi là quy xnh thiêt kê.[]
Hay ta có thê hiêu ràng, quá trình thiét kê dô hoa không chi do•tYtÁuân là lànvviêc
vói công cu thiêt kê trên máy tính. Thuc tê, dê hoàn thiOSan phâm dô hoa cho mot
du án, nhà thiêt kê phåi thtrc hiên quy trình phúc p ói nhiêu buóc.
Môt trong nhùng quy trình duqc úng dun trong xyât quá trình thiêt kê là
quy trình näm buóc Design Thinking ProceSS(tam dich Ià: quy trình tu duy thiêt
kê) cüa Viên Thiêt kê Hasso-Plattner tai DI-I Stanford.[14]
Ðê hiêu rõ hon tai sao quý trình nà L' Qi phù hqp trong quy trình sån xuât
dô hoa, ta së cùng tìm hiêu quåyê ái duqc gQi là tu duy thiét kê. Tu duy thiét kê
(Design thinking) la uá trình Iiên tuc nghiên cúu nguði dùng, thách thúc các giå
djnh và xác dinhÄai v ê nhäm muc tiêu tìm kiêm các chiên luqc và giái pháp thay
thê tôi uru hon. PI3 Qng tâm cùa quá trình này là täng cuðng sv hiêu biêt vè khách
hàng dang sir dung sån phâm/ dich vu cúa mình. Mà ('y trong truðng hop này së
Jà täng cuðnys hiêu biêt cùa khách hàng vê dich vu thiêt kê.
Tu duy thiêt kê là chìa khóa giúp thâu hieu nguði dùng muc tiêu qua viêc
không ngùng döt câu hòi vê vân dê, phuung pháp Iàm viêc hiên tai và các giå dinh
tucng Iai. Ðây Ià cách tu duy cuc kÿ hùu ích khi cân giåi quyet các van dê chua 115
duqc xác dinh rõ ràng — bäng cách nghiên cúu su viêc theo quan diêm nguði dùng,
brainstorm ý tuðng và úng dung thuc tê. Viêc thù nghiêm ý tuðng thông qua phác
thåo, thù nghiêm (prototyping) se hô trq doanh nghiêp dánh giá và lura chon huóng di mói phù hqp nhât.
Vay ta có thê thây räng tu duy thiét ké có mói quan h? mat thiét Voi viÇc
tìm hiêu khách hàng sù dung sán phâm/dich vv. vay tai sao tu duy thiét ê lai phù
hçyp vói thiêt kê sån phâm dô hoa?
Ðé có thê giái dáp cho su kêt nôi này, ta câ11Atinh hình sán phâm do hoa
dây là gì? Nhu ta dã dê cap ð chucng mot vê nhùng úng dung cúa dô hoa (9 mot
so lïnh vuc trong cuoc sông. Ta có thê thâ räng, phâm chính dây chính là dich vv.
Dich vu tao dung thiêt kê cW anhJ1ghiêp vói nhùng muc dích riêng cua ho. Hay
nói mot cách khác, sán phâm o o. có tính thi truðng cao vì nó tap trung vào viêc
giåi quyêt nhùn van dê hàng.[6] Bån thân sån phâm dð hoa có duqc dánh giá
caoþaykh g phu thuQc vào vi?c nhà thiêt kê dô hoa se giåi quyêt nhüng vân dê
ecua khách hàng ra sao và nhu thé nào. Ví du nhu khi thiêt kê mot logo cho mot
thu hiêu, nhà thiêt kê cân thoå mãn nhùng tiêu chí mà khách hàng dua í dó chính
là vân dê mà nhà thiêt kê cân giåi quyét dê có thê gùisån ham tói khách hàng. Do
vay, ta có thê nhìn nhân räng thiêt kê lây con nguði làm trung tâm.
Mà mot trong nhùng dác diêm quang trong cúa tu du thiêt kê là lây con
nguði làm trung tâm Lây con nguði làm trung tâm.[6] Ðiêu dó duqc thê hiÇn qua
viêc Iiên tuc xern xét sán phâm/ dich vu duqc tao ra, së dáp úng nhu câu cua con nguði nhu thê nào. 116
Tù hai diêu trên, ta có thê thây duqc su kêt nôi giùa sán phâm thiêt kê và tu
duy thiêt kê. Chính vì vay, quy trình cua tu duy thiêt kê së dông nhât và áp dung
hiêu quå cho quy trình thiêt kê sán phâm dô hoa. Ngoài dac diêm lây con nguði
làm trung tâm, úng dung tu duy thiét có còn giúp cho nguði úng dun nó có duqc
nhùng dac diêm. dó là: [13]
Khá näng hình dung: mô tá S' tuóng cách truc quan.
Khuynh huáng da chúc näng: Các nhà thiêt kêxem ét nhiêu giål pháp
khác nhau cho mot vân dê. Môt mat ghi nhó búc tra toàn cánhcúa van dê,
mat khác hQ cùng tap trung vào các chi tiét cúa ntvz
Tâm nhìn hê thông: Ho xem xét vân dê mot cách hê thông, tù' nhiêu
khía canh khác nhau dê di tói mot +háptêpg thê.
Khå näng sú dung ngôn ngù tôt: êt kê biêt cách giåi thích bäng lði nói vê quá trình sáng
cua hQ. HQìlà nhùng nguði phát minh ý tuðng
và sáng tao trong viêC Iiên kêt các yêu tô không rõ ràng.
Tinh thân tap ibé, làm viêciihóm: HO sð hüu kÿ näng giao tiêp tót và làm viêc hiêu quá v
ùng nguði thuQc các bQ phân khác nhau.
Không dat ra gi01;þan lura chon: Thay vì giói han bån thân trong mot danh
sách gi phápnhât dinh, các nhà thiêt kê tin räng vân còn dó nhùng huóng dl
tôt hon chua duqc khám phá. Vì vây, ho luôn no luc tìm kiêm nhùng lura
hqn thay thê có Iqi nhât truóc khi di dên quyêt dinh cuôi cùng.
Ðây cùng là nhùng dãc diêm mà nhüng nhà thiêt kê cân có trong mot quy
trình sáng tao sán phâm thiêt kê. Bði vì trong quá trình thiêt kê và sáng tao, ta 117
cân hQC cách kêt nôi vói khách hàng và dông nghiêp, cùng nhu, trái nghiêm
và thuc nghiêm nhùng ý tuong dQc dáo. Ðiêu dé) së giúp nhà thiêt kê nói riêng,
và các nghe nghiêp sáng tao nói riêng, tim ra duqc nhùng giái pháp tôi uy trong
quy trình sáng tao sån phâm cua hQ.
Dua vào nhùng lap luan trên, ta thát duqc su kêt noi manh mC iüa quy trình
tu duy thiêt kê và quy trình thiêt kê sån xuât dô hoa, Do va quy trình tu duy
thiêt ké vào trong quy trình thiêt kê sån xúÁt dohoa là gp lý và së có tính hiêu quå cao trong thiêt kê.
Quy trình ttc duy thiét kê 5 busóc
QUY TRÌNH TU DUY THÉT KK5 BIJfrc
Hình 3 : Quy trình tw duy thiêt kê 5 bwóc cua Viên Thiét kê Hasso-PIattner
Quy trình bao gôm 5 buóc chính dó là: [14] 118 câu nguði dùng giúp ta gat bò nhìn sâu säc thurc vu doanh nghiêp.
Hình 3. 3: Hình anh minh hoa bu•óc xác dinh 119
Buóc 2: Xác dinh (Define): Dua trên thông tin thu duqc tir nghiên cúu nguði
dùng, ta sè phân tích các quan sát cúa mình và tông hop chúng dê xác dinh các vân
dê côt Iõi cân diêu chinh. Viêc xây dung Chân dung khách hàng chi tiet là rât quan
trong truóc khi tiên tói buóc tiêp theo.
Hình 3. 4: Hình ånh minh hgo bu•óç tao y tuòng
Buóc 3: Tao ý tuðng (Ideate): g bu ' c này, ta dã Sän sàng dê xây dung {y
tuðng. Thông tin thu thâp duqctù ai giald ndâu tiên sè giúp ta suy nghï thâu dáo,
tim kiêm các giåi pháp th th ,pháp ng tao cho nhùng van dê dã xác dinh ð buóc thú
hai. Ðây là lúc k- nän brainstorming phát huy tác dung cao nhât. 2
Hình 3. 5: Hình (inh minh hoa bwóc thlh nghiêm 120
Buóc 4: Thù nghiêm (Prototype): Muc dích cúa giai d0@n này là xác dinh
giai pháp tôt nhât có thê cho môi vân de cu thê. Ta nên cho ra rnät mât sô phiên
bån sån phâm/ dich vu thù nghiêm de dánh giá hiêu qua ý tuðng dê xuât.Tùy truðng
hqp cu thê, quá trình thú• nghiêm có thê diên ra thuc tê hoäc Chí là trên phân tích giáy tð.
Hình 3. 6: Hình anh •nh liba bu•Úc kiem tra
Buóc 5: Kiêm tra (Test)'. êt trong caebuóc quan trong nhât trong tu duy thiêt
kê là dê kiêm tra các mâu ù nghiêm dê ra. Kêt quá dánh giá së duqc sû dung dê
xác dinh lai mât hoac nhie vân dê sè nåy Sinh tiêp theo. Ta có thê lap lai các buóc
truóc, thay do và cåi tiên thêm. 3.1.
rong gia• oan tiên kÿ, hay, ta còn gòn là giåi doan
nghiên cúu và chuân bi ' tuðng cho thiêt kê. Trong giai doan này diêu quan trong
nhât là viêc hiêu rõ nhùng vâñ dê thiêt kê rnà ta cân thuc hiên và dua ra mât sô ý
tuðng dêc dáo dê giái quyêt nhùng vân dê dó
Úng clung quy trình tu duy thiêt kê 5 buóc trong giai doan tiên kÿ, ta së tiên hành thuc hiên các buóc: 121
Buóc I : Tìm kiêm su dông cåm vói dôi tuçyng muc tiêu (dôi tuqng muc tiêu
o dây là nhùng nguði sè xem và tiêu thu ân phâm thiêt kê).
Buóc 2: Dua vào nghiên cúu và tìm hiéu dó ta së xác dinh c the vè déi tuqng
muc tiêu và nhùng vân dê thiêt kê ta cân giai quyêt.
Buóc 3: Sau khi thu thâp dây dú nhùng thông tin cân thÍét, tasê liêt ê mât sô
ý tuðng và tqo dung bång cåm húng trong thiêt ê (moodboard), dê Sän
sàng cho quy trình sån xuât sán phâm.
Ðê có thê dé hiêu hon cho viêc úng dung y trình tu duy thiêt kê 5 buóc
trong sån xuât thiêt kê dô hoq. Ta se
chiêu quá trình này vói môt ví du giå lâp.
Sa III'?C vê ví dg giå duvc tham chieu.
Då du có mât A ng ty tên Lá Xanh, là mot tô chúc phi Iqi nhuan tai Viêt
Nam, chuyên xâ dun và triên nhùng su kiên liên quan dên viêc báo vê môi truòng
dên vói giól tré V• . t Nam. Hiên tai, công ty dang tao dktng ân phâm truyèn thông
chómêt kiên xã hêi mang tên: "Säc Xanh Ðô Thi". Sv kiên này su kiên thu om
nhùng giác thái nhura cá nhân. Môi cá nhân vói mât lugng giác thái nhura kh ng
ùng d n nhât dinh së duqc quyên dôi sô giác thåi dó dé láy mot chau cây xanh dê trong tai nhà.
Bli'óc 1: Tìm kiêm s!" dông cäm vói dôi tup•ng mgc tiêu; và Bwóc 2: Deu
vào nghiên cúu và tìm hiêu dó ta sê xác 'tinh cu thê vê dôi tu•ong mgc tiêu
và nhüng vân dê thiêt kê ta cân giåi quyêt.
(5 buóc mot và buóc hai, dê có thê tìm hiêu rõ vê khách hàng muc tiêu và
xác dinh nhùng ván dè chính trong thiét kê, ta có thé úng dung mô hi PACT
(People , Activity, Context, Technology) hay tam dich là (Con ngu • , HOQt dêng, 122
Bôi cånh, và Công nghê). Mô hình này có ánh huðng dên thót ke tuang ác. [3] Nói
cách khác, ta cân nghiên cúu vê các yêu tô này truó ,khi dua ra các ý tuðng trong thiêt kê.
Thiêt kê tucyng tác là thiêt kê các hành vi tácdêng qua lai giùa nguði dùng
và sån phâm. Ðây là mot phân rat qiiaW'trQÅg trong thiêt kê tråi nghiêm nguði
dùng. Vì chính nhùng tác dQng qua lai d&se giú nâng cao tråi nghiêm cùa nguði dùng trong san Pham.
O dây, chúng tå së dãt ra câu hói tai sao mô hình này Iai phù hçyp trong
thiêt kê dô hoa. Vói su phát 'ên không nhùng nghi, nhùng thiêt kê hiên nay không
chi mang tính chát thông bá hay truyên tåi theo hLtóng mot chièu, mà nó còn chúa
dung tínþ tác dol vói nguði dùng. Su tucng tác trong thiêt ke xuât hi?n vói su p t
iên cúa Các công cu thiêt ké và giao diên nguði dùng trái nghiêm thiet ke. Thay
vì, chi ngôi xem thiêt kê trên các ân phâm in ân trong quá khú. Tai thði diêm
hiêfftai, nguði dùng có thê tråi nghiêm thiêt kê trên các thiêt bi diên tir khác nhau
nhu: diÇn thoai, máy tính, máy tính báng,.
Do vay, mô hình PACT dân trð nên quan trong trong cuQc quy trình nghiên
cúu cúa thiêt kê, vì nó không chi quan tâm dên nhùng yêu to liên quan dên con
nguði, mà nó còn quan tâm dên nhùng yêu tô Iiên quan dên công cu/ công nghê tuong tác.
Mô hình PACT bät dâu nghiên cúu yeu tô dâu tiên chính là c n nguði. Con
nguði trong môi quan hê này chính là nguði dùng, nguði sðStuong tác ói sån phâm.
Do vây Con nguði chính là yêu tô trung tâm cùa thi kêtuøng tác. Ta muôn tao ra 123
mât sán phâm, truóc hêt ban phái biêt sán phâm dé) ë phuc vu cho ai. Qua dó
chúng ta mói có duqc nhùng thiêt kê phù h nhât cho nguði dó. Hiêu biêt vê nguði
dùng bao gôm nhùng khå näng, han chê,sð " h, tính cách,.. vê nguði dùng. Càng
hiêu rõ vê nguði dùng bao nhiêtóthìthi ê cúa ban càng dê dàng tuong tác vói ngtrði dùng.
Nguði dùng cüng nhiêli Ioai nguði dùng khác nhau, nhu nguði sir dung truc
tiêp, nguði sir dung gián tie , nguði sû dung thuðng xuyên, nguði sir dung ít, . . .
Ban cân xem xé hiêu dôi tuçmg khác nhau, ai là nhóm nguði dùng quan trong, ai là nhóm kém qu trong.
rong quy trmh nghiên cúu này ta sè tap trung vào nhùng yêu tô nhu:
Tâlil lý khác biêt hay nghiên cúu vê mat tâm lý. Moi nguði khác nhau sè có
nhùng suy nghã tâm lý theo nhiêu cách khác nhau. Moi nguði cùng có nhüng nhu
câu và khå näng khác nhau vê su chú ý và trí nhó và nhùng nhu câu này có thê
thay dôi tùy thuêc vào các yêu tô nhu cäng thäng và mêt mói. Hâu hêt moi nguði
không thê nhó nhùng con sô dài hoac nhùng huóng dân phúc tap. Tát cà moi nguði
dêu nhân biet mQi thú tôt han khå näng ghi nhó moi thú. Mât sô nguði có thê
nhanh chóng näm bät duqc cách thúc hoqt dông cua mât thú gì dó, trong khi dôi
vói nhùng nguði khác thì có thê mât nhiêu thði gian han. Moi nguði dã có nhùng
tråi nghiêm khác nhau và do dó se có nhùng suy nghï khách nhau.
Yêu tô thú hai là ve su khác biêt xä hôi. Moi nguði sûáung hê thông, sån
phâm và dich vu vì nhùng lý do rât khác nhau. HQ có nhung muc tiêu khác nhau 124
trong viêc sû dung các hê thông. HQ có nhùng dôngco khác nhau dê sû dung các
hê thông. Cüng nhu, moi nguði dên tù các giaicâp khác nhau trong xã hêi së có
nhùng suy nghï khác nhau vê mât vân dê nào dó.
(J trong yêu tô con nguði cua mô PACT ta sè dinh hình rõ nhCmg thông tin
co bån cua dôi tuq htróng dA và nhùng yêu tô liên quan dên con nguði. Úng dung
vào ví gvgiá I. . Kháng hàng cúa các ân phâm thiêt kê cho su kiên "Sác Xanh Ðô Tbi" là:
Nguði tré gai Vi . Nam, dô tuôi tù 18-28.
Nhùn; nguði yêu iên nhiên và báo vê môi truðng.
Kþông uan trqng dên tir giai câp xã hQi nào.
C ia sé môt tâm lý chung trong viêc báo vê môi truðng.
Ðê vói yêu tô thú hai cua mô hình PACT là hoat dông, dó là yéu tô hành
dông cúa con nguði lên sån phâm. Yêu tô hành dông rât quan trQng vì nó là tiên
dê cho viêc tao ra hành vi tuong tác Iên sán phâm. Ðôi vói yêu tô hành dông, chúng
ta cân phåi quan tâm dên nguði dùng sè có các hành dông gì vào sån phâm ví du
nhu hành dêng doc tin túc, hành dông gùi tin nhán, hay hành dông kiêm tra xuât xú sån phâm.
Hành dêng dó Có thuðng Xuyên không? Nêu thuòng Xuyên thì ban cân tao
ra các tucng tác dë dàng cho nguði sir dung, và can cho nguði dùng tháy nó
mot cách nhanh nhât. Nêu hành dêng này ít khi xåy ra, Ví du uhành dQng
cài dät. Nguði dùng ít khi thurc hiên nó, thì ko cân thiét phåj thê hien nó
ngay bên ngoài, mà Có thê ân nó vào các trang bên Ong. Quan Ong là khi
ho cân, ho Có thê dê dàng tim duqc nó. 125
Hành dông dó Có bi ngät quãng khôll¥? Ví d. nhu tôi dang nhän tin cho mot
nguði ban, thì Có mot cuQc gQi dêÎÝTôiphåi dùng viêc nhän tin lai dê nghe
cuêc goi dó, thì khi tôi qua QI im uh tin nhän, tôi phåi dtrqc quay vê dúng
trang thái truóc d ' uðng chùng nhtr các ban sè thây hâu hét các (mg dung
dêu Iàm diêynày, n g tôi vân thây mot sô úng dung mäc phåi Iôi này.
Hành dêng này di n ra giùa mot nguði dùng vói sån phâm hay giùa nhiêu
ubi dángyði Sán phâm. Ví du nhu hành dQng Chat, hành dQng này luôn håi
Có 2 nguði dùng cùng tham gia. Do dó cân xem xét các yêu câu và khá
nängåìr hai dôi tuqng dó.
Hành dông dó Có phúc tap không? Nêu phúc tap thì chúng ta cân phåi chia
nhó ra các buóc nhò, và don giån hoá tùng buóc mêt. Còn nêu hành dông
dó don gián, thì dùng làm nó phúc tap lên. VI' du nhu viêc gùi mot email.
Ðây là hành dêng phúc tap, nó bao gôm các hành dêng nhò bên trong nhu
nhâp dia chi nguði nhân, nêu nhâp sai thì sao? nhâp tiêu dê email, gui email
dên nhiêu nguði cùng mot lúc, chèn thêm các dù liêu khác,...
Hành dQng dó có Iiên quan dên các dù lieu gì? Tai sapsçhung ta c A quan tâm
dên yêu tô này, vì các dü lieu khác nhau sè qu ét dinh cách hành dQng khác
nhau. Ví du nêu dù Iiêu dang text, chún t phåi nghï dên các bàn phím, hoac
dang chuyên dôi giong nói thành van án. Có mot sô loai dù liêu nhu vän
bån, âm thanh, hình ánh, Vlde mã co e, . .
Úng dung vào ví du giá tap, ta sè c 126
I-Iành dêng dó có thuðng uyên khðng ành dông tuang tác trong su kiên Ian
này không dòi höi tí thuðng xuyên cao, vì muc tiêu chính vän là chú dQng
vê thöi gran cua dôi tuqng muc tiêu khi trao dôi vói bên quån lý.
Hành dông dó có i ngät quãng không? Hành dông tuong tác vói thiêt kê së
ông i nhät quãng vì nQi dung duqc trình bày së duqc tóm gQn trong các ài däng cu thê.
Hành dêng này diên ra giùa mot nguði dùng vói sån phâm hay giùa nhiêu
nguði dùng vói sån phâm? Su kiên này không yêu câu viêc trao dôi phái
thuc hiên theo nhóm, chính vi vay hành dêng tucng tác vói các thiêt kê là
hành dQng dôc lâp vói dôi tuqng muc tiêu.
Hành dông dó có phúc tap không? Cách tuang tác cüa các thiêt kê se không
phvc tap dôi vói nguði tré vói nhüng tucyng tác diên thông tin môt cách co
bån trong thiêt ké bång mâu trao dôi dô vât.
Hành dêng dó có liên quan dên các dù liêu gì? Vì mot ân phâm thiêt kê
truyèn thông cho sur kiên, së có rât nhiêu dù liêukhác nhau duqc sir dung tù
text cho dên tucyng tác truc quan.
Yêu tô thú ba chính là ngù cáñ)ÝGúa guði dùng së tuŒng tác vói các ân
phâm thiêt kê ra sao và nhu• thêmào, V ng ånh su dung các ban có thê xem xét các logi ngÜr cánh sau: 127
Ngù cánh ve lý: liên quan dên dièu kiên nhu vi trí dia Iý, thði tiét, ánh sáng.
Ví clu nh Ot úng dung Iiên quan dên bán dô, dinh vi, di chuyên. Viêc nguði
dùng chuyên dên các khu vuc bi han chê bði duðng truyèn Internet 04c do
yêu tô thði tiêt thay dôi. Khi dó chúng ta cân suy nghï dên cac chúÇ - näng
hoat dông offline cho úng dung.
N cånh vê xã hôi: liên quan dên vân dê môi truðng, con nguði xung quanh
chúng ta. Ví du tôi dang (9 noi dông nguði, do vay viêc ghi âm phân dQC cùa tôi không khå thi.
Ngù cánh vê chính sách, tô chúc: dó là vê nhùng quy dinh cua co
quan, noi làrn viêc. Ví du mât sô công ty yêu câu tính båo mât dù liêu cao.
Các nhân viên trong công ty không duqc phép sû dung camera trên diên
th04i khi vào làm viêc. Các úng dung liên quan dên camera trong ngù cánh
này sè không có tác dung.
Úng dung vào ví du giá tâp, ta sè có:
Ngù cånh vê vat Iý: Thði tiêt các miên chính vì
tai Viêt N vay, cåm quan cua môi nguði vê nhiên, do tình
thiêt kê sè khác nhau. T hình dich COVID-19, hâu hêt mQi nguðisë Vän (3 nhìvlà chính.
Ngù cånh vê xã hôi: Bao vê môi truðng dä à mot suy nghï duqc dông
dåo mQi nguði quan tâm tai Viêt Na 41âu , các hoat dông båo vê môi truðng
luôn duqc tuyên duŒng và dLtqcph t dôn manh mè trên toàn Viêt Nam.
Ngù cånh vê chínhþách, t húc:ÆIiên nay, các hoqt dông Iiên quan dên båo vê
môi truðngðuqc su hê tir chính phú. 128
Yêu té Cuoi cùng mô hình PACT là yêu tô công nghê. Các sån phâm phân
mèní Phu thuQc rat nhiêu vào công nghê. Ung dung thông minh, hâp dân hay
không p thuêc ao công nghê có dáp úng khå näng hay không. Do dó nguði làm
thlét ke tuong ác phåi có kiên thúc vè mat công nghê. Các thiêt bi dê nhâp dû lieu
vào phân êm, các thiêt bi dê hiên thi dù liêu ra. Hay còn goi là công nghê dâu vào và dâu ra.
Ðâu vào: là các thiêt bi, phân cúng hoac phân mêm hô trq dê nguði
dùng tác dông vào sán phâm. Ví du nhu bàn phím dê nhâp vän bån, chuôt
dê lura chQn, màn hình cám úng dê nhân các tác dêng cham, vuôt,. camera
dê quét hình ánh,... Thâm chí là cá nhùng cám biên bên trong thiêt bi, mà
chúng ta không nhìn thây cüng là mot phan công nghÇ giúp tiép nhân ü 'êu vào phân mêm.
Ðâu ra: là các thiét bi, công nghê hô trq truyên thông tiil dên ñguði
dùng. Ví du nhu màn hình dé hiên thi hình ánh,Atän bån, loa dê hiên thi âm thanh,
Úng dung vào ví du giá tap, ta së có:
Ðâu vào: Vì dây là môt kien tô chúcvonline và các ân phâm thiêt kê tôn tai
trên nên táng so hoá, n các thiêt bi dâu vào së rât da dang nhu: bàn phím,
chuêt, nåÅn hình diên {hoai, tai nghe,.
Ðâu ra: V ' i su dang cúa tucng tác dâu vào, tucyng tác dâu da cùng bào
gom viêc thé hiên iêt kê trên các thiét bi khác nhau. 129
au khi phân tích các yêu tô liên quan dên doi tuqng muc tiêu cúa mô hình
PÅCT. Ta có é dinh hình duqc dói tuqng nguði dùng và nhùng khó khän ta së gap
phåi trong viêc triên khåi sån xuât sån phâm thiêt kê. Ví du nhu trong ví du giá
lâp, ta thây duqc sv' thuat Iqi trong vân dê con nguði khi chú dê thiêt ké duqc hô
tro bði các yêu tô ngù cánh. Tuy nhiên, su cárn nhân thiêt kê trong các môi truðng
khác nhau, cüng nhu, tính tuong tác da chiêu trên nên tång sô hóa së là thù thách
mà nhà thiêt kê cân tìm ra câu trå lði.
Bwóc 3: Sau khi thu thêp dây dli nhõmg thông tin cân thiêt, ta sê liêt kê môt
sô til'ó71g và tgo dgmg bing cám húng trong thiét ké (moodboard), de san
sàng cho quy trình sån xuât san phâm.
Möt trong nhùng cách giúp nhà thiêt kê có thê lên ý tuang hoân phâm thiêt
kê cùa mình dó là úng dung bång cåm húng trong thiêt kúay còn duqc gQi là
moodboard. Kÿ thuat này duqc coi nhu mot giái pháp rât hiêuqu khi trình bày ý tuðng Clia nhà thiêt kê.
Báng cám húng trong thiét kêþbáng " chúa sô lieu, hình ánh, và nhiêu kêt
câu khác nhau dê nguði xem có the hinh dung ý tuðng cüa nhà thiêt kê. Hoac don
giån, bång cåm húng trong • êt ké chíÐh là bång chúa nhüng tâm tinh sir dung
trong ngành thiêt kê. Bángòàm hyng trong thiêt kê dugc các nhà thiêt ké sir dung
dé trình bày mot du áå, hay truyen dat mot ý tuðng thiêt kê theo cách dë hiêu nhát. 130 Hinh 3.
7: Mâl' bang cam h g trong thiğt kâ
Bâng câm hüng thiât kâ qc câu t'40 böl bön yâu tö chinh dö lâ:
Yâu tâ hinli ânh (nhâng hinli ânh truyân câm hüng Cho thiât kâ)
Yâu tö müu s (nhüng nüu sâc chü dqo Cho thiĞt kĞ)
YĞu tâ typeface nbüng phöng chü chinh duqc sü dung Cho thiĞt kĞ) Yâu
tökhât dâm/hoJâ tiĞt (nhüng chât câm/hoat tiât sö duoc sü dqng Cho ân phâm •ât kĞğö). 131
Vi öp xep nhüng yeu tâ thiât kâ chfnh Cho ân phâm thiât kâ tren bâng câm
hûng thiât kâ sö giûp thiât kâ, cöng su vâ khâch lüng cö mot câi nhin khâi quât vâ
j tudng thiât kâ. Tü dö, viğc triân khai Sân xuât thiât kâ se trö nân dâ ding hun. Üng vi giâ lâp, ta cö: thıng Hinli 3. Bâng cam
hüng trong thiât kâ Cho vi giâ lâp
Vöi tuong âc xanh dö thj”, nhâ thiât kâ se chpn phong câch thiât kâ tĞi giân
v6i nhung tao hiilh don giân v6i câc mâng tv nhiân. Kâm theo dö, nhâ thiât kâ sğ
chçn câc töng mâu xanh khâc nhau dâ nhân manh chü dâ liân quan dân 132
thiân nfiiân. Nhüng hop tiât lâ nhüng vân ghö sö giûp tö diâm thâm hânlı döng cüa
vi c ddi lây câ xanh trâng tai gia dinli. Nhüng yâu tâ dö thoâ mân nhüng diâu kiÇn
thiâtkâ trong quâ trinh nghiân cüru vi phong câch thiĞt kâ tâi giân hop v6i thj yâu
cüa gidi tre. Hon thâ nüa, sü dung mot töng nüu duy nhât se djnh hinh sic thâi cam
xüc rö rüng Cho thiât kâ. 3.2. Sin xuat
Sau khi dã tao dung duqc mot nên móng vùng chäc cho thiêt kê, ta sè dên
vói buóc tiêp theo, dó là:
Bit'óc 4: Tgo dwng nhüng sin Pham mâu dga trên nhüng nghiên cú•u dã thgt• hiên.
Trong buóc này, ta cân tap trung tao dung sån phâm thitenghiêp mot quy
mô nhó truóc khi ta tien hành hoàn thiên sån phâm. do chính là dê tiêt kiÇm chi
phí sán xuât, cùng nhu, công súc bó ra cho hoat dong sán xuât san phâm. Viêc
dung mâu thir nghiêm này së giúp ta có thê thði gian dê hoàn thiên san phâm
mot cách tôt hon. Buóc này cùnÅQiÙng ta åinh hình duqc hình dáng that that
cùa sån phâm së trôngñhlfthê 'o. Ðiêu dó së giúp ta có mot cái nhìn thuc tê nhât
ve sån phâm trongmQtqu mô nhó. Úng dung vào trong ví du giå lâ
Thay vì hoàn thiên hét bê ân phâm thiêt ké truyèn thông cho su kiên bao 133 gôm: Bài däng
Ta së chon làm mot sán phâm trong nhùng sån phâm dó dé làm mâu thù.
Trong truðng hqp này, ta së chon làm poster làm rnâu thù. Lý do chon poster là
dé) là mot âm phâm quan trong trong du án này. Do vây, vói sán phâm thù dé), ta
có thê do luðng duqc hiêu xuât cua nó thông qua buóc tiêp theo. 3.3. Hâu kÿ
Khi dã tao du•ng ra san phâm thù nhiêm, tiêp tói ta cân kiêm tra su hiêu quå cua sån phâm dó.
BII'úc 5: Kiêm tra sv' hiêu quå Clia thiêt kê, diêu chinh và hoàn thiên sån phâm.
Trong buóc 5 này, diêu ta huóng dên là su hiêu quåìçùa thiêt kê. Trong giai
doan hau kÿ, ta có thê do luðng hiÇu quå bäng cácþ c o nguði dùng tråi nghiêm
sån phâm dó. Nguði dùng có tuong tác thù vói iêt kê dó. Sau dó ta së do Iuðng su
hiêu quå có thiêt kê thông qua viêc phóng vân à thu thâp ý kiên cúa dôi tuqng muc
tiêu. Tù dó, ta së xem xét nhùng;góp ý thåên sán phâm. Cùng lúc dó, ta sè hoàn
thành hêt các sån phâm cònlai chính thúc däng tåi/xuat ban sån phâm dên vói công chúng.
Úng dung trong ví du giå lâp, ta ó:
Sau khi sån xúát poster chósu kiên, ta däng phóng ván dôi tuqng khách hàng
theo các nhóm n " và däng tåi thù nghiêm mâu thiêt kê dê kiêm tra tuŒng tác cua 134
déi tuqng inuc tiê vói san phâm thù nhiêm. Cuoi cùng, ta së thu thâp các thông
timdánh giá va dông thði hoàn thiên sån phâm và chính thúc däng tái các sån dó
trên Các nên tång truc tuyên. Bài tûp:
Úng dung quy trình thiét ké dã hoc, em hãy ghi chép lai quy trình thuc hiÇn mot
trong nhùng sån phâm thiêt kê cua mình mà em yêu thích. TÀI LIÉU THAM KHÅO Tiêng Viêt:
[Il Lê Vän Huy, Trân Vän Binh & Lê Quôc Vü (2019). Lich sù DesigriAÑhà Xuât Bån MY Thuat Tiêng Anh:
[2] Alexander W. White (2002). The Elements of Graphi Desig . Space, Unity,
Page Architecture, and Type. Allworth Press.
[3] Achilleas Psyllidis & Nimish &iloria 13). rban Media Geographies:
Interfacing Ubiquitous Computin t e hysicality of Urban Space. Conference:
Media City 4: MEDIA CITIE Unternational Conference. Buffalo, NY, USA.
[4] Betty Edward ( 004 . Color: A Course in Mastering the Art of Mixing Colors. Jeremy P. Tarcher/Pengu 135
[5] DejÁn Todoro c (2008). Gestalt principles. Scholarpedia, vol. 3, no. 12.
[6] Don Norman (2003). Emotional Design: Why We Love (Or Hate) Everyday Things. Basic Books.
[7] Isometric drawing (n.a. ). Facts & Related Content. Britannica.
[8] Juliette Cezzar (2017). The AIGA Guide to Careers in Graphic and
Communication. Bloomsbury Academic.
[9] Juliette Aristides (2016). Lessons in Classical Painting: Essential Techniques
from Inside the Atelier. Clarkson Potter/Ten Speed.
[10] Michel Eugène Chevreul & Faber Birren (1987). The PriKCip1esof Harmony
and Contrast of Colors and Their Applications to the Arts. Schiffer Pub.
[11] Paul McNeil (2017). The Visual History o Type. Laur nce King Publishing.
[1 21 P. Fisher (1997). The pixel: A sn-arean delusion. International Journal of
Remote Sensing, Vol. 18, no.3, pp Ô7§-68
[1 3] Rim Razzouk & Valerie Shute (2012). What Is Design Thinking and Why Is
It Important? ReviewDOf Educational Research. Vol. 82, No. 3, pp. 330—348.
[14] Rikke Dam & eoYu Siang (2020). 5 stages in the Design Thinking
Process.nteractioaa Design Foundation. 136
[1 ] Zhang Ya Mei & Cen Lun Jie (2010). Research on Method of Transformation
from Bitmap to Vector Graphics based on Adobe Illustrator CS4. Intemational
Conference on Advanced Computer Theory and Engineering. 137

Tổng hợp bài giảng môn học Thiết kế đồ họa căn bản | Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông

Thông tin :

Tài liệu liên quan:

Báo cáo bài tập lớn môn Thiết kế đồ họa đề tài "Challenge AGAPE làm đồ thủ công nhân ngày của mẹ"

Báo cáo Kỹ thuật đồ họa đề tài "Dùng tool và ngôn ngữ lập trình viết một ứng dụng liên quan đến xén tỉa 2D và 3D"

Bài tập môn học Thiết kế đồ họa về đề tài "Thiết kế bao bì Snack Tôm cay của Oishi"