Trung Quốc: Ảnh hưởng của AI đến Thị Trường Lao Động và Sản Xuất môn Kinh tế chính trị | Trường đại học Mở Hà Nội

lOMoAR cPSD| 48641284
Trung Quốc: Trung Quốc đã đặt mục tiêu trở thành một hội tụ toàn diện của AI và sản xuất thông minh.
Các công ty công nghệ lớn như Alibaba, Baidu và Tencent đang đầu tư mạnh mẽ vào nghiên cứu và phát
triển AI cho sản xuất, cùng với các doanh nghiệp sản xuất truyền thống.
Hoa Kỳ: Hoa Kỳ luôn nằm ở hàng đầu về nghiên cứu và phát triển AI. Các tập đoàn công nghệ lớn như
Google, Microsoft và IBM đang phát triển các giải pháp AI cho ngành sản xuất. Các trung tâm nghiên cứu
và các công ty khởi nghiệp cũng đóng góp đáng kể vào lĩnh vực này.
Đức: Đức đã hình thành một ngành công nghiệp sản xuất thông minh mạnh mẽ với sự hỗ trợ từ chính phủ
và các tổ chức nghiên cứu. Các công ty như Siemens và Volkswagen đã sử dụng AI để tối ưu hóa quy
trình sản xuất và phát triển sản phẩm.
Nhật Bản: Nhật Bản cũng nổi tiếng với sự ứng dụng AI trong lĩnh vực sản xuất. Các công ty như Toyota
đã sử dụng robot và hệ thống tự động hóa dựa trên AI để cải thiện hiệu suất và chất lượng.
Hàn Quốc: Hàn Quốc đã tập trung vào sự phát triển của ngành công nghiệp sản xuất thông minh và cải
tiến quá trình sản xuất bằng cách sử dụng robot hợp tác và hệ thống AI.
Singapore: Singapore đã tạo ra môi trường khuyến khích sự đầu tư và phát triển công nghệ, bao gồm AI,
trong ngành sản xuất. Các công ty sản xuất tại Singapore đang nâng cao sự tự động hóa và quy trình sản xuất thông minh.
Theo số liệu thống kê nói trên, lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI) của Trung Quốc đã đạt được những tiến
bộ đáng kể và thể hiện khả năng đổi mới của mình trong một số lĩnh vực được công nhận trên toàn
cầu. Phạm vi của các ngành công nghiệp quan trọng đang liên tục mở rộng và AI đang dần được
tích hợp vào nền kinh tế thực
Tại Việt Nam, việc sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) được sử dụng rộng rãi trên nhiều lĩnh vực khác
nhau, bao gồm chăm sóc sức khỏe, giáo dục, nông nghiệp, giao thông vận tải và thương mại điện
tử. Đặc biệt trong năm 2023, trí tuệ nhân tạo đã tạo ra một bước tiến mới mang tính đột phá đó là sự
ra mắt của “Đại sứ bán hàng AI” đầu tiên tại Việt Nam thông thạo 60 ngôn ngữ và có những trạng
thái cảm xúc như con người. Đại sứ bán hàng Diễm Hằng AI là sản phẩm của sự kết hợp giữa Công
ty cổ phần Dược phẩm Vinapharma Group và Công ty cổ phần Giải pháp Công nghệ trí tuệ (AI Clip)
với mục tiêu hỗ trợ các nhà bán lẻ tiết kiệm chi phí và quản trị dòng tiền giúp cho hoạt động kinh
doanh được thuận lợi hơn
Năm 2018, lần đầu tiên, Việt Nam tổ chức sự kiện thường niên “Ngày hội Trí tuệ nhân tạo” do Bộ Khoa
học và Công nghệ chủ trì. Từ đó đến nay, “Ngày hội Trí tuệ nhân tạo” đã trở thành một sự kiện khoa học
tin cậy, thu hút sự quan tâm của đông đảo các cơ quan ban hành chính sách, quản lý, tập đoàn công
nghệ, đơn vị nghiên cứu... cùng chung tay thúc đẩy sự phát triển hệ sinh thái trí tuệ nhân tạo tại Việt
Nam. Năm 2020, Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định số 2117/QĐ-TTg, ban hành danh mục công nghệ
ưu tiên nghiên cứu, phát triển và ứng dụng để chủ động tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ
tư. Ở lĩnh vực công nghệ số, danh mục công nghệ ưu tiên gồm: Trí tuệ nhân tạo; Internet vạn vật; công
nghệ phân tích dữ liệu lớn; công nghệ chuỗi khối; điện toán đám mây… Trong số đó, Bộ Khoa học và
Công nghệ xác định AI là công nghệ được ưu tiên hàng đầu(2). lOMoAR cPSD| 48641284
Đầu năm 2021, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 127/QĐ-TTg, ngày 26-1-2021, “Về Chiến
lược Quốc gia về nghiên cứu, phát triển và ứng dụng trí tuệ nhân tạo đến năm 2030”. Chiến lược này
đưa ra mục tiêu cụ thể nhằm đẩy mạnh nghiên cứu, phát triển và ứng dụng, đưa trí tuệ nhân tạo trở
thành lĩnh vực công nghệ quan trọng của Việt Nam trong Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, góp
phần phát triển kinh tế - xã hội và từng bước đưa Việt Nam trở thành điểm sáng về nghiên cứu, phát triển
và ứng dụng AI trong khu vực và trên thế giới (3).
Năm 2022, theo báo cáo "Chỉ số sẵn sàng AI của Chính phủ năm 2022" do Tổ chức Oxford Insights (
Anh) công bố, hiện nay, Việt Nam xếp hạng 55/181 toàn cầu và xếp thứ 6/10 trong ASEAN về chỉ số sẵn
sàng AI. Việt Nam đang có các lợi thế như dân số trẻ, có kỹ năng kỹ thuật số cao, có khả năng thích nghi
nhanh với các giải pháp kỹ thuật số…, là những điều kiện lý tưởng để phát triển công nghệ trí tuệ nhân
tạo AI. Nước ta hiện đã xuất hiện liên hiệp các cộng đồng AI ở Việt Nam, góp phần đưa Việt Nam sánh
vai với các cường quốc trên thế giới, gồm: Câu lạc bộ Khoa - Trường - Viện Công nghệ Thông tin -
Truyền thông Việt Nam FISU; Cộng đồng nghiên cứu, triển khai và ứng dụng trí tuệ nhân tạo AI4Life;
Cộng đồng Chuyển đổi số - Digital Transformation; Cộng đồng Machine Learning cơ bản; Cộng đồng
Google Developer; Cộng đồng Business Intelligence; Cộng đồng VietAI - Trí tuệ nhân tạo Việt. Đây là tiền
đề tốt cho một chặng đường dài phát triển phía trước.
Năm 2023, hàng loạt doanh nghiệp công nghệ lớn của Việt Nam, như Viettel, FPT, Rikkei Soft... bắt đầu
có sự đầu tư rất lớn cho việc nghiên cứu, phát triển, ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong tương lai. Theo đó,
Tập đoàn Viettel đang tập trung nghiên cứu phát triển AI với 3 lĩnh vực chính: Xử lý tiếng nói và ngôn
ngữ tự nhiên, thị giác máy tính và phân tích dữ liệu. Ngoài ra, Viettel đang phát triển thêm lĩnh vực
robotics và digital twin để mở rộng lĩnh vực AI. Trong khi đó, Tập đoàn FPT đang ứng dụng công nghệ AI
trong rất nhiều lĩnh vực, từ chăm sóc sức khỏe, đến giáo dục và giải quyết thủ tục hành chính. Hiện nền
tảng FPT.AI của FPT là hệ sinh thái của hơn 20 dịch vụ AI tiên tiến đang được triển khai tại 15 quốc gia,
với 11 triệu người dùng và 200 triệu người giao tiếp. Hãng Rikkeisoft cũng đã bước đầu tự chủ về công
nghệ AI lõi, như camera thông minh, loa thông minh, robotics… Thời gian tới, Rikkeisoft đẩy mạnh việc
tạo ra các sản phẩm ứng dụng nhờ công nghệ robot và áp dụng trong lĩnh vực thực tế, như khách sạn,
resort và sân golf, cũng như phát triển các ứng dụng AI, tạo ra các ứng dụng cài đặt trên xe(5)…
Trí tuệ nhân tạo (AI) đang có tác động lên thị trường lao động tại Việt Nam. Sự xuất hiện của AI đã
mang đến những thay đổi không nhỏ trong hoạt động sản xuất của con người. Trong cuộc cách
mạng công nghiệp lần thứ tư, trí tuệ nhân tạo đã tạo điều kiện để phát triển thêm ngành nghề mới đó
là những công việc thuộc về nghiên cứu và ứng dụng trí tuệ nhân tạo với mức thu nhập cao. Bên
cạnh đó AI góp phần làm cho quá trình sản xuất trở nên nhanh hơn, tăng năng suất lao động với độ
chính xác cao đồng thời sự xuất hiện của robot thông minh có khả năng thay thế con người làm việc
ở những môi trường khắc nghiệt. Các công việc đơn giản, lặp đi lặp lại được tự động hóa bằng AI
nhằm tiết kiệm sức lao động, giảm thiểu thời gian và tập trung vào công việc sáng tạo hơn. Đặc
biệt trong giai đoạn đỉnh điểm của đại dịch COVID 19, trí tuệ nhân tạo đã được ứng dụng rộng rãi
trong công tác phòng, chống dịch không chỉ làm giảm đi gánh nặng cho ngành y tế mà đối với người
lao động cũng có ý nghĩa rất lớn. Sự bùng phát của dịch bệnh khiến cho hoạt động đi lại gặp khó
khăn. Tuy vậy, ngay từ những ngày đầu bùng phát dịch COVID 19, các phần mềm sử dụng trí tuệ
nhân tạo có chức năng phát hiện sớm, cảnh báo, khoanh vùng, dập dịch cũng như phát hiện người
vượt biên trái phép đã được phát triển, hoàn thiện và đưa vào ứng dụng rộng rãi. Có lẽ, hiệu quả và
gần gũi nhất là phần mềm Bluezone. Việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo đã làm giảm đáng kể khả
năng lây lan, đẩy nhanh tiến độ đẩy lùi dịch bệnh để quay về \
Với thị trường lao động, AI mang đến nhiều lợi ích như hỗ trợ người lao động làm việc tốt hơn, giải
phóng thời gian cho các công việc sáng tạo và mang lại giá trị cao hơn… Sự phát triển của AI cũng sẽ
tạo ra nhiều ngành nghề mới như kỹ sư AI, chuyên viên phân tích dữ liệu, chuyên viên phát triển ứng
dụng AI, chuyên viên tư vấn AI...
Mức lương dành cho những ngành nghề này rất cao. Đây là cơ hội việc làm hấp dẫn, đặc biệt cho thế
hệ trẻ Việt Nam, nếu biết nắm bắt họ nâng cao được kỹ năng, kiến thức, có nhiều cơ hội để cạnh tranh
trên thị trường lao động trong nước lẫn quốc tế. lOMoAR cPSD| 48641284
https://www.saostar.vn/cong-nghe/tri-tue-nhan-tao-ai-tai-thi-truong-viet-nam-202402291202310236.html
Đối với ngành giao thông vận tải:
Dưới sự phát triển của khoa học công nghệ hiện đại, ngành giao thông vận tải có thể được xem
là một ngành chịu ảnh hưởng không nhỏ của trí tuệ nhân tạo. Các ứng dụng mang tính đột phá của
công nghệ trí tuệ nhân tạo như phương tiện tự hành và nhiều những phát minh mới đang dần được
áp dụng và hứa hẹn trong tương lai sẽ thay thế những công nghệ còn chưa hoàn thiện ở thời điểm
hiện tại. Tuy nhiên, nhìn theo một khía cạnh khác, mặc dù đem đến những lợi ích nhất định về kinh
tế nhưng nó cũng gây khó khăn cho đại đa số người lao động. Ví dụ tiêu biểu là sự xuất hiện của xe
tự hành. Để sử dụng loại xe này không cần phải có tài xế, chỉ cần người sử dụng nhập dữ liệu là xe
tự hoạt động theo một cơ chế có sẵn. Điều này quả thực là một sự thành công của công nghệ AI
nhưng vấn đề đặt ra trong hoàn cảnh này đó là trong tương lai, việc áp dụng công nghệ này sẽ trở
nên phổ biến, những người lao động đang kiếm sống bằng nghề lái xe sẽ phải đối mặt với thách
thức rất lớn. Họ sẽ rơi vào tình trạng thất nghiệp. Nhìn xa hơn, nếu AI thực sự thay thế con người
trong các công việc như vậy thì gần như những công việc phổ thông dành cho lao động có trình độ
bình thường sẽ dần bị thay thế bởi công nghệ hiện đại. Tỷ lệ thất nghiệp, đói nghèo sẽ gia tăng kéo theo
đó là sự bất cân bằng trong thu nhập và sự đi xuống của nền kinh tế
Đối với ngành công nghiệp
Ngành công nghiệp hiện đang trải qua một cuộc cách mạng lớn, với các công nghệ kỹ thuật số
mới đóng một vai trò quan trọng. Trong thập kỷ tới, sự chuyển đổi sang công nghệ số sẽ mang lại cơ
hội to lớn cho nền kinh tế của các quốc gia ASEAN, thúc đẩy cả năng suất lao động và sự thành
công của các doanh nghiệp trong nước. Điều quan trọng cần lưu ý là sự đổi mới này không chỉ đòi
hỏi những tiến bộ kỹ thuật, mà còn cả những thay đổi về tổ chức, thương mại và xã hội. Tuy nhiên,
điều đáng nói là nguồn cung lao động trong khu vực có thể gặp biến động đáng chú ý do quá trình
chuyển đổi có ảnh hưởng trực tiếp đến lực lượng lao động.
Một báo cáo được công bố vào năm 2018 bởi Oxford Economics và Cisco, trong đó đã kiểm tra
433 nghề nghiệp trong 21 ngành công nghiệp, dự đoán rằng nguồn cung lao động trong các ngành
này sẽ bị ảnh hưởng đáng kể bởi những tiến bộ công nghệ vào năm 2028. Sáu nền kinh tế phát
triển nhất trong khu vực ASEAN bao gồm Indonesia, Malaysia, Philippines, Singapore, Thái Lan và
Việt Nam có thể chứng kiến sự thay thế lao động của con người bằng trí tuệ nhân tạo. Báo cáo cũng
dự báo rằng khi nền kinh tế ASEAN chuyển sang công nghệ số và tích cực thúc đẩy cuộc cách
mạng Bên cạnh những lợi ích mà AI mang lại cho sự phát triển của ngành y tế như tăng cường
chẩn đoán, tối ưu hóa quy trình và cải thiện chất lượng chăm sóc sức khỏe thì trí tuệ nhân tạo (AI)
cũng đặt ra nhiều thách thức cho nguồn lao động của ngành. Đầu tiên là khả năng bị thay thế công
việc bởi AI. Với sự phát triển vượt bậc, AI có khả năng thay thế con người ở những công việc đơn
giản và lặp lại. Đồng thời, sử dụng AI trong chẩn đoán bệnh cũng tạo ra áp lực về mặt tâm lý cho
những người làm việc trong ngành, để có thể tiếp tục công việc họ phải thích nghi với công nghệ
mới một cách nhanh nhất có thể tuy nhiên không phải ai cũng có thể bắt nhịp nhanh với công nghệ
hiện đại. Không chỉ vậy, áp lực bị thay thế công việc có thể làm giảm hiệu suất và năng suất làm
việc của các nhân viên ngành y tế. Ngoài ra, việc phụ thuộc quá nhiều vào AI có thể làm giảm đi tư
duy chuyên môn của các nhân viên y tế khi họ quá phụ thuộc vào công nghệ thay vì củng cố kiến
thức và học hỏi kinh nghiệm
Sự chuyển đổi về công nghệ có tác động lớn đến nhiều ngành ở Việt Nam, trong đó ngành nông
nghiệp là ngành bị ảnh hưởng nhiều nhất. Trong tương lai, ngành nông nghiệp dự kiến sẽ thừa lao
động do sự thay thế của công nghệ trí tuệ nhân tạo. Nhu cầu lao động chân tay trong nông nghiệp
sẽ giảm do khả năng thay thế con người của công nghệ robot. Hơn nữa, việc sử dụng công nghệ để
nâng cao năng suất cũng sẽ dẫn đến giảm chi phí sản phẩm và thúc đẩy tăng trưởng. Do đó, sẽ có
nhu cầu lao động mới trong các lĩnh vực khác, bao gồm thương mại bán buôn, bán lẻ, sản xuất, xây
dựng và vận tải. Tăng chi tiêu trong lĩnh vực bán lẻ được dự đoán sẽ thúc đẩy nhu cầu việc làm; tuy
nhiên, những vai trò này cũng sẽ đòi hỏi sự nhấn mạnh hơn vào việc áp dụng công nghệ kỹ thuật.
Do đó, các vị trí như quản lý thu ngân, thu ngân và kho xuất nhập khẩu sẽ không còn đòi hỏi một lực
lượng lao động đáng kể. lOMoAR cPSD| 48641284 30