Tài liệu Đề Cương Môn Công chúng truyền thông | Đại học Văn hóa Hà Nội
Mạng xã hội thực sự là một phát triển vượt bậc của con người, mang đến vô vàn các tiện ích bất ngờ cho người sử dụng. Giờ đây chỉ với một chiếc điện thoại thông minh có kết nối với internet bạn hoàn toàn có thể kết nối với cả thế giới thông qua các trang mạng xã hội như Facebook, Instagram, Twitter… Tài liệu được sưu tầm gồm 34 trang, giúp bạn ôn tập tốt hơn. Mời các bạn đón xem.
Môn: Công chúng truyền thông 5 tài liệu
Trường: Đại học Văn hóa Hà Nội 494 tài liệu
Tác giả:
Preview text:
lOMoAR cPSD| 60851861
ĐỀ CƯƠNG CÔNG CHÚNG TRUYỀN THÔNG
Câu 1: Bằng những ví dụ thực tiễn gần đây trên MXH, anh/chị hãy phân tích
những đặc điểm tâm lý của đám đông trên MXH?
Câu 2: Tại sao nói nghiên cứu công chúng đóng vai trò quan trọng khi sản
xuất và phát sóng một chương trình truyền hình?
Câu 3: Anh/chị hãy phân tích các yếu tố nhân khẩu học và hành vi ảnh hưởng
như thế nào đến nhóm công chúng truyền hình?
Câu 4: Phân tích đặc điểm nhu cầu tiếp nhận thông tin của nhóm công chúng báo điện tử?
Câu 5: Phân tích đặc điểm của nhóm công chúng truyền thông hiện đại trong
kỷ nguyên kỹ thuật số?
Câu 6: Tác động của văn hóa MXH tới đời sống của công chúng Việt Nam
hiện nay? Liên hệ thực tiễn?
Câu 7: Khái niệm công chúng truyền thông? Cách phân loại công chúng theo
quan điểm của Denis Mcquail?
Câu 8: Phân tích các điều kiện hưởng thụ sản phẩm truyền thông của công chúng?
Câu 9: Tầm quan trọng của việc nghiên cứu công chúng truyền thông?
Câu 10: Các phương pháp nghiên cứu công chúng truyền thông?
Câu 11: Các bước xác định công chúng mục tiêu?
Câu 12: Cơ chế tiếp nhận thông tin trong hoạt động truyền thông?
Câu 13: Quy luật tâm lý và quá trình tiếp nhận thông tin?
Câu 14: Vai trò của công chúng trong hoạt động truyền thông?
Câu 15: Các yếu tố ảnh hưởng đến nhu cầu tiếp nhận thông tin của công chúng?
Câu 16: Đặc điểm tâm lý sáng tạo của người làm truyền thông?
Câu 17: Quá trình tiếp nhận sản phẩm truyền thông của công chúng? Câu
18: Kỹ năng nắm bắt xu hướng của công chúng?
Câu 1: Bằng những ví dụ thực tiễn gần đây trên MXH, anh/chị hãy phân tích
những đặc điểm tâm lý của đám đông trên MXH? •
Mạng xã hội thực sự là một phát triển vượt bậc của con người, mang đến
vô vàn các tiện ích bất ngờ cho người sử dụng. Giờ đây chỉ với một chiếc
điện thoại thông minh có kết nối với internet bạn hoàn toàn có thể kết nối
với cả thế giới thông qua các trang mạng xã hội như Facebook, Instagram,
Twitter… Mạng xã hội là nơi để chia sẻ, là nơi để kết nối hoặc ẩn mình,
tuy nhiên cảm giác sợ hãi, lo lắng mỗi khi bị ai đó tiêu cực, khi đi ngược
chiều vẫn còn tồn tại. Để giải quyết những lo lắng này, việc đi theo xu thế
đám đông luôn là sự lựa chọn hàng đầu.. lOMoAR cPSD| 60851861
Trung bình mỗi người Việt dùng khoảng 7.4 nền tảng MXH khác nhau để
phục vụ những nhu cầu như: liên lạc, đọc tin tức, “bắt trend”, livestream... •
Tâm lý đám đông trên mạng xã hội là gì? Tâm lý đám đông trên mạng
xã hội hiểu đơn nhất chính là những suy nghĩ, cảm xúc của một người bị tác động
rất lớn g Tâm lý này có thể là đ ồng cảm, đồng thuận hoặc ngược lại,
bởi một . Cả hai bên sẽ chia sẻ với nhau và có thể xuất hiện những xung nhóm
người trên mạng và cùng nhau thể hiện điều đó. phản bác đột do các quan
điểm trái ngược. Và tất cả đều được thể hiện thông qua các trang mạng xã hội.
VD: Một cặp ngôi sao Việt mới chia tay sẽ có hàng ngàn lượt bình luận,
hàng trăm lượt share. Khi một người bình luận về sự đồng cảm với cuộc
tình này sẽ có những người khác cũng tương tác vì cảm thấy như vậy,
nhưng cũng có những nhóm người khác cảm thấy việc chia tay là rất bình
thường, thậm chí là hả hê. Những cuộc tranh luận giữa 2 nhóm người này
xảy ra khiến bài viết đó thậm chí có thể lên tới hàng trăm, hàng chục ngàn bình luận.
Tâm lý đám đông ngày càng được phát triển trên mạng xã hội, khi mà chỉ
với 1 tài khoản ảo, không đúng tên thật, người ta có thể thoải mái phát
ngôn, đưa ra ý kiến mà không cần sợ mọi người xung quanh biết mình là ai. •
Nguyên nhân hình thành tâm lý đám đông •
Nhu cầu hòa nhập cộng đồng: chúng ta thường không muốn trở nên khác
biệt trong mắt mọi người. Điều đó khiến ta chấp nhận bỏ qua ý kiến của
mình để đi theo số đông và chúng ta thường cảm thấy an toàn khi được
“hòa lẫn” với mọi người. •
Thiếu chính kiến, ích kỷ: Những người thiếu quyết đoán, không có lập
trường cũng thường có xu hướng a dua, hùa theo ý kiến đám đông, thậm
chí là lật như “lật bánh tráng”. •
Mạng xã hội là “ảo”: Tâm lý già theo đám đông thường được nhìn nhận
rõ nét trên mạng xã hội nhiều hơn bởi mạng xã hội là ảo. Bản thân những
người này thường có tính cách nhút nhát, rụt rè, ngại đông người, không
dám thể hiện ý kiến của bản thân trong đời sống. chí ít họ dám đưa ra bình
luận với các ý kiến mà mình đồng tình nhưng chẳng hề sợ ai biết. •
Sức mạnh đám đông: Một người đưa ra ý kiến thì chưa chắc được quan
tâm, được chú ý tới nhưng khi có nhiều người đồng lòng cùng lúc thì chắc
chắn được chú ý rất nhiều. •
Đặc điểm tâm lý đám đông Mạng xã hội Phân loại đám đông: lOMoAR cPSD| 60851861 •
Đám đông không thuần nhất: Đám đông vô danh (đám đông là những tài
khoản ảo, không rõ tên tuổi) và đám đông hữu danh (tổ chức) ⇒ khó điều
hành nhất vì chúng ta không biết họ muốn cái gì. •
Đám đông thuần nhất: Các phe phái chính trị, tầng lớp (tôn giáo, thợ
thuyền), giai cấp (nông dân, công nhân) •
Ý kiến đám đông thường sẽ bị ảnh hưởng bởi những nhân tố: •
Hình ảnh, từ ngữ gây ấn tượng. Nói cách khác đám đông MXH thường tư
duy bằng hình ảnh đẹp, độc đáo, hài hước (vd meme) hoặc bị lôi cuốn bởi
những từ ngữ theo trend. VD: Những hình ảnh/từ ngữ “tôi năm nay hơn
70 tuổi rồi mà chưa gặp trường hợp nào mà nó như thế cả…”, “ét ô ét”,
“hê sờ lô hê sờ li li”.... •
Ảnh hưởng: đám đông thích ảo tưởng hơn sự thật. Có khả năng tin rằng
điều gì đó sẽ là sự thật nếu được lặp đi lặp lại với tần suất đủ số lần.
Những tin giả sẽ thường hấp dẫn hơn.
VD: Trên MXH lan truyền một thông tin …., rõ ràng là một thông tin sai
sự thật nhưng được nói nhiều đến mức tin là đúng. •
Kinh nghiệm: bằng những kinh nghiệm đã có, ý kiến đám đông có thể có
những mức độ khác nhau, nội dung khác nhau. •
Lý trí: khả năng ý thức được sự việc, tư duy một cách logic, đánh giá các
lựa chọn dựa trên suy luận, thông tin hoặc kiến thức thực tế, dựa trên lý trí,
đám đông sẽ bị phân tán/hoặc không phân tán. •
Đám đông MXH có xu hướng đi theo người cầm đầu •
Phương tiện lôi kéo đám đông: sự nêu gương, nhắc đi nhắc lại, sự lây
nhiễm, bắt chước - sẵn sàng bắt chước hành vi của người khác. (truyền thông – tạo drama) •
Uy tín, uy thế, quyền lực là điều trọng tâm để giữ được vị thế lâu dài của
những người cầm đầu đám đông. Tuy nhiên điểm này chính là con dao hai
lưỡi. Đám động trong uy tín đến nỗi có thể người cầm đầu của họ có thể
hôm nay sẽ được ca ngợi tôn vinh những hôm sau sẽ bị sỉ nhục vì thất bại
hoặc đánh mất uy tín (dù thật hay giả)
VD: Một nữ ca sĩ tung MV ca nhạc được đám đông khen hết lời bởi chất
lượng hình ảnh, diễn xuất, giọng ca nhưng có thể lập tức bị sỉ vả vì dính
scandal “tuesday” - con giáp thứ 13. •
Niềm tin của đám đông: •
Niềm tin cố định: ko thay đổi •
Những ý kiến thay đổi bởi đám đông (VD: báo chí trước đây là ổn định,
đáng tin nhưng hiện nay lại bị lu mờ trước quyền lực đám đông) Mỗi ngày,
dành một ít thời gian lướt qua các trang mạng xã hội, ai trong chúng ta
cũng có thể bắt gặp các bài viết, những bài giật tít thu hút hàng triệu lượt
like, chia sẻ với tốc độ chóng mặt. Sở dĩ những lượt yêu thích, chia sẻ lớn lOMoAR cPSD| 60851861
đến như vậy vì đám đông hiếu kỳ đang tranh luận, mổ xẻ một vấn đề nổi
bật, một xu hướng mới có sức ảnh hưởng đến cộng đồng mạng và xã hội.
* Một người dễ tác động bởi tâm lý đám đông: •
Thường xuyên sử dụng MXH và để lại comment ở những page công cộng
Có thể đưa ra những ý kiến khác với các bình luận trước đó. •
Hào hứng muốn trải nghiệm các sản phẩm, món ăn, địa điểm được KOLs, KOCs •
Sẵn sàng tranh luận với một người lạ mặt nào đó nếu họ có ý kiến trái chiều với mình •
Cảm thấy sợ hãi lo lắng khi đưa ra ý kiến trái ngược và bị ném đá công kích •
Cảm thấy hả hê hài lòng khi ý kiến mình đưa ra được nhiều người đồng thuận •
Dễ thay đổi suy nghĩ khi thấy đại số đông có ý kiến khác. VD1:
Gần đây trên MXH tiktok xuất hiện clip của một tiktoker với tài khoản là “Nờ ô
nô” có hơn 600.000 người theo dõi đã vấp những phản ứng dữ dội từ cộng đồng
mạng. Cụ thể, trong clip “Người nghèo ăn gì Nờ Ô Nô cho ăn đó” thuộc series
“Một ngày tử tế”, nam TikToker tiếp cận một bà cụ và cho biết sẽ mua tặng món bà thích ăn.
Đáng nói, TikToker này có những phát ngôn với cụ bà như “Hello bà già nghèo
khổ giữa trời đông cô đơn”, “Nghèo mà còn chê đồ ăn nữa, vậy thôi khỏi ăn. Giờ
hỏi lại có ăn hay không?”, “Phở rẻ vậy mà bà không có tiền mua ăn nữa hả?” bị
phần lớn cho mang tính khinh thường, không tôn trọng người lớn tuổi, chàng trai
đang cố tình dùng "content bẩn", lợi dụng hoàn cảnh khó khăn của người khác để câu view.
TikToker này thường gắn với biệt danh “Thánh review” vì thành tích “ăn đâu chê
đó”. Trong các clip được đăng tải trên mạng, Nờ Ô NÔ thường có cách nói chuyện
cộc lốc, thô lỗ với nhiều lời lẽ, hành động sỗ sàng.
Dù đã nhận về nhiều những ý kiến trái chiều, gây ra sự khó chịu cho 1 số bộ phận
người xem, tuy nhiên những ý kiến đó chưa thực sự gây ra sự ảnh hưởng mạnh
mẽ cho tiktoker này, trái lại còn giúp thu hút thêm lượng view cho kênh tik tok
nhờ sự tò mò của người xem hoặc những người chưa biết đến kênh “Nờ Ô Nô”.
Chỉ đến gần đây, khi những content của kênh tik tok này thực sự đạt đến giới hạn
và chạm vào đạo đức thì mới thực sự gây ra làm sóng mạnh mẽ trên mạng xã hội.
Tâm lý phản đối được lan tỏa trong đám đông rất mạnh mẽ trên các trang mạng lOMoAR cPSD| 60851861
xã hội. Thậm chí xuất hiện một làn sóng tẩy chay rất mạnh từ những người nổi
tiếng, KOLs và cả cộng đồng mạng khi tuyên bố không sử dụng sản phẩm của
hàng nào do Nờ Ô Nô review. Trước làn sóng chỉ trích của dư luận, TikTok đã
khóa tài khoản của Nờ Ô Nô vĩnh viễn, đồng thời khẳng định không khoan
nhượng trước bất kỳ nội dung hay hành vi nào vi phạm các tiêu chuẩn cộng đồng.
⇒ Như vậy, sau sự việc của tiktoker Nờ ô nô có thể nhận thấy rằng tâm lý đám
đông trên MXH có sức ảnh hưởng rất lớn và sự đồng loạt tẩy chay này chính là
biểu hiện của tâm lý đám đông trên MXH. Khi phần đông mọi người lên án 1 vấn
đề nào đó thì mặc nhiên sự kiện đó sẽ bùng nổ và thu hút được lượng lớn người
quan tâm. Có thể nhiều người vẫn chưa biết tiktoker “nờ ô nô” là ai, nhưng qua
những cmt, những clip, những bài báo phê phán thì họ nhanh chóng bị lôi kéo vào
làn sóng tẩy chay này, dù sự việc đó là đúng hay sai.
Nói chung, tâm lý đám đông trên mạng xã hội là một con dao hai lưỡi mang
đến cả những mặt tích cực và tiêu cực.
Nếu ứng dụng đúng cách có thể đem đến vô vàn những điều tích cực cho những
người làm các công việc kinh doanh, những người muốn trở thành KOL (người
có sức ảnh hưởng trên mạng xã hội). Rất nhiều việc làm ý nghĩa mang giá trị
nhân văn cao đều được thành công chính nhờ hiệu ứng tâm lý đám đông trên mạng xã hội. VD:
Khi một bệnh nhân cấp cứu cần máu gấp, chỉ cần một người đăng bài trên các
trang mạng xã hội như Facebook sẽ được nhận được hàng trăm, hàng ngàn lượt
share, nhờ đó những người có nhóm máu phù hợp, ở gần địa chỉ đó có thể dễ
dàng đến và hiến máu cho người cần.
Hoặc Kêu gọi quỹ hỗ trợ những hoàn cảnh khó khăn….
⇒ Tâm lý đám đông trên mạng xã hội nếu biết dùng đúng cách, ứng dụng vào các
việc làm nhân văn, các chiến dịch quảng cáo văn minh thực sự có thể mang đến
rất nhiều giá trị tích cực.
Rất nhiều người đã lợi dụng sức ảnh hưởng từ mạng xã hội để điều hướng dư luận
nhằm thực hiện các hành vi xấu xa của mình. Không ít người vì những áp lực từ
mạng xã hội này mà trở nên suy sụp, khốn đốn chỉ vì dư luận hiểu sai hướng, đẩy
họ vào đường cùng. Sự a dua, hùa theo tập thể, bắt nạt trên mạng xã hội cũng làm
thay đổi hoàn toàn cuộc sống của một người nhưng là theo hướng tiêu cực. Bản
thân mỗi chúng ta đều dễ bị ảnh hưởng bởi đám đông, tuy nhiên mỗi người cần
phải học cách sử dụng mạng xã hội một cách văn minh hơn, chắt lọc các thông
tin hữu ích, mang giá trị nhân văn để tiếp thu hay chia sẻ. Với các thông tin chưa
được kiểm chứng mang tính chất cá nhân, hạ bệ người khác tuyệt đối không nên lOMoAR cPSD| 60851861
tham gia bình luận, chia sẻ hay đồng tình, đưa là lời lẽ bịa đặt để tránh các hệ lụy sau này.
Câu 2: Tại sao nói nghiên cứu công chúng đóng vai trò quan trọng khi sản
xuất và phát sóng một chương trình truyền hình?
Nghiên cứu công chúng là?
Công chúng là đối tượng đầu tiền quan trọng và quyết định cho việc thiết kế thông
điệp, cho việc sáng tạo tác phẩm báo chí và các chương trình truyền hinh. Để sản
xuất và phát sóng một chương trình đạt hiệu quả thì yếu tố công chúng là vô cùng quan trọng.
* Nghiên cứu công chúng truyền hình, có những đặc điểm sau: •
Đa dạng: nhiều độ tuổi: thanh niên, trẻ em, trung niên, cao tuổi • Học vấn đa dạng •
Mục đích xem: biết thông tin, thể thao, giải trí, chủ yếu xem VTV1, VTV3, VTV6 •
Chủ động trong đánh giá và phân tích thông tin •
Tham gia nhiều hơn vào quá trình sản xuất sản phẩm truyền hình •
Thay đổi nhận thức sau khi xem các sản phẩm truyền hình • Tại sao?
Sản xuất và phát sóng các chương trình truyền hình luôn đặt ra yêu cầu là phải
phong phú, sinh động, gần gũi và lôi cuốn được công chúng. Nếu chương trình
truyền hình mà khô khan cứng nhắc, không đáp ứng được những thông tin liên
quan mật thiết đến công chúng thì chắc chắn sẽ bị công chúng bài trừ. Như vậy,
công chúng chính là chủ thể đánh giá cuối cùng với những ý kiến đánh giá có giá
trị nhất chất lượng các chương trình truyền hình. •
Công chúng là nguồn tài nguyên vô tận, ngọn nguồn tươi mới cho mỗi
chương trình, tất cả chương trình TH đều xuất phát từ công chúng và phục
vụ lợi ích của họ. Sự tham gia của công chúng vào chương trình truyền
hình như một yếu tố khách quan quan trọng trong quá trình sản xuất và phát sóng. •
Công chúng ngày một chủ động sáng tạo, họ không thụ động xem các
chương trình truyền hình mà còn có ý thức tham gia phê bình nhận nhận
xét và đánh giá, sẵn sàng lên tiếng phản bác những chương trình chất lượng
kém và đội ngũ sản xuất ra nó. •
Nghiên cứu đối tượng công chúng trước khi tiếp cận các sản phẩm truyền
hình có vai trò to lớn, nhằm: •
Đáp ứng nhu cầu thông tin: Đem lại những tài liệu thích hợp, bổ ích, nhiều
hứng thú cho người xem. Như các tin tức thời sự trong nước và quốc, như
gameshow kiến thức, chương trình thực tế, phim truyện…. VD: Chuyển
động 24h là chương trình truyền hình do Trung tâm Tin tức, Đài THVN –
VTV24 sản xuất, cung cấp tới khán giả thông tin mới nhất về mọi mặt của
đời sống xã hội như: kinh tế, văn hóa, an ninh, xã hội, thể thao, giải trí lOMoAR cPSD| 60851861
trong và ngoài nước… Với tiêu chí “người đưa tin đầu tiên” – chương trình
bao quát các sự kiện quan trọng, mới mẻ và lý thú... •
Nghiên cứu để tạo khả năng tiếp nhận: Gắn các chương trình truyền hình
có nội dung, thông điệp với trình độ thích hợp, tạo thêm cơ hội tiếp nhận một cách có hiệu quả.
VD: Chương trình Shark Tank Việt Nam - Thương vụ bạc tỷ, phát sóng
trên kênh VTV3. là chương trình truyền hình được làm lại từ chương trình
truyền hình nổi tiếng Shark Tank dành riêng cho các startup Việt Nam.
Chương trình truyền cảm hứng cho các người chơi là doanh nhân khởi
nghiệp thực hiện các bài thuyết trình về những sản phẩm độc đáo của họ
trước một hội đồng các nhà đầu tư, tường thuật lại quá trình thương thuyết
để thuyết phục các nhà đầu tư quyết định đầu tư vào dự án kinh doanh của
mình. Như vậy chương trình sẽ thích hợp với những đối tượng có kiến thức
về kinh doanh, khởi nghiệp… họ sẽ là nhóm có khả năng tiếp cận dễ dàng nhất, •
Đánh giá được phương pháp sẽ sử dụng: với sự giúp đỡ của đối tượng thực tế.
Xác định được đối tượng công chúng cụ thể, các sản phẩm truyền hình sẽ
được sản xuất và phát sóng bằng những phương pháp phù hợp và hiệu quả nhất. •
Nghiên cứu công chúng để quyết định nội dung, phong cách, tiến trình,
hình thức của chương trình, những yếu tố có liên quan mật thiết đến vị trí,
hoàn cảnh, trạng thái của đối tượng.
VD: Đối với đối tượng công chúng là các em thiếu nhi khi thực hiện và
phát sóng một chương trình dành cho đối tượng này thì phải xác định nội
dung phù hợp với độ tuổi này (ca hát, hoạt hình), với phong cách nhí
nhảnh, dí dỏm…, để các em thấy hào hứng, dễ tiếp thu và nhớ lâu hơn. •
Nghiên cứu công chúng để lựa chọn khung giờ phát sóng phù hợp. Thứ hai,
là nghiên cứu đối tượng công chúng sau khi xem chương trình, hay còn gọi
là nghiên cứu phản hồi từ đối tượng. Sự phản hồi là khía cạnh quan trọng
bậc nhất của truyền thông. Quá trình truyền thông sẽ không tồn tại hoặc bị
cản trở khi các yếu tố trong quy trình truyền thông bị vô hiệu hoá hoặc với
sự chống lại của bên tiếp nhận. Khi không có phản hồi thì quá trình truyền
thông sẽ bị hạn chế. Nghiên cứu phản hồi, đối tượng sau khi tiếp nhận
thông tin để phát hiện xem:
- Có bao nhiêu người theo dõi chương trình đó. lOMoAR cPSD| 60851861
- Nghiên cứu để xác định một cách tổng quát hiệu quả của chương trình dựa
vàonhững mục tiêu đã đặt ra.
- Giúp cho việc kiểm tra nắm chắc chủ đề và cách xử lý chủ đề.
- Nghiên cứu sau sẽ giúp kiểm tra nhận thức của người tiếp nhận, họ thừa nhậnvà
tín nhiệm loại thông điệp nào để tiếp tục sản xuất và điều chỉnh mô hình cấu trúc.
- Tính được chi phí của việc sản xuất chương trình.
VD: Chương trình “CUỘC HẸN CUỐI TUẦN” của VTV ….
VD: CHƯƠNG TRÌNH KÝ ỨC VUI VẺ - VTV3
Khi sản xuất và phát sóng chương trình KÍ ỨC VUI VẺ - thuộc Đài Truyền hình
Việt Nam - Kênh VTV3, đội ngũ sản xuất đã phải nghiên cứu đối tượng công chúng của mình.
Thứ nhất công chúng của chương trình này rất đa dạng, nhiều độ tuổi khác nhau,
những người….học vấn đa dạng.
Họ có nhu cầu giải trí cao và chủ yếu xem các kênh VTV1, VTV3, VTV6; đặc
biệt có thời gian rảnh rỗi vào cuối, “Ký ức vui vẻ” Phát sóng vào thứ 7 hàng tuần
- thời điểm mà các đối tượng công chúng được nghỉ ngơi, thư giãn sau 1 tuần làm
việc, học tập.. Công chúng có xu hướng nhớ về quá khứ, về những kỉ niệm đẹp,
những dấu ấn thành xuân nên dễ có khả năng tiếp nhận những nội dung giải trí dạng hoài niệm.
→ Để đáp ứng nhu cầu giải trí của công chúng truyền hình, thay vì chỉ tái hiện,
giới thiệu lại các ký ức, kỷ niệm, nhân vật, đồ vật, bối cảnh… chương trình mở
rộng thêm việc ghi hình ngoại cảnh với “Chuyến xe ký ức”, đưa nghệ sĩ đi thực
tế đến tận nơi để trải nghiệm và giới thiệu cuộc sống, văn hóa nhiều vùng miền
trên khắp Việt Nam qua đó khơi gợi cho khán giả những ký ức đẹp. Chương trình
có sự tham gia của NSND Hồng Vân, NSND Tự Long, NSƯT Tiến Luật, diễn
viên Thanh Duy. Các khách mời tham gia ký ức vui vẻ lần này là những nghệ sĩ
nổi tiếng một thời như: Nhóm Líu Lo (NSƯT Thành Lộc, Thanh Thủy, Bạch
Long, Đình Toàn, Hoàng Trinh), NSND Lệ Thủy, ca sĩ Minh Tuyết, nghệ sĩ Mạc
Can… Họ là những thần tượng gắn liền với ký ức và tuổi thơ của nhiều người,
thông qua chương trình ký ức vui vẻ sẽ tạo cầu nối cho các nghệ sĩ và khán giả
được tái ngộ, ôn lại cảm xúc. Với nội dung mang tính hoài niệm, gợi nhớ nhiều
ký ức đẹp, những dấu ấn thanh xuân qua nhiều thập niên, ký ức vui vẻ là chương
trình truyền hình hiếm hoi cân bằng giữa yếu tố giải trí và giá trị nhân văn, giúp
người xem ôn lại, hiểu biết thêm về những ký ức của các thập niên, từ đó trân
trọng hơn cuộc sống hiện tại. lOMoAR cPSD| 60851861
⇒ ý nghĩa thực tiễn của việc nghiên cứu công chúng rất lớn. Nó vừa mang tính
lý luận khoa học, vừa mang tính thực tiễn cao. Nếu các cơ quan truyền thông
bỏ qua không đầu tư cho công tác này thì hậu quả của nó là rất lớn.
Câu 3: Anh/chị hãy phân tích các yếu tố nhân khẩu học và hành vi ảnh hưởng
như thế nào đến nhóm công chúng truyền hình? (***) •
Nhóm công chúng truyền hình là gì? Công chúng truyền hình là những
người được xem truyền hình, tiếp nhận thông tin và chịu ảnh hưởng từ các
thông tin mà truyền hình mang lại. Truyền hình là một trong những phương
tiện truyền thông đại chúng có sức hấp dẫn và thu hút công chúng để nâng
cao nhận thức và sư luận xã hội, mở rộng nhận thức, hiểu biết, tiến tới sự
thay đổi, điều chỉnh hành vi, thái độ sống của công chúng. •
Các yếu tố nhân khẩu học ảnh hưởng đến nhóm công chúng truyền hình •
Mức sống: liên quan trực tiếp đến khả năng chi trả cho mục đích tiêu dùng
văn hóa, đồng thời cũng phản ánh mức độ tiếp nhận nhận và sử dụng, phản
ánh phong cách tiêu dùng văn hóa của người dân, trong đó có tiêu dùng cho truyền thông.
Thu nhập cao hơn, điều kiện sống tốt hơn chính là yếu tố thúc đẩy công
chúng tiếp nhận những phương tiện truyền thông hiện đại hơn.
Với sự phát triển mạnh mẽ của kinh tế hiện nay thì mức sống của công
chúng ngày càng được nâng cao rõ rệt. Mỗi nhà đều có một chiếc ti vi
không còn là điều khó khăn và không chỉ là tivi anten mà là chảo, cáp hoặc
tivi kết nối internet. Mặc dù mức sống ở nông thôn còn nhiều khó khăn
nhưng nhu cầu về thông tin đã lan tỏa khắp nơi.
Những gia đình có mức sống cao, họ sẽ lựa chọn những phương tiện truyền
hình chất lượng hơn, đắt tiền hơn, và như thế có cơ hội tiếp cận nhiều thông
tin hơn trên nhiều kênh hơn. Những gia đình có mức sống trung bình và
thấp, thì cơ hội tiếp cận của họ sẽ giảm…
truyền hình với đặc thù là sự kết hợp giữa âm thanh và hình ảnh nên công
chúng sẽ được mở rộng ra rất nhiều vì khắc phục được khó khăn của công
chúng không biết chữ. Đặc biệt, với Đài truyền hình Việt Nam, mức phủ
sóng rộng khắp, các chương trình phong phú và khá đầy đủ nên công chúng
cũng đa dạng về trình độ học vấn. Đặc biệt, đối với những người không
biết chữ thì tỉ lệ người theo dõi các chương trình truyền hình lại khá cao,
với đặc trưng là lời nói và hình ảnh, truyền hình thực sự đã xóa đi giới hạn
của tri thức, tạo điều kiện lớn cho sự tuyên truyền của Nhà nước cũng như
sự phát triển của công chúng lOMoAR cPSD| 60851861 •
Giới tính: Nam và nữ có là hai trường phái khác biệt hoàn toàn về sở thích,
hành vi, thói quen,…Sự khác biệt trong giới tính là yếu tố then chốt, điều
này sẽ có ảnh hưởng đáng kể đến sở thích và quyết định xem nội dung
Nam giới quan tâm nhiều tới các vấn đề chính trị, bóng đá, nữ giới lại quan
tâm nhiều tới vấn đề sức khỏe, vấn đề xã hội (có thể xoay quanh tin tức thị
trường giá cả, văn hóa xã hội, làm đẹp thời trang, giải trí…) •
Tuổi tác: Nó là một trong những yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến
nhu cầu tiếp cận các sản phẩm thông tin truyền thông của con người, dù họ
là ai, dù là trẻ con hay người già bất kể nam hay nữ. Thực tế đã cho thấy
rằng, nhu cầu tiếp nhận các sản phẩm tt của các nhóm tuổi khác nhau có
khác biệt rất lớn. Ví dụ, trẻ em sẽ thích xem những chương trình truyền
hình dành cho trẻ em vui tươi nhí nhảnh (hoạt hình,...), người trẻ thích xem
những game show ca nhạc, thực tế…
(Độ tuổi từ 14-22 có thể tiếp cận ít với truyền hình do sử dụng nhiều nền tảng khác.) • Nghề nghiệp:
Bất cứ những làm nghề gì, kể cả thất nghiệp thì họ vẫn có nhu cầu nắm bắt
thông tin và giải trí. Đó là nguyên do những người làm việc theo giờ giấc
(công nhân viên chức) và những người có quỹ thời gian rảnh nhiều nhất
(nội trợ, thất nghiệp và hưu trí) là những công chúng xem truyền hình nhiều
nhất. Tuy nhiên với những nghề nghiệp khác, do không có điều kiện về
mặt thời gian hay kinh tế không thể theo dõi truyền hình thường xuyên thì
họ lại có chủ đích xem truyền hình để học hỏi và tham gia vào truyền hình,
nghĩa là truyền hình mang lại nhiều hiệu quả hơn với những đối tượng này.
Với những nhóm công chúng như công chức, học sinh, sinh viên…lớp
công chúng truyền hình này, họ cần thông tin, cần giải trí trên truyền hình
nhiều hơn so với các lớp công chúng khác. Tuy nhiên họ có điều kiện tiếp
xúc thông tin từ nhiều nguồn khác nhau như báo in, báo điện tử, thông tin
trên điện thoại di động… nên tỉ lệ xem truyền hình của nhóm đối tượng
này có thể giảm. Ngược lại, nhóm công chúng khác như nông dân sẽ tăng
lên do trình độ kỹ thuật của truyền hình ngày một hiện đại, nội dung
chương trình ngày càng hấp dẫn.
Bên cạnh đó, trong xã hội ngày nay, công việc với nhiều áp lực cộng với
thói quen truyền thống, nhiều người vẫn chọn truyền hình là phương tiện
giải trí hữu hiệu. Đây không chỉ là thói quen hiện tại mà nó còn là xu hướng
ổn định trong t ơng lai, khi mà sức hút của các chương trình vàoƣ giờ vàng lOMoAR cPSD| 60851861
không hề giảm, mà trái lại vẫn tăng trưởng theo chiều hướng rất tích cực,
điển hình là khung giờ từ 18h30 đến 22h hàng ngày •
Lối sống: Công chúng truyền hình thương lặp đi lặp lại và hình thành
phong cách, thói quen trong của mình trong đời sống. VD: công chúng có
thói quen xem truyền hình khi ăn cơm, hoặc khi tụ họp gia đình, hoặc có
thói quen bật tivi lúc sáng sớm để xem tin tức và dự báo thời tiết. Ngoài ra
những người có lối sống về đêm, họ có nhu cầu xem các chương trình truyền hình khi muộn.
Và trong truyền hình, công chúng có thể tham gia vào các trò chơi, có thể
thấy mình trên tivi, đó cũng là một trong số các nguyên nhân khiến công
chúng ở nông thôn rất thích xem truyền hình.
Lối sống của một người thể hiện qua hành động, sự quan
tâm và quan điểm của người đó về môi trường xung quanh. Những người có
cùng xuất thân từ một nhánh văn hóa, tầng lớp xã hội, cùng nghề nghiệp và
hoàn cảnh gia đình có thể có những lối sống hoàn toàn khác nhau. Lối
sống phác họa một cách đầy đủ và sinh động nhất chân dung một con người. Sự lựa
chọn hàng hóa, dịch vụ của người tiêu dùng thể hiện lối sống của họ. Các nhà
kinh doanh cần tìm kiếm những mối quan hệ giữa sản phẩm của mình và
các nhóm theo cùng lối sống. •
Phong tục tập quán: công chúng truyền hình có nhu cầu xem truyền hình…….
Câu 4: Phân tích đặc điểm nhu cầu tiếp nhận thông tin của nhóm công chúng báo điện tử? •
Báo mạng điện tử là…loại hình báo chí được xây dựng dưới hình
thức một trang web và được phát hành trên Internet. Khả năng tiếp
cận và tiếp nhận gắn với yếu tố kỹ thuật và kỹ năng tiếp cận công
nghệ, cửa tiếp cận và tiếp nhận của công chúng với báo mạng điện
tử thường khó khăn hơn so với báo in và báo truyền hình vì có quá
nhiều thông tin trên báo mạng điện tử được lưu trữ ở nhiều trang
báo và nhiều website khác nhau. BMDT mang tính thời sự cao,
nhóm tiếp nhận đa dạng, không có tính định kỳ nhưng thời gian tôn
tồn tại lâu dễ dàng xem lại tin tức, các tin tức thường được xây dựng
nhaunh, đáp ứng kịp thời nhu cầu với các dòng tin trong ngày,
phương tiện truyền tải tin tức đa dạng, đáp ứng được hầu hết như cầu của công chúng. lOMoAR cPSD| 60851861 •
Nhóm công chúng báo điện tử là gì? Đặc điểm: •
Trình độ cao, thường là nhóm tri thức, sống và làm việc ở thành phố
(nhà khoa học, nhà nghiên cứu, công chức viên chức, giảng viên sinh viên) •
Có điều kiện và khả năng sử dụng công nghệ hiện đaia • Độ tuổi từ 18 - 60 •
Có quỹ thời gian hẹp, ít có thời gian tiếp nhận •
Nhu cầu tìm kiếm thông tin cao •
Nhu cầu tiếp nhận thông tin của nhóm công chúng báo điện tử •
Các nội dung truyền thông mà công chúng muốn tiếp nhận •
Các phương tiện truyền thông để công chúng tiếp nhận thông tin
(Phương tiện phù hợp với công chúng: VD Smartphone, laptop, tivi…) •
Nhu cầu về nội dung: đa dạng, mang một lượng thông tin khổng
lồ, không bị giới hạn bởi bất cứ điều gì, chính vì vậy, lượng thông
tin mà độc giả có thể tìm thấy trên internet là rất lớn, nó tạo thế
mạnh cho báo điện tử khi thu hút những công chúng có nhu cầu
thông tin cao. Không chỉ vậy, công chúng báo mạng là những người
lao động trí óc, chính vì vậy nhu cầu thông tin của họ trong cuộc
sống là rất lớn, mà báo mạng có thể đáp ứng được. •
Đường lối chủ trương, chính sách pháp luật của Đảng và Nhà nước •
Thông tin thời sự chính trị trong nước và quốc tế •
Thông tin văn hóa, khoa học giáo dục, nghệ thuật •
CHỉ dẫn phương pháp kinh nghiệm sản xuất kinh doanh, phát triển kinh tế • Giải trí •
Nhu cầu về hình thức: • Tương tác trực tiếp •
CCTT có xu hướng ngại đọc •
Dạng chương trình theo đối tượng công chúng 1.
Công chúng báo mạng điện tử có trình độ nhất định so với mặt bằng
xã hội có thể dễ dàng nhận thấy bởi hầu hết những người truy cập internet cũng
như theo dõi thông tin trên báo mạng điện tử đều là những người có trình độ nhất
định. ở nước ta, gần như 100% độc giả báo mạng internet thuộc những đối tượng
tri thức sống, làm việc, học tập ở những trung tâm thành phố lớn. họ là những nhà
hoạt động chính trị, xã hội, các nhà khoa học, nhà nghiên cứu, kinh doanh, giáo
viên học sinh sinh viên…công việc và nhu cầu sống của họ quy định việc thường lOMoAR cPSD| 60851861
xuyên tiếp xúc và theo dõi những thông tin trên báo mạng điện tử, hơn thế nữa để
có thể sử dụng và theo dõi những thông tin trên báo mạng điện tử cũng đòi hỏi
những độc giả này có sự hiểu biết về internet, về máy tính…chính vì vậy có thể
nói công chúng báo mạng điện tử ở Việt Nam là những người thuộc tầng lớp trí
thức trong xã hội và xét về địa điểm công chúng báo mạng là những người tập
trung hầu hết ở các thành phố lớn. 2.
Công chúng báo mạng có điều kiện và khả năng sử dụng công nghệ hiện đại
Độc giả muốn tiếp nhận những thông tin báo mạng điện tử bên cạnh việc biết chữ
như báo in thì cần phải có những điều kiện công nghệ và khả năng về công nghệ
nhất định. Đó là cần có trang thiết bị máy tính và kết nối internet để có thể truy
cập vào các trang báo điện tử, tiếp đó là vấn đề xử lý và sử dụng công nghệ như
thế nào để có thể tiếp nhận thông tin từ những trang báo điện tử này đòi hỏi công
chúng báo mạng cần có những hiểu biết, khả năng về công nghệ để có thể sử dụng
máy vi tính và xử lý những vấn đề tin học trong quá trình tiếp nhận thông tin từ báo mạng điện tử.
Từ yêu cầu này đã khiến cho công chúng báo mạng điện tử có một sự chọn lọc
nhất định trong xã hội, họ là những người có điều kiện để có thể trang bị cho
mình những trang thiết bị kỹ thuật như internet và lắp đặt internet để có thể tiếp
nhận thông tin từ báo mạng hoặc là đủ điều kiện để có thể tiếp nhận thông qua
những dịch vụ internet có trả phí, đó còn là những công nhân viên chức làm việc
tại các văn phòng, cơ quan…những địa điểm có trang bị đầy đủ máy tính và nối
mạng.Ngoài ra còn vấn đề sử dụng công nghệ, có thể nói công nghệ vào Việt Nam
khá muộn chính vì vậy ở việt nam lực lượng tiếp nhận và có những kỹ năng về
công nghệ hầu hết là những người trẻ, có độ tuổi trung bình dưới 40 tuổi. chính
vì vậy, lực lượng công chúng báo mạng điện tử xét về độ tuổi là những người trẻ,
lực lượng trẻ trong xã hội. 3.
Công chúng báo mạng điện tử thường có quỹ thời gian hạn hẹpcông
chúng báo mạng điện tử là những người muốn tiếp thu thông tin một cách nhanh
chóng, tức họ là những người có ít thời gian dành cho việc tiếp nhận thông tin
hằng ngày, đó là những người làm việc tại các công sở, là những người nghiên
cứu, họ muốn có thông tin trong một khoảng thời gian ngắn nhưng được chắt lọc
và đầy đủ, phục vụ tốt nhu cầu, và thích hợp nhất chính là báo mạng điện tử, khi
họ không phải mất quá nhiều thời gian với một tờ báo in hay có thể để mắt theo
dõi như truyền hình, phát thanh. 4.
Công chúng báo mạng điện tử là những người có nhu cầu thông tin cao lOMoAR cPSD| 60851861
Báo mạng điện tử không giống các loại hình báo chí khác là nó mang một lượng
thông tin khổng lồ, không bị giới hạn bởi bất cứ điều gì, chính vì vậy, lượng thông
tin mà độc giả có thể tìm thấy trên internet là rất lớn, nó tạo thế mạnh cho báo
điện tử khi thu hút những công chúng có nhu cầu thông tin cao. Không chỉ vậy,
công chúng báo mạng là những người lao động trí óc, chính vì vậy nhu cầu thông
tin của họ trong cuộc sống là rất lớn, mà báo mạng có thể đáp ứng được.
Công chúng báo mạng loại này có thể là những người nghiên cứu, học tập hoặc
những nhà kinh doanh…họ cần tìm thông tin để đáp ứng nhu cầu của mình, và họ
tìm đến báo mạng nhằm đáp ứng nhu cầu thông tin đó, ngoài ra loại công chúng
này còn có thể là những người chủ động tiếp nhận thông tin từ báo mạng điện tử
như những người học báo, làm báo hay nghiên cứu về báo chí, họ tiếp nhận thông
tin trên báo mạng điện tử như một thói quen hằng ngày nhằm đáp ứng nhu cầu
thông tin cho mình cũng như học hỏi những kỹ năng nghề nghiệp
Câu 5: Phân tích đặc điểm của nhóm công chúng truyền thông hiện đại trong
kỷ nguyên kỹ thuật số?
Cùng với sự phát triển của các loại hình phương tiện truyền thông đại chúng mới
ứng dụng công nghệ hiện đại, công chúng truyền thông đại chúng cũng có những
đặc điểm mới, tương đối khác biệt so với những quan niệm truyền thống về công
chúng truyền thông đại chúng.
Công chúng TTÐC hiện đại -
Phi đại chúng hóa: là một xu thế, một biểu hiện chủ yếu trong quá trình
phát triển, bùng nổ truyền thông nói chung. Con người càng sống trong một xã
hội văn minh hiện đại thì nhu cầu được thông tin càng đa dạng, phong phú, nhiều
vẻ nhiều tầng, nhiều chiều. Sự đa dạng hóa thông tin dẫn đến sự tồn tại của các
loại hình truyền thông đại chúng. Công chúng được tự do lựa chọn nội dung và
hình thức thông tin. Công chúng không còn là đối tượng chịu tác động của TTÐC.
Họ đã trở thành đối tượng phục vụ của TTÐC, là người tiêu thụ, những khách
hàng khó tính muốn lựa chọn “sản phẩm truyền thông” theo nhu cầu, sở thích,
mối quan tâm của mình. chủ động hơn trong việc chọn thời điểm tiếp nhận sản
phẩm truyền thông. Công chúng có thể dễ dàng xem hoặc nghe một chương trình
truyền hình, phát thanh được phát trên mạng từ buổi sáng vào lúc chiều muộn,
tra cứu lại loạt bài đăng tải liên tục trên báo trực tuyến trong vòng một tháng hoặc
tranh thủ đọc tin trên điện thoại di động công nghệ 3G ngay khi đi xe buýt…
thông tin nhiều chiều, thông tin sâu cho từng đối tượng, cho từng nhóm nhỏ. - Ðề
cao, khẳng định “cái tôi”: một trong những đặc tính của công chúng truyền
thông hiện đại mà đại bộ phận là công chúng trẻ năng động. Công chúng TTHD
có cơ hội để bày tỏ chính kiến, thể hiện quan điểm của mình biểu hiện qua việc lOMoAR cPSD| 60851861
công chúng hoàn tự do đăng tải thông tin trên các nền tảng, các trang mạng, bài
báo, được bình luận công khai về một vấn đề nào đó, bày tỏ sự đồng thuận hoặc
không đồng thuận với các vấn đề trong xã hội. -
Bao gồm nhiều giới và tầng lớp nhưng đã có một số đặc điểm tương
đồng: công chúng TTHD luôn luôn đa dạng, từ độ tuổi, nghề nghiệp, đến trình
độ học vấn, tuy nhiên họ đều đề cao tính chính xác, khách quan và cân bằng từ
các nội dung thông tin…. -
Tập hợp thành nhóm trong một thế giới “ảo”: rất nhiều các nhóm được
hình thành dựa trên nhu cầu tìm kiếm thông tin, sở thích giống nhau. Họ hoạt
động, tương tác với nhau trên một không gian ảo, dù có thể không biết mặt, không biết tên…
VD: Trang tin tức về làm đẹp, sẽ tập hợp một nhóm những người thích làm đẹp,
làm trong lĩnh vực làm đẹp; Các Group trên nền tảng FB như Hội Yêu bếp dành
cho những người có sở thích nấu nướng, decor thiết kế gian bếp.., Gr Tâm sự con
sen - những người cùng quan tâm về lĩnh vực content…, những fanpage hóng biến như BEATvn…. -
Tuy hình thức tổ chức cũng chỉ là tương đối trong một thế giới ảo nhưng
cókhả năng tương tác cao. Với một nội dung được chia sẻ, ….công chúng cũng
có xu hướng tham gia nhiều hơn hoạt động đồng sáng tạo các sản phẩm truyền
thông. Họ mong muốn muốn được chủ động cung cấp thông tin cho các các cơ
quan báo chí, hoặc vận dụng phương thức truyền thông liên cá nhân (chia sẻ, phát tán thông tin) -
Mức độ ý thức chung tương đối cao nhưng không kéo dài và thường bị
chiphối bởi tính cá nhân. Đánh giá nội dung thông tin, … -
Chủ động lựa chọn thông tin và phương tiện truyền thông: công chúng
hoàn toàn có thể chủ động tiếp cận những loại thông tin phù hợp nhất với mình,
có thể bỏ qua những thông tin không cần thiết và cũng chủ động lựa chọn phương
tiện truyền thông để có thế tiếp nhận thông tin một cách dễ hiểu nhất, nhớ được lâu nhất.
VD: cùng một loại thông tin như truyện, các em thiếu nhi có thể lựa chọn đọc
truyện tranh hoặc xem phim hoạt hình…. …… -
Tiếp nhận, phản hồi và phát tán thông tin…Với sự hỗ trợ của công nghệ
số, truyền thông internet với tính tương tác cao và phi định kỳ là sự nối dài cánh
tay cho công chúng, giúp họ nắm bắt thế giới truyền thông, đặc biệt là thông qua
hoạt động phản hồi và phát tán thông tin.
VD: Trong thời điểm 2020, 2021, đại dịch covid diễn biến vô cùng cùng phức
tạp, hàng loạt các bài viết về diễn biến, hậu quả, cũng như những phương pháp lOMoAR cPSD| 60851861
phòng ngừa dịch bệnh, công văn hỏa tốc của các cấp địa phương cũng đã nhận
được hàng trăm, hàng nghìn người phản hồi sau các bài viết, đặc biệt các báo trực
tuyến, mạng xã hội… cùng các lượt like share…
Công chúng phát tán thông tin có thể theo nhiều cách, bởi chính họ cũng đóng
vai trò là những người sản xuất nội dung. Xuất phát từ việc tiếp cận công nghệ
nhanh, khả năng nắm bắt và tạo ra xu hướng mới, có khao khát làm giàu nhanh
chóng, dễ dàng. Từ đó các Youtuber, vlogger, live-streamer lần lượt ra đời theo cấp số nhân.
Đứng trước bối cảnh kỷ nguyên số, truyền thông ngày càng trở nên đa dạng và
cởi mơ. Công chúng truyền thông hiện đại ,, ….
Câu 6: Tác động của văn hóa MXH tới đời sống của công chúng Việt Nam
hiện nay? Liên hệ thực tiễn? •
Mạng xã hội là gì? Mạng xã hội là một nền tảng trực tuyến với các mô
hình, tính năng, cách sử dụng khác nhau, giúp mọi người dễ dàng truy cập
và kết nối. Đây là nơi mọi người có thể giao lưu, gặp gỡ, chia sẻ thông tin,
hình ảnh, âm thanh hay xây dựng những mối quan hệ dựa trên điểm chung
như sở thích, nghề nghiệp,...
Hiện nay, mọi người đều có thể dễ dàng truy cập vào mạng xã hội thông
qua các thiết bị điện tử như máy tính, điện thoại, ipad,...
Văn hóa mạng xã hội (MXH) là gì? Văn hóa mạng là một khái niệm có
nội hàm rộng, khái quát lại là tất cả những biểu hiện của con người tham
gia vào cộng đồng mạng Internet và văn hóa được thể hiện trên mạng
Internet. Cụ thể, văn hóa mạng là thái độ, hành vi ứng xử đúng mực đối
với Internet, biết khai thác, sử dụng mạng trên cơ sở có kiến thức, hiểu
biết, tận dụng và khai thác tối đa những yếu tố tích cực, lành mạnh trên
mạng để góp phần nâng cao tri thức và xây dựng, hoàn thiện nhân cách bản
thân, đồng thời biết tự phòng ngừa, tiết chế, đề kháng với những mặt trái,
tiêu cực từ Internet. Văn hóa mạng là hệ thống những sự thể hiện, tương
tác và cách thức ứng xử của con người trong không gian của Internet, mà
biểu hiện cụ thể nhất là ở mạng xã hội. •
Tác động của văn hóa MXH tới đời sống của công chúng VN hiện nay • Tích cực •
Cung cấp cho công chúng thông nhanh chóng và miễn phí: Có thể nói mạng
xã hội là một kho tàng thông tin và kiến thức khổng lồ. Nó giúp chúng ta
dễ dàng tìm kiếm thông tin một cách nhanh chóng và mang đến cho chúng
ta những thông tin đa dạng, phong phú. •
Kết nối công chúng với nhau (người thân, bạn bè): văn hóa MXH tạo nên
tính gắn kết trong công chúng Kết bạn trên mạng xã hội có thể giúp ta làm
quen, kết nối với tất cả mọi người ở khắp mọi nơi trên thế giới. Hay có thể lOMoAR cPSD| 60851861
nói mạng xã hội đã xóa bỏ rào cản về vị trí địa lý để giúp con người sát gần
nhau hơn, từ đó có thể xây dựng mối quan hệ tốt đẹp hoặc hợp tác với nhau về nhiều mặt. •
Giúp công chúng học hỏi kiến thức và kỹ năng mới: Bởi mạng xã hội là
một kho tàng thông tin và kiến thức, chúng ta có thể tìm hiểu và nắm bắt,
từ đó sẽ học hỏi và trau dồi thêm được nhiều kiến thức mới mẻ, giúp chúng
ta tự hoàn thiện bản thân mình mỗi ngày. •
VH mạng giúp công chúng có thể dễ dàng Trao đổi thông tin thay cho
cách truyền thống: Nếu trước kia chúng ta chỉ biết được thông tin qua báo
đài, thư từ, thì ngày nay chúng ta có thể trao đổi thông tin qua thư điện tử,
hay cập nhật những thông tin mới nhất qua các bài đăng trên mạng xã hội •
Tác động đến việc Kinh doanh/phát triển nghề nghiệp (,,.)
Kinh doanh trên các nền tảng mạng xã hội hay còn thường được gọi là bán
hàng online đã trở nên phổ biến với chúng ta. Đây là một hình thức kinh
doanh tiềm năng bởi nó giúp bạn có thể tiết kiệm chi phí vận hành và dễ
dàng tìm kiếm cũng như tiếp cận khách hàng.
Ngoài ra MXH cũng là không gian giúp cho công chúng trở thành ngưới
sản xuất. VD: KOLs.., người chia sẻ… Thu hút quảng cáo của các nhãn hàng, thương hiệu.. •
Lan truyền rộng rãi những giá trị nhân văn tích cực trong cộng đồng Cổ vũ, động viên VD: Quang Linh VLOG
Mua đất, xây nhà, khoan giếng nước, giúp người dân phát triển nông nghiệp... đó
là một trong số nhiều công việc thiện nguyện mà Phạm Quang Linh đã và đang
làm tại đất nước Angola xa xôi.
Sau một thời gian làm xây dựng, Linh tích cóp được chút vốn và quyết định mở
xưởng làm đá lạnh ở một khu phố nhỏ bên bờ biển Luanda. Anh rủ Lindo về làm
cùng với nhiều người khác. Làm quản lý xưởng đá, trong thời gian rảnh, Linh đã
lên ý tưởng về việc lập một kênh Youtube ghi lại cuộc sống của mình và những người bạn tại Angola.
Kênh Youtube của Linh ban đầu chỉ mang tính giải trí, giới thiệu văn hóa Việt
Nam, những khoảnh khắc trêu đùa đồng nghiệp của mình. Sau một thời gian, khi
nhiều lần trao đổi, tâm sự với những người đồng nghiệp châu Phi, Linh dần nhận
thấy nhiều tâm tư trong mỗi người. Đều xuất thân từ gia đình nghèo khó nên
những người bạn châu Phi của Linh đều có chung mong muốn có được một cuộc sống tốt đẹp hơn.
Linh bắt đầu sự giúp đỡ của mình bằng cách thêm tiền cho đồng nghiệp gửi về
quê, mua cho họ một chiếc điện thoại, một bộ quần áo mới, về quê của từng đồng lOMoAR cPSD| 60851861
nghiệp để giúp cả xóm làng... Dần dà, Linh nghĩ đến việc phải tìm cách giúp đỡ
thêm nhiều người nghèo ở Angola, bởi đi đến đâu Linh cũng nhìn thấy những
hoàn cảnh cần giúp đỡ.
Có thêm vốn từ xưởng đá, Linh mở cửa hàng bán giày trên mạng. Những hình
ảnh trên hai kênh YouTube: Quang Linh Vlogs, Ẩm thực châu Phi dần thu hút
lượng lớn người xem, được bật kiếm tiền. Từng đó thu nhập chưa nhiều nhưng
đủ để chàng trai trẻ quyết định chọn một con đường đi hoàn toàn mới, lạ lẫm ở
đất nước nghèo của châu Phi. Đó là hành trình vừa làm “YouTuber”, vừa kiếm
tiền qua kinh doanh để thực hiện những điều có ích cho cộng đồng bản địa. Quang
Linh cùng đồng đội thường xuyên tổ chức nấu những món ăn thuần Việt như bún
riêu cua, thịt gà xào sả ớt, nem rán... cho người dân và đặc biệt là trẻ em tại
Bailundo. Đây là những trải nghiệm mà người dân ở đó chưa bao giờ có. Không
chỉ dừng lại ở làm đồ ăn, khi thấy vùng quê này không có nước sạch để sử dụng,
“Team châu Phi” của Linh đã khoan giếng nước ngầm. Linh đã quyết định bỏ
tiền, thuê thợ ở Luanda (cách làng Sanzana khoảng 200km) đến khoan tìm nước
ngọt. Và chỉ sau ba giờ, giấc mơ có nước sạch lần đầu trong đời đã thành hiện
thực trong sự ngỡ ngàng của những người dân.
Hành trình của QL và team Châu Phi giúp đỡ cộng đồng vẫn tiếp tục rộng mở….
Có thể nói những video, hình ảnh, bài viết được đăng tải trên các nền tảng MXH
của QL đã có tác động to lớn tới công chúng, khơi dậy được tinh thần đoàn kết,
lòng yêu thương giữa con người với con người. Công chúng thấy được 1 cuộc
sống còn quá nhiều khó khăn ở một vùng đất khác, họ sẽ thêm trận trọng cuộc
sống của mình hơn bao giờ hết.
Bằng chứng có thể thấy, những bình luận tích cực, động viên trên kênh của anh,
sự ủng hộ nhiệt tình từ fan, bằng lời nói hành động, mua sản phẩm mà team bán
ra để góp phần quyên góp ủng hộ những hoạt động cộng đồng của QL. Công
chúng MXH luôn cảm thấy trân trọng, biết ơn và tự hào vì 1 chàng trai trẻ Việt Nam như vậy. • Tiêu cực •
Văn hóa MXH đem đến những tác động tiêu cực, thiếu chuẩn mực trong
công chúng MXH: không tôn trọng người khác, thái độ phán xét thiếu tế
nhị, nói xấu, kéo bè cánh nhằm hạ thấp danh dự, nhân phẩm của người khác. •
Kiểm soát thông tin khó khăn vì tham gia vào quá nhiều gr, kết bạn với quá
nhiều người. Trước khi kết bạn với những người mới, cần tìm hiểu một cách kỹ lưỡng. •
Thiếu suy nghĩ về những gì nói và đăng trên mạng. Không có sự tìm hiểu
kỹ các nguồn thông tin để kiểm chứng, “tay nhanh hơn não” đưa ra những
nhận xét, bình luận vội vàng, không đúng hoặc ác ý. Điều này dẫn đến
nhiều vụ việc đau lòng đã xảy ra, đặc biệt với những người nổi tiếng: VD:
Sulli là một ví dụ điển hình của nạn nhân bạo lực mạng. Nữ diễn viên Hàn
Quốc tự sát này thường xuyên nhận được nhiều bình luận tiêu cực trên lOMoAR cPSD| 60851861
mạng xã hội như: "bệnh hoạn", "thác loạn", "ngu xuẩn", "vô học"… Ngày
14/10/2019, truyền thông Hàn Quốc đồng loạt đưa tin nữ ca sĩ Sulli Choi
(Choi Jin Ri) đã chết tại nhà riêng của mình. Vậy Sulli tự sát bằng cách
nào? Quản lý của Sulli, cũng là người phát hiện vụ việc, xác nhận với báo
chí Hàn Quốc rằng Sulli tự vẫn trong tư thế treo cổ bằng một sợi dây đèn.
Theo truyền thông Hàn Quốc, Sulli qua đời ở tuổi
25 sau một thời gian dài chống chọi với bệnh trầm cảm kéo dài. Đến khi
cô ra đi, công chúng mới ngừng chỉ trích về tình cảm, lối sống mà nữ ca sĩ
đã lựa chọn và họ không ngờ rằng chính mình đã đẩy một cô gái xinh đẹp
đến bước đường cùng. •
Đưa hình ảnh không phù hợp lên mạng, hình ảnh hở hang, mang tính khiêu
dâm hoặc bạo lực, ảnh selfie diễn ra ở những nơi không phù hợp (đám tang,
tai nạn giao thông…). Chính những điều này đã tiếp tay cho kẻ xấu sử dụng
những bức ảnh cho những mục đích không tốt đẹp. Trước khi đăng tải
những bức ảnh và các câu chuyện của bạn bè cần có lời xin phép và được sự đồng ý của họ. •
Đánh mất bản sắc văn hóa ứng xử của dân tộc, không giữ gìn sự trong sáng
của tiếng Việt khi giao tiếp trên MXH. dùng từ ngữ tục tĩu hoặc từ lạ không
có trong từ điển tiếng Việt, tiếng lóng, từ viết tắt hoặc ngôn ngữ pha tạp. •
Xúc phạm nghiêm trọng danh dự, uy tín, nhân phẩm của người khác; thông
tin bịa đặt, sai sự thật xâm phạm danh dự, uy tín, nhân phẩm hoặc gây thiệt
hại đến quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân khác; hoạt
động mại dâm, tệ nạn xã hội, mua bán người; đăng tải thông tin dâm ô, đồi
trụy, tội ác; phá hoại thuần phong, mỹ tục của dân tộc, đạo đức xã hội, sức
khỏe của cộng đồng(5)… VD: Nờ Ô NÔ
Gần đây trên MXH tiktok xuất hiện clip của một tiktoker với tài khoản là “Nờ ô
nô” có hơn 600.000 người theo dõi đã vấp những phản ứng dữ dội từ cộng đồng
mạng. Cụ thể, trong clip “Người nghèo ăn gì Nờ Ô Nô cho ăn đó” thuộc series
“Một ngày tử tế”, nam TikToker tiếp cận một bà cụ và cho biết sẽ mua tặng món bà thích ăn.
Đáng nói, TikToker này có những phát ngôn với cụ bà như “Hello bà già nghèo
khổ giữa trời đông cô đơn”, “Nghèo mà còn chê đồ ăn nữa, vậy thôi khỏi ăn. Giờ
hỏi lại có ăn hay không?”, “Phở rẻ vậy mà bà không có tiền mua ăn nữa hả?” bị
phần lớn cho mang tính khinh thường, không tôn trọng người lớn tuổi, chàng trai
đang cố tình dùng "content bẩn", lợi dụng hoàn cảnh khó khăn của người khác để câu view. lOMoAR cPSD| 60851861
TikToker này thường gắn với biệt danh “Thánh review” vì thành tích “ăn đâu chê
đó”. Trong các clip được đăng tải trên mạng, Nờ Ô NÔ thường có cách nói chuyện
cộc lốc, thô lỗ với nhiều lời lẽ, hành động sỗ sàng.
⇒ Sau khi clip được đăng tải đã nhận được phản ứng trái chiều từ cộng đồng
mạng, nhiều diễn đàn mạng đã kêu gọi tẩy chay TikToker này sau màn câu tương
tác bất chấp, không suy nghĩ đến cảm xúc của người khác đặc biệt là người lớn
tuổi. Không chỉ dân mạng, nhiều nghệ sĩ đã phải lên tiếng, thể hiện rõ với hành
động xấu của TikToker kia.
⇒ Hành động thiếu nhận thức, không tôn trọng người lớn tuổi → không phù hợp
với thuần phong mỹ tục. Bản thân tiktoker này tham gia góp phần xây dựng
MXH, nhưng lại có những hành vi sai lệch, lợi dụng MXH để kiếm tiền. Đáng
nói đứng sau video chắc hẳn sẽ có ít nhất 1 người quay. Vậy mà vẫn để hành động
đó diễn ra. Và video còn nhận được hàng trăm tim đồng tình? Là đồng tình hay lỡ tay nhấn?
MXH cần đến sự văn minh, nhất là những người có sức ảnh hưởng. Họ có thể
hoàn toàn kiếm tiền trên MXH nhưng phải “chuẩn”, phải phù hợp.
⇒ ảnh hưởng xấu đến những người cùng làm nội dung sáng tạo.creator (người
sáng tạo) mang tư tưởng đi lên từ content xấu khi khán giả nhắc tới họ khán giả
cũng sẽ chỉ nhớ về content xấu mà họ bị lên án cho dù họ có tài năng gì đi nữa.
Dù hán giả bây giờ đã biết chọn lựa và những người làm content xấu chắc chắn
sẽ bị đào thải nhanh. Và điều này cũng ảnh hưởng đến các bạn làm creator tích
cực vì dễ bị mọi người đánh đồng
→ chính hình động này làm xấu đi văn hóa mạng xh, khiến công chúng phải đấu
tranh và đôi khi là những lời lẽ thô tục
⇒ MXH thực sự là một bộ phận quan trọng trong “hệ sinh thái mới”, mang
đến cho con người những lợi ích không hề nhỏ. Tuy nhiên, việc sử dụng MXH
cũng ẩn chứa những mặt trái tạo nên những nguy cơ biến đổi văn hóa nói
chung, văn hóa ứng xử trên MXH nói riêng. VÌ thế để hạn chế tốt nhất những
tiêu cực, phải xây dựng một văn hóa MXH thật sự lành mạnh, văn minh, tôn trọng lẫn nhau.
Câu 7: Khái niệm công chúng truyền thông? Cách phân loại công chúng theo
quan điểm của Denis Mcquail?
CCTT là những người đc sản phẩm TT tác động hoặc hướng vào để tác động .
CC phát thanh, truyền hình, cc qcao, pr… •
Có thể là cộng đồng giới hạn nhỏ bé như làng xã, tổ chức hội nhóm hoặc
giới hạn lớn pvi Qgia, QT •
Có CC tiềm năng và CC thực tế; trực tiếp gián tiếp.
⇒ CC có vai trò vô cùng quan trọng