Tổng Quan Phương Pháp Quản Lý và Ứng Dụng trong Thực Tiễn | Quản lý thông tin | Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội
Phương pháp là cách thức lựa chọn công cụ, phương tiện củachủ thể tác động lên đối tượng nhằm đạt mục tiêu cao nhấttrong những điều kiện KT-XH nhất định.Phương pháp quản lý là tổng thể những cách thức tác độngcủa CTQL tới ĐTQL trên cơ sở lựa chọn những công cụ vàphương tiện quản lý phù hợp nhằm mang lại hiệu quả quản lýcao nhất trong điều kiện môi trường nhất định. Tài liệu được sưu tầm và soạn thảo dưới dạng file PDF để gửi tới các bạn cùng tham khảo, ôn tập đầy đủ kiến thức, chuẩn bị cho các buổi học thật tốt. Mời bạn đọc đón xem!
Môn: Quản lý thông tin 10 tài liệu
Trường: Trường Đại học Khoa học tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội 0.9 K tài liệu
Tác giả:
Preview text:
16/11/2023
Bài 3. PHƯƠNG PHÁP QUẢN LÝ
1. Khái luận về phương pháp quản lý
1.1. Định nghĩa phương pháp quản lý
1.2. Đặc trưng của phương pháp quản lý
1.3. Vai trò của phương pháp quản lý
2. Những phương pháp quản lý cơ bản
2.1. Nhóm PPQL bằng quyền lực
2.2. Nhóm PPQL bằng công cụ có tính vật chất
2.3. Nhóm PPQL bằng tổ chức – hành chính
2.4. Nhóm PPQL bằng tâm lý – xã hội
1. Khái luận về phương pháp quản lý
1.1. Định nghĩa phương pháp quản lý
Phương pháp là cách thức lựa chọn công cụ, phương tiện của
chủ thể tác động lên đối tượng nhằm đạt mục tiêu cao nhất
trong những điều kiện KT-XH nhất định.
Phương pháp quản lý là tổng thể những cách thức tác động
của CTQL tới ĐTQL trên cơ sở lựa chọn những công cụ và
phương tiện quản lý phù hợp nhằm mang lại hiệu quả quản lý
cao nhất trong điều kiện môi trường nhất định. 1 16/11/2023
1. Khái luận về phương pháp quản lý
1.1. Định nghĩa phương pháp quản lý
Lựa chọn công cụ và phương tiện quản lý phù hợp
Công cụ, phương tiện quản lý bao gồm: quyền lực, quyết định quản
lý, chính sách, tài chính, cơ sở vật chất, kỹ thuật - công nghệ…
Cách thức tác động của chủ thể tới đối tượng quản lý
Các cách tác động có thể được phân chia thành: Tác động bằng
quyền lực (chuyên quyền, dân chủ, tự do); Tác động bằng kinh tế -
kỹ thuật; Tác động bằng tổ chức - hành chính; Tác động bằng chính
trị - tư tưởng; Tác động bằng tâm lý - xã hội; hoặc cách tác động
bằng khoa học hay là tác động bằng nghệ thuật.
2. Những phương pháp quản lý cơ bản
2.1. Phương pháp quản lý bằng quyền lực 1) PPQL chuyên quyền 2) PPQL dân chủ 3) PPQL tự do 2 16/11/2023 2.1. PPQL bằng quyền lực
1) Phương pháp quản lý chuyên quyền Chuyên quyền
- Sử dụng quyền lực một cách tối đa ở mọi lúc mọi nơi.
- không san sẻ, không uỷ qu yền,
không giao quyền hay không chấp
nhận sự tham gia của người khác
vào quá trình sử dụng quyền lực,
nhất là trong việc ra quyết định. 2.1. PPQL bằng quyền lực
1) Phương pháp quản lý chuyên quyền
Khái niệm: là tác động cưỡng chế, áp đặt của CTQL đến ĐTQL trên cơ
sở sử dụng quyền lực một cách tối đa trong điều kiện, hoàn cảnh đặc
biệt, với những công việc đặc thù, nhằm đạt tới hiệu quả tối ưu.
Công cụ: CTQL sử dụng công cụ quyền lực để xây dựng nội quy, quy chế,
các chính sách và các quyết định quản lý. Thực hiện chế độ thông tin một chiều.
Cách thức tác động: CTQL tác động tới ĐTQL bằng cưỡng chế, hình phạt,
kiểm tra, giám sát chặt chẽ và buộc họ phải thực thi mệnh lệnh.
Đối tượng, hoàn cảnh và tính chất công việc: Phương pháp chuyên quyền
gắn liền với ĐTQL, hoàn cảnh và những công việc đặc thù. 3 16/11/2023 2.1. PPQL bằng quyền lực
1) Phương pháp quản lý chuyên quyền Ưu điểm
Quyết định nhanh chóng, dứt khoát;
Chuỗi mệnh lệnh rõ ràng; Quản lý khủng hoảng;
Bù đắp sự thiếu kinh nghiệm hoặc lỗ hổng kỹ năng của các thành viên. Nhược điểm
Giảm tinh thần đồng đội Ý tưởng bị giới hạn
Kìm hãm sự phát triển của nhân viên 2.1. PPQL bằng quyền lực
1) Phương pháp quản lý chuyên quyền
Trì nh tự, thủ tục cưỡng chế thu hồi đất
a) Trước khi tiến hành cưỡng chế, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huy ện quyết định thành lập Ban thực hiện cưỡng chế;
b) Ban thực hiện cưỡng chế v ận động, thuy ết phục, đối thoại v ới người bị cưỡng chế; nếu người bị
cưỡng chế chấp hành thì Ban thực hiện cưỡng chế lập biên bản ghi nhận sự chấp hành. Việc bàn
giao đất được thực hiện chậm nhất sau 30 ngày kể từ ngày lập biên bản.
Trường hợp người bị cưỡng chế không chấp hành quyết định cưỡng chế thì Ban thực hiện cưỡng
chế tổ chức thực hiện cưỡng chế;
c) Ban thực hiện cưỡng chế có quyền buộc người bị cưỡng chế và những người có liên quan phải
ra khỏi khu đất cưỡng chế, tự chuyển tài sản ra khỏi khu đất cưỡng chế; nếu không thực hiện thì
Ban thực hiện cưỡng chế có trách nhiệm di chuyển người bị cưỡng chế và người có liên quan cùng
tài sản ra khỏi khu đất cưỡng chế.
Trường hợp người bị cưỡng chế từ chối nhận tài sản thì Ban thực hiện cưỡng chế phải lập biên
bản, tổ chức thực hiện bảo quản tài sản theo quy định của pháp luật v à thông báo cho người có tài sản nhận lại tài sản. Luật đất đai 2013 4 16/11/2023 2.1. PPQL bằng quyền lực
2) Phương pháp quản lý dân chủ
Khái niệm: là tác động qua lại, hài hoà của CTQL đến ĐTQL trên cơ sở
sử dụng quyền lực một cách phù hợp nhằm đạt tới hiệu quả tối ưu.
Công cụ: CTQL sử dụng công cụ quyền lực trong giới hạn cho phép trên cơ sở
bàn bạc, thảo luận với cấp dưới để phát huy tính sáng tạo của họ trong việc xây
dựng nội quy, quy chế, các chính sách và các quyết định quản lý.
Cách thức tác động: CTQL tác động tới ĐTQL bằng quyền lực một cách phù
hợp: Thực hiện chế độ thưởng phạt công bằng; giao quyền và phân công công
việc rõ ràng, đúng đắn và công khai; sử dụng hệ thống kiểm tra, giá m sát vừa
đảm bảo tính nghiêm minh của tổ chức vừa phát huy được tính độc lập tương đối của cấp dưới.
Đối tượng, hoàn cảnh và tính chất công việc: gắn liền với những công việc
liên quan tới xây dựng các quyết định chiến lược, các chính sách, nội quy, quy
chế của tổ chức trong điều kiện hoàn cảnh bình thường. 2.1. PPQL bằng quyền lực
2) Phương pháp quản lý dân chủ
Việc lấy ý kiến v ề quy hoạch sử dụng đất cấp huyện được thực hiện như sau:
1) Trách nhiệm lấy ý kiến: UBND cấp huyện có trách nhiệm lấy ý kiến về quy hoạch sử dụng đất cấp huyện;
2) Hình thức lấy ý kiến: Việc lấy ý kiến đóng góp của các cơ quan, tổ chức, cá nhân và
cộng đồng dân cư về quy hoạch sử dụng đất cấp huyện được thực hiện bằng hình thức:
+ Tổ chức hội nghị , lấy ý kiến trực tiếp;
+ Công khai thông tin về nội dung của quy hoạch sử dụng đất trên trang thông tin điện tử
của UBND cấp tỉnh và UBND cấp huyện;
3) Nội dung lấy ý kiến: Nội dung lấy ý kiến về quy hoạch sử dụng đất cấp huyện gồm:
+ Các chỉ ti êu quy hoạch sử dụng đất;
+ Các dự án công trình thực hiện trong thời kỳ quy hoạch sử dụng đất.
Điều 43 Luật Đất đai 2013 (được sửa đổi bởi kh oản 1 Điều 6 Luật sửa đổi, bổ sung một số điều củ a 37 Luật có li ên quan
đến quy hoạc h), Điều 8 Nghị định 43/2014/NĐ-CP (được sửa đổi bởi khoản 4 Điều 1 Nghị định 148/2020/NĐ-CP) 5 16/11/2023 2.1. PPQL bằng quyền lực
2) Phương pháp quản lý dân chủ 4)Thời gian lấy ý kiến:
Thời gian lấyýkiến vềquyhoạchsửdụng đất cấp huyện là 30 ngày kểtừ ngày cơ quannhànước
có thẩm quyền quyếtđịnh tổ chức lấy ý kiến. 5) Hồsơ lấyýkiến:
Hồsơlấy ýkiến vềquy hoạch sửdụng đất cấp huyện gồm:
+ Báocáo tóm tắt quy hoạch sử dụng đất, trong đó cócác chỉtiêu sử dụng đất, địa điểm, diện
tích khu vựcdựkiến thu hồi đất, chuyểnmục đíchsửdụng đất trong kỳ quyhoạch sửdụng đất;
+Bản đồ quy hoạch sử dụng đất.
6) Tráchnhiệm củaUBND cấp huyện sau khi lấy ý kiến:
- UBND cấphuyệncótráchnhiệmxây dựng báocáotổng hợp, tiếpthu,giảitrình ýkiếncủa nhân
dânvà hoànthiện phương ánquyhoạchsửdụng đất cấphuyện trướckhi trìnhHộiđồngthẩm
định quy hoạch sử dụng đấtcấp huyện.
- Báocáo tổng hợ p,tiếpthu, giải trìnhýkiến của nhân dân vềquy hoạch sử dụng đất được công
khai trên trang thông tin điện tửcủa UBND cấphuyện. 2.1. PPQL bằng quyền lực
2) Phương pháp quản lý dân chủ 6 16/11/2023 2.1. PPQL bằng quyền lực
3) Phương pháp quản lý tự do
Khái niệm: là tác động khuyến khích, động viên của CTQL đến ĐTQL
trên cơ sở sử dụng quyền lực một cách tối thiểu với những công việc đặc
thù nhằm đạt tới hiệu quả tối ưu.
Công cụ: CTQL sử dụng quyền lực một cách tối thiểu trong việc xây dựng nội quy, quy
chế, chính sách và các quyết đị nh quản lý. Thông tin đa chi ều.
Cách thức tác động: CTQL uỷ quyền tối đa cho cấp dưới và dành cho họ tính độc lập
cao trong công việc; CTQL đóng vai trò là một tư cách pháp nhân, là người cung cấp
thông tin, tham gia công việc như một thành viên của nhóm; CTQL hầu như “không sử
dụng” hệ thống kiểm tra giám sát đối với nhân viên. Việc đánh giá công việc của nhân
viên căn cứ vào kết quả cuối cùng của họ.
Đối tượng, hoàn cảnh và tính chất công v iệc: Phương pháp này gắn liền với những
công việc có tính đặc thù về chuyên môn, với những người năng động, sáng tạo, có
trình độ năng lực, có trách nhiệm. 2.2. Phương pháp kinh tế
Khái niệm: Là cách thức tác động của CTQL tới ĐTQL thông qua lợi ích kinh tế.
Công cụ: Tiền lương, tiền thưởng, phúc lợi, trợ cấp… Cách thức tác động:
Cung cấp điều kiện (cơ sở vật chất, kĩ thuật) và chế độ làm việc (bảo hiểm, bảo hộ lao động);
Xây dựng định mức lao động hợp lý;
Thực hiện chế độ tiền lương, thưởng và phúc lợi công bằng, công khai, minh bạch.
Đối tượng, hoàn cảnh và tính chất công việc: Thực hiện tương đối phổ biến. 7 16/11/2023 2.2. Phương pháp kinh tế
Thuế, phí và lệ phí tài nguyên & môi trường:
• Thuế tài nguyên: là một khoản thu của Ngân sách Nhà nước đối với
các doanh nghiệp về việc sử dụng các dạng tài nguyên thiên nhiên
trong quá trình sản xuất;
• Thuế môi trường: là khoản thu của Ngân sách Nhà nước, nhằm điều
tiết các hoạt động có ảnh hưởng tới môi trường và kiểm soát ô nhiễm môi trường;
• Phí môi trường: khoản thu của Ngân sách dành cho hoạt động bảo
vệ môi trường, tính trên lượng phát thải của chất ô nhiễm và chi phí
xử lý ô nhiễm hoặc khắc phục tác động tiêu cực do chất ô nhiễm gây
ra đối với môi trường. 2.2. Phương pháp kinh tế Thuế tài nguyên: là một khoản thu của Ngân sách Nhà nước đối với các doanh nghiệp về việc sử dụng các dạng tài nguyên thiên nhiên trong quá trình sản xuất 8 16/11/2023 2.2. Phương pháp kinh tế
1. Mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn, trừ nhiên
liệu bay quy định tại khoản 2 Điều này, từ ngày 01 tháng 4 năm 2022
đến hết ngày 31 tháng 12 năm 2022 được quy định như sau: Thuế môi trường: là khoản thu của Ngân sách Nhà nước, nhằm điều tiết các hoạt động có ảnh hưởng tới môi trường và kiểm soát ô nhiễm môi trường 2.2. Phương pháp kinh tế
Phí môi trường: khoản thu của Ngân sách dành cho hoạt động bảo vệ môi
trường, tính trên lượng
phát thải của chất ô nhiễm
và chi phí xử lý ô nhiễm
hoặc khắc phục tác động
tiêu cực do chất ô nhiễm
gây ra đối với môi trường. 9 16/11/2023
2.3. Phương pháp Tổ chức - hành chính
Khái niệm : là cách thức sử dụng các b iện pháp có tính bắt buộc để
điều chỉnh hành vi của ĐTQL theo mục đích của CTQL. Phương pháp
hành chính gắn liền với việc xác lập các cơ cấu tổ chức của CTQL.
Công cụ: công tác tổ chức - cán bộ; văn bản quy phạm pháp luật; quy
định; quy chế; nội quy…
Cách thức tác động: Phân công công việc và giao quyền cho các cấp
quản lý theo đúng chức năng, nhiệm vụ, phù hợp với năng lực; Đánh
giá hiệu quả công việc một cách công bằng; Đề bạt, thuyên chu yển,
buộc thôi việc đối với nhân viên trên cơ sở kết quả lao động của họ.
Hoàn cảnh sử dụng: Tương đối phổ biến. 2.4. Phương pháp tâm lý
Khái niệm: là tác động bằng tâm lý, tình cảm của CTQL đến ĐTQL để
tạo nên sự hiểu biết, chia sẻ và gắn bó giữa các thành viên.
Công cụ: phong trào thi đua, hoạt động tuyên truyền, giáo dục, công đoàn…
Cách thức tác động: tạo cơ hội cho nhân viên tiếp xúc, trao đổi tâm tư,
nguyện vọng,…; giao lưu, tổ chức hoạt động văn hoá - thể thao,
picnic.v.v.; sử dụng uy tín của người quản lý.
Hoàn cảnh sử dụng: phổ biến nhưng phải chọn những hoàn cảnh thích hợp. 10 16/11/2023
2.5. Các phương pháp và kỹ thuật quản lý cụ thể
Các phương pháp lập kế hoạch
Các phương pháp ra quyết định
Các phương pháp tổ chức Các phương pháp kiểm tra
Các phương pháp lãnh đạo
Chi tiết trong các phần sau 11 16/11/2023 Chức năng quản lý 12