Văn mẫu lớp 10: Phân tích đoạn trích Hồi trống Cổ thành (2 Dàn ý + 9 mẫu) | Cánh diều
Phân tích Hồi trống Cổ thành của La Quán Trung gồm 2 gợi ý cách viết kèm theo 9 bài văn xuất sắc của các học sinh giỏi. Qua bài văn phân tích Hồi trống Cổ thành các bạn sẽ được trang bị kiến thức, suy nghĩ sâu sắc nội dung ý nghĩa của đoạn trích để nhanh chóng biết cách viết bài văn phân tích hay.
Chủ đề: Bài 5: Thơ văn Nguyễn Trãi (CD)
Môn: Ngữ Văn 10
Sách: Cánh diều
Thông tin:
Tác giả:
Tài liệu liên quan:
Preview text:
Dàn ý phân tích đoạn trích Hồi trống Cổ thành Dàn ý số 1 I. Mở bài:
● Giới thiệu về tác giả La Quán Trung và tác phẩm Tam quốc diễn nghĩa
● Giới thiệu khái quát về đoạn trích Hồi trống cổ thành II. Thân bài:
1. Trương Phi và những hiểu lầm đối với Quan Công
a. Phản ứng của Trương Phi khi nghe xong lời của Tôn Càn:
- Chẳng nói chẳng rằng lập tức mặc áo giáp, vác mâu lên ngựa.
- Dẫn một nghìn quân, đi tắt ra cửa Bắc.
⇒ Hành động bột phát, trong tâm thế chiến đấu với kẻ thù.
b. Khi Trương Phi gặp Quan Công: - Trương phi:
● Diện mạo: mắt trợn tròn xoe, râu hùm vểnh ngược.
● Hành động: hò hét như sấm, múa xà mâu chạy lại đâm Quan Công. ● Xưng hô: mày – tao.
● Lập luận buộc tội Quan Công.
● Nguyên nhân: Trương Phi hiểu lầm Quan Công đã phản bội lại mình.
⇒ Trương phi là người ngay thẳng, cứng cỏi, không dung thứ cho kẻ hai lòng. - Quan Công:
● Gọi Trương Phi là “hiền đệ”, “em”. ● Lời lẽ mềm mỏng.
● Nhờ hai chị dâu giải thích hộ.
2. Sự xuất hiện của Sái Dương, giải hiềm nghi và hai anh em đoàn tụ
- Ý nghĩa việc xuất hiện của Sái Dương:
● Đẩy mâu thuẫn của hai anh em lên đến cao trào.
● Là mở nút để minh oan cho Quan Công.
- Trương Phi khi thấy Sái Dương xuất hiện:
● Suy nghĩ: Nghĩ Quan Công đem quân đến bắt mình.
● Hành động: Múa bát xà mâu hăm hở xông lại đâm Quan Công.
● Yêu cầu: Đánh ba hồi trống để Quan Công chém chết tướng giặc thể hiện lòng
thành, thẳng tay đánh trống để thách thức Quan Công.
⇒ Thái độ dứt khoát, kiên quyết của con người ngay thẳng.
⇒ Quan Công chấp nhận thử thách.
- Quan Công giết Sái Dương khi chưa hết một hồi trống:
+ Thái độ, hành động của Trương Phi: rỏ nước mắt, thụp lạy Quan Công.
⇒ Thái độ bao dung, phục thiện đúng lúc.
⇒ Trương Phi là con người giàu tình cảm, nóng nảy, thô lỗ nhưng khôn ngoan và biết trọng lẽ phải.
3. Ý nghĩa của hồi trống cổ thành
● Hồi trống thách thức, minh oan, đoàn tụ của các anh hùng.
● Biểu dương tính cương trực của Trương Phi.
● Ca ngợi lòng trung nghĩa của Quan Công. III. Kết bài:
- Khái quát lại giá trị nội dung và nghệ thuật. Dàn ý số 2 Dàn ý số 2 1. Mở bài
- Giới thiệu vài nét về tác phẩm Tam quốc diễn nghĩa: Là một trong số "Tứ đại danh tác của Trung Quốc".
- Nêu vấn đề cần nghị luận: Đoạn trích Hồi trống Cổ Thành làm nổi bật vẻ đẹp phẩm
chất tuyệt nghĩa của Trương Phi đồng thời hiểu hơn về ý nghĩa của vấn đề "trung thành hay phản bội". 2. Thân bài
- Xuất xứ: "Hồi trống Cổ Thành" nằm giữa hồi thứ 28 của bộ tiểu thuyết Tam quốc diễn nghĩa
- Nội dung: Nói về sự kiện Trương Phi gặp lại Quan Công sau bao ngày xa cách
nhưng với thái độ tức giận, đòi giết cho kì được Quan Công bỏ ngoài tai mọi lời
khuyên ngăn của mọi người và lời giải thích của Quan Vân Trường. Chỉ đến khi Quan
Công lấy đầu tướng của Tào Tháo là Sái Dương sau một hồi trống thì Trương Phi mới
nguôi giận, nghe tên lính kể chuyện thực hư, Trương Phi mới tin anh mình và khóc lóc, thụp lạy.
* Cảnh gặp mặt và mâu thuẫn giữa Trương Phi và Quan Công - Khi nghe tin báo:
+ Quan Công: Khi nghe tin em thì mừng rỡ, nôn nóng, muốn gặp mặt
=> Người giàu lòng trung nghĩa, giàu tình nghĩa và biết nghĩ cho mọi người.
+ Trương Phi: Khi nghe tin Quan Công thì "chẳng nói chẳng rằng... dẫn một nghìn
quân" chạy đến giết Quan Công.
=> Hành động dứt khoát, quyết liệt khẳng định vẻ đẹp cương trực, khảng khái, rõ ràng. - Khi gặp mặt nhau:
+ Quan Công mới gặp Trương Phi vội tránh mũi mâu, nhắc lại tình nghĩa vườn đào và
ra sức thanh minh cho bản thân: "Chuyện này... em đến mà hỏi".
=> Tính cách: Điềm đạm, nhẹ nhàng, kiên nhẫn nhưng không kém phần dứt khoát.
+ Trương Phi: Vừa gặp anh liền quát mắng, nổi giận đùng đùng.
=> Tính cách nóng nảy, cương trực.
* Cảnh hóa giải mọi mâu thuẫn
- Trương Phi đưa ra yêu cầu đối với Quan Công: Muốn chứng minh tấm lòng trung
nghĩa của mình, Quan Công phải chém được đầu tên tướng giặc là Sái Dương.
- Khi Trương Phi đánh trống, Quan Vân Trường múa đao xô lại, dứt khoát chém một
nhát rơi đầu tên tướng giặc.
=> Ý nghĩa chi tiết hồi trống Cổ Thành:
• Giải quyết mâu thuẫn một cách chóng vánh + khắc họa thêm tấm lòng trung
nghĩa của Quan Công, sự thẳng thắn mạnh mẽ của Trương Phi.
• Là minh chứng cho thủ pháp cường điệu, phóng đại - nghệ thuật đặc trưng
trong tiểu thuyết chương hồi. 3. Kết bài
- Khẳng định giá trị nội dung, nghệ thuật của đoạn trích Hồi trống Cổ Thành.
- Nêu suy nghĩ, đánh giá của bản thân về tác phẩm.
Phân tích Hồi trống Cổ Thành (3 Mẫu) Bài làm mẫu 1
“Hồi trống Cố Thành” được trích ở hồi 28:
“Chém Sái Dương anh em hoà giải,
Hồi Cổ Thành tôi chúa đoàn viên”.
“Hồi trống Cổ Thành” đã khắc họa đậm nét thêm tấm lòng trọng nghĩa của Quan
Công và tấm lòng cương trực thuỷ chung của Trương Phi. Trương Phi vốn là một con
người nóng nảy nhưng ngay thẳng cương trực, lòng dạ trước sau như một, luôn biết
phục thiện, dám nhận sai lầm, thiếu sót.
Trương Phi đã từng túm tóc Đốc Bưu lôi tuột ra ngoài quán dịch, kéo thẳng về trước
huyện trói vào tàu ngựa, bẻ một cành liễu đánh vào mông Đốc Bưu chỉ vì tên này là
một sâu dân mọt nước. Trương Phi đến huyện Lỗi Dương hỏi tội Bàng Thống vì
Trương Phi cho rằng Bàng Thống say mê rượu chè, bỏ bê việc nước, nhưng khi thấy
Bàng Thống làm việc đâu ra đấy, không sai sót chút nào thì vội vàng xin lỗi: “Tiên
sinh thật là bậc cao tài, tiểu tử có mắt mà không biết”.
Trương Phi đã ba lần theo Lưu Bị đến Ngọa Long để mời Khổng Minh ra giúp nước.
Trương Phi chán nản, bực tức vì “gã nhà quê kiêu kì” (lời Trương Phi) và đòi đốt lều
cỏ của Gia Cát Lượng, nhưng khi thấy Gia Cát Lượng trong lần ra quân đầu tiên chỉ
bằng một mẹo nhỏ đã phá tan mười vạn quân của Hạ Hầu Đôn tại Tân Dã, Trương Phi
mới vỡ lẽ: “Khổng Minh quả là bậc anh tài”.
Những nét tính cách tốt đẹp đó của Trương Phi được thể hiện khá rõ nét và hoàn chỉnh
trong đoạn trích: “Hồi trống cổ Thành.”
Khi nghe Tôn Càn báo Vân Trường từ Hứa Đô vừa đưa hai phu nhân đến đây, thì
Trương Phi chẳng nói năng gì, lập tức mặc áo giáo, vác mâu lên ngựa, dẫn một nghìn
quân, đi tắt ra cửa Bắc. Khi vừa nhìn thấy Quan Công, Trương Phi mắt tròn xoe, râu
vểnh ngược, hò hét như sấm, múa xà mâu chạy lại đâm Quan Công, vì Trương Phi
nghĩ rằng Quan Công ở với Tào Tháo là giặc, nên Quan Công đã bội nghĩa.
Đây là một cuộc đón tiếp thật đặc biệt, hiếm thấy giữa hai anh em kết nghĩa đã từng
thề sống chết có nhau. Trương Phi nóng nảy đến nỗi bỏ ngoài tai tất cả lời can gián
của Cam phu nhân, Mị phu nhân và Tôn Càn. Trương Phi tiếp tục chửi mắng Quan
Công là “thằng phụ nghĩa” rồi múa bát xà mâu hăm hở trở lại đâm Quan Công. Cho
đến khi thấy Quan Công lấy đầu Sái Dương (viên tướng của Tào Tháo), và nghe lời kể
của một tên lính Tào Tháo thì Trương Phi mới hiểu được lòng dạ trung thực của Quan
Công và nhất là khi nghe những việc Quan Công đã trải qua, Trương Phi đã rỏ nước
mắt khóc, sụp xuống lạy Vân Trường.
Những chi tiết này đã làm hoàn chỉnh tính cách nóng nảy cương trực của nhân vật
Trương Phi. Quan Công là người “tuyệt nghĩa”, khi ở với Tào Tháo, Quan Công vẫn
một lòng, một dạ với Lưu Bị. Khi ở trong dinh Tào, Tào Tháo đã dùng đủ mọi cách để
mua chuộc, nhưng vẫn không được, lòng Quan Công vẫn hướng về Lưu Bị, nghĩ đến
mối tình ba anh em kết nghĩa Lưu - Quan - Trương. Quan Công đã qua năm cửa ải,
chém sáu tướng của Tào để trở về với Lưu Bị. Quan công trước sau “hàng Hán chứ không hàng Tào”
Trong đoạn trích này, để minh oan cho mình, xua tan nghi ngờ, sự hiểu lầm của
Trương Phi, Quan Công đã nhận ngay điều kiện mà Trương Phi đưa ra: phải lấy đầu
Sái Dương trong ba hồi trống. Không đợi đến hồi thứ ba, chỉ mới xong hồi trống thứ
nhất, đầu Sái Dương đã lăn lông lốc dưới đất. Sở dĩ Quan Công hành động kì tài như
vậy là vì ông muốn tỏ rõ ngay tấm lòng trung thực của ông, giải quyết ngay sự hiểu lầm của Trương Phi.
Tam quốc diễn nghĩa là một kiệt tác trong nền văn học cổ điển Trung Quốc. Tam quốc
đã kể lại quá trình hình thành, phát triển và diệt vong của ba tập đoàn phong kiến cát
cứ phân tranh thời Tam quốc là Ngụy - Thục - Ngô trong thời gian 97 năm từ năm
184, năm nổ ra các cuộc khởi nghĩa nông dân Khăn Vàng (Hoàng Cân), đầu mối dẫn
tới cục diện tranh hùng cát cứ, đến năm 280, họ Tư Mã thống nhất Trung Quốc và lập
nên triều đại nhà Tần. Qua đó, La Quán Trung đã lên án chiến tranh, lên án những kẻ
gian xảo, bất nhân như Tào Tháo, ca ngợi những con người nhân đức như Lưu Bị, tài
trí như Khổng Minh, dùng khí như Quan Vũ, Trương Phi, Triệu Vân v.v... thể hiện
ước mơ của nhân dân muốn có được vua hiền, tướng giỏi.
Đoạn trích “Hồi trống cổ Thành” đã khắc hoạ đầy ấn tượng tính cách nóng nảy, nhưng
ngay thẳng, cương trực và biết phục thiện của Trương Phi, đồng thời cũng khắc họa
đậm nét tấm lòng trọng nghĩa của Quan Công. Bài làm mẫu 2
Trong dòng lịch sử Trung Quốc có bốn tác phẩm lớn đã làm nên tứ đại danh tác của
dòng văn học Trung Hoa bao gồm Tây Du kí, Hồng Lâu Mộng, Thủy Hử và Tam
Quốc Diễn Nghĩa. Trong số đó, Tam Quốc Diễn Nghĩa là tác phẩm có ảnh hưởng sâu
sắc nhất đến văn hóa và quân sự của Việt Nam ta cũng như nhiều nước khác trên thế giới.
Tác phẩm Tam Quốc Diễn Nghĩa ra đời vào đầu thời Minh, ra đời trong âm hưởng của
cuộc chiến đấu chống lại sự thống trị xưng bá của Mông Nguyên để khôi phục nhà
Hán. Tác phẩm được sáng tác dựa một phần vào lịch sử và những truyện kịch dân gian.
Tam Quốc Diễn Nghĩa là một tiểu thuyết chương hồi bao gồm một trăm hai mươi hồi,
kể lại quá trình hình thành, phát triển cũng như diệt vong của ba triều đại phong kiến
Trung Hoa là Ngụy, Thục, Ngô đồng thời thể hiện khát vọng hòa bình của nhân dân.
Cuốn tiểu thuyết của tác giả La Quán Trung về tư tưởng đã vạch trần được bản chất
tàn bạo, xấu xa, giả dối của giai cấp thống trị xã hội, phơi bày cục diện chính trị của
Trung Hoa thời kỳ "cát cứ phân tranh" khi mà chiến tranh liên miên, người dân loạn
lạc. Nó còn phơi bày cuộc sống đầy bất trắc, bi thảm, loạn li của người dân trong xã
hội đó đồng thời thể hiện ước mơ về một đất nước yên bình, thịnh trị với vua hiền,
tướng giỏi của nhân dân. Đó là khát vọng hòa bình, thống nhất, một nền hòa bình
nhân đạo mà tác giả La Quán Trung cũng như muôn dân muốn gửi gắm.
Về phần nghệ thuật, Tam Quốc Diễn Nghĩa mang giá trị không chỉ về lịch sử mà còn
về mảng quân sự. Cùng với đó là nghệ thuật kể chuyện vô cùng hấp dẫn, lôi cuốn của
tác giả khiến người đọc say mê từ chương này qua hồi khác, đặc biệt phải kể tới phần
miêu tả các trận đánh cực kì sinh động. Cuốn tiểu thuyết với lượng nhân vật đồ sộ và
mỗi nhân vật chính đều có nét cá tính riêng biệt, sinh động. Tác giả cũng đặt ra những
mâu thuẫn gay gắt trong từng chương hồi, dùng chính mâu thuẫn để giải quyết từng mâu thuẫn.
Đoạn trích Hồi trống Cổ thành là nửa sau hồi thứ hai mươi tám của tác phẩm khi mà
Quan Công đưa hai người chị dâu của mình sang Nhữ Nam, đến Cổ thành thì gặp
Trương Phi. Việc Quan Công hàng Tào Tháo để bảo vệ hai người chị đã bị người em
hiểu nhầm là sự bội nghĩa, một hai đòi giết chết Quan Công mà không chịu nghe ai
khuyên can. Để chứng minh lòng trung trong sạch của mình, Quan Công đã ngỏ ý
chém đầu Sái Dương (tên tướng của Tào Tháo) trong ba hồi trống của Trương Phi.
Chưa dứt hồi đầu, đầu Sái Dương đã rơi xuống đất. Đến lúc đó, Trương Phi mới cởi
bỏ được mối nghi ngờ với Quan Công, nghe kể lại sự việc, nhỏ nước mắt mà thụp lạy Quan Công.
Hồi trống Cổ thành là linh hồn của hồi thứ hai mươi tám, là hồi trống của sự đoàn tụ,
minh oan, của sự trung thành. Nó còn biểu dương sự trung thành trung nghĩa của hai
người anh hùng Quan Công và Trương Phi.
Đoạn trích mở ra bằng cảnh gặp gỡ của hai anh em Quan Công và Trương Phi. Muốn
đến được Nhữ Nam đoàn tụ với Lưu Bị, Quan Công buộc phải đưa hai người chị của
mình qua Cổ thành, đến đây thì bất chợt nghe tin Trương Phi đang có mặt tại đây. Vui
mừng khôn xiết, Quan Công cho mời Trương Phi ra trước cổng thành. Thế nhưng,
nhận lại chỉ là sự đối mặt giữa hai người và một ngàn binh lính phía sau Trương Phi.
Nguyên cớ bởi vì Trương Phi cho rằng Quan Công đã hàng Tào Tháo mà phản bội ơn
nghĩa vườn đào của ba anh em. Là một người có tính cách nóng nảy, bộc trực, thẳng
tính, dứt khoát và cương trực, Trương Phi vừa hay tin đã nổi giận đùng đùng. Trái lại
Quan Công lại là một người biết từ tốn, khoan dung và cẩn trọng, tuy thế cả hai đều là
những người anh hùng trung nghĩa.
Ở đây, tác giả đã xây dựng lên cuộc đối mặt vô cùng kịch tính với hai nhân vật có nét
tính cách trái ngược hoàn toàn nhau. Nghệ thuật miêu tả tính cách nhân vật ở đây vô
cùng xuất sắc, qua đó mà La Quán Trung đã bộc lộ được cá tính cũng như làm rõ thêm
những mâu thuẫn trong câu chuyện.
Đầu tiên phải kể tới là nhân vật Trương Phi. Ấn tượng đầu tiên đến với người đọc là
một Trương Phi cực kì nóng nảy, uất hận, dứt khoát. Khi nghe tin người anh của mình
đã hàng Tào, một hai đòi giết chết cho hả giận. Thế nhưng cũng là Trương Phi ấy khi
nghe được đầu đuôi câu chuyện đã nhỏ lệ mà thụp xuống lạy Quan Công, một con
người vô cùng giàu tình cảm.
La Quán Trung không đưa ra những lời nhận xét trực tiếp về từng con người trong câu
chuyện mà ông lại dùng những cử chỉ, những nét tính cách riêng biệt, những hành
động và đặt vào trong mối quan hệ với nhân vật khác để nhân vật chính tự bộc lộ nét
tính cách của mình. Với Trương Phi, ông để nhân vật đưa ra hành động vô cùng quyết
liệt "Trương Phi mắt tròn xoe, râu vểnh ngược, hò thét như sấm. múa xà mâu chạy lại
đâm Quan Công", cùng với đó là những lời nói vô cùng tức giận: "hầm hầm quát;"
Mày đã bội nghĩa còn mặt nào đến gặp tao nữa?". Hành động và ngôn từ của Trương
Phi hết sức bộc trực, nóng nảy, biểu lộ cho một cá tính cực kì nóng nảy, dứt khoát và
cương trực của bậc đại trượng phu.
Trong mối quan hệ với các nhân vật khác, mặc dù được Tôn Càn cùng hai người chị
dâu ra sức thanh minh cho Quan Công, nhưng Trương Phi không hề thay đổi ý định
của mình. Qua đó có thể thấy, hành động đối đầu của Trương Phi khi gặp Quan Công
ở Cổ thành là một hành động đã được suy nghĩ cẩn trọng, không phải là hành động
bộc phát trong lúc nóng giận. Bởi xưa nay, lời thề trung nghĩa của những bậc trượng
phu vô cùng thiêng liêng, nếu vi phạm thì chỉ có cái chết mới có thể bù đắp nổi.
La Quán Trung đã đặt Trương Phi vào một tình huống vô cùng kịch tính nhằm bộc lộ
tính cách của nhân vật, đồng thời sử dụng phương pháp miêu tả trái ngược, một
Trương Phi tuy nóng nảy, bộc trực nhưng lại cực kì trọng tình cảm, tình nghĩa huynh đệ.
Đối mặt với Trương Phi là Quan Công, tác giả đã đặt nhân vật này vào trong một tình
huống hết sức kịch tính khi bị nghi ngờ trở thành kẻ phản bội anh em của mình. Cũng
như Trương Phi, Quan Công được tác giả miêu tả thông qua những hành động, cử chỉ
của mình. Với bút pháp miêu tả cổ điển, tác giả đã dựng lên điển hình của người
trượng phu trượng nghĩa.
Đoạn trích Hồi trống Cổ thành được xây dựng với một kết cấu hoàn chỉnh, có mở đầu,
phát triển sự việc, với nút thắt được hình thành và mở nút một cách triệt để. Nếu như
mở đầu là hình ảnh Quan Công đến Cổ thành và gọi Trương Phi ra đón thì cách triển
khai câu chuyện là khi mâu thuẫn nảy sinh giữa hai anh em. Những xung đột kịch tính
diễn ra giữa Quan Công và Trương Phi được mở ra với nguyên do Trương Phi vô
cùng tức giận với Quan Công vì cho rằng Quan Công đã bội nghĩa, phản bội huynh đệ
đi theo kẻ thù, bất trung bất nghĩa. Thế nhưng Trương Phi đâu biết rằng mọi nước đi
của Quan Công đều vì bảo hộ hai người chị dâu yếu đuối nên mới trái lời thề, với khí phách anh hùng của mình.
Xung đột được phát triển liên tục một cách hết sức logic. Trước khi gặp mặt, nếu như
Trương Phi vừa nghe tin Quan Công tới đã không nói năng gì mà chỉ “mặc áo giáp,
vác mau lên ngựa, dẫn quân ra cửa bắc”, “mặt trợn tròn, râu hùm vểnh ngược, hò hét,
múa mâu đòi đâm Quan Công”, một tâm trạng hết sức kích động, cực kì giận dữ tới
sục sôi thì Quan Công lại hoàn toàn trái ngược.
Không hề biết rằng người em kết nghĩa đang vô cùng giận dữ với mình, Quan Công
khi gặp mặt Trương Phi thì vô cùng mừng rỡ, “giao long đao cho Chiêu Thương cầm,
tế ngựa lại đón”. Đến khi thấy người em cầm mâu đâm thẳng về phía mình, Quan
Công mới giật mình vừa tránh mũi mâu vừa nhắc hỏi em rằng tại sao làm vậy “hiền đệ
cớ làm sao, há quên nghĩa vườn đào ru?”. Thái độ của Quan Công vừa hết sức điềm
tĩnh, lại hết sức mềm mỏng, nhượng bộ. Trong khi Trương Phi tức giận xưng hô mày
– tao, mắng anh rằng “mày đã bội nghĩa còn mặt nào đến gặp tao?”, khẳng định hai
người chị dâu bị lừa, Trương Phi cho rằng đã là người trung nghĩa thì phải trung
thành, “thà chết chứ không chịu nhục”. Trương Phi - một con người chính trực có cái
nhìn rất rõ ràng về chữ trung, chính vì vậy khi Tôn Càn cất lời bênh vực Quan Công
thì Trương Phi đã mắng rằng “mày cũng nói láo, nó đâu có bụng tốt, nó đến đây dễ bắt
ta đó”. Bộc lộ cho người ta thấy một vị tướng quân vô cùng dũng mãnh nhưng cũng
vô cùng nóng nảy, cương trực, có phần thô lỗ nữa. Trái lại, Quan Công lại vô cùng
điềm tĩnh, nói với Trương Phi bằng những lời lẽ vô cùng nhẹ nhàng, thái độ khuyên
bảo, nói câu nào cũng xưng là hiền đệ, hơn thế, Quan Công còn cầu cứu hai người chị
dâu, dùng lời của hai người chị mà thanh minh với người em của mình “hiền đệ nói
vậy thì oan uổng cho ta quá”, “nếu ta đến bắt em tất phải mang theo quân mã chứ?”.
Từng lời nói vô cùng nhẫn nại giải thích, dù rằng Quan Công đang trong tình thế vô
cùng ngặt nghèo nhưng vẫn luôn điềm tĩnh, khoan dung mà giải quyết vấn đề.
Thế nhưng, mối mâu thuẫn giữa hai anh em còn chưa sáng tỏ thì nút thắt của câu
chuyện lại được tác giả buộc chặt hơn nữa bằng sự kiện Sái Dương đem theo quân mã
đến Cổ thành. Chính sự việc này tuy ngẫu nhiên mà lại vô cùng hợp lý đã đẩy mâu
thuẫn, mối nghi ngờ của Trương Phi với Quan Công lên tột đỉnh gay gắt, buộc phải
giải quyết vấn đề bằng hành động.
Chính trong lúc này, Quan Công đã mở lời với người em kết nghĩa vườn đào rằng
“hiền đệ hãy khoan, xem ta chém tên tướng ấy, để tỏ lòng thực của ta”. Một lời nói
thốt ra vừa tỏ lòng trung nghĩa, vừa giãi bày nỗi oan khiên của mình. Thế nhưng,
Trương Phi lại không dễ dàng để Quan Công thực hiện nhiệm vụ của mình, Trương
Phi đã thẳng thắn bắt Quan Công phải chém đầu Sái Dương chỉ trong vòng ba hồi
trống. Không những vậy, Trương Phi còn thẳng tay đánh trống, không chút chần chừ,
bởi lẽ hắn đã quyết tìm ra sự thật và lẽ phải, cái mong muốn ấy thôi thúc hắn muốn
biết được sớm nhất. Giờ đây, nhiệm vụ này không còn là một nhiệm vụ bình thường
nữa mà trở nên vô cùng khó khăn, đầy nguy hiểm. Vậy nhưng, Quan Công để chứng
minh cho lòng thành của mình đã không ngần ngại nhận lời, và quả đúng là người anh
hùng dũng mãnh, hồi trống đầu tiên còn chưa dứt, đầu Sái Dương đã rơi. Quan Vũ quả
không hổ danh là một bậc tướng quân đầy oai phong, tài giỏi.
Thử thách qua đi, Trương Phi mới phần nào bình tâm lại, suy nghĩ mọi vấn đề của câu
chuyện, hỏi kĩ tên lính cùng hai người chị dâu của mình, lúc bấy giờ, hắn mới thực tin
Quan Vũ, “rỏ nước mắt khóc, thụp lạy Vân Trường”. Có thể nói, Trương Phi là một
người tướng dũng mãnh, nóng nảy, nhưng lại cương trực, hắn biết nhận ra sai lầm,
biết sửa sai và phục thiện. Còn Quan Vũ đã chứng tỏ mình là một bậc đại trượng phu
không chỉ có tài năng hơn người mà khí phách cũng vô cùng bất khuất.
Hồi trống Cổ thành kết thúc nhưng dư âm trong lòng người đọc chúng ta còn lại vô
cùng mạnh mẽ. Hồi trống vang lên trong lòng Cổ thành như tiếng trống của sự thử
thách tấm lòng trung kiên, sự minh oan và sự đoàn tụ. Đặt tên là Hồi trống Cổ thành
vừa gợi lên không khí trận mạc, gợi lên mâu thuẫn giữa hai người anh em Trương Phi
và Quan Công, giữa Quan Công và Sái Dương, đó là những mâu thuẫn vừa gay gắt,
vừa là điểm chính, là nút thắt đẩy câu chuyện lên cao trào. Hồi trống ấy gióng lên với
điều kiện của Trương Phi, vừa là quan tòa phán xét Quan Vũ, buộc Quan Vũ phải
chém đầu Sái Dương trong thời gian nhanh nhất, nó cũng thúc đẩy khát vọng minh
oan của Quan Vũ và khiến hắn có thêm sức mạnh để tỏ bày tấm lòng của mình. Cuối
cùng, hồi trống đó là không khí hào hùng của chiến trận, thúc giục tinh thần, sĩ khí
chiến đấu, vừa ngợi ca khí phách của những người anh hùng, ca ngợi sự chiến thắng, niềm tin vào họ.
Về phần nghệ thuật, La Quán Trung đã vô cùng xuất sắc khi xây dựng lên những hình
tượng nhân vật điển hình, mang tính biểu tượng vô cùng lớn. Ông cũng không trực
tiếp bộc lộ tính cách nhân vật mà xây dựng nó qua cử chỉ, lời nói, hành động của từng
người. Nghệ thuật kể chuyện theo tiểu thuyết chương hồi được tác giả sử dụng triệt
để, xây dựng tình huống truyện với những xung đột kịch tính, tạo nên sức hấp dẫn vô
cùng lớn cho người đọc.
Đoạn trích Hồi trống Cổ thành đem lại cho người đọc chúng ta thật nhiều cảm xúc.
Không chỉ là sự hồi hộp chờ đợi sự minh oan của Quan Công, những hành động của
Trương Phi mà còn cho chúng ta những âm hưởng của tình nghĩa huynh đệ gắn kết.
Tam Quốc Diễn Nghĩa nói chung và đoạn trích Hồi trống Cổ thành nói riêng quả thực
là tác phẩm vô cùng xuất sắc, xứng đáng là một trong tứ đại danh tác nổi tiếng nhất của Trung Hoa. Bài làm mẫu 3
Có thể nói tiểu thuyết chương hồi là thể loại đạt được nhiều thành tựu nổi bật nhất
trong kho tàng văn học thời Minh - Thanh ở Trung Quốc. Một trong những tác phẩm
nổi tiếng thời kì này phải kể đến "Tam quốc diễn nghĩa" của La Quán Trung. Ông là
tác giả đã có những đóng góp xuất sắc cho thể loại tiểu thuyết lịch sử thời Minh -
Thanh và "Tam quốc diễn nghĩa" có ảnh hưởng sâu sắc đến Việt Nam và các nước trên thế giới.
Đây là tác phẩm lớn gồm 120 hồi được ra đời vào đầu thời nhà Minh (1368 - 1644) kể
chuyện "cát cứ phân tranh" của ba tập đoàn phong kiến Ngụy - Thục - Ngô với các
cuộc chiến tranh diễn ra liên miên, đời sống nhân dân khổ cực trong gần 100 năm của
nước Trung Quốc thời cổ. Đoạn trích "Hồi trống Cổ Thành" thuộc hồi 28 của tác
phẩm. Nội dung của đoạn trích kể về việc Quan Công đưa hai chị đến Cổ Thành thì
biết Trương Phi đang chiếm thành, tạm lấy chốn nương thân liền sai Tôn Càn vào
thành báo tin để Trương Phi ra đón hai chị. Gặp lại Trương Phi, Quan Công "mừng rỡ
vô cùng" còn Trương Phi do hiểu nhầm Quan Công "hàng Tào Tháo" nên "múa xà
mâu chạy lại đâm Quan Công". Đang trong lúc phân trần sự thật thì quân Tào kéo đến,
Quan Công đã lấy đầu của Sái Dương - tên tướng cầm đầu quân Tào. Sau này, Trương
Phi mới tin Quan Công và "mời hai chị vào thành".
Đoạn trích này đã khắc họa thành công hai nhân vật Trương Phi và Quan Công với
những đặc điểm tính cách nổi bật. Lưu Bị, Quan Công, Trương Phi là anh em kết
nghĩa nơi vườn đào, có lời thề sống chết bên nhau. Họ cùng có chí khôi phục lại nhà
Hán, mang lại thái bình cho đất nước và sự ấm no cho nhân dân. Kẻ nào phản bội lại
nghĩa tình anh em thì đó là kẻ bất trung, bất nghĩa. Trước đó, họ nương náu dưới
trướng Tào Tháo nhưng khi hiểu được bản chất gian hùng của Tào Tháo nên họ đã bỏ
đi. Vì phải "hộ tống hai chị dâu nên Quan Công tạm hàng Tào Tháo với điều kiện
hàng Hán chứ không hàng Tào". Tào Tháo tìm mọi cách thu phục Quan Công nhưng
khi biết tin Lưu Bị đang ở bên Viên Thiệu thì Phi trả hết con dấu, châu báu, lên đường
tìm anh. Đến Cổ Thành thì Quan Công gặp Trương Phi và bị Trương Phi hiểu nhầm.
Với tính tình nóng nảy, cương trực, Trương Phi "mắt trợn tròn xoe, râu hùm vểnh
ngược, hò hét như sấm, múa xà mâu chạy lại đâm Quan Công". Trương Phi "hầm hầm
quát" người anh em kết nghĩa vườn đào với mình năm xưa: "Mày đã bội nghĩa, còn
mặt nào đến gặp tao nữa?" và quyết liều sống chết với Quan Công.Trương Phi không
nghe bất cứ một lời giải thích nào từ Quan Công, Cam phu nhân, Mi phu nhân và Tôn
Càn. Trương Phi không xưng hô lễ nghi như "nhị ca" -"tiểu đệ" mà xưng "tao" -
"mày", gọi Quan Công là "nó", là "thằng phụ nghĩa". Điều ấy chứng tỏ Trương Phi là
con người thẳng thắn, không thể dung tha cho kẻ đã phản bội anh em, làm những điều
phi nghĩa. Nhân vật này còn quả quyết khẳng định: "Hai chị bị lừa dối đấy. Trung thần
thà chịu chết chứ không chịu nhục. Có lẽ đâu đại trượng phu lại thờ hai chủ?" Đó là
câu nói thể hiện lí lẽ, quan điểm và sự dứt khoát của Trương Phi. Bậc bề tôi quyết
trung thành với vua, thà chịu chết chứ không chịu đầu hàng kẻ thù.
Mâu thuẫn giữa hai nhân vật được La Quán Trung đẩy lên cao trào khi Trương Phi
trông thấy quân Tào kéo đến do Sái Dương dẫn đầu, "vác đao tế ngựa xông đến". Vốn
đã nghi ngờ Quan Công ngay từ đầu nên khi trông thấy cảnh tượng "bụi bay mù trời,
một toán quân mã kéo đến, cờ hiệu phấp phới chính là cờ Tào" như đến để bắt mình
nên Trương Phi lại càng nổi giận và "múa bát xà mâu hăm hở xông lại đâm Quan
Công". Khi Quan Công tỏ lòng thực của mình bằng cách chém tên tướng Sái Dương
thì Trương Phi cũng kiên quyết ra điều kiện: "Nếu mày quả có lòng thực, ta đánh ba
hồi trống, mày phải chém được tên tướng ấy". Đây là cơ hội để Quan Công chứng
minh được sự trong sạch và tấm lòng ngay thẳng, trung nghĩa của mình.
Chưa dứt một hồi trống, "đầu Sái Dương đã lăn dưới đất", "quân Tào chạy tan tác"
nhưng kết quả ấy cũng chưa thuyết phục được lòng tin của Trương Phi. Chỉ khi nghe
một tên lính kể chuyện Sái Dương nghe tin Quan Công giết cháu ngoại mình bèn "nổi
giận đùng đùng" muốn sang Hà Bắc đánh Quan Công nhưng Tào Tháo không cho đi,
"nhân sai Nhữ Nam đánh Lưu Tích" không ngờ đi đến Cổ Thành gặp Quan Công thì
lúc đó Trương Phi mới "tin anh là thực" và "mời hai chị vào thành". Hai người chị kể
cho Trương Phi nghe những việc mà Quan Công trải qua khiến Trương Phi "rỏ nước
mắt khóc, thụp lạy Vân Trường". Trương Phi tuy tính tình nóng nảy nhưng khi hiểu
hết câu chuyện và hoàn cảnh của người anh kết nghĩa thì đã tin tưởng và phục thiện.
Đó là một trong những vẻ đẹp nhân cách của nhân vật này.
Bên cạnh đó, tác giả La Quán Trung cũng khắc họa nhân vật Quan Công với tính cách
khiêm nhường, trung nghĩa, thủy chung với tình anh em kết nghĩa vườn đào. Khi gặp
được Trương Phi, Quan Công "mừng rỡ vô cùng, giao long đao cho Châu Thương
cầm, tế ngựa lại đón". Ngay cả khi bị Trương Phi gọi là "mày", "thằng","nó" nhưng
Quan Công vẫn giữ cách xử sự đúng mực, độ lượng khi gọi Trương Phi là "em" và
"hiền đệ". Quan Công hết sức bình tĩnh khi "tránh mũi mâu", nhờ hai chị làm nhân
chứng cho sự trung thành của mình. Không những thế, Quan Công rất coi trọng tình
nghĩa anh em đã có và muốn chứng minh điều ấy qua hành động chém Sái Dương "để
tỏ lòng thực". Trước sự nghi ngờ của Trương Phi lớn như vậy nhưng Quan Công vẫn
giữ được bình tĩnh và sự từ tốn của bản thân để minh oan.
Hồi trống có ý nghĩa thâu tóm toàn bộ linh hồn, mang lại không khí chiến trận cho
đoạn trích. Đó là hồi trống thách thức, minh oan, đoàn tụ của ba anh em của Lưu Bị,
Quan Công, Trương Phi. Đoạn trích đã thể hiện được tính cương trực của Trương Phi
và lòng trung nghĩa của Quan Công. Kết cấu của "Hồi trống Cổ Thành" như một vở
kịch hoàn chỉnh và mang những đặc điểm nghệ thuật tiêu biểu của tiểu thuyết chương
hồi. Tác phẩm "Tam quốc diễn nghĩa" không chỉ phơi bày cục diện chính trị Trung
Hoa lúc bấy giờ mà còn để lại những bài học về nhân, lễ, nghĩa, trí, tín của Nho giáo,
các cách ứng xử của bậc quân tử. Đây cũng là nguyên nhân khiến tác phẩm luôn có
sức hấp dẫn đối với các thế hệ bạn đọc.
Phân tích đoạn trích Hồi trống Cổ thành (2 Mẫu) Bài làm mẫu 1
Hồi trống Cổ Thành là tên do người biên soạn đặt cho đoạn trích ngắn ở giữa hồi 28,
có hai câu thơ làm tiêu đề:
Chém Sái Dương anh em hòa giải,
Hồi Cổ Thành tôi chúa đoàn viên.
Chữ "hồi" trong câu thơ này có nghĩa là trở về, chứ không phải là hồi trống như trông
tên đoạn trích.Tam quốc diễn nghĩa của La Quán Trung có nhiều nhân vật, nhưng sinh
động nhất, gây ấn tượng sâu sắc nhất cho người đọc là Tào Tháo, Khổng Minh, Quan Công và Trương Phi.
Lúc mới dựng nghiệp, nhà Thục còn yếu, trong khi quân Tào rất mạnh, vì thế nên
quân Thục thua liên tiếp. Lưu Bị cùng Đổng Thừa, Vương Tử Phục, Quan Công,
Trương Phi bàn mưu kế chống lại Tào Tháo. Bị bại lộ, Tào Tháo giết bọn Đổng Thừa
rồi kéo hai mươi vạn quân đánh Lưu Bị. Ba anh em Lưu, Quan, Trương thua trận, mỗi
người chạy một ngả. Lưu Bị chạy sang Nhữ Nam ở nhờ Viên Thiệu, Quan Công bị
khốn ở Thổ Sơn, Trương Phi tá túc ở Cổ Thành. Trong lúc hoạn nạn, Quan Công theo
lời Trương Liêu đưa hai người vợ của Lưu Bị là Cam phu nhân và Mi phu nhân sang ở
nhờ Tào Tháo. Tạm hàng Tào Tháo nhưng Quan Công ra điều kiện rằng nếu biết Lưu
Bị ở đâu thì sẽ đi tìm ngay.
Biết tin Lưu Bị đang ở trên đất Viên Thiệu, Quan Công đưa hai chị dâu đi tìm. Tào
Tháo vì muốn lưu giữ Quan Công để dùng nên không cấp giấy qua ải, nhưng cũng
không sai tướng đuổi bắt. Các tướng của Tào Tháo không cho Quan Công qua ải nên
ông phải mở đường máu mà đi: Quan Công đã phải chém sáu tướng Tào để vượt qua
năm cửa ải: Qua ải Đông Lĩnh chém Khổng Tú. Đến ải Lạc Dương chém Hán Phúc và
Mạnh Thần. Qua Nghi Thủy giết Biện Hỷ. Vượt ải Huỳnh Dương chém Vương Thực.
Đến bờ Hoàng Hà giết Tần Kỳ.
Đoạn trích kể về cuộc "đụng độ" đặc biệt giữa hai anh em kết nghĩa là Quan Công và Trương Phi ở cổ Thành.
Trên đường sang Nhữ Nam tìm Lưu Bị, đến cổ Thành, Quan Công hỏi thăm được biết
Trương Phi đang ở đấy nên xiết bao vui mừng. Trương Phi vốn nghi ngờ Quan Công
ăn ở hai lòng đã lầm tưởng là Quan Công lừa mình để bắt nộp cho Tào Tháo nên giận
dữ không thèm tiếp, đã thế còn sỉ mắng và dọa đánh. Ngẫu nhiên, lúc đó tướng Tào là
Sái Dương dẫn quân ầm ầm kéo đến khiến Trương Phi càng khẳng định thêm nghi
ngờ của mình là đúng. Thanh minh không được, Quan Công hứa sẽ chém đầu tướng
Tào để tỏ lòng thành. Trương Phi ra điều kiện sau ba hồi trống, Quan Công phải chém
rơi đầu tướng Tào thì mới tin. Nhưng Trương Phi vừa đánh dứt một hồi trống thì đầu
Sái Dương đã rơi xuống đất. Trương Phi tạm nguôi giận nhưng chỉ sau khi nghe tên
lính hầu của Sái Dương bị Quan Công bắt kể đầu đuôi mọi chuyện thì chàng mới tin,
rỏ nước mắt khóc, thụp lạy Vân Trường. Quan Công vào được Cổ Thành, "cửa ải thứ
sáu" và cũng là cửa ải thử thách ghê gớm nhất đối với lòng trung nghĩa.
Đoạn trích Hồi trống cổ Thành rất giàu kịch tính, đậm không khí chiến trận và khí
phách anh hùng. Lối kể chuyện của tác giả giản dị, không tô vẽ, không bình phẩm.
Linh hồn đoạn trích kết tụ trong hồi trống của Trương Phi. Đó là hồi trống ra quân,
cũng là hồi trống thu quân, hồi trống thách thức, giải oan và đoàn tụ. Chủ đề đoạn
trích toát lên hai ý: Tính cách nóng nảy nhưng tuyệt vời trung nghĩa của Trương Phi
và ý nghĩa sâu xa của hồi trống Cổ Thành.
Trương Phi là con người thẳng như làn tên bắn, sáng như tấm gương soi. Ông không
chấp nhận sự quanh co, lắt léo. Đối với Trương Phi, đen trắng phải rõ ràng; với kẻ thù
thì chỉ có thể nói chuyện bằng gươm giáo. Tính cách Trương Phi vốn dĩ là nóng nảy,
bộc trực và đơn giản, song để xác định Quan Công trung thành hay phản bội, Trương
Phi lại không đơn giản chút nào. Khi nghe tin Quan Công đến, Trương Phi giận dữ
mắt trợn tròn xoe, râu hùm vểnh ngược, hò hét như sấm, múa xà mâu chạy lại đầm Quan Công.
Câu hỏi của Quan Công: Hiền đệ cớ sao như thế, há quên nghĩa vườn đào ư? làm cho
Trương Phi bừng bừng nổi giận. Ý của Quan Công là muốn nhắc lại việc ba anh em
kết nghĩa vườn đào để uốn nắn thái độ quá khích của Trương Phi, không ngờ lại như
đổ thêm dầu vào lửa, càng làm cho Trương Phi thêm phẫn nộ. Theo Trương Phi, Quan
Công ở chung với Tào Tháo một thời gian, nhận tước vị Tào Tháo phong cho đã là
phản bội; đã phản bội mà còn dám động đến chuyện kết nghĩa vườn đào thì lại càng
đáng căm thù và phỉ nhổ. Quan Công phản bội thì phải xử đúng như lời thề trước đây:
Nếu ai bội nghĩa quên ơn thì trời, người cũng giết. Những lời thanh minh cho Quan
Công của hai chị dâu và Tôn Càn không làm dịu bớt cơn thịnh nộ của Trường Phi.
- Khoan đã chú Ba, khoan đã! Chớ hấp tấp mà làm càn bây giờ. Chú Hai không biết
tin tức mọi người nên phải tạm nương mình bên Tào. Nay đã biết anh nhà ở Nhữ
Nam, không ngại hiểm trở, đưa bọn ta đến đây. Chú không được nghĩ lầm như thế!
Mi phu nhân cũng nói: - Chú Hai trước ở Hứa Đô, thực là bất đắc dĩ.
Phi nói: - Hai chị bị lừa dối đấy. Trung thần thà chịu chết không chịu nhục. Có lẽ đâu
đại trượng phu lại thờ hai chủ?
Quan Công nói: - Hiền đệ đừng nói như vậy, oan uổng quá.
Tôn Càn cũng nói: - Vân Trường đến đây là cốt để tìm tướng quân.
Trương Phi mắng: - Mày cũng nói láo, nó đâu có bụng tốt, nó lại đây tất là để bắt ta đó!
Tôn Càn bênh vực Quan Công không được mà Cam phu nhân, Mi phu nhân thanh
minh hộ cũng vô hiệu. Với Trương Phi, dẫu có "trăm nghe" cũng không bằng "một
thấy". Trước vấn đề trọng đại, Trương Phi đã hết sức cẩn trọng. Quan Công thanh
minh: Nếu ta đến bắt em, tất phải đem theo quân mã chứ! Trương Phi trỏ tay đằng xa,
nói: Không phải quân mã là gì kia? Sự hiểu lầm đã lên tới điểm đỉnh vì một chi tiết
ngẫu nhiên : Lúc ấy, tình cờ tướng Tào là Sái Dương dẫn quân truy đuổi Quan Công
đang tới gần. Để xoá bỏ mối nghi ngờ của Trương Phi, Quan Công chỉ có cách là
chém đầu Sái Dương. Trương Phi ra điều kiện bất khả kháng là sau ba hồi trống, Quan
Công phải chém rơi đầu tướng của Tào Tháo. Dứt lời, Trương Phi lập tức đánh trống.
Bao nhiêu uất ức, căm giận của Trương Phi như dồn cả vào cánh tay thúc trống. Chỉ
sau một hồi, đầu Sái Dương đã lăn dưới đất.
Tưởng thế là mọi việc đã rõ và câu chuyện nhanh chóng đi đến kết thúc, song thực tế
lại diễn ra không đơn giản. Mãi đến khi nghe một tên lính bị bắt kể về lí do Sái Dương
đến cổ Thành là để truy đuổi và trị tội Quan Công vì đã giết cháu ngoại hắn ; rồi
Trương Phi còn hỏi kĩ việc ở Hứa Đô, bấy giờ Phi mới tin anh là thực. Tác giả vẫn
chưa để Trương Phi vội biểu lộ rõ thái độ ngay lúc ấy mà cho tới lúc đã vào cổ Thành,
nghe hai chị dâu kể lại những việc Quan Công đã trải qua thì Trương Phi nghe hết
chuyện, "rỏ nước mắt khóc, thụp lạy Vân Trường".
Thô lỗ và tinh tế là hai nét tính cách đối lập song ở trong đoạn trích này, chúng lại
xuất hiện trong cùng một nhân vật Trương Phi. Trong cuộc đời, Trương Phi đã từng
dùng mưu mẹo tinh vi để bắt sống Lưu Đại, tướng giỏi của Tào Tháo và bắt sống
Nghiêm Nhan ở đất Ba Thục mà không hề làm hao tổn một binh sĩ! Thô trung hữu tế
(trong cái thô có cái tinh tế) là biện chứng của cuộc sống. Thô lỗ và tinh tế ở đây đều
là biểu hiện lòng trung thành tuyệt đối của Trương Phi. Với Trương Phi, trong tình
huống ở cổ Thành, việc hạ thủ Quan Công có lẽ còn dễ hơn, đơn giản hơn là kiểm
nghiệm lòng trung thành của Quan Công. Cái khéo léo của tác giả là đã tạo ra những
tình huống để cho cả hai nét trái ngược trong tính cách Trương Phi cùng bộc lộ vừa tự
nhiên, vừa sinh động, hấp dẫn.
Trong đoạn trích Hồi trống cổ Thành, Quan Công tỏ ra rất độ lượng và từ tốn, thể hiện
qua các chi tiết nổi bật như: sự hốt hoảng trước cách xử sự của Trương Phi, thái độ
nhún mình thanh minh trước người em nóng nảy, cầu cứu hai chị dâu, chấp nhận điều
kiện khắc nghiệt để minh oan. Nỗi oan của Quan Công cũng là nỗi oan đặc biệt: làm
công việc vì chủ tướng nhưng lại trái với khí phách của kẻ anh hùng, phải tự minh oan
bằng tài nghệ và lòng dũng cảm, phi thường.
Để đến được Cổ Thành, Quan Công đã phải vượt qua bao thử thách (năm cửa ải).
Những kẻ cản đường trong hành trình gay go này là quân địch. Còn tại Cổ Thành, kẻ
cản đường lại là anh em kết nghĩa. Chí với chiến công xuất sắc Chém đầu Sái Dương
trong nháy mắt, vấn đề trung thành hay phản bội của Quan Công đã được làm sáng tỏ.
Điều thú vị là tác giả đã đặt Quan Công trong quan hệ đối sánh với Trương Phi. Người
đời khen Quan Công "tuyệt nghĩa". Nhưng chữ "nghĩa" cũng có hai mặt: trung nghĩa
và tín nghĩa. Trung nghĩa là lòng trung thành với vua, với lý tưởng phò nhà Hán. Về
mặt này, Quan Công tỏ ra kiên định. Tín nghĩa là lòng tin trong quan hệ giữa bạn bè,
anh em, Quan Công cũng rất coi trọng. Đoạn trích có hai nhân vật, nhưng Quan Công
chỉ là nhân vật làm nền để tính cách của Trương Phi nổi bật.
Cái tên Hồi trống cổ Thành rất hay vì trước hết, nó gợi lên không khí chiến trận. Ở
đây không chỉ có mâu thuẫn chủ yếu giữa Trương Phi và Quan Công mà còn là mâu
thuẫn giữa Quan Công và Sái Dương. Tuy đó chỉ là mâu thuẫn thứ yếu song nó cũng
không kém phần căng thẳng và điều đáng nói hơn là nó đã làm cho mâu thuẫn chủ yếu thêm quyết liệt.
Ba hồi trống là điều kiện, hơn thế, là vị quan tòa nghiêm khắc có quyền phán xét Quan
Công trung thành hay phản bội. Điều kiện ba hồi trống Trương Phi đặt ra là vô cùng
khắc nghiệt: Quan Công không những chém được đầu Sái Dương mà còn phải chém
được trong thời gian ngắn nhất. Mặt khác, Sái Dương là tướng giỏi của Tào Tháo đã
từng công khai biểu thị thái độ không phục Quan Công, giờ lại mang quyết tâm trả thù
rất cao cho cháu, đó cũng là thách thức to lớn với Quan Công. Nhưng lúc này, khát
vọng minh oan đã làm tăng sức mạnh và tài nghệ siêu quần của Quan Công, cho nên
Quan Công đã làm được một việc ngoài sức tưởng tượng của Trương Phi là chém rơi
đầu Sái Dương trong giây lát.
Bởi vậy, Hồi trống cổ Thành dù mang đậm không khí trận mạc song rất khác tiếng
trống trận thông thường. Nó đã trở thành một biểu tượng cho lòng trung nghĩa, tinh
thần dũng cảm và tinh thần công minh chính trực.
Có thể coi Cổ Thành là cửa ải thứ sáu nhưng đó là cửa ải tinh thần, cửa ải khảo
nghiệm lòng trung nghĩa. Với tài nghệ của Quan Công, vượt qua năm cửa ải kia còn
dễ hơn nhiều. Trong tình thế "tình ngay lý gian" rất khó biện bạch, giải quyết thông
suốt mắc mớ trong tư tưởng, tình cảm của một người nóng nảy như Trương Phi quả là cực khó. Bài làm mẫu 2
La Quán Trung là người đầu tiên đóng góp xuất sắc cho trường phái tiểu thuyết lịch sử
thời Minh - Thanh ở Trung Quốc, ông chuyên sưu tầm và biên soạn dã sử như Tam
quốc diễn nghĩa, Bình yêu truyện, Tấn Đường ngũ đại sử diễn nghĩa… trong đó tam
quốc diễn nghĩa có ảnh hưởng sâu rộng đến nhiều nước trên thế giới, trong đó có cả
Việt Nam, nó phơi bày cục diện chính trị Trung Hoa mà đường nét nổi bật là “cát cứ
phân tranh”, cá lớn nuốt cá bé, chiến tranh liên miên, nhân dân đói khổ, điêu linh.
Trong một thời kì như vậy , nhân dân mong muốn hòa bình, ổn định, thống nhất. Đoạn
trích “Hồi trống cổ thành” thuộc hồi 28 nói lên việc tranh quyền của ba tập đoàn
phong kiến quân phiệt: Ngụy – Thục –Ngô và ý nghĩa sâu xa của hồi trống cổ thành.
Hồi trống cổ thành có bố cục khá chặt chẽ gồm sáu phần gồm trình bày, mở mối, phát
triển, đỉnh điểm, mở nút và kết thúc.
Mở đầu đoạn trích “từ đầu… bảo Trương Phi ra đón hai chị”. Quan Công vì phải hộ
tống hai chị dâu nên tạm hàng Tào với điều kiện chỉ hàng Hán chứ không hàng Tào.
Khi nghe tin Lưu Bị đang ở bên Viên Thiệu lập tức trả hết ấn tín, vàng bạc châu báu,
lên ngựa đi tìm anh. Trên đường đi nghe ngóng được tin Trương Phi đang nắm giữ Cổ
Thành, quân đội hùng mạnh, lương thực rồi rào, Quan Công được tin hay vui mừng
khôn xiết, không ngờ anh em thất lạc nay lại tìm thấy nhau ở đây, sai người đi báo tin
cho Trương Phi để anh em đoàn tụ và đón hai chị về.
Trương Phi là người nóng nảy, thẳng thắn như tên bắn, mạnh mẽ, nói chuyện với kẻ
thù bằng gươm giáo, trắng đen phải rõ ràng, không chấp nhận sự quanh co, lắt léo
phức tạp. Vì vậy mà sau khi Tôn Càn vào chào hỏi, chẳng nói chẳng rằng, lập tức mặc
áo giáp vác vâu lên ngựa dẫn một nghìn quân, đi tắt ra cửa Bắc. Hành động vô cùng
giận dữ “mắt trợn tròn xoe, râu hùm vểnh ngược, hò hét như sấm, múa xà mâu chạy
lại đâm Quan Công” vì Phi tưởng Quan Công phản bội, đầu hàng Tào Tháo cầu vinh.
Lời nói hầm hầm “Mày đã bội nghĩa, còn mặt nào đến gặp tao nữa?” Phi rất tức giận
và lòng hận thù dâng ngùn ngụt như lửa. Quan Công vui mừng vô cùng cứ tưởng đoàn
tụ vui vẻ ai ngờ mọi chuyện lại như thế. Quan bình tĩnh hỏi lại Trương Phi, Phi càng
bốc hỏa lên mà quát rằng “Mày bỏ anh em, hàng Tào Tháo, được phong hầu tứ tước,
nay lại đến đây đánh lừa tao!” và quyết liều sống chết phải giết được Quan Công cho hả giận.
Quan Công không thể giải thích được, bèn nhờ hai chị dâu, nhưng Phi bỏ ngoài tai
mọi lời can gián. Hai chị dâu kể lại việc Quan Công nương nhờ bên Tào là bất đắc dĩ,
đã không ngại hiểm trở, đưa hai chị tới đây bình an, khuyên Phi không được nghĩ lầm
như thế , Trương Phi phớt lờ và nêu ra đạo lí với hai chị “Hai chị bị lừa dối đấy”, bề
tôi trung có chết cũng không chịu nhục, người đàn ông tài năng lại thờ hai chủ. Quan
Công đau lòng thanh minh với đệ của mình, nhưng chỉ chút thêm dầu vào lửa. Tôn
Càn thấy vậy cũng can ngăn Trương Phi, bị Trương Phi mắng mỏ : “mày cũng nói láo,
nó đâu có bụng tốt, nó lại đây tất là để bắt ta đó.” Qua đó càng nổi bật lên con người
nóng nảy nhưng rất cương trực, trung nghĩa và vô cùng cẩn thận cảnh giác. Quan
Công bình tĩnh thuyết phục Trương Phi, nhưng Trương Phi phát hiện ra quân lính phía
xa đã hăm hở xông lại đâm Quan Công. Lúc này Phi đang rất tức giận, không gì có thể
ngăn cản được, Quan Công cảm nhận được sự tức giận của hiền đệ nên đã nói là chém
đầu tên tướng giặc cho Trương Phi. Phi ra điều kiện là đánh xong ba hồi trống phải
chặt được đầu giặc không thì mạng khó giữ, Trương Phi thẳng tay đánh trống. Trong
con người Trương Phi toát ra sự thẳng thắn, quyết liệt, mạnh mẽ, dứt khoát, muốn biết
rõ trắng đen như thế nào. Chưa hết một hồi trống thì đầu Sái Dương đã rơi dưới đất.
Trương Phi lúc này chưa tin, bắt tên lính hỏi cho thật kỹ rồi mới tin vô cùng thận
trọng và khôn ngoan. Vào thành nghe hai chị kể lại chuyện Quan Công, Trương Phi
khóc, quỳ lạy anh mình mong anh mình bỏ qua mọi chuyện. Con người Trương Phi
tuy nóng nảy, thô lỗ nhưng cương trực, trung nghĩa, thẳng thắn, đó là một phẩm chất
tốt đẹp. Quan Công tuy là vai phụ nhưng đã hiện ra người hùng dũng, giàu nghĩa khí,
tấm lòng son sắt. Nỗi oan của Quan Công là nỗi oan đặc biệt, ông làm vì chủ tướng
nhưng công việc ấy trái với khí phách của kẻ anh hùng, phải tự minh oan bằng tài
nghệ và sự dũng cảm của chính mình.
Phân tích bài Hồi trống Cổ thành Bài làm mẫu 1
Tam quốc diễn nghĩa là một trong những câu chuyện kinh điển về tình nghĩa anh em,
quân thần thời phong kiến Trung Hoa và Hồi trống Cổ Thành là một trong những
trường đoạn khiến người đọc phải lặng suy ngẫm về tình nghĩa giữa Quan Vũ và Trương Phi.
Lưu Bị, Quan Vũ, Trương Phi là ba anh em kết nghĩa nhưng tình sâu hơn bể. Sự khác
nhau về tính cách không khiến ba con người này trở nên mâu thuẫn bởi cả ba cùng
chung một lí tưởng, một tâm nguyện. Tuy nhiên, do điều kiện khách quan, ba anh em
phải tạm li tán. Và chính sự ly tán đó dẫn đến sự nghi ngờ trong lòng Trương Phi ở
đoạn trích Hồi trống Cổ Thành này.
Rời Tào doanh, đến Cổ Thành, biết tin Trương Phi đang trấn giữ ở đây, Quan Công
mừng rỡ vô cùng. Trong khi đó Trương Phi chẳng nói chẳng rằng, lập tức mặc áo
giáp, vác mâu lên ngựa, dẫn một nghìn quân đi tắt ra cửa bắc. Nhưng tưởng Trương
Phi sẽ thi lễ, đón hai anh chị vào thành, vậy mà lại múa xà mâu chạy lại đâm Quan
Công. Thái độ của Trương Phi hoàn toàn đối lập với thái độ của Quan Công và gần
như trái ngược với đạo lí làm em. Lẽ nào Trương Phi đã quên nghĩa vườn đào, quên là
em mà hành xử với Quan Công như vậy. Nhưng Trương Phi có lý do để hành động
như vậy. Nhân vật của La Quán Trung đứng trên hai lập trường (tình nghĩa anh em và
nghĩa vua - tôi) để định tội Quan Công. Nhà văn tiếp tục dẫn mâu thuẫn đi xa hơn
bằng cách để Trương Phi để xưng mày - tao với Quan Công, luận giải tội trạng của
Quan Công "bỏ anh, hàng Tào (…) lừa tao" và kết tội Quan Công bội nghĩa. Quan
Công thanh minh, hai phu nhân cũng nói đỡ hộ nhưng Trương Phi vẫn không tin lời
anh. Hồi trống Cổ Thành.
Mâu thuẫn truyện được đẩy lên một bậc khi quân của Sái Dương mang cờ Tào đuổi
kịp Quan Công. Trương Phi càng có cớ để nghi ngờ lòng dạ Quan Công. Đám quân
mã do Sái Dương dẫn đầu khiến Trương Phi nghĩ rằng Vân Trường đưa đến để bắt về
qui hàng cho Tào Tháo. Tình thế éo le buộc Vân Trường phải hành động để chứng
thực lòng với em: "Hiền đệ hãy khoan, xem ta chém tên tướng ấy, để tỏ lòng thực của
ta!". Đến đây, La Quán Trung quyết định thắt nút truyện, đẩy mâu thuẫn lên đến đỉnh
điểm bằng tình tiết Hồi trống Cổ Thành.
Trước đề nghị của Quan Vân Trường, Trương Phi đã ra điều kiện - một điều kiện khắc
nghiệt: "Nếu mày quả có lòng thực, ta đánh ba hồi trống, mày phải chém được tên
tướng ấy". Ba hồi trống định mức thời gian để minh chứng cho một tấm lòng, ba hồi
trống để giải oan, ba hồi trống để nhận diện nhân cách một con người cũng là ba hồi
trống đầy thách thức. Nó quả là quá ngắn ngủi đối với một mạng người. Nó sẽ là một
minh chứng nếu quả thật Quan Công do dự, dao động và không có tài nghệ, khí
phách. Nhưng nó cũng là cơ hội để Quan Công minh oan, để hai anh em có thể đoàn
tụ lẫn nhau, để lời thề vườn đào năm xưa được giữ trọn. Nếu không có ba hồi trống,
mối nghi ngờ trong lòng Trương Phi chỉ có thể giải tỏa bằng bát xà mâu. Và lúc đó,
khó có thể hình dung giữa Trương Phi và Quan Công hai anh em ngang tài ngang sức,
ai sẽ là người chiến thắng, ai là người phải hy sinh. Tình huống đó bắt buộc Quan Vân
Trường phải hành động gấp rút. Chưa dứt một hồi trống, đầu Sái Dương đã rơi xuống
đất. Mâu thuẫn được hóa giải, nút thắt đầy kịch tính được tháo bỏ. Chi tiết Trương Phi
nghe hết chuyện, rỏ nước mắt khóc, thụp lạy Vân Trường thể hiện tình cảm chân
thành của người em cương trực, thẳng thắn, nghĩa dũng đối với người anh em của mình.
Đến cuối đoạn trích Hồi trống Cổ Thành, hồi trống mới xuất hiện nhưng nó đã thực thi
nhiệm vụ quan trọng: hóa giải mối nghi ngờ giữa hai anh em Quan Vũ - Trương Phi.
Trở lại với diễn biến câu chuyện phía trước, có thể thấy đó là hồi trống ra quân và
cũng là hồi trống thu quân, hồi trống thách thức, minh oan và đoàn tụ. Cuộc hội ngộ
của hai anh em không có rượu, chỉ có hồi trống trận. Nó cũng chính là một thành công
trong nghệ thuật kể chuyện đặc sắc của nhà văn La Quán Trung. Bài làm mẫu 2
“Tam quốc diễn nghĩa” được coi là một trong bốn tác phẩm cổ điển nổi tiếng nhất
Trung Quốc. Tác phẩm gây ấn tượng với người đọc bởi “tuyệt nhân” – Lưu Bị, “tuyệt
trí” – Khổng Minh, “tuyệt gian” – Tào Tháo. Trích đoạn “Hồi trống Cổ Thành” đặc
biệt làm nổi bật vẻ đẹp và phẩm chất tuyệt nghĩa của Trương Phi, đồng thời qua đó, ta
cũng thấy ý nghĩa của vấn đề “trung thành hay phản bội” được đặt ra trong đoạn trích.
Đoạn trích Hồi trống Cổ Thành nằm giữa hồi thứ 28 của bộ tiểu thuyết Tam Quốc
Diễn Nghĩa, kể về việc Trương Phi gặp lại Quan Công sau bao ngày xa cách nhưng
với thái độ tức giận, đòi đâm Vân Trường. Dù Quan Công ra sức giải thích, mọi người
can ngăn, Trương Phi lại càng tức giận. Thậm chí, khi quân mã của Tào Tháo đến, lửa
giận lại càng bừng lên dữ dội. Chỉ đến khi Quan Công lấy đầu Sái Dương – tướng của
Tào Tháo sau một hồi trống thì Trương Phi mới nguôi giận. Khi nghe tên lính kể
chuyện thực hư, Trương Phi mới tin, khóc lóc thụp lạy Vân Trường.
Trước tiên, đoạn trích khắc họa cảnh gặp mặt và mâu thuẫn giữa Trương Phi và Quan
Công. Lúc này, vẻ đẹp của hai nhân vật thể hiện qua việc nghe tin báo. Quan Công khi
nghe tin em thì mừng rỡ vô cùng, nôn nóng muốn gặp mặt và tin tưởng Trương Phi sẽ
mừng rỡ đón mình. Qua đó, nhân vật toát lên vẻ đẹp là một người giàu lòng trung
nghĩa, giàu tình nghĩa và biết nghĩ cho mọi người. Trái với Quan Công, Trương Phi
nghe tin Quan Công đến bèn “chẳng nói chẳng rằng, lập tức mặc áo giáp, vác xà mâu
lên ngựa, dẫn một nghìn quân” chạy lại đâm Quan Công. Hành động dứt khoát, quyết
liệt ấy khẳng định vẻ đẹp cương trực, khảng khái, trắng đen rõ ràng của Trương Phi.
Vẻ đẹp của hai nhân vật còn toát lên khi cả hai gặp mặt. Quan Công khi mới gặp
Trương Phi vội tránh mũi mâu, nhắc lại tình nghĩa vườn đào và ra sức thanh minh cho
bản thân mình: “Chuyện này em cũng không biết, ta cũng khó nói. May có hai chị ở
đây, em đến mà hỏi”. Lời nói dứt khoát cùng hành động từ tốn, điềm đạm ấy chứng
minh Quan Công là một người kiên nhẫn, nhẹ nhàng dù rơi vào tình huống khó xử.
Trái lại, Trương Phi khi vừa gặp Quan Công bèn quát mắng, nổi giận đùng đùng cho
Quan Công là kẻ bội nghĩa, thậm chí không nghe những lời khuyên can của mọi
người, lời thanh minh của Quan Công. Qua đó, vẻ nóng nảy, cương trực của con
người tuyệt nghĩa đã được đề cao.
Chi tiết Hồi trống hóa giải mâu thuẫn của cả hai càng tô đậm vẻ đẹp của hai nhân vật.
Khi nhìn thấy quân mã của Tào Tháo kéo đến, Quan Công đưa ra gợi ý chém tên
tướng Sái Dương để tỏ lòng. Dường như tấm lòng trung nghĩa, trước sau như một ấy
nhất quát với tính cách điềm đạm của Quan Công. Trương Phi đưa ra lời thách đố khi
đánh ba hồi trống, Quan Công phải chém đầu tên tướng giặc. Trong khi Trương Phi
đánh trống, Quan Công múa đao xô lại, hành động dứt khoát chém đầu Sái Dương.
Có thể nói, chi tiết hồi trống Cổ Thành đã giải quyết mâu thuẫn một cách chóng vánh,
đồng thời khắc sâu và làm nổi bật tấm lòng trung nghĩa của Quan Công, vẻ thẳng thắn
mạnh mẽ của Trương Phi. Hồi trống cũng đem lại không khí chiến trận đặc trưng, mọi
mâu thuẫn đều được giải quyết bằng đường gươm, mũi giáo trong không khí thúc
giục, binh mã ngập trời. Chi tiết này cũng thể hiện thủ pháp phóng đại, cường điệu đặc
trưng trong tiểu thuyết chương hồi. Có thể nói, qua đoạn trích “Hồi trống Cổ Thành”,
vẻ đẹp trung nghĩa của Quan Công và vẻ thẳng thắn của Trương Phi được tái hiện một cách chân thực.
Tình anh em với quan niệm tín nghĩa, chân thành cùng lối ứng xử của người quân tử
được gửi gắm qua tác phẩm là bài học không bao giờ cũ dành cho mỗi chúng ta. Bài làm mẫu 3
Là tác phẩm tiểu thuyết viết theo lối chương hồi, "Tam quốc diễn nghĩa" - một tác
phẩm văn học viết về đề tài lịch sử, xã hội Trung Quốc thời kì cát cứ phân tranh, chiến
tranh liên miên, người dân trải qua nhiều đau khổ, mọi diễn biến của thời kì biến loạn
đó được tác giả La Quán Trung tái hiện lại rõ nét qua tác phẩm giàu giá trị hiện thực.
"Hồi trống cổ thành" là một trích đoạn tiêu biểu của tác phẩm "Tam quốc diễn nghĩa",
đoạn trích tái hiện lại rõ nét chân dung của những con người nhân nghĩa Trương Phi,
Vân Trường, đó chính là những con người đại diện cho lòng "trung", cho chữ "nghĩa"
trong quan hệ vua tôi, huynh đệ.
Nếu trong nền văn học Việt Nam có tác phẩm chương hồi giàu giá trị lịch sử, giá trị
thời đại là "Hoàng Lê nhất thống chí" của các tác giả Ngô Gia Văn Phái thì ở một nền
văn học lớn như Trung Hoa cũng không thiếu những tác phẩm lớn của các tác giả tài
ba, trong số các tác phẩm lịch sử đó, nổi bật lên hẳng chính là tác phẩm "Tam Quốc
diễn nghĩa" của La Quán Trung, cả một giai đoạn dài nhiều thăng trầm, với sự đổi
thay của biết bao nhiêu thời đại đều được tái giả khắc họa lại trong tác phẩm của
mình. Trở lại với trích đoạn "Hồi trống cổ thành", như đã nói, tác phẩm này đề cập
đến lòng chung nghĩa, tình cảm huynh đệ giữa hai nhân vật chính là Trương Phi và
Quan Vân Trường, và đặc biệt, tình cảm ấy còn được đặt trong một tình huống éo le,
gây cho các nhân vật nhiều sự đấu tranh, giằng xé để có được quyết định cuối cùng
giữa chữ trung và chữ nghĩa.
Theo dõi "Tam quốc diễn nghĩa" nói chung, trích đoạn "Hồi trống cổ thành" nói riêng
ta có thể thấy cả Quan Vân Trường và Trương Phi đều là những vị tướng tài giỏi,
những người anh hùng đầu đội trời, chân đạp đất. Là những con người tiêu biểu đại
diện cho chữ "dũng". Nói qua như vậy để ta hiểu hơn về tính cách, con người của
những nhân vật này, họ là những người thà chết chứ không chịu nhục, thà mất đi
mạng sống chứ không chịu phản bội lại chủ. Nhưng ở đây, để thử thách tấm lòng
trung nghĩa của hai nhân vật này, tác giả La Quán Trung đã đặt họ vào một tình huống
ngặt nghèo, mà ở đó những phẩm chất, con người thật của mỗi người được bộc lộ một cách rõ nét.
Ba anh em Lưu Bị, Quan Công, Trương Phi ẩn náu dưới trướng của Tào Tháo, biết
được Tào Tháo là một con người gian hùng nên họ đã tìm cách bỏ đi. Trên đường trốn
chạy, tránh sự truy sát của Tào Tháo thì ba huynh đệ đã mỗi người một ngả. Đây
chính là nguyên nhân dẫn đến mọi hiểu lầm sau này của hai huynh đệ Quan Công và
Trương Phi. Vì phải dẫn theo hai chị dâu, vốn là hai bà vợ của Lưu Bị nên Quan Công
không thể rút chạy an toàn mà bị Tào Tháo vây bắt. Vì biết Quan Công là một người
tài hiếm có nên Tào Tháo không những không giết mà còn tìm mọi cách để Quan Công quy phục mình.
Nếu có một mình, thì dù phải hi sinh tính mạng thì Quan Công cũng không chịu hang
Tào Tháo, nhưng vì đảm bảo sự an nguy cho hai người chị dâu, cực chẳng đã Quan
Công đã phải tạm hàng Tào Tháo, dù là tạm hàng nhưng Quan Công cũng khẳng định
mạnh mẽ, tuyên bố rõ ràng việc mình háng ở đây không phải hang Tào Tháo mà là
hang vua Hán, vì lúc này vua Hán đang bị Tào Tháo không chế. Quan Công đợi thời
cơ, một khi có tin tức của anh mình, tức Lưu Bị thì sẽ lập tức đi ngay. Ta có thể thấy,
Quan Công là một con người ngay thẳng, tuyệt đối trung thành với Lưu Bị, vì dù được
Tào Tháo tìm mọi cách lấy lòng, "ba ngày một tiệc nhỏ, năm ngày một tiệc lớn, lại
ban thưởng chức tước, vàng bạc, mĩ nữ…" nhưng Quan Công cũng không hề đái hoài,
không bị tác động dù chỉ một chút "Thân tại Tào doanh, tâm tại Hán".
Nhân vật Quan Công còn hiện lên là một vị tướng kiêu hùng, dũng mãnh hơn người,
vì khi đã nghe ngóng tin tức, xác định được vị trí của huynh đệ thì Quan Công lập tức
lên đường, khi ấy các tướng dưới trướng của Tào Tháo ngăn cản thì Quan Công đã
vung đao chém luôn sáu tướng, vượt được năm cửa quan để đến Cổ Thành gặp người
huynh đệ Trương Phi. Hành động oai dũng ấy tuy được miêu tả qua một vài chi tiết
ngắn gọn, nhưng ta cũng phải thấy được mức độ hiểm nguy, khó khăn của tình huống
này, bởi Quan Công chỉ có một thân một mình, lại phải bảo vệ cho sự an nguy của các
chị dâu thì việc chiến thắng tướng của Tào Tháo và qua các cửa quan là một việc hết sức phi thường.
Khi đến được Cổ Thành, Quan Công đã rất vui mừng khi sắp tới sẽ gặp được người
em thân thiết Trương Phi, bởi Trương Phi không những trốn chạy thành công mà còn
chiếm thành công Cổ Thành, nhưng niềm vui đoàn tụ ấy chưa kịp xảy ra thì một tình
huống bất ngờ mà Quan Công không thể lường trước đã xảy ra, Trương Phi không
những không chào đón mình bằng cái ôm nồng nhiệt của huynh đệ mà tiếp đón bằng
đao, vẻ mặt hung dữ như thể nghênh chiến kẻ thù "Trương Phi mắt trợn tròn xoe, râu
hùm vểnh ngược, hò hét như sấm, múa xà mâu chạy lại đâm Quan Công". Vì không
thể lường trước được tình huống này sẽ xảy ra nên Quan Công rất bất ngờ, vội tránh
mũi mâu "Hiền đệ cớ sao như thế, há quên nghĩa đào ru?"
Quan Công đã nhắc lại tình nghĩa huynh đệ với Trương Phi và hoài nghi về sự manh
động của Trương Phi, ta có thể nhận thấy Quan Công là một con người điềm tĩnh,
luôn bình tĩnh giải quyết mọi thứ, dù trong tình cảnh khó khăn, ngặt nghèo nhất. Dù
Trương Phi một mực khẳng định Quan Công là kẻ phản bội thì sự điềm đạm trong khí
chất đã giữ cho Quan Công sự bình tĩnh trước mọi việc mà rành rọi giải thích đầu đuôi
mọi sự hiểu lầm. Và khi Trương Phi vẫn nhất quyết không chịu tin và muốn Quan
Công chứng tỏ sự trong sạch bằng cách lấy đầu của tướng giặc qua ba hồi trống, dù
khó khăn nhưng vì phẩm tiết ản thân, vì tình huynh đệ thì Quan Công vẫn chấp nhận.
Và cuối cùng, sau khi chém chết tướng giặc thì Quan Công đã làm tỏ rạng mối hàm
oan của Trương Phi đối với mình, tình huynh đệ gắn kết trở lại.
Nếu Quan Công là một con người điềm tĩnh, biết suy xét, nhận biết tình hình thì
Trương Phi lại ngược lại, tuy là một người tướng giỏi nhưng Trương Phi tính tình lại
nóng nảy, không nghe những lời giải thích, dù có lí, thuyết phục đến đâu. Vì vậy mà
chỉ khi Quan Công giết chết được tên tướng giặc thì Trương Phi mới chấp nhận sự
trong sạch của Quan Công, dù trước đó Quan Công có giải thích đến đâu, dù người chị
dâu có làm chứng thì Trương Phi cũng một mực không nghe. Tuy nhiên, sự cố chấp
này của Trương Phi cũng xuất phát từ chính tấm lòng trung thành với Lưu Bị, vì quá
trọng chữ "trung" nên không cho phép sự phản bội, hai lòng làm hoen ố, ảnh hưởng.
Ta cũng không thể phủ nhận được sự dũng mãnh, tài ba hơn người của Trương Phi, vì
chỉ có dưới trướng khoảng hơn trăm người nhưng Trương Phi đã đoạt được Cổ Thành
về tay và làm chủ nơi đây.
Đây không hề là việc đơn giản nếu như không muốn nói đây là một hành động quá
sức phi thường. Là người trọng sự trung thành nên dù tình cảm huynh đệ có gắn bó
nhưng một khi đã phản bội thì Trương Phi cũng kiên quyết chống lại đến cùng. Hành
động ấy, suy nghĩ ấy rất đúng nếu như Quan Công là con người hai mặt thực sự.
Nhưng ở đây sự thật không như những phán đoán mơ hồ của Trương Phi nên sự nông
nổi, cứng nhắc của anh ta khiến cho hành động nhân vật này trở nên mù quáng. Tuy
nhiên, Trương phi cũng là người biết hối lối khi nhận ra những sai lầm của mình, khi
giết Quan Công không hề phản bội thì Trương Phi đã tạ lỗi, khóc lóc, quỳ lạy Quan
Công để hối lỗi "..nhỏ nước mắt khóc, thụp lạy Vân Trường…"
Như vậy, đoạn trích "Hồi trống cổ thành" đã khắc họa thành công và chân thực hình
ảnh của hai người anh hùng trong Tam Quốc chí, là Trương Phi và Quan Công. Tuy
có những đối lập về tính cách, một người điềm tĩnh, một người nóng nảy, bộc trực
nhưng cả hai đều có điểm chung đó chính là một lòng trung thành, coi trọng tình nghĩa
huynh đệ, đều là những tướng lĩnh tài giỏi, dũng mãnh. Và hơn hết, cả hai người anh
hùng này đều là đại diện cho chữ "dũng", là những nhân tố tạo nên sức mạnh cho Lưu Bị. Bài làm mẫu 4
Văn học Minh - Thanh là giai đoạn phát triển cuối cùng của văn học cổ điển Trung
Quốc. Đây là thời kỳ nền văn học Trung Quốc khá đa dạng, phong phú và đạt nhiều
thành công về mặt nghệ thuật. Trong đó có sự lên ngôi đầy vẻ vang của tiểu thuyết.
Tiểu thuyết cổ điển Trung Quốc là một loại truyện dài, được kể thành chương hồi và
theo trật tự trước sau của sự việc. Có thể kể đến những đỉnh cao tiêu biểu đã rất quen
thuộc với chúng ta ngày nay như Tây du kí, Thuỷ hử truyện, Tam quốc diễn nghĩa, Hồng lâu mộng…
Trong đó, Tam quốc diễn nghĩa là tác phẩm phản ánh một thời kì dài và đầy biến động
của lịch sử Trung Quốc, đó là thời Tam quốc. La Quán Trung viết tác phẩm này dựa
trên ba nguồn tư liệu chính là sử liệu (cuốn sử biên niên Tam quốc chí của Trần Thọ
đời Tấn và cuốn Tam quốc chí của Bùi Tùng Chi người Nam Bắc triều) ; dã sử, truyền
thuyết trong dân gian ; tập kịch, thoại bản đời Nguyên (cuốn Tam quốc chí bình
thoại). Vì thế tác phẩm vừa là một thiên sử kí, vừa là một tác phẩm văn học có giá trị nghệ thuật.
Nội dung của câu chuyện Hồi trống Cổ Thành được tóm tắt trong câu : "Chém Sái
Dương anh em hòa giải ; Hồi Cổ Thành tôi chúa đoàn viên". Đoạn trích này đã thể
hiện khá rõ những đặc sắc nghệ thuật trần thuật và nghệ thuật xây dựng nhân vật của
Tam quốc diễn nghĩa. Những nét tính cách không thường nổi bật trong tác phẩm của
hai nhân vật Quan Công và Trương Phi đã được thể hiện trong đoạn trích. Quan Công
vốn rất tự phụ, ít khi nhún nhường ai, nhưng trong trường hợp đặc biệt này, trước cơn
giận của Trương Phi, lại rất nhũn nhặn, mềm mỏng. Ở đây hiện lên một Quan Công
oai hùng trong tư thế chém đầu tướng giặc nhưng cũng lại là một người anh chín chắn, đúng mực.
Còn Trương Phi tính tình vốn xốc nổi, đơn giản nhưng mối nghi ngờ đã làm cho vị
anh hùng này thận trọng hơn. Đó là những nét tính cách khác tạo nên sự đa chiều
trong nghệ thuật xây dựng tính cách nhân vật của tác giả. Dù thế nào thì mỗi nhân vật
của Tam quốc diễn nghĩa vẫn có một tính cách đặc trưng rất cá tính, không thể trộn
lẫn vào đâu được. Đoạn trích này ca ngợi tài năng phi thường của Quan Công, lòng dạ
thẳng ngay của Trương Phi và trên hết là lòng trung nghĩa sắt son của cả hai người.
Trương Phi nổi tiếng là người ngay thẳng, nóng nảy và trung thực. Nên mọi lí lẽ với
Trương Phi đều không có sức thuyết phục. Người như Trương Phi không bao giờ chấp
nhận và cũng khó có thể hiểu được những uẩn khúc trong việc Quan Công về ở với
Tào Tháo. Vì thế khi nghe tin Quan Công đến Cổ Thành, Trương Phi đã phản ứng rất
quyết liệt : "Phi nghe xong, chẳng nói chẳng rằng, lập tức mặc áo giáp, vác mâu lên
ngựa…". Nhìn thấy Quan Công thì không thèm nói một lời, "Trương Phi mắt trợn tròn
xoe, râu hùm vểnh ngược, hò hét như sấm, múa xà mâu chạy lại đâm Quan Công".
Không có lời bình luận, không miêu tả tâm lí nhân vật nhưng tính nóng nảy và sự tức
giận của Trương Phi được thể hiện rất rõ qua hành động, nét mặt, lời nói. Phản ứng
của Trương Phi thể hiện tính trung thực, yêu ghét rõ ràng. Lời thanh minh của Quan
Công, lời giải thích của Cam phu nhân, Mi phu nhân đều chỉ như dầu đổ vào lửa.
Trương Phi không thích nghe lí lẽ, chỉ tin vào những điều mắt trông thấy. Cơn giận
đang ngùn ngụt lại trông thấy quân mã kéo tới. Cơn giận của Trương Phi được đẩy lên
đỉnh điểm "múa bát xà mâu hăm hở xông lại đâm Quan Công". Nhân vật của tiểu
thuyết cổ điển tuy có tính cách rất rõ nét nhưng vẫn mang tính ước lệ của văn học
trung đại. Vì vậy, hành động của nhân vật bao giờ cũng minh hoạ cho tính cách và tư
tưởng giai cấp chứ không nhất thiết tuân theo lôgic tâm lí.
Tình nghĩa anh em thuở hàn vi sẽ chẳng có ý nghĩa gì nếu ai đó bị nghi ngờ là phản
bội. Chỉ có lí tưởng trung nghĩa là nguyên tắc ứng xử duy nhất. Và mọi mâu thuẫn chỉ
được giải quyết trên cơ sở lợi ích cộng đồng. Anh em Quan, Trương đoàn tụ khi đầu
Sái Dương rơi xuống đất. Trương Phi thẳng tay đánh trống giục giã Quan Vũ và "rỏ
nước mắt thụp lạy Vân Trường" khi nỗi nghi ngờ được giải toả. Việc Trương Phi buộc
Quan Công phải chém đầu Sái Dương trong ba hồi trống thể hiện một thái độ dứt
khoát và cương quyết, đây cũng là chi tiết đậm màu sắc Tam quốc nhất.
Trương Phi biết rõ tài năng của Quan Công, Quan Công từng chém rơi đầu Hoa Hùng,
một viên tướng giỏi và trở về doanh trại mà chén rượu vẫn còn nóng. Việc Quan Công
chém được Sái Dương không phải là việc khó nhưng lại rất có ý nghĩa bởi đó là cách
duy nhất để Quan Công minh oan. Sự minh oan cũng không mấy khó khăn nhưng nó
thể hiện thái độ dứt khoát và trắng đen rõ ràng của Trương Phi. Tác giả đã tạo nên một
tình huống rất đặc sắc để vừa ngợi ca tình cảm anh em gắn bó nghĩa tình của Lưu,
Quan, Trương vừa bộc lộ rõ tính cách thẳng ngay của Trương Phi và đức độ của Quan
Công. Trương Phi và Quan Công là những tướng tài của nhà Thục, tiêu biểu cho nhà
Thục. Lưu Bị và nhà Thục là nơi tác giả gửi gắm ước mơ của quần chúng nhân dân về
một ông vua hiền, một triều đình chính nghĩa và nhân đạo.
Với lối kể chuyện dân gian, đơn giản hóa tình tiết trong sự đa dạng của sự kiện, Tam
quốc diễn nghĩa đã đạt đến chuẩn mực của nghệ thuật kể chuyện. Tam quốc diễn
nghĩa là tiểu thuyết cổ điển tiêu biểu ở cả hai phương diện nội dung và nghệ thuật.
Thành công của tác phẩm không chỉ bởi giá trị lớn của tác phẩm về quân sự, lịch sử và
về đạo đức mà còn bởi thế giới nhân vật được xây dựng rất thành công. Những nhân
vật tiêu biểu của Tam quốc diễn nghĩa đã trở nên rất quen thuộc đối với văn hoá và
người đọc phương Đông.
Không đi sâu khai thác tính cách bằng diễn biến tâm lí nhân vật như tiểu thuyết hiện
đại mà xây dựng tính cách nhân vật bằng những hành động, cử chỉ có ý nghĩa khái
quát, La Quán Trung vẫn xây dựng được một thế giới nhân vật đa dạng có khả năng
bao quát và tái hiện sinh động một thời kì lịch sử dài gần một trăm năm với rất nhiều
biến động. Qua đây tác giả đã gửi gắm những suy nghĩ và thể hiện cái nhìn của mình
về xã hội Minh Thanh. Chỉ với một đoạn trích Hồi trống Cổ Thành nhưng hai nhân
vật Quan Công và Trương Phi đã nổi lên vẻ đẹp sáng ngời về lòng nhân nghĩa, sự
trung thực và chân thành của tình anh em, tôi chúa.
Là tiểu thuyết khai thác đề tài trận mạc nhưng Tam quốc đã để lại rất nhiều những câu
chuyện giáo dục nghĩa tình, giáo dục lối sống, lối ứng xử theo tiêu chuẩn Nhân, Lễ,
Nghĩa, Trí, Tín của người quân tử phương Đông.