Đề 5: Phân tích đặc điểm quyết định hành chính; từ đó phân biệt thủ tục hành chính với thủ tục tư pháp. Nêu ví dụ cụ thể về hai thủ tục này môn Luật hành chính | Trường đại học Mở Hà Nội

lOMoAR cPSD| 48704538
BÀI KIỂM TRA TỰ LUẬN
HỌC PHẦN: LUẬT HÀNH CHÍNH
Đề 5: Phân tích ặc iểm quyết ịnh hành chính; từ ó phân biệt thủ tục hành chính
với thủ tục tư pháp. Nêu ví dụ cụ thể về hai thủ tục này
- Phân tích ặc iểm của quyết ịnh hành chính
1. Quyết ịnh hành chính cũng là một loại của quyết ịnh pháp luật nên ngoài
những ặc iểm riêng biệt thì nó còn mang một số ặc iểm chung nhất ịnh như: a.
Khác với các loại văn bản thông thường, Quyết ịnh hành chính nói riêng
và Quyết ịnh pháp luật nói chung ều mang tính quyền lực nhà nước. Do vậy, không
phải bất cứ cá nhân tổ chức nào cũng ược quyền ban hành ra Quyết ịnh hành chính,
mà chỉ những cơ quan, cá nhân ược nhà nước trao quyền mới ược ban hành ra Quyết
ịnh trong một số trường hợp nhất ịnh
Tính quyền lực nhà nước ở trong các Quyết ịnh hành chính nhằm ảm bảo cho
việc thực hiện các nội dung trong Quyết ịnh trên thực tế, nếu không chấp hành thì sẽ
có thể bị áp dụng các biện pháp cưỡng chế b.
Ngoài việc mang tính quyền lực nhà nước thì Quyết ịnh hành chính còn
mang tính chất pháp lý cao.
Sự xuất hiện của Quyết ịnh hành chính ã tác ộng ến cơ chế iều chỉnh pháp luật,
nó có thể ưa ra các biện pháp hoặc chủ trương trong việc quản lý hoạt ộng hành chính
Đồng thời Quyết ịnh hành chính có thể làm xuất hiện quy phạm pháp luật mới,
thay ổi hoặc hủy bỏ những quy phạm pháp luật ã tồn tại trước ó.
Việc ban hành Quyết ịnh hành chính có thể làm phát sinh hoặc chấm dứt một mối quan hệ pháp luật c.
Quyết ịnh hành chính có giá trị pháp lý thấp hơn Luật, là những văn
bản dưới Luật. Tức là một Quyết ịnh hành chính ược ban hành phải ảm bảo về lOMoAR cPSD| 48704538
hình thức, nội dung phù hợp với Hiến pháp, luật, pháp lệnh ã có hiệu lực trước ó. d.
Về chủ thể ban hành Quyết ịnh hành chính khá là a dạng. Những cơ
quan hành chính nhà nước từ Trung ương ến ịa phương ều có quyền ban hành các
quyết ịnh hành chính tùy thuộc vào thẩm quyền quản lý theo quy ịnh của pháp luật.
. Mục ích và nội dung của Quyết ịnh hành chính rất a dạng, không riêng về
một vấn ề nhất ịnh nào ấy.
Còn về nội dung của Quyết ịnh hành chính thì phụ thuộc vào thẩm quyền quản
lý của cơ quan, tổ chức ban hành.
Trên thực tế, Quyết ịnh hành chính sẽ có nhiều tên gọi khác như: Nghị quyết,
nghị ịnh, quyết ịnh, thông tư… 2. Phân loại các quyết ịnh hành chính
a. Căn cứ vào tính chất pháp lý
Dựa vào căn cứ này thì quyết ịnh hành chính ược chia thành quyết ịnh chủ ạo,
quyết ịnh quy phạm và quyết ịnh cá biệt.
Quyết ịnh chủ ạo là loại quyết ịnh mà các chủ thể có thẩm quyền ban hành
nhằm mục ích ưa ra những chủ trương, chính sách, những giải pháp lớn về quản lí
hành chính ối với cả nước, một vùng hoặc ối với một ơn vị hành chính nhất ịnh. Chính
vì vậy mà thẩm quyền ra các quyết ịnh chủ ạo này thường thuộc về những chủ thể có
vị trí quan trọng trong hệ thống hành chính, về hình thức thì nhũng quyết ịnh thuộc
loại này thường là nhũng nghị quyết.
Ví dụ như Nghị quyết Chính phủ số 38/CP về cải cách một bước thủ tục hành
chính trong việc giải quyết công việc của công dân và tổ chức.
Quyết ịnh quy phạm: Ban hành quyết ịnh quy phạm là hoạt ộng mang tính ặc
trưng của các chủ thể ược sử dụng quyền hành pháp, bởi lẽ một trong những biểu hiện
của quyền hành pháp ó là hoạt ộng lập quy. Trên cơ sở luật, pháp lệnh các chủ thể
trong hệ thống hành chính nhà nước sẽ ban hành những quy phạm chủ yếu nhằm cụ
thể hoá luật, pháp lệnh ể quản lí xã hội trên từng lĩnh vực, vì vậy quyết ịnh quy phạm lOMoAR cPSD| 48704538
có ý nghĩa và vai trò rất ặc biệt trong hệ thống văn bản pháp luật nói chung, văn bản
hành chính nói riêng. Với nội dung là những quy tắc xử sự, xác ịnh các quyền và
nghĩa vụ cho các ối tượng liên quan, quyết ịnh quy phạm tạo ra một khuôn khổ pháp
lí, trong ó các chủ thể của pháp luật hành chính sẽ thực hiện các quyền và nghĩa vụ
của mình. Lệnh, nghị quyết của ủy ban thường vụ Quốc hội; lệnh, quyết ịnh của Chủ
tịch nước, Chính phủ ra quyết ịnh hành chính dưới hình thức là những nghị quyết, nghị ịnh.
Căn cứ vào hiến pháp, luật, nghị quyết của Quốc hội; pháp lệnh, nghị quyết
của ủy ban thường vụ Quốc hội; lệnh, quyết ịnh của Chủ tịch nước; nghị quyết, nghị
ịnh của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ra quyết ịnh hành chính dưới hình thức là
các quyết ịnh và chỉ thị.
Ví dụ: Nghị quyết của Chính- phủ số 03/CP ngày 2/2/2000 về kinh tế trang
trại; Nghị ịnh của Chính phủ số 04/CP ngày 11/2/2000 về thi hành Luật sửa ổi, bổ
sung một số iều của Luật ất ai; Quyết ịnh của Thủ tướng Chính phủ số 21/QĐTTg
ngày 16/2/2000 về việc chỉ ịnh thầu ối vói cồng tác xây dựng, tu bổ ê iều; Chỉ thị của
Thủ tướng Chính phủ số 29/CT-TTg ngày 25/8/1998 về tăng cường công tác sử dụng
thuốc bảo vệ thực vật…
(b) Quyết ịnh hành chính của các bộ và cơ quan ngang bộ
Theo quy ịnh của pháp luật thì bộ là cơ quan quản Ịí nhà nước có thẩm quyền
chuyên môn, ược sử dụng quyền hành pháp trong lĩnh,vực chuyên môn do mình quản
lí. Để thực hiện quyền lực ó, người ứng ầu mỗi bộ, cơ quan ngang bộ ều có quyền ra
các quyết’ịnh hành chính dưới hình thức là nhũng quyết ịnh, chỉ thị và thông tư.
Ví dụ: Quyết ịnh của Bộ khoa học – công nghệ và môi trường số
2265/1999/QĐ-BKHCNMT về việc cơ quan nhà nước khác nhau, thậm chí còn có cả
sự phối hợp của tổ chức xã hội. Dĩ nhiên, những loại quyết ịnh loại này không nhiều
so với những quyết ịnh trên. Quyết ịnh hành chính liên tịch có hình thức là những
thông tư liên tịch, nghị quyết liên tịch. lOMoAR cPSD| 48704538
Ví dụ: Thông tư liên tịch của Bộ nội vụ và Bộ ngoại giao số
021998/TTLT/BNV-BNG hướng dẫn thực hiện Quyết ịnh Thủ tướng Chính phủ số
957/QĐ-TTg về cải tiến một số thủ tục về xuất cảnh và giải quyết vấn ề người Việt
Nam xuất cảnh nhưng không về úng hạn.
- Phân biệt thủ tục hành chính và thủ tục tư pháp, ví dụ về 2 thủ tục này:
Thủ tục tư pháp bao gồm các thủ tục khi ương sự yêu cầu cơ quan tư pháp xác
nhận tình trạng nhân thân của cá nhân công dân như tình trạng hôn nhân, xác nhận
cha mẹ cho con bằng cách trích lục hồ sơ gốc hoặc cấp mới các giấy tờ về nhân thân
của ương sự...Tuy nhiên một số vụ việc thuộc thẩm quyền, phán quyết của Tòa án
như xác ịnh cha cho con, ly hôn...mà bản án, quyết ịnh công nhận sự thỏa thuận của
các ương sự do Tòa án cấp cũng có giá trị pháp lý mà cơ quan tư pháp làm cơ sở xác
nhận chứng thực tư pháp cho ương sự. Ví dụ như: thủ tục ly hôn, Phiếu lý lịch tư pháp.
Thủ tục hành chính là các công việc của cơ quan hành chính tiến hành như
chứng thực, sao y giấy tờ, xin phép xây dựng, hành chính khác. Ví dụ như: thủ tục
ăng ký kinh doanh, Thủ tục cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng ất, Thủ tục làm hộ
chiếu, Thủ tục cấp Giấy phép xây dựng; Thủ tục hộ khẩu…