BÀI TẬP LỚN XUẤT KHẨU HỒ TIÊU VÀO THỊ TRƯỜNG CHÂU ÂU SAU KHI KÝ KẾT HIỆP ĐỊNH EVFTA | Đại học Kinh tế Kỹ thuật Công nghiệp

BỘ TÀI CHÍNH
TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÀI CHÍNH - QUẢN TRỊ KINH DOANH BÀI TẬP LỚN
XUẤT KHẨU HỒ TIÊU VÀO THỊ TRƯỜNG CHÂU ÂU SAU KHI KÝ KẾT HIỆP ĐỊNH EVFTA Hưng Yên – 2023 BỘ TÀI CHÍNH
TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÀI CHÍNH - QUẢN TRỊ KINH DOANH Nhóm tác giả gồm: Trần Đức Lý Hoàng Thị Thuý Quỳnh Đỗ Hương Giang Mai Kỳ Nam BÀI Bùi Quang Linh Lớp: CH–5C TẬP LỚN
MÔN: KINH TẾ HỌC HỘI NHẬP QUỐC TẾ ĐỀ TÀI
XUẤT KHẨU HỒ TIÊU VÀO THỊ TRƯỜNG CHÂU ÂU SAU KHI KÝ KẾT HIỆP ĐỊNH EVFTA Chuyên ngành : Tài chính ngân hàng Mã số : 834.02.01 Hưng Yên – 2023 LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan, đây là công trình nghiên cứu của nhóm chúng tôi
trong thời gian qua. Toàn bộ nội dung và kết quả nêu trong tiểu luận là do
nhóm chúng tôi cùng nhau tìm hiểu, phân tích một cách khách quan, trung
thực, xuất phát từ tình hình thực tế, có nguồn gốc rõ ràng và chưa được công
bố dưới bất kỳ hình thức nào. Được cho phép tham khảo bởi tài liệu uy tín và
đáng tin cậy để xây dựng ý tưởng, nghiên cứu thực hiện và hoàn thành đề tài:
XUẤT KHẨU HỒ TIÊU VÀO THỊ TRƯỜNG CHÂU ÂU SAU KHI KÝ KẾT HIỆP ĐỊNH EVFTA.
Tôi cam kết chịu hoàn toàn trách nhiệm nếu có sự không trung thực về
thông tin sử dụng trong công trình nghiên cứu, cũng như kết quả của đề tài nghiên cứu này.
Nhóm tác giả cùng thực hiện
(Ký và ghi rõ họ tên) Trần Đức Lý Hoàng Thị Thuý Quỳnh Đỗ Hương Giang Mai Kỳ Nam Bùi Quang Linh a LỜI CẢM ƠN
Nhóm thực hiện xin gửi lời trân trọng cảm ơn tới GS.TS Nguyễn Trọng
Nghĩa và GV.TS. Lê Minh Hạnh – giảng viên bộ môn Kinh tế học hội nhập quốc tế.
Trong suốt quá trình giảng dạy - học tập cô đã rất tâm huyết hướng dẫn, tận tình chỉ
bảo, giúp tôi và các bạn học viên có thể hiểu thêm về kiến thức chuyên môn,
chuyên ngành để thực hiện và hoàn thành đề tài nghiên cứu này. Một lần nữa, tôi
xin được gửi lời tri ân sâu sắc tới cô! Chúc cô có thật nhiều sức khoẻ, thật nhiều
niềm vui, công tác tốt để tiếp tục phục vụ sự nghiệp giảng dạy.
Trong quá trình nghiên cứu chúng tôi đã cố gắng hoàn thành bài tập lớn,
tham khảo nhiều tài liệu, trao đổi với bạn bè, thầy cô, đồng nghiệp. Song, do
điều kiện, thời gian và khả năng còn hạn chế nên khó tránh khỏi thiếu sót. Vì
vậy, chúng tôi mong nhận được sự quan tâm, đóng góp ý kiến của các thầy, cô
giáo và các bạn để bài tập lớn về chủ đề: XUẤT KHẨU HỒ TIÊU VÀO THỊ
TRƯỜNG CHÂU ÂU SAU KHI KÝ KẾT HIỆP ĐỊNH EVFTA được hoàn thiện hơn. Trân trọng cảm ơn! b
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT Tên viết tắt
Tên viết đầy đủ EVFTA
European-Vietnam Free Trade Agreement GDP Gross Domestic Product GAP
Good Agricultural Practice - nông nghiệp an toàn VSATTP
Vệ sinh an toàn thực phẩm DN Doanh nghiệp SWTO
Strengths (Điểm mạnh), Weaknesses (Điểm yếu),
Opportunities (Cơ hội), Threats (Thách thức) EU
European Union – Liên minh châu Âu
ASTA, ESA, Các tiêu chuẩn liên quan đến hồ tiêu JSSA c DANH MỤC CÁC BẢNG Thứ tự Tên bảng Trang
Bảng 2.2 Sản lượng và kim ngạch xuất khẩu hồ tiêu Việt Nam năm 14, 15 2018-2019
Bảng 2.4 Mô hình SWOT để đánh giá về tình hình xuất khẩu hồ 18, 19,
tiêu cuả Việt Nam sang thị trường EU 20, 21 d MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN.................................................................................a
LỜI CẢM ƠN.....................................................................................b
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT.................................................................c
DANH MỤC CÁC BẢNG.....................................................................d
LỜI MỞ ĐẦU.....................................................................................1
CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN VỀ XUẤT KHẨU HỒ TIÊU..........................4
1.1. Một số khái niệm.........................................................................4
1.1.1. Khái niệm về xuất khẩu...........................................................4
1.1.2. Khái niệm xuất khẩu nông sản..................................................4
1.2. Tổng quan về xuất khẩu hồ tiêu Việt Nam và các yếu tố ảnh hưởng tới
xuất khẩu hồ tiêu...............................................................................5
1.2.1. Tổng quan về xuất khẩu hồ tiêu Việt Nam..................................5
1.2.2. Các yếu tố ảnh hưởng tới xuất khẩu hồ tiêu.................................6
1.3. Vai trò của xuất khẩu hồ tiêu đối với Việt Nam.................................8
CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG XUẤT KHẨU HỒ TIÊU VÀO THỊ TRƯỜNG
CHÂU ÂU SAU KHI KÝ KẾT HIỆP ĐỊNH EVFTA................................12
2.1. Khái quát về EVFTA..................................................................12
2.2. Tình hình xuất khẩu hồ tiêu của Việt Nam trước khi ký kết hiệp định
EVFTA..........................................................................................12
2.3. Tình hình xuất khẩu hồ tiêu của Việt Nam sau khi ký kết hiệp định
EVFTA..........................................................................................16 e
CHƯƠNG 3. MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM THÚC ĐẨY XUẤT KHẨU HỒ
TIÊU CUẢ VIỆT NAM VÀO THỊ TRƯỜNG CHÂU ÂU SAU KHI KÝ KẾT
HIỆP ĐỊNH EVFTA............................................................................22
3.1. Giải pháp chung.........................................................................22
3.2. Một số giải pháp cụ thể...............................................................23
3.2.1. Định hướng chiến lược phát triển hồ tiêu xuất khẩu....................23
3.2.2. Đầu tư nghiên cứu và ứng dụng khoa học công nghệ...................24
3.2.3. Phát triển công nghiệp chế biến hồ tiêu.....................................25
3.2.4. Các giải pháp thị trường và hỗ trợ xuất khẩu..............................25
3.2.5. Đầu tư xây dựng thương hiệu..................................................26
3.2.7. Về kỹ thuật canh tác..............................................................28
KẾT LUẬN.......................................................................................29
TÀI LIỆU THAM KHẢO.....................................................................30 f LỜI MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Hội nhập vào nền kinh tế khu vực và thế giới đang là xu thế tất yếu khách
quan của thời đại. Việc hội nhập mang lại những cơ hội cũng như những thách
thức cho sự phát triển của các quốc gia, đặc biệt là những quốc gia đang phát
triển, trong đó có Việt Nam. Trong bối cảnh hiện nay, các mặt hàng xuất khẩu
của Việt Nam nói chung và mặt hàng gia vị nói riêng đang đứng trước sức ép
cạnh tranh gay gắt với hàng hoá nước ngoài.
Sản xuất và xuất khẩu gia vị trong đó có Cà phê có ý nghĩa đáng kể đối với
xuất khẩu nông sản Việt Nam. Với tổng kim ngạch xuất khẩu đạt hơn 911 triệu
USD, tiêu đen đạt 748,6 triệu USD, tiêu trắng đạt 162,5 triệu USD.1 Hồ tiêu là một
mặt hàng xuất khẩu có giá trị, mang lại thu nhập cao cho người dân, đóng góp vào
GDP quốc gia. Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu đã đạt được, phải nhìn nhận
những hạn chế của hồ tiêu Việt Nam. Trước hết đây là một sản phẩm nông nghiệp
nên cây hồ tiêu cũng đối mặt với những bất lợi về tự nhiên như thời tiết, sâu bệnh,
đất trồng... nên sản lượng bấp bênh, đòi hỏi người nông dân Việt Nam phải có
những biện pháp bảo vệ và đảm bảo sản lượng cao, ổn định. Mặt khác quy trình
trồng trọt lạc hậu, sản xuất chưa đảm bảo tiêu chuẩn nên làm giảm giá trị xuất khẩu
và chưa tận dụng hết nguồn lực. Thêm vào đó, trong bối cảnh toàn cầu hóa nền kinh
tế thế giới, việc tham gia vào các tổ chức kinh tế khu vực và thế giới nói chung và
hiệp định EVFTA nói riêng đã mở ra những cơ hội, đồng thời cũng đặt ra những
thách thức mới đối với hoạt động sản xuất và xuất khẩu hồ tiêu của Việt Nam...
Làm thế nào để tận dụng được các cơ hội và vượt qua được các thách thức nhằm
tiếp tục duy trì và đẩy mạnh xuất khẩu hồ tiêu của
1 Nguyên Ngân (2022), Xuất khẩu hồ tiêu: Sản lượng giảm song kim ngạch vẫn tăng,
https://baodautu.vn/xuat-khau-ho-tieu-san-luong-giam-song-kim-ngach-van-tang-d180714.html#:~:text=Cụ
%20thể%2C%20thống%20kê %20sơ,đạt%20162%2C5%20triệu%20USD. 1
Việt Nam vào thị trường Châu Âu trong bối cảnh sau khi Việt Nam ký kết hiệp
định EVFTA là vấn đề có tính thời sự và có ý nghĩa thực tiễn quan trọng.
Xuất phát từ lý do trên, nhóm tôi chọn đề tài: "Xuất khẩu hồ tiêu vào thị
trường Châu Âu sau khi ký kết hiệp định EVFTA" làm bài tiểu luận kết thúc môn học của mình.
2. Mục đích nghiên cứu đề tài
Mục đích nghiên cứu của bài tập lớn là đề xuất một số giải pháp nhằm
thúc đẩy và hoàn thiện hơn trong việc xuất khẩu vào thị trường Châu Âu cũng
như các thị trường tiềm năng khác trên toàn thế giới.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu: Các nội dung xuất khẩu hồ tiêu vào thị trường
Châu Âu sau khi ký kết hiệp định EVFTA. Phạm vi nghiên cứu: - Về không gian:
- Về thời gian: Số liệu, thông tin thứ cấp thu thập giai đoạn 2018 – 2019,
số liệu sơ cấp điều tra năm 2022 và đề xuất giải pháp.
4. Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp thu thập số liệu
- Tài liệu, số liệu thứ cấp: thu thập số liệu về sản lượng và kim ngạch xuất
khẩu hồ tiêu Việt Nam năm 2018-2019
- Báo cáo chuyên ngành: Các công trình nghiên cứu khoa học, các tài
liệu, bài viết về dịch vụ xuất khẩu.
Phương pháp phân tích số liệu
Phương pháp này được sử dụng để phân tích tình hình hoạt động, tình hình
phát triển xuất khẩu mặt hàng hồ tiêu vào thị trường châu Âu: từ số liệu cụ
thể nêu ra sự biến động, xu hướng phát triển của vấn đề nghiên cứu. Phương pháp so sánh 2
Phương pháp so sánh được thực hiện nhằm so sánh tăng giảm của các số
liệu phân tích qua các năm để tìm ra nguyên nhân của sự biến đổi từ đó đưa
ra các đánh giá và các giải pháp. So sánh tương đối nhằm chỉ rõ mức độ
chiếm giữ của các chỉ tiêu các thành phần trong tổng số. Đề tài sử dụng
phương pháp trên để tính tỷ trọng, cơ cấu xuất khẩu hồ tiêu.
Phương pháp phân tích nhân tố và các phương pháp liên quan khác
Thông tin và số liệu điều tra sẽ được xử lý bằng phần mềm Excel, tài liệu
trên internet… và tiến hành phân tích các nhân tố tác động đến việc xuất khẩu
mặt hàng hồ tiêu vào thị trường châu Âu sau khi ký hiệp định EVFTA.
Kết cấu của đề tài
Chương 1: Những vấn đề cơ bản về xuất khẩu nông sản
Chương 2: Thực trạng xuất khẩu hồ tiêu vào thị trường châu Âu sau khi ký kết hiệp định
Chương 3: Một số giải pháp nhằm thúc đẩy xuất khẩu hồ tiêu của Việt Nam
vào thị trường châu Âu sau khi ký kết hiệp định EVFTA 3
CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN VỀ XUẤT KHẨU HỒ TIÊU
1.1. Một số khái niệm
1.1.1. Khái niệm về xuất khẩu
Xuất khẩu là hoạt động cơ bản của ngoại thương, có lịch sử phát triển từ
rất lâu đời và ngày càng phát triển mạnh mẽ cả về chiều rộng và chiều sâu. Ban
đầu hình thức cơ bản chỉ đơn thuần là hoạt động trao đổi hàng hóa giữa các
quốc gia. Ngày nay nó đã phát triển mạnh cả về chiều rộng và chiều sâu, được
biểu hiện dưới nhiều hình thức. Trong xu thế toàn cầu hóa hiện nay, hoạt động
xuất khẩu diễn ra trên phạm vi rộng khắp trong hầu hết tất cả các ngành, lĩnh
vực của nền kinh tế quốc dân, đóng một vai trò vô cùng quan trọng trong nền
kinh tế với tỉ trọng ngày càng cao.
1.1.2. Khái niệm xuất khẩu nông sản
Xuất khẩu nông sản là hoạt động xuất khẩu các sản phẩm của ngành
nông nghiệp từ quốc gia này sang quốc gia khác. Tuy nhiên việc xuất khẩu
hàng nông sản cũng có những khác biệt so với xuất khẩu các mặt hàng khác do
các đặc trưng của hàng nông sản như :
Tính thời vụ : Sản xuất nông nghiệp mang tính thời vụ cao, do phụ thuộc
vào thời tiết, khí hậu, đặc trưng của từng loại hàng nông sản.
Tính khu vực : Sự khác biệt về điều kiện đất đai, khí hậu cho ra những
sản phẩm nông nghiệp cũng khác nhau mà vùng khác không thể có được sản
phẩm cùng chất lượng và sản lượng.
Tính phân tán : Do đặc điểm sản xuất nông nghiệp mang tính khu vực
cao nên hàng nông sản có thể phân tán ở nhiều vùng nông nghiệp khác nhau
nên tạo thành trở ngại trong việc thu mua hàng nông sản cho các doanh nghiệp.
Tính tươi sống : Hàng nông sản gồm cây trồng hoặc vật nuôi, với bản chất
sinh học của chúng sẽ chịu tác động bởi các yếu tố ngoại cảnh như thời tiết, khí hậu,
môi trường... có thể ảnh hưởng tới kết quả thu hoạch sản phẩm. Do đó, khác 4
với các mặt hàng khác, hàng nông sản thường dễ bị hư hỏng hoặc kém phẩm chất.
Tính không ổn định : Do đặc điểm của sản xuất nông nghiệp phụ thuộc
nhiều vào khí hậu, môi trường nên nông sản thường không ổn định ( được mùa, mất mùa )...
Các sản phẩm nông sản thiết yếu như: Gạo, cà phê, cao su, tiêu,... là
những hàng hóa thiết yếu đối với mỗi quốc gia, nên sẽ chịu các chính sách
hoạch định của chính phủ trong việc sản xuất, xuất khẩu, dự trữ,...
1.2. Tổng quan về xuất khẩu hồ tiêu Việt Nam và các yếu tố ảnh hưởng tới xuất khẩu hồ tiêu
1.2.1. Tổng quan về xuất khẩu hồ tiêu Việt Nam (Theo VTV.vn)
Tuy sản lượng xuất khẩu hồ tiêu 2022 sang các thị trường quan trọng
đều sụt giảm, nhưng Việt Nam vẫn đứng đầu thế giới về xuất khẩu hồ tiêu.
Thống kê sơ bộ của Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam (VPA), lũy kế từ đầu năm đến
hết tháng 11/2022, Việt Nam xuất khẩu được 211.507 tấn hồ tiêu các loại, đạt
giá trị xuất khẩu 911,1 triệu USD. So với cùng kỳ năm trước, lượng xuất khẩu
giảm 14,9%, tương đương 37.015 tấn. Tuy nhiên, kim ngạch xuất khẩu vẫn
tăng 34 triệu USD, tương đương 3,9%. Ước tính cả năm, xuất khẩu hồ tiêu
Việt Nam sẽ đạt khoảng gần 230.000 tấn, giảm 13 % về sản lượng, đạt giá trị
970 triệu USD, tăng hơn 2% so với năm 2021. Nếu tính chung tất cả các loại
gia vị, kim ngạch xuất khẩu năm 2022 ước đạt 1,5 tỷ USD.
Ngoài xuất khẩu, doanh nghiệp Việt Nam còn nhập khẩu hồ tiêu từ các
quốc gia khác như Brazil, Indonesia... về gia công, chế biến và xuất khẩu với
giá trị cao hơn. Từ đầu năm đến hết tháng 11/2022, Việt Nam đã nhập khẩu
34.273 tấn, tăng 48,9% so với cùng kỳ. 5
Trong bối cảnh khó khăn chung, những kết quả đạt được là thành công
rất đáng ghi nhận của ngành hồ tiêu, cho thấy ngành gia vị Việt Nam đang dần
tạo được chỗ đứng trong chuỗi giá trị thế giới, nhất là vẫn đứng đầu thế giới về xuất khẩu hồ tiêu.
Việt Nam có lợi thế hơn so với một số nước sản xuất hồ tiêu khác như
Indonesia, Malaysia, Ấn Độ, Sri Lanka, Campuchia... nhờ lợi thế từ EVFTA.
Cụ thể, có 2 loại tiêu được xuất chủ yếu là: tiêu đen và tiêu trắng. Tỷ lệ xuất
khẩu tiêu qua chế biến là 90% vượt trội hơn hẳn so với hồ tiêu thô, chưa qua
chế biến (10%). Thuế nhập khẩu hồ tiêu xay hoặc nghiền xuất khẩu sang EU
giảm từ 4% xuống còn 0%. Bên cạnh đó, ngành hồ tiêu Việt Nam cũng được
đánh giá cao về năng lực chế biến với tỷ lệ hàng qua chế biến hiện chiếm
khoảng 30% tổng kim ngạch xuất khẩu.
Thời gian tới, ngành hồ tiêu cần tập trung nâng cao chất lượng, tỷ lệ chế
biến để tạo giá trị gia tăng và khai thác hiệu quả các thị trường phân khúc cao.
1.2.2. Các yếu tố ảnh hưởng tới xuất khẩu hồ tiêu
Hoạt động xuất khẩu chịu ảnh hưởng bởi rất nhiều nhân tố khác nhau
thuộc cả quốc gia xuất khẩu, quốc gia nhập khẩu và môi trường kinh doanh
quốc gia và môi trường kinh doanh quốc tế. Các yếu tố chính chi phối đến hoạt
động xuất khẩu thường là :
Các yếu tố về chính trị và luật pháp
Đây là yếu tố ảnh hưởng lớn nhất tới hoạt động kinh doanh nói chung
cũng như xuất khẩu nói riêng. Yếu tố chính trị đóng vai trò khuyến khích hoặc
hạn chế quá trình quốc tế hóa hoạt động kinh doanh. Các chính sách của Chính
phủ có thể làm tăng sự liên kết thị trường và thúc đẩy tốc độ tăng trưởng hoạt
động xuất khẩu qua các biện pháp như dỡ bỏ các hàng rào thuế quan, phi thuế
quan, thiết lập các mối quan hệ trong cơ sở hạ tầng của thị trường. Khi thiếu sự 6
ổn định về chính trị cản trở sự phát triển kinh tế của quốc gia và gây tâm lý
không an tâm cho các nhà kinh doanh.
Các yếu tố kinh tế
Các yếu tố kinh tế ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động kinh doanh xuất
khẩu, trong khi đó các nhân tố chi phối lại rất nhiều, do đó các doanh nghiệp
cần phân tích và hiểu rõ các yếu tố thiết thực nhất để đưa ra các đối sách phù
hợp như : tỷ giá hối đoái, tỷ suất ngoại tệ, thuế quan, hạn ngạch và trợ cấp xuất
khẩu... và đồng thời cũng cần nắm được mục tiêu, chiến lược phát triển kinh tế
của mỗi quốc gia trong mỗi giai đoạn, bởi dựa trên những định hướng này mà
Chính phủ sẽ điều chỉnh các công cụ kinh tế cho phù hợp.
Các yếu tố văn hóa, xã hội
Mỗi hoạt động của con người đều phù hợp trong một điều kiện xã hội
nhất định. Nền văn hóa tạo ra cách sống của mỗi cộng đồng, từ đó chi phối tới
cách thức tiêu dùng, thứ tư ưu tiên cho các nhu cầu sống. Chính vì vậy, để
thành công trong xuất khẩu, các nhà kinh doah cần nghiên cứu về yếu tố văn
hóa ở quốc gia, lãnh thổ trước khi quyết định đầu tư hoặc xuất khẩu.
Các yếu tố công nghệ, cơ sở hạ tầng và tự nhiên
Các yếu tố về tự nhiên có ảnh hưởng đến xuất khẩu hàng hóa bao gồm :
khoảng cách địa lý giữa các quốc gia do tác động tới chi phí vận tải, thời gian
thực Bạn đã gửi hiện hợp đồng, sự lựa chọn nguồn hàng, thị trường ; vị trí của
các quốc gia ảnh hưởng tới việc lựa chọn nguồn hàng, thị trường tiêu thụ ; các
yếu tố về thời tiết, thiên tại chi phối tới thời gian thực hiện hợp đồng.
Sự phát triển của khoa học công nghệ, đặt biệt là công nghệ thông tin cho
phép các nhà xuất khẩu nắm bắt thông tin nhanh chóng và chính xác, tạo điều kiện
thuận lợi cho việc theo dõi kiểm soát hàng hóa, giúp tiết kiệm chi phí, nâng cao
hiệu quả hoạt động xuất khẩu. Yếu tố công nghệ còn tác động đến quá trình sản
xuất, gia công chế biến hàng xuất khẩu, chi phối các lĩnh vực bổ trợ khác cho 7
xuất khẩu như cơ sở hạ tầng, hệ thống giao thông, hệ thống vận tải, ngân hàng,
các dịch vụ hỗ trợ khác ( hệ thống bảo hiểm, kiểm soát chất lượng...)
1.3. Vai trò của xuất khẩu hồ tiêu đối với Việt Nam
- Hoạt động xuất khẩu hồ tiêu tạo nguồn dự trữ ngoại tệ quan trọng
Ngày nay, việc dự trữ ngoại tệ nhất là các ngoại tệ mạnh là điều rất quan
trọng, vì trong quan hệ mua bán trên thị trường thế giới hiện nay các nước đều
sử dụng các ngoại tệ mạnh trong giao dịch của mình. Trong điều kiện đất nước
đang trong tiến trình CNH - HĐH đất nước hiện nay thì nguồn thu ngoại tệ là
rất quan trọng vì ta có thể nhập khẩu các máy móc thiết bị công nghệ hiện đại
từ nguồn thu ngoại tệ từ hoạt động xuất khẩu phục vụ quá trình CNH - HĐH
đất nước. Đồng thời nguồn ngoại tệ có được sẽ thoả mãn được nhu cầu tiêu
dùng ngày càng cao của người dân và góp phần vào tăng trưởng kinh tế.
- Hoạt động xuất khẩu hồ tiêu phát huy được các lợi thế so sánh
Trong xu thế chung của thế giới hiện nay là đang dần tiến tới chuyên
môn hoá trên phạm vi toàn thế giới thì việc khai thác được lợi thế so sánh cuả
mình là rất quan trọng. Đối với các nước đang phát triển việc phát huy lợi thế
so sánh của mình về giá nhân công rẻ, về nguồn tài nguyên thiên nhiên dồi dào
là hết sức quan trọng để bước đầu hội nhập với nền kinh tế thế giới. Xuất khẩu
giúp 1 quốc gia khai thai thác có hiệu quả hơn các lợi thế của mình, phát huy
các lợi thế của quốc gia mình.
- Hoạt động xuất khẩu hồ tiêu góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế,
định hướng sản xuất
Ngày nay, cùng với xu thế chung của các nền kinh tế, các quốc gia ngày càng
nhận thức rõ vai trò của hoạt động xuất khẩu đối với sự phát triển kinh tế của quốc
gia mình. Sự chuyên biệt hoá các ngành sản xuất để phục xuất khẩu phù hợp với lợi
thế của quốc gia mình đã giúp các quốc gia có định hướng chiến 8
lược đối với các ngành sản xuất trong nước. Đây là một điều có ý nghĩa quan
trọng bởi lẽ việc lựa chọn các ngành sản xuất để có thể phát huy lợi thế của
quốc gia mình không phải là việc dễ làm và không ít quốc gia đã có những
bước đi sai lầm trong việc hoạch định chính sách phát triển kinh tế của quốc
gia mình. Định hướng vào các ngành sản xuất có lợi thế sẽ dần dẫn tới việc
chuyển dịch cơ cấu kinh tế, nâng cao dần tỷ trọng của các ngành công nghiệp
chế biến phục vụ xuất khẩu mang lại nguồn thu lớn từ hoạt động xuất khẩu.
- Hoạt động xuất khẩu hồ tiêu giải quyết công ăn việc làm, tạo thu nhập
và nâng cao mức sống của nhân dân
Để tập trung phát triển sản xuất phục vụ cho xuất khẩu hồ tiêu thì cần
phải gia tăng lao động, để xuất khẩu có hiệu quả tăng được khả năng cạnh
tranh thì cần tận dụng lợi thế về lao động, hạn chế được tỷ lệ thất nghiệp. Việc
mở rộng hoạt động xuất khẩu hồ tiêu sẽ đi kèm với các việc xuất hiện các khu
công nghiệp các khu chế xuất. Các khu công nghiệp và chế xuất đã thu hút
không chỉ các nhà xuất khẩu trong nước mà cả các nhà đầu tư nước ngoài tham
gia để tạo ra sản phẩm xuất khẩu hồ tiêu ra thị trường trên thế giới. Thực tế,
cho thấy việc mở rộng hoạt động của các khu này đã thu hút được một lượng
lớn lao động ở các địa phương, nhất là lao động dư thừa vào mùa nông nhàn.
Không những tạo việc làm cho người lao động mà hoạt động xuất khẩu hồ tiêu
còn tăng thu nhập cho họ, giúp họ nâng cao chất lượng cuộc sống.
- Hoạt động xuất khẩu hồ tiêu nâng cao uy tín của hàng hoá trong nước
trên thị trường thế giới, nâng cao vị thế của một quốc gia trên trường quốc tế
Để có thể thực hiện hoạt động xuất khẩu hồ tiêu và không ngừng nâng cao tỷ
trọng kim ngạch xuất khẩu hồ tiêu thì đòi hỏi các nhà sản xuất luôn phải biết tận
dụng các lợi thế của mình đồng thời cũng luôn phải đổi mới công nghệ, trang thiết
bị phục vụ sản xuất để tạo ra những sản phẩm hồ tiêu có chất lượng cao thì mới tăng
được khả năng cạnh tranh hàng hoá của trên thị trường thế giới. Chính 9
sự đầu tư đó sẽ tạo ra những sản phẩm có chất lượng ngày càng cao có được
lòng tin từ khách hàng trên khắp thế giới và tạo được chỗ đứng trên thị trường
thế giới. Việc các sản phẩm hồ tiêu xuất khẩu có chất lượng cao có được lòng
tin từ phía khách hàng cũng là một hình thức các quốc gia quảng cáo về quốc
gia mình, giới thiệu về quốc gia mình và với những sản phẩm chất lượng cao,
có uy tín các quốc gia sẽ nâng cao vị thế của mình trên trường quốc tế.
- Hoạt động xuất khẩu hồ tiêu là động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế
Trong nền kinh tế hàng hoá, sản xuất muốn phát triển sản phẩm phải được
tiêu thụ. Hoạt động xuất khẩu ở một quốc gia có ảnh hưởng tích cực đến phát
triển kinh tế. Xuất khẩu hồ tiêu đưa đến việc sử dụng có hiệu quả hơn các
nguồn lực trong nước. Nhờ có hoạt động xuất khẩu hồ tiêu, chúng ta có thể
chuyển từ điểm sản xuất không hiệu quả bên trong đường giới hạn sản xuất
sang điểm sản xuất có hiệu quả trên đường giới hạn sản xuất.
Việc mở rộng hoạt động xuất khẩu đã tạo ra sự phân công lao động hợp
lý và có hiệu quả. Đây là điểm quan trọng đặc biệt đối với các đơn vị kinh tế
tham gia hoạt động xuất khẩu hàng hoá và dịch vụ. Phát huy lợi thế so sánh
của mình các quốc gia sẽ đào tạo đội ngũ cán bộ, đội ngũ lao động cho phù
hợp từ đó dẫn tới việc phân công lao động trên phạm vi toàn thế giới.
Hoạt động xuất khẩu hồ tiêu tạo điều kiện chuyển dịch quốc tế công
nghệ mới, phương pháp tổ chức kinh doanh mới… làm cho hoạt động kinh
doanh có hiệu quả. Thương mại quốc tế khuyến khích và tạo điều kiện thuận
lợi cho đầu tư quốc tế. Hoạt động xuất khẩu hồ tiêu là vũ khí chống độc quyền,
bởi vì chúng đòi hỏi các nhà sản xuất trong nước tăng cường sức mạnh kinh tế
để đối phó cạnh tranh với các quốc gia xuất khẩu hồ tiêu khác.
Có thể thấy rằng, hoạt động xuất khẩu hồ tiêu đã cung cấp, tạo những điều
kiện thuận lợi đối với quá trình phát triển kinh tế của một quốc gia. Và trong xu thế
thế giới hiện nay toàn cầu hoá, khu vực khoá thì các quốc gia đều coi trọng 10
phát triển thương mại quốc tế nói chung, hoạt động xuất khẩu và xuất khẩu hồ tiêu nói riêng. 11
CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG XUẤT KHẨU HỒ TIÊU VÀO THỊ
TRƯỜNG CHÂU ÂU SAU KHI KÝ KẾT HIỆP ĐỊNH EVFTA
2.1. Khái quát về EVFTA
Hiệp định thương mại tự do Việt Nam – EU (EVFTA) là một FTA thế hệ
mới giữa Việt Nam và 27 nước thành viên EU. EVFTA, cùng với Hiệp định Đối tác
Toàn diện và Tiến bộ Xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), là hai FTA có phạm
vi cam kết rộng và mức độ cam kết cao nhất của Việt Nam từ trước tới nay.
Ngày 01/12/2015, EVFTA đã chính thức kết thúc đàm phán và đến ngày
01/02/2016, văn bản hiệp định được công bố. Ngày 26/06/2018, một bước đi
mới của EVFTA được thống nhất. Theo đó, EVFTA được tách làm hai Hiệp
định, một là Hiệp định Thương mại (EVFTA), và một là Hiệp định Bảo hộ Đầu
tư (EVIPA); đồng thời chính thức kết thúc quá trình rà soát pháp lý đối với
Hiệp định EVFTA. Tháng 08/2018, quá trình rà soát pháp lý đối với EVIPA cũng được hoàn tất.
Hai Hiệp định được ký kết ngày 30/06/2019. EVFTA và EVIPA được
phê chuẩn bởi Nghị viện châu Âu vào ngày 12/2/2020, và được Quốc hội Việt
Nam phê chuẩn vào ngày 8/6/2020. Ngày 30/3/2020, Hội đồng châu Âu cũng
đã thông qua EVFTA. Đối với EVFTA, do đã hoàn tất thủ tục phê chuẩn, Hiệp
định này đã chính thức có hiệu lực từ ngày 1/8/2020. Đối với EVIPA, về phía
EU, Hiệp định sẽ còn phải được sự phê chuẩn tiếp bởi Nghị viện của tất cả 27
nước thành viên EU mới có hiệu lực. (Thông tin tham khảo: Trungtamwto.vn)
2.2. Tình hình xuất khẩu hồ tiêu của Việt Nam trước khi ký kết hiệp định EVFTA
Việt Nam hiện là nước có diện tích trồng hồ tiêu lớn nhất thế giới (trên
Malaysia, Sri Lanka, Brazil, Ấn Độ, Indonesia...) và là nước sản xuất lớn nhất
trên thế giới. Hiện Việt Nam xuất khẩu chủ yếu là tiêu hạt, chiếm 90% tổng 12