Chương1:Tổng quan về kinh tế học
1, Hãy cho biết mục tiêu của các thành viên trong nền kinh tế?
Trả lời: mục tiêu của các thành viên trong nền kinh tế là tính tóan để thu lợi
nhuận một cách tối đa.
2, Trình bày cách thức giải quyết ba vấn đề cơ bản trong các cơ chế kinh tế
khác nhau. Cho biết ưu nhược điểm của từng cơ chế kinh tế? Trả lời:
2.1, Cách thức giải quyết ba vấn đề cơ bản trong các cơ chế kinh tế:
* Cơ chế kinh tế kế hoạch hóa tập trung: Sự can thiệp của nhà nước là quá lớn
về tất cả mọi mặt, đưa ra quyết định về sản xuất và phân phối. Ba vấn đề cơ
bản đều được thực hiện bằng kế hoạch hóa tập trung, do nhà nươc quyết định.
* Cơ chế kinh tế thị trường: ba vấn đề kinh tế cơ bản đều được giải quyết thông
qua quan hệ cung-cầu trên thị trường, do thị trường quyết định.
* Cơ chế kinh tế hỗn hợp: nhà nước và thị trường cùng giải quyết 3 vấn đề cơ
bản, chủ yếu do thị trường quyết định, chính phủ có chi phối nhưng không can thiệp quá sâu.
2.2, Ưu nhược điểm của từng cơ chế kinh tế:
* Cơ chế kinh tế kế hoạch hóa tập trung:
- Ưu điểm: việc quản lý thống nhất, tập trung, hạn chế phân hóa giàu nghèo và
bất công xã hội, giải quyết được nhu cầu công cộng của xã hội. - Nhược điểm:
+ Sinh ra thói quan liêu bao cấp
+ Không kích thích sản xuất phát triển
+ Gặp trục trặc trong khâu phân phối
+ Sử dụng nguồn lực kém hiệu quả
+ Gần như triệt tiêu tính năng động, sáng tạo của doanh nghiệp
* Cơ chế kinh tế thị trường: - Ưu điểm:
+ Nhà sản xuất luôn nỗ lực tối ưu việc phân phối và sử dụng hiệu quả nguồn lực
dưới sức ép tối đa hóa lợi nhuận.
+ Người tiêu dùng được tự do lựa chọn. - Nhược điểm:
+ Do đặt lợi nhuận lên trên hết tất cả dẫn đến phân hóa giàu nghèo, bất công xã
hội, ô nhiễm môi trường...
+ Yêu cầu về dịch vụ an ninh quốc phòng không được đầu tư thỏa đáng
+ Hàng hóa công cộng cần thiết không được đầu tư *
Cơ chế kinh tế hỗn hợp: - Ưu điểm:
+ Phân phối hàng hóa và dịch vụ đến những nơi cần thiết nhất và cho phép giá
cả đo lường cung và cầu
+ Thưởng cho những nhà sản xuất hiệu quả nhất với lợi nhuận cao nhất, giúp
khách hàng nhận được giá trị cao nhất khi tiêu dùng
+ Khuyến khích sự đổi mới để đáp ứng nhu cầu của khách hàng một cách sáng
tạo, rẻ hơn hoặc hiệu quả hơn
+ Tự động phân bổ vốn cho các nhà sản xuất sáng tạo và hiệu quả nhất
+ Việc mở rộng vai trò của chính phủ cũng đảm bảo rằng các thành viên kém
cạnh tranh hơn được quan tâm, giúp đỡ khắc phục một trong những nhược điểm
của kinh tế thị trường - Nhược điểm:
+ Mối quan hệ giữa các nhà hoạch định chính sách , các nhóm lợi ích kinh tế và
thị trường có thể tạo ra các định hướng khiến cho nền kinh tế hỗn hợp không
còn thuần túy cho lợi ích chung
+ Hạn chế này có thể cho phép các nhóm lợi ích chiếm đoạt các nguồn lực khỏi
các hoạt động có năng suất tiềm năng và tìm cách thay đổi chính sách kinh tế
theo hướng có lợi cho họ.
3, Phân biệt giữa kinh tế học vi mô và vĩ mô, giữa kinh tế học thực chứng
và chuẩn tắc. Cho vd minh họa? Trả lời:
* Phân biệt kinh tế học vi mô và kinh tế học vĩ mô:
- Kinh tế học vi mô: nghiên cứu hành vi kinh tế của các chủ thể tham gia vào
nền kinh tế và cách các chủ thể này tương tác với nhau.
+ VD: nghiên cứu cách một chủ quán ăn vỉa hè bán hàng, cách nhà sản xuất
giấy ăn sản xuất và cách thức hai chủ thể này tương tác với nhau ( nhà sản xuất
giấy ăn sẽ cung cấp giấy ăn cho các đại lý, các đại lý bán giấy ăn cho chủ quán ăn vỉa hè)...
-Kinh tế học vĩ mô: Nghiên cứu xu hướng phát triển và phân tích biến động một
cách tổng thể, toàn diện về cấu trúc của nền kinh tế và mối quan hệ giữa các bộ
phận cấu thành của nền kinh tế.
+ VD: các nhà nghiên cứu kinh tế sẽ phân tích các thông tin, xu hướng thị
trường để đưa ra các dự báo về sự biến động của nền kinh tế...
* Phân biệt kinh tế học thực chứng và kinh tế học chuẩn tắc: -
Kinh tế học thực chứng: + giải thích hoạt động của nền kinh tế một cách
kháchquan và khoa học, dự báo về hành vi của các chủ thể phản ứng như thế
nào trước những biến động
+ đưa ra nhận định dựa vào dữ liệu, bằng chứng thực nghiệm
+ VD: giá thịt lợn tăng thì sức mua thịt lợn giảm, giá cá giảm nhu cầu mua cá tăng,... -
Kinh tế học chuẩn tắc: + đưa ra luận giải, đề xuất , khuyến nghị dựa trên
đánh giá theo tiêu chuẩn cá nhân + mang tính chủ quan cao
+ VD: các nhà kinh tế tư vấn chính sách, khuyến nghị cho chính phủ
4, Chi phí cơ hội là gì? Tại sao phải sử dụng khái niệm chi phí cơ hội trong
phân tích lựa chọn kinh tế của các thành viên? Trả lời:
* Chi phí cơ hội là việc đưa ra quyết định đòi hỏi phải có sự so sánh giữa chi
phí và lợi ích, chi phí cơ hội của một thứ là những gì bạn phải từ bỏ để có nó.
* Vì: nguồn lực trong xã hội có hạn không thể đáp ứng mọi nhu cầu của xã hội.
Cần có sự cân nhắc chi phí cơ hội giữa các lựa chọn để tối ưu hóa lợi nhuận.
5, Đường giới hạn khả năng sản xuất là gì?
Trả lời: đường giới hạn khả năng sản xuất thể hiện sự kết hợp của hai loại hàng
hóa mà nền kinh tế có thể sản xuất được với các nguồn lực và công nghệ hiện có.
6, Trình bày khái niệm về kinh tế học?
Trả lời: kinh tế học là môn khoa học xã hội nghiên cứu việc lựa chọn cách sử
dụng hợp lý các nguồn lực khan hiếm để sản xuất hàng hóa, dịch vụ cần thiết
nhằm thỏa mãn tốt nhất nhu cầu của các thành viên trong xã hội.