Bài 1: Học thuyết âm dương | Lý luận cơ bản y học cổ truyền

lOMoAR cPSD| 47207194 LÝ LUẬN CƠ BẢN YHCT
Bài 1 : HỌC THUYẾT ÂM DƯƠNG I. ĐẠI CƯƠNG
1. Học thuyết Âm dương
- Là học thyết giải thích sự vận động và biến hóa của vạn vật
- Là học thuyết thuộc Triết học duy vật cổ đại phương Đông  Là nền tảng tư duy, kim chỉ nam của nèn YHCT
2. Khái niệm cơ bản của Âm dương
a) Hàm nghĩa của Âm dương
- Âm dương là khái niệm để chỉ 2 mặt đối lập trong cùng 1 bản thân sự vật, hiện tượng
- Tính chất đối lập và thống nhất của âm dương là tổng quy luật của vx trụ  là nguồn gốc của
sự vận động, biến hóa và tiêu vong của SV – HT
b) Hàm nghĩa Âm dương trong Y học
- Âm dương trong YHCT liên quan đến 3 vấn đề : Khí, thực thể và thuộc tính
- Âm dương trong YHCT là 1 cặp phạm trù biểu thị :
• Thuộc tính đặc biệt
• Xu hướng / trạng thái vận động
c) Tính phổ biến, tính tương đối, tính liên quan của Âm dương  Tính phổ biến
Những SV – HT có liên quan tương hỗ hoặc đồng nhất đều có thể lấy âm dương để khái
quát, phân tích thuộc tính
 Tính tương đối
- Thuộc tính Âm dương của SV – HT không phải là tuyệt đối. Tùy theo sự biến động mà
tính chất của SV và mặt đối lập thay đổi  Thuộc tính âm dương cũng thay đổi theo - Tính
tương đối của âm dương biểu hiện là : 
Tính tương hỗ chuyển hóa : o Âm  dương,
dương  âm o Vật chất thuộc Âm, chức năng thuộc Dương
 Nếu không có sự chuyển hóa này thì SV – HT không thể tồn tại và phát triển được 
Tính vô hạn : trong Âm có dương, trong Dương có âm
 Tính liên quan : Khi xem xét 1 cặp phạm trù âm dương của SV – HT thì phải xét trên cùng 1 hệ quy chiếu
3. Thuộc tính của Âm dương DƯƠNG ÂM - Bên trên - Bên dưới - Ngoài - Trong - Sáng - Tối - Nhẹ - Nặng - Động - Tĩnh - Nhiệt - Lạnh - Hưng phấn, phát triển - Ức chế, suy thoái - Mùa Xuân Hạ - Mùa Thu đông II.
NỘI DUNG CƠ BẢN CỦA HỌC THUYẾT ÂM DƯƠNG 1. Âm dương đối lập
- Âm dương đối lập mà thống nhất, tồn tại trong mọi sự vật và hiện tượng tự nhiên
- Đối lập nghĩa là mâu thuẫn, chế ước lẫn nhau
- Mỗi SV – HT đều có 2 mặt âm dương. Tuy nhiên trong nội bộ âm dương còn có trong âm có
dương, trong dương có âm
2. Âm dương hỗ căn
- Hỗ căn có nghĩa là tương tác, nương tựa, giúp đỡ, thúc đẩy lẫn nhau trong cùng 1 gốc
- 2 mặt âm dương tuy đối lập nhưng phải nương tựa vào nhau mới tồn tại và phát triển được -
VD : quá trình đồng hóa và dị hóa
- Gốc của dương ở âm, gốc của âm ở dương, không có dương thì âm không thể được sinh ra,
không có âm thì dương không thể biến hóa
- Âm dương hỗ căn là căn cứ để xác định thuộc tính của sự vật
- Âm dương hỗ căn là cội nguồn của sự phát triển và biến hóa của sự vật
- Trong hoạt động sinh lý của cơ thể : vật chất là cơ sở của chức năng và chức năng lại phản ánh vật chất