Tổng hợp kiến thức về Khoa học Môi trường và Biến đổi Khí hậu | Phân tích môi trường | Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội

Zalo: 0988081161.
Khoa học môi trường và biến đổi khí hậu
Tổng hợp thể chịu sự tác động chi phối của các quy luật tự
nhiên: Địa đới và phi địa đới.
Con người khai thác các điều kiện tự nhiên phát triển. →
Điều kiện tự nhiên (tiềm năng) Tài nguyên (nguồn lực) - Vị trí địa lý - Vị thế - Địa chất
- Khoáng sản + Năng lượng - Địa hình - Địa mạo - Khí hậu - Khí hậu + Năng lượng - Thủy văn - Nước + Năng lượng - Thổ nhưỡng - Đất - sinh vật - Rừng, sinh vật biển
Trong quá trình khai thác nảy sinh các vấn đề xung đột, môi
trường: Các hoạt động khai thác tác động vào tự nhiên gây
cạn kiệt tài nguyên, ô nhiễm mt và các thảm họa.
Muốn giữ sức khỏe tốt cần lối sống + vận động + môi trường
+ dinh dưỡng + di truyền + nghề nghiệp.
Chương 1: Môi trường và phát triển.
1. Khái niệm và phân loại môi trường.
Khái niệm môi trường mang tính tổng quát, tổng hợp các
điều kiện bên ngoài có ảnh hưởng đến vật thể hoặc sự kiện đó.
Mỗi 1 vật thể, 1 sự kiện đều tồn tại trong 1 mt nhất định.
Chỉ có cụm từ môi trường sống của con người là có từ viết
tắt bằng 2 chữ môi trường.
Môi trường giáo dục là tổng hợp của các điều kiện bên ngoài
như cơ sở hạ tầng, địa hình, kinh tế, phong tục tập quán,... .
Môi trường xã hội: tổng hợp mqh giữa người với người,... .
Môi trường sống của con người là tổng hợp các điều kiện vật
lý, hóa học, sinh học và xã hội có ảnh hưởng trực tiếp tới
chất lượng sống của con người, tới mỗi cá nhân con người. Phân loại môi trường:
Tự nhiên: Vật lý, hóa học, sinh học tác động đến sự tồn tại của con người.
Xã hội: Tổng hợp các mqh giữa người với người.
Nhân tạo: Vật lý, hóa học, sinh học do con người quản lý.
Hoặc môi trường còn được chia thành: nghĩa rộng và nghĩa hẹp.
Nghĩa rộng: Tổng hợp các điều kiện vật lý, hóa học, sinh
học và xã hội ảnh hưởng đến tài nguyên và chất lượng sống của con người.
Nghĩa hẹp: Các vấn đề môi trường ảnh hưởng đến chất
lượng sống nhưng ko xem xét các vấn đề tài nguyên thiên nhiên.
2. Khái niệm và phân loại tài nguyên.
Tài nguyên vị thế (vị trí địa lý) giá trị, ý nghĩa trong phát
triển kinh tế, văn hóa, an ninh, quốc phòng.
Tài nguyên là các điều kiện tự nhiên, có trong thiên nhiên và
trong xã hội được con người khai thác, phát triển, gia công, chế biến và sử dụng. Phân loại tài nguyên:
Tài nguyên thiên nhiên (tài nguyên tự nhiên) là tất cả
những gì có trong tự nhiên được con người khai thác và sử dụng.
Tài nguyên con người (tài nguyên xã hội) bao gồm sức
lao động, trí óc, tổ chức, phong tục, tín ngưỡng,... nhưng
tạo ra thể thống nhất, sức mạnh để cho xã hội phát triển hơn.
Phân loại tài nguyên theo nguồn gốc phát sinh.
Phân loại theo thành phần vật chất.
Tài nguyên vật liệu là tài nguyên được cấu tạo bởi các Tài
nguyên năng lượng: Gồm năng lượng mặt trời và dẫn suất của nó
Tài nguyên thông tin đường truyền sinh học.
Phân loại theo mục đích sử dụng.
Tài nguyên tái tạo được: tài nguyên năng lượng; sản
phẩm của hệ sinh thái ổn định mà sự khai thác nằm trong
phạm vi có thể phục hồi, các thông tin di truyền trong hệ
được duy trì; tài nguyên vật liệu, đất, khoáng sản, nước,
không khí khi sử dụng nguyên trạng không thay đổi cấu
trúc và thành phần, các thông tin vật lý được giữ nguyên
Tài nguyên không tái tạo được: sản phẩm của các hệ sinh
thái không ổn định, trong đó đang diễn ra sự suy thoái của
các giống loài sinh vật và các thông tin di truyền đang bị
mai một; các loại nhiên liệu khoáng hoặc thực vật trong
quá trình sử dụng sẽ bị biến đổi thành những chất khác,
các thông tin vật lý bị mất và không còn dùng được; các
loại khoáng sản trong quá trình sử dụng sẽ bị biến đổi
thành những dạng tồn tại khác hoặc các chất khác, các
thông tin vật lý bị mất và không tự hồi phục được.
(Hướng dẫn bài thuyết trình: tên: phân tích cấu trúc không
gian của đô thị ... . Có 3 phần: Mục tiêu, Nội dung (vị trí địa
lý, đặc điểm điều kiện tự nhiên, đặc điểm kinh tế xã hội),
phương pháp nghiên cứu, kết luận, tài liệu tham khảo.)
Tổng thể tài nguyên của 1 lãnh thổ được chia ra làm 2 phần
gồm: tài nguyên chưa được xác định và tài nguyên đã được
xác định (có giá trị kinh tế và chưa rõ giá trị kinh tế).
Để đánh giá được thì phải làm rõ được phân tích chi phí
lợi ích trong khai thác và buôn bán sử dụng, làm rõ vấn
đề tổn thương về môi trường và cách khắc phục.
Trữ lượng và giá trị của tài nguyên dựa vào lịch sử hình
thành, trình độ khoa học và nhu cầu.
3. Khái niệm về phát triển.
Phát triển là quá trình nâng cao điều kiện sống về vật chất và
tinh thần của con người thông qua sản xuất, cải tiến quan hệ
xã hội, nâng cao chất lượng họa động văn hóa.
=> Phát triển là xu hướng tự nhiên của mỗi cá nhân hay cộng đồng con người.
Phát triển = Phát triển kinh tế - xã hội.
Phát triển bao gồm không gian và thời gian.
Phát triển trong không gian 1 quốc gia là quá trình phát triển
trong giai đoạn cụ thể cần đạt được những mục tiêu nhất định:
Mức sống (vật chất, tinh thần), sức mạnh (kinh tế, chính trị, quân sự) <= Mục tiêu.
Thể hiện thông qua các chỉ tiêu: Kinh tế (tổng sản phẩm xã
hội, tổng thu nhập cá nhân, vấn đề về lương thực, nhà ở, giáo
dục, y tế, văn hóa, bình đẳng xã hội, văn hóa và khoa học công nghệ).
Các hoạt động phát triển
Vĩ mô: Chính sách, chiến lược, các dự án lâu năm.
Quy mô: dự án cụ thể để phát triển. Các này phát triển
thường là nguyên nhân gây ra những sự sử dụng không
hợp lý, lãng phí tài nguyên thiên nhiên và suy giảm chất
lượng, làm suy thoái môi trường.
Làm bài thuyết trình đô thị: Tính cấp thiết (tại sao bàn về đô
thị này), mục tiêu, nội dung (tổng quát, điều kiện tự nhiên, môi trường, xung đột)
4. Phân tích các mâu thuẫn giữa môi trường và phát triển.
Các nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường do phát triển: Sản
xuất, rác thải công nghiệp, rác thải tiêu dùng, phế thải (bao
gồm tất cả các nguồn hàng tồn tại ở rắn, lỏng, khí được thải
ra trong quá trình sản xuất). 3 mâu thuẫn cơ bản:
Hệ thống kinh tế lấy nguyên liệu, năng lượng từ hệ thống
môi trường, nếu khai thác cạn kiệt tài nguyên không tái
tạo được hoặc khai thác vượt quá khả năng phục hồi của
tài nguyên tái tạo sẽ dẫn tới không còn nguyên liệu, năng
lượng từ đó phải giảm sút hoặc triệt tiêu hệ thống kinh tế.
Hệ thống kinh tế thường xuyên đem ra môi trường những
phế thải, trong đó có những phế thải độc hại ảnh hưởng
tới sức khỏe của cộng đồng và điều kiện tự nhiên, tài
nguyên thiên nhiên khiến cho hệ thống kinh tế không thể
hoạt động được bình thường.
Trong phát triển kinh tế xã hội, hệ thống môi trường là
nguồn phúc lợi cung cấp tài nguyên thiên nhiên, bên cạnh
đó nó còn gây ra nhiều thảm họa về thiên nhiên như bão,
lũ, xa mạc hóa,... ảnh hưởng rất lớn đến kinh tế xã hội.
Tóm lại, phát triển là xu thế của mỗi cá hay hay cộng đồng
con người, xã hội, là quy luật tiến hóa trong tự nhiên, không
thể ngừng hay hãm lại sự phát triển của loài người, phải tìm
ra con đường phát triển thích hợp để khắc phục được những
mâu thuẫn giữa con người và môi trường, hiện nay người ta
gọi là phát triển bền vững.
5. Các chức năng cơ bản của môi trường.
Không gian sống: Độ rộng không gian và chất lượng không gian
Tài nguyên thiên nhiên: Môi trường là nơi chứa đựng phế thải