Giám Sát Hải Quan và Nạn Rút Ruột Container | Môn Nghiệp vụ hải quan - Đại học Kinh Tế Quốc Dân

lOMoAR cPSD| 59691467
CASE STUDY: GIÁM SÁT HẢI QUAN
1. NẠN RÚT RUỘT CONTAINER
Nghĩa tích cực: Rút ruột hàng tại cảng là một trong những phương án được nhiều
nhà nhập khẩu lựa chọn để lấy hàng về khi gặp một số vấn đề về việc dỡ hàng xuống
tại kho như: Kho không có không gian để có thể cho xe container vào tận nơi; Kho
không có thiết bị để rút hàng khỏi container. Một số hàng thường sử dụng phương án
này như: thép cuộn, máy móc, thiết bị; Một công hàng nhưng được chia ra giao nhiều
địa điểm khác nhau. Thế nên, người nhận hàng cần phải lấy hàng và rút ruột hàng từ
trong container và sẽ sang qua xe tải nhỏ hơn.
Nghĩa tiêu cực: Lợi dụng nhiều mặt hàng phải rút ruột nhiều người đã có hành
vi tráo đổi, trộm cắp hàng hoá. Để tráo, cướp hàng hóa trên container đã được niêm
phong bởi hãng tàu và hải quan, các tên cướp dùng nhiều thủ đoạn. Cụ thể là làm giả
niêm phong hãng tàu, móc nối với cán bộ hải quan để nhận niêm phong hải quan thay
vì cán bộ trực tiếp dán niêm phong vào container hàng hóa quá cảnh. Sau đó họ còn cắt
cửa container để tráo hàng, sau đó hàn và sơn lại container. Ngay cả trường hợp các
công ty vận tải có gắn thiết bị hộp đen định vị để ghi nhận lộ trình, thời gian, vận tốc
các xe đầu kéo container, những thành phần xấu vẫn dừng xe lại, sau đó tách xe đầu kéo
khỏi thùng container và dùng xe đầu kéo khác kéo thùng container trên đến nơi vắng rút
ruột rồi chở container trên về gắn như cũ, nên khó xác định vị trí trộm và tìm nhân
chứng. Từ chuyện mất hàng, thiếu hàng khi giao cho đối tác đã nảy sinh ra nhiều tranh
chấp thương mại khác. Và hậu quả là, không chỉ bị thiệt hại về kinh tế, các doanh nghiệp
còn bị mất uy tín với bạn hàng… Ví dụ thực tế:
- Theo hồ sơ, sáng 15-1-2017, lực lượng chức năng bắt quả tang tại Doanh nghiệp
tư nhân An Thái (trên quốc lộ 13, phường Vĩnh Phú, thị xã Thuận An, Bình
Dương), phát hiện bị cáo Vũ và Cường có hành vi buôn lậu.
- Mở rộng điều tra khám xét bốn kho hàng liên quan, công an thu giữ được nhiều
loại hàng hóa không có thủ tục hợp pháp như điện máy, điện tử, thực phẩm, rượu,
vải với giá trị được xác định là 14,6 tỉ đồng. Ngoài ra, công an còn thu giữ được
nhiều công cụ, phương tiện, tài liệu liên quan đến việc phạm tội.
- Tại cơ quan điều tra, hai bị cáo khai nhận giúp sức cho Nguyễn Bảo Quân (đã
khởi tố, hiện bỏ trốn, bị truy nã) điều hành đường dây buôn lậu đưa hàng hóa các
nước vào Việt Nam thông qua hình thức quá cảnh. Sau đó, các bị cáo tráo đổi lOMoAR cPSD| 59691467
hàng để tiêu thụ trong nước. Hàng đã tráo đổi được vận chuyển sang Campuchia theo lộ trình quá cảnh.
- Cụ thể, Quân tìm nguồn hàng nước ngoài, thuê tàu vận chuyển về kê khai là hàng
tiêu dùng (thường là hàng nhựa). Khi hàng về đến cảng quốc nội, các công ty do
Quân lập ra sẽ đảm nhiệm chức năng hàng quá cảnh sang Campuchia qua cửa
khẩu Mộc Bài (Tây Ninh). Từ cảng Cái Mép, các container hàng được vận
chuyển đến kho trung chuyển Quân thuê ở quận Thủ Đức, TP.HCM và tỉnh Bình
Dương để mở lấy hàng hóa, rồi đưa các mặt hàng plastic (nhựa) lên container
vận chuyển sang Campuchia.
- Để tráo hàng hóa trên container đã được niêm phong bởi hãng tàu và hải quan,
Quân và các bị cáo dùng nhiều thủ đoạn. Cụ thể là làm giả niêm phong hãng tàu,
móc nối với cán bộ hải quan để nhận niêm phong hải quan thay vì cán bộ trực
tiếp dán niêm phong vào container hàng hóa quá cảnh. Các đối tượng còn cắt
cửa container để tráo hàng, sau đó hàn và sơn lại container.
Đã có nhiều giải pháp được áp dụng từ siết chặt quy trình quản lý tại cảng, đặt
thiết bị định vị vệ tinh xe tải đến thuê giám định độc lập để giám định số lượng, khối
lượng hàng hóa trong container cả hai đầu xếp dỡ. Tuy nhiên, chúng chỉ mang tính tình
thế, không giải quyết được việc phân định trách nhiệm khi sự cố xảy ra. Thông thường,
khi kết thúc hành trình vận chuyển container, nếu tình trạng kẹp chì vẫn còn nguyên vẹn
thì được coi là hàng hóa không bị mất mát trong quá trình vận chuyển. Vì vậy, nếu thiếu
về số lượng hoặc sai về mặt hàng so với quy định trong chứng từ vận tải thì thường
được suy luận là do sai sót trong khâu đóng hàng vào container của shipper (người giao
hàng) và rủi ro này thường không thuộc phạm vi bảo hiểm.
Một số biện pháp nhóm đưa ra:
- Tổng cục Hải quan yêu cầu quán triệt đến cán bộ, công chức hải quan thực hiện
nghiêm túc quy định pháp luật hiện hành về thủ tục hải quan đối với hàng hóa
vận chuyển chịu sự giám sát hải quan và các hướng dẫn của Tổng cục Hải quan
tại các công văn số 4747/TCHQ-GSQL ngày 16/7/2020 về việc tăng cường công
tác kiểm tra giám sát hải quan đối với hàng hóa kinh doanh tạm nhập tái xuất,
quá cảnh; Công văn số 5577/TCHQ-GSQL ngày 21/08/2020 về việc tăng cường
công tác quản lý hải quan đối với hàng hóa vận chuyển độc lập; Công văn số lOMoAR cPSD| 59691467
1023/TCHQ-GSQL ngày 25/3/2022 và Công văn số 3002/TCHQ-GSQL ngày
22/7/2022 về việc yêu cầu sử dụng seal định vị điện tử đối với hàng hóa vận
chuyển chịu sự giám sát hải quan.
=> kiểm soát chặt chẽ đối với hàng hóa quá cảnh, hàng hóa kinh doanh tạm nhập
tái xuất, gửi kho ngoại quan trong thời gian hàng hóa lưu giữ, lưu kho, thay đổi phương
thức vận chuyển, phương tiện vận tải.
- Thực hiện công tác giám sát hải quan bằng seal định vị điện tử khi vận chuyển
hàng hóa kinh doanh tạm nhập tái xuất, hàng hóa gửi kho ngoại quan xuất ra
nước ngoài từ kho, bãi, địa điểm tập kết, kiểm tra, giám sát hàng hóa xuất nhập
khẩu ở biên giới, điểm thông quan hàng hóa đến cửa khẩu tái xuất, trường hợp
chưa áp dụng seal định vị điện tử thì thực hiện việc niêm phong hải quan theo quy định
- Đồng thời, lập Biên bản bàn giao điện tử trên hệ thống (nếu có) hoặc lập Biên
bản bàn giao bằng giấy, trong đó cập nhật đầy đủ thông tin về biển kiểm soát,
loại phương tiện chở hàng, ngày, giờ vận chuyển đi, ngày, giờ, vận chuyển đến
đích, nơi hàng hóa vận chuyển đi, nơi hàng hóa vận chuyển đến, tên, mã số hàng
hóa, số lượng, trọng lượng hàng hóa…
- Kiểm tra kỹ tình trạng khoang chứa hàng, phương tiện chứa hàng, điều kiện niêm
phong hải quan. Đảm bảo vị trí niêm phong hải quan được niêm chắc chắn, dễ
quan sát. Đối với những vị trí nghi ngờ có khả năng thay đổi kết cấu, lợi dụng để
thay đổi hiện trạng, rút ruột hàng hoá, lập biên bản chứng nhận, từ chối niêm
phong và giám sát hải quan. Đồng thời, các chi cục hải quan cần yêu cầu chủ
hàng hoá (hoặc chủ phương tiện) khắc phục, thay đổi phương tiện, bao bì, thùng
chứa hàng hoá chịu sự giám sát hải quan để đảm bảo công tác kiểm tra, giám sát
hải quan đối với hàng hoá vận chuyển độc lập.
2. CASE STUDY 2: GIÁM SÁT HẢI QUAN TỰ ĐỘNG
Video: https://www.youtube.com/watch?v=aaJLRlGrcNQ
Nhằm đánh hiệu quả thời gian và chi phí do triển khai Hệ thống quản lý, giám
sát hải quan tự động tại Cảng hàng không quốc tế Nội Bài, Tổng cục Hải quan đã trực
tiếp khảo sát các doanh nghiệp: xuất nhập khẩu, logistics, kinh doanh kho bãi, hãng lOMoAR cPSD| 59691467
hàng không. Tại cuộc khảo sát này, Tổng cục Hải quan đã thu thập ý kiến của doanh
nghiệp về thời gian thực hiện các thủ tục giám sát đối với hàng hóa đưa vào, đưa ra khu
vực giám sát hải quan tại sân bay quốc tế Nội Bài; Hiệu quả giảm thời gian và chi phí
do triển khai Hệ thống quản lý, giám sát hải quan tự động.
Trên cơ sở ghi nhận ý kiến của doanh nghiệp, cũng như đơn vị hải quan địa
phương về quá trình triển khai hệ thống, sau một thời gian tổng hợp ý kiến khảo sát,
Ban Cải cách hiện đại hóa, Tổng cục Hải quan đánh giá về hiệu quả triển khai hệ thống
quản lý giám sát hải quan tự động tại Cảng Hàng không Quốc tế Nội Bài.
Đối với doanh nghiệp xuất nhập khẩu và doanh nghiệp logistic (đại lý hải quan)
Về thời gian: Theo kết quả khảo sát, doanh nghiệp cho biết nhờ triển khai hệ
thống quản lý giám sát hải quan tự động (VASSCM),doanh nghiệp tiết kiệm được trung
bình khoảng 2,5 giờ/1 lô hàng khi làm các thủ tục nhập khẩu hàng hóa qua cảng hàng
không sân bay quốc tế Nội Bài. Trong đó, thời gian làm thủ tục xác nhận hàng qua khu
vực giám sát tiết kiệm được trung bình 1,2 giờ/1 lô hàng và thời gian làm thủ tục với
đơn vị kinh doanh kho bãi để lấy hàng ra khỏi kho tiết kiệm được trung bình 1.32 giờ/1 lô hàng.
Về chi phí: 90% doanh nghiệp tham gia khảo sát cho biết việc triển khai hệ thống
quản lý giám sát hải quan tự động (VASSCM) giúp doanh nghiệp giảm chi phí thực hiện
các thủ tục xuất, nhập khẩu hàng hóa so với trước khi triển khai hệ thống.
Về các lợi ích hệ thống quản lý giám sát hải quan tự động (VASSCM) đem lại cho doanh nghiệp:
+ 91% doanh nghiệp tham gia khảo sát cho biết hệ thống quản lý giám sát hải
quan tự động (VASSCM) giúp hồ sơ, thủ tục để đưa hàng vào/đưa hàng ra khỏi kho/khu
vực giám sát hải quan đơn giản hơn.
+ 82% doanh nghiệp tham gia khảo sát cho biết hệ thống quản lý giám sát hải
quan tự động (VASSCM) giúp giảm thời gian chuẩn bị hồ sơ cung cấp cho doanh nghiệp
kinh doanh kho, bãi để làm thủ tục đưa hàng vào/đưa hàng ra khỏi kho. Thời gian trung
bình doanh nghiệp tiết kiệm được trong khâu chuẩn bị hồ sơ là 0.83 giờ.
+ 82% doanh nghiệp tham gia khảo sát cho biết hệ thống quản lý giám sát hải
quan tự động (VASSCM) giúp giảm chi phí chuẩn bị hồ sơ. lOMoAR cPSD| 59691467
+ 73% doanh nghiệp tham gia khảo sát cho biết hệ thống quản lý giám sát hải
quan tự động (VASSCM) giúp doanh nghiệp chủ động thời gian thực hiện thủ tục đối
với doanh nghiệp kinh doanh kho, bãi (không phụ thuộc vào thời gian làm việc hành
chính của cơ quan Hải quan do Hệ thống điện tử hoạt động 24/7).
+ 73% doanh nghiệp tham gia khảo sát cho biết hệ thống quản lý giám sát hải
quan tự động (VASSCM) giúp giảm chi phí bốc xếp, vận chuyển, lưu trữ hàng xuất,
nhập khẩu tại kho, bãi.
+ 91% doanh nghiệp tham gia khảo sát cho biết hệ thống quản lý giám sát hải
quan tự động (VASSCM) giúp giảm thời gian thực hiện các thủ tục thông quan.
+ 82% doanh nghiệp tham gia khảo sát cho biết hệ thống quản lý giám sát hải
quan tự động (VASSCM) giúp giảm chi phí quản lý (chi phí in ấn, lưu trữ, chi phí nhân sự).
+ 73% doanh nghiệp tham gia khảo sát cho biết hệ thống quản lý giám sát hải
quan tự động (VASSCM) giúp giảm chi phí thực hiện các thủ tục xuất, nhập khẩu hàng hóa.
Ngoài ra, các doanh nghiệp logistic làm dịch vụ khai thuê hải quan cho biết hệ
thống quản lý giám sát hải quan tự động (VASSCM) giúp doanh nghiệp nâng cao năng
suất, chất lượng dịch vụ đối với khách hàng.
Đối với đơn vị kinh doanh kho bãi
Về các thủ tục bốc xếp dỡ hàng hóa đưa vào, đưa ra kho: Việc truy vấn, tiếp nhận
thông tin trên Hệ thống điện tử trước thời điểm xếp dỡ hàng nhập khẩu từ phương tiện
vận tải vào khu vực kho, bãi đã tạo thuận lợi cho doanh nghiệp về thủ tục, thời gian, chi
phí bốc xếp dỡ hàng hóa đưa vào/đưa ra kho như: Chủ động trong hoạt động xếp dỡ
hàng trên cơ sở thông tin có trước từ hải quan và hãng hàng không; Chủ động bố trí vị
trí hàng phải kiểm hóa, soi chiếu phù hợp,…
Về lợi ích của việc triển khai hệ thống quản lý giám sát hải quan tự động
(VASSCM) đối với hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp: Việc trao đổi, chia sẻ thông
tin thuận lợi, kịp thời, chính xác hơn giúp giảm rủi ro trong quản lý, nâng cao hiệu quả,
năng suất lao động. Bên cạnh đó, quản lý, giám sát hàng hóa ra vào/lưu trữ tại kho, bãi
thuận lợi, chính xác, chặt chẽ hơn. Ngoài ra giảm thời gian thực hiện các thủ tục đối với
hàng hóa xuất, nhập khẩu: Thời gian tiếp nhận, xử lý hồ sơ và thực hiện các thủ tục lOMoAR cPSD| 59691467
giảm; Thời gian đưa hàng vào/đưa hàng ra khỏi kho/khu vực giám sát giảm; Tăng năng
suất lao động, tăng hiệu quả sản xuất kinh doanh (doanh số, sản lượng hàng khai thác tăng,…)
Đối với các hãng hàng không
Theo kết quả khảo sát, các hãng hàng không cho biết việc trao đổi thông tin trên
Hệ thống điện tử thay vì cung cấp hồ sơ giấy thủ công giúp các hãng hàng không tiết
kiệm được thời gian, chi phí, nhân lực, giúp nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh
như: Chủ động trong hoạt động xếp dỡ hàng; Tiết kiệm được thời gian chuẩn bị hồ sơ;
Việc trao đổi thông tin với cơ quan hải quan và các bên liên quan thuận lợi, kịp thời,
chính xác hơn, giúp tiết kiệm thời gian và giảm rủi ro trong quản lý. TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. https://doanhnghiepvathuongmai.vn/bai-viet/giam-sat-hai-quan-tu-dong-giup-g
iam-thoi-gian-va-chi-phi-quan-ly-hang-hoa-xuat-nhap-khau-tai-cang.phtml
2. https://plo.vn/kho-xu-vu-rut-ruot-hang-tu-container-lien-quan-den-hai-quan-po st599247.html
3. http://www.benngheport.com/Thong-tin-can-biet/Container-bi-rut-ruot-va-bai-h
oc-quyt-lam-cam-chiu-/t792/c242/i107m 4.