Chương 6: Tính kinh tế nhiên liệu của ô Tô | Tài liệu môn Công nghệ kĩ thuật ôto Trường đại học sư phạm kỹ thuật TP. Hồ Chí Minh

Ch±¡ng 6
TÍNH KINH T¾ NHIÊN LIÞU CþA Ô TÔ M c ích: ÿ 
Þ ch±¡ng này, chúng ta ß c¿p ¿n các ph±¡ng pháp
ánh giá tính kinh t¿ nhiên lißu cÿa ô tô, ßng thßi kh¿o sát ¿c tính tiêu
hao nhiên lißu cÿa ô tô khi chuyßn ßng ßn ßnh và không ßn ßnh. M c tiêu: ÿ
Sau khi hßc xong ch±¡ng này, các sinh viên có kh¿ nng:  Nêu c
±ÿ các chß tiêu kinh t¿ nhiên lißu cÿa ô tô.
 Vi¿t ±ÿc ph±¡ng trình tiêu hao nhiên lißu cÿa ô tô.  Trình bày c
±ÿ ¿c tính tiêu hao nhiên lißu cÿa ô tô khi chuyßn ßng ß ß n nh.
 Trình bày ±ÿc ¿c tính tiêu hao nhiên lißu cÿa ô tô khi chuyßn không ßng ßn ßnh.
6.1. CÁC CHÞ TIÊU KINH T¾ NHIÊN LIÞU CþA Ô TÔ
Tính kinh t¿ chung cÿa ô tô ±ÿc ánh giá b¿ng giá thành theo ¡n vß sß l ng
±ÿ và quãng ±ßng v¿n chuyßn: t¿n- km ho¿c mßt hành khách- km.
Tßng giá thành v¿n chuyßn cÿa ô tô phÿ thußc vào: k¿t c¿u cÿa ô tô, tình tr¿ng k
ÿ thu¿t cÿa chúng, giá thành l n
±ÿ g nhiên lißu tiêu thÿ, ißu
kißn ±ßng xá, ißu kißn khí h¿u khi s d
ÿ ÿng ô tô, tißn l±¡ng ph¿i tr¿…
Tính kinh t¿ nhiên lißu cÿa ô tô c ±ÿ ánh giá b¿ng m c ÿ tiêu hao
nhiên lißu trên quãng ±ßng 100km ho¿c mÿc tiêu hao nhiên lißu cho mßt t¿n-km. i ß vßi ô tô khách c ±ÿ tính theo m c ÿ tiêu hao nhiên lißu
trên mßt hành khách-km ho¿c 100km. M c
ÿ tiêu hao nhiên lißu cho mßt ¡n vß quãng ±ßng ch¿y qd cÿa ô tô c ±ÿ tính theo bißu th c ÿ : 100Q û l þ q = ü ÿ (6.1) d * S ý 100km Ā
Q – L±ÿng tiêu hao nhiên lißu (l).
S*– Quãng ±ßng ch¿y c
±ÿ cÿa ô tô (km).
Mÿc tiêu hao nhiên lißu trên ¡n vß quãng ±ß ng ch¿y tính theo
công thÿc (6.1) không kß ¿n khßi l±ÿ ng hàng hoá mà ô tô v¿n chuyßn 97
±ÿc m¿c dù khi ô tô chuyên chß hàng hoá thì l±ÿng nhiên lißu tiêu thÿ
s¿ lßn h¡n khi không có chuyên chß hàng hoá. Cho nên c¿n ánh giá tính
kinh t¿ nhiên lißu cÿa ô tô theo mßt ¡n vß hàng hóa v¿n chuyßn. Ví dÿ ßi vßi ô tô ¿
v n t¿i, mÿc tiêu hao nhiên lißu cho mßt ¡n vß hàng hóa q c
±ÿc tính theo bißu thÿc sau: Qρ û kg þ n q = ü ÿ (6.2) c G S ý t k . m Ā t t
Gt – Khßi l±ÿng hàng hoá chuyên chß (t). S ß ÿ
t – Quãng ±ßng chuyên ch c a ô tô khi có hàng hóa (km).
ρ – Tÿ trßng nhiên lißu (kg/l). n
6.2. PH¯¡NG TRÌNH TIÊU HAO NHIÊN LIÞU CþA Ô TÔ
Khi ô tô chuyßn ßng, tính kinh t¿ nhiên lißu cÿa nó phÿ thußc vào
tính kinh t¿ nhiên lißu cÿa ßng c¡ ¿t trên ô tô và tiêu hao công su¿t ß kh¿c phÿc l c
ÿ c¿n chuyßn ßng. Khi thí nghißm ßng c¡ trên bß thí
nghißm, ta xác ßnh ±ÿc m c
ÿ tiêu hao nhiên lißu theo thßi gian (kg/h) và
công su¿t phát ra cÿa ßng c¡ Pe (kW). M c
ÿ tiêu hao nhiên lißu theo thßi gian c
±ÿ xác ßnh theo bißu thÿc: Qρ û kg þ G n = ü ÿ (6.3) T t ý h Ā
t – Thßi gian làm vißc cÿa ßng c¡ (h).
ß ánh giá tính kinh t¿ nhiên lißu cÿa ßng c¡, ta dùng su¿t tiêu hao nhiên lißu có ích ge: G QÃ û kg þ g T n = = ü ÿ (6.4) e P P t ý kW h . Ā e e
Pe – Công su¿t có ích cÿa ßng c ( ¡ kW).
Thông qua thí nghißm ßng c¡ và tính toán, ta xây dÿng ±ÿc ß thß quan hß gi a
ÿ công su¿t ßng c¡ và su¿t tiêu hao nhiên lißu vßi sß
vòng quay cÿa trÿc khuÿu ßng c¡: Pe = f(ne) và ge = f(ne)
ß thß này ±ÿc trình bày trên hình 6.1 và ±ÿc gßi là ±ßng ¿c
tính ngoài cÿa ßng c¡. 98
Hình 6.1: ¿c tính ngoài cÿa ßng c¡.
Tÿ công thÿc (6.1) và (6.4) ta rút ra ±ÿc bißu thÿc ß xác ßnh
mÿc tiêu hao nhiên lißu nh± sau: 100g P t 100g P û 1 þ e e e e q = = ü ÿ (6.5) d * S à và ý100km Ā n n S* v =
v¿n tßc chuyßn ßng cÿa ô tô (km/h). t
Khi ô tô chuyßn ßng, công su¿t cÿa ßng c¡ phát ra c¿n thi¿t ß
kh¿c phÿc các lÿc c¿n chuyßn ßng và ±ÿc bißu thß theo ph±¡ng trình
cân b¿ng công su¿t nh± sau: (F + F ± F )v Ë Ë P j = (kW) (6.6) e 1000·
F ;F ;F – Các lÿc c¿n chuyßn ßng (N). ψ ω j
v – V¿n tßc chuyßn ßng cÿa ô tô (m/s).
Nh± v¿y mÿc tiêu hao nhiên liß u cÿa ô tô phÿ thuß c vào su¿t tiêu
hao nhiên lißu có ích cÿa ßng c ¡ và công su¿t tiêu hao ß kh¿c phÿc
các lÿc c¿n chuyßn ßng. 99
Tÿ công thÿc (6.5) và (6.6), ta có công thÿc tính mÿc tiêu hao nhiên lißu: 0,36g (F + F ± F ) û 1 þ q e Ë Ë j = ü ÿ (6.7) d à · ý 100km Ā n
Ph±¡ ng trình (6.7) gßi là ph±¡ ng trình ánh giá mÿc tiêu hao
nhiên lißu cho ô tô chuy ßn ß ng không ß n ßnh.
Khi ô tô chuyßn ßng ßn ßnh Fj = 0, mÿc tiêu hao nhiên lißu s¿ là: 0,36g (F + F ) û 1 þ e Ë Ë q = ü ÿ (6.8) d à · ý100km Ā n
Tÿ ph±¡ng trình (6.7) và (6.8) ta rút ra nh¿n xét sau:
Mÿ c tiêu hao nhiên lißu trên mßt ¡n vß quãng ±ß ng ch¿y gi¿m
khi khi su¿t tiêu hao nhiên liß u có ích cÿa ßng c ¡ gi¿m, ngh)a là n¿u
ß ng c¡ có k¿t c¿u và quá trình làm vi ßc hoàn thißn thì gi¿m ±ÿc mÿc
tiêu hao nhiên lißu cÿa ô tô trên mßt ¡n vß quãng ±ß ng ch¿y.
Tình tr¿ng làm vißc cÿa hß th ßng truyßn l ÿc không t ßt s¿ làm gi¿m
hißu su¿t truyßn lÿc và làm tng mÿc tiêu hao nhiên li ßu trên mßt ¡n vß quãng ±ß ng ch¿y.
Khi lÿc c¿ n chuyß n ß ng tng lên, mÿc tiêu hao nhiên lißu s¿ tng.
Trong quá trình ô tô tng tßc s¿ làm tng mÿ c tiêu hao nhiên lißu. 6.3. MþC S
Þ þ DþNG CÔNG SU T ¾ CþA N Þ G C¡
Nh¿m nâng cao ch¿t l±ÿng sÿ dÿng ô tô và gi¿m tiêu hao nhiên lißu,
ta c¿n ph¿i l±u ý ¿n viß c sÿ dÿng công su¿t ß ng c¡ trong tÿng ißu
kißn chuyßn ßng khác nhau cÿa ô tô. V ß ph±¡ng dißn này, ng±ß i ta ±a
ra khái ni ßm “mÿc ß sÿ dÿng công su ¿t ßng c¡” và ký hißu b¿ng chÿ
Y p. Mÿc ß sÿ dÿng công su¿t cÿa ßng c¡ là tÿ sß giÿa công su¿t ßng
c¡ c¿n thi¿t ß kh ¿c phÿc các công su¿t c¿n chuyßn ß ng vßi công su¿t
cÿa ßng c¡ phát ra khi ó. Ta có: ( 1 P ± P + P ± P f i ω j ) P + P · P ± Ë Ë j Y = = (6.9) p P P · e e
Qua bißu thÿc trên, ta có nh¿n xét r¿ng: ch¿t l±ÿng cÿa m¿t ±ß ng
càng tßt (hß s ß c¿n tß ng cßng ψ càng gi¿ m) và v¿ n tßc cÿa ô tô càng nhß 100 thì công su¿t ßng c¡ c
±ÿ sÿ dÿng càng nhß khi t s ÿ ß truyßn cÿa hßp sß
càng lßn, do ó làm cho hß sß s d
ÿ ÿng công su¿t ßng c¡ Y P càng nhß. M c ÿ ß s ÿ d ng
ÿ công su¿t ßng c¡ càng gi¿m xußng s¿ càng gây
nên sÿ tng tiêu hao nhiên lißu cÿa ô tô.
6.4. ¾C TÍNH TIÊU HAO NHIÊN LIÞU CþA Ô TÔ KHI CHUYÞN N Þ G ÞN N Þ H
Sÿ dÿng ph±¡ng trình (6.8) ß phân tích tính toán mÿc tiêu hao
nhiên lißu, ta s¿ g¿p nhißu khó khn vì trß sß su¿t tiêu hao nhiên lißu có
ích cÿa ßng c¡ ge phÿ thußc vào sß vòng quay cÿa trÿc khu u ÿ ßng c¡ ne và mÿc ß s
ÿ dÿng công su¿t cÿa ßng c¡ Y P. Vì v¿y ta gi¿i quy¿t
v¿n ß này b¿ng ph±¡ng pháp xây dÿng ±ßng ¿c tính tiêu hao nhiên lißu cÿa ô tô.
¿u tiên, dÿa vào thí nghißm ßng c¡ trên bß thí nghißm ß l¿p ß
thß su¿t tiêu hao nhiên lißu có ích cÿa ßng c¡ theo mÿc ß sÿ dÿng
công su¿t cÿa ßng c¡ g e = f(Y P) t±¡ng ÿng vßi các sß vòng quay khác
nhau cÿa ßng c¡ (hình 6.2).
Qua ß thß này, ta có nh¿n xét: mÿc ß sÿ dÿng công su¿t cÿa
ßng c¡ càng tng và sß vòng quay cÿa trÿc khuÿu ßng c¡ càng gi¿m
thì mÿc tiêu hao nhiên lißu càng gi¿m, vì g e càng gi¿m. Vì th¿, khi mÿc
ß sÿ dÿng công su¿t ßng c¡ nh± nhau, su¿t tiêu hao nhiên lißu có ích ’’’ ’’ ’
cÿa ßng c¡ g e ß sß vòng quay n e s¿ nhß h¡n khi ß sß vòng quay n e và ne .
Hình 6.2: ß thß ¿c tính t¿i trßng cÿa ßng c¡(n ’ ’’ ’’’ e > n e >n e ). 101
Ti¿p ó, ta xây dÿng ß thß cân b¿ng công su¿t cÿa ô tô khi
chuyßn ßng ßn ßnh vßi các hß sß c¿n ψ cÿa các lo¿i m¿t ±ßng khác
nhau ß tìm ±ÿc mÿc ß sÿ dÿng công su¿t khác nhau cÿa ßng c¡ Y P
(hình 6.3). Ta xây dÿng ß thß P ß ß ß ß  ÿ
e = f(v) cho m t t s truy n nào ó c a hß thßng truyßn lÿc.
Cn cÿ vào ph±¡ng trình cân b¿ng công su¿t cÿa ô tô khi chuyßn ßng ßn ßnh, ta có: Pψ + Pω P = (6.10) e η
L¿p ±ßng cong công su¿t phát ra cÿa ßng c¡ P ¿ e =f(v), xu t phát
tÿ ±ßng cong này, xây dÿng vß phía d±ßi cÿa nó ±ßng cong bißu thß
công su¿t tiêu hao cho lÿc c¿n không khí và có kß ¿n công su¿t tiêu
hao cho ma sát trong hß thßng truyßn lÿc: 3 P Wv ω = f(v) = (6.11) η η
Sau ó, l¿p các ±ßng cong bißu dißn công su¿t c¿n cÿa m¿t P ±ß Ë
ng vßi các hß sß c¿n khác nhau
= f(v) và có kß ¿n công su¿t ·
tiêu hao cho ma sát trong hß thßng truyßn lÿc: P ψ ψGv = (6.12) η η
Dÿa vào ß thß (hình 6.3), ta có thß xác ßnh ±ÿc mÿc ß sÿ dÿng
công su¿t cÿa ßng c¡ Y P ÿng vßi sß vòng quay nào ó cÿa ßng c¡,
tÿc là ÿng vßi mßt v¿n tßc v nào ó ß sß truyßn ã cho và phÿ thußc
vào ißu kißn ±ßng xá ã cho.
Ch¿ng h¿n nh± trên hình 6.3, ß ¿m b¿o cho ô tô có thß chuyßn
ßng ±ÿc vßi v¿n tßc v ¿ ±ß ß ß ¿ ¿ 1 trên lo i
ng có h s c¿n ψ , c n ph i có 1
công su¿t ±ÿc xác ßnh b¿ng tßng sß hai o¿n (a+c). Còn công su¿t cÿa
ßng c¡ phát ra t¿i v¿n tßc này b¿ng tßng sß hai o¿n (a+b). Tÿ ó, ta xác
ßnh ±ÿc mÿc ß sÿ dÿng công su¿t ßng c¡ YP theo tÿ sß: a + c Y = (6.13) P a + b
N¿u tính YP theo ph¿n trm ta có: 102 a + c Y = (6.14) P % 100% a + b
Hình 6.3: ß thß cân b¿ng công su¿t cÿa ô tô ÿng vßi các hß sß c¿n ψ khác
nhau cÿa m¿t ±ßng.
Nh± v¿y dÿa vào ß thß hình 6.3, ta xác ßnh ±ÿc trß sß YP (ÿng vßi
v,ψ cho tr±ß c), cing t±¡ng ÿng vß i v¿n tß c v và sß truyßn ã cho, ta xác
ßnh ±ÿc sß vòng quay cÿa trÿc khuÿu ßng c¡ ne t±¡ng ÿng theo bißu thÿc: 60vi û þ vg t n = (6.15) e üü ÿÿ 2Ãr ý ph Ā b
Tÿ trß s ß YP và ne tìm ±ÿc, d ÿa vào ß thß hình 6.2, ta xác ßnh ±ÿc
trß sß su¿t tiêu hao nhiên lißu có ích cÿa ßng c¡ ge.
Sau khi tính toán ±ÿc trß sß c ÿa các lÿc c¿n chuyßn ß ng F và F , ψ ω
rßi thay các trß sß vÿ a tìm ±ÿc: g e, F , F vào ph±¡ng trình (6.8), ta xác ψ ω 103 ßnh c ±ÿ trß sß cÿa m c
ÿ tiêu hao nhiên lißu và tÿ ó xây d ng ÿ ±ßng cong m c ÿ tiêu hao nhiên lißu c a
ÿ ô tô khi chuyßn ßng ßn ßnh.
Hình 6.4: ß thß ¿c tính tiêu hao nhiên lißu cÿa ô tô khi chuyßn ßng ßn ßnh.
ß thß ß hình 6.4 ±ÿc gßi là ß thß ¿c tính tiêu hao nhiên lißu cÿa ô tô khi chuyß ß n ng ßn ßnh.
ß thß hình 6.4 cho phép ta xác ßnh ±ÿc mÿc ß tiêu hao nhiên lißu
(l/100km) khi bi¿t các trß sßψ và v. Qua ß thß này ta có nh¿n xét r¿ng:
Trên mßi ±ßng cong cÿa ß thß có hai ißm ¿c tr±ng c¡ b¿n nh¿t. ißm th
ÿ nh¿t xác ßnh mÿc tiêu hao nhiên lißu nhß nh¿t qmin khi ô tô
chuyßn ßng trên lo¿i ±ßng có hß sß c¿n ψ (ví d ÿ q ÿ ß min ng v i
±ßng ψ ), v¿n tßc t¿i ißm  
ó ±ÿc gßi là v¿n tßc kinh t¿ và ký hißu là v 1 kt. ißm thÿ hai c a
ÿ ±ßng cong (ißm cußi cùng cÿa ±ßng cong) ¿c tr ng ± cho l ng
±ÿ tiêu hao nhiên lißu cÿa ßng c¡ làm vißc ß ch¿ ß toàn t¿i (các
ißm a,b,c). Các ißm này ng ÿ
vßi v¿n tßc chuyßn ßng lßn nh¿t c a ÿ ô tô
vmax vßi các hß sß c¿n ψ khác nhau.
Ngoài ra còn có ißm b¿t th±ßng trên mßi ±ßng cong (d,e,f) n¿m vß
phía bên ph¿i cÿa vkt và lßi lên trên ÿng vßi sÿ b¿t ¿u ho¿t ßng cÿa bß 104 ti¿t kißm nhiên lißu, hß ÿ
n h p hòa khí ±ÿc làm giàu thêm. ßi vßi ßng c¡ diêden, ß khu v c
ÿ v¿n tßc nhß, ±ßng cong s¿ tho¿i h¡n so vßi ô tô có ¿t
ßng c¡ xng, vì tính kinh t¿ nhiên lißu cÿa ßng c¡ diesel ß khu v c ÿ v¿n
tßc nhß tßt h¡n so vßi ßng c¡ xng.
C¿n chú ý r¿ng, khi chuyßn ßng vßi v¿n tßc kinh t¿ v kt, ô tô ¿t
±ÿc mÿc tiêu hao nhiên lißu nhß nh¿t q min. Tuy nhiên ißu này không có
ngh)a là ta mong mußn ô tô chuyßn ßng vßi v¿n tßc này, vì tng v¿n tßc
chuyßn ßng cÿa ô tô s¿ tng ±ÿc nng su¿t v¿n chuyßn và gi¿m ±ÿc giá
thành chung cho trong v¿n t¿i ô tô. Vì v¿y, khi chßn v¿n tßc chuyßn ßng thích h p,
ÿ không nh¿t thi¿t xu¿t phát tÿ ißu kißn tính kinh t¿ cÿa nhiên lißu c a
ÿ ô tô mà c¿n ph¿i cn cÿ vào các ißu kißn sau ây:
7 Thßi gian v¿n chuyßn c¿n ít.
7 ¿m b¿o an toàn chuyßn ßng trong ißu kißn ã cho.
7 ¿m b¿o ißu kißn thích nghi cho ng±ßi lái và hành khách.
6.5. ¾C TÍNH TIÊU HAO NHIÊN LIÞU KHI XE CHUYÞN
ÞNG KHÔNG ÞN ÞNH Trong ißu kißn s ÿ dÿng th c
ÿ t¿ cÿa ô tô, tình tr¿ng m¿t ±ßng
luôn thay ßi và ch¿ ß t¿i cÿa ßng c¡ cing luôn luôn thay ßi. Vì v¿y,
ph¿n lßn thßi gian ho¿t ßng cÿa ô tô là chuyßn ßng không ßn ßnh, lúc
thì chuyßn ßng có gia tßc lúc thì ln tr¡n, lúc thì phanh ô tô.
Khi ô tô chuyßn ßng tng tßc, tßc ß cÿa ô tô tng lên, làm tng
lÿc c¿n chuyßn ßng và d¿n ¿n làm tng mÿc tiêu hao nhiên lißu. Tuy nhiên, lúc ó l¿i s
ÿ dÿng tßt nh¿t công su¿t cÿa ßng c¡ và d¿n ¿n gi¿m
su¿t tiêu hao nhiên lißu có ích cÿa ßng c¡.
L±ÿng tiêu hao nhiên lißu trong thßi gian ô tô chuyßn ßng tng tßc
s¿ lßn h¡n so vßi khi ô tô chuyßn ßng vßi v¿n tßc không ßi (v = const;
j = 0) vì ngoài ph¿n nhiên lißu tiêu hao ß kh¿c phÿc các l c ÿ c¿n chuyßn
ßng, còn ph¿n nÿa ph¿i sÿ dÿng ß tng tßc (tng ßng nng cÿa ô tô). N¿u nh
± cho ô tô chuyßn ßng tng tßc ¿n v¿n tßc v , rßi sau ó 1
cho ô tô chuyßn ßng ln tr¡n ¿n khi v¿n tßc gi¿m ¿n v thì ph¿n 2 ßng 
n ng này ±ÿc tr¿ l¿i (khi ô tô ln tr¡n thì ßng c¡ làm vißc ß ch¿
ß không t¿i ho¿c t¿t máy) l±ÿng tiêu hao nhiên lißu r¿t nhß. Vì v¿y,
mÿc tiêu hao nhiên lißu chung có thß gi¿m h¡n so vßi khi chuyßn ßng
vßi v¿n tßc không ßi. Quá trình ô tô chuyßn ßng tng tßc và ln tr¡n
gßi là chu kì gia tßc – ln tr¡n và c
±ÿ minh hßa trên ß thß 6.5. Chu kì 105 này c
±ÿ l¿p i l¿p l¿i. Sau ây, chúng ta s¿ xác ßnh m c ÿ tiêu hao nhiên
lißu cÿa ô tô trong quá trình gia tßc – ln tr¡n. 6.5.1. L n
±ÿ g tiêu hao nhiên lißu trong quá trình tng tßc cÿa ô tô
L±ÿng tiêu hao nhiên lißu trong quá trình này c ±ÿ tính theo bißu thÿc sau ây: g etb Q = A . (6.16) j t 5 36.10
Q – L±ÿng tiêu hao nhiên lißu cÿa ô tô trong quá trình tng tßc (kg). j g
– Su¿t tiêu hao nhiên lißu có ích trung bình cÿa ßng c ¡ etb
trong kho¿ng v¿n tßc tÿ v ¿n v (kg/kWh). 1 2
A – Tßng sß công tiêu tßn trong quá trình tng tßc ô tô có kß t
¿n tßn th¿t nng l±ÿng cho lÿc c¿n trong hß thßng truyßn lÿc: A + A c d A = t ·t
A – Công tiêu tßn ß kh¿c phÿc các lÿc c¿n khi ô tô c
chuyßn ßng tng tßc. A = ( F + F ) S c Ë Ë j
S – Quãng ±ßng ô tô chuyßn ßng tng tßc (m). j ¿ Ë
F – Lÿc c n không khí: Ë F = W. 2 v tb
v – V¿n tßc trung bình cÿa ô tô. tb v + v v ≈ 1 2 tb 2 ¿ ß ß ÿ ±ß Ë
F – Lÿc c n t ng c ng c a ng. Ë F = Ë.G A – Công c¿n thi t
¿ ß tng ßng nng cÿa ô tô khi d
chuyßn ßng tng tßc (Nm): 106 G 2 2 1 A = (v − + − 1 v2 ) J (Ë 2 Ë2 ) d b b1 b2 2g 2
J – Tßng mômen quán tính cÿa các bánh xe. b
Ë ,Ë – V¿n tßc góc cÿa bánh xe ÿng vßi lúc cußi và lúc b1 b2
¿u cÿa quá trình tng tßc (ÿng vßi v¿n tßc v và v cÿa ô 1 2 tô).
Hình 6.5: ß thß ô tô chuyßn ßng gia tßc – ln tr¡n 6.5.2. Xác ßnh l n
±ÿ g tiêu hao nhiên lißu cÿa ô tô trong thßi gian chuyßn n ß g l n  tr¡n
N¿u trong thßi gian mßt giß, l n
±ÿ g tiêu hao nhiên lißu là G (kg) xx
thì trong thßi gian t (s) nào ó, l±ÿng tiêu hao nhiên lißu khi ln tr¡n s¿ là: lt G .t Q xx lt = (kg) (6.17) lt 3600 107
Thßi gian t (s) chuyßn ßng ln tr¡n xác ßnh theo bißu thÿc: lt v − v 1 2 t = (s) (6.18) lt jtb
j – Gia tßc chuyßn ßng ch¿m d¿n trung bình khi ô tô chuyßn tb ß m ng ln tr¡n ( ). 2 s Ë F + Fxx g m j = [Ë + ] ( ). tb G · 2 s i
F – Lÿc ma sát trong hß thßng truyßn lÿc khi ßng c ¡ làm vißc ß xx
ch¿ ß không t¿i thu gßn vß bánh xe chÿ ßng (N). · – Hß sß tính n
¿ ¿nh h±ßng cÿa các khßi l±ÿng quay khi ô tô i
chuyßn ßng ln tr¡n.
Thay trß sß t ß công thÿc (6.18) vào công th ÿc (6.17) ta ±ÿc: lt G .(v − v ) xx 1 2 Q = (kg) (6.19) lt 3600.jtb
Nh± v¿y, tß ng l±ÿng tiêu hao nhiên lißu cho mß t chu kì gia tß c – l n tr¡n s¿ là: Q = Q + Q (kg) t j lt A .g G .(v − v ) Q = t etb + xx 1 2 (kg) (6.20) t 5 36.10 3600.j tb
N¿u xác ßnh ±ÿc quãng ±ßng khi ô tô chuyßn ßng tng tßc và
khi chuyßn ßng ln tr¡n , ta có thß tìm c ±ÿ m c ÿ tiêu hao nhiên lißu
trên mßt ¡n vß quãng ±ßng ch¿y nh ± sau: 100Q 1 t Q = ( ) (6.21) st (S + S )à 100km j lt n
C¿n chú ý r¿ng ß ph±¡ng trình (6.21), ta không tính ¿n nng
l±ÿng tiêu hao cho ph¿n gia tßc bánh à ßng c¡ và các tiêu hao nhiên
lißu phÿ khác nÿa d¿n ¿n mßt l n
±ÿ g tiêu hao nhiên lißu phÿ thêm vào
l±ÿng tiêu hao nhiên lißu chung. 108