Đề cương môn thương mại điện tử - trường đại học kinh tế- tài chính thành phố Hồ chí minh
Vào khoảng thời gian từ năm 2013-2019, thị trường TMĐT ở Việt Nam được đánh giá luôn ở mức cao ( trên 20%/năm). Lúc này Chính Phủ đã nhận thấy đượcsựpháttriểnmạnhmẽcủathươngmại điện tử tại Việt Nam.Vàongày16/5/2013,ChínhphủđãbanhànhNghịđịnhsố52/2013/NĐ-CPthaythế choNghịđịnh57/2006/NĐ-CP.Trongnghị định 52 được Chính Phủ ban hành, một số điều đã được Chính phủcậpnhậtthêmnhưĐề cương môn thương mại điện tử - trường đại học kinh tế- tài chính thành phố Hồ chí minh
Tài liệu được sưu tầm gồm 16 trang giúp bạn tham khảo, ôn tập và đạt kết quả cao,
Môn: Thương mại điện tử (TMDT2023) 26 tài liệu
Trường: Đại học Kinh Tế - Tài Chính Thành phố Hồ Chí Minh 358 tài liệu
Tác giả:
Preview text:
MỞ ĐẦU
Kinh tế số đang trở thành yếu tố quan trọng tác động đến đời sống, xã hội và cơ cấu của nền kinh
tế, đồng thời cũng đang dần được toàn cầu hóa. Trong bối cảnh đó, thương mại điện tử là lĩnh vực chủ
chốt của nền kinh tế số khi sức mạnh của công nghệ thông tin và số hóa giúp doanh nghiệp tăng hiệu quả
hoạt động kinh doanh và cung cấp chuỗi cung ứng thông minh. Việc áp dụng công nghệ tiên tiến trong
nền công nghiệp 4.0 vào thương mại điện tử giúp hiện đại hóa hệ thống phân phối và nâng cao năng lực
cạnh tranh của doanh nghiệp, góp phần thúc đẩy phát triển thị trường trong nước và xuất khẩu. Theo báo
cáo của eMarketer ( hiện tại là Insider Intelligence) công bố vào tháng 2/2022, Việt Nam là một trong
năm quốc gia có tốc độ phát triển thương mại điện tử hàng đầu thế giới. Đặc biệt, trong bối cảnh phục hồi
sau đại dịch Covid-19, thương mại điện tử tại Việt Nam tiếp tục phát triển, trở thành kênh phân phối quan
trọng cho các doanh nghiệp. Thương mại điện tử đã trải qua sự phát triển đáng kể trên toàn cầu và tại Việt
Nam trong những năm gần đây. Nó đã thay đổi cách mà các doanh nghiệp tiến hành kinh doanh và được
coi là một yếu tố quan trọng để phát triển nền kinh tế số. Trong bối cảnh thị trường thương mại điện tử
Việt Nam ngày càng phát triển, việc xem xét các yếu tố công nghệ thông tin và số hóa nhằm cải thiện sự
bền vững của các doanh nghiệp thương mại điện tử là rất cần thiết để đảm bảo sự thành công trong tương
lai. Đó là lí do chúng em lựa chọn đề tài" Sự tăng trưởng của lĩnh vực thương mại điện tử trong thời
đại kinh tế số ảnh hưởng lên sự tăng trưởng kinh tế của Việt Nam trong những năm gần đây”. NỘI DUNG CHÍNH I.
TỔNG QUAN VỀ LĨNH VỰC THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ VIỆT NAM A. Khái niệm
Thương mại điện tử là quá trình mua bán hàng hoá hoặc dịch vụ thông qua Internet và các công
nghệ liên quan đến đó. Thông qua thương mại điện tử, người tiêu dùng có thể mua sắm và thanh toán cho
sản phẩm hoặc dịch vụ mà họ muốn từ bất kỳ đâu và vào bất kỳ thời điểm nào 24/7.
Trong thương mại điện tử, các giao dịch thường được thực hiện thông qua các kênh điện tử như website
bán hàng, ứng dụng di động, email marketing, chatbot,... Người dùng khi đến với các kênh này có thể tìm
kiếm, lựa chọn sản phẩm hay dịch vụ mình muốn mua, sau đó thực hiện thanh toán trực tuyến để nhận
được sản phẩm hoặc dịch vụ đó.
Các hoạt động thương mại điện tử chủ yếu bao gồm:
● Mua sắm trực tuyến: là hoạt động do người tiêu dùng lựa chọn và mua các sản phẩm trực tuyến
thông qua các kênh như trang web, ứng dụng di động hay mạng xã hội.
● Thanh toán trực tuyến: là công việc thanh toán cho sản phẩm hoặc dịch vụ đã được mua thông
qua các phương thức thanh toán trực tuyến như ví điện tử, thẻ tín dụng/ghi nợ hoặc Internet Banking.
● Giao hàng: là quá trình vận chuyển sản phẩm từ kho hàng đến địa chỉ của khách hàng sau khi
khách hàng đã mua sản phẩm trực tuyến.
● Quản lý kho hàng và hậu cần: là quá trình kiểm tra và quản lý số lượng sản phẩm trong kho hàng
và chắc chắn rằng chúng được vận chuyển đến địa chỉ của khách hàng một cách nhanh chóng và an toàn.
● Dịch vụ hỗ trợ khách hàng: là công việc giải quyết các câu hỏi và thắc mắc của khách hàng liên
quan đến sản phẩm hoặc dịch vụ thông qua các kênh như Email, Google Form, hotline,...
● Tiếp thị trực tuyến: là công việc tiếp cận khách hàng thông qua các kênh trực tuyến như quảng
cáo trên mạng xã hội, Tiếp thị qua email, SEO, SEM... 1
● Phân tích & đánh giá khách hàng: hoạt động theo dõi và phân tích thông tin về hành vi khách
hàng để cung cấp sản phẩm hay dịch vụ phù hợp hơn và cải thiện trải nghiệm người dùng.
Với sự phát triển của công nghệ, các công cụ và giải pháp kỹ thuật đã được phát triển và tối ưu hóa để
đơn giản hóa quy trình thiết kế, triển khai và vận hành các trang web thương mại điện tử. Các nền tảng
thương mại điện tử như Lazada, Shopee, Tiki, ... được phát triển và ngày càng hoàn thiện với tính năng
linh hoạt và dễ sử dụng, giúp xây dựng, quản lý và phát triển trang web thương mại điện tử trở nên đơn giản và hiệu quả hơn. B. Phân loại
● Doanh nghiệp với Doanh nghiệp (B2B - Business to Business)
B2B trong ecommerce là việc các doanh nghiệp/ công ty sử dụng các kênh thương mại điện tử để tạo và
quản lý các giao dịch kinh doanh với nhau.
● Doanh nghiệp với Khách hàng (B2C - Business to Customer)
Hoạt động kinh doanh giữa công ty/ tổ chức và khách hàng cuối cùng(người tiêu dùng).
● Khách hàng với Khách hàng (C2C - Customer to Customer)
Hoạt động giao dịch thương mại giữa những người tiêu dùng cuối (thường là qua một nền tảng trung
gian) mà không có sự tham gia của các doanh nghiệp.
● Khách hàng với Doanh nghiệp (C2B - Consumer to Business)
Hoạt động kinh doanh giữa người tiêu dùng và doanh nghiệp. Theo mô hình C2B, người tiêu dùng cung
cấp sản phẩm hoặc dịch vụ cho các doanh nghiệp, thay vì các doanh nghiệp cung cấp sản phẩm hoặc dịch
vụ cho người tiêu dùng như trong mô hình truyền thống.
● Doanh nghiệp với chính phủ (B2G - Business to Government)
Hoạt động kinh doanh giữa các doanh nghiệp và chính phủ/ cơ quan hành chính công. Đây là loại hình
thương mại điện tử trong đó các doanh nghiệp cung cấp sản phẩm hoặc dịch vụ cho các tổ chức/ cơ quan chính phủ.
● Khách hàng với Chính phủ (C2G - Consumer to Government)
Hoạt động thương mại giữa người tiêu dùng và các cơ quan hành chính công. Đây là loại hình thương mại
điện tử trong đó người dân sử dụng các ứng dụng hoặc trang web của các cơ quan chính phủ để xử lý các
yêu cầu và thủ tục hành chính.
C. Những ưu điểm của thương mại điện tử:
Thương mại điện tử là công cụ giao tiếp thông minh, giúp người mua và người bán dễ dàng trao đổi và
thực hiện các giao dịch tại bất kỳ đâu và bất cứ lúc nào. Và một vài ưu điểm của thương mại điện tử đầu
tiên là về việc tiết kiệm chi phí của người cung cấp sản phẩm, thương mại điện tử giúp giảm chi phí liên
quan đến việc xây dựng và duy trì cơ sở hạ tầng vật chất, nhân lực, quảng cáo và tiếp thị.Đối với người
mua thì chính là sự thuận lợi và linh hoạt khi người mua có thể truy cập vào các trang web thương mại
điện tử từ bất kỳ đâu và bất kỳ khi nào để tìm kiếm thông tin sản phẩm, so sánh giá cả và đặt hàng.Tăng
hiệu quả kinh doanh bởi thương mại điện tử cho phép các công ty tiếp cận khách hàng mới và mở rộng thị
trường của họ, đồng thời cải cách thiện quản lý kho hàng và tăng năng suất lao động.Một điểm mạnh của
thương mại điện tử hỗ trợ những người kinh doanh đó chính là tăng tính cạnh tranh do thương mại điện tử
cho phép các công ty nhỏ và cận cạnh tranh với các công ty lớn hơn trên cùng một sân chơi, nhờ vào chi
phí thấp hơn và khả năng tiếp cận khách hàng mới.Thêm vào đó là giúp giảm tác động đến môi trường vì
thương mại điện tử giúp giảm tiêu thụ giấy, năng lượng và các tài liệu khác liên quan đến hoạt động kinh doanh truyền thống.
D. Những hạn chế của thương mại điện tử 2
Thương mại điện tử là mảnh đất vô cùng tiềm năng cho mọi doanh nghiệp. Thế nhưng cùng với
những ưu điểm phát triển vượt bậc, thương mại điện tử cũng còn tồn tại một số mặt hạn chế.Một số hạn
chế tiêu biểu của lĩnh vực thương mại điện tử bao gồm sự thiếu an toàn khi các sàn thương mại điện tử có
thể dễ bị tấn công từ các hacker hoặc những người muốn lợi dụng, khiến cho các thông tin và dữ liệu
khách hàng bị phát tán hoặc đánh cắp. Điều này gây nguy hiểm cho an ninh và sự riêng tư của khách
hàng.Hạn chế thứ hai chính là niềm tin của người dùng khi việc mua sắm trực tuyến có thể không được
khách hàng tin tưởng bởi vì họ khó có thể xem hoặc chạm tới sản phẩm trực tiếp. Ngoài ra, việc giao hàng
sai hoặc chậm cũng có thể làm giảm niềm tin của khách hàng.Phí vận chuyển cũng có thể được xem là
một hạn chế khác, thương mại điện tử có thể yêu cầu phí vận chuyển hoặc thuế khác nhau tùy vào địa chỉ
giao hàng của khách hàng. Điều này làm cho sản phẩm trở nên đắt hơn và giảm cạnh tranh.
II. BỐI CẢNH KINH TẾ & XÃ HỘI LIÊN QUAN ĐẾN LĨNH VỰC THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ GIAI ĐOẠN 2017-2023
Đối với lĩnh vực bán lẻ trực tuyến,thống kê từ các trang mua bán trực tuyến cho thấy tỷ lệ tăng
trưởng doanh thu năm 2017 tăng 35%. Đối với lĩnh vực thanh toán, theo thông tin từ Công ty cổ phần
Thanh toán quốc gia Việt Nam (NAPAS), năm 2017, số lượng thanh toán trực tuyến bằng thẻ nội địa tăng
khoảng 50% so với năm trước đó. Trong lĩnh vực marketing trực tuyến, một số công ty marketing liên kết
có tốc độ tăng trưởng năm 2017 đạt từ 100% đến 200%.
Trong thời kỳ dịch bệnh COVID-19, người tiêu dùng cho biết họ đã đặt hàng trên mạng nhiều
hơn chiếm 57%. Nhờ đó, doanh thu thương mại điện điện tử B2C liên tục tăng mạnh. Đến năm 2019 con
số này đã tăng gấp đôi so với năm 2017 , đạt hơn 10 tỷ USD.Cụ thể, năm 2015 ngành thương mại điện tử
bán lẻ của Việt Nam tăng 23% so với năm trước đó. So với năm 2017 thì đến năm 2018 tốc độ tăng
trưởng này đạt 30% và chính thức chạm mốc 10 tỷ USD vào năm 2019. Mặc dù năm 2020 và năm 2021
chịu tác động nặng nề bởi đại dịch COVID-19 ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động thương mại và
dịch vụ không chỉ Việt Nam mà là toàn cầu, thế nhưng thương mại điện tử Việt Nam trong hai năm này
vẫn giữ được tốc độ tăng trưởng ổn định không dưới 20%.Vào năm 2022, Việt Nam đứng thứ 11 trong
bảng báo cáo của DataReportal về tỷ lệ người dùng Internet để mua sắm hàng tuần ( 58,2%) trong số các
quốc gia, ngang bằng với mức trung bình toàn cầu cao hơn hẳn các nước phát triển.
Từ năm 2017 đến nay, Việt Nam đã chứng kiến một sự gia tăng đáng kể về số lượng người dùng
Internet và người dùng di động. Theo Báo cáo về Kinh tế số của WeAreSocial và Hootsuite, vào năm
2017, tỷ lệ người dùng Internet ở Việt Nam là khoảng 52% dân số. Đến cuối năm 2021, tỷ lệ này đã tăng
lên hơn 72%, tương đương khoảng 70 triệu người sử dụng Internet. Sự gia tăng này đã tạo ra một cơ sở
người dùng lớn cho thương mại điện tử phát triển.Việt Nam có một trong những tốc độ tăng trưởng người
dùng di động nhanh nhất thế giới. Theo Báo cáo về Kinh tế số 2021, 70% dân số Việt Nam sở hữu điện
thoại di động và 67% sử dụng smartphone. Sự phổ biến của smartphone đã tạo ra điều kiện thuận lợi cho
việc mua sắm trực tuyến và phát triển thương mại điện tử.Trong giai đoạn này, nhiều nền tảng thương mại
điện tử lớn đã gia nhập thị trường Việt Nam. Các nền tảng như Shopee, Lazada, Tiki, và Sendo đã đầu tư
mạnh mẽ vào quảng cáo và khuyến mãi để thu hút người dùng. Nhờ vào sự cạnh tranh và đa dạng sản
phẩm, thương mại điện tử đã trở thành một lựa chọn phổ biến cho người tiêu dùng Việt Nam.Sự phát triển
của hệ thống thanh toán trực tuyến cũng đóng vai trò quan trọng trong sự tăng trưởng của thương mại
điện tử tại Việt Nam. Các công ty như MoMo, Zalo Pay và VNPay đã cung cấp các giải pháp thanh toán
trực tuyến tiện lợi, an toàn và phổ biến. Điều này đã giúp tăng cường lòng tin của người dùng và thúc đẩy
giao dịch trực tuyến.Người tiêu dùng Việt Nam đã dần thay đổi hành vi mua sắm truyền thống sang mua
sắm trực tuyến. Việc mua hàng trực tuyến tiết kiệm thời gian, mang lại sự tiện lợi và cung cấp nhiều lựa 3
chọn sản phẩm. Đặc biệt, dịch COVID-19 đã thúc đẩy sự tăng trưởng của thương mại điện tử khi người
dùng tránh tiếp xúc xã hội và tìm kiếm các giải pháp mua sắm an toàn từ xa.
Tóm lại, lĩnh vực thương mại điện tử tại Việt Nam đã có sự tăng trưởng đáng kể trong thời đại
kinh tế số từ năm 2017 đến nay. Sự phát triển của Internet, di động, các nền tảng thương mại điện tử,
thanh toán trực tuyến và sự thay đổi trong hành vi người tiêu dùng đã đóng vai trò quan trọng trong việc
thúc đẩy thương mại điện tử ở Việt Nam.
III. XU HƯỚNG CỦA THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ
Nhằm đánh giá nhanh chóng mức độ ứng dụng thương mại điện tử và so sánh sự tiến bộ giữa các
năm theo từng địa phương, Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam đã thực hiện khảo sát trên hàng nghìn
doanh nghiệp mỗi năm và đưa ra báo cáo về Chỉ số Thương mại điện tử (EBI), Chỉ số thương mại điện tử
các địa phương được tổng hợp từ bốn nhóm chỉ số thành phần, mỗi nhóm có trọng số riêng.Và chúng em
chia giai đoạn từ 2017-2023 thành 2 giai đoạn chính đó là giai đoạn trước COVID-19, giai đoạn trong và sau dịch COVID-19.
A. Giai đoạn trước COVID-19:
Trọng số cho mỗi nhóm chỉ số thành phần năm 2017 có thay đổi so với năm 2016 và tập trung
nhiều hơn vào hai trụ cột chính là B2C và B2B. Chỉ số Thương mại điện tử 2017 cho thấy tiếp tục tồn tại
khoảng cách số rất lớn giữa các địa phương. Hai thành phố lớn nhất và cũng hai trung tâm kinh tế hàng 4
đầu là thành phố Hồ Chí Minh và Hà Nội có sự phát triển mạnh mẽ và bỏ xa tất cả các địa phương khác(
cách vị trí thứ 3 là Đà Nẵng đến 23 điểm). Theo như Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam cho biết,
trong năm 2017 vừa qua, dù các cơ quan quản lý nhà nước, tổ chức hay doanh nghiệp đều đã tổ chức rất
nhiều các hoạt động để thu hẹp khoảng cách về chỉ số thương mại điện tử của hai trung tâm kinh tế lớn
với các tỉnh thành còn lại nhưng kết quả cũng còn thấp.Năm 2017, thị trường thương mại điện tử Việt
Nam tăng trưởng bứt phá do sự phát triển sau muộn so với các nước trên thế giới. Theo nhận định của
nhiều chuyên gia, đây sẽ là thị trường màu mỡ cho các nhà đầu tư.Theo đó, nhiều doanh nghiệp bán lẻ
truyền thống quy mô lớn bắt đầu chuyển hướng, phát triển song song kinh doanh trên nền tảng thương
mại điện tử. Động thái này được xem là sự thích ứng với thời cuộc của những nhà bán lẻ quy mô lớn.Điều
khiến thị trường thương mại điện tử năm 2017 có nhiều sự bức phá đó chính là vì thị trường vẫn rất hấp
dẫn kèm theo đó là sự chuyển hướng sang mô hình bán hàng đa kênh (Omni Channel) do đang đi theo xu
hướng thương mại điện tử xuyên biên giới và bán hàng toàn cầu.Cũng trong năm 2017 này sự phát triển
của dịch vụ vận chuyển thành công do những phàn nàn của khách hàng về việc nhận hàng chậm trễ ở thời
gian trước khiến cho nhiều doanh nghiệp phục vụ dịch vụ vận chuyển gia nhập thị trường như
Giaohangtietkiem, Giaohangnhanh, Ahamove,... 5
Từ bảng chỉ số thương mại điện tử của Việt Nam cho thấy, năm 2018, TPHCM và Hà Nội vẫn là
2 tỉnh đứng đầu bảng xếp hạng về chỉ số thương mại điện tử. Thế nhưng khoảng cách chỉ số giữa hai
thành phố lớn là TPHCM và Hà Nội với các tỉnh, thành còn lại vẫn là khá lớn. Chỉ số chênh lệch về sự
phát triển của thương mại điện tử giữa địa phương còn khá cao.
Tốc độ tăng trưởng của lĩnh vực thương mại điện tử được ước tính năm 2018 đạt trên 30% ( so
với năm 2017).Theo thống kê 10 loại hàng hóa, dịch vụ thường được người tiêu dùng mua qua mạng
trong năm 2018 lần lượt là: Quần áo, giày dép và mỹ phẩm, sách, văn phòng phẩm, hoa, quà tặng, thiết bị
đồ dùng gia đình, đồ công nghệ và điện tử, vé xem phim, ca nhạc… thực phẩm, vé máy bay, tàu hỏa, ô tô,
đặt chỗ khách sạn/ tour du lịch , dịch vụ tư vấn, đào tạo trực tuyến và đĩa nhạc, video, DVD, game .
Trong năm 2018, chỉ số thương mại điện tử của các địa phương, tỉnh thành khác thấp hơn hai trung tâm
kinh tế lớn kinh tế lớn của Việt Nam. Nguyên do về mặt người dân, ở các vùng chỉ số thấp, đa phần họ
đều là lao động trực tiếp, những người trồng trọt, chăn nuôi…và tỷ lệ người sử dụng Internet cũng thấp
nên dẫn đến tỷ lệ người mua sắm trực tuyến ở các địa phương này khá thấp mà chỉ số thương mại điện tử
lại dựa vào sức mua, bán trên các sàn giao dịch thương mại điện tử.
Hình 1. Xếp hạng chỉ số thương mại điện tử theo địa phương năm 2018 6
Hình 2. Xếp hạng chỉ số thương mại điện tử theo địa phương năm 2019
Đến năm 2019, chỉ số thương mại điện tử ở các địa phương nhìn chung đều có sự gia tăng so với hai năm
2017,2018( tăng trong khoảng 8-9 điểm) thế nhưng khoảng cách về chỉ số thương mại điện tử của 2 trung
tâm kinh tế đứng đầu là Hà Nội và TPHCM với các tỉnh, thành còn lại vẫn là một sự chênh lệch khá lớn.
Đầu tháng 1/2019, Cục Xúc tiến Thương mại thuộc Bộ Công Thương đã công bố hợp tác với Amazon
Global Selling để hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam đẩy mạnh xúc tiến xuất khẩu thông qua thương mại điện
tử. Cũng trong năm nay sàn thương mại điện tử Adayroi của Tập đoàn Vingroup được ra mắt với tính
năng tựa như các sàn thương mại điện tử khác thế nhưng có một số ngành hàng đặc biệt mà các sàn
thương mại khác không có đó chính là ngành ô tô, xe máy và thực phẩm tươi sống.
B. Giai đoạn trong và sau covid-19
Năm 2020 là một năm đầy biến động, gây thiệt hại nặng nề cho nhiều hoạt động kinh tế-xã hội do
sự xuất hiện của dịch COVID-19. Tuy nhiên, vẫn có những lĩnh vực ngược dòng, dữ vững phong độ tăng
trưởng và còn đóng góp vào mức độ tăng trưởng dương của Việt Nam trong đó có thương mại điện tử. Số 7
liệu thống kê từ Bộ Công Thương và Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam cho thấy, tốc độ tăng trưởng
ngành này năm 2020 có thể đạt mức tổng giá trị đạt hơn 15 tỷ USD.Có thể nói COVID-19 là cú huých
đáng kể với thương mại điện tử.Từ bảng chỉ số thương mại điện tử của Việt Nam cho thấy, năm 2020,
TPHCM và Hà Nội , Hải Phòng vẫn là 3 tỉnh đứng đầu bảng xếp hạng về chỉ số thương mại điện tử. Thế
nhưng khoảng cách chỉ số giữa hai thành phố lớn là TPHCM và Hà Nội với các tỉnh, thành còn lại vẫn là
khá lớn. Chỉ số chênh lệch về sự phát triển của thương mại điện tử giữa địa phương còn khá cao.Tác động
của Covid-19 đến hành vi người tiêu dùng và xu hướng phát triển Thương mại điện tử.Người tiêu dùng ưa
thích mua sắm trực tuyến hơn. Nhiều doanh nghiệp chuyển mình sang giao dịch trực tuyến, nhiều người
chưa bao giờ mua hàng trực tuyến nay đã mua hàng trực tuyến. Trong giai đoạn cao điểm của dịch thì
thương mại điện tử kênh duy nhất để tiếp cận tới một số hàng hoá và dịch vụ thiết yếu. 8
Từ năm 2020 Chính phủ điện tử đã phát triển mạnh mẽ tại các địa phương. Mặt khác, nhiều dịch
vụ công trực tuyến liên quan tới thương mại điện tử do các bộ ngành cung cấp. Khoảng cách về chính phủ
điện tử giữa các địa phương ngày càng thu hẹp. Do đó, VECOM sẽ ngừng sử dụng trụ cột về Giao dịch
giữa chính phủ với doanh nghiệp (G2B) khi tính Chỉ số thương mại điện tử từ năm 2021.
Đó là lý do chỉ số thương mại theo địa phương theo báo cáo năm 2021 có sự sụt giảm đến 20
điểm so với các năm trước.Theo Báo cáo Chỉ số Thương mại điện tử Việt Nam 2021 do Hiệp hội Thương
mại điện tử Việt Nam (VECOM) thực hiện.Khoảng cách trong lĩnh vực thương mại điện tử giữa Hà Nội
và Tp. Hồ Chí Minh với 61 địa phương còn lại vẫn không có sự thay đổi nhiều so với các năm trước. Tình
hình này cho thấy các địa phương chưa khai thác được những cơ hội do thương mại điện tử mang lại
trong giai đoạn dịch COVID19.Năm 2021, Thành phố Hồ Chí Minh tiếp tục dẫn đầu xếp hạng Chỉ số
Thương mại điện tử Việt Nam năm 2021 với 67,6 điểm. Hà Nội theo sau với 55,7 điểm. Vị trí thứ ba
trong bảng xếp hạng là Đà Nẵng với 19,0 điểm, khoảng cách rất xa so với hai địa phương dẫn đầu.Điểm
số trung bình của 56 địa phương còn lại rất thấp và không có sự chênh lệch đáng kể giữa các địa phương
này.Sự bùng nổ và kéo dài của dịch COVID 19 tại Việt Nam gây ra nguy cơ đứt gãy chuỗi cung ứng hàng 9
hóa và chuỗi sản xuất công nghiệp…, tuy nhiên các Bộ, ngành, địa phương cơ bản cung ứng kịp thời, khá
đầy đủ các hàng hóa, dịch vụ thiết yếu phục vụ sản xuất và đời sống người dân, ổn định giá cả hàng hóa;
khai thác các hình thức thương mại.Lần đầu tiên, hàng chục loại nông sản, trái cây vùng miền được tổ
chức phân phối trên thương mại điện tử thông qua “Gian hàng Việt trực tuyến quốc gia” và qua các Sàn thương mại điện tử.
Hình 3. Xếp hạng chỉ số thương mại điện tử theo địa phương năm 2022
Tốc độ tăng trưởng của thương mại điện tử Việt Nam năm 2022 có thể ở mức cao nhất từ trước
tới nay.TP Hồ Chí Minh và Hà Nội là những địa phương chịu phong toả nặng nề nhất để phòng chống
Covid-19 nhưng lại tiếp tục dẫn đầu về thương mại điện tử. Trong khi đó, chỉ số EBI thấp hơn rất nhiều
so với trung bình cả nước đến từ các địa phương khu vực miền núi phía Bắc, Tây Nguyên và Tây Nam
Bộ. Trong năm 2022 này, lĩnh vực thương mại điện tử của Việt Nam xếp thứ 5 thế giới về tốc độ tăng
trưởng.Bước vào giai đoạn phục hồi hậu COVID-19, là lĩnh vực tiên phong của nền kinh tế số, là đòn bẩy
giúp phát triển kinh tế và định hướng chuyển đổi số trong các doanh nghiệp.Đáp ứng được cơ bản hàng 10
hoá thiết yếu cho người dân do có nguồn cung hàng đa dạng và dồi dào, điều này góp phần kiểm soát lạm
phát trong bối cảnh sau đại dịch COVID-19 hàng hoá có nhu cầu được phục hồi mạnh và thị trường thế giới biến động lớn.
Theo báo cáo Chỉ số Thương mại điện tử Việt Nam- EBI 2023 vừa được Hiệp hội Thương mại
điện tử Việt Nam (Vecom) công bố, thương mại điện tử Việt Nam duy trì tốc độ tăng trưởng trên 25% và
đạt quy mô trên 20 tỷ USD.
Đến quý I năm 2023, chỉ số thương mại điện tử ở các địa phương nhìn chung đều có sự gia giảm
nhẹ so với năm 2020 thế nhưng khoảng cách về chỉ số thương mại điện tử của 2 trung tâm kinh tế đứng
đầu là Hà Nội và TPHCM với các tỉnh, thành còn lại sau dịch Covid đã ngày càng chênh lệch lớn nếu so
với các năm trước dịch.Điều này có thể do nhiều lý do như bất ổn chính trị trên thế giới, khủng hoảng
năng lượng nhưng điểm tích cực là Việt Nam trong năm nay bắt đầu theo đuổi xu hướng thương mại điện
tử bền vững và việc người tiêu dùng bắt đầu mua sắm trực tiếp trên MXH như thông qua nền tảng Tik
Tok Shop. Nhưng theo dự kiến Việc Trung Quốc sẽ thành lập thủ phủ livestream bán hàng online tại
thành phố Thâm Quyến sẽ gây bất lợi nhất định đến lĩnh vực thương mại điện tử Việt Nam.
Thông qua các báo cáo chỉ số Thương mại điện tử của VECOM có thể thấy rằng cùng với sự
phục hồi của nền kinh tế, từ năm 2017 thương mại điện tử Việt Nam bước sang giai đoạn tăng trưởng
nhanh hơn.Sự chênh lệch lớn về chỉ số thương mại điện tử giữa các tỉnh thành phần lớn là do sự khác biệt 11
về cơ sở hạ tầng công nghệ, tên miền và thu nhập bình quân đầu người. Vấn đề này đã xảy ra trong rất
nhiều năm và cần có sự điều chỉnh của cơ quan nhà nước, các tổ chức thương mại về mặt đầu tư, mặt
công nghệ thông tin truyền thông.
Để mà theo đuổi mục tiêu phát triển bền vững thương mại điện tử thì yếu tố như khoảng cách
phát triển giữa các thành phố đứng đầu về thương mại điện tử như Hà Nội và TP Hồ Chí Minh so với các
địa phương khác cần phải có sự thu hẹp đáng kể. Thêm vào đó là đào tạo và phát triển nguồn nhân lực
chất lượng cao liên quan đến các hoạt động thương mại điện tử cũng như là đảm bảo được các tác động
trong quá trình hoạt động kinh doanh thương mại điện tử không gây ảnh hưởng xấu đến môi trường.
Trong hai năm cao điểm của đại dịch Covid-19, thương mại điện tử của Việt Nam trải qua hai cột
mốc. Cột mốc thứ nhất là giai đoạn bùng nổ đầu tiên của Covid-19 năm 2020. Cột mốc thứ hai của
thương mại điện tử diễn ra từ tháng 6 đến tháng 9/2021 . Trong hai cột mốc này toàn bộ hoạt động kinh tế
xã hội gần như là đóng băng, tuy nhiên lĩnh vực thương mại điện tử là một trong các lĩnh vực có thể tiếp
tục duy trì được đà phát triển nhanh và ổn định tạo điều kiện thuận lợi để các doanh nghiệp bắt tay vào
chuyển đổi số trong hoạt động sản xuất kinh doanh, đồng thời,số lượng và chất lượng người mua hàng
trực tuyến cũng tăng mạnh trong giai đoạn này.Lĩnh vực chuyển đổi số và kinh doanh online chiếm tỷ lệ
quan trọng hơn trong quản trị và vận hành doanh nghiệp Việt tăng lên đáng kể.Tuy nhiên, hiện nay
thương mại điện tử vẫn còn nhiều thách thức và những hạn chế trong khả năng kiểm soát rủi ro. Các
chuyên gia cho rằng cần sớm có chiến lược giúp duy trì năng lực sẵn có để có thể tăng tốc, duy trì phát
triển bền vững trong thương mại điện tử từ đó gia tăng đóng góp vào tăng trưởng chung.
IV. Chính sách liên quan giúp thúc đẩy nền thương mại điện tử Việt Nam
● Trước thời kỳ Covid-19:
Vào khoảng thời gian từ năm 2013-2019, thị trường TMĐT ở Việt Nam được đánh giá luôn ở
mức cao ( trên 20%/năm). Lúc này Chính Phủ đã nhận thấy được sự phát triển mạnh mẽ của thương mại
điện tử tại Việt Nam. Vào ngày 16/5/2013, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 52/2013/NĐ-CP thay thế
cho Nghị định 57/2006/NĐ-CP. Trong nghị định 52 được Chính Phủ ban hành, một số điều đã được
Chính phủ cập nhật thêm như quy định về những hành vi bị cấm trong TMĐT hay quy định chặt chẽ trách
nhiệm của các thương nhân cung cấp các dịch vụ bán hàng trực tuyến,... Với mục tiêu quan trọng nhất là
nâng cao lòng tin của người tiêu dùng khi tham gia mua sắm trực tuyến qua đó tạo ra môi trường thuận lợi
hơn cho TMĐT, giúp thị trường TMĐT phát triển mạnh mẽ hơn. Sau hơn 1 năm kể từ khi Nghị định
52/2013/NĐ-CP có hiệu lực, một số thông tin phản ánh tại Cổng thông tin Quản lý hoạt động TMĐT cho
thấy đã có một số những vi phạm có tỉ lệ giảm so với năm 2013. Thế nhưng vẫn có những lỗi vi phạm có
tỉ lệ tăng như kinh doanh hàng giả, hàng cấm hay thiết lập website mà chưa thông báo, đăng ký. Qua đó
thấy được, nghị định vẫn chưa giải quyết triệt để những vấn đề liên quan đến hàng hóa sản phẩm trên thị
trường TMĐT khiến cho một số người tiêu dùng chưa thực sự muốn tham gia mua sắm trực tuyến.
Theo kết quả khảo sát của Cục TMĐT và CNTT, doanh số thu từ TMĐT B2C đạt khoảng 2,97 tỷ
USD (chiếm 2,12% tổng mức bán lẻ hàng hóa cả nước).
Trước đó, ngày 12/07/2010, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Kế hoạch tổng thể phát triển thương mại
điện tử giai đoạn năm 2011-2015 ban hành kèm theo Quyết định 1073/QĐ-TTg (Quyết định 1073). Sau 5
năm triển khai, TMĐT Việt Nam đã từng bước định hình hạ tầng vững chắc và đạt được nhiều cột mốc
quan trọng hoàn thiện mục tiêu ban đầu đề ra.
Theo đánh giá kết quả triển khai từ Quyết định 1073, gần 100% doanh nghiệp đã tổ chức triển
khai ứng dụng TMĐT ở nhiều quy mô và mức độ khác nhau qua đó cho thấy doanh nghiệp Việt Nam đã
bắt kịp các xu hướng về TMĐT thế giới để phục vụ hiệu quả cho hoạt động sản xuất kinh doanh, nâng cao
năng lực cạnh tranh. Ngoài ra, năm 2015, doanh số TMĐT B2C đạt 4,07 tỷ USD và có 60/63 tỉnh, thành 12
ban hành Kế hoạch phát triển TMĐT nhằm triển khai Quyết định 1073 cho thấy mức độ quan tâm cũng
như hành động thiết thực của các địa phương trong việc nỗ lực bắt kịp sự phát triển của lĩnh vực mới mẻ này.
● Trong thời kỳ Covid-19
Năm 2021 là năm đầu tiên triển khai Quyết định 645/QĐ-TTg ngày 15/5/2020 phê duyệt Kế
hoạch tổng thể phát triển TMĐT giai đoạn 2021-2025. Theo đó nhóm giải pháp được ưu tiên triển khai từ
quý IV/2020 là các giải pháp hỗ trợ quá trình chuyển đổi số của doanh nghiệp, tăng cường năng lực các
hệ thống hạ tầng và dịch vụ hỗ trợ cho TMĐT để các doanh nghiệp có khả năng chống chọi với dịch
Covid-19. Số người tiêu dùng trực tuyến mới tiếp tục tăng lên và đông đảo người mua trở thành người
tiêu dùng thông minh, thành thạo mua sắm trực tuyến, thậm chí người tiêu dùng đã ưu tiên mua sắm trực
tuyến hơn so với mua sắm truyền thống trong giai đoạn này. Từ năm 2022 hình thức mua sắm trực tuyến
trở thành xu hướng mua sắm chủ đạo. Mặc dù tình hình đại dịch Covid-19 nghiêm trọng, tỷ lệ tăng trưởng
không còn cao so với những năm trước nhưng doanh thu của TMĐT đặc biệt là mô hình B2C vẫn có tỷ lệ
tăng. Năm 2021, doanh thu TMĐT B2C đạt 13,7 tỷ USD. Qua đó cho thấy dù tình hình dịch bệnh phức
tạp nhưng nhờ vào các giải pháp của chính phủ trong việc chuyển đổi số đã giúp cho thị trường TMĐT
vẫn vững vàng, phát triển mạnh mẽ.
V. Shopee, Lazada, Tiki, Tiktok Shop, Sendo góp phần vào tăng trưởng nền kinh tế VN
trong giai đoạn COVID19 như thế nào? ● Shopee
Shopee là một trong những nền tảng thương mại điện tử lớn nhất tại Việt Nam và đã có sự ảnh
hưởng đáng kể đến ngành thương mại điện tử của đất nước Việt Nam nhất là sau dịch covid-19. Chỉ trong
quý I/2023, Shopee hiện đang dẫn đầu thị trường thương mại điện tử tại Việt Nam với tỷ lệ chiếm tới
63,1% thị phần tổng doanh thu của 5 sàn thương mại điện tử. Trong quá trình này, Shopee đã bán được
hơn 289,7 triệu sản phẩm thành công từ 211.609 người bán với doanh thu vượt qua mốc 24.700 tỷ đồng.
Bên cạnh đó, Shopee đã trở thành một trong những đối thủ chính của các nền tảng thương mại điện tử
khác tại Việt Nam như Lazada, Tiki và Sendo. Hiện tại, Shopee đang giữ vị trí dẫn đầu với tỷ suất thị
phần khoảng 42%. Shopee luôn cố gắng tạo ra các chương trình khuyến mãi hấp dẫn và giá cả cạnh tranh
để thu hút khách hàng. Ngoài ra, Shopee cũng có các chương trình ưu đãi đặc biệt cho người dùng mới và
những khách hàng thân thiết.Shopee đã đầu tư mạnh vào việc phát triển ứng dụng di động và cải tiến trải
nghiệm khách hàng của mình. Ví dụ như tính năng "Shopee Live", cho phép các nhãn hàng và người bán
tạo ra các video quảng cáo trực tiếp để truyền tải thông tin về sản phẩm của mình.
Tóm lại, Shopee đã có sự ảnh hưởng lớn đến ngành thương mại điện tử tại Việt Nam sau
COVID-19 thông qua sự tăng trưởng doanh số bán hàng trực tuyến, đối thủ cạnh tranh với các đối thủ
lớn, đổi mới và tập trung vào đối tượng khách hàng và đầu tư vào công nghệ và phát triển sản phẩm. ● Lazada
Sau đại dịch COVID-19, Lazada đã trải qua một giai đoạn ổn định và phát triển tại thị trường Việt
Nam. Theo báo cáo của iPrice Insights, tổng giá trị doanh số bán hàng trực tuyến của Lazada đã tăng lên
gấp đôi trong quý 4/2020 so với cùng kỳ năm trước, và tăng khoảng 15% so với quý 3/2020. Lazada là
nền tảng thương mại điện tử xếp thứ hai tại Việt Nam sau Shopee. Tuy nhiên, Lazada chỉ ghi nhận được
khoảng 55,2 triệu sản phẩm được giao thành công từ 105.921 người bán với doanh thu khoảng 7.500 tỷ
đồng.Ngoài ra, Lazada đã đầu tư mạnh vào công nghệ để cải thiện trải nghiệm khách hàng. Tính năng live
streaming (LazLive) đã thu hút được sự quan tâm từ các người tiêu dùng, cho phép các nhãn hàng và
người bán tương tác trực tiếp với khách hàng và giới thiệu sản phẩm của mình.Lazada cũng đã mở rộng
hệ thống kho hàng và đối tác vận chuyển để cải thiện quy trình giao nhận hàng hóa cho khách hàng. Hiện 13
nay, Lazada có hơn 40.000 đối tác vận chuyển và hơn 150.000 nhà bán hàng trên toàn quốc.Tuy nhiên,
Lazada vẫn đứng sau Shopee trong việc kiếm được doanh thu đáng kể tại Việt Nam. Theo báo cáo của
iPrice Insights, Shopee vẫn giữ vị trí dẫn đầu với tỷ lệ thị phần khoảng 63,1% trong năm 2020, trong khi
tỷ lệ thị phần của Lazada chỉ là 19,7%.
Tóm lại, Lazada đã có sự phát triển tích cực và đầu tư mạnh vào công nghệ, quản lý chất lượng
sản phẩm và đối tác bán hàng để nâng cao uy tín của mình và mở rộng hệ thống kho hàng và đối tác vận chuyển. ● Tiktok Shop
Theo iPrice Insights, trong quý I/2023, Tiktok Shop đã tăng trưởng đáng kể và vượt qua Tiki và
Sendo để trở thành sàn thương mại điện tử đứng thứ ba về số lượng sản phẩm được bán ra tại thị trường
Việt Nam. Sự xuất hiện của Tiktok Shop đánh dấu một bước tiến mới trong việc phát triển các sàn thương
mại điện tử tại Việt Nam và đặt ra thách thức cho các đối thủ cạnh tranh trên thị trường.Tiktok Shop giúp
mở rộng thị trường cho các nhà bán hàng nhỏ và vừa. Thị trường thương mại điện tử đang phát triển
mạnh mẽ tại Việt Nam và Tiktok Shop sẽ giúp các doanh nghiệp nhỏ và vừa tiếp cận được với khách hàng
trên toàn quốc thông qua ứng dụng TikTok. Tại Việt Nam, người tiêu dùng trẻ đang chiếm đa số và có
sức mua tăng cao. Do đó, Tiktok Shop có thể giúp các doanh nghiệp thu hút khách hàng tiềm năng từ đối
tượng này.Tiktok Shop đã đạt doanh thu 6.000 tỷ đồng trong quý I/2023, tương đương với 80% doanh thu
của Lazada. Hiện nền tảng này có hơn 68.000 cửa hàng với lượt bán hàng đa dạng và đã bán ra được 42,1
triệu sản phẩm trong 3 tháng đầu năm. Theo Báo cáo tổng quan thị trường thương mại điện tử năm 2022
của Metric, mức doanh thu của Tiktok Shop trong 1 tháng đã đạt tương đương với 80% doanh thu cùng
kỳ của Lazada và gấp 4 lần doanh thu của Tiki. Những con số ấn tượng này cho thấy sự phát triển nhanh
chóng của Tiktok Shop và vị thế của nó trên thị trường thương mại điện tử tại Việt Nam. ● Tiki
Theo báo cáo mới nhất của iPrice Insights, Tiki là một trong những sàn thương mại điện tử hàng
đầu tại Việt Nam và đã ghi nhận mức tăng trưởng doanh thu lên tới 40% trong quý II/2020. Điều này cho
thấy sự phát triển nhanh chóng của Tiki và xu hướng gia tăng nhu cầu mua sắm trực tuyến trong thời đại
số hiện nay. Ngoài ra, Tiki đã giành được niềm tin của người tiêu dùng thông qua chính sách bảo hành uy
tín và chất lượng sản phẩm tốt. Theo một nghiên cứu của Cimigo, Tiki đã được xếp hạng là một trong
những thương hiệu yêu thích nhất đối với người tiêu dùng tại Việt Nam trong năm 2021.Tuy nhiên, Tiki
cũng đang đối mặt với sự cạnh tranh khốc liệt từ các đối thủ như Shopee, Lazada và Sendo. Tiki đang
phải nỗ lực để tăng tính cạnh tranh của mình bằng cách mở rộng sản phẩm và dịch vụ, cải thiện trải
nghiệm người dùng và phát triển chiến lược kinh doanh hiệu quả để giành được thị phần.
Tóm lại, trong năm 2023, Tiki tiếp tục là một trong những sàn thương mại điện tử hàng đầu tại Việt Nam
và được người tiêu dùng đánh giá cao. Tuy nhiên, sẽ có nhiều thách thức và cơ hội mới cho Tiki và thị
trường TMĐT tại Việt Nam trong tương lai. ● Sendo
Trong quý II/2021, Sendo đã đạt mức tăng trưởng doanh thu lên tới 62% so với cùng kỳ năm
trước. Điều này cho thấy sự phát triển mạnh mẽ của Sendo và đi ngược lại với suy thoái doanh số của các
đối thủ cạnh tranh.Theo báo cáo của iPrice Insights, tỷ lệ chuyển đổi trên Sendo đã tăng lên đến 3,7% vào
tháng 6/2021, cao hơn so với Shopee và Lazada. Điều này cho thấy khả năng chuyển đổi khách hàng của
Sendo rất cao.Sendo đã có sự gia tăng đáng kể về thị phần trong những năm gần đây. Theo báo cáo mới
nhất từ Q&Me, thị phần của Sendo đã tăng lên 22% trong quý II/2021, tăng 2% so với quý I/2021 và tăng
5% so với cùng kỳ năm trước. 14
Các sàn giao dịch điện tử này đã có tác động quan trọng đến nền kinh tế số Việt Nam trong giai
đoạn sau đại dịch COVID-19. Dưới đây là một số tác động chính như giúp nền kinh tế số tăng trưởng
vượt bậc bằng việc thương mại điện tử đã tăng trưởng mạnh mẽ sau đại dịch COVID-19. Việc áp dụng
các biện pháp giãn cách xã hội và hạn chế giao dịch trực tiếp đã thúc đẩy người tiêu dùng chuyển sang
mua sắm trực tuyến. Do đó, nền tảng TMĐT như Shopee, Lazada, Tiki, và Sendo đã ghi nhận sự tăng
trưởng đáng kể trong doanh thu và lượng giao dịch.Thêm vào đó là thúc đẩy doanh nghiệp nhỏ và vừa bởi
thương mại điện tử đã tạo ra cơ hội mới cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa (SMEs) tại Việt Nam. Các
doanh nghiệp nhỏ có thể dễ dàng tham gia vào thị trường trực tuyến và tiếp cận với khách hàng một cách
rộng rãi hơn. Điều này giúp tăng cường sự cạnh tranh và đóng góp vào nền kinh tế.
VI. .Giải pháp và kiến nghị
Thương mại điện tử ngày càng phát triển trong thời đại kỷ nguyên số hiện nay đặc biệt là hậu dịch Covid
19 đã làm bùng nổ phong trào mua hàng, thanh toán hóa đơn,… trực tuyến nhưng kèm theo đó vẫn còn
những rào cản vướng mắc cần được giải quyết nhằm thúc đẩy sự tăng trưởng phát triển của lĩnh vực này
hơn.Trong bối cảnh hiện nay, con đường “phát triển bền vững” là con đường tất yếu, cốt lõi giúp xây
dựng thương mại điện tử phát triển bền vững và lâu dài. Nhà nước cần triển khai thắt chặt an ninh mạng,
quản lý giám sát hàng hóa nhằm tạo niềm tin với người tiêu dùng. Tạo ra các cơ hội và các hoạt động trao
đổi như triển lãm giao thương, kết nối các nhà cung cấp và các doanh nghiệp để thu hút vốn đầu tư nước
ngoài cho lĩnh vực thương mại điện tử Việt Nam. Ngoài ra chính phủ cần có chính sách hỗ trợ vốn cho
doanh nghiệp, hỗ trợ các nguồn vay không tính lãi. Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao qua việc
nâng cao chất lượng đào tạo cũng như tạo điều kiện tối đa đào tạo chính quy về thương mại điện tử và
kinh tế số, tổ chức các khóa đào tạo ngắn hạn, phối hợp với các địa phương,các trường đại học trên cả
nước và các đơn vị liên quan.
Các doanh nghiệp cần tăng cường nhiều hoạt động truyền thông thu hút, đa dạng, các chương trình phù
hợp với văn hóa, thói quen của từng vùng miền, thông điệp ngắn gọn dễ hiểu, dễ nhớ. Đồng thời đảm bảo
an ninh an toàn, minh bạch về các chính sách chi phí để khách hàng hiểu biết đầy đủ hơn, tuyên truyền và
làm rõ hơn các hình thức thanh toán. Đặc biệt không bán hàng giả, hàng nhái tạo niềm tin cho người tiêu
dùng. Chú trọng các sản phẩm chăm sóc khách hàng.Đặc biệt bởi vì thương mại điện tử tạo nên sự cạnh
tranh khốc liệt trên thị trường bán lẻ thế nên các doanh nghiệp phải đầu tư cho mình trong quá trình
chuyển đổi số các điều cần thiết như xây dựng website riêng, chiến dịch quảng bá tên tuổi, thương hiệu
một cách hiệu quả và độc đáo. Vấn đề thanh toán online cần có các chính sách hỗ trợ thiết thực, bảo đảm
giảm thiểu rủi ro cho khách hàng là người tiêu dùng từ các ngân hàng, các cổng thanh toán online của các
nhà mạng Hệ thống điện tử của ngân hàng cần được hiện đại hoá bởi vì việc này sẽ giúp thoả mãn tốt hơn
các nhu cầu của khách hàng, giảm chi phí vận hành, tăng cường hiệu quả quản lý và hiệu quả kinh doanh.
Hoàn thiện hệ thống chính sách pháp luật không chỉ là hệ thống các văn bản pháp quy liên quan đến các
hoạt động thanh toán nói chung trong nền kinh tế, cả thanh toán bằng tiền mặt mà cần tạo lập một môi
trường cạnh tranh công bằng, bảo đảm khả năng tiếp cận thị trường và tiếp cận dịch vụ đối với các đối
tượng có chức năng tương tự như nhau. Đồng thời cần phân định rõ quyền hạn, trách nhiệm của các đối
tượng tham gia hoạt động thanh toán, giảm thiểu rủi ro pháp lý và đảm bảo phù hợp với các chuẩn mực,
thông lệ được các định chế tài chính, tiền tệ quốc tế khuyến nghị hoặc được áp dụng chung ở nhiều quốc gia trên thế giới. KẾT LUẬN
Có thể thấy thương mại điện tử Việt Nam dù đã bắt đầu khá phổ biến trước khi đại dịch covid
xuất hiện thế nhưng thời điểm dịch Covid 19 xuất hiện vào năm 2020 đã thật sự là một cú đẩy cho nền 15
thương mại điện tử Việt Nam khi mà tất cả các nền tảng thương mại điện tử đều có sự tăng trưởng tăng
nhiều lần.Khi việc thương mại điện tử phát triển trước Covid giúp nền kinh tế số Việt Nam tăng trưởng
nhanh chóng thì sau Covid lại là giúp thúc đẩy nền kinh tế số phát triển tăng trưởng bền vững khi mua
sắm trực tuyến đã trở thành một phương thức mua sắm an toàn và phổ biến hơn trong thời gian hạn chế xã
hội. Do đó sự tăng trưởng của thương mại điện tử tiếp tục duy trì và có xu hướng bền vững.Tóm lại
thương mại điện tử đã có những tác động tích cực đến nền kinh tế Việt Nam cả trước và sau dịch
Covid-19 bao gồm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tạo ra cơ hội cho doanh nghiệp và thay đổi hành vi tiêu
dùng đồng thời tạo ra một hệ sinh thái kinh doanh trực tuyến phát triển mạnh mẽ.Tuy nhiên nền thương
mại điện tử Việt Nam cũng gặp nhiều khó khăn và thách thức của riêng nó như lòng tin của người tiêu
dùng, hình thức thanh toán, vấn đề vận chuyển và giao hàng, thiếu hỗ trợ và chính sách phù hợp. Do đó
vấn đề đặt ra là hoàn thiện các hình thức thanh toán, sự bảo đảm về chất lượng hàng hoá từ các sàn mua
sắm trực tuyến. Cũng như là Chính phủ cần có thêm các chính sách khuyến khích, giúp tạo điều kiện và
cơ chế hỗ trợ thuận tiện cho doanh nghiệp thương mại điện tử phát triển và cạnh tranh. Đây là tiền đề để
thúc đẩy thương mại điện tử Việt Nam duy trì sự phát triển bền vững trong tương lai. DANH MỤC THAM KHẢO
Bốn giải pháp thúc đẩy thương mại điện tử phát triển bền vững, Báo Công thương
Xúc tiến thương mại điện tử: Thực trạng và giải pháp , Bộ Công thương
Bản đồ thương mại điện tử Việt Nam , Iprice.vn
Báo cáo Chỉ số Thương mại điện tử Việt nam 2023
Báo cáo Chỉ số Thương mại điện tử Việt nam 2022
Báo cáo Chỉ số Thương mại điện tử Việt nam 2021
Báo cáo Chỉ số Thương mại điện tử Việt nam 2020
Báo cáo Chỉ số Thương mại điện tử Việt Nam 201́9
Báo cáo Chỉ số Thương mại điện tử Việt Nam 201́8
Báo cáo Chỉ số Thương mại điện tử Việt Nam 2017
TP HCM tiếp tục dẫn đầu về Chỉ số thương mại điện tử | VOV.VN
Phát triển thương mại điện tử trong bối cảnh hiện nay 16