lOMoAR cPSD| 30964149
5.3.1 Cách ngân hàng tạo ra tiền
a) Tạo tiền (Money creation)
Định nghĩa: Tạo tiền trong tiếng Anh là Money creation. Tạo tiền là quá trình làm tăng
cung tiền tệ của một quốc gia hay một khu vực kinh tế.
Và Người ta thường đề cập đến chức năng tạo tiền của các ngân hàng thương mại.
b) Cơ sở tạo tiền
Khi hệ thống ngân hàng hai cấp đã được hình thành, các ngân hàng không còn hoạt động
riêng lẻ mà theo hệ thống. Trong đó, ngân hàng trung ương giữ độc quyền phát hành giấy bạc
ngân hàng và với vai trò ngân hàng của các ngân hàng.
Còn các ngân hàng thương mại chuyên kinh doanh tiền tệ trong mối quan hệ giao dịch với
các doanh nghiệp và cá nhân.
Với các chức năng trung gian tín dụng và trung gian thanh toán, ngân hàng thương mại
có khả năng tạo ra tiền gửi thanh toán.
Thông qua chức năng làm trung gian tín dụng, ngân hàng sử dụng số tiền vốn huy động
được để cho vay, số tiền cho vay lại được khách hàng sử dụng để thanh toán chuyển khoản
cho khách hàng ở ngân hàng khác và chỉ khi thực hiện nghiệp vụ cho vay, ngân hàng mới bắt đầu tạo tiền.
- Từ một khoản tiền ban đầu, thông qua cho vay bằng chuyển khoản trong hệ thống ngân
hàng thương mại, số tiền gửi đã tăng lên gấp bội so với lượng tiền gửi ban đầu.
Khả năng tạo tiền của Ngân hàng thương mại phụ thuộc vào các yếu tố như: tỉ lệ dự trữ bắt
buộc, tỉ lệ dự trữ quá mức, tỉ lệ giữa tiền mặt so với tiền gửi thanh toán...
- Mở rộng tiền gửi là chức năng vốn có của hệ thống ngân hàng thương mại, gắn liền với
hoạt động tín dụng và thanh toán. Hay nói cách khác khi ngân hàng cung ứng tín dụng bằng
chuyển khoản là nó tạo tiền và tăng lượng tiền cung ứng, khi thu nợ, lượng tiền cung ứng giảm xuống.
- Như vậy, lượng tiền giao dịch không chỉ là giấy bạc ngân hàng do ngân hàng trung
ương phát hành, mà bộ phận chiếm tỉ trọng lớn là tiền ghi sổ do các ngân hàng thương mại tạo ra.
c) Ý nghĩa của việc tạo tiền
- Khối lượng tiền do các ngân hàng thương mại tạo ra có ý nghĩa to lớn, tạo ra những
điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của quá trình sản xuất kinh doanh, đáp ứng nhu cầu sử
dụng tiền của xã hội.
- Việc tạo ra tiền chuyển khoản để thay thế cho tiền mặt là một sáng kiến quan trọng thứ
hai của lịch sử hoạt động ngân hàng. Chính nhờ phương thức tạo tiền đã tiết kiệm được chi
phí lưu thông và ngân hàng trở thành trung tâm của đời sống kinh té - xã hội. lOMoAR cPSD| 30964149