Đề số 04: Phân tích đặc điểm quyết định hành chính; từ đó phân biệt Quyết định hành chính với nguồn của Luật hành chính. Nêu ví dụ cụ thể về quyết định hành chính và nguồn của Luật hành chính môn Luật hành chính | Trường đại học Mở Hà Nội

lOMoAR cPSD| 48704538
BÀI KIỂM TRA TỰ LUẬN 01
HỌC PHẦN: LUẬT HÀNH CHÍNH VIỆT NAM
Đề số 04: Phân tích đặc điểm quyết định hành chính; từ đó phân biệt Quyết định hành
chính với nguồn của Luật hành chính. Nêu ví dụ cụ thể về quyết định hành chính và
nguồn của Luật hành chính. BÀI LÀM
1. Quyết định hành chính là gì, đặc điểm của quyết định hành chính.
Quyền lực nhà nước được thực hiện chủ yếu thông qua hoạt động của bộ máy
nhà nước trên các lĩnh vực lập pháp, hành pháp và tư pháp. Một trong những biểu hiện
của việc thực hiện quyền lực nhà nước là ra các quyết định pháp luật, bao gồm những
quyết định của cơ quan lập pháp, hành pháp và tư pháp. Trong đó, quyết định hành
pháp có thể xem là quyết định hành chính bởi lẽ những quyết định này là của chủ thể
quản lý hành chính nhà nước trong hệ thống cơ quan hành pháp.
Trên thực tế có nhiều quan điểm về định nghĩa của quyết định hành chính,
nhưng trên những cơ sở đó, ta có thể định nghĩa về quyết định hành chính như sau: 1 lOMoAR cPSD| 48704538
Quyết định hành chính là một dạng quyết định của pháp luật, là kết quả sự
thể hiện ý chí quyền lực của nhà nước thông qua những hành vi của các chủ thể
được thực hiện quyền hành pháp trong hệ thống các cơ quan hành chính nhà nước
tiến hành theo một trình tự dưới những hình thức nhất định theo quy định pháp
luật, nhằm đưa ra những chủ trương, biện pháp, đặt ra các quy tắc xử sự hoặc áp
dụng những quy tắc đó giải quyết công việc cụ thể trong đời sống xã hội nhằm thực
hiện chức năng quản lý hành chính nhà nước.
Đặc điểm của quyết định hành chính
Là một dạng của quyết định pháp luật vì vậy quyết định hành chính có những
đặc điểm chung và riêng sau:
- Về đặc điểm chung: Quyết định hành chính mang tính quyền lực nhà nước và tính pháp lý.
+ Việc thực hiện quyền lực nhà nước thường thể hiện dưới hình thức là những
quyết định bằng văn bản, trong số những quyết định thành văn đó thì những quyết
định do các chủ thể quản lý hành chính ban hành rất nhiều. Tính quyền lực nhà
nước trước hết thể hiện ở ngay hình thức của những quyết định, bởi lẽ theo quy
định của pháp luật thì chỉ có cơ quan nhà nước mới được đơn phương ra các quyết
định pháp luật xuất phát từ những lợi ích chung. Tính quyền lực, đơn phương của
quyết định hành chính còn thể hiện rõ ở nội dung và mục đích của quyết định. Để
thực thi quyền hành pháp trên cơ sở luật và để thi hành luật, quyết định hành chính
luôn thể hiện tính mệnh lệnh rất cao, chính vì vậy tính quyền lực nhà nước còn thể
hiện ở tính đảm bảo thi hành của quyết định, về nguyên tắc, tất cả quyết định đều
phải được thi hành, kể cả khi có sự phản kháng từ phía đối tượng quản lý.
+ Tiếp đến là tính pháp lí của quyết định. Quyết định hành chính như trên đã
trình bày là kết quả của sự thể hiện ý chí nhà nước. Do vậy, các quyết định do Nhà
nước ban hành đều có những giá trị về mặt pháp lí. Trước hết, quyết định hành
chính xuất hiện đã tác động ngay đến cơ chế điều chỉnh pháp luật, quyết định hành 2 lOMoAR cPSD| 48704538
chính có thể đưa ra những biện pháp hoặc những chủ trương lớn trong lĩnh vực
quản lý hành chính. Mặt khác, tính pháp lí của quyết định hành chính còn thể hiện ở
việc làm xuất hiện quy phạm pháp luật, thay thế hoặc huỷ bỏ quy phạm pháp luật
hoặc làm phát sinh, thay đổi hoặc chấm dứt một quan hệ pháp luật cụ thể. - Về đặc điểm riêng:
+ Thứ nhất, đó là tính dưới luật: Xuất phát từ vị trí là cơ quan chấp hành của cơ
quan quyền lực nhà nước (chấp hành các quy định của hiến pháp và luật), nên các
quyết định hành chính do các chủ thể có thẩm quyền trong hệ thống hành chính nhà
nước ban hành là những văn bản dưới luật nhằm thi hành luật.
+ Thứ hai, quyết định hành chính là những quyết định được nhiều chủ thể trong
hệ thống cơ quan hành chính nhà nước ban hành, đó là những chủ thể ở trung ương,
địa phương, những chủ thể có thẩm quyền chung cũng như những chủ thể có thẩm quyền chuyên môn...
+Thứ ba, quyết định hành chính có những mục đích và nội dung rất phong phú,
xuất phát từ những đặc điểm của hoạt động quản lý hành chính nhà nước. Ngoài ra
quyết định hành chính là những quyết định mà về mặt hình thức có những tên gọi
khác nhau theo quy định của pháp luật như nghị quyết, nghị định, quyết định, chỉ thị, thông tư.
2. Phân biệt Quyết định hành chính với nguồn của Luật hành chính.
Nguồn của Luật hành chính
Nguồn của Luật hành chính là những văn bản quy phạm pháp luật do cơ quan nhà
nước có thẩm quyền ban hành theo thủ tục và dưới những hình thức nhất định, có nội
dung là các quy phạm pháp luật hành chính, có hiệu lực bắt buộc thi hành đối với các
đối tượng có liên quan và được bảo đảm thực hiện bằng cưỡng chế nhà nước. 3 lOMoAR cPSD| 48704538
Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật quy định: "Văn bản quy phạm pháp luật
là văn bản có chứa đựng quy phạm pháp luật, được ban hành theo đúng thẩm quyền,
hình thức, trình tự, thủ tục quy định trong luật này".
Như vậy, nguồn của Luật Hành chính không phải là tất cả các văn bản quy phạm
pháp luật mà chỉ bao gồm những văn bản quy phạm pháp luật có các quy phạm pháp
luật hành chính, đó là những quy phạm pháp luật được ban hành để điều chỉnh các
quan hệ xã hội phát sinh trong hoạt động quản lý hành chính nhà nước.
Từ những điều đã phân tích ở trên cho thấy Luật Hành chính có hệ thống nguồn khá
đa dạng và phong phú. Nếu xem xét kỹ hơn thì điều đó có nghĩa là không có cơ quan
chuyên ban hành chỉ riêng các văn bản quy phạm pháp luật hành chính. Chúng được ban
hành bởi nhiều cơ quan khác nhau, có chức năng và nhiệm vụ khác nhau, ở những cấp
khác nhau. Tuy nhiên, những văn bản quy phạm pháp luật hành chính đều xuất phát từ
một nguồn - đó là luật hiến pháp
Phân biệt Quyết định hành chính với nguồn của Luật hành chính.
- Xét về mục đích ban hành:
+ Quyết định hành chính nhằm giải quyết công việc của chủ thể quản lý hành chính
trước một tình huống đang đặt ra, là sự phản ứng của chủ thể quản lý hành chính
Nhà nước trước một tình huống đòi hỏi phải có sự giải quyết của Nhà nước theo
thẩm quyền do luật định.( VD: Quyết định của chủ tịch tỉnh về việc điều chuyển
công tác đối với cán bộ X thuộc thẩm quyền)
+ Nguồn của Luật hành chính là những văn bản quy phạm pháp luật do cơ quan
nhà nước có thẩm quyền ban hành theo thủ tục và dưới những hình thức nhất định,
nhằm điều chỉnh các quan hệ xã hội trong từng lĩnh vực cụ thể.( VD: Quyết định
của UBND tỉnh về việc ban hành Chương trình cải cách hành chính tỉnh)
- Xét về đặc điểm, tính chất: 4 lOMoAR cPSD| 48704538 Giống nhau:
Cả Quyết định hành chính và Nguồn của Luật hành chính đều mang tính
quyềnlực nhà nước và tính pháp lý, đều được ban hành từ nhiều cơ quan trong
bộ máy nhà nước, với nhiều tên gọi khác nhau và có mục đích và nội dung
phong phú liên quan đến mọi mặt của xã hội. Khác nhau:
Quyết định hành chính có tính dưới luật, được ban hành để thi hành luật. Trong
khi đó, Nguồn của Luật Hành Chính có tính quy phạm và là cơ sở để ra Quyết định hành chính.
- Ví dụ: Quyết định của UBND tỉnh X về việc ban hành Chương trình cải cách
hành chính tỉnh X dựa trên Nghị quyết số 76/NQ-CP về việc Ban hành chương
trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2021 – 2030. Kết Luận:
Quyết định hành chính là một dạng quyết định của pháp luật, là kết quả sự thể
hiện ý chí quyền lực của nhà nước thông qua những hành vi của các chủ thể được phép
thực hiện quyền hành pháp trong hệ thống các cơ quan hành chính nhà nước theo quy
định pháp luật. Các Quyết định hành chính được ban hành dựa trên cơ sở Nguồn của
Luật Hành chính nhằm đưa ra những chủ trương, biện pháp, đặt ra các quy tắc xử sự
hoặc áp dụng những quy tắc đó giải quyết công việc cụ thể trong đời sống xã hội nhằm
thực hiện chức năng quản lý hành chính nhà nước. 5