Tổng quan ngành nghề trọng tài thương mại -Luật kinh tế | Trường đại học Luật, đại học Huế

Tổng quan ngành nghề trọng tài thương mại -Luật kinh tế | Trường đại học Luật, đại học Huế được sưu tầm và soạn thảo dưới dạng file PDF để gửi tới các bạn sinh viên cùng tham khảo, ôn tập đầy đủ kiến thức, chuẩn bị cho các buổi học thật tốt. Mời bạn đọc đón xem!

 

TRỌNG TÀI THƯƠNG MẠI
1. LỊCH SỬ HÌNH THÀNH NGHỀ
THẾ GIỚI
*Trọng tài viên thương mại gắn liền quá trình hình thành phát triển của nền
kinh tế hàng hóa.
--> Trọng tài thương mại cũng có quá trình phát triển: từ đơn giản đến phức
tạp, từ ít hình thức đến hình thức hơn, từ chưa chặt chẽ đến chặt chẽ hơn.
*Thời gian ra đời: cách đây mấy trăm năm nhưng mãi đến nửa sau thế kỉ thứ 20
mới phát triển một cách mạnh mẽ.
*Có thể nói, phương thức trọng tài xuất hiện là hình thức tiền thân của việc
hình thành các tòa án sau này. Tòa Trọng tài là một trong những phương
thức cổ xưa nhất để giải quyết bất hòa giữa người với người, giữa quốc gia với
quốc gia.
*Nguồn gốc:
+Hình thái đầu tiên về trọng tài có thể bắt nguồn từ các quốc gia thành bang cổ Hy
Lạp, cổ La Mã và thời Xuân Thu Chiến Quốc cũng có ghi chép lại hình thức trọng
tài này.
-->Nhìn chung, chế độ trọng tài thời xưa chủ yếu dùng để giải quyết tranh chấp
giữa chủ nợ và khách nợ.
* Trọng tài viên thương mại ở một số nước:(sự phát triển)
-Đối với Anh (nước có nền kinh tế hàng hải phát triển lâu đời ) cũng phải mất
một khoảng thời gian dài mới đặt trọng tài vào đúng vị trí của nó.
+ Trong hệ thống luật của Anh, văn bản pháp luật đầu tiên về trọng tài phải kể đến
Luật Trọng tài 1697(phán quyết đầu tiên của trọng tài ở Anh được đưa ra vào
năm 1610).
+ Tuy nhiên, các quy định sơ khai về trọng tài trong hệ thống luật common law thể
hiện một hạn chế cơ bản là bất cứ bên tham gia tranh chấp nào cũng có thể khước
từ việc thực hiện phán quyết của trọng tài nếu thấy phán quyết đó bất lợi cho mình.
Hạn chế này đã được khắc phục trong Luật năm 1697. Luật trọng tài của nước
Anh liên tiếp được sửa đổi, bổ sung theo hướng tự do hơn cho trọng tài hoạt
động trong mối liên hệ với tòa án.
-Đối với Mỹ, hiệp hội trọng tài đã được thành lập với số lượng lớn và đông nhất
trên thế giới. Đặc biệt, trong Hiệp ước Jay năm 1794, Anh và Mỹ đã thống nhất
đưa các vấn đề còn đang tranh chấp liên quan đến các khoản nợ và biên giới ra giải
quyết ở trọng tài. Việc giải quyết tranh chấp này kéo dài 7 năm, và được coi là kết
thúc thành công.
- Các trung tâm trọng tài thương mại ở trên thế giới:
Khu vực châu Âu: Tòa án trọng tài quốc tế của phòng Thương mại và công
nghiệp quốc tế ( ICC)
Khu vực châu Á - Thái Bình Dương: Trung tâm trọng tài quốc tế Hông
Kong ( HKIAC ), Trung tâm trọng tài quốc tế Singapre (SIAC)
-->Trước sự phát triển mạnh mẽ của thương mại thế giới, nhất là việc tăng cường
mậu dịch quốc tế, trọng tài đã trở thành một phương tiện được áp dụng rộng rãi
trên trường quốc tế để giải quyết các tranh chấp thương mại quốc tế, dẫn tới việc
hình thành những tổ chức trọng tài quốc tế để giải quyết các tranh chấp phát sinh
trong các hợp đồng thương mại quốc tế.
Cùng với đó là sự xuất hiện ngày càng nhiều của hệ thống các văn bản pháp
luật quốc tế và ở mỗi quốc gia nhằm điều chỉnh về việc giải quyết tranh chấp
thương mại bằng hình thức trọng tài. Tầm quan trọng của việc giải quyết
tranh chấp bằng trọng tài ngày càng được thừa nhận rộng rãi, đặc biệt là
trong các thập kỷ gần đây. Các quốc gia sửa đổi luật pháp về trọng tài cho
phù hợp với tình hình thực tế; các điều ước quốc tế về trọng tài đang có thêm
những thành viên mới; trọng tài trở thành một môn học trong chương trình
đào tạo ngành luật; các doanh nghiệp ngày càng tin tưởng vào một phương
thức giải quyết tranh chấp linh hoạt, công bằng, với phán quyết được công
nhận rộng rãi trên phạm vi thế giới.
*Trọng tài hiện nay còn giải quyết tranh chấp “trực tuyến” (thường được biết đến
với thuật ngữ ODR – online dispute resolution nghĩa là giải quyết tranh chấp trực
tuyến). Trọng tài trực tuyến tiến hành khi có khiếu nại trực tuyến, thủ tục tố tụng
diễn ra trên internet, trọng tài phân xử và ra phán quyết dựa vào hồ sơ do các bên
xuất trình.
*Ở tất cả các nước trên thế giới, các tranh chấp dân sự dù có hay không có
yếu tố nước ngoài đều được giải quyết không chỉ bằng toà án mà bằng cả
trọng tài. Trọng tài là một cơ chế giải quyết tranh chấp độc lập và ngày càng
được sử dụng rộng rãi trong thực tiễn xét xử quốc tế, đặc biệt là trong lĩnh
vực quan hệ kinh tế quốc tế.
*Cuối thế kỷ 19, người ta đã cố gắng hợp thức hóa tính cách pháp lý cho hình thức
trọng tài qua hai Hội nghị Quốc tế. Đó là hội nghị Hoà bình tổ chức tại La – Hay
Hà Lan vào năm 1899 và 1907. Hai hội nghị này đã đi đến việc soạn thảo quy chế
và thủ tục và nỗ lực hướng dẫn các quốc gia áp dụng triệt để các hiệp ước trọng tài.
Cũng như các thuật ngữ khoa học pháp lý khác. Khái niệm “Trọng tài” được đề
cập nhiều trong luật quốc tế:
+Định nghĩa sớm nhất về trọng tài được nêu trong Công ước La-Hay năm 1988,
theo đó: “Trọng tài là nhằm để giải quyết những bất đồng giữa các bên thông qua
một người thứ ba do chính các bên lựa chọn trên cơ sở tôn trọng luật pháp”.
+Hiệp định La-Hay 1907 quy định: “Trọng tài quốc tế có đối tượng giải quyết là
những tranh chấp giữa các quốc gia qua sự can thiệp của những trọng tài viên do
các quốc gia tranh chấp tự chọn và đặt trên cơ sở của sự tôn trọng luật pháp”.
VIỆT NAM
Trước đó, tại Việt Nam đã tồn tại một số trọng tài nhằm giải quyết các vụ tranh
chấp thương mại hoặc dân sự. Dù vậy, những trọng tài này thường chỉ được nhưng
chỉ lựa chọn qua sách giới thiệu hoặc thông qua mối quen biết cá nhân. Chính vì
thế, quy trình giải quyết tranh chấp thương mại tại Việt Nam vào thời điểm đó
chưa được quy định rõ ràng và chuyên nghiệp
*Ngành trọng tài thương mại mới được thành lập tại Việt Nam trong thời kỳ đổi
mới. Sau khi Bộ Tư pháp ban hành Nghị định số 63/2011/NĐ-CP về Trọng tài
thương mại, ngành trọng tài thương mại đã phát triển đáng kể..
Ở nước ta, quá trình hình thành và phát triển của trọng tài thương mại được thể
hiện qua ba giai đoạn:
-Giai đoạn sơ khai của trọng tài thương mại (trước năm 2003):
+Trọng tài đã từng được thừa nhận trong pháp luật An Nam cuối thế kỷ XIX. Vào
ngày 8/7/1989. Ngoài ra, các quy tắc về trọng tài đã trở thành một phần của các Bộ
luật Tố tụng dân sự được ban hành ở ba miền của Việt Nam vào cuối thế kỷ XIX
và trong 3 thập kỷ đầu của thế kỷ XX.
+
Sau 1954, tại miền Bắc Việt Nam, vào năm 1963 và 1964, Hội đồng Trọng tài
Ngoại thương và Hội đồng Trọng tài Hàng hải đã được thành lập để phục vụ cho
mối quan hệ với khối xã hội chủ nghĩa.
+Đến năm 1994, trọng tài kinh tế được huỷ bỏ và thay vào đó, Chính phủ ban hành
Nghị định 116-CP cho phép thành lập “Trung tâm trọng tài kinh tế”. Đây là
văn bản đầu tiên thừa nhận loại hình trọng tài hiện đại. Đến năm 1995, Việt
Nam đã gia nhập Công ước New York. Tuy nhiên, mô hình trọng tài chưa thực
sự đạt được những thành tựu đáng kể trên hành trình tiếp cận những chuẩn
mực của trọng tài hiện đại.
-Giai đoạn chuyển tiếp (năm 2003 – 2010):
Năm 2003, Uỷ ban thường vụ Quốc hội đã ban hành Pháp lệnh Trọng tài Thương
mại, đánh dấu một bước phát triển mới của pháp luật trọng tài ở nước ta. Mặc dù
có nhiều điểm tiến bộ nhưng qua sáu năm áp dụng, Pháp lệnh Trọng tài Thương
mại 2003 đã bộc lộ một số bất cập như: phạm vi tranh chấp không rõ ràng; hiệu lực
pháp lý của PQTT không rành mạch hoặc sự hỗ trợ của toà án trong việc thu thập
chứng cứ chưa hiệu quả. Điều này gây ra bất lợi rất lớn trong việc đưa Việt
Nam trở thành một địa điểm trọng tài và làm các bên tranh chấp quốc tế
không có niềm tin vào tính trung lập, linh hoạt và tôn trọng quyền lựa chọn
của các bên tranh chấp, vốn là các đặc điểm ưu việt lớn nhất của trọng tài.
Giai đoạn hội nhập (2010 – nay):
+Năm 2010, Quốc hội thông qua Luật LTTTM, đánh dấu một giai đoạn mới của
pháp luật về trọng tài ở Việt Nam.
+LTTTM đã khắc phục những thiếu sót của Pháp lệnh Trọng tài Thương mại 2003,
cụ thể luật có sự phân định rõ ràng về phạm vi thẩm quyền của trọng tài đối với các
tranh chấp thương mại, xác định rõ mối quan hệ giữa trọng tài với toà án trong quá
trình giải quyết tranh chấp, cho phép các bên lựa chọn trọng tài viên nước ngoài,
lựa chọn người đại diện cho mình không phụ thuộc vào việc người đó có chứng chỉ
hành nghề tại Việt Nam hay không, và lần đầu tiên luật có điều khoản bảo vệ
người tiêu dùng trong việc lựa chọn phương thức giải quyết tranh chấp, v.v. Từ đó,
LTTTM bảo đảm sự tương thích giữa các văn bản pháp luật hiện hành, tăng tính
khả thi áp dụng các quy định này trong thực tế và tiến đến gần hơn các tiêu chuẩn
quốc tế.
+Sau khi Nghị định số 63/2011/NĐ-CP được ban hành, nghề trọng tài thương mại
chính thức được pháp luật Việt Nam công nhận, đồng thời các trung tâm trọng tài
cũng được thành lập. Ngành trọng tài thương mại ngày càng được phát triển và
chuyên nghiệp hơn, với sự ra đời của Cục trọng tài thương mại thuộc Bộ Công
thương, Trung tâm Trọng tài Thương mại Việt Nam (VIAC)
+Năm 2014, LTTTM được bổ sung làm rõ bằng một văn bản quan trọng là Nghị
quyết 01/2014. Nghị quyết 01/2014 được đánh giá là chứa đựng nhiều quy định
mới, cập nhật, phù hợp với thực tiễn quốc tế cũng như Luật Mẫu, làm giảm bớt
một số cách giải thích sai lệch về LTTTM của một số tòa án và giúp cải thiện đáng
kể hoạt động hỗ trợ hoạt động trọng tài của tòa án.
+Hiện nay, nghề trọng tài thương mại đã được phát triển rộng khắp và chuyên
nghiệp hơn tại Việt Nam, đảm bảo quy trình giải quyết tranh chấp thương mại
được thực hiện theo các quy định pháp luật, đồng thời hỗ trợ doanh nghiệp giải
quyết các tranh chấp một cách nhanh chóng và hiệu quả.
2. ĐẶC ĐIỂM NGÀNH NGHỀ
* Trọng tài thương mại: một tổ chức phi Chính phủ, hoạt động theo pháp luật
và quy chế về trọng tài thương mại. Bản thân các Trọng tài viên cũng không
phải là cán bộ, công chức, viên chức.. Nhà nước:
- Không can thiệp sâu vào các hoạt động của cơ quan trọng tài,
- Thực hiện vai trò quản lý của mình thông qua hệ thống các quy định pháp luật,
cũng như những tác động khác như tham gia điều ước quốc tế, đào tạo, hỗ trợ kinh
phí và cơ sở vật chất…
*Trọng tài là một cơ chế giải quyết tranh chấp đảm bảo tính bí mật:
Tính bí mật thể hiện rõ ở nội dung tranh chấp và danh tính của các bên được giữ
kín, đáp ứng nhu cầu tin cậy trong quan hệ thương mại.
Có ý nghĩa lớn trong điều kiện cạnh tranh giữa các chủ thể kinh doanh và giải
quyết được sự quan ngại vì nếu nội dung vụ tranh chấp được công khai sẽ ảnh
hưởng không nhỏ tới uy tín, thương hiệu của doanh nghiệp.
* Trọng tài: cần đảm bảo sự kết hợp của hai yếu tố thỏa thuận và phán quyết.
- Là phương thức giải quyết tranh chấp do các bên thỏa thuận và được tiến hành
theo quy định của pháp luật về trọng tài.
- Một trong những nguyên tắc cơ bản của trọng tài: thẩm quyền được hình thành từ
ý chí thỏa thuận của các bên tranh chấp.
- Các tranh chấp thuộc thẩm quyền giải quyết của trọng tài bao gồm:
+ Tranh chấp giữa các bên phát sinh từ hoạt động thương mại;
+Tranh chấp phát sinh giữa các bên trong đó ít nhất một bên có hoạt động thương
mại;
+ Tranh chấp khác giữa các bên mà pháp luật quy định được giải quyết bằng trọng
tài.
* Pháp luật của nhiều nước trên thế giới cũng như pháp luật Việt Nam:
đều ghi nhận sự hỗ trợ của Tòa án đối với việc tổ chức và hoạt động của trọng tài
thương mại.
Tòa án hỗ trợ trọng tài về các nội dung như: thông qua trình tự, thủ tục công nhận
và cho thi hành quyết định của trọng tài thương mại…
* Trọng tài thương mại tồn tại dưới hai hình thức cơ bản:
- Trọng tài vụ việc: hình thức trọng tài xuất hiện sớm nhất, được sử dụng rộng rãi
ở các nước trên thế giới. Pháp luật về trọng tài của các nước trên thế giới đều ghi
nhận sự tồn tại của hình thức trọng tài này. Tuy nhiên, quy định của pháp luật các
nước về hình thức trọng tài này cũng ở mức độ sâu, rộng khác nhau
+ Trọng tài vụ việc chỉ được thành lập khi phát sinh tranh chấp và tự chấm dứt
hoạt động (tự giải thể) khi giải quyết xong tranh chấp.
+ Trọng tài vụ việc không có trụ sở thường trực, không có bộ máy điều hành (vì
chỉ được thành lập để giải quyết vụ tranh chấp theo sự thỏa thuận của các bên) và
không có danh sách Trọng tài viên riêng.
+ Không có quy tắc tố tụng riêng.
- Trọng tài quy chế:
+ Trọng tài quy chế được tổ chức dưới hình thức các Trung tâm trọng tài. Trung
tâm trọng tài là tổ chức phi chính phủ, không nằm trong hệ thống cơ quan nhà
nước.
+ các Trung tâm trọng tài có tư cách pháp nhân, có con dấu và tài khoản riêng
(Khoản 1 Điều 27 Luật Trọng tài thương mại năm 2010) tồn tại độc lập với nhau.
Trung tâm trọng tài là tổ chức có tư cách pháp nhân, đáp ứng đầy đủ các điều kiện
của pháp nhân quy định tại Điều 74 bộ luật dân sự năm 2015 bao gồm:
Được thành lập hợp pháp;
Có cơ cấu tổ chức chặt chẽ;
Có tài sản độc lập với cá nhân, pháp nhân khác và tự chịu trách nhiệm bằng
tài sản đó;
Nhân danh mình tham gia các quan hệ pháp luật một cách độc lập.
+ Tổ chức và quản lý ở các Trung tâm trọng tài đơn giản, gọn nhẹ.
+ Mỗi Trung tâm trọng tài tự quyết định về lĩnh vực hoạt động và có quy tắc tố
tụng riêng
+ Hoạt động xét xử của Trung tâm trọng tài được tiến hành bởi các Trọng tài viên
của Trung tâm.
(https://luatminhkhue.vn/trong-tai-thuong-mai-la-gi.aspx)
* Tại Hiệp định thương mại Việt Nam - Hoa Kỳ đưa ra hai loại tranh chấp có thể
được áp dụng theo thủ tục trọng tài:
- Tranh chấp thương mại
- Tranh chấp đầu tư
(Xem phần tranh chấp thương mại tại Chương 1 Điều 7 khoản 2 và tranh chấp đầu
tư quy định tại Chương 4 Điều 1 khoản 10 Hiệp định thương mại Việt Nam - Hoa
Kỳ năm 2000)
* Chủ thể giải quyết tranh chấp thương mại: Trọng tài viên
- thực hiện thông qua Hội đồng trọng tài gồm một Trọng tài viên độc lập hoặc:
- hội đồng gồm nhiều Trọng tài viên.
* Phán quyết của trọng tài: có giá trị chung thẩm và không thể kháng cáo trước
bất kỳ cơ quan, tổ chức nào
Trọng tài chỉ xét xử một lần, phán quyết có giá trị chung thẩm, và nếu không bị
hủy thì phán quyết sẽ được chuyển sang Cơ quan thi hành án.
*SO SÁNH*
Tiêu chí Trọng tài quy chế Trọng tài vụ việc
Bản chất Là những tổ chức trọng tài
phi chính phủ, thông
thường là các tổ chức xã
hội - nghề nghiệp có chức
năng giải quyết tranh chấp
Không phải là một tổ chức hoạt động
thường xuyên để giải quyết tranh chấp mà
chỉ được thành lập theo sự thỏa thuận của
các bên để giải quyết một vụ tranh chấp
cụ thể và trọng tài sẽ chấm dứt hoạt động
thương mại. sau khi giải quyết xong vụ tranh chấp đó.
Quy tắc tố
tụng riêng
Có tư cách pháp nhân, có
điều lệ và quy tắc tố tụng
riêng, có danh sách trọng
tài viên và hoạt động hoàn
toàn độc lập với nhau.
Không có quy tắc tố tụng riêng nên các
bên trong tranh chấp phải tự thỏa thuận
xây dựng quy tắc tố tụng để giải quyết
tranh chấp hoặc các bên có thể lựa chọn
quy tắc tố tụng của bất kỳ trung tâm trọng
tài nào; và không có sẵn một danh sách
trọng tài.
Vì vậy, đây là hình thức trọng tài mà
quyền tự định đoạt của các bên được mở
rộng tối đa. Tuy nhiên, cũng gặp những
khó khăn nhất định trong chỉ định trọng
tài nếu bị đơn không hợp tác, hoặc trọng
tài do các bên tranh chấp lựa chọn không
chọn được trọng tài viên thứ ba.
Chi phí Phí trọng tài thường cao
hơn do hình thức trọng tài
này thường phải duy trì bộ
máy hoạt động thường
xuyên với những chi phí
hành chính.
Có thể thấp hơn trọng tài quy chế do
không có phí hành chính. Tuy nhiên,
trong trường hợp các bên phải thuê Thư
ký để giúp việc cho Hội đồng Trọng tài
thì chi phí giải quyết tranh chấp này có
thể tăng thêm.
Thời gian
giải quyết
tranh chấp
Có thể kéo dài hơn trọng
tài vụ việc do phải tuân thủ
quy tắc tố tụng của trung
tâm trọng tài đó
Được rút ngắn hơn do các bên tranh chấp
có thể thỏa thuận để áp dụng một thủ tục
tố tụng linh hoạt hơn.
Công nhận
và thi hành
phán quyết
trọng tài
nước ngoài
Tòa án thường dễ dàng
công nhận và cho thi hành
phán quyết của trọng tài
quy chế, đặc biệt là phán
quyết của trọng tài của các
Trung tâm trọng tài đã có
uy tín
Việc công nhận và thi hành phán quyết
của trọng tài vụ việc có thể gặp khó khăn
hơn.
3. ĐIỀU KIỆN ĐỂ LÀM TRỌNG TÀI VIÊN THƯƠNG MẠI
1. Những người có đủ các tiêu chuẩn sau đây có thể làm Trọng tài viên:
Có năng lực hành vi dân sự đầy đủ theo quy định của Bộ luật dân sự;
Có trình độ đại học và đã qua thực tế công tác theo ngành đã học từ 5 năm
trở lên;
Trong trường hợp đặc biệt, chuyên gia có trình độ chuyên môn cao và có
nhiều kinh nghiệm thực tiễn, tuy không đáp ứng được yêu cầu nêu tại điểm b
khoản này, cũng có thể được chọn làm Trọng tài viên.
2. Những người có đủ tiêu chuẩn quy định tại khoản 1 Điều này nhưng thuộc
một trong các trường hợp sau đây không được làm Trọng tài viên:
Người đang là Thẩm phán, Kiểm sát viên, Điều tra viên, Chấp hành viên,
công chức thuộc Toà án nhân dân, Viện kiểm sát nhân dân, Cơ quan điều tra,
Cơ quan thi hành án;
Người đang là bị can, bị cáo, người đang chấp hành án hình sự hoặc đã chấp
hành xong bản án nhưng chưa được xóa án tích.
3. gồm:Điều kiện trở thành Trọng tài viên VIAC
a) Điều kiện chung:
Tuổi từ 30 đến 70;
Tốt nghiệp đại học và đã qua thực tế công tác theo ngành đã học từ tám năm
trở lên, trừ trường hợp chuyên gia có trình độ chuyên môn cao, có nhiều
kinh nghiệm;
Cam kết giải quyết vụ kiện một cách độc lập, khách quan, công bằng và
nhanh chóng;
Sẵn sàng tham gia vào các hoạt động của Trung tâm; nỗ lực cống hiến vì sự
phát triển của Trung tâm.
b) Điều kiện bổ sung:
Ngoài các điều kiện quy định tại khoản 1 trên đây, cá nhân nộp đơn đề nghị xét kết
nạp làm Trọng tài viên phải đáp ứng thêm một trong các điều kiện sau đây:
Đã là Trọng tài viên trong ba vụ tranh chấp được giải quyết bằng trọng tài
trước đó, hoặc
Có tên trong danh sách Trọng tài viên của một tổ chức trọng tài được công
nhận trên thế giới và đã tham gia giải quyết ít nhất là một tranh chấp tại tổ
chức này, hoặc
Có giới thiệu của hiệp hội nghề nghiệp trong phạm vi toàn quốc, hoặc
trường đại học hoặc viện nghiên cứu, hoặc
Được ít nhất một thành viên trong Ban điều hành Trung tâm giới thiệu.
Như vậy, khi một người muốn trở thành trọng tài viên thì họ phải có năng lực hành
vi dân sự đầy đủ, phải có trình độ đại học và đã thực tế công tác theo ngành đã học
từ 5 năm trở lên, tuy nhiên nếu không đáp ứng được điều kiện về chuyên môn này
nhưng họ là những chuyên gia có trình độ chuyên môn cao và có nhiều kinh
nghiệm thực tiễn thì cũng có thể trở thành trọng tài viên.
Bên cạnh đó, một điều kiện nữa là họ không đang là Thẩm phán, Kiểm sát viên,
Điều tra viên, Chấp hành viên, công chức thuộc Tòa án nhân dân, Viện kiểm sát
nhân dân, Cơ quan điều tra, Cơ quan thi hành án hoặc đang là bị can, bị cáo, người
đang chấp hành bản án hình sự hoặc đã chấp hành xong bản án nhưng chưa được
xóa án tích.
Những tiêu chuẩn về trọng tài viên vừa nêu trên chỉ là những tiêu chuẩn tối thiểu
do Luật định ra nhằm đảm bảo chất lượng của trọng tài viên, các Trung tâm trọng
tài có thể quy định những tiêu chuẩn cao hơn đối với Trọng tài viên của tổ chức
mình tùy thuộc vào ý chí mong muốn của Trung tâm miễn sao không trái với quy
định của pháp luật.
Giải thích từ khóa:
Hệ thống luật common law (thông luật): hệ thống pháp luật Anh – Mỹ: Pháp luật
Anh – Mỹ là pháp luật ra đời ở Anh, sau này phát triển ở Mỹ và những nước là
thuộc địa của Anh, Mỹ trước đây. Đây là hệ thống pháp luật phát triển từ những
tập quán, hay còn được gọi là hệ thống pháp luật tập quán, hay hệ thống pháp luật
coi trọng tiền lệ.
Câu hỏi
Tiêu chuẩn của Trọng tài viên được quy định như thế nào? Điều kiện để giải
quyết tranh chấp bằng Trọng tài là gì?
đápán https://s.net.vn/Qjv6:
Theo Luật Trọng tài thương mại Việt Nam, các Trọng tài viên có nhiệm vụ gì
trong Hội đồng trọng tài?
đáp án: https://s.net.vn/GPY3
4. Những người thành công trong nghề trọng tài thương mại
Việt Nam:
Ls. Lương Văn Trung
Nơi ở: Tp.Hồ Chí Minh
Ông Trung tốt nghiệp chuyên ngành Luật tại Trường Đại học Luật Nội
và Đại học Luật Anh Quốc (một chương trình chuyển đổi đủ tiêu chuẩn làm
luật sư tại Anh và xứ Wales với các môn học tương đương Cử nhân Luật).
Ông là Trọng tài viên của VIAC, SIACCIETAC, tập trung vào lĩnh vực
đầu tư, tài chính, xây dựng & bất động sản, doanh nghiệp và thương mại.
Ông là thành viên của Viện Trọng tài Anh (MCIArb).
Đồng thời sáng lập viện Chủ tịch của Viện Trọng tài Quốc tế Việt
Nam (VIArb), một tổ chức phi lợi nhuận chuyên về đào tạo về trọng tài tại
Việt Nam.
Luật sư Thành viên – Công ty Luật Lexcomm Vietnam LLC
Ông Trunghơn 23 năm kinh nghiệmvấn pháp lý liên quan đến đầu tư
nước ngoài, chứng khoán giao dịch vốn, tài trợ dự án, đầu nhân,
thương mại doanh nghiệp, 6 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực kiểm soát
tuân thủ hoạt động chung của doanh nghiệp và đầu tư. Kinh nghiệm làm việc
của ông Trung tập trung vào các mảng dịch vụ thị trường vốn tài chính,
doanh nghiệp, mua bán & sáp nhập (M&A), bất động sản & xây dựng
giải quyết tranh chấp.
Giải Thích từ khóa:
VIAC: trung tâm trọng tài quốc tế Việt Nam
SIAC: trung tâm trọng tài quốc tế singapore
CIETAC: Ủy ban Trọng tài Thương mại và Kinh tế Quốc tế Trung Quốc
VIArb: Viện trọng tài quốc tế Việt Nam
Lexcomm Vietnam LLC: Công ty Luật Thương mại hàng đầu Việt Nam với đội ngũ luật sư
giàu kinh nghiệm và được đánh giá cao trên thị trường quốc tế.
Luật sư Trung đã tư vấn nhiều dự án và giao dịch lớn như:
Trọng tài và Giải quyết Tranh chấp
Làm trọng tài viên trong hơn 65 vụ tranh chấp tại VIAC, trong đó có
34 vụ làm Chủ tịch Hội đồng Trọng tài. Các vụ tranh chấp này liên
quan đến mua bán & sáp nhập (M&A), bất động sản, xây dựng, thiết
kế, mua bán hàng hóa, dịch vụ, logistics và thuê tài sản
luật bào chữa chính cho nguyên đơn trong vụ tranh chấp về
việc yêu cầu mua lại cổ phần trong mua bán & sáp nhập (M&A) tại
VIAC với giá trị gần 800 triệu USD.
luật bào chữa chính cho các bị đơn trong một vụ tranh chấp
liên quan đến mua bán & sáp nhập (M&A) quản công ty tại
Trung tâm Trọng tài Quốc tế Singapore (SIAC) với giá trị hơn 38
triệu Đô la Mỹ.
luật bào chữa cho các bị đơn trong một vụ tranh chấp liên
quan đến mua bán & sáp nhập (M&A) trong dự án điện mặt trời tại
Trung tâm Trọng tài Quốc tế Singapore (SIAC)
Doanh nghiệp và Mua bán & Sáp nhập (M&A)
Là tư vấn chính cho Maj Invest, Mekong Capital và hai cổ đông
khác trong giao dịch mua cổ phần chi phối tại Trường Quốc tế Việt
Úc (Vietnam Australia International School (VAS) sở hữu bởi TPG,
một công ty quản lý quỹ đầu tư đang quản lý 74 tỷ Đô la Mỹ:
https://s.net.vn/tp1K
Diễn giả và ấn phẩm:
Tham gia trình bày về trọng tài (chiến lược vụ kiện, kỹ năng của luật
sư, lựa chọn chuyên gia, chi phí trọng tài...) tại các hội thảo do
VIAC và VIArb tổ chức;
Tham gia viết giáo trình và giảng dạy cho các khóa đào tạo chuyên
sâu về trọng tài cho luật sư do VIArb tổ chức;
"Quyền mua cổ phần và thành lập công ty cổ phần của nhà đầu
tư nước ngoài [tại Việt Nam]"
“Cổ đông lớn muốn bước nhanh vào HĐQT, được không?” (Đầu
tư Chứng khoán, ngày 11/4/2018) https://s.net.vn/nqOY
Hồ sơ và Cái nhìn về “Thiên đường Trốn Thuế” (Đầu tư Panama
Chứng khoán số 57 (1777), ra ngày 11/5/2016 và “The use and abuse
of tax havens” (Vietnam Investment Review, ngày 16/5/2015 -
http://www.vir.com.vn/the-use-and-abuse-of-tax-havens.html)
QUỐC TẾ
Ts. Michael Hwang:
79 tuổi
Nơi ở: Sydney, Úc
Học vấn: Đại học Oxford, International House, The University of Sydney
Tiến Michael Hwang hiện đang Luật Trọng tài viên, tập trung
trong lĩnh vực trọng tàihòa giải quốc tế. Michael đã có hơn 40 năm kinh
nghiệm trong lĩnh vực pháp lý.
Michael cũng là trọng tài viên trong danh sách của nhiều trung tâm trọng tài
quốc tế, kinh nghiệm với nhiều vụ trọng tài hoà giải diễn ra những
nước trong khu vực Châu Á - Thái Bình Dương trên thế giới. Ông cũng
đã thực hiện các khoá đào tạo dành cho người hành nghề trọng tài dưới sự
bảo trợ của ICC
Ông đã làm giám đốc của nhiều công ty khác nhau và hiện đang là giám đốc
của YTL Starhill Global
Reit Management, quản lý của Starhill Global Reit (một quỹ đầu tư bất động
sản được niêm yết tại Singapore) và Religare Health Trust Trustee Manager
Pte Ltd (một quỹ đầu tư kinh doanh tại Singapore).
Ông cũng là luật sư Singapore nổi tiếng nhất trong lĩnh vực trọng tài quốc tế.
Nhiều lần xuất hiện, được bổ nhiệm làm trọng tài và các bài viết và bài phát
biểu uyên bác của ông đã nói lên điều đó.
Quá trình đào tạo:
Cử nhân, Thạc sĩ Luật – Đại học Oxford
Tiến sĩ Luật danh dự - Đại học Sydney
Năm 1999, ông giữ chức vụ Giáo thỉnh giảng tại Đại học Quốc gia
Singapore giảng dạy về vận động chính sách và trọng tài thương mại.
Từ năm 2005 đến 2013, ông giữ chức vụ Giáo phụ tr tại cùng một
trường Đại học để giảng dạy về trọng tài thương mại và quốc tế.
Ông đã được đào tạo chuyên môn về trọng tài trong nước quốc tế (cũng
như hòa giải), đồng thời đã giảng dạy viết bài về trọng tài hòa giải
quốc tế. Ông hoạt động tích cực trong các tranh chấp trong nước và quốc tế
GIẢI THÍCH NGHĨA
ICC: phòng thương mại quốc tế
Các cuộc hẹn trọng tài của ông (quá khứ và hiện tại) bao gồm:
- Phó Chủ tịch Hội đồng Trọng tài Thương mại Quốc tế (“ICCA”)
* Thành viên Hội đồng của Hội đồng Trọng tài Thể thao Quốc tế (“ICAS”)
* Trọng tài viên đặc quyền
* Thành viên của Viện Trọng tài Singapore
* một trọng tài được công nhận của:
- Trung tâm Trọng tài Quốc tế Singapore (“SIAC”);
Tòa án Trọng tài Thường trực của Phòng Thương mại và Công nghiệp Mauritius;
Nhóm Trọng tài Khu vực Châu Á Thái Bình Dương (“APRAG”);
Trung tâm Trọng tài Quốc tế Thái Bình Dương, Việt Nam (“PIAC”)
Ông đã được vinh danh trong “Hướng dẫn Euromoney dành cho các chuyên gia
hàng đầu thế giới về trọng tài thương mại”
Năm 2005, “The International Who's Who of Commercial Arbitrators” đánh giá
ông “luật hàng đầu của Singapore về chuyên môn trọng tài thương mại”
cho biết “Ông Hwang nhận được nhiều đề cử từ khách hàng đồng nghiệp trong
quá trình nghiên cứu hơn bất kỳ chuyên gia trọng tài thương mại nào khác trong
ngành
Năm 2006, “Tạp chí Trọng tài Toàn cầu” đã xếp ông là trọng tài hàng đầu châu Á
trong danh sách 25.
Hướng dẫn của Khách hàng”, ông được t “được tôn trọng khen ngợi
đặc biệt về kỹ năng thuyết trình của mình với cách vừa cố vấn vừa là trọng
tài. ..hoàn toàn đáng tin cậy...sự góp ý của chuyên gia khi thực hiện các thủ tục
. Ông một nhân vật rất được kính trọng trong thị trường [kiện tụng], được các
nguồn tin thị trường ca ngợi “một trong những bộ óc thông minh nhất, thông
minh nhất ở Singapore”
“Chambers Global Guide 2013” liệt ông một trong hai “Cá nhân ngôi sao”
của Singapore trong mục “Trọng tài nhu cầu cao nhất” tả ông “một
trọng tài được kính trọng ở châu Á... luôn có năng lực và hiểu biết sâu sắc về luật
| 1/13

Preview text:

TRỌNG TÀI THƯƠNG MẠI
1. LỊCH SỬ HÌNH THÀNH NGHỀ THẾ GIỚI
*Trọng tài viên thương mại gắn liền quá trình hình thành phát triển của nền kinh tế hàng hóa.
--> Trọng tài thương mại cũng có quá trình phát triển: từ đơn giản đến phức
tạp, từ ít hình thức đến hình thức hơn, từ chưa chặt chẽ đến chặt chẽ hơn.
*Thời gian ra đời: cách đây mấy trăm năm nhưng mãi đến nửa sau thế kỉ thứ 20
mới phát triển một cách mạnh mẽ.
*Có thể nói, phương thức trọng tài xuất hiện là hình thức tiền thân của việc
hình thành các tòa án sau này. Tòa Trọng tài là một trong những phương
thức cổ xưa nhất để giải quyết bất hòa giữa người với người, giữa quốc gia với quốc gia.
*Nguồn gốc:
+Hình thái đầu tiên về trọng tài có thể bắt nguồn từ các quốc gia thành bang cổ Hy
Lạp, cổ La Mã và thời Xuân Thu Chiến Quốc cũng có ghi chép lại hình thức trọng tài này.
-->Nhìn chung, chế độ trọng tài thời xưa chủ yếu dùng để giải quyết tranh chấp
giữa chủ nợ và khách nợ.
* Trọng tài viên thương mại ở một số nước:(sự phát triển)
-Đối với Anh (nước có nền kinh tế hàng hải phát triển lâu đời ) cũng phải mất
một khoảng thời gian dài mới đặt trọng tài vào đúng vị trí của nó.
+ Trong hệ thống luật của Anh, văn bản pháp luật đầu tiên về trọng tài phải kể đến
Luật Trọng tài 1697(phán quyết đầu tiên của trọng tài ở Anh được đưa ra vào năm 1610).
+ Tuy nhiên, các quy định sơ khai về trọng tài trong hệ thống luật common law thể
hiện một hạn chế cơ bản là bất cứ bên tham gia tranh chấp nào cũng có thể khước
từ việc thực hiện phán quyết của trọng tài nếu thấy phán quyết đó bất lợi cho mình.
Hạn chế này đã được khắc phục trong Luật năm 1697. Luật trọng tài của nước
Anh liên tiếp được sửa đổi, bổ sung theo hướng tự do hơn cho trọng tài hoạt
động trong mối liên hệ với tòa án.
-Đối với Mỹ, hiệp hội trọng tài đã được thành lập với số lượng lớn và đông nhất
trên thế giới. Đặc biệt, trong Hiệp ước Jay năm 1794, Anh và Mỹ đã thống nhất
đưa các vấn đề còn đang tranh chấp liên quan đến các khoản nợ và biên giới ra giải
quyết ở trọng tài. Việc giải quyết tranh chấp này kéo dài 7 năm, và được coi là kết thúc thành công.
- Các trung tâm trọng tài thương mại ở trên thế giới: 
Khu vực châu Âu: Tòa án trọng tài quốc tế của phòng Thương mại và công nghiệp quốc tế ( ICC) 
Khu vực châu Á - Thái Bình Dương: Trung tâm trọng tài quốc tế Hông
Kong ( HKIAC ), Trung tâm trọng tài quốc tế Singapre (SIAC)
-->Trước sự phát triển mạnh mẽ của thương mại thế giới, nhất là việc tăng cường
mậu dịch quốc tế, trọng tài đã trở thành một phương tiện được áp dụng rộng rãi
trên trường quốc tế để giải quyết các tranh chấp thương mại quốc tế, dẫn tới việc
hình thành những tổ chức trọng tài quốc tế để giải quyết các tranh chấp phát sinh
trong các hợp đồng thương mại quốc tế.
Cùng với đó là sự xuất hiện ngày càng nhiều của hệ thống các văn bản pháp
luật quốc tế và ở mỗi quốc gia nhằm điều chỉnh về việc giải quyết tranh chấp
thương mại bằng hình thức trọng tài. Tầm quan trọng của việc giải quyết
tranh chấp bằng trọng tài ngày càng được thừa nhận rộng rãi, đặc biệt là
trong các thập kỷ gần đây. Các quốc gia sửa đổi luật pháp về trọng tài cho
phù hợp với tình hình thực tế; các điều ước quốc tế về trọng tài đang có thêm
những thành viên mới; trọng tài trở thành một môn học trong chương trình
đào tạo ngành luật; các doanh nghiệp ngày càng tin tưởng vào một phương
thức giải quyết tranh chấp linh hoạt, công bằng, với phán quyết được công
nhận rộng rãi trên phạm vi thế giới.
*Trọng tài hiện nay còn giải quyết tranh chấp “trực tuyến” (thường được biết đến
với thuật ngữ ODR – online dispute resolution nghĩa là giải quyết tranh chấp trực
tuyến). Trọng tài trực tuyến tiến hành khi có khiếu nại trực tuyến, thủ tục tố tụng
diễn ra trên internet, trọng tài phân xử và ra phán quyết dựa vào hồ sơ do các bên xuất trình.
*Ở tất cả các nước trên thế giới, các tranh chấp dân sự dù có hay không có
yếu tố nước ngoài đều được giải quyết không chỉ bằng toà án mà bằng cả
trọng tài. Trọng tài là một cơ chế giải quyết tranh chấp độc lập và ngày càng
được sử dụng rộng rãi trong thực tiễn xét xử quốc tế, đặc biệt là trong lĩnh
vực quan hệ kinh tế quốc tế.
*Cuối thế kỷ 19, người ta đã cố gắng hợp thức hóa tính cách pháp lý cho hình thức
trọng tài qua hai Hội nghị Quốc tế. Đó là hội nghị Hoà bình tổ chức tại La – Hay
Hà Lan vào năm 1899 và 1907. Hai hội nghị này đã đi đến việc soạn thảo quy chế
và thủ tục và nỗ lực hướng dẫn các quốc gia áp dụng triệt để các hiệp ước trọng tài.
Cũng như các thuật ngữ khoa học pháp lý khác. Khái niệm “Trọng tài” được đề
cập nhiều trong luật quốc tế:
+Định nghĩa sớm nhất về trọng tài được nêu trong Công ước La-Hay năm 1988,
theo đó: “Trọng tài là nhằm để giải quyết những bất đồng giữa các bên thông qua
một người thứ ba do chính các bên lựa chọn trên cơ sở tôn trọng luật pháp”.
+Hiệp định La-Hay 1907 quy định: “Trọng tài quốc tế có đối tượng giải quyết là
những tranh chấp giữa các quốc gia qua sự can thiệp của những trọng tài viên do
các quốc gia tranh chấp tự chọn và đặt trên cơ sở của sự tôn trọng luật pháp”. VIỆT NAM
Trước đó, tại Việt Nam đã tồn tại một số trọng tài nhằm giải quyết các vụ tranh
chấp thương mại hoặc dân sự. Dù vậy, những trọng tài này thường chỉ được nhưng
chỉ lựa chọn qua sách giới thiệu hoặc thông qua mối quen biết cá nhân. Chính vì
thế, quy trình giải quyết tranh chấp thương mại tại Việt Nam vào thời điểm đó
chưa được quy định rõ ràng và chuyên nghiệp
*Ngành trọng tài thương mại mới được thành lập tại Việt Nam trong thời kỳ đổi
mới. Sau khi Bộ Tư pháp ban hành Nghị định số 63/2011/NĐ-CP về Trọng tài
thương mại, ngành trọng tài thương mại đã phát triển đáng kể..
Ở nước ta, quá trình hình thành và phát triển của trọng tài thương mại được thể hiện qua ba giai đoạn:
-Giai đoạn sơ khai của trọng tài thương mại (trước năm 2003):
+Trọng tài đã từng được thừa nhận trong pháp luật An Nam cuối thế kỷ XIX. Vào
ngày 8/7/1989. Ngoài ra, các quy tắc về trọng tài đã trở thành một phần của các Bộ
luật Tố tụng dân sự được ban hành ở ba miền của Việt Nam vào cuối thế kỷ XIX
và trong 3 thập kỷ đầu của thế kỷ XX.
Sau 1954, tại miền Bắc Việt Nam, vào năm 1963 và 1964, Hội đồng Trọng tài +
Ngoại thương và Hội đồng Trọng tài Hàng hải đã được thành lập để phục vụ cho
mối quan hệ với khối xã hội chủ nghĩa.
+Đến năm 1994, trọng tài kinh tế được huỷ bỏ và thay vào đó, Chính phủ ban hành
Nghị định 116-CP cho phép thành lập “Trung tâm trọng tài kinh tế”. Đây là
văn bản đầu tiên thừa nhận loại hình trọng tài hiện đại.
Đến năm 1995, Việt
Nam đã gia nhập Công ước New York. Tuy nhiên, mô hình trọng tài chưa thực
sự đạt được những thành tựu đáng kể trên hành trình tiếp cận những chuẩn
mực của trọng tài hiện đại.

-Giai đoạn chuyển tiếp (năm 2003 – 2010):
Năm 2003, Uỷ ban thường vụ Quốc hội đã ban hành Pháp lệnh Trọng tài Thương
mại, đánh dấu một bước phát triển mới của pháp luật trọng tài ở nước ta. Mặc dù
có nhiều điểm tiến bộ nhưng qua sáu năm áp dụng, Pháp lệnh Trọng tài Thương
mại 2003 đã bộc lộ một số bất cập như: phạm vi tranh chấp không rõ ràng; hiệu lực
pháp lý của PQTT không rành mạch hoặc sự hỗ trợ của toà án trong việc thu thập
chứng cứ chưa hiệu quả. Điều này gây ra bất lợi rất lớn trong việc đưa Việt
Nam trở thành một địa điểm trọng tài và làm các bên tranh chấp quốc tế

không có niềm tin vào tính trung lập, linh hoạt và tôn trọng quyền lựa chọn
của các bên tranh chấp, vốn là các đặc điểm ưu việt lớn nhất của trọng tài.

Giai đoạn hội nhập (2010 – nay):
+Năm 2010, Quốc hội thông qua Luật LTTTM, đánh dấu một giai đoạn mới của
pháp luật về trọng tài ở Việt Nam.
+LTTTM đã khắc phục những thiếu sót của Pháp lệnh Trọng tài Thương mại 2003,
cụ thể luật có sự phân định rõ ràng về phạm vi thẩm quyền của trọng tài đối với các
tranh chấp thương mại, xác định rõ mối quan hệ giữa trọng tài với toà án trong quá
trình giải quyết tranh chấp, cho phép các bên lựa chọn trọng tài viên nước ngoài,
lựa chọn người đại diện cho mình không phụ thuộc vào việc người đó có chứng chỉ
hành nghề tại Việt Nam hay không, và lần đầu tiên luật có điều khoản bảo vệ
người tiêu dùng trong việc lựa chọn phương thức giải quyết tranh chấp, v.v. Từ đó,
LTTTM bảo đảm sự tương thích giữa các văn bản pháp luật hiện hành, tăng tính
khả thi áp dụng các quy định này trong thực tế và tiến đến gần hơn các tiêu chuẩn quốc tế.
+Sau khi Nghị định số 63/2011/NĐ-CP được ban hành, nghề trọng tài thương mại
chính thức được pháp luật Việt Nam công nhận, đồng thời các trung tâm trọng tài
cũng được thành lập. Ngành trọng tài thương mại ngày càng được phát triển và
chuyên nghiệp hơn, với sự ra đời của Cục trọng tài thương mại thuộc Bộ Công
thương, Trung tâm Trọng tài Thương mại Việt Nam (VIAC)
+Năm 2014, LTTTM được bổ sung làm rõ bằng một văn bản quan trọng là Nghị
quyết 01/2014. Nghị quyết 01/2014 được đánh giá là chứa đựng nhiều quy định
mới, cập nhật, phù hợp với thực tiễn quốc tế cũng như Luật Mẫu, làm giảm bớt
một số cách giải thích sai lệch về LTTTM của một số tòa án và giúp cải thiện đáng
kể hoạt động hỗ trợ hoạt động trọng tài của tòa án.
+Hiện nay, nghề trọng tài thương mại đã được phát triển rộng khắp và chuyên
nghiệp hơn tại Việt Nam, đảm bảo quy trình giải quyết tranh chấp thương mại
được thực hiện theo các quy định pháp luật, đồng thời hỗ trợ doanh nghiệp giải
quyết các tranh chấp một cách nhanh chóng và hiệu quả.
2. ĐẶC ĐIỂM NGÀNH NGHỀ
* Trọng tài thương mại: một tổ chức phi Chính phủ, hoạt động theo pháp luật
và quy chế về trọng tài thương mại. Bản thân các Trọng tài viên cũng không
phải là cán bộ, công chức, viên chức..
Nhà nước:
- Không can thiệp sâu vào các hoạt động của cơ quan trọng tài,
- Thực hiện vai trò quản lý của mình thông qua hệ thống các quy định pháp luật,
cũng như những tác động khác như tham gia điều ước quốc tế, đào tạo, hỗ trợ kinh
phí và cơ sở vật chất…
*Trọng tài là một cơ chế giải quyết tranh chấp đảm bảo tính bí mật:
Tính bí mật thể hiện rõ ở nội dung tranh chấp và danh tính của các bên được giữ
kín, đáp ứng nhu cầu tin cậy trong quan hệ thương mại.
Có ý nghĩa lớn trong điều kiện cạnh tranh giữa các chủ thể kinh doanh và giải
quyết được sự quan ngại vì nếu nội dung vụ tranh chấp được công khai sẽ ảnh
hưởng không nhỏ tới uy tín, thương hiệu của doanh nghiệp.
* Trọng tài: cần đảm bảo sự kết hợp của hai yếu tố thỏa thuận và phán quyết.
- Là phương thức giải quyết tranh chấp do các bên thỏa thuận và được tiến hành
theo quy định của pháp luật về trọng tài.
- Một trong những nguyên tắc cơ bản của trọng tài: thẩm quyền được hình thành từ
ý chí thỏa thuận của các bên tranh chấp.
- Các tranh chấp thuộc thẩm quyền giải quyết của trọng tài bao gồm:
+ Tranh chấp giữa các bên phát sinh từ hoạt động thương mại;
+Tranh chấp phát sinh giữa các bên trong đó ít nhất một bên có hoạt động thương mại;
+ Tranh chấp khác giữa các bên mà pháp luật quy định được giải quyết bằng trọng tài.
* Pháp luật của nhiều nước trên thế giới cũng như pháp luật Việt Nam:
đều ghi nhận sự hỗ trợ của Tòa án đối với việc tổ chức và hoạt động của trọng tài thương mại.
Tòa án hỗ trợ trọng tài về các nội dung như: thông qua trình tự, thủ tục công nhận
và cho thi hành quyết định của trọng tài thương mại…
* Trọng tài thương mại tồn tại dưới hai hình thức cơ bản:
- Trọng tài vụ việc:
hình thức trọng tài xuất hiện sớm nhất, được sử dụng rộng rãi
ở các nước trên thế giới. Pháp luật về trọng tài của các nước trên thế giới đều ghi
nhận sự tồn tại của hình thức trọng tài này. Tuy nhiên, quy định của pháp luật các
nước về hình thức trọng tài này cũng ở mức độ sâu, rộng khác nhau
+ Trọng tài vụ việc chỉ được thành lập khi phát sinh tranh chấp và tự chấm dứt
hoạt động (tự giải thể) khi giải quyết xong tranh chấp.
+ Trọng tài vụ việc không có trụ sở thường trực, không có bộ máy điều hành (vì
chỉ được thành lập để giải quyết vụ tranh chấp theo sự thỏa thuận của các bên) và
không có danh sách Trọng tài viên riêng.
+ Không có quy tắc tố tụng riêng.
- Trọng tài quy chế:
+ Trọng tài quy chế được tổ chức dưới hình thức các Trung tâm trọng tài. Trung
tâm trọng tài là tổ chức phi chính phủ, không nằm trong hệ thống cơ quan nhà nước.
+ các Trung tâm trọng tài có tư cách pháp nhân, có con dấu và tài khoản riêng
(Khoản 1 Điều 27 Luật Trọng tài thương mại năm 2010) tồn tại độc lập với nhau.
Trung tâm trọng tài là tổ chức có tư cách pháp nhân, đáp ứng đầy đủ các điều kiện
của pháp nhân quy định tại Điều 74 bộ luật dân sự năm 2015 bao gồm: 
Được thành lập hợp pháp; 
Có cơ cấu tổ chức chặt chẽ; 
Có tài sản độc lập với cá nhân, pháp nhân khác và tự chịu trách nhiệm bằng tài sản đó;
Nhân danh mình tham gia các quan hệ pháp luật một cách độc lập.
+ Tổ chức và quản lý ở các Trung tâm trọng tài đơn giản, gọn nhẹ.
+ Mỗi Trung tâm trọng tài tự quyết định về lĩnh vực hoạt động và có quy tắc tố tụng riêng
+ Hoạt động xét xử của Trung tâm trọng tài được tiến hành bởi các Trọng tài viên của Trung tâm.
(https://luatminhkhue.vn/trong-tai-thuong-mai-la-gi.aspx)
* Tại Hiệp định thương mại Việt Nam - Hoa Kỳ đưa ra hai loại tranh chấp có thể
được áp dụng theo thủ tục trọng tài:
- Tranh chấp thương mại - Tranh chấp đầu tư
(Xem phần tranh chấp thương mại tại Chương 1 Điều 7 khoản 2 và tranh chấp đầu
tư quy định tại Chương 4 Điều 1 khoản 10 Hiệp định thương mại Việt Nam - Hoa Kỳ năm 2000)
* Chủ thể giải quyết tranh chấp thương mại: Trọng tài viên
- thực hiện thông qua Hội đồng trọng tài gồm một Trọng tài viên độc lập hoặc:
- hội đồng gồm nhiều Trọng tài viên.
* Phán quyết của trọng tài: có giá trị chung thẩm và không thể kháng cáo trước
bất kỳ cơ quan, tổ chức nào
Trọng tài chỉ xét xử một lần, phán quyết có giá trị chung thẩm, và nếu không bị
hủy thì phán quyết sẽ được chuyển sang Cơ quan thi hành án. *SO SÁNH* Tiêu chí Trọng tài quy chế
Trọng tài vụ việc Bản chất
Là những tổ chức trọng tài Không phải là một tổ chức hoạt động phi chính phủ, thông
thường xuyên để giải quyết tranh chấp mà
thường là các tổ chức xã chỉ được thành lập theo sự thỏa thuận của
hội - nghề nghiệp có chức các bên để giải quyết một vụ tranh chấp
năng giải quyết tranh chấp cụ thể và trọng tài sẽ chấm dứt hoạt động thương mại.
sau khi giải quyết xong vụ tranh chấp đó.
Quy tắc tố Có tư cách pháp nhân, có Không có quy tắc tố tụng riêng nên các
tụng riêng điều lệ và quy tắc tố tụng bên trong tranh chấp phải tự thỏa thuận
riêng, có danh sách trọng xây dựng quy tắc tố tụng để giải quyết
tài viên và hoạt động hoàn tranh chấp hoặc các bên có thể lựa chọn toàn độc lập với nhau.
quy tắc tố tụng của bất kỳ trung tâm trọng
tài nào; và không có sẵn một danh sách trọng tài.
Vì vậy, đây là hình thức trọng tài mà
quyền tự định đoạt của các bên được mở
rộng tối đa. Tuy nhiên, cũng gặp những
khó khăn nhất định trong chỉ định trọng
tài nếu bị đơn không hợp tác, hoặc trọng
tài do các bên tranh chấp lựa chọn không
chọn được trọng tài viên thứ ba. Chi phí
Phí trọng tài thường cao
Có thể thấp hơn trọng tài quy chế do
hơn do hình thức trọng tài không có phí hành chính. Tuy nhiên,
này thường phải duy trì bộ trong trường hợp các bên phải thuê Thư máy hoạt động thường
ký để giúp việc cho Hội đồng Trọng tài
xuyên với những chi phí thì chi phí giải quyết tranh chấp này có hành chính. thể tăng thêm.
Thời gian Có thể kéo dài hơn trọng Được rút ngắn hơn do các bên tranh chấp
giải quyết tài vụ việc do phải tuân thủ có thể thỏa thuận để áp dụng một thủ tục
tranh chấp quy tắc tố tụng của trung tố tụng linh hoạt hơn. tâm trọng tài đó
Công nhận Tòa án thường dễ dàng
Việc công nhận và thi hành phán quyết
và thi hành công nhận và cho thi hành của trọng tài vụ việc có thể gặp khó khăn
phán quyết phán quyết của trọng tài hơn. trọng tài
quy chế, đặc biệt là phán
nước ngoài quyết của trọng tài của các
Trung tâm trọng tài đã có uy tín
3. ĐIỀU KIỆN ĐỂ LÀM TRỌNG TÀI VIÊN THƯƠNG MẠI
1. Những người có đủ các tiêu chuẩn sau đây có thể làm Trọng tài viên:
Có năng lực hành vi dân sự đầy đủ theo quy định của Bộ luật dân sự; 
Có trình độ đại học và đã qua thực tế công tác theo ngành đã học từ 5 năm trở lên; 
Trong trường hợp đặc biệt, chuyên gia có trình độ chuyên môn cao và có
nhiều kinh nghiệm thực tiễn, tuy không đáp ứng được yêu cầu nêu tại điểm b
khoản này, cũng có thể được chọn làm Trọng tài viên.
2. Những người có đủ tiêu chuẩn quy định tại khoản 1 Điều này nhưng thuộc
một trong các trường hợp sau đây không được làm Trọng tài viên:

Người đang là Thẩm phán, Kiểm sát viên, Điều tra viên, Chấp hành viên,
công chức thuộc Toà án nhân dân, Viện kiểm sát nhân dân, Cơ quan điều tra, Cơ quan thi hành án; 
Người đang là bị can, bị cáo, người đang chấp hành án hình sự hoặc đã chấp
hành xong bản án nhưng chưa được xóa án tích.
3. Điều kiện trở thành Trọng tài viên VIAC gồm: a) Điều kiện chung:  Tuổi từ 30 đến 70; 
Tốt nghiệp đại học và đã qua thực tế công tác theo ngành đã học từ tám năm
trở lên, trừ trường hợp chuyên gia có trình độ chuyên môn cao, có nhiều kinh nghiệm; 
Cam kết giải quyết vụ kiện một cách độc lập, khách quan, công bằng và nhanh chóng; 
Sẵn sàng tham gia vào các hoạt động của Trung tâm; nỗ lực cống hiến vì sự
phát triển của Trung tâm. b) Điều kiện bổ sung:
Ngoài các điều kiện quy định tại khoản 1 trên đây, cá nhân nộp đơn đề nghị xét kết
nạp làm Trọng tài viên phải đáp ứng thêm một trong các điều kiện sau đây: 
Đã là Trọng tài viên trong ba vụ tranh chấp được giải quyết bằng trọng tài trước đó, hoặc 
Có tên trong danh sách Trọng tài viên của một tổ chức trọng tài được công
nhận trên thế giới và đã tham gia giải quyết ít nhất là một tranh chấp tại tổ chức này, hoặc 
Có giới thiệu của hiệp hội nghề nghiệp trong phạm vi toàn quốc, hoặc
trường đại học hoặc viện nghiên cứu, hoặc 
Được ít nhất một thành viên trong Ban điều hành Trung tâm giới thiệu.
Như vậy, khi một người muốn trở thành trọng tài viên thì họ phải có năng lực hành
vi dân sự đầy đủ, phải có trình độ đại học và đã thực tế công tác theo ngành đã học
từ 5 năm trở lên, tuy nhiên nếu không đáp ứng được điều kiện về chuyên môn này
nhưng họ là những chuyên gia có trình độ chuyên môn cao và có nhiều kinh
nghiệm thực tiễn thì cũng có thể trở thành trọng tài viên.
Bên cạnh đó, một điều kiện nữa là họ không đang là Thẩm phán, Kiểm sát viên,
Điều tra viên, Chấp hành viên, công chức thuộc Tòa án nhân dân, Viện kiểm sát
nhân dân, Cơ quan điều tra, Cơ quan thi hành án hoặc đang là bị can, bị cáo, người
đang chấp hành bản án hình sự hoặc đã chấp hành xong bản án nhưng chưa được xóa án tích.
Những tiêu chuẩn về trọng tài viên vừa nêu trên chỉ là những tiêu chuẩn tối thiểu
do Luật định ra nhằm đảm bảo chất lượng của trọng tài viên, các Trung tâm trọng
tài có thể quy định những tiêu chuẩn cao hơn đối với Trọng tài viên của tổ chức
mình tùy thuộc vào ý chí mong muốn của Trung tâm miễn sao không trái với quy định của pháp luật. Giải thích từ khóa:
Hệ thống luật common law (thông luật):
hệ thống pháp luật Anh – Mỹ: Pháp luật
Anh – Mỹ là pháp luật ra đời ở Anh, sau này phát triển ở Mỹ và những nước là
thuộc địa của Anh, Mỹ trước đây. Đây là hệ thống pháp luật phát triển từ những
tập quán, hay còn được gọi là hệ thống pháp luật tập quán, hay hệ thống pháp luật coi trọng tiền lệ. Câu hỏi
Tiêu chuẩn của Trọng tài viên được quy định như thế nào? Điều kiện để giải
quyết tranh chấp bằng Trọng tài là gì?
đápán: https://s.net.vn/Qjv6
Theo Luật Trọng tài thương mại Việt Nam, các Trọng tài viên có nhiệm vụ gì
trong Hội đồng trọng tài?
đáp án: https://s.net.vn/GPY3
4. Những người thành công trong nghề trọng tài thương mại Việt Nam: Ls. Lương Văn Trung  Nơi ở: Tp.Hồ Chí Minh 
Ông Trung tốt nghiệp chuyên ngành Luật tại Trường Đại học Luật Hà Nội
và Đại học Luật Anh Quốc (một chương trình chuyển đổi đủ tiêu chuẩn làm
luật sư tại Anh và xứ Wales với các môn học tương đương Cử nhân Luật). 
Ông là Trọng tài viên của VIAC, SIAC và CIETAC, tập trung vào lĩnh vực
đầu tư, tài chính, xây dựng & bất động sản, doanh nghiệp và thương mại. 
Ông là thành viên của Viện Trọng tài Anh (MCIArb). 
Đồng thời là sáng lập viện và là Chủ tịch của Viện Trọng tài Quốc tế Việt
Nam (VIArb), một tổ chức phi lợi nhuận chuyên về đào tạo về trọng tài tại Việt Nam. 
Luật sư Thành viên – Công ty Luật Lexcomm Vietnam LLC 
Ông Trung có hơn 23 năm kinh nghiệm tư vấn pháp lý liên quan đến đầu tư
nước ngoài, chứng khoán và giao dịch vốn, tài trợ dự án, đầu tư tư nhân,
thương mại và doanh nghiệp, 6 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực kiểm soát
tuân thủ hoạt động chung của doanh nghiệp và đầu tư. Kinh nghiệm làm việc
của ông Trung tập trung vào các mảng dịch vụ thị trường vốn và tài chính,
doanh nghiệp, mua bán & sáp nhập (M&A), bất động sản & xây dựng và giải quyết tranh chấp. Giải Thích từ khóa:
VIAC:
trung tâm trọng tài quốc tế Việt Nam
SIAC: trung tâm trọng tài quốc tế singapore
CIETAC: Ủy ban Trọng tài Thương mại và Kinh tế Quốc tế Trung Quốc
VIArb: Viện trọng tài quốc tế Việt Nam
Lexcomm Vietnam LLC: Công ty Luật Thương mại hàng đầu Việt Nam với đội ngũ luật sư
giàu kinh nghiệm và được đánh giá cao trên thị trường quốc tế.
Luật sư Trung đã tư vấn nhiều dự án và giao dịch lớn như:
 Trọng tài và Giải quyết Tranh chấp 
Làm trọng tài viên trong hơn 65 vụ tranh chấp tại VIAC, trong đó có
34 vụ làm Chủ tịch Hội đồng Trọng tài. Các vụ tranh chấp này liên
quan đến mua bán & sáp nhập (M&A), bất động sản, xây dựng, thiết
kế, mua bán hàng hóa, dịch vụ, logistics và thuê tài sản 
Là luật sư bào chữa chính cho nguyên đơn trong vụ tranh chấp về
việc yêu cầu mua lại cổ phần trong mua bán & sáp nhập (M&A) tại
VIAC với giá trị gần 800 triệu USD. 
Là luật sư bào chữa chính cho các bị đơn trong một vụ tranh chấp
liên quan đến mua bán & sáp nhập (M&A) và quản lý công ty tại
Trung tâm Trọng tài Quốc tế Singapore (SIAC) với giá trị hơn 38 triệu Đô la Mỹ. 
Là luật sư bào chữa cho các bị đơn trong một vụ tranh chấp liên
quan đến mua bán & sáp nhập (M&A) trong dự án điện mặt trời tại
Trung tâm Trọng tài Quốc tế Singapore (SIAC) 
Doanh nghiệp và Mua bán & Sáp nhập (M&A) 
Là tư vấn chính cho Maj Invest, Mekong Capital và hai cổ đông
khác trong giao dịch mua cổ phần chi phối tại Trường Quốc tế Việt
Úc (Vietnam Australia International School (VAS) sở hữu bởi TPG,
một công ty quản lý quỹ đầu tư đang quản lý 74 tỷ Đô la Mỹ: https://s.net.vn/tp1K 
Diễn giả và ấn phẩm:
Tham gia trình bày về trọng tài (chiến lược vụ kiện, kỹ năng của luật
sư, lựa chọn chuyên gia, chi phí trọng tài...) tại các hội thảo do VIAC và VIArb tổ chức; 
Tham gia viết giáo trình và giảng dạy cho các khóa đào tạo chuyên
sâu về trọng tài cho luật sư do VIArb tổ chức; 
"Quyền mua cổ phần và thành lập công ty cổ phần của nhà đầu
tư nước ngoài [tại Việt Nam]"

“Cổ đông lớn muốn bước nhanh vào HĐQT, được không?” (Đầu
tư Chứng khoán, ngày 11/4/2018)
https://s.net.vn/nqOY 
Hồ sơ Panama và Cái nhìn về “Thiên đường Trốn Thuế” (Đầu tư
Chứng khoán số 57 (1777), ra ngày 11/5/2016 và “The use and abuse
of tax havens”
(Vietnam Investment Review, ngày 16/5/2015 -
http://www.vir.com.vn/the-use-and-abuse-of-tax-havens.html)
QUỐC TẾ
Ts. Michael Hwang:  79 tuổi  Nơi ở: Sydney, Úc 
Học vấn: Đại học Oxford, International House, The University of Sydney 
Tiến sĩ Michael Hwang hiện đang là Luật sư và Trọng tài viên, tập trung
trong lĩnh vực trọng tài và hòa giải quốc tế. Michael đã có hơn 40 năm kinh
nghiệm trong lĩnh vực pháp lý. 
Michael cũng là trọng tài viên trong danh sách của nhiều trung tâm trọng tài
quốc tế, có kinh nghiệm với nhiều vụ trọng tài và hoà giải diễn ra ở những
nước trong khu vực Châu Á - Thái Bình Dương và trên thế giới. Ông cũng
đã thực hiện các khoá đào tạo dành cho người hành nghề trọng tài dưới sự bảo trợ của ICC 
Ông đã làm giám đốc của nhiều công ty khác nhau và hiện đang là giám đốc của YTL Starhill Global 
Reit Management, quản lý của Starhill Global Reit (một quỹ đầu tư bất động
sản được niêm yết tại Singapore) và Religare Health Trust Trustee Manager
Pte Ltd (một quỹ đầu tư kinh doanh tại Singapore). 
Ông cũng là luật sư Singapore nổi tiếng nhất trong lĩnh vực trọng tài quốc tế.
Nhiều lần xuất hiện, được bổ nhiệm làm trọng tài và các bài viết và bài phát
biểu uyên bác của ông đã nói lên điều đó.  Quá trình đào tạo: 
Cử nhân, Thạc sĩ Luật – Đại học Oxford 
Tiến sĩ Luật danh dự - Đại học Sydney 
Năm 1999, ông giữ chức vụ Giáo sư thỉnh giảng tại Đại học Quốc gia
Singapore giảng dạy về vận động chính sách và trọng tài thương mại. 
Từ năm 2005 đến 2013, ông giữ chức vụ Giáo sư phụ trợ tại cùng một
trường Đại học để giảng dạy về trọng tài thương mại và quốc tế. 
Ông đã được đào tạo chuyên môn về trọng tài trong nước và quốc tế (cũng
như hòa giải), đồng thời đã giảng dạy và viết bài về trọng tài và hòa giải
quốc tế. Ông hoạt động tích cực trong các tranh chấp trong nước và quốc tế GIẢI THÍCH NGHĨA
ICC: phòng thương mại quốc tế
Các cuộc hẹn trọng tài của ông (quá khứ và hiện tại) bao gồm:
- Phó Chủ tịch Hội đồng Trọng tài Thương mại Quốc tế (“ICCA”)
* Thành viên Hội đồng của Hội đồng Trọng tài Thể thao Quốc tế (“ICAS”)
* Trọng tài viên đặc quyền
* Thành viên của Viện Trọng tài Singapore
* một trọng tài được công nhận của:
- Trung tâm Trọng tài Quốc tế Singapore (“SIAC”);
Tòa án Trọng tài Thường trực của Phòng Thương mại và Công nghiệp Mauritius;
Nhóm Trọng tài Khu vực Châu Á Thái Bình Dương (“APRAG”);
Trung tâm Trọng tài Quốc tế Thái Bình Dương, Việt Nam (“PIAC”)
Ông đã được vinh danh trong “Hướng dẫn Euromoney dành cho các chuyên gia
hàng đầu thế giới về trọng tài thương mại”
Năm 2005, “The International Who's Who of Commercial Arbitrators” đánh giá
ông là “luật sư hàng đầu của Singapore về chuyên môn trọng tài thương mại” và
cho biết “Ông Hwang nhận được nhiều đề cử từ khách hàng và đồng nghiệp trong
quá trình nghiên cứu hơn bất kỳ chuyên gia trọng tài thương mại nào khác trong ngành
Năm 2006, “Tạp chí Trọng tài Toàn cầu” đã xếp ông là trọng tài hàng đầu châu Á trong danh sách 25.
– Hướng dẫn của Khách hàng”, ông được mô tả là “được tôn trọng và khen ngợi
đặc biệt về kỹ năng thuyết trình của mình với tư cách vừa là cố vấn vừa là trọng
tài. ..hoàn toàn đáng tin cậy...sự góp ý của chuyên gia khi thực hiện các thủ tục
. Ông là một nhân vật rất được kính trọng trong thị trường [kiện tụng], được các
nguồn tin thị trường ca ngợi là “một trong những bộ óc thông minh nhất, thông minh nhất ở Singapore”
“Chambers Global Guide 2013” liệt kê ông là một trong hai “Cá nhân ngôi sao”
của Singapore trong mục “Trọng tài có nhu cầu cao nhất” và mô tả ông là “một
trọng tài được kính trọng ở châu Á... luôn có năng lực và hiểu biết sâu sắc về luật