Yếu tố phản ánh rõ nhất trình độ phát triển của lực lượng sản xuất là:

Phát triển nhảy vọt.

Phát triển rút ngắn.

Phát triển từ từ.

Trình độ nhận thức của con người ngày càng cao.

Quan hệ giữa con người với con người ngày càng phức tạp.

Ý muốn của giai cấp thống trị.

Quan hệ sản xuất.

Cơ sở hạ tầng.

Nhà nước.

Cơ sở hạ tầng.

Kiến trúc thượng tầng.

Quan hệ sản xuất.

Cơ sở hạ tầng/kiến trúc thượng tầng.

Cơ sở hạ tầng/quan hệ sản xuất.

Lực lượng sản xuất/kiến trúc thượng tầng.

Chủ động thiết lập quan hệ sản xuất trước, sau đó, lượng sản xuất phù hợp.

Chủ động xây dựng lực lượng sản xuất trước, sau đó hệ sản xuất phù hợp.

Tôn trọng quy luật khách quan và tuyệt đối không can thiệp phát triển của lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất.

Biện chứng giữa cơ sở hạ tầng và kiến trúc thượng tầng.

Biện chứng giữa tồn tại xã hội và ý thức xã hội.

Lý luận về chuyên chính vô sản.

Quan hệ sở hữu đối với tư liệu sản xuất.

Quan hệ trong tổ chức và quản lý sản xuất.

Quan hệ trong phân phối sản phẩm lao động.

Hoàn toàn bị quy định bởi những người lãnh đạo các cơ sở sản xuất.

Hoàn toàn bị quy định bởi chế độ chính trị xã hội.

Hoàn toàn bộ quy định bởi truyền thống và tập tục.

Sự tăng lên không ngừng của năng suất lao động.

Áp bức, bất công và mâu thuẫn giai cấp.

Động cơ chính trị của các vĩ nhân, lãnh tụ.

Cộng sản nguyên thủy - Chiếm hữu nô lệ - Phong kiến – Tư bản chủ nghĩa - Xã hội chủ nghĩa.

Công sản nguyên thủy - Phong kiến - Tư bản chủ nghĩa - Xã hội chủ nghĩa - Cộng sản chủ nghĩa.

Chiếm hữu nô lệ - Phong kiến - Tư bản chủ nghĩa - Xã hội chủ nghĩa - Cộng sản chủ nghĩa.

Cơ sở hạ tầng phụ thuộc kiến trúc thượng tầng.

Cơ sở hạ tầng và kiến trúc thượng tầng tác động ngang nhau.

Cơ sở hạ tầng được hình thành từ kiến trúc thượng tầng.

Kiến trúc thượng tầng chịu sự quyết định hoàn toàn của cơ sở hạ tầng.

Kiến trúc thượng tầng luôn có tác động tích cực đối với cơ sở hạ tầng.

Kiến trúc thượng tầng quyết định cơ sở hạ tầng.

Bỏ qua toàn bộ hệ thống kinh tế tư bản chủ nghĩa.

Bỏ qua lực lượng sản xuất, quan hệ sản xuất và kiến trúc thượng tầng tư bản chủ nghĩa.

Bỏ qua các giai đoạn phát triển tuần tự như các nước tư bản chủ nghĩa Tây Âu.

Quan hệ sản xuất.

Phương thức sản xuất.

Sản xuất vật chất.