Chương 10: Đo lường thu nhập quốc gia | Lý thuyết môn Kinh tế vĩ mô

lOMoAR cPSD| 47206071
CHƯƠNG 10: ĐO LƯỜNG THU NHẬP QUỐC GIA
- Bất kỳ sv nào tốt nghiệp đh cx dễ gia nhập LLLĐ vào năm
mà nền kt mở rộng hơn là vào năm nền kt thu hẹp
- Sk của nền kt ảnh hưởng sâu sắc đến all chúng ta nên
những thay đôi về đk kt đc đề cập rộng rãi trên các phương tiện truyền thông
- Số liệu tk có thể đo lường:
o Tổng sp quốc nội – GDP: tổng TN của tất cả mn trong nền kt
o Lạm/giảm phát: mưucs mà tại đó P tb tăng or giảm o
Phần trăm lđ k có vc lm (thất nghiệp) o Doanh số bán lẻ:
tổng chi tiêu tại các cửa hàng o Thâm hụt TM: sự mất cb
giữa HK và phần còn lại của TG
KT vĩ mô (nghiên cứu các htg trên bình diện nền kt, bao gồm
lạm phát , thất nghiệp, tăng trg kt)
- Mục tiêu của ktvm: Giải thik những thay đổi kt có ảnh hưởng
đồng thời đến nhiều HGĐ, nhiều DN và các TT - Các nhà
KTH tl những câu hỏi khác nhau:
o Why TN bình quân là cao ở 1 số qg trong khi thấp ở những qg khác?
o Why P đôi khi tăng lên nhanh ck trong khi ở 1 số thời
điểm khác thì ổn định hơn?
o Why sx và vc lm lại mở rộng trong 1 số năm và thu hẹp vào những năm khác?
o CP có thể lm h, bất cứ vc j, để thúc đẩy tẳng trg Tn
nhanh ck, giữa LP ở mưucs thâo và công ăn vc lm ổn định? lOMoAR cPSD| 47206071
Bản chất đều là những vđ của ktvm vì chúng qt đến sự vận
hành của toàn bộ nền kt
- Trong chương này o Thảo luận 1 số số liệu mà các nhà kt
và các nhà HĐCS sd để giám sát thành quả tổng thể cảu nền
kt (Những số liệu này phản ánh những thay đổi kt mà các
nhà ktvm cố gắng giải thik)
o Xem xét tổng sp quốc nội – đại lượng đo lường tổng TN của 1 qg
GDP là số liệu tk kt chặt chẽ nhất vì nó đc cho là
thước đo tốt nhất về phúc lợi kt 1 xh
GDP là 1 thước đo phức tạp về gt của hđ kt
v THU NHẬP VÀ CHI TIÊU CỦA NỀN KT
- Đánh giá 1 con ng về phương diện kt: nhìn vào TN của họ - Một ng có TN cao:
o Dễ dàng đáp ứng nhữngnhu cầu thiết yếu và xa xỉ của cs hơn
o Hưởng thụ mức sống cao hơn: nhà tiện nghi hơn, dv CSSK
tốt hơn, xe sành điệu hơn, kỳ nghỉ sang trọng…
- Đánh giá 1 nền kt đang vận hành tốt or not: xem xét tổng
TN mà tất cả mn trong nền kt đg kiếm đc – nhiệm vụ của tổng sp quốc nội
- GDP đo lg đồng thời 2 chỉ tiêu: o Tổng TN o Tổng chi tiêu
Vì 2 chỉ tiêu này thực sự là như nhau.
Đối với tổng thể nền kt, TN phải bằng chi tiêu, vì: lOMoAR cPSD| 47206071
- Mỗi giao dịch đề có ng mua bán chi tiêu ng mua là TN ng bán
- Cách khác để thấy TN = chi tiêu: nhìn vào sơ đồ dòng chu
chuyển o Biểu đồ mô tả tất cả các giao dịch giưuax các hgđ
và các DN trong 1 nền kt đơn giản o Nó đơn giản hoá vđ
bằng vc giả định toàn bộ hhdv đc mua bởi các hgđ và các
hgđ chi tiêu toàn bộ TN của họ
o Khi các hgđ mua hhdc từ DN: chi tiêu luân chuyeenr qua TT HH&DV
o Khi các DN dùng tiền thu đc từ vc bán hàng để trả lg cho
ng lđ, tiền thuê đất và lợi nhuận cho chủ DN: TN này luân chuyển qua TT các YTSX
Dòng tiền liên tục luân chuyển từ các hgđ đến các DN và quay trở lại cá hgđ
- Có thể tính toán GDP cho nền kt này theo 1 trong 2 cách:o
Cộng tổng chi tiêu của các hgđ
o Cộng tổng TN (tiền lg, thuê, lợi nhuận) đc trả bởi DN Vì
tất cả các khoản chi tiêu trong nền kt rốt cuộc trở
thành TN của ai đó, nên GDP là bằng nhau bất kể
chúng ta tính nó theo cách nào
- Nền kt trong thực tế phức tạp hơn nền kt đc minh hoạ trên:
o Các hgđ k chi tiêu tất cả TN mà phải nộp 1 phần TN dưới
dạng thuế cho CP, tiết kiệm đc 1 phần TN để sd trong TL
o Các hgđ k mua all hhdv đc sx trong nền kt, 1 số đc mua
bởi CP, 1 số đc mua bởi những DN có kế hoạch sd chúng
trong tl để sx đầu ra of chính họ
vĐO LƯỜNG TỔNG SP QUỐC NỘI lOMoAR cPSD| 47206071
- Định nghĩa GDP (tập trung vào cách xem gdp như 1 thước
đo tổng chi tiêu): Tổng sp quốc nội (GDP) là gt TT of tất cả
các hh và dv cuối cùng đc sx trong 1 qg trong 1 khoảng time nhất định
“GDP là giá trị thị trường…”
- GDP cộng nhiều loại sp khác nhau vào 1 thước đo gt duy nhất của hđ kt
- Để lm vc này nó sd P thị trg – vì P thị trg đo lg số tiền mà
ngta sẵn lòng trả cho những hh khác nhau, nên chúng
phản ánh gt của những hh đó
“…của tất cả…”
- GDP bao gồm tất cả các mặt hàng đc sx trong nền kt và đc
bán hợp pháp trên các TT (táo, cam, lê, bưởi, sách báo,
phim ảnh, dc vắt tóc và CSSK,…)
- GDP cx bao gồm gt TT của cá dv nàh ở đc cung cấp bởi
nguòn cung nhà ở of nền kt
o Đối vs nhà ở cho thuê: tiền thuê vừa bằng chi tiêu của ng
thuê nhà, vừa bằng TN của chủ nhà
o Đvs nhà mà ng chủ sở hữu căn nhà đg ở: CP tính dv nhà
ở mà chủ sở hữu đg cư trú vào GDP bằng cách ước tính
gt cho thuê of nó. Thực tế, GDP đc dựa trên giả định chủ
sở hữu đg cho chính mình thuê nhà, tiền thuê ước tính đc
tính vào cả trong chi tiêu lẫn TN cảu chủ nhà, vì vậy nó đc tính ào GDP
- Có 1 số sp mà GDP k tính vào vì vc đo lg chúng là quá KK lOMoAR cPSD| 47206071
o GDP k bao gồm hầu hết các mặt hàng đc sx 1 cách ngấm
ngầm: thuốc phiện bất hợp pháp
o GDP k bao gồm các mặt hàng đc sx và tiêu dùng tại nhà
và do đó cx kbh đc đưa ra TT
VD: rau mua ở tạp hoá là 1 phần cảu gdp, rau tự trồng
trong vườn nhà thì k đc tính
Những sự loại trừ này khỏi GDP có thể đôi khi dẫn đến những
kq bất hợp lý: chẳng hạn 1 ng phụ nữ kết hôn và trở thành nội
trợ thì gt của vc cô ta lm thuê cho ng ck trước khi kết hôn bị loại
khỏi GDP vì dv k còn đc bán trên thị trg nx
“…cuối cùng…”
- HH trung gian và HH cuối cùng:
VD: A sx giấy, sau đó B sd để sx thiệp chúcmuwngf thì
giấy đc gọi là hh trung gian, thiệp mời đc gọi là hh cuối cùng
- GDP chỉ bao gồm gt của các hh cuối cùng, vì gt của những
hh trung gian đã đc tính vào P của các hh cuối cùng, vc cộng
thêm gt thị trg của giấy vào gt thị trg của thiệp sẽ là sự tính trùng GDP sẽ k chính xác
- Ngoại lệ quan trọng cảu ng tắc này nảy sinh khi 1 hh
trung gian đc sx và thay vì đc sd thì đc đưa vào hàng tồn
kho của 1 DN để sd or bán về sau. Trong TH này, hh
trung gian đc tính là “cuối cùng” tại thời điểm này, và gt
của nó như là khoản đầu tư vào hàng tồn kho đc tính là 1 phần của GDP
Vì vậy, sự gia tăng of hàng tồn kho đc tính vào gdp, và khi
hàng tồn kho đc sd or đc bán ra sau đó thì lg hàng tồn kho
giảm đi đc trừ ra khỏi gdp lOMoAR cPSD| 47206071
“….hàng hoá và dịch vụ…” - GDP bao gồm:
o HH hữu hình: thực phẩm, quần áo, xe hơi, đĩa CD (giá mua là 1 phần of gdp)
o Dv vô hình: cắt tóc, lau dọn nhà cửa, khám sk, nghe buổi
hoà nhạc (giá vé cx là 1 phần of gdp)
“….được sản xuất…”
- GDP bao gồm hhdv hiện đg đc sx
- GDP k bao gồm các giao dịch lq đến những hh đc sx trc đây
VD: Ford sx 1 chiếc xe hơi mới, gt chiếc xe đc tính vào gdp, khi
1 ng bán 1 chiếc xe dã sd cho ng khác, gt của chiếc xe đã sd đó
k đc tính vào gdp (do nguyên tắc hh cuối cùng)
“ …..trong phạm vi 1 qg….”
- GDP đo lg gt sx trong phạm vi lãnh thổ của q qg
- Những mặt hàng đc tính vào gdp của 1 qg nếu chúng đc sx
trong nc, k phân biệt quốc tịch của nhà sx
“….trong một khoảng time nhất định….”
- GDP đo lg gt sx diễn ra trong một khoảng time cụ thể thông thg là 1 năm or 1 quý
- GDP đo lg dòng TN or dòng chi tiêu của nền kt trong khoảng time đó
- Khi CP báo cáo gdp cho 1 quý, CP thg thể hiện gdp “theo tỷ
lệ hằng năm”, nghĩa là con số đc báo cáo của gdp theo quý
là khoản TN và chi tiêu trong quý nhân vs 4, CP sd quy ước lOMoAR cPSD| 47206071
này để các con số gdp hàng quý và hàng năm có thể ss đc dễ dàng hơn
- Khi CP báo cáo theo quý, số liệu đó đã đc điều chỉnh bởi 1
uy trình TK đgl “điều chỉnh yêu tố mùa vụ”, số liệu k đc
điều chỉnh cho thấy nền kt sx nhiều hhdv hơn ở 1 số
khoảng time trong năm so vs khoảng khác (mùa mua săm
vào kỳ nghỉ lễ tháng 12 là thời gina cao điểm)
Khi đánh giá đk của nền kt, các nhà kt và các nhà hđcs thg
muốn nhìn xa hơn những thay đổi thg lệ theo mùa vụ này. Do
đó những ng lm công tác tk của CP điều chính số liệu hàng
quý để loại bỏ chu kỳ theo mùa. Số liệu gdp đc báo cáo trong
các bản tin luôn đc điều chỉnh theo mùa
2 cách tính GDP (thu nhập và chi tiêu) mang lại “hầu như”
chính xác cùng 1 câu tl, vì: dù 2 thước đo nên chính xác là như
nhau, nhưng các nguồn số liệu k phải là hoàn hảo, sự
chênh lệch giữa 2 cách tính gdp đgl sai số tk -
GDP là 1 thước đo phức tạp về gt của hđ kt vCÁC TP CỦA GDP
- Để hiểu đc nền kt đg sd các nguồn lực khan hiếm ntn, các
nhà kt nghiên cứu những tp của gdp giữa các loại chi tiêu khác nhau
- GDP – ký hiệu là Y, đc chia thành 4 tp: tiêu dùng (C), đầu tư
(I), mua sắm của CP (G), xk ròng (NX) Y = C + I + G + NX
- Pt trên là 1 đồng nhất thức – 1 phương trình phải đúng vì
cách thức xđ các biến trong pt
- Trong TH nàym vì mỗi USD chi tiêu đc tính vào gdp đc đặt
vào 1 trong 4 tp của gdp, cho nên tổng 4 tp phải bằng vs gdp