Giải Khoa học tự nhiên 8 bài 32: Hệ tiêu hóa ở người | Chân trời sáng tạo

Giải Khoa học tự nhiên 8 CTST bài 32: Hệ tiêu hóa ở người bao gồm hướng dẫn giải chi tiết cho các câu hỏi trong sách giáo khoa Khoa học tự nhiên 8 kết nối tri thức, giúp các em củng cố kiến thức được học, luyện giải KHTN 8 hiệu quả

M đầu trang 142 Bài 32 KHTN lp 8:
Thức ăn nguồn cung cấp năng lượng các chất dinh dưỡng cần thiết
cho thsống. Thức ăn khi vào thể người đã được hệ tiêu hóa biến
đổi và hấp thụ như thế nào?
Trả lời:
Thức ăn khi vào thể người được htiêu hóa biến đổi và hấp thụ bằng
cách: Thức ăn di chuyển qua ống tiêu hóa, trải qua quá trình tiêu hóa
học (thức ăn được nghiền nhỏ) tiêu hóa hóa học (thức ăn được biến đổi
nhờ sự xúc tác của enzyme) để tạo thành các chất dinh dưỡng thể
thhấp thụ được. Phần lớn chất dinh dưỡng đã được hấp thụ qua thành
ruột non. Phần còn lại của thức ăn sau khi trải qua quá trình hấp thruột
non sẽ được chuyển xuống ruột già sẽ hấp thụ thêm một số chất dinh
dưỡng, chủ yếu hấp thụ lại nước. Sau đó, hoạt động của một số vi khuẩn
của ruột già pn giải những chất còn lại tạo thành phân và thải ra ngoài
nhờ nhu động của ruột già theo cơ chế phản xạ qua hu môn.
1. Cu to chc năng ca h tiêu hoá
Câu hỏi thảo luận 1 trang 142 KHTN lớp 8: Quan sát Hình 32.1, hãy:
1. Liệt các quan trong h tiêu hóa bằng cách hoàn thành bảng theo
mẫu sau:
Trả lời:
Hệ tiêu hóa người
Các quan thuộc ống tiêu hóa
Các quan thuộc tuyến tiêu hóa
Khoang miệng, hầu, thực quản, dạ dày,
ruột non, ruột già.
Tuyến nước bọt, tuyến vị, gan, túi mt,
tụy, tuyến ruột.
Câu hỏi thảo luận 2 trang 142 KHTN lớp 8: Quan sát Hình 32.1, hãy:
2. Trình bày sự phối hợp hoạt động của các quan trong hệ tiêu hóa để
thực hiện quá trình tiêu hóa thức ăn.
Trả lời:
Sự phối hợp hoạt động của các quan trong hệ tiêu hóa để thực hiện quá
trình tiêu hóa thức ăn:
- Thức ăn khi vào khoang miệng được tiêu hóa học nhhoạt động nhai,
nghiền của răng hoạt động đảo trộn ỡi. Tiêu a hóa học nh
enzyme amylase của tuyến nước bọt giúp biến đổi một phần tinh bột chín
trong thức ăn thành đường maltose.
- Hầu tham gia vào cử động nuốt chuyển thức ăn xuống thực quản, thực
quản đưa thức ăn từ hầu xuống dạ dày.
- Dạ dày co bóp giúp nghiền nát trộn lẫn thức ăn với dịch vị. Enzyme
pepsin của tuyến vị giúp biến đổi một phần protein trong thức ăn.
- Thức ăn từ dạ y được chuyển xuống chuyển xuống ruột non, tại đây
ba loại dịch dịch tụy, dịch mt dịch ruột chứa các enzyme giúp
biến đổi chất dinh dưỡng trong thức ăn thành những chất đơn giản mà cơ
thể hấp thụ được.
- Phần lớn các chất dinh dưỡng được hấp thụ qua thành ruột non, phần
thức ăn còn lại sau khi hấp thụ sẽ được chuyển xuống ruột già sẽ được
hấp thụ lại nước và một số muối khoáng; cô đặc chất bã, tạo phân và thải
ra ngoài thông qua hu môn.
Luyện tập trang 143 KHTN lớp 8: Vì sao khi nhai cơm lâu trong miệng
thường thấy ngọt?
Trả lời:
Khi nhai cơm lâu trong miệng thường thấy ngọt vì: Trong miệng khoang
miệng quá trình đảo trộn để thức ăn thấm đều nước bọt. trong nước
bọt chứa enzyme amylase giúp tiêu hóa một phần tinh bột trong cơm thành
đường maltose, loại đường này tác động vào các gai vị giác trên lưỡi cho
ta cảm giác ngọt.
2. Mt s bnh v đưng tiêu hoá cách phòng, chng
Câu hỏi thảo luận 3 trang 143 KHTN lớp 8: Cho biết thông tin về một
số bệnh liên quan đến đường tiêu hóa bằng cách hoàn thành bảng theo
mẫu sau:
Trả lời:
Bệnh
về
đường
tiêu
hóa
Nguyên nhân
Triệu chứng
Cách phòng, chống
Sâu
răng
Do vi khuẩn trong các
mảng m, thức ăn
Đau, buốt răng; răng
nhạy cảm; xuất hiện
Giữ vệ sinh răng miệng;
hạn chế ăn vặt nhất
thừa trong các k răng
phát triển và gây phá hủy
cấu trúc răng.
đốm nâu, đen ở răng
hoặc có lỗ hổng trên
răng,…
những thức ăn ngọt,
chứa nhiều đường (như
bánh, kẹo,...), đồ ăn
mùi nồng (như mắm
tôm) hoặc các loại nước
uống gas; khám răng
định kì;…
Viêm
dạ dày
cấp
Do nhiễm khuẩn; căng
thẳng quá độ; ăn không
đúng bữa, khẩu phần ăn
không hợp hoặc lạm
dụng các chất cồn,
thuốc kháng viêm,…
Chán ăn, chướng
bụng, đau bụng, k
tiêu,…
Duy tchế độ ăn uống
hợp tránh thức ăn
nhiều gia vị, dầu mỡ,
chua, cay, bổ sung các
thực phẩm lợi cho dạ
dày; ăn chín uống sôi;
chia nhỏ bữa ăn; hạn chế
uống bia rượu; nghỉ
ngơi, sinh hoạt điều độ;
giữ tinh thần thoải mái
để phòng, chống bệnh.
Tiêu
chảy
cấp
tính
Do ngộ độc thực phẩm,
nhiễm khuẩn đường ruột,
rối loạn vi sinh đường
ruột,…
Đầy bụng, tiêu chảy,
nôn, mệt mỏi,…
Vệ sinh nhân môi
trường sạch sẽ; đảm bảo
vệ sinh an toàn thực
phẩm, ăn chín uống
sôi;…
Táo
bón
Do chế độ ăn uống không
hợp (uống ít nước,
thiếu chất xơ, ăn nhiều
thực phẩm giàu chất
béo,…); do mắc các bệnh
lí như tắc nghẽn ống tiêu
hóa,…; sử dụng một số
loại thuốc như thuốc
chống trầm cảm, thuốc
kháng acid,…;…
Đại tiện khó,
chướng bụng, sờ
thấy bụng cứng, lâu
không thể đại
tiện,…
Cần chế độ ăn uống
hợp lí, bổ sung chất xơ;
vn động thích hợp;
tránh căng thẳng; không
nhịn đi đại tiện, tp thói
quen đi đại tiện vào một
khung giờ hàng ngày;…
Giun
sán
Do tiếp xúc với môi
trường chứa ấu trùng như
đi bộ chân đất, nhiễm ấu
trùng giun sán từ thú
cưng; vệ sinh nhân
kém như không rửa tay
trước khi ăn,…; thói
quen ăn thực phẩm sống,
không đảm bảo vệ
sinh;…
Đau bụng vùng rốn,
người gầy yếu,
thể nôn đi ngoài
ra giun, rối loạn tiêu
hóa đi phân lúc đặc
lúc lỏng, ngứa hu
môn về đêm nếu
nhiễm giun kim,
biểu hiện thiếu hụt
Vệ sinh môi trường sống
sạch sẽ; vệ sinh nhân
sạch sẽ; ăn chín uống
sôi; không dùng phân
chưa qua xử để bón
cây; tẩy giun định mỗi
6 tháng;…
vitamin khoáng
chất,…
Luyện tập trang 143 KHTN lớp 8: Liệt kê một số thói quen ăn uống
hoặc loại thức ăn có thể gây hại cho cơ thể
Trả lời:
- Một số thói quen ăn uống thể gây hại cho thể: bỏ bữa, ăn không
đúng giờ; ăn vội vàng, nhai không kĩ; tinh thần lúc ăn không được vui vẻ;
sau khi ăn không được nghỉ ngơi phải làm việc ngay; ăn ít rau xanh,
uống ít nước;…
- Một số loại thức ăn thể gây hại cho thể: thức ăn chứa nhiều đường;
đồ uống ga; thực phẩm chế biến sẵn nthịt hộp, trái cây đóng hộp,…;
thức ăn chứa nhiều chất béo chuyển hóa; thức ăn quá mặn như thịt muối,
dưa chua,…; đồ uống chứa nhiều caffeine như trà, phê,…; thức ăn ôi
thiu;…
Vận dụng trang 143 KHTN lớp 8: sao nhai sẽ giúp hệ tiêu hóa
hoạt động hiệu quả hơn?
Trả lời:
Nhai kĩ sẽ giúp hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả hơn vì:
- Nhai kĩ sẽ giúp thức ăn được nghiền nhỏ, các dịch tiêu hóa sẽ thấm được
nhiều hơn và giúp thức ăn tiêu hóa tốt hơn.
- Việc nhai cũng giúp đủ thời gian cho tinh bột trong thức ăn được
tiêu hóa một phần trước khi đi vào dạ dày.
- Nhai giúp phá vỡ được lớp vỏ cellulose của thức ăn như hạt, rau, củ,…
để hấp thụ các chất dinh dưỡng bên trong.
- Đồng thời, khi nhai, các động tác nhai của hàm sự bài tiết nước bọt
sẽ gửi xung động thần kinh lên bộ, từ đó kích thích hoạt động của dạ
dày, gan, tụy, ruột. Khi đó, quá trình tiêu hóa sẽ hiệu quả hơn.
| 1/7

Preview text:

Mở đầu trang 142 Bài 32 KHTN lớp 8:
Thức ăn là nguồn cung cấp năng lượng và các chất dinh dưỡng cần thiết
cho cơ thể sống. Thức ăn khi vào cơ thể người đã được hệ tiêu hóa biến
đổi và hấp thụ như thế nào? Trả lời:
Thức ăn khi vào cơ thể người được hệ tiêu hóa biến đổi và hấp thụ bằng
cách: Thức ăn di chuyển qua ống tiêu hóa, trải qua quá trình tiêu hóa cơ
học (thức ăn được nghiền nhỏ) và tiêu hóa hóa học (thức ăn được biến đổi
nhờ sự xúc tác của enzyme) để tạo thành các chất dinh dưỡng mà cơ thể
có thể hấp thụ được. Phần lớn chất dinh dưỡng đã được hấp thụ qua thành
ruột non. Phần còn lại của thức ăn sau khi trải qua quá trình hấp thụ ở ruột
non sẽ được chuyển xuống ruột già sẽ hấp thụ thêm một số chất dinh
dưỡng, chủ yếu hấp thụ lại nước. Sau đó, hoạt động của một số vi khuẩn
của ruột già phân giải những chất còn lại tạo thành phân và thải ra ngoài
nhờ nhu động của ruột già theo cơ chế phản xạ qua hậu môn.
1. Cấu tạo và chức năng của hệ tiêu hoá
Câu hỏi thảo luận 1 trang 142 KHTN lớp 8: Quan sát Hình 32.1, hãy:
1. Liệt kê các cơ quan trong hệ tiêu hóa bằng cách hoàn thành bảng theo mẫu sau: Trả lời:
Hệ tiêu hóa ở người
Các cơ quan thuộc ống tiêu hóa
Các cơ quan thuộc tuyến tiêu hóa
Khoang miệng, hầu, thực quản, dạ dày, Tuyến nước bọt, tuyến vị, gan, túi mật, ruột non, ruột già. tụy, tuyến ruột.
Câu hỏi thảo luận 2 trang 142 KHTN lớp 8: Quan sát Hình 32.1, hãy:
2. Trình bày sự phối hợp hoạt động của các cơ quan trong hệ tiêu hóa để
thực hiện quá trình tiêu hóa thức ăn. Trả lời:
Sự phối hợp hoạt động của các cơ quan trong hệ tiêu hóa để thực hiện quá trình tiêu hóa thức ăn:
- Thức ăn khi vào khoang miệng được tiêu hóa cơ học nhờ hoạt động nhai,
nghiền của răng và hoạt động đảo trộn ở lưỡi. Tiêu hóa hóa học nhờ
enzyme amylase của tuyến nước bọt giúp biến đổi một phần tinh bột chín
trong thức ăn thành đường maltose.
- Hầu tham gia vào cử động nuốt và chuyển thức ăn xuống thực quản, thực
quản đưa thức ăn từ hầu xuống dạ dày.
- Dạ dày co bóp giúp nghiền nát và trộn lẫn thức ăn với dịch vị. Enzyme
pepsin của tuyến vị giúp biến đổi một phần protein trong thức ăn.
- Thức ăn từ dạ dày được chuyển xuống chuyển xuống ruột non, tại đây
có ba loại dịch là dịch tụy, dịch mật và dịch ruột chứa các enzyme giúp
biến đổi chất dinh dưỡng trong thức ăn thành những chất đơn giản mà cơ thể hấp thụ được.
- Phần lớn các chất dinh dưỡng được hấp thụ qua thành ruột non, phần
thức ăn còn lại sau khi hấp thụ sẽ được chuyển xuống ruột già sẽ được
hấp thụ lại nước và một số muối khoáng; cô đặc chất bã, tạo phân và thải
ra ngoài thông qua hậu môn.
Luyện tập trang 143 KHTN lớp 8: Vì sao khi nhai cơm lâu trong miệng thường thấy ngọt? Trả lời:
Khi nhai cơm lâu trong miệng thường thấy ngọt vì: Trong miệng khoang
miệng có quá trình đảo trộn để thức ăn thấm đều nước bọt. Mà trong nước
bọt chứa enzyme amylase giúp tiêu hóa một phần tinh bột trong cơm thành
đường maltose, loại đường này tác động vào các gai vị giác trên lưỡi cho ta cảm giác ngọt.
2. Một số bệnh về đường tiêu hoá và cách phòng, chống
Câu hỏi thảo luận 3 trang 143 KHTN lớp 8: Cho biết thông tin về một
số bệnh liên quan đến đường tiêu hóa bằng cách hoàn thành bảng theo mẫu sau: Trả lời: Bệnh về
đường Nguyên nhân Triệu chứng Cách phòng, chống tiêu hóa Sâu
Do vi khuẩn trong các Đau, buốt răng; răng Giữ vệ sinh răng miệng; răng
mảng bám, thức ăn dư nhạy cảm; xuất hiện hạn chế ăn vặt nhất là
thừa trong các kẽ răng đốm nâu, đen ở răng những thức ăn ngọt,
phát triển và gây phá hủy hoặc có lỗ hổng trên chứa nhiều đường (như cấu trúc răng. răng,…
bánh, kẹo,...), đồ ăn có mùi nồng (như mắm
tôm) hoặc các loại nước uống có gas; khám răng định kì;…
Duy trì chế độ ăn uống
hợp lí tránh thức ăn có nhiều gia vị, dầu mỡ, Do nhiễm khuẩn; căng chua, cay, bổ sung các
thẳng quá độ; ăn không Viêm
Chán ăn, chướng thực phẩm có lợi cho dạ
đúng bữa, khẩu phần ăn dạ dày
bụng, đau bụng, khó dày; ăn chín uống sôi; không hợp lí hoặc lạm cấp tiêu,…
chia nhỏ bữa ăn; hạn chế dụng các chất có cồn, uống bia rượu; nghỉ thuốc kháng viêm,…
ngơi, sinh hoạt điều độ;
giữ tinh thần thoải mái để phòng, chống bệnh. Tiêu
Do ngộ độc thực phẩm, Vệ sinh cá nhân và môi chảy
nhiễm khuẩn đường ruột, Đầy bụng, tiêu chảy, trường sạch sẽ; đảm bảo cấp
rối loạn vi sinh đường nôn, mệt mỏi,… vệ sinh an toàn thực tính ruột,… phẩm, ăn chín uống sôi;…
Do chế độ ăn uống không
hợp lí (uống ít nước,
Cần có chế độ ăn uống
thiếu chất xơ, ăn nhiều Đại tiện khó, hợp lí, bổ sung chất xơ;
thực phẩm giàu chất chướng bụng, sờ vận động thích hợp; Táo
béo,…); do mắc các bệnh thấy bụng cứng, lâu tránh căng thẳng; không bón
lí như tắc nghẽn ống tiêu không thể đại nhịn đi đại tiện, tập thói
hóa,…; sử dụng một số tiện,…
quen đi đại tiện vào một loại thuốc như thuốc khung giờ hàng ngày;… chống trầm cảm, thuốc kháng acid,…;…
Do tiếp xúc với môi Đau bụng vùng rốn,
trường chứa ấu trùng như người gầy yếu, có Vệ sinh môi trường sống
đi bộ chân đất, nhiễm ấu thể nôn và đi ngoài sạch sẽ; vệ sinh cá nhân
trùng giun sán từ thú ra giun, rối loạn tiêu sạch sẽ; ăn chín uống Giun
cưng; vệ sinh cá nhân hóa đi phân lúc đặc sôi; không dùng phân sán
kém như không rửa tay lúc lỏng, ngứa hậu chưa qua xử lí để bón
trước khi ăn,…; thói môn về đêm nếu cây; tẩy giun định kì mỗi
quen ăn thực phẩm sống, nhiễm giun kim, có 6 tháng;…
không đảm bảo vệ biểu hiện thiếu hụt sinh;… vitamin và khoáng chất,…
Luyện tập trang 143 KHTN lớp 8: Liệt kê một số thói quen ăn uống
hoặc loại thức ăn có thể gây hại cho cơ thể Trả lời:
- Một số thói quen ăn uống có thể gây hại cho cơ thể: bỏ bữa, ăn không
đúng giờ; ăn vội vàng, nhai không kĩ; tinh thần lúc ăn không được vui vẻ;
sau khi ăn không được nghỉ ngơi mà phải làm việc ngay; ăn ít rau xanh, uống ít nước;…
- Một số loại thức ăn có thể gây hại cho cơ thể: thức ăn chứa nhiều đường;
đồ uống có ga; thực phẩm chế biến sẵn như thịt hộp, trái cây đóng hộp,…;
thức ăn chứa nhiều chất béo chuyển hóa; thức ăn quá mặn như thịt muối,
dưa chua,…; đồ uống chứa nhiều caffeine như trà, cà phê,…; thức ăn ôi thiu;…
Vận dụng trang 143 KHTN lớp 8: Vì sao nhai kĩ sẽ giúp hệ tiêu hóa
hoạt động hiệu quả hơn? Trả lời:
Nhai kĩ sẽ giúp hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả hơn vì:
- Nhai kĩ sẽ giúp thức ăn được nghiền nhỏ, các dịch tiêu hóa sẽ thấm được
nhiều hơn và giúp thức ăn tiêu hóa tốt hơn.
- Việc nhai kĩ cũng giúp có đủ thời gian cho tinh bột trong thức ăn được
tiêu hóa một phần trước khi đi vào dạ dày.
- Nhai kĩ giúp phá vỡ được lớp vỏ cellulose của thức ăn như hạt, rau, củ,…
để hấp thụ các chất dinh dưỡng bên trong.
- Đồng thời, khi nhai, các động tác nhai của hàm và sự bài tiết nước bọt
sẽ gửi xung động thần kinh lên nã bộ, từ đó kích thích hoạt động của dạ
dày, gan, tụy, ruột. Khi đó, quá trình tiêu hóa sẽ hiệu quả hơn.