Chương 1: Khái Niệm Về Sinh Viên và Triết Học Trong Nghiên Cứu Khoa Học | Môn Phương pháp nghiên cứu khoa học - Học viện Chính sách và Phát triển

lOMoAR cPSD| 58583460 CHƯƠNG 1
1.1. Một số khái niệm
1.1.1. Khái niệm về sinh viên
Sinh viên là những cá nhân trẻ tuổi đang theo đuổi sự học tập và phát triển cá nhân
thông qua việc tham gia vào các chương trình giáo dục ở các trường đại học, cao
đẳng hoặc trung cấp. Họ là những người tìm kiếm kiến thức, kỹ năng và trải nghiệm
mới để chuẩn bị cho tương lai của mình. Sinh viên không chỉ là những người học
trong lớp học mà còn là những nhà nghiên cứu, nhà sáng tạo và nhà đổi mới. Họ
đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra sự tiến bộ và phát triển cho xã hội thông
qua việc áp dụng kiến thức học được vào thực tế. Đồng thời, sinh viên cũng là những
người trẻ có trách nhiệm xã hội, thể hiện qua việc tham gia các hoạt động tình
nguyện, xã hội và văn hóa. Họ đóng góp vào cộng đồng và xã hội thông qua việc
chia sẻ kiến thức, kỹ năng và tinh thần lạc quan.
[Theo Luật Giáo dục của Việt Nam], sinh viên là những người đang theo học tại các
cơ sở giáo dục đại học, bao gồm đại học, cao đẳng và trung cấp. Đây là giai đoạn
giáo dục đại học, nơi người học tiếp tục nâng cao kiến thức chuyên môn, kỹ năng
nghề nghiệp sau khi hoàn thành chương trình giáo dục phổ thông hoặc tương đương.
[Theo Từ điển giáo dục học]: “Sinh viên, người học của một cơ sở giáo dục cao
đẳng, đại học. Có thể phân loại sinh viên đại học theo những phạm trù khác nhau.
Sinh viên tập trung, sinh viên chính quy, sinh viên không tập trung...” Khái niệm
sinh viên được sử dụng rộng rãi với nghĩa: “Sinh viên là đại biểu của một nhóm xã
hội, đặc biệt gồm những người đang trong quá trình chuẩn bị tri thức nghề nghiệp,
để trở thành các chuyên gia hoạt động, lao động trong một lĩnh vực nhất định thuộc
các ngành kinh tế, văn hóa, xã hội”.
[Theo Quy chế công tác Học sinh – Sinh viên trong các trường đào tạo của Bộ giáo
dục và Đào tạo] thì: "Sinh viên là những người đang theo học hệ đại học và cao
đẳng”. Như vậy, theo cách hiểu này sinh viên có một số đặc điểm sau: •
Là những người đã tốt nghiệp phổ thông trung học, bổ túc trung học hoặc
trung cấp chuyên nghiệp, xuất thân từ các tầng lớp xã hội khác nhau đang
trong quá trình học tập, chuẩn bị nghề nghiệp chuyên môn tại các trường Đại học, Cao đẳng. lOMoAR cPSD| 58583460 •
Là lớp người năng động, luôn nhạy cảm và sẵn sàng tiếp thu cái mới. •
Là bộ phận trí tuệ và ưu tú trong các thế hệ thanh niên, là nơi kết tinh nhiều
tài năng sáng tạo, là nguồn lao động có học vấn cao, có chuyên sâu và đại bộ
phận sinh viên sẽ trở thành người trí thức của đất nước
1.1.2. Khái niệm về môn Triết học.
Triết học là một lĩnh vực nghiên cứu về các vấn đề cơ bản về tồn tại, tri thức, giá trị,
logic, ý nghĩa, ý thức và thực tế. Nó cố gắng khám phá và lý giải sâu xa về bản chất
của thế giới và con người, tìm hiểu về sự tồn tại của mọi thứ xung quanh chúng ta
và cố gắng tạo ra các lý thuyết và khái niệm để giải thích thế giới. Nó cung cấp cho
chúng ta cơ sở để suy luận, đánh giá và đưa ra quyết định thông minh trong cuộc
sống hàng ngày. Triết học không chỉ là một lĩnh vực học thuật mà còn là một phương
pháp tiếp cận vấn đề, một cách nhìn nhận và suy nghĩ đặc biệt giúp con người mở
rộng kiến thức và hiểu biết của mình về thế giới xung quanh.
Theo quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin: Triết học là một hình thái ý thức xã hội
đặc thù, là học thuyết chung nhất về tồn tại và nhận thức, là khoa học về những quy
luật chung nhất của sự vận động, phát triển của tự nhiên, xã hội và tư duy. Hiểu khái
quát nhất thì Triết học là hệ thống tri thức lý luận chung nhất của con người và thế
giới; về vị trí, vai trò của con người trong thế giới ấy.
Triết học ra đời vào khoảng thời gian từ thế kỷ VIII đến thế kỷ VI (Tr.CN), phát triển
rực rỡ ở các nền triết học Hi Lạp, Trung Quốc, Ấn Độ cổ đại. •
Theo tiếng Hán, thuật ngữ “triết” (哲) có nghĩa là “trí”, “có trí tuệ” (kết hợp
gồm chữ thủ, đao, khẩu) với ý nghĩa: Triết học không phải là sự mô tả bề ngoài
mà sự truy tìm bản chất của đối tượng, giống như bàn tay của con người dùng
búa phanh phui sự vật ra để miệng nói về những cái đang ẩn náu bên trong sự
vật ấy, “trí” dùng để chỉ sự hiểu biết, nhận thức sâu rộng về vũ trụ và nhân sinh. •
Theo tiếng Ấn Độ, thuật ngữ “triết” (Darshana) có nghĩa là “chiêm ngưỡng”,
mang hàm ý tri thức phải dựa trên lí trí, con đường suy ngẫm dẫn dắt con
người đến với lẽ phải, thấu đạt được chân lý về vũ trụ và nhân sinh. lOMoAR cPSD| 58583460 •
Ở phương Tây, theo gốc tiếng Hy Lạp cổ đại, triết học là “philosophia”, từ
này được ghép bởi “philos” (yêu thích) và “sophia” (sự thông thái). Triết học
được hiểu với nghĩa là “yêu mến sự thông thái”, nhà triết học được coi là
những nhà thông thái, nhà tư tưởng có khả năng nhận thức và làm sáng tỏ bản
chất của sự vật và hiện tượng. Triết học được xem là hình thức cao nhất của
tri thức, vừa mang tính định hướng vừa nhấn mạnh đến đến khát vọng tìm
kiếm chân lý của con người
=> Như vậy, trước triết học Mác - Lênin, dù ở phương Đông hay phương Tây đều
chung quan niệm coi triết học là đỉnh cao của trí tuệ, sự nhận thức sâu sắc về thế
giới, nắm bắt được chân lý, hiểu biết được bản chất của sự vật và hiện tượng. Triết
học được hiểu là một hình thái ý thức xã hội, một bộ phận của kiến trúc thượng tầng
xã hội, có trình độ khái quát và tư duy trừu tượng cao.
1.1.3. Khái niệm về ChatGPT
ChatGPT (Chat Generative Pre-training Transformer) là một chatbot do OpenAI là
một loại mô hình học máy dựa trên kiến trúc mạng nơ-ron transformer ra mắt vào tháng 11 năm 2022.
Theo Clarizia và cộng sự (2018), trong lĩnh vực giáo dục, chatbot là một ứng dụng
của trí tuệ nhân tạo (Aritificial Intelligence AI) và xử lý ngôn ngữ tự nhiên (NLP:
Natural Language Processing), đã trở thành một công cụ tiềm năng để cải thiện quá
trình học tập và hỗ trợ giảng dạy.
Có thể thấy các công cụ điều khiển bằng Al ngày càng tinh vi và có thể truy cập được
dễ dàng (Firat, 2023). Nguyễn Đức Vượng và Phan Trọng Tiến (2023) lại đưa ra một
số nhận định về việc sử dụng ChatGPT trong bối cảnh giảng viên, sinh viên (SV) và
nhà quản lí tại cấp đại học. Các nhận định này tập trung vào những mặt tích cực của
việc khai thác và sử dụng hiệu quả ứng dụng này đối với từng đối tượng công việc,
tuy nhiên cũng cảnh báo về những hạn chế và lỗ hổng mà người dùng cần cảnh giác,
đồng thời khuyến khích sử dụng công nghệ một cách thông minh nhằm đáp ứng tối
đa nhu cầu công việc. ChatGPT đã chứng minh tiềm năng đáng kể của mình trong
việc biến đổi cách thức học tập và tương tác với thông tin qua các chương trình đào
tạo, giảng dạy về AI trong các trường đại học. Hầu hết các trường khối kĩ thuật, công
nghệ của Việt Nam đã đưa môn học AI vào trong các chương trình đào tạo. Nhiều lOMoAR cPSD| 58583460
trường còn mở chương trình đào tạo về AI hứa hẹn sẽ là ngành học mở ra nhiều cơ
hội nghề nghiệp cho các bạn trẻ (Trường Đại học Đông Á, 2022).
Có thể thấy, Chat GPT được coi là một trong những mô hình ngôn ngữ tiên tiến nhất
hiện nay với khả năng tự động học và làm việc với các loại dữ liệu lớn. Nó được
trang bị các tính năng nổi bật như tự động hóa hội thoại, trả lời câu hỏi, tạo câu trả
lời tự động và cải thiện khả năng tự học của mô hình. Tuy nhiên, ChatGPT cũng có
những hạn chế và không thể thay thế hoàn toàn sự hiểu biết và khả năng xử lý tinh tế của con người.
1.2. Khái quát về ChatGPT
1.2.1 Nguyên tắc hoạt động của Chat GPT
ChatGPT là một chatbot AI sử dụng các thuật toán học sâu để tạo ra văn bản phản
hồi cho người dung. ChatGPT được xây dựng trên kiến trúc GPT (Generative
Pretrained Transformer) và được cài đặt trên một lượng lớn dữ liệu để có khả năng
đưa ra câu trả lời và sinh ra văn bản tự động trả lời câu hỏi, dịch thuật và nhiều ứng
dụng khác, viết các bài viết với các chủ đề khác nhau, tóm tắt văn bản, tạo nội dung,
tạo mã và sáng tác một câu chuyện, vở kịch,... (Tate et al., 2023). Nguyễn Thị Phước
(2023) cùng nhận định: “ChatGPT sử dụng kĩ thuật học sâu để học các quan hệ giữa
các từ trong một tập dữ liệu lớn. Sau khi được huấn luyện, mô hình có khả năng tự
động tạo ra các văn bản mới bằng cách sử dụng thông tin đã học được từ tập dữ liệu
huấn luyện. ChatGPT có thể được sử dụng để tạo ra các văn bản có ý nghĩa, trả lời
các câu hỏi hoặc thực hiện các tác vụ khác liên quan đến ngôn ngữ tự nhiên".
Để đào tạo GPT, các nhà khoa học OpenAI đã thu thập một lượng lớn văn bản do
con người viết từ Wikipedia, bách khoa toàn thư, các tờ báo lớn và các nguồn thông
tin công khai khác, lên tới hàng trăm triệu tài liệu. Sau đó, họ làm sạch và chọn nội
dung trước khi giao nó cho mô hình AI để đọc và đào tạo nhiều lần. Bằng cách đọc
khối dữ liệu này, mô hình AI sẽ học được các lớp nghĩa đằng sau các từ và cụm từ,
và càng đọc nhiều, nó càng xây dựng được nhiều lớp nghĩa hơn. Mỗi khi AI nhận ra
thêm các tầng ý nghĩa mới, thì Parameters (tham số) trong đó cũng tăng lên. Chat
GPT sử dụng các phương pháp tiêu dùng hạ tầng, đồng thời nó cũng lấy dữ liệu từ
Internet nâng không gian lưu trữ lên 570GB với vô số thông tin và 300 tỷ từ được
“kết nạp” vào hệ thống. Mỗi khi một câu trả lời được đánh giá là sai hoặc đúng thì
câu trả lời đúng sẽ được cập nhật dữ liệu vào hệ thống. Bằng cách đó hệ thống của lOMoAR cPSD| 58583460
Chat GPT ngày càng được củng cố và dần trở lên chính xác hơn, đồng nghĩa với việc
càng có nhiều người sử dụng thì dữ liệu và sự chính xác của dữ liệu càng được gia tăng.
Chat GPT được tinh chỉnh từ GPT-3.5 (hiện tại đã có phiên bản GPT-4), một mô
hình ngôn ngữ tạo văn bản. Nó đã được tối ưu hóa cho cuộc đối thoại qua việc sử
dụng Học tăng cường từ phản hồi của con người (Reinforcement Learning from
Human Feedback - RLHF) - một phương pháp sử dụng các ví dụ của con người để
hướng dẫn mô hình đến hành vi mong muốn. ChatGPT ghi nhận dữ liệu từ những
thông tin câu hỏi mà người sử dụng nhập vào, từ đó phân tích, tổng hợp dựa vào
nguồn dữ liệu trong hệ thống để đưa ra câu trả lời chính xác. Để đảm bảo sự chính
xác của câu trả lời, mô hình sử dụng một số kĩ thuật như Attention và Masked
Language Modeling (mô hình hóa ngôn ngữ ẩn) để xác định độ quan trọng của từng
từ trong văn bản và câu hỏi.
1.2.2 Ưu điểm, nhược điểm của ChatGPT
Ưu điểm: Với khả năng xử lý yêu cầu thông minh và tính hiệu quả cao, Chatbot
GPT có nhiều ưu điểm giúp nó trở thành một công cụ hữu ích giúp người dùng
giải quyết các vấn đề trong nhiều lĩnh vực khác nhau:
• Trả lời nhanh chóng và chính xác: Sử dụng mạng Neural Transformer để học
và trả lời câu hỏi, Chat GPT có thể đáp ứng yêu cầu trả lời nhanh và chính xác
của người dùng mà không cần sự can thiệp của con người.
• Cho phép người dùng cung cấp các chỉnh sửa tiếp theo: Tương tác với người
dùng để cập nhật dữ liệu và dùng các thuật toán so sánh các dữ liệu đó nhằm
tăng tính chính xác của dữ liệu, giúp dữ liệu ngày càng phong phú và hoàn thiện hơn.
• Kiến thức sâu rộng về nhiều lĩnh vực: Chat GPT sử dụng phương pháp học
sâu (Deep Learning) trên lượng lớn dữ liệu về nhiều lĩnh vực khác nhau,
đảm bảo có thể đưa ra câu trả lời về bất kỳ lĩnh vực nào mà người dùng muốn.
• Tương tác tự nhiên, cá nhân hóa cuộc trò chuyện: Chat GPT có khả năng dẫn
dắt các cuộc hội thoại một cách tự nhiên và giống người thật, tương tác trực
tiếp với yêu cầu cụ thể của từng người dùng, mang lại cảm giác dễ chịu và
thoải mái khi trò chuyện cùng. lOMoAR cPSD| 58583460
• Mở rộng kiến thức: Không chỉ được tiếp cận với nhiều nguồn dữ liệu, Chatbot
GPT còn có khả năng ghi nhớ nội dung những cuộc trò chuyện từ trước. Qua
đó có thể cung cấp các để xuất thông minh, mang tính cá nhân hoá cho người sử dụng.
• Được đào tạo để từ chối các yêu cầu không phù hợp: Khi nhận được những
câu hỏi không phù hợp, Chat GPT có thể từ chối đưa ra câu trả lời cho người dùng.
Nhược điểm:Dù sở hữu rất nhiều ưu điểm vượt trội, Chat GPT vẫn là một công
nghệ đang phát triển nên việc vẫn còn tồn tại những hạn chế là không thể tránh khỏi.
• Độ chính xác thông tin không tuyệt đối: Dù được huấn luyện và tiếp cận một
lượng dữ liệu lớn, Chat GPT vẫn có thể gặp phải một số sai sót trong việc cập nhật thông tin.
• Hạn chế về mặt ngôn ngữ: ChatGPT không thể phản hồi được những yêu cầu
phức tạp và cụ thể bởi công cụ này vẫn chưa thể xử lý được tất cả các từ ngữ
được sử dụng bởi người dùng.
• Hạn chế bởi những yêu cầu có độ phức tạp về nhóm từ cao: Điều này có thể
được khắc phục nếu yêu cầu được chia nhỏ thì khả năng Chat GPT đưa ra câu
trả lời chính xác sẽ cao hơn. (OpenAI, n.d.)
• Dữ liệu bị hạn chế: Dữ liệu của AI bị giới hạn tới năm 2021. Do đó Chat GPT
sẽ từ chối trả lời khi bị hỏi các câu hỏi từ sau 2021 hoặc những câu hỏi mang
tính dự đoán. (Savvycom, 2023)
• Cần đào tạo và cập nhật liên tục: mềm ChatGPT sẽ càng ngày càng thông
minh hơn nhờ vào thuật toán tự học hỏi kiến thức mỗi ngày. Vì vậy cần thường
xuyên bổ sung nguồn thông tin để có thể cải thiện hiệu quả và độ chính xác của nó.
• Xuất hiện lừa đảo hoặc xâm phạm quyền riêng tư: Sự nổi tiếng của phần mềm
này đã làm xuất hiện tin tặc có thể tạo văn bản thông qua các mô hình ngôn
ngữ của ChatGPT nhằm quảng cáo giả mạo và các loại tài liệu lừa đảo khác.
Điều này có thể thu thập thông tin cá nhân của người dùng và gây ra vi phạm quyền riêng tư. lOMoAR cPSD| 58583460
1.3. Mục đích và xu hướng sử dụng ChatGPT 1.3.1 Mục đích
• Trợ giúp thông tin và trả lời câu hỏi:
ChatGPT được sử dụng rộng rãi để cung cấp thông tin và trả lời các câu hỏi
từ nhiều lĩnh vực khác nhau. Mô hình này có khả năng truy xuất và trình bày
thông tin một cách mạch lạc, giúp người dùng nhanh chóng tiếp cận kiến thức
cần thiết. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng khả năng của ChatGPT trong việc
cung cấp thông tin đúng đắn và kịp thời có thể hỗ trợ hiệu quả cho cả người
học và người làm việc trong các lĩnh vực đòi hỏi sự chính xác về thông tin.
• Hỗ trợ viết lách và sáng tạo nội dung:
Một trong những ứng dụng nổi bật của ChatGPT là hỗ trợ viết lách và sáng
tạo nội dung. Nhờ vào khả năng tạo ra văn bản có cấu trúc và ngữ pháp tốt,
ChatGPT giúp người dùng soạn thảo văn bản, bài viết, hoặc kịch bản một cách
nhanh chóng. Nghiên cứu đã ghi nhận sự gia tăng đáng kể về năng suất khi sử
dụng ChatGPT trong việc hỗ trợ các tác vụ viết lách, đặc biệt trong môi trường
doanh nghiệp và truyền thông.
• Giao tiếp và hỗ trợ khách hàng:
ChatGPT đã được tích hợp vào các hệ thống chăm sóc khách hàng như
chatbot, giúp tự động hóa các tác vụ giải đáp thắc mắc và hỗ trợ khách hàng.
Các phân tích cho thấy việc sử dụng ChatGPT trong chăm sóc khách hàng
không chỉ giảm chi phí vận hành mà còn cải thiện trải nghiệm của khách hàng
nhờ phản hồi nhanh chóng và chính xác.
• Giáo dục và học tập:
Trong lĩnh vực giáo dục, ChatGPT đóng vai trò như một trợ giảng ảo, giúp
học sinh và sinh viên giải quyết các bài tập, cung cấp tài liệu tham khảo, và
giải thích các khái niệm phức tạp. Các thử nghiệm cho thấy mô hình này có
thể thúc đẩy quá trình học tập tự chủ và hỗ trợ giáo viên trong việc giảng dạy hiệu quả hơn.
• Phát triển phần mềm:
Các nhà phát triển phần mềm có thể sử dụng ChatGPT để gợi ý mã lập trình,
giải thích thuật toán, hoặc hỗ trợ trong quá trình gỡ lỗi. Nghiên cứu sơ bộ cho
thấy rằng ChatGPT có thể cải thiện hiệu suất phát triển phần mềm, đặc biệt
đối với các lập trình viên mới hoặc trong các dự án phức tạp. lOMoAR cPSD| 58583460
• Giải trí và sáng tạo nghệ thuật:
ChatGPT cũng được sử dụng trong lĩnh vực giải trí và sáng tạo nghệ thuật.
Mô hình này có khả năng sáng tác thơ, viết truyện, hoặc thậm chí tạo ra các ý
tưởng nghệ thuật mới. Các ứng dụng này mở ra nhiều khả năng sáng tạo mới
và đã được đánh giá cao trong cộng đồng nghệ thuật.
1.3.2 Xu hướng phát triển và sử dụng ChatGPT trong tương lai
Xu hướng phát triển và sử dụng ChatGPT trong thời gian tới dự kiến sẽ tiếp tục mở
rộng và có tác động sâu rộng trong nhiều lĩnh vực khác nhau, từ giáo dục, kinh doanh
đến các ngành công nghiệp sáng tạo. Cùng với sự tiến bộ của trí tuệ nhân tạo, công
cụ này sẽ trở thành một phần quan trọng trong cuộc sống hàng ngày và công việc,
giúp tối ưu hóa hiệu suất và hỗ trợ sự sáng tạo của con người. Dưới đây là một số xu hướng chính:
• Ứng dụng rộng rãi hơn trong giáo dục:
Hỗ trợ cá nhân hóa học tập: ChatGPT sẽ ngày càng được tích hợp vào các nền tảng
học trực tuyến, cung cấp các giải pháp học tập cá nhân hóa hơn. Sinh viên có thể
tương tác với ChatGPT để nhận giải đáp nhanh, giải thích chi tiết các khái niệm và
kiến thức theo tốc độ học tập của riêng họ. Điều này sẽ giúp cá nhân hóa trải nghiệm
giáo dục, từ đó cải thiện chất lượng học tập.
Tạo nội dung giảng dạy: ChatGPT có thể giúp giảng viên tạo ra các bài giảng, đề
kiểm tra hoặc các bài tập học thuật phù hợp với nhu cầu của từng đối tượng học viên.
Điều này giúp giảm bớt khối lượng công việc giảng dạy và tối ưu hóa quá trình học tập.
Trợ giảng ảo: ChatGPT có thể được sử dụng như một trợ giảng ảo, giúp giảng viên
trong việc giải đáp câu hỏi, hướng dẫn sinh viên tự học hoặc kiểm tra kiến thức. Điều
này có thể làm giảm áp lực lên giảng viên và cải thiện hiệu suất học tập.
• Phát triển các tính năng nâng cao:
Tương tác đa chiều và đa ngữ cảnh: ChatGPT đang phát triển khả năng tương tác
sâu hơn, không chỉ giới hạn ở việc trả lời câu hỏi mà còn cung cấp các giải pháp phù lOMoAR cPSD| 58583460
hợp với nhiều ngữ cảnh khác nhau. Điều này có thể bao gồm việc hỗ trợ trong các
lĩnh vực chuyên môn như lập trình, tài chính, luật pháp, và y học.
Khả năng tạo ra nội dung phức tạp: ChatGPT có tiềm năng tạo ra các văn bản phức
tạp hơn như nghiên cứu khoa học, báo cáo kinh doanh hoặc bài viết sáng tạo. Với sự
phát triển liên tục, nó có thể trở thành một công cụ mạnh mẽ trong các ngành sáng tạo và chuyên môn cao.
Tích hợp trí tuệ nhân tạo mạnh mẽ hơn: ChatGPT sẽ được cải tiến để xử lý thông tin
một cách toàn diện hơn, bao gồm khả năng phân tích dữ liệu lớn và đưa ra các giải
pháp tự động dựa trên trí tuệ nhân tạo (AI). Nó cũng có thể trở thành công cụ hỗ trợ
trong các quá trình ra quyết định, đặc biệt trong quản lý, kinh doanh và công nghệ.
• Phổ biến trong doanh nghiệp và ngành công nghiệp:
Tự động hóa quy trình công việc: Nhiều doanh nghiệp đang sử dụng ChatGPT để tự
động hóa các quy trình công việc như trả lời khách hàng, cung cấp dịch vụ chăm sóc
khách hàng 24/7, và xử lý các câu hỏi thường gặp (FAQs). Điều này không chỉ cải
thiện năng suất mà còn giảm chi phí nhân sự.
Phân tích và báo cáo dữ liệu: ChatGPT có thể hỗ trợ doanh nghiệp trong việc phân
tích dữ liệu, đưa ra các dự đoán và khuyến nghị dựa trên thông tin thu thập. Điều
này giúp doanh nghiệp ra quyết định nhanh chóng và chính xác hơn.
Sáng tạo nội dung tiếp thị: Nhiều doanh nghiệp sử dụng ChatGPT để viết nội dung
tiếp thị, từ bài viết blog, email marketing cho đến các kịch bản quảng cáo.
ChatGPT có thể tạo ra nội dung dựa trên mục tiêu cụ thể của doanh nghiệp, từ đó tối
ưu hóa các chiến dịch truyền thông và quảng bá sản phẩm.
• Tăng cường trách nhiệm đạo đức và an toàn:
Kiểm soát và bảo mật thông tin: Khi ChatGPT được sử dụng rộng rãi hơn, vấn đề về
bảo mật thông tin và quyền riêng tư sẽ được chú trọng hơn. Sẽ có những nỗ lực để
đảm bảo rằng thông tin cá nhân và dữ liệu nhạy cảm của người dùng không bị lạm dụng hoặc rò rỉ. lOMoAR cPSD| 58583460
Tránh lạm dụng công nghệ: Việc phát triển các công cụ kiểm soát nội dung và giám
sát hoạt động của ChatGPT để ngăn chặn các hành vi lạm dụng như phát tán thông
tin sai lệch, xúc phạm, hoặc gây hại sẽ trở thành một ưu tiên hàng đầu.
• Hợp tác và tương tác đa ngành:
Hỗ trợ nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ: ChatGPT sẽ ngày càng được
tích hợp vào các dự án nghiên cứu khoa học, hỗ trợ trong việc xử lý lượng lớn dữ
liệu và thông tin phức tạp. Các nhà nghiên cứu có thể sử dụng ChatGPT để phân tích
thông tin, đưa ra các gợi ý và hỗ trợ trong các quá trình sáng tạo và phát triển.
Kết hợp với các công nghệ khác: ChatGPT sẽ không đứng độc lập mà sẽ được tích
hợp với các công nghệ khác như trí tuệ nhân tạo (AI), học máy (Machine Learning),
Internet vạn vật (IoT), và thực tế ảo (VR/AR) để tạo ra những trải nghiệm mới và tối
ưu hóa hiệu quả trong các ngành công nghiệp.
• Hỗ trợ phát triển kỹ năng cá nhân:
Phát triển kỹ năng mềm: ChatGPT có thể được sử dụng để phát triển các kỹ năng
mềm như giao tiếp, tư duy phản biện, giải quyết vấn đề và quản lý thời gian. Nó có
thể đưa ra các bài tập, tình huống và gợi ý giúp người dùng cải thiện khả năng cá nhân.
Học ngôn ngữ và văn hóa: ChatGPT có tiềm năng trở thành một công cụ hỗ trợ học
ngôn ngữ hiệu quả, giúp người dùng luyện tập hội thoại, ngữ pháp và từ vựng theo
thời gian thực. Điều này cũng có thể mở rộng đến việc hỗ trợ tìm hiểu văn hóa và
ngữ cảnh của các quốc gia khác nhau.
• Cải thiện khả năng tương tác người dùng:
Giao diện người dùng thân thiện hơn: Các nền tảng ChatGPT sẽ tiếp tục được cải
thiện với giao diện thân thiện, dễ sử dụng hơn, giúp người dùng tương tác một cách
tự nhiên và liền mạch. Điều này sẽ giúp mở rộng đối tượng người dùng không chỉ là
sinh viên hoặc doanh nghiệp mà còn cả người dùng phổ thông. lOMoAR cPSD| 58583460
Tương tác đa ngôn ngữ và đa nền tảng: ChatGPT sẽ hỗ trợ nhiều ngôn ngữ và tích
hợp trên nhiều nền tảng như điện thoại di động, máy tính, các thiết bị đeo, và trợ lý
ảo trong nhà thông minh, mang lại trải nghiệm thống nhất và thuận tiện cho người dùng toàn cầu.
1.4 Ảnh hưởng của việc sử dụng ChatGPT đến kết quả học tập của sinh viên
1.4.1 Thực trạng kết quả học tập môn Triết học của sinh viên APD hiện nay
Mức độ quan tâm và thái độ học tập: Triết học thường được coi là môn học lý thuyết
và khô khan, do đó nhiều sinh viên thiếu hứng thú học tập. Nhiều người xem triết
học chỉ là môn học bắt buộc để qua kỳ thi mà không hiểu rõ giá trị ứng dụng của
môn học trong đời sống thực tiễn.
Kết quả học tập: Điểm số trong các học phần triết học thường không đồng đều. Một
bộ phận sinh viên có kết quả tốt, nắm vững kiến thức và biết áp dụng vào thực tế.
Tuy nhiên, phần lớn sinh viên đạt kết quả trung bình hoặc thấp. Điều này có thể xuất
phát từ việc chưa đầu tư đủ thời gian và nỗ lực cho môn học.
Phương pháp giảng dạy và học tập: Phương pháp giảng dạy truyền thống, mang tính
chất lý thuyết và ít gắn với thực tế, làm giảm đi sự hấp dẫn và tính ứng dụng của
môn học. Mặc dù một số trường đã áp dụng phương pháp giảng dạy đổi mới (thảo
luận nhóm, ứng dụng công nghệ...), nhưng sự cải thiện về kết quả học tập còn hạn chế.
Thách thức từ nội dung môn học: Triết học có nội dung trừu tượng, khó hiểu đối với
nhiều sinh viên, đặc biệt là những sinh viên không có nền tảng về tư duy lý luận hoặc
chưa quen với cách tư duy phân tích sâu sắc. Điều này đòi hỏi sinh viên phải có khả
năng đọc hiểu và phân tích, trong khi phần lớn sinh viên gặp khó khăn với những yêu cầu này.
Tính ứng dụng và nhận thức của sinh viên: Nhiều sinh viên chưa thấy rõ giá trị ứng
dụng của triết học vào đời sống cá nhân và nghề nghiệp. Điều này khiến họ thiếu
động lực trong học tập. Tuy nhiên, có một số sinh viên nhận thức được giá trị của
triết học trong việc phát triển tư duy phê phán, logic và khả năng lý luận. lOMoAR cPSD| 58583460
Tóm lại, kết quả học phần triết học của sinh viên hiện nay phản ánh một số vấn
đề về phương pháp dạy học, sự nhận thức và thái độ học tập. Để cải thiện, cần
có sự đổi mới trong cách giảng dạy và tăng cường nhận thức về giá trị thực tiễn của triết học.
1.4.2 Thực trạng sử dụng ChatGPT của sinh viên hiện nay
Phương pháp học tập: Với ảnh hưởng rõ nét đến hoạt động chuẩn bị bài giảng, giảng
bài, tương tác, đánh giá của giảng viên, người học phải thích ứng và thích nghi với
phương pháp giảng dạy mới của giảng viên hoặc cách thức giảng viên cung cấp tài
liệu, kiến thức, đòi hỏi sinh viên hiện nay phải chủ động nắm bắt.
Hỗ trợ học tập và nghiên cứu: ChatGPT giúp sinh viên dễ dàng tiếp cận thông tin và
kiến thức trong nhiều lĩnh vực, từ khoa học tự nhiên đến xã hội. Nó có thể cung cấp
các giải thích ngắn gọn, tóm tắt thông tin và trả lời các câu hỏi phức tạp. Điều này
giúp sinh viên hiểu rõ hơn các khái niệm khó và tiết kiệm thời gian trong quá trình
học tập và nghiên cứu.
Cải thiện hiệu quả làm bài tập: Sinh viên có thể sử dụng ChatGPT để hỗ trợ trong
việc giải quyết bài tập, viết luận, và tìm kiếm ý tưởng cho các dự án. Điều này giúp
họ hoàn thành các bài tập nhanh hơn và đạt được kết quả cao hơn nếu biết cách sử
dụng công cụ này hợp lý.
Tăng cường tự học và tự nghiên cứu: Với khả năng cung cấp thông tin liên tục, sinh
viên có thể tận dụng ChatGPT để tự học một cách hiệu quả hơn, không cần phải chờ
đến khi có sự giúp đỡ từ giảng viên hoặc tài liệu truyền thống.
Phát triển kỹ năng viết và tư duy: ChatGPT có thể giúp sinh viên cải thiện kỹ năng
viết, bằng cách đưa ra các gợi ý về cấu trúc bài viết hoặc cách diễn đạt ý tưởng một
cách rõ ràng. Điều này có thể hỗ trợ trong việc viết luận, báo cáo hoặc các bài nghiên cứu.
Cải thiện môi trường học: Gia tăng ảnh hưởng đến việc sinh viên tương tác lẫn nhau,
học nhóm, làm việc nhóm. Với ứng dụng trí tuệ nhân tạo, sinh viên có thể khơi gợi
và tạo chủ đề thảo luận nhờ những gợi ý của công cụ trí tuệ nhân tạo, bên cạnh đó, lOMoAR cPSD| 58583460
sinh viên có thể tranh luận về tính chuẩn mực đúng sai của các tri thức vì mặc dù
ChatGPT cung cấp thông tin rất hữu ích, nhưng không phải lúc nào cũng chính xác
hoặc cập nhật, điều này có thể gây ra sự sai lệch trong quá trình học tập của sinh
viên nếu không kiểm tra lại.
Đa dạng về phương thức học: Trí tuệ nhân tạo giúp sinh viên lựa chọn các chương
trình đào tạo trực tuyến, từ xa để học song song với chương trình trên lớp. Đối với
sinh viên đại học, hoạt động học tập trên giảng đường và tự học sẽ là chưa đủ để
hoàn thiện các kĩ năng, kiến thức và thái độ đối với nghề nghiệp và ứng xử xã hội.
Do đó, ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong học tập tiếng Anh, kĩ năng mềm, các nghiệp
vụ chuyên ngành,…được sinh viên hết sức ưa chuộng và thực hiện (Nguyễn Duy An, 2021).
Tuy nhiên, tần suất sử dụng ChatGPT của sinh viên còn gây ra những thách thức đối
với giảng viên nhà trường trong việc kiểm soát lạm dụng ChatGPT để hoàn thành
bài tập, luận văn mà không tự sáng tạo và dẫn đến kết quả học tập không phản ánh
đúng năng lực thực sự của sinh viên. Các trường đại học cần thích nghi với xu hướng
sinh viên sử dụng công cụ AI, từ đó điều chỉnh phương pháp giảng dạy và đánh giá
để đảm bảo rằng việc học tập và nghiên cứu vẫn mang tính chất phát triển tư duy cá nhân.
1.4.3 Ảnh hưởng của việc sử dụng ChatGPT đến kết quả học tập môn Triết học
Việc sử dụng ChatGPT có ảnh hưởng đa chiều đến kết quả học phần triết học của
sinh viên. Nó mang lại nhiều lợi ích trong việc hỗ trợ học tập, nhưng cũng đặt ra những thách thức lớn:
1.4.3.1 Tác động tích cực:
Hỗ trợ tìm hiểu khái niệm phức tạp: Triết học là môn học có nhiều nội dung trừu
tượng, phức tạp. Sinh viên có thể sử dụng ChatGPT để giải thích các khái niệm khó
hiểu, giúp họ hiểu rõ hơn về các hệ thống triết học, luận điểm và quan điểm của các
triết gia. Điều này có thể giúp cải thiện kết quả học tập thông qua việc nắm bắt kiến thức cơ bản tốt hơn. lOMoAR cPSD| 58583460
Tiết kiệm thời gian nghiên cứu: ChatGPT cung cấp thông tin nhanh chóng, giúp sinh
viên tiết kiệm thời gian tìm kiếm tài liệu từ nhiều nguồn. Điều này giúp sinh viên có
thêm thời gian để tập trung vào việc học các môn khác hoặc các phần học phần triết
học yêu cầu sự tư duy phức tạp hơn.
Hỗ trợ làm bài tập và ôn thi: ChatGPT có thể giúp sinh viên tóm tắt lại các lý thuyết
triết học quan trọng hoặc hỗ trợ viết các bài luận, trả lời câu hỏi. Với các sinh viên
gặp khó khăn trong việc diễn đạt ý tưởng, công cụ này giúp họ cấu trúc lại bài viết và trình bày logic hơn.
Tăng cường khả năng tự học: Tự học, tự nghiên cứu chiếm một khoảng thời lượng
lớn trong chương trình học của sinh viên. Với việc ứng dụng AI trong tự học, tự
nghiên cứu sẽ tạo ra hứng thú cho sinh viên khi học, mong chờ các cách thức “tương
tác” “trả lời” khác nhau của AI đối với những thắc mắc, bài tập, câu hỏi nghiên cứu
của sinh viên. Điều này giúp họ tự khám phá, phát triển khả năng nghiên cứu cá nhân.
1.4.3.2. Tác động tiêu cực:
Thiếu phát triển tư duy phê phán: Một trong những mục tiêu quan trọng của môn
triết học là phát triển tư duy phê phán và khả năng suy luận logic. Nếu sinh viên quá
phụ thuộc vào ChatGPT để giải đáp các câu hỏi hoặc làm bài tập mà không tự suy
nghĩ và phân tích, họ sẽ không phát triển được kỹ năng quan trọng này, dẫn đến việc
học trở nên hời hợt và thiếu sâu sắc.
Nguy cơ gian lận học tập: Một số sinh viên có thể sử dụng ChatGPT để hoàn thành
bài tập hoặc luận văn mà không tự học. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến chất
lượng học tập mà còn vi phạm đạo đức học thuật. Các bài tập triết học, vốn yêu cầu
sự suy luận cá nhân và phê phán, có thể trở nên sao chép, dẫn đến điểm số không
phản ánh đúng năng lực.
Thông tin không đầy đủ hoặc không chính xác: OpenAI viết rằng: “ChatGPT đôi khi
viết những câu trả lời nghe có vẻ hợp lí nhưng lại không chính xác hoặc vô
nghĩa”(Nguyễn Thị Phước, 2023). Mặc dù ChatGPT có khả năng cung cấp nhiều
thông tin hữu ích, nhưng nó không phải lúc nào cũng chính xác hoặc hoàn chỉnh lOMoAR cPSD| 58583460
trong mọi ngữ cảnh. Đối với các môn học như triết học, sự chính xác và tính sâu sắc
của kiến thức là rất quan trọng. Sinh viên có thể bị dẫn dắt bởi những câu trả lời chưa
đủ sâu sắc hoặc thiếu chính xác, ảnh hưởng đến kết quả học tập.
Giảm sự đầu tư cá nhân: Do tính tiện lợi và nhanh chóng của ChatGPT, sinh viên có
thể ít đầu tư vào việc đọc sách giáo trình, tìm hiểu tài liệu sâu hơn hoặc tham gia các
cuộc thảo luận nhóm. Do đó, điều này gây nên lo ngại rằng người học sẽ hình thành
cách học hời hợt, phụ thuộc quá nhiều vào trí tuệ nhân tạo và dần dần làm giảm khả
năng phát triển tư duy phân tích, vốn rất cần thiết trong môn triết học.
1.4.3.3 Thách thức đối với giảng viên:
Khó đánh giá đúng năng lực sinh viên: Giảng viên có thể gặp khó khăn trong việc
đánh giá liệu sinh viên có thực sự nắm bắt và hiểu rõ các vấn đề triết học hay chỉ
dựa vào các công cụ hỗ trợ như ChatGPT để hoàn thành bài tập. Điều này đặt ra
thách thức trong việc đảm bảo rằng sinh viên đạt được mục tiêu học tập thực sự.
Yêu cầu đổi mới phương pháp giảng dạy: Để tránh tình trạng sinh viên phụ thuộc
vào ChatGPT, giảng viên cần đổi mới phương pháp dạy học, tập trung vào việc phát
triển khả năng tư duy độc lập và sáng tạo thông qua các bài tập mở, yêu cầu suy nghĩ
sâu sắc và tranh luận trực tiếp.
1.4.3.4 Khuyến nghị cải thiện:
Hướng dẫn sinh viên sử dụng ChatGPT đúng cách: Nhà trường và giảng viên cần
cung cấp hướng dẫn cho sinh viên về cách sử dụng công cụ ChatGPT một cách hiệu
quả, nhấn mạnh vào việc sử dụng công cụ này như một nguồn tham khảo, hỗ trợ học
tập thay vì thay thế việc học tập thực sự.
Kết hợp các bài tập yêu cầu tư duy cá nhân: Để ngăn ngừa việc lạm dụng ChatGPT,
các bài kiểm tra và bài tập cần yêu cầu sinh viên phải trình bày ý kiến cá nhân, phân
tích sâu sắc và tranh luận lý luận thay vì chỉ trả lời những câu hỏi mang tính chất tái hiện kiến thức. lOMoAR cPSD| 58583460
Tăng cường thảo luận nhóm và bài tập tình huống: Thông qua việc tổ chức các buổi
thảo luận nhóm, tranh luận hoặc xử lý tình huống thực tế, sinh viên sẽ được khuyến
khích phát triển tư duy phê phán và học hỏi lẫn nhau thay vì chỉ dựa vào công nghệ.