Đề bài số 01: Phân tích đặc điểm của hình thức xử phạt tiền từ đó nêu vai trò của hình thức xử phạt tiền trong quản lý hành chính nhà nước môn Luật hành chính | Trường đại học Mở Hà Nội

lOMoAR cPSD| 48704538
Đề bài số 01: Phân tích ặc iểm của hình thức xử phạt tiền từ ó nêu vai trò của
hình thức xử phạt tiền trong quản lý hành chính nhà nước. Bài làm
Xử phạt vi phạm hành chính là hành vi của các chủ thể có thẩm quyền, căn cứ
vào các quy ịnh của pháp luật hiện hành quyết ịnh áp dụng các biện pháp xử phạt
hành chính ối với tổ chức, cá nhân vi phạm hành chính.
Xử phạt vi phạm hành chính tại Việt Nam bao gồm các hình thức: + Cảnh cáo; + Phạt tiền
+ Tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành nghề có thời hạn hoặc ình
chỉ hoạt ộng có thời hạn;
+ Tịch thu tang vật vi phạm hành chính, phương tiện ược sử dụng ể vi phạm hành chính; + Trục xuất
Trong số các hình thức xử phạt vi phạm hành chính, phạt tiền là một trong
những hình thức xử phạt ược áp dụng phổ biến nhất. Theo quy ịnh của Luật Xử lý vi
phạm hành chính hiện hành, mức tiền phạt cụ thể ối với một vi phạm hành chính là
mức trung bình của khung tiền phạt ược quy ịnh ối với vi phạm hành chính ó (nếu có
tình tiết giảm nhẹ hoặc tăng nặng thì mức tiền phạt có thể giảm xuống hoặc tăng lên
tương ứng nhưng không ược giảm thấp hơn mức tiền phạt tối thiểu hoặc tăng vượt
hơn so với mức tiền phạt tối a của khung tiền phạt ược quy ịnh).
Mức tiền phạt trong xử phạt vi phạm hành chính phải ảm bảo nhiều yêu cầu
khác nhau như: tính thích áng với hậu quả của vi phạm hành chính gây ra; phù hợp
với iều kiện phát triển kinh tế - xã hội nói chung cũng như iều kiện về mặt tài chính
của từng ối tượng vi phạm cụ thể nói riêng… và một yêu cầu khác cũng quan trọng
không kém là phải bảo ảm ược tính “răn e” của chế tài xử phạt; từ ó, nhằm giúp giảm
thiểu vi phạm hành chính có thể xảy ra. lOMoAR cPSD| 48704538
Phạt tiền là một hình phạt trong hệ thống các hình phạt của bộ luật hành chính,
nó mang ầy ủ các ặc iểm chung của hình phạt. Tuy nhiên, hình thức phạt tiền cũng có
những ặc iểm riêng, ặc thù của hình phạt này.
Đầu tiên, với nội dung là tước bỏ lợi ích kinh tế, hình phạt tiền có khả năng tác
ộng về tài sản ối với chủ thể vi phạm hành chính. Nếu không tước bỏ một khoản tiền
nhất ịnh, những chủ thể này sẽ không nhận thức ược lỗi lầm của mình, cũng như sự
lên án của Nhà nước và xã hội ối với họ.. Chính vì vậy, có thể thấy hình phạt tiền có
mục ích giáo dục, cải tạo ối tượng phạm tội, loại trừ iều kiện tái phạm của những ối
tượng này. Đồng thời, thông qua việc quy ịnh và áp dụng hình phạt tiền còn có tác
dụng răn e, giáo dục, có khả năng sẽ phạm tội phải tự kiềm chế không thực hiện hành
vi phạm tội, cũng như giáo dục người dân có ý thức tôn trọng pháp luật, nâng cao sự
hiểu biết pháp luật, ể tránh những vi phạm pháp luật.
Tiếp theo, ặc iểm chính của hình thức xử phạt này là tính răn e. Cũng giống
như các hình thức xử phạt khác, phạt tiền nhằm góp phần vào việc duy trì trật tự, kỷ
cương, nâng cao tinh thần thượng tôn pháp luật trong xã hội, thông qua cơ chế gây
ảnh hưởng ến lợi ích của cá nhân, tổ chức vi phạm; vì thực chất, “phạt tiền là sự tác
ộng vào lợi ích của người vi phạm”.
Tuy nhiên, ở một chừng mực nào ó, phạt tiền không chỉ tác ộng ến kinh tế của
người vi phạm mà còn có tác ộng ến yếu tố tinh thần, nhận thức của người vi phạm;
khi mà hành vi không tốt, sai trái bị xã hội, cộng ồng phê phán.
Mặc dù phạt tiền chủ yếu nhằm tác ộng ến cá nhân, tổ chức ể các chủ thể này
không thực hiện hành vi vi phạm; với mức ộ nghiêm khắc của chế tài thấp hơn các
chế tài hình sự. Tuy nhiên, không vì thế mà tính chất răn e của hình thức phạt tiền bị
xem nhẹ. Bởi lẽ, nếu thiếu i tiêu chí này thì việc phạt tiền trong rất nhiều trường hợp
sẽ không còn nhiều ý nghĩa. Nói chính xác hơn,mục ích chính của việc phạt tiền là
tạo lập khả năng tránh tái diễn hành vi vi phạm của cá nhân, tổ chức và hàm ý không
khuyến khích cá nhân, tổ chức khác thực hiện hành vi tương tự, với cơ chế thúc ẩy
tâm lý “sợ bị phạt”; tâm lý ó sẽ làm cho các cá nhân kiểm soát tốt hành vi của mình lOMoAR cPSD| 48704538
cũng như ưa ra những lựa chọn thực hiện hành vi hợp pháp hoặc thậm chí là cá nhân
có thể vẫn cố tình thực hiện hành vi nhưng sẽ có sự cân nhắc, tiết chế nhằm giảm
thiểu mức ộ sai phạm; nhờ ó mà nâng cao tính tuân thủ pháp luật tốt hơn.
Về cơ bản, có một yếu tố ảnh hưởng mạnh mẽ ến tính răn e của hình thức phạt
tiền, và ảnh hưởng trực tiếp ến việc lựa chọn thực hiện hành vi của cá nhân, ó là mức
tiền phạt. Hiện nay, theo quy ịnh của Luật xử lý vi phạm hành chính năm 2012, khung
tiền phạt từ 50.000 ồng ến 1.000.000.000 ồng ối với cá nhân, từ 100.000 ồng ến
2.000.000.000 ồng ối với tổ chức. Mức phạt cụ thể chủ yếu ược quy ịnh trong các
nghị ịnh theo từng ngành, lĩnh vực riêng biệt. Riêng ở cấp ịa phương cũng có trường
hợp chính quyền cấp tỉnh ã ban hành theo thẩm quyền các văn bản quy phạm pháp
luật về XPVPHC trên ịa bàn, trong ó có quy ịnh chi tiết về mức tiền phạt cụ thể theo
lĩnh vực quản lý. Đơn cử như: Nghị quyết số
07/2014/NQ-HĐND ngày 11/7/2014 của Hội ồng Nhân dân thành phố Hà Nội về
mức tiền phạt ối với một số hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực xây dựng và
Nghị quyết số 08/2014/NQ- HĐND ngày 11/7/2014 quy ịnh về mức tiền phạt ối với
một số hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa.
Tác ộng từ sự răn e của hình thức phạt tiền còn tùy thuộc vào mỗi cá nhân, tổ
chức khác nhau ở từng thời iểm, vụ việc khác nhau. Vì vậy, xét trong nhiều trường
hợp cụ thể, sẽ thấy rằng mức tiền phạt có thể thiếu hụt hoặc cũng có thể vượt quá
“mức răn e cần thiết”. Có nhiều lý do dẫn ến tình trạng này, chủ yếu là do các quan
hệ xã hội, iều kiện kinh tế, mức sống, thu nhập của người dân không ngừng thay ổi,
cho nên, mức tiền phạt ối với nhiều hành vi vi phạm ôi khi không còn phù hợp trên thực tế.
Từ những phân tích trên, có thể ưa ra nhận ịnh về mức ộ tương quan giữa mức
tiền phạt và tính răn e của hình thức phạt tiền như sau: nếu mức tiền phạt quá thấp thì
khả năng xảy ra vi phạm càng nhiều; chỉ khi mức tiền phạt tương xứng với mức ộ vi
phạm thì tính răn e càng cao; iều ó càng giúp làm giảm khả năng tái diễn và xảy ra
hành vi vi phạm mới; giúp cho Nhà nước giảm thiểu chi phí, thời gian xử lý các vụ
việc; nhưng ngược lại, mức tiền phạt quá cao thì nó sẽ khó có tính khả thi trên thực lOMoAR cPSD| 48704538
tế. Điều ó òi hỏi mức tiền phạt phải ược cân nhắc, iều chỉnh cho phù hợp với từng
thời iểm, giai oạn và tương ứng với từng nhóm ối tượng khác nhau.
Chính vì những ặc iểm nêu trên mà hình thức phạt tiền trong hệ thống hình
phạt của Nhà nước ta có vị trí, vai trò quan trọng và ược thể hiện trên những mặt sau ây:
Thứ nhất, cũng giống như các hình thức xử phạt vi phạm hành chính khác,
hình thức phạt tiền ược tạo lập nhằm góp phần vào việc duy trì trật tự, kỷ cương, nâng
cao tinh thần thượng tôn pháp luật trong xã hội, thông qua hình phạt phạt tiền trong
xử phạt vi phạm hành chính ã gây ra những ảnh hưởng ến lợi ích của cá nhân, tổ chức
vi phạm, vì vậy ã em ến những hiệu quả trong việc giảm thiểu các hành vi vi phạm
của các cá nhân, tổ chức.
Phạt tiền với nội dung là tước i một khoản tiền của người bị kết án ồng nghĩa
với việc tác ộng trực tiếp ến kinh tế của người ó. Sự tước bỏ một khoản tiền nhất ịnh
của người bị kết án thể hiện tính nghiêm khắc của hình phạt này, làm cho họ nhận
thức ược sự lên án của nhà nước ối với hành vi phạm tội ã thực hiện. Nếu không thực
hiện việc phạt tiền thì có lẽ người phạm tội sẽ không ý thức ược những lỗi lầm của
mình ể tránh phạm lỗi những lần sau. Phạt tiền ngoài tác dụng răn e người bị kết án
ồng thời cũng là biện pháp loại trừ iều kiện thuận lợi cho người này tái phạm trong
một số trường hợp, ở một số loại tội phạm.
Bên cạnh mục ích trừng trị và giáo dục riêng ối với người phạm tội, phạt tiền
còn có ý nghĩa trong việc giáo dục chung ối với cộng ồng. Với ặc trưng của hình phạt
này là việc tước bỏ lợi ích kinh tế – lợi ích vật chất ang ược số ông “theo uổi” hiện
nay thì phạt tiền giúp giáo dục mọi người ý thức chấp hành pháp luật, nếu vi phạm
thì phải chịu mất một khoản tiền. Đối với một số loại tội phạm (như tội phạm về kinh
tế) thì cách thức tác ộng này của tội phạm có ưu thế hơn hẳn so với những cách thức
tác ộng của các hình phạt khác. lOMoAR cPSD| 48704538
Thứ hai, việc áp dụng biện pháp xử lý vi phạm hành chính ược quy ịnh rõ ràng;
thủ tục áp dụng ơn giản và thẩm quyền rộng là do phạm vi quản lý nhà nước rộng, ối
tượng bị áp dụng các biện pháp xử lý vi phạm hành chính a dạng. Theo quy ịnh của
Luật Xử lý vi phạm hành chính hiện hành quy ịnh cảnh cáo, phạt tiền chỉ ược quy ịnh
và áp dụng là hình thức xử phạt chính. Đối với biện pháp tước quyền sử dụng giấy
phép, chứng chỉ hành nghề có thời hạn hoặc ình chỉ hoạt ộng có thòi hạn; tịch thu
tang vật vi phạm hành chính, phương tiện ược sử dụng ể vi phạm hành chính và trục
xuất có thể ược quy ịnh là hình thức xử phạt bổ sung hoặc hình thức xử phạt chính.
Mỗi vi phạm hành chính ược quy ịnh một hình thức xử phạt chính, có thể quy ịnh một
hoặc nhiều hình thức xử phạt bổ sung kèm theo.
Thứ ba, việc quy ịnh hình phạt tiền trong hệ thống hình phạt còn góp phần làm
tăng tính phong phú và cân ối của hệ thống hình phạt, làm cho các hình phạt trong hệ
thống không có sự chênh lệch quá xa về tính nghiêm khắc, ảm bảo ược tính nối tiếp,
tính liên tục theo hướng tăng dần về mức ộ nghiêm khắc, làm cho hệ thống hình phạt
có tính chỉnh thể. Bởi, trong hệ thống hình phạt của Nhà nước ta, các hình phạt chính
ược sắp xếp theo một trình tự tăng dần về tính nghiêm khắc. Nhờ ó, giúp cho việc
thực hiện nguyên tắc phân hóa trách nhiệm hình sự và cá thể hóa hình phạt trong việc
xử lý ối tượng vi phạm hành chính, tạo cơ sở pháp lý cho việc thực hiện một cách ầy
ủ và có hiệu quả khả năng tác ộng của các hình phạt trong phòng ngừa vi phạm hành chính.
Cuối cùng, việc quy ịnh và áp dụng hình phạt tiền còn có ý nghĩa về mặt kinh
tế, bởi hình phạt tiền với nội dung tước một khoản tiền nhất ịnh sung công quỹ Nhà
nước sẽ có tác dụng tăng thu cho ngân sách. Tuy nhiên, việc quy ịnh và áp dụng hình
phạt tiền không chỉ nhằm mục ích kinh tế, mà cơ bản là nhằm phòng ngừa riêng và
phòng ngừa chung. Mặt khác, việc quy ịnh và áp dụng hình phạt tiền
còn có tác dụng giảm chi phí xã hội cho việc thi hành hình phạt.
Qua những phân tích trên, với tính chất là chế tài ược áp dụng thường xuyên
trong quản lý nhà nước, phạt tiền trong xử lý vi phạm hành chính trở thành công cụ
hữu hiệu không chỉ góp phần duy trì sự ổn ịnh trong hoạt ộng của các cơ quan hành lOMoAR cPSD| 48704538
chính nhà nước mà còn là dấu hiệu cần thiết ể truy cứu trách nhiệm hình sự ối với các
tội phạm có dấu hiệu “ã bị xử lý vi phạm hành chính mà còn vi phạm”. Với ý nghĩa
này, phạt tiền trong xử lý vi phạm hành chính còn góp phần hữu hiệu vào ấu tranh
phòng chống tội phạm trong ời sống xã hội.