Đề cương ôn tập Môn Công chúng truyền thông | Đại học Văn hóa Hà Nội

lOMoAR cPSD| 60851861 CÔNG CHÚNG TRUYỀN THÔNG
ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP MÔN CÔNG CHÚNG TRUYỀN THÔNG (2 TÍN CHỈ)
Câu 1: Bằng những ví dụ thực tiễn gần đây trên mạng xã hội, anh chị hãy phân tích những đặc
điểm tâm lý của đám đông trên mạng xã hội? 1………………………………………………4
Câu 2: Tại sao nói nghiên cứu công chúng đóng vai trò quan trọng khi sản xuất và phát sóng một
chương trình truyền hình 4………………………………………………………………...5
Câu 3: Anh/chị hãy phân tích các yếu tố nhân khẩu học và hành vi ảnh hưởng như thế nào đến
nhóm công chúng truyền thông? 5………………………………6
Câu 4: Phân tích đặc điểm nhu cầu tiếp nhận thông tin của nhóm công chúng báo điện tử? 6….7
Câu 5: Phân tích đặc điểm của nhóm công chúng truyền thông hiện đại trong kỷ nguyên kỹ thuật
số? ………………………………7
Câu 6: Tác động của văn hóa mạng xã hội tới đời sống của công chúng Việt Nam hiện nay? Liên
hệ thực tế? 7………………………………8
Câu 7: Khái niệm công chúng truyền thống? Cách phân loại công chúng theo quan điểm của
Denis Mcquail? ………………………………8
Câu 8: Phân tích các điều kiện hưởng thụ sản phẩm truyền thông của công chúng?..........8
Câu 9: Tầm quan trọng của việc nghiên cứu công chúng truyền thống 8………..9
Câu 10: Các phương pháp nghiên cứu công chúng truyền thông………………………………9
Câu 11: Các bước xác định công chúng mục tiêu? 9………………………………10
Câu 12: Cơ chế tiếp nhận thông tin trong hoạt động truyền thông? ……………………………… 10
Câu 13: Quy luật tâm lý và quá trình tiếp nhận thông tin10………………………………11
Câu 14: Vai trò của công chúng trong hoạt động truyền thông? ………………………………11
Câu 15: Các yếu tố ảnh hưởng đến nhu cầu tiếp nhận thông tin của công chúng 11…………….12
Câu 16: Đặc điểm tâm lý sáng tạo của người làm truyền thông……………………………12
Câu 17: Quá trình tiếp nhận sản phẩm truyền thông của công chúng 12……………………..13
Câu 18: Kỹ năng nắm bắt xu hướng của công chúng? ……………………………13 BÀI LÀM
Câu 1: Bằng những ví dụ thực tiễn gần đây trên mạng xã hội, anh chị hãy phân tích
những đặc điểm tâm lý của đám đông trên mạng xã hội?
Có thể hiểu khái quát, tâm lý đám đông gồm 2 loại: Đám đông không thuần nhất và đám đông thuần nhất.
Những nhân tố ảnh hưởng đến ý kiến đám đông: lOMoAR cPSD| 60851861 + Hình ảnh, từ ngữ
+ Ảnh hưởng: đám đông thích ảo tưởng hơn sự thật + Kinh nghiệm + Lý trí -
Người cầm đầu đám đôn: đám đông có xu hướng đi theo người cầm đầu
+ Phương tiện lôi kéo đám đông: sự nêu gươn, nhắc đi nhắc lại, sự lây nhiễm, bắt chước.
(truyền thông – tạo drama)
+ Uy tín, uy thế, quyền lực - Niềm tin của đám đông
+ Niềm tin cố định: ko thay đổi
+ Những ý kiến thay đổi bởi đám đông (VD: báo chí trước đây là ổn định, đáng tin nhưng hiện
nay lại bị lu mờ trước quyền lực đám đông)
Mạng xã hội là nơi để chúng ta chia sẻ, là nơi để kết nối hoặc ẩn mình, tuy nhiên cảm giác sợ
hãi, lo lắng mỗi khi bị ai đó tiêu cực, khi đi ngược chiều vẫn còn tồn tại. Để giải quyết những lo
lắng này, việc đi theo xu thế đám đông luôn là sự lựa chọn hàng đầu.
Có rất nhiều những nguyên nhân khiến cho mọi người thường dễ đi theo hiệu ứng tâm
lý đám đông trên MXH:
• Nhu cầu hòa nhập cộng đồng: Một trong những yếu tố dễ hình thành tâm lý đám đông
trên mạng xã hội chính là do chúng ta thường không muốn trở nên khác biệt trong mắt mọi người,
dù là ngoài đời hay thế giới ảo. Nhu cầu hòa nhập cộng đồng khiến chúng ta chấp nhận bỏ qua ý
kiến của mình để đi theo số đông và chúng ta thường cảm thấy an toàn khi được “hòa lẫn” với mọi người.
• Thiếu chính kiến, ích kỷ: Những người thiếu quyết đoán, không có lập trường cũng
thường có xu hướng a dua, hùa theo ý kiến đám đông, thậm chí là lật như “lật bánh tráng”. Cứ
thấy bên nào đông người hơn, có lợi hơn là họ sẽ thay đổi ý kiến của mình, không cần phân biệt đó là đúng hay sai.
• Mạng xã hội là “ảo”: Tâm lý già theo đám đông thường được nhìn nhận rõ nét trên mạng
xã hội nhiều hơn bởi mạng xã hội là ảo. Bản thân những người này thường có tính cách nhút nhát,
rụt rè, ngại đông người, không dám thể hiện ý kiến của bản thân trong đời sống. Dù ở trên
Facebook, Instagram chưa chắc họ đã đưa ra những ý kiến trái chiều nhưng chí ít họ dám đưa ra
bình luận với các ý kiến mà mình đồng tình nhưng chẳng hề sợ ai biết.
• Sức mạnh đám đông: Một người đưa ra ý kiến thì chưa chắc được quan tâm, được chấp
nhận, được chú ý tới nhưng khi có nhiều người đồng lòng cùng lúc thì chắc chắn được chú ý rất
nhiều. Sức mạnh to lớn từ đám đông đã được rất người “lợi dụng” cho các chiến dịch kinh doanh,
quảng bá và luôn thành công trong việc gây chú ý với những người khác. Chính nhờ đánh vào tâm
lý đám đông nên rất nhiều người đã thành công trong việc tạo các chiến dịch PR, marketing để
phục vụ cho các mục đích riêng của mình. Nói chung, tâm lý đám đông trên mạng xã hội là một
con dao hai lưỡi mang đến cả những mặt xấu và mặt tốt. lOMoAR cPSD| 60851861
Gần đây trên MXH tiktok xuất hiện clip của một tiktoker có tên là “Nờ ô nô” với những phát
ngôn thiếu tôn trọng người khó khăn khi gọi cụ bà ở bến xe bus là: "Bà già nghèo khổ cô đơn giữa
mùa đông...".Ngay sau khi chia sẻ đoạn clip, Nờ Ô Nô đã vấp phải phản ứng dữ dội từ cộng đồng
mạng. Phần lớn đều phẫn nộ cho rằng chàng trai đang cố tình dùng "content bẩn", lợi dụng hoàn
cảnh khó khăn của người khác để câu view.
Tuy nhiên khi nói đến “Nờ Ô Nô”, đã từ lâu đã có những video review 1 cách tiêu cực qua lời
nói và hình ảnh gây ra sự khó chịu cho 1 số bộ phận người xem, tuy nhiên những ý kiến trái chiều
đó chưa thực sự gây ra sự ảnh hưởng mạnh mẽ cho tiktoker này, trái lại còn giúp thu hút thêm
lượng view cho kênh tiktok nhờ sự tò mò của người xem hoặc những người chưa biết đến kênh
“Nờ Ô Nô”. Và sau sự chỉ trích đấy, tiktoker vẫn tiếp tục những content ko hay này và những người
phản đối kênh chỉ có thể chọn cách ko xem. Chỉ đến gần đây, khi những content của kênh tiktok
này thực sự đạt đến giới hạn và chạm vào đạo đức thì mới thực sự gây ra làm sóng mạnh mẽ trên
mạng xã hội. Có thể sức lan tỏa của đám đông rất mạnh mẽ trên các trang mạng xã hội. Khi một
người đưa ra ý kiến thì chưa chắc được quan tâm, được chấp nhận, được chú ý tới nhưng khi có
nhiều người đồng lòng cùng lúc thì chắc chắn được chú ý rất nhiều.
Thậm trí trở thành hiện tượng trên mạng xã hội tại thời điểm đó Thậm chí, xuất hiện một làn
sóng tẩy chay rất mạnh từ những người nổi tiếng, KOLs và cả cộng đồng mạng khi tuyên bố không
sử dụng sản phẩm của hàng nào do Nờ Ô Nô review. Về phía mình, ngay khi bị cộng đồng lên án,
Nờ Ô Nô cũng liên tục cập nhật nhiều trạng thái để đáp lại dư luận. Lúc anh chàng lên tiếng xin
lỗi, lúc lại cố gắng phân trần bản thân không hoàn toàn sai trong câu chuyện của mình. Sau sự việc
lần này danh tiếng của Nờ ô nô đã bị ảnh hưởng nghiêm trọng
=> Như vậy, sau sự việc của tiktoker Nờ ô nô có thể nhận thấy rằng tâm lý đám đông trên
MXH có sức ảnh hưởng rất lớn và sự đồng loạt tẩy chay này chính là biểu hiện của tâm lý đám
đông trên MXH. Khi phần đông mọi người lên án 1 vấn đề nào đó thì mặc nhiên sự kiện đó sẽ
bùng nổ và thu hút được lượng lớn người quan tâm. Có thể nhiều người vẫn chưa biết tiktoker "nờ
ô nô” là ai, nhưng qua những cmt, những clip, những bài báo phê phán thì họ nhanh chóng bị lôi
kéo vào làn sóng tẩy chay này, dù sự việc đó là đúng hay sai.
Ngoài ra, hiện tượng “Ném đá” trên mạng xã hội là một biểu hiện rất rõ của thói a dua theo
đám đông. Câu chuyện “ném đá” nghiên cứu của cá nhân PGS.TS Bùi Hiền đang ồn ào những
ngày qua là minh chứng gần nhất. Một công trình mấy chục năm, nhưng khi được đăng 1 phần nhỉ
trên các trang mạng XH thì nhận được rất nhiều ý kiến trái chiều. Đây là công trình nghiên cứu.
Thực sự hiệu ứng tâm lý đám đông trên mạng xã hội nếu ứng dụng đúng cách có thể đem đến
vô vàn những điều tích cực cho những người làm các công việc kinh doanh, những người muốn
trở thành KOL ( người có sức ảnh hưởng trên mạng xã hội). Chính nhờ hiệu ứng chú ý này mà
không ít người đã một phút thành ngôi sao chỉ nhờ một bức ảnh thần thái, một khoảnh khắc thú vị.
Thực sự mạng xã hội phát triển đã đem đến vô vàn lợi ích cho người sử dụng. Rất nhiều việc làm
ý nghĩa mang giá trị nhân văn cao đều được thành công chính nhờ hiệu ứng tâm lý đám đông trên mạng xã hội.
Tâm lý đám đông trên mạng xã hội nếu biết dùng đúng cách, ứng dụng vào các việc làm nhân
văn, các chiến dịch quảng cáo văn minh thực sự có thể mang đến rất nhiều giá trị tích cực.
Như đã nói, sức ảnh hưởng từ tâm lý đám đông trên mạng xã hội là một con dao hai lưỡi, có
tích cực và cũng có tiêu cực. Rất nhiều người đã lợi dụng sức ảnh hưởng từ mạng xã hội để điều lOMoAR cPSD| 60851861
hướng dư luận nhằm thực hiện các hành vi xấu xa của mình. Không ít người vì những áp lực từ
mạng xã hội này mà trở nên suy sụp, khốn đốn chỉ vì dư luận hiểu sai hướng, đẩy họ vào đường
cùng. Nạn nhân của bạo lực mạng dần mất tự tin vào chính mình, cướp đi ước mơ thậm chí là
mạng sống của những người này. Dù vậy cũng có không ít người vẫn lựa chọn việc nổi tiếng từ
scandal. Bản thân mỗi chúng ta đều dễ bị ảnh hưởng bởi đám đông, tuy nhiên mỗi người cần phải
học cách sử dụng mạng xã hội một cách văn minh hơn, chắt lọc các thông tin hữu ích, mang giá
trị nhân văn để tiếp thu hay chia sẻ.
Câu 2: Tại sao nói nghiên cứu công chúng đóng vai trò quan trọng khi sản xuất và phát
sóng một chương trình truyền hình
Công chúng có vai trò đặc biệt quan trọng: Họ là người nuôi dưỡng chương trình, đánh giá,
thẩm định cuối cùng chất lượng của chương trình. Công chúng cũng là người thẩm định vai trò, vị
thế xã hội của người sản xuất, làm chương trình.
Để truyền thông luôn đạt hiệu quả cao, nghĩa là lôi kéo, hấp dẫn, thuyết phục được công chúng
thì người thực hiện luôn luôn phải nghiên cứu, tìm hiểu đối tượng một cách sâu sắc, một cách
thường xuyên và nghiêm túc. Thông thường nghiên cứu công chúng theo 2 hướng đó là nghiên
cứu trước và sau khi công chúng tiếp nhận nguồn tin.
Thứ nhất, nghiên cứu đối tượng công chúng trước khi tiếp nhận nguồn tin nhằm mục đích: -
Đáp ứng nhu cầu thông tin: Đem lại những tài liệu thích hợp, bổ ích, nhiều hứng thú chongười nghe. -
Tạo khả năng tiếp nhận: Gắn liền tài liệu với trình độ thích hợp, tạo thêm cơ hội
tiếp nhậnmột cách có hiệu quả. -
Nghiên cứu để quyết định nội dung, phong cách, tiến trình, hình thức của chương
trình,những yếu tố có liên quan mật thiết đến vị trí, hoàn cảnh, trạng thái của đối tượng. -
Nghiên cứu để giải quyết với những phương tiện phù hợp.
Thứ hai, là nghiên cứu đối tượng sau khi nghe chương trình, hay còn gọi là nghiên cứu phản
hồi từ đối tượng. Sự phản hồi là khía cạnh quan trọng bậc nhất của truyền thông. Quá trình truyền
thông sẽ không tồn tại hoặc bị cản trở khi các yếu tố trong quy trình truyền thông bị vô hiệu hoá
hoặc với sự chống lại của bên tiếp nhận. Khi không có phản hồi thì quá trình truyền thông sẽ bị hạn chế.
Nghiên cứu phản hồi, đối tượng sau khi tiếp nhận thông tin để phát hiện xem: -
Có bao nhiêu người theo dõi thông điệp đó và họ thuộc nhóm nào. -
Nghiên cứu để xác định một cách tổng quát hiệu quả của chương trình dựa vào
những mụctiêu đã đặt ra. -
Giúp cho việc kiểm tra nắm chắc chủ đề và cách xử lý chủ đề. -
Nghiên cứu sau sẽ giúp kiểm tra nhận thức của người tiếp nhận, họ thừa nhận và
tín nhiệmloại thông điệp nào để tiếp tục sản xuất và điều chỉnh mô hình cấu trúc. -
Tính được chi phí của thông điệp. lOMoAR cPSD| 60851861
Ý nghĩa thực tiễn của việc nghiên cứu công chúng rất lớn. Nó vừa mang tính lý luận khoa học,
vừa mang tính thực tiễn cao. Nếu các cơ quan truyền thông bỏ qua không đầu tư cho công tác này
thì hậu quả của nó là rất lớn. Do vậy, để nâng cao chất lượng và hiệu quả thông tin báo chí thì việc
nghiên cứu công chúng là một trong những yếu tố, điều kiện không thể thiếu được. Từ nhận thức
trên những người làm công tác truyền thông phải có phương án, phương pháp tiến hành sao cho
công tác này thật sự có hiệu quả và phải có sự đầu tư thích đáng đối với công tác nghiên cứu công
chúng để có được những mùa gặt tốt đẹp./. -
Nhận biết xác định đặc điểm của từng nhóm công chúng -
Mô tả được quyền lợi của nhóm công chúng trong mối liên hệ với tổ chức, chiến
dịchtruyền thông/PR của tổ chức -
Xác định xung đột lợi ích giữa các nhóm công chúng và điều chỉnh cho phù hợp -
Xác định mqh giữa các nhóm công chúng - Đánh giá năng lực các nhóm công chúng.
Câu 3: Anh/chị hãy phân tích các yếu tố nhân khẩu học và hành vi ảnh hưởng như thế
nào đến nhóm công chúng truyền thông? 1, Mức sống
Mức sống liên quan trực tiếp đến khả năng chi trả cho mục đích tiêu dùng văn hóa, đồng thời
cũng phản ánh mức độ tiếp nhận và sử dụng, phản ánh phong cách tiêu dùng văn hóa của người
dân, trong đó có tiêu dùng cho truyền thông. Thu nhập cao hơn, điều kiện sống tốt hơn là yếu tố
thúc đẩy công chúng tiếp cận những phương tiện truyền thông hiện đại hơn. Với mức sống hiện
nay, một gia đình trung lưu đã có thể được trang bị tivi và máy vi tính có nối mạng internet. Rất
nhiều người, trong đó có cả ở vùng nông thôn, có mức thu nhập trung bình cũng đã có thể sử dụng
các thiết bị di động có tính năng cảm ứng, dễ dàng truy cập internet ở bất kỳ đầu. 2, Giới tính
Qua các cuộc điều tra ở Việt Nam cho thấy, nữ giới có tỉ lệ tiếp nhận các phương tiện truyền
thông ít hơn nam giới. Theo khảo sát xã hội học của tác giả Trần Hữu Quang ghi trong cuốn Chân
dung công chúng truyền thông, cho biết:
Các loại phương tiện truyền thông đại chúng mà phụ nữ thường xuyên tiếp cận là: Xem tivi,
xem poster, biển quảng cáo ngoài trời, đọc báo/tạp chí, sử dụng Internet bằng máy tính ở nhà.
Phụ nữ mua báo ít hơn nam giới
Phụ nữ nội thành đọc bảo hàng ngày và xem truyền hình nhiều hơn phụ nữ ngoại thành
Phụ nữ ngoại thành nghe đài nhiều hơn phụ nữ nội thành 3, Tuổi tác
Thứ nhất, thế hệ của thời kỳ bùng nổ dân số Là thế hệ sinh ra trong những năm 1940-1960 (50
- 70 tuổi). Đây là thế hệ của các phương tiện truyền thông vệ tinh và cũng là thế hệ đầu của truyền
thông kỹ thuật số. Những khách hàng trong độ tuổi này luôn trong tình trạng chưa được thỏa mãn,
họ đòi hỏi phải có nhiều sản phẩm và dịch vụ hơn nữa để bù lại những thiếu thốn trong quá khứ. lOMoAR cPSD| 60851861
Thứ hai, thế hệ X Được sinh ra trong khoảng thời gian những năm 70 của thế kỷ trước. Họ là
những người đầu tiên say mê các trò chơi video và cũng là những người đầu tiên của thời đại máy
tính cá nhân. Họ dành nhiều thời gian cho truyền hình. Do đó, không ít người trong số họ đi đầu
trong lĩnh vực kinh doanh và internet.
Thứ ba, thế hệ Y Họ sinh ra vào khoảng thời gian MTV xuất hiện vào năm 1981 và quá trình
thương mại hóa internet diễn ra vào năm 1996. Thế hệ Y được gọi là lớp người của thế giới luôn
cập nhật. Họ là công chúng của mọi phương tiện truyền thống như truyền thanh, truyền hình, điện
thoại di động, internet, trò chơi video và thường sử dụng các phương tiện đó cùng lúc.
Các mạng xã hội xuất hiện nhiều vì là do phần lớn thế hệ này có nhu cầu kết nối
Nhu cầu của thế hệ này về sự tinh vi của chiến lược quảng cáo và truyền thông là cao hơn cả.
Thế hệ Y là thế hệ đầu tiên mà thói quen được định hình bởi phương tiện kỹ thuật số. Họ sử
dụng máy tính cá nhân, điện thoại di động, các trò chơi video... từ bé. Họ bị vây bọc bởi các thông
điệp sản phẩm trong tổ hợp truyền thông, cũng như cập nhật nhanh chóng các lĩnh vực công nghệ.
Do đó, học là những công chúng dễ thay đổi, giao tiếp tức thì, sử dụng phương tiện truyền thông
liên tục và luôn có nhu cầu thể hiện cá tính. Họ là chất xúc tác cho sự ra đời của các loại hình truyền thông mới Thứ tự, thế hệ Z
Là thế hệ trẻ em ngày nay, đang độ xấp xỉ 10 tuổi. Thế hệ Z đang lớn lên trong một thế giới
tràn ngập phương tiện truyền thông và luôn cập nhật. Theo số liệu nghiên cứu của trang eMarketer,
tổng thời gian khách hàng sử dụng truyền thống kỹ thuật số đã vượt quá thời gian họ xem truyền
hình. Thói quen sử dụng truyền thống giữa các thế hệ không quá khác biệt.
4, Trình độ học vấn
Càng học vấn cao thì nhu cầu theo didi tin tức, thời sự căng cao và ngược lại, nhóm có trình
độ học vấn thấp thì khả năng nằm trong nhóm giải trí nhiều hơn.
5, Địa bàn cư trú
Dân cư nông thôn sử dụng phương tiện truyền thông để giải trí là chính, sau đó mới là để theo
dõi thời sự. Địa bàn cư trú cũng ảnh hưởng đến khả năng truyền dẫn của các thiết bị thu phát sóng,
ảnh hưởng đến việc tiếp cận các phương tiện truyền thống của công chúng. 6, Nghề nghiệp
Nghề nghiệp là điều kiện chi phối công chúng lựa chọn nội dung thông tin về loại hình truyền
thông để tiếp nhận. Do đó, với những nội dung thông tin sản thiết với các nhóm đối tượng khác
nhau khi được cung cấp đúng đích sẽ đạt hiệu quả truyền thông cao.
Câu 4: Phân tích đặc điểm nhu cầu tiếp nhận thông tin của nhóm công chúng báo điện tử?
Trình độ cao, thường là nhóm trí thức, sống và làm việc ở thành phố (nhà khoa học, nhà
nghiên cứu, công chức viên chức, giảng viên, sinh viên)
Có điều kiện và khả năng sử dụng công nghệ hiện đại lOMoAR cPSD| 60851861 Độ tuổi 18 – 60
Có quỹ thời gian hạn hẹp, ít có thời gian tiếp nhận thông tin
Nhu cầu tìm hiểu thông tin cao
Câu 5: Phân tích đặc điểm của nhóm công chúng truyền thông hiện đại trong kỷ
nguyên kỹ thuật số?
Đặc điểm nhóm công chúng hiện đại - Phi đại chúng hóa
- Đề cao khẳng định cái tôi
- Bao gồm nhiều giới và tầng lớp nhưng đã có 1 số đặc điểm tương đồng Tập hợp thànhnhóm trong một thế giới ảo
- Tuy hình thức tổ chức cũng chỉ là tương đối trong một thế giới ảo nhưng có khả năngtương tác cao
- Mức độ ý thức chung tương đối cao nhưng không kéo dài
- Chủ động lựa chọn thông tin và phương tiện truyền thông Tiếp nhận, phản hồi và phát tánthông tin
Câu 6: Tác động của văn hóa mạng xã hội tới đời sống của công chúng Việt Nam hiện
nay? Liên hệ thực tế?
Hiện nay, mạng xã hội đang là phương tiện truyền thông, giải trí phổ biến được nhiều người
sử dụng và ưa thích. Bên cạnh những lợi ích của mạng xã hội mang lại, đóng góp tích cực vào phát
triển kinh tế - xã hội của đất nước; nhưng mạng xã hội cũng nảy sinh không ít vấn đề, nhiều cá
nhân lợi dụng mạng xã hội để đăng thông tin sai sự thật, hoặc có ứng xử thiếu văn hóa; đòi hỏi cần
có những giải pháp nhằm chấn chỉnh.
Theo thống kê năm 2020, Việt Nam có trên 60% dân số sử dụng mạng xã hội (MXH) thường
xuyên. Có số lượng người dùng nhiều như: Facebook, Youtube, Zalo, FB Mesenger, Instagram,
Tiktok, Mocha, Google+, Twiter, Skype, Viber...
Người sử dụng MXH có thể gọi video ổn định, livestream, chat nhóm tiện ích, nhắn tin, gửi
ảnh nhanh chóng, xem nhật ký bạn bè, đăng tin, bài, hình ảnh. Đây là phương tiện để mỗi người
dân có thể bày tỏ quan điểm cá nhân, chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm sống, nêu gương người tốt,
việc tốt để mọi người học tập và làm theo; hoặc phản ánh những tiêu cực, bất hợp lý, những hành
vi vi phạm pháp luật của tổ chức, cá nhân để cơ quan chức năng của Nhà nước xử lý theo quy định pháp luật.
Thông qua MXH, các tổ chức, cá nhân có thể chia sẻ, cập nhật tin tức, trao đổi thông tin, tìm
kiếm việc làm, giải quyết công việc hàng ngày, giao lưu, kết nối bạn bè, gia đình, cộng đồng, mở
rộng quan hệ, hội nhập quốc tế. Đối với doanh nghiệp, có thể quảng cáo, đăng tin tuyển dụng miễn
phí, kinh doanh tiết kiệm chi phí, thời gian, sức lao động và thân thiện với môi trường. lOMoAR cPSD| 60851861
Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích tích cực, MXH vẫn còn tồn tại những tiêu cực, ảnh hưởng
đến người dùng nếu chúng ta không am hiểu pháp luật, không tỉnh táo trước những thông tin trên
MXH, đó là: Một bộ phận người dân, nhất là giới trẻ có xu hướng nghiện MXH, mất quá nhiều
thời gian cho việc lên MXH, điều đó dễ dẫn đến bị cận thị, trầm cảm, ảnh hưởng đến sức khỏe;
hoặc chạy theo lối sống ảo, làm giảm tương tác trực tiếp giữa người với người. Người dùng MXH
nếu không cảnh giác, thì cũng có thể có nguy cơ bị lộ thông tin cá nhân, bị lừa đảo về kinh tế.
Không ít người lợi dụng MXH để đăng tin giật gân câu view, câu like nhằm mục đích cá nhân,
nhưng cũng có khi đem lại những tác hại cho người khác. Một số cá nhân lợi dụng MXH để thực
hiện hành vi vi phạm pháp luật.
Câu 7: Khái niệm công chúng truyền thống? Cách phân loại công chúng theo quan
điểm của Denis Mequail?
Công chúng truyền thông là tập hợp xã hội rộng lớn, được cấu thành bởi nhiều giới, nhiều tầng
lớp xã hội khác nhau và đang sống trong những mối quan hệ nhất định. Khi nguyên cứu công
chúng của một phương tiện truyền thông nào đó thì phải hiểu họ gắn liền với bối cảnh, điều kiện
sống và các mối quan hệ của họ.
Denis McQuail, một nhà nghiên cửu truyền thông nôi tiêng. đã phân loại công chúng thành ba nhóm đựa
trên quan điệm của họ về truyền thông và vai trò của nó trong đời sống. -
Công chúng thông thường. Nhóm này bao góm những người chỉ sử dụng truyền thông để giải tri
hoặc đểthông tin đơn giản về các vấn để hàng ngày: Họ không có tâm nhìn sâu sắc về truyền thông và
thường không quan tâm đến vai trò của nó trong đời sông -
Công chúng phản ánh: Đay là nhóm những ngươi sử dung truyền thông đê tim hiêu về thể giới
xung quanh và có ý thức rõ ràng về vai trò của truyền thông trong việc tao ra và phận ánh các suy nghĩ, ý
kiên và giá trị xã hôi. Họ thường là những người có nhu cầu tim hiểu sẩu sắc và có ý thức về trách nhiêm
của các phương tiên truyền thông đổi với xã hội. -
Công chúng tương tác: bao gồm những người sử dụng truyền thông để tương tác và chịa sẽ thông
tm vớinhau. Họ có kỳ năng về mạng xã hội và thường xuyền sử dụng các kênh truyền thong xã họi đe kêt
nói với người khác và chia sẽ thông tin về các vân để mã ho quan tâm.
Câu 8: Phân tích các điều kiện hưởng thụ sản phẩm truyền thông của công chúng? • Kinh tế là
một trong những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến lựa chọn sản hưởng thụ phẩm của công chúng.
Những người có điều kiện kinh tế khác nhau sẽ có những nhu cầu khác nhau, do đó, việc hưởng thụ
cũng khác nhau. • Sở hữu các phương tiện truyền thông:
• Lối sống. Lối sống là yếu tố mà những người làm marketing rất quan tâm, nhất là những người theo
trường phái cảm tính. Do việc các công ty tiếp cận, vận dụng những yếu tố kỹ thuật vào sản phẩm ngày
càng dễ đàng, sự phân biệt về lợi ích lý tính ngày càng không rõ nét, những lợi ích cảm tính ngày càng
có ảnh hưởng lớn đến việc chọn mua sản phẩm. Một trong những cách để truyền tải và khai thác những
lợi ích cảm tính tốt nhất là tấn công vào lối sống của những khách hàng mục tiêu.
• Động cơ Người nào cũng có những nhu cầu nhất định, từ những nhu cầu sinh lý cơ bản như cần ăn khi
đói, cần uống khi khát đến những nhu cầu có nguồn gốc tâm lý như được yêu mến, được tôn trọng, được
thừa nhận. Khi những nhu cầu này tăng đến mức độ thúc đấy hành động, nhu cầu đó trở thành động cơ • Thời gian • Nhu cầu, sở thích
Câu 9: Tầm quan trọng của việc nghiên cứu công chúng truyền thống lOMoAR cPSD| 60851861
Nghiên cứu công chúng có vai trò quan trọng đối với việc sản xuất và thể hiện thông điệp
truyền thông. Các nghiên cứu về công chúng cho rằng, thông điệp truyền thông càng phù hợp với
nhu cầu, đặc điểm và mong muốn của công chúng, nó càng dễ được chấp nhận.
Công chúng là thành tố thiết yếu trong mô hình truyền thông truyền thống cùng với chủ thể
truyền thông, kênh, thông điệp, nhiễu và phản hồi.
- Đáp ứng nhu cầu thông tin: Đem lại những tài liệu thích hợp, bổ ích, nhiều hứng thú chongười xem
- Tạo khả năng tiếp nhận: găn kết tài liệu với trình độ thích hợp, tạo thêm cơ hội tiếp
nhậnmột cách có hiệu quả
- Đánh giá được phương pháp sẽ sử dụng
- Nghiên cứu đề quyết định nội dung, phong cách, tiến trình, hình thức của chương trình, những
yếu tố có liên quan mật thiết đến vị trí, hoàn cảnh, trạng thái của đôi
- Nghiên cứu để giải quyết với những phương tiện truyền thông phù hợp
- Nghiên cứu sự phản ánh của công chúng để xem có bao nhiêu người theo dõi thông điệp đó và
thuộc độ tuổi nào, xác định tổng quát hiệu quả chương trình có đáp ứng mục tiêu - Nghiên cứu
để kiểm tra, nắm chắc chủ đề và cách xử lý chủ đề truyền thông - Nghien cứu de kiem tra nhan
thức của cong chúng hoac người tiep nhan doi voi sản phẩm truyền thông đó để tiếp tục sản
xuất hoặc điều chỉnh cấu trúc chương trình cho phù hợp. => Có ý nghĩa, tầm quan trọng vô
cùng to lớn giúp nhận biết, xác định đặc điểm của công chúng, mô tả được quyền lợi của các
nhóm công chúng, xác định được xung đột về lợi ích giữa các nhóm công chúng hoặc đánh giá
năng lực của các nhóm công chúng khác nhau hoặc chọn hình thức tham gia phù hợp của các
nhóm công chúng trong các chiên dịch truyền thông nhât định hoặc lựa chọn công cụ truyền
thông, xác định thông điệp nội dung truyền thông và hướng tiêp cận phù hợp với công chúng.
Câu 10: Các phương pháp nghiên cứu công chúng truyền thông
Nghiên cứu tỉ suất (ratings) tìm hiêu qua mức độ xem các sản phẩm truyền thông của khán giả
- Nghiên cứu ảnh hưởng của các phương tiện truyền thông đến công chúng (hành vi, nhận thức, thái độ) gồm:
+, Nghiên cứu thị trường: Thăm dò, khảo sát về cách sử dụng các phương tiện truyền thông đại chúng,
cách họ chọn lọc hưởng thụ sản phẩm truyền thông, ý nghĩa của nó trong cuộc sống của họ
+, Nghiên cứu việc sử dụng và hài lòng, phản ứng của khán giá, mức độ hài lòng, tính logic, các ngữ cảnh.
- Sử dụng phương pháp và kỹ thuật điều tra, phân tích:
+, Phương pháp thu thập dữ liệu (thu thập thông tin, phân loại dữ liệu sơ cấp, thứ cấp)
+, Phurong phap chon เลิน
+, Phương pháp xử lý dữ liệu (phương pháp thống kê)
- Đặc điểm của đối tượng điều tra/khảo sát
Câu 11: Các bước xác định công chúng mục tiêu?
• Nghiên cứu Nhân khẩu (tuổi tác - đáp ứng nhu cầu về lứa tuổi, nghề nghiệp, giới tính, lối sống, phong tục tập quán...)
• Nghiên cứu thực trạng nhận thức của công chúng bao gồm việc ý thức về các vấn đề đang và sẽ diễn ra•
Dư luận xã hội Cách hiểu đơn giản nhất là coi dư luận xã hội, hay còn gọi là công luận, là ý kiến của
quần chúng nhân dân. Một cách khái quát hơn, có thể định nghĩa như sau về dư luận xã hội: "Dư luận xã
hội là tập hợp các luồng ý kiến cá nhân trước các vấn đề, sự kiện, hiện tượng hay các quá trình xã hội".
Định nghĩa trên mang một số nội dung cần chú ý sau: lOMoAR cPSD| 60851861
Một là, mỗi luồng ý kiến là một số ý kiến cá nhân giống nhau.
Hai là, dư luận xã hội có thể bao gồm nhiều luồng ý kiến khác nhau, thậm chí đối lập nhau.
Ba là, luồng ý kiến có thể rộng (tuyệt đại đa số, đa số, nhiều ý kiến) hoặc hẹp (một số ý kiến).
→ Chi có những sự kiện, hiện tượng, vấn đề xã hội có tính thời sự (động chạm đến lợi ích, các mối quan
tâm hiện có của nhiều người) mới có khả năng tạo ra dư luận xã hội
• Nghiên cứu nhu cầu, sở thích của công chúng về việc tiếp nhận kênh truyền thông qua 5 cấp độ- Lựa
chọn kênh nào để tiếp nhận thông tin - Lựa chọn chuyên mục
- Lựa chọn thời điểm phát sóng
- Lựa chọn thể loại (text, adio, video)
- Lựa chọn phong cách (hài hước, đí dỏm, trong nghiêm, nghiêm túc..., hình thức livestream..)
• Nghiên cứu phản hồi đối tượng sau khi tiếp nhận thông tin để phát hiện
Câu 12: Cơ chế tiếp nhận thông tin trong hoạt động truyền thông?
1. Điều kiện khách quan (Tác động từ bên ngoài:
môi trường sống, thế chế chính trị xã hội, con người xung quanh) -
Hệ thống truyền thông đại chúng ở nước ta phát triển đa dạng, đầy đủ các loại hình và phát triên
không ngừng. Điêu kiện kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội là yêu tô ảnh hưởng mạnh mẽ đên hường thụ
sản phâm truyền thông của công chúng. Sự phát triển kinh tế. chính trị, văn hóá, xã hội của mỗi nước tự
nó đặt ra nhu cầu, đòi hỏi về thông tin, giao tiếp giữa các thành viên trong xã hội. -
Với mạng lưới thông tin phong phú và đa dạng, nhiệu nguồn tin có sẵn qua mạng Internet đã giúp
cho việc tiếp nhận thông tin trong hoạt động truyền thông trở nên thuận lợi hơn. -
Cơ chế thị trường hiện nay ở nước ta cũng đã làm thay đôi tâm lý và nhu cầu của công chúng.
Các hoạt động truyền thông cần phải có sự đa dạng, phong phú, gần gũi với mọi đối tượng. 2. Điều kiện
chủ quan (học vấn trình độ, mức sống, yêu tổ tâm lý cá nhân xã hội) •
Các nhân tố nghề nghiệp, mức sống, học vân, độ tuôi, giới tính,..đều anh hường tới cách thức, mức độ và
mục đích tiếp nhận thông tin của công chúng. Trong đo nghê nghiệp, học vân là hai nhân tô ảnh hương
quan trọng nhât đên cách thức ứng xử cua công chúng nong thôn đối với các sản phẩm truyền thông.
Muốn thay đôi mô thức tiếp nhận (thói quen, mức độ, mục đích, cách thức tiếp nhận) của công chúng, cần
tác động trước hết và quyết định nhất tới hai nhân tổ kể trên. Đây là vấn đê có ý nghĩa phương pháp luận
và ý nghĩa thực tiền một cách sâu sắc.
=> Số lượng thông tin được tiếp nhận ti lệ thuận với trình độ nhận thức và hiểu biết của công chúng. Tất
cà những điều kiện này quyết định trong việc hưởng thụ sản phâm truyên thông của công chúng
Câu 13: Quy luật tâm lý và quá trình tiếp nhận thông tin
Có thể hiểu tâm lý tiếp nhận của công chúng truyền thông là toàn bộ các hiện tượng tâm lý có
tính quy luật của công chúng trong quá trình họ tiếp nhận các sản phẩm truyền thông.
+ Tâm lý cá nhân trong hoạt động tiếp nhận ăn
+ tâm lý xã hội trong hoạt động tiếp nhận
+ Các cơ chế của quá trình nhận thức tình cảm và ý chí đến hoạt động tiếp nhận của công chúng
+, Văn hóa xã hội đóng vai trò quan trọng: trình độ dân trí, nhận thức, ý thức hệ, hệ tư tưởng,
lối sống, văn hóa, phong tục tập quán,... đều ảnh hưởng đến quá trình tiếp nhận thông tin của công
chúng Điều kiện chủ quan lOMoAR cPSD| 60851861
*, Nghề nghiệp: chi phối việc công chúng lựa chọn nội dung thông tin, loại hình truyền thông
để tiếp nhận - Người lao động trí óc chọn xem thời sự nhiều hơn Người lao động chân tay xem các
chương trình giải trí - Nông dân - Người buôn bán, kinh doanh
*, Mức sống: ảnh hưởng đến khả năng chi trả mục đích tiêu dùng, mức độ tiếp nhận, sử dụng
và phong cách tiêu dùng - Người có mức sống cao Người có mức sống trung bình - Người có mức
sống thấp - Người nghèo
*, Trình độ học vấn Người có trình độ học vấn càng cao có nhu cầu xem các nội dung về khoa
học, tin tức, thời sự với mục đích khám phá, học hỏi - Người có học vấn thấp thiên về tiếp nhận
các sản phẩm ca nhạc, giải trí, phim truyện, quảng cáo - Người có học vấn cao sẽ biết chọn lọc
thông tin để tiếp nhận và ngược lại
*, Tuổi tác: Người cao tuổi và người trẻ - Tuổi càng cao càng có xu hướng tìm kiếm thông tin
chuyên biệt Tuổi tác là vấn đề tâm lý và ảnh hưởng đến tâm lý con người, tâm lý cộng đồng *,
Giới tính: - Nữ giới có xu hướng tiếp nhận các phương tiện truyền thông ít hơn nam giới Có 2
nguyên nhân: phụ nữ hạn chế về thời gian để tiếp nhận thông tin, phụ nữ hạn chế về trình độ học
vấn Yếu tố nhân khẩu học - Hành vi tiếp nhận thông tin (qua truyền hình, báo mạng, MXH, qua
bạn bè) - Giới tính - Nơi họ sống - Tuổi tác Yếu tố về địa lý, vùng miền Vùng ĐBSH: thường xem
các kênh như truyền hình VTV, HTV, đài phát thanh truyền hình các tỉnh QN, HP, Hyên,... Nghe
phát thanh VOV1, VOV2, VOV3, phát thanh địa phương, đọc báo điện tử như báo laodong,
tienphong, vnplus, vnexpress, tương tác qua MXH như Fb, Yt, Zalo - Vùng ĐBCCL: xem truyền
hình HTV, SCTV, đài phát thanh truyền hình các tỉnh VL, KG, BR - VT,... Nghe VOV giao thông,
đài tiếng nói nhân dân TPHCM, phát thanh của các đài địa phương, đọc báo in, báo điện tử như
thanhnien, tuoitre, saigon giaiphong.... tương tác qua yt, fb, zalo TD và miền núi bắc bộ BTB và DHNTB 10
+ Các vấn đề nổi bật của tâm lý tiếp nhận như Thị Hiếu, đặc điểm thời gian, điều kiện vật chất
cho việc tiếp nhận sản phẩm truyền thông; khả năng và thái độ của công chúng với các loại thông
tin, sản phẩm truyền thông khác nhau, động cơ và mục đích tiếp nhận sản phẩm truyền thông; nội
dung và sự lựa chọn sản phẩm truyền thông hiệu ứng lan truyền thông tin; khả năng sử dụng thông tin trong cuộc sống.
Câu 14: Vai trò của công chúng trong hoạt động truyền thông? -
Công chúng là những người được sản phẩm truyền thông tác động hoặc hướng vào để tácđộng -
Có những loại công chúng: công chúng phát thanh, truyền hình, Quảng cáo, PR -
Có thể là cộng đồng giới hạn nhỏ bé như Làng xã cũng có thể là cộng đồng lớn ở phạm viquốc gia quốc tế -
Có công chúng tiềm năng và công chúng thực tế Có công chúng trực tiếp và công chúnggián tiếp -
Công chúng có vai trò quan trọng với các kênh thông tin, là người nuôi dưỡng chương
trình,là nguồn đề tài vô tận của truyền thông lOMoAR cPSD| 60851861
Trong hoạt động truyền thông hiện đại cần tìm hiểu nhu cầu của công chúng trước khi sáng tạo
thông điệp truyền thông.
Câu 15: Các yếu tố ảnh hưởng đến nhu cầu tiếp nhận thông tin của công chúng Điều kiện khách quan
*, Hệ thống các phương tiện truyền thông đại chúng -
Tính đến ngày 31- 12 – 2020, cả nước có 779 cơ quan báo chí, trong đó có 142 báo (TW
68;địa phương 74, 112 báo có hoạt động báo điện tử), 612 tạp chí (TW 520; địa phương 92, 98 tạp
chí có hoạt động báo chí điện tử), 25 cơ quan báo chí điện tử độc lập (9 báo điện tử và 16 tạp chí điện tử) -
Có 72 cơ quan có giấy phép hoạt động phát thanh truyền hình với 2 đài quốc gia (Đài
truyềnhình VN, đài tiếng nói VN), 1 đài truyền hình kỹ thuật số VTC, 64 đài địa phương, 5 đơn vị
hoạt động truyền hình (truyền hình nhân dân, truyền hình thông tấn, truyền hình quốc phòng VN,
truyền hình công an nhân dân và truyền hình quốc hội) với tổng số 87 kênh phát thanh và 193 kệnh
truyền hình. Trong số 65/72 cơ quan phát thanh truyền hình, có 16 cơ quan là đơn vị là sự -
nghiệp công lập tự bảo đảm chi thường xuyên, 2 đơn vị sự nghiệp công lập tự đảm bảo
chithường xuyên và chi đầu tư, 45 đơn vị sự nghiệp công lập tự đảm bảo một phần chi thường
xuyên, 2 đơn vị sự nghiệp công lập do ngân sách nhà nước bảo đảm chi thường xuyên. -
Tổng doanh thu năm 2020 của khối đài truyền hình phát thanh đạt khoảng hơn 9.000
tỷđồng, trong đó doanh thu quảng cáo là hơn 5.700 tỷ đồng -
Cả nước hiện có hơn 21.000 người đã được cấp thẻ nhà báo
*, Các điều kiện kinh tế, chính trị, văn hóa xã hội trong và ngoài nước
Điều kiện tự nhiên, chính trị, văn hóa xã hội ảnh hưởng mạnh mẽ tới hoạt động truyền thông
+, Kinh tế và ảnh hưởng tác động của nó tới sự tiếp nhận thông tin của công chúng 9
Câu 16: Đặc điểm tâm lý sáng tạo của người làm truyền thông -
Hoạt động sáng tạo của người làm truyền thông gắn liền với việc phát hiện, nhận thức,
phảnánh sự kiện, vấn đề thời sự phục vụ nhu cầu thông tin của công chúng.
-Hoạt động sáng tạo truyền thông luôn gắn liền với tính chính trị xã hội, nghĩa là sự sáng tạo
của nhà truyền thông hướng tới thực hiện những nhiệm vụ xã hội -
Luôn có sự kết hợp giữa yếu tố khách quan và chủ quan trong hoạt động sáng tạo của nhàtruyền thông
-Công việc sáng tạo của nhà truyền thông gắn liền với kỷ luật về thời gian
-Sáng tạo của nhà truyền thông tuân thủ theo nguyên tắc đảm bảo tính khách quan, chân thực -
Sáng tạo của nhà truyền thông phải gắn với nhu cầu, thị hiếu của công chúng.
Câu 17: Quá trình tiếp nhận sản phẩm truyền thông của công chúng lOMoAR cPSD| 60851861
Quá trình tiếp nhận sản phẩm truyền thông của công chúng bao gồm nhiều thành tố cấu thành
trong mối quan hệ chặt chẽ với nhau: Các thành tố bao gồm - Công chúng truyền thông
-Nhu cầu, động cơ, mục đích tiếp nhận sản phẩm truyền thông của công chúng -
Nội dung tiếp nhận chủ yếu của công chúng với các sản phẩm truyền thông -
Phươg thức và phương tiện tiếp nhận sản phẩm truyền thông của công chúng Hình thức,
bốicảnh tiếp nhận của công chúng -
Các sản phẩm truyền thông hiện có trong thị trường Tiếp nhận của cá nhân về sản
phẩmtruyền thông Tiếp nhận nhóm và cộng đồng với sản phẩm truyền thông Hiệu quả tiếp nhận
của các sản phẩm truyền thông -
Câu 18: Kỹ năng nắm bắt xu hướng của công chúng?
Trend là xu hướng, là xu thế với sự chuyển dịch của các xu hướng trong một vấn đề cụ thể nào
đó trong đời sống xã hội, trong từng lĩnh vực nhất định. Trong mỗi thời điểm, ở mỗi ngành nghề
khác nhau sẽ có những trend hoàn toàn khác biệt. -
Thông thường thì trend sẽ chỉ tồn tại trong một khoảng thời gian ngắn có thể là vài ngày,nếu
kéo dài thì trong vài tháng hoặc vài năm là lâu nhất. Hottrend còn được gọi là trending, chính là
những xu hướng thịnh hành, đang nóng hổi và được nhiều người quan tâm trong một khoảng thời
gian nhất định nào đó. -
Bắt kịp xu hướng cũng là yêu cầu tiên quyết, quan trọng không thể thiếu. Việc bắt
đượctrend giúp thu hút được sự quan tâm của công chúng, của người dùng Thông qua việc bắt kịp
trend thì thông tin, sản phẩm hay dịch vụ cung cấp chắc chắn sẽ thu hút, có khả năng lôi kéo được
cộng đồng trong một khoảng thời gian nhất định.
*, Lưu ý khi tạo trend và bắt trend -
Nhạy bén trước mọi sự biến đổi Tính toán kỹ lưỡng trước khi tạo trend, chạy theo trend -
Bắt trend đi đôi với sáng tạo -
Cách xác định xu hướng phù hợp. Có rất nhiều yếu tố, nhiều tiêu chí được sử dụng để
cânnhắc, xác định đâu mới là nội dung thực sự thích hợp cho hoạt động truyền thông của mình,
song các yếu tố có vai trò quan trọng có tính chất quyết định phải kể tới chính là:
+, Tính cách của tổ chức/cá nhân truyền thông
+, Hiểu insight công chúng
*, Một số phương pháp sáng tạo nội dung theo xu hướng tâm lý Chú trọng đến trải nghiệm thực
tế cho công chúng. ứng dụng công nghệ thực tế ảo mang đến những trải nghiệm thực tế thú vị, trực
quan nhất đồng thời giúp công chúng tương tác trực tiếp ngay tại môi trường thực tại. -
Tận dụng sức ảnh hưởng từ người nổi tiếng: Tận dụng được sự ảnh hưởng của những
ngườinổi tiếng có tầm ảnh hưởng rộng lớn giúp quảng cáo dễ dang hơn trên MXH lOMoAR cPSD| 60851861 -
Livestream: Các nền tảng như fb, insta đều cung cấp tính năng quay video hoặc phát
trựctiếp tiện ích để người dùng sử dụng theo nhu cầu của chính mình. Đây là một xu hướng mới
được nhiều tổ chức cá nhân áp dụng thành công.