Hệ thống đánh lửa điện tử trực tiếp Bobin đôi | Tiểu luận môn Công nghệ kĩ thuật ôto Trường đại học sư phạm kỹ thuật TP. Hồ Chí Minh
At present, the ignition system is developed, which includes two types of capacitive ignition system and ignition system transistored. Although, each type has different advantages and disadvantages, but unrelated to each other. Depending on the purpose used of each type of vehicle that people equipped with one them. TI is stable but consumes more energy and releases an amount of energy surplus at the end of the process, CDI has high performance ignition but needs a power source to recharge the high voltage capacitors. Tài liệu giúp bạn tham khảo, ôn tập và đạt kết quả cao. Mời bạn đọc đón xem!
Môn: Công nghệ kĩ thuật oto (OTO21)
Trường: Đại học Sư phạm Kỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh
Thông tin:
Tác giả:
Preview text:
TÓM T¾T
Trên ô tô hin nay, h thßng ánh lÿa ÿc phát trißn mnh nh¿t bao gßm hai
loi là h thßng ánh lÿa in dung (CDI 3 capacitor discharged ignition system) và
h thßng ánh lÿa in cm (TI 3 transistor ignition system). M¿c dù mßi loi có u
nhÿc ißm khác nhau nhng hoàn toàn ßc l¿p không liên quan gì vßi nhau. Tùy
theo mÿc ích sÿ dÿng cÿa mßi loi xe mà ngßi ta trang bß mßt trong hai h thßng
ánh lÿa khác nhau. N¿u nh h thßng ánh lÿa in cm to tia lÿa ßn ßnh nhng
li tiêu tßn nhißu nng lÿng và phi gii phóng mßt lÿng nng lÿng d thÿa vào
cußi quá trình ánh lÿa thì h thßng ánh lÿa in dung có hiu su¿t ánh lÿa cao
nhng li c¿n mßt ngußn in th¿ trung áp np vào tÿ in. Chính vì th¿, ßi tÿng
nghiên cÿu cÿa ß tài là k¿t hÿp hai loi ánh lÿa này li vßi nhau ß t¿n dÿng
nhÿng u ißm cÿa h thßng này kh¿c phÿc cho h thßng khác.
Mÿc ích chính là thi¿t k¿ mßt s¡ ß mch in k¿t hÿp hai h thßng ánh lÿa là
CDI và TI li vßi nhau. Thÿ nghim trên ßng c¡ nh¿m kißm nghim vß quá trình
np và xã cÿa tÿ theo tßc ß cÿa ßng c¡ khi k¿t hÿp các h thßng ánh lÿa li vßi nhau.
Trên c¡ sß ó kißm nghim k¿t qu mÿc tiêu hao nhiên liu cÜng nh so sánh
nßng ß khí x cÿa các h thßng khi k¿t hÿp chúng li vßi nhau.
Kt qu nghiên cu ca tài
Qua quá trình thÿc hin, ß tài ± t ÿc nhÿng k¿t qu sau:
- Ch¿ to ÿc mßt h thßng ánh lÿa lai hot ßng ßn ßnh.
- Thÿc nghim h thßng ánh lÿa lai trên ßng c¡, ßng c¡ hot ßng tßt.
- K¿t qu t ÿc áp ÿng ÿc các yêu c¿u vß các chß tiêu nh: Mÿc tiêu
hao nhiên liu, tiêu chu¿n khí x.
- Mô hình ÿc thi¿t k¿ theo úng mÿc tiêu ß ra cÿa ß c¡ng.
- Nßi dung thuy¿t minh i kèm phù hÿp vßi ¿c ißm cÿa mô hình và mÿc tiêu ÿc ß ra. v ABSTRACT
At present, the ignition system is developed, which includes two types of
capacitive ignition system and ignition system transistored. Although, each type has
different advantages and disadvantages, but unrelated to each other. Depending on
the purpose used of each type of vehicle that people equipped with one them. TI is
stable but consumes more energy and releases an amount of energy surplus at the
end of the process, CDI has high performance ignition but needs a power source to
recharge the high voltage capacitors. Therefore, the object of the research topic is to
combine two types of ignition system together to leverage the advantages of this system to other system.
The main goal is to design a circuit diagram combines two ignition systems
are CDI and TI together. Testing the engine to test the process of charging and
discharging the capacitor when the motor speed combined ignition systems together.
On that basis, the test results as well as fuel consumption comparable
concentrations of the exhaust system to combine them together.
The results of the research topic:
Through the implementation process, the subject has achieved the following results:
- The stability of a hybrid ignition system operation.
- Test the ignition system on a hybrid motor, fine motor activities.
- Results achieved to meet the requirements of the targets, such as fuel
consumption, exhaust gas standards.
- The model is designed in accordance with objectives of the proposal.
- Content notes to match the characteristics of the model and the goals outlined
DANH MþC HÌNH VÀ S¡ Þ vi
Hình 1.1: S¡ ß h thßng ánh lÿa DC 3 CDI ............................................................ 6
Hình 1.2: H thßng ánh lÿa transistor không dùng vit .............................................. 7
Hình 2.1: S¡ ß nguyên lý cÿa h thßng ánh lÿa .................................................... 10
Hình 2.2: S¡ ß t¡ng ¡ng cÿa mch s¡ c¿p cÿa h thßng ánh lÿa .................... 10
Hình 2.3: Quá trình tng trßng dòng s¡ c¿p ........................................................... 12
Hình 2.4: S¡ ß t¡ng ¡ng cÿa h thßng ánh lÿa ............................................... 15
Hình 2.5: Qui lu¿t bi¿n thiên dòng in s¡ c¿p i1, in th¿ thÿ c¿p U2 và dòng in
thÿ c¿p I2 theo t ......................................................................................................... 16
Hình 2.6: Qui lu¿t bi¿n ßi HT thÿ c¿p U2m và cßng ß dòng in thÿ c¿p i2 khi
ti¿p ißm mß .............................................................................................................. 18
Hình 2.7: S¡ ß khßi h thßng ánh lÿa in dung .................................................. 20
Hình 2.8: S¡ ß t¡ng ¡ng quá trình np tÿ ......................................................... 21
Hình 2.9: ¿c tuy¿n phóng khi SCR mß .................................................................. 22
Hình 2.10: S¡ ß có diode m¿c song song vßi SCR ................................................. 22
Hình 2.11: ¿c tuy¿n phóng qua cußn thÿ c¿p ......................................................... 23
Hình 2.12: So sánh hai kißu ánh lÿa TI 3 CDI ........................................................ 24
Hình 2.13: S¡ ß mch in h thßng ánh lÿa lai ................................................... 26
Hình 2.14: S¡ ß nhánh s¡ c¿p bobine ánh lÿa in cm ....................................... 27
Hình 2.15: S¡ ß t¡ng ¡ng quá trình ánh lÿa in cm .................................... 28
Hình 2.16: S¡ ß quá trình ánh lÿa in dung ........................................................ 30
Hình 3.1: S¡ ß nguyên lý h thßng ánh lÿa lai ...................................................... 32
Hình 3.2: S¡ ß t¡ng ¡ng quá trình np tÿ ......................................................... 33
Hình 3.3: ¿c tuy¿n phóng khi SCR mß .................................................................. 36
Hình 3.4: S¡ ß có diode m¿c song song vßi SCR ................................................... 36
Hình 3.5: ¿c tính phóng qua cußn thÿ c¿p.............................................................. 37
Hình 3.6: Mch ánh lÿa lai d± ÿc chßng nhiu ................................................... 38
Hình 3.7: Mch ißu khißn ánh lÿa lai .................................................................... 39 vii
Hình 3.8: Mch ißu khißn tín hiu IGF ................................................................... 39
Hình 3.9: S¡ ß chân vi ißu khißn ........................................................................... 40
Hình 3.10: Bo mch ßng ißu khißn ....................................................................... 40
Hình 3.11: Mch ißu khißn ánh lÿa lai l¿p trên ßng c¡ ....................................... 41
Hình 3.12. Hình nh thß hin in áp np vào tÿ ß tßc ß 800 v/p .......................... 43
Hình 3.13. Hình nh thß hin in áp np vào tÿ ß tßc ß 1500 v/p ........................ 43
Hình 3.14. Hình nh thß hin in áp np vào tÿ ß tßc ß 2000 v/p ........................ 43
Hình 3.15. Hình nh thß hin in áp np vào tÿ ß tßc ß 2500 v/p ........................ 44
Hình 3.16. Hình nh thß hin in áp np vào tÿ ß tßc ß 2800 v/p ........................ 44
Hình 3.17. Bißu ß sÿ phÿ thußc cÿa in áp np cÿa tÿ vào tßc ß ßng c¡ ......... 45
Hình 4.1: Mch ißu khißn bô bin ôi ...................................................................... 46
Hình 4.2: S¡ ß mch in ißu khißn ßng c¡ 5S-FE Toyota 1997 2.2l ................ 47
Hình 4.3: Hình nh ßng c¡ sÿ dÿng hai bobine ôi ................................................ 48
Hình 4.4: Cÿm bobine ôi cách bit sÿ dÿng hai ngußn in ................................... 50
Hình 4.5: Kißm tra nßng ß khí x± ßng c¡ xng ..................................................... 53
Hình 4.6: Biêu ô quan h giÿa tÿ l hßn hÿp không khí -nhiên liu và lÿng CO/HC
sinh ra ........................................................................................................................ 54
Hình 4.7: Sÿ phÿ thußc cÿa hiu in th¿ ánh lÿa vào tßc ß và ti trßng cÿa ßng
c¡ ............................................................................................................................... 58 viii
DANH MþC CÁC CHþ VIT T¾T
1. CDI: Capacitor Discharged Ignition system
2. TI: Transistor Ignition system 3. T: Chu kö 4. F: T¿n sß 5. CO: Monoxit cacbon 6. HC: Hydrocácbon
7. DC: in áp mßt chißu
8. AC: in áp xoay chißu
9. ECT: Engine Coolant Temperature
10. TPS: Throttle Position Sensor 11. ECU: Engine control unit
12. ECM : Engine control module
13. MAP: Manifold absolute Pressure Sensor ix
MþC LþC Trang tÿa Trang
Quy¿t ßnh giao ß tài
Xác nh¿n cÿa cán bß hßng d¿n
Lý lßch khoa hßc ........................................................................................................... i
Lßi cam oan ............................................................................................................... ii
Lßi cám ¡n ................................................................................................................ iv
Tóm t¿t ........................................................................................................................ v
Danh mÿc hình v¿ và s¡ ß ...................................................................................... vii
Các chÿ vi¿t t¿t .......................................................................................................... ix
Mÿc lÿc ........................................................................................................................ x
PH¾N A: MÞ ¾U ................................................................................................... 1
1. D¿n nh¿p ........................................................................................................... 2
2. Lý do chßn ß tài ............................................................................................... 2
3. ßi tÿng nghiên cÿu ........................................................................................ 2
4. K¿ hoch thÿc hin ............................................................................................ 3
PH¾N B: NÞI DUNG ............................................................................................... 4
CH¯¡NG 1: TÞNG QUAN ..................................................................................... 5
1.1. Tßng quan chung vß l¿nh vÿc nghiên cÿu ................................................... 5
1.2. Tình hình nghiên cÿu trong và ngoài nßc ................................................. 5
1.2.1. Tình hình nghiên cÿu trong nßc ......................................................... 5
1.2.2. Tình hình nghiên cÿu ngoài nßc ........................................................ 8
1.3. Mÿc tiêu ß tài ............................................................................................. 8
1.4. Nhim vÿ và gißi hn ß tài ........................................................................ 9
1.4.1. Nhim vÿ cÿa ß tài ............................................................................. 9
1.4.2. Gißi hn cÿa ß tài ............................................................................... 9
1.5. Ph¡ng pháp nghiên cÿu ............................................................................. 9
CH¯¡NG 2: C¡ SÞ LÝ THUYT ...................................................................... 10 x
2. C¡ sß lý thuy¿t ánh lÿa in cm và in dung ............................................ 10
2.1. Lý thuy¿t ánh lÿa in cm ...................................................................... 10
2.1.1. Quá trình tng trßng dòng s¡ c¿p .................................................... 10
2.1.2. Quá trình ng¿t dòng s¡ c¿p ............................................................... 14
2.1.3. Quá trình phóng in ß in cÿc bougie ........................................... 17
2.2. u, nhÿc ißm cÿa h thßng ánh lÿa in cm ..................................... 19
2.2.1. u ißm cÿa h thßng ánh lÿa in cm ......................................... 19
2.2.2. Nhÿc ißm cÿa h thßng ánh lÿa in cm ................................... 19
2.3. Lý thuy¿t ánh lÿa in dung .................................................................... 20
2.3.1. S¡ ß khßi nguyên lý hot ßng cÿa h thßng ánh lÿa in dung .. 20
2.3.2. Quá trình np in vào tÿ C .............................................................. 20
2.3.3. Quá trình phóng in ß tÿ C và hình thành tia lÿa in .................... 22
2.3.4. T¿n sß dao ßng cÿa bi¿n áp xung .................................................... 24
2.4. u, nhÿc ißm cÿa h thßng ánh lÿa in dung .................................... 24
2.4.1. u ißm cÿa h thßng ánh lÿa in dung ....................................... 24
2.4.2. Nhÿc ißm cÿa h thßng ánh lÿa in dung ................................. 25
2.5. Xây dÿng lý thuy¿t h thßng ánh lÿa lai ............................................. 25
2.5.1. Xây dÿng s¡ ß mch in h thßng ánh lÿa lai ............................. 26
2.5.2. Quá trình tng trßng dòng s¡ c¿p ánh lÿa in cm ..................... 27
2.5.3. Quá trình ánh lÿa in cm ............................................................. 28
2.5.4. Quá trình ánh lÿa in dung ............................................................ 29
CH¯¡NG 3: NGHIÊN CU, CH TO MCH ÁNH LþA LAI ................ 32
3.1. Các v¿n ß c¿n gii quy¿t ...................................................................... 32 3.2.
Ch¿ to mch in ißu khißn ánh lÿa lai .......................................... 32
3.2.1. S¡ ß nguyên lý mch ánh lÿa lai ................................................... 32
3.2.2. Chßn tÿ in ...................................................................................... 33
3.2.3. Quá trình dòng np và dòng phóng cÿa tÿ ........................................ 34
3.2.4. Quá trình phóng in ß tÿ C và hình thành tia lÿa in .................... 35
3.3. Chßng nhiu cho mch .......................................................................... 37
3.4. Chßn các linh kin khác ........................................................................ 38 xi
3.5. Thÿ nghim trên ßng c¡ ...................................................................... 39
3.6. Ch¡ng trình ißu khißn h thßng ánh lÿa lai ..................................... 47
CH¯¡NG 4: THþC NGHIÞM VÀ ÁNH GIÁ ................................................. 49
4.1. Các chß tiêu c¿n c¿n ánh giá cÿa h thßng ánh lÿa lai ..................... 49
4.2. Mch in ißu khißn ßng c¡ ............................................................. 50
4.3. Thÿc nghim dòng in tiêu thÿ cÿa h thßng ánh lÿa ...................... 51
4.4. Thÿc nghim mÿc tiêu hao nhiên liu ................................................. 53
4.4.1. u, nhÿc ißm cÿa ph¡ng pháp o tiêu hao nhiên liu thÿ công . 55
4.4.1.1. u ißm cÿa ph¡ng pháp o tiêu hao nhiên liu thÿ công ......... 55
4.4.1.2. Nhÿc ißm cÿa ph¡ng pháp o tiêu hao nhiên liu thÿ công ... 56
5. Kißm nghim khí x ........................................................................................ 56
PH¾N C: KT LU¾N VÀ NGHÞ ................................................................... 63
1. K¿t lu¿n ........................................................................................................... 64
2. Tÿ ánh giá nhÿng óng góp cÿa ß tài .......................................................... 64
3. Ki¿n nghß ......................................................................................................... 64
TÀI LIU THAM KHO .................................................................................... 65 xii PHN A M U 1
1. Dn nhp
Trong nhÿng th¿p niên tr l¿i ây, công nghißp ôtô ± có nhÿng sÿ thay ßi lßn
lao. ¿c bißt, hß thßng ißn và ißn tÿ trên ôtô ± có bßc phát trißn vÿt b¿c nh¿m
áp ÿng các yêu c¿u: Tng công sut ßng c¡, gim tiêu hao nhiên lißu, gim ß
ßc h¿i cÿa khí x, tng tính an toàn và tißn nghi cho ôtô. Ngày nay, chi¿c ôtô là
mßt hß thßng phÿc t¿p bao gßm c¡ khí và ißn tÿ. Trên h¿u h¿t các hß thßng ißn ô
tô ßu có các bß vi xÿ lý ß ißu khißn các hß thßng. Các hß thßng mßi cÜng ÿc ra i.
2. Lþdochßnt¡i
Sÿ phát trißn không ngÿng cÿa nghành công nghißp ô tô, nhng bên c¿nh ó, sÿ
phát trißn cÿa ngành công nghißp ô tô nói riêng và sÿ phát trißn cÿa xã hßi nói
chung luôn phi i kèm theo bo vß môi trng và ti¿t kißm nng lÿng. ißu ó là
c¿n thi¿t cho sÿ phát trißn bßn vÿng cÿa xã hßi ngày nay. Các hß thßng mßi tÿ ây
cÜng ra i. Song song ó hß thßng ánh lÿa không ngÿng ÿc ci ti¿n tÿ th¿ hß
thÿ nht cho tßi nay là hß thßng thÿ t. Nh¿m t¿o ra mßt hß thßng mang tính mßi
m¿ cho hß thßng ánh lÿa nhng cht lÿng cÜng ÿc m bo và giá thành sn
ph¿m l¿i thp. V¿y nên hß thßng ánh lÿa lai ÿc ra i.
3. itng nghiên cu
L¿nh vÿc ß tài nghiên cÿu là hß thßng ißn trên ô tô và hß thßng ánh lÿa là
chÿ y¿u. Qua ó nh¿m t¿o ra mßt hß thßng mßi cho giáo viên tham kho cÜng nh
ÿng dÿng lên hß thßng ißn trên ßng c¡.
Qua ây cÜng làm tài lißu cho các em sinh viên, hßc sinh hißu rõ h¡n hß thßng
ánh lÿa lai mà tißn ß là hß thßng ánh lÿa ißn dung và hß thßng ánh lÿa ißn cm. 2
4. K hoch thc hin Thigian
Thng10/2012 - thng9/2013 Côngviê #c
10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9
1. ng ky tên chuyên ê 2 X
2. Xác #nh ß tài nghiên cÿu, X
xác #nh hßng nghiên cÿu
3. Tm hißu, thu thâ #p tai lißu vß vân ê nghiên c X X u
4. Chu¿n b# v¿t t, linh kißn cho X X mô hình.
5. Viêt c¡ s¡ ly luâ #n, ch¡ng trnh ißu khißn X X
6. Bo vß ß c¡ng nghiên cÿu X
7. Hoàn chnh ph¿n c¡ s lý lu¿n, X X
ch¡ng trnh ißu khißn
8. Thi công c¡ khí cho mô hnh X X X 9. Hoàn thành mô hình X
10. Thÿc nghißm thu th¿p k¿t qu X
11. X ly va anh gia kêt qua th#c
nghiê #m. Viêt phân kêt luâ #n, X X kiên nghi #
12. Hoàn chnh thu tu #c, bo vß luâ #n vn. Kêt thu X c nghiên cu 3 PHN B NI DUNG 4 Chng 1 TNG QUAN
1.1. Tng quan v l¿nhvc nghiên cu
Trên ô tô hißn nay, hß thßng ánh lÿa ÿc phát trißn m¿nh nht bao gßm hai
lo¿i là hß thßng ánh lÿa ißn dung (CDI 3 capacitor discharged ignition system) và
hß thßng ánh lÿa ißn cm (TI 3 transistor ignition system). M¿c dù mßi lo¿i có u
nhÿc ißm khác nhau nhng hoàn toàn ßc l¿p không liên quan gì vßi nhau. Tùy
theo mÿc ích sÿ dÿng cÿa mßi lo¿i xe mà ngi ta trang b #mßt trong hai hß thßng
ánh lÿa khác nhau. N¿u nh hß thßng ánh lÿa ißn cm t¿o tia lÿa ßn #nh nhng
l¿i tiêu tßn nhißu nng lÿng và phi gii phóng mßt lÿng nng lÿng d thÿa vào
cußi quá trnh ánh lÿa thì hß thßng ánh lÿa ißn dung có hißu sut ánh lÿa cao
nhng l¿i c¿n mßt ngußn ißn th¿ trung áp n¿p vào tÿ ißn. Chính vì th¿, ßi tÿng
nghiên cÿu cÿa ß tài là k¿t hÿp hai lo¿i ánh lÿa này l¿i vßi nhau ß t¿n dÿng
nhÿng u ißm cÿa hß thßng này kh¿c phÿc cho hß thßng khác.
Mÿc ích chính là thi¿t k¿ mßt s¡ ß m¿ch ißn k¿t hÿp hai hß thßng ánh lÿa là
CDI và TI l¿i vßi nhau. Thÿ nghißm trên ßng c¡ bobine ôi nh¿m kißm nghißm vß
quá trình n¿p và x cÿa tÿ theo các quá trình làm vißc cÿa ßng c¡.
Trên c¡ s ó kißm nghißm k¿t qu mÿc tiêu hao nhiên lißu cÜng nh so sánh
nßng ß khí x cÿa các hß thßng khi k¿t hÿp chúng l¿i vßi nhau.
1.2. Tình hình nghiên cutrongv¡ngo¡inc 1.2.1.
Nghiên cutrongnc ÷
Gii pháp kÿ thu¿t nh¿m tng cng tính nng làm vißc cho các hß thßng
ánh lÿa kißu CDI-AC trên các xe g¿n máy Vißt Nam.
Ngun: HQuc gia TP.HCM Series/Report no: Tp 12, S 14, 2009;Tr. 28-36 Nm2009
Tóm t¿t: Bài báo này gißi thißu mßt gii pháp kÿ thu¿t nh¿m tng cng tính nng
làm vißc cho các hß thßng ánh lÿa kißu CDI-AC trên các xe g¿n máy Vißt Nam.
Vì lý do giá thành, nhÿng hß thßng ánh lÿa này hißn nay có k¿t cu rt ¡n gin, 5
khi¿n cho tßn hao nng lÿng trong hß thßng ánh lÿa cao, ßng thi kh nng ißu
chnh góc ánh lÿa sßm rt kém. Vßi vißc dùng vi ißu khißn thông dÿng và gii
thu¿t ißu khißn tßt, mßt thi¿t k¿ mßi cho bß ißu khißn ánh lÿa kißu CDI-AC s¿
giúp ißu chnh góc ánh lÿa sßm linh ho¿t theo tßc ß ßng c¡, và tng cng
nng lÿng tia lÿa ißn nhng v¿n gim tßn hao nng lÿng cÿa hß thßng. u ißm
này s¿ là c¡ s giúp ci thißn công sut, ti¿t kißm nhiên lißu, gim phát thi ô nhißm
và tng tính nng v¿n hành cÿa ßng c¡ xe g¿n máy.
÷ nhlaDC-CDI
Ngun:benhvienoto.vn. Nm:2011
HthngnhlaDC-CDI
Hình 1.1 ShthngnhlaDC - CDI
Hß thßng ánh lÿa này không có ngußn ißn xoay chißu phát ra tÿ cußn ngußn vô
lng, mà ngußn cung cp cho CDI ánh lÿa là tÿ ¿c qui (ho¿c dòng ißn xoay chißu
± ÿc n¿n thành mßt chißu bß s¿c). Dòng ißn cp cho CDI v v¿y rt ßn #nh,
sau khi vào CDI qua bß khu¿ch ¿i ißn áp, nó s¿ ÿc tích vào tÿ ißn. Các ti¿n
trnh còn l¿i trong quá trnh ánh lÿa hoàn toàn gißng vßi hß thßng ánh lÿa AC- CDI. 6
÷ H thngnhlain cm ( TI )
ß thßng ánh lÿa bán d¿n.
Hình 1.2 H thngnhla transistor không dùng vít
ây là hß thßng ÿc sÿ dÿng rßng ri trên các xe i cÜ rt nhißu. ÷
Nghiên cu chuyni h thngnhla bán dn sang h thngnh
la trc tip (Tp chí Khoa hßc s 01 tháng 06/ 2011).
Bài báo nghiên cÿu chuyßn ßi ßng c¡ Toyota 5A-FE ang sÿ dÿng hß thßng
ánh lÿa bán d¿n sang hß thßng ánh lÿa trÿc ti¿p theo hai ph¡ng án.
Ph±¡ng án 1: Hß thßng ánh lÿa trÿc ti¿p bobine ôi.
Ph±¡ng án 2: Hß thßng ánh lÿa trÿc ti¿p bobine ¡n.
Khi thÿc hißn chuyßn ßi, tác gi ± thí nghißm o các xung ánh lÿa, công
sut, moment, lÿng nhiên lißu tiêu thÿ và nßng ß khí thi cÿa ßng c¡ 5A-FE sÿ
dÿng hß thßng ánh lÿa bán d¿n và hß thßng ánh lÿa trÿc ti¿p ( bobine ôi và bobine ¡n ).
ánh giá k¿t qu thÿc nghißm chuyßn ßi ßng c¡ 5A-FE ánh lÿa bán d¿n sang
ánh lÿa trÿc ti¿p bobine ôi và bobine ¡n s¿ giúp tình tr¿ng ánh lÿa, ßng c¡
tng công sut ( khong 3.13 % ), moment tng (khong 6.6 %), ti¿t kißm nhiên lißu
(khong 16,5 %) và gim thißu ô nhißm môi trng. 7
÷ MT GII PHÁP TNG CNG HIU QU LÀM VIC CHO H
THNG ÁNH LA KIU CDI-AC TRÊN XE GN MÁY
Trng ¿i Hßc Bách Khoa, HQG-HCM
TÓM T¾T:
÷ Bài báo này gißi thißu mßt gii pháp kÿ thu¿t nh¿m tng cng tính làm vißc
cho các hß thßng ánh lÿa kißu CDI-AC trên các xe g¿n máy Vißt Nam. Ví lý do
giá thành, nhÿng hß thßng ánh lÿa hißn nay có k¿t cu ¡n gin, khi¿n cho tßn hao
nng lÿng trong hß thßng ánh lÿa cao, ßng thi kh nng ißu chnh góc ánh lÿa sßm rt kém.
Vßi vißc dùng vi ißu khißn thông dÿng và gii thu¿t ißu khißn tßt, mßt thi¿t k¿
mßi cho bß ißu khißn ánh lÿa kißu CDI-AC s¿ giúp ißu chnh góc ánh lÿa sßm
linh ho¿t theo tßc ß ßng c¡ và tng cng kh nng tia lÿa ißn nhng v¿n gim
tßn hao nng lÿng cÿa hß thßng. u ißm này s¿ giúp ci thißn công sut, ti¿t kißm
nhiên lißu, gim phát thi ô nhißm và tng tính nng v¿n hành cÿa ßng c¡ xe g¿n máy
÷ Gii pháp nghiên cÿu ch¿ t¿o hß thßng ánh lÿa lai bobine ¡n và bobine
ôi cÿa Ths. ß Qußc m và Ths. Phan Nguyßn Quý Tâm. ây là ß tài ti¿n sÿ. ß
tài xây dÿng ph¡ng trnh cho quá trnh n¿p và x cÿa tÿ trong m¿ch CDI. Qua ó
thu nh¿n nng lÿng tÿ các cußn dây ß n¿p cho tÿ.
1.2.2. Tình hình nghiên cungo¡inc
Nhÿng nghiên cÿu vß hß thßng ánh lÿa có thß nói là rt nhißu. Sÿ khác bißt
giÿa các th¿ hß ánh lÿa là mßt sÿ ßt phá giÿa các dòng xe. Hißn nay các nhà sn
xut ± và áp dÿng hß thßng ánh lÿa sÿ dÿng xung ißn áp b¿ng các tia laser ß ßt
cháy hòa khí. Tuy nhiên sÿ k¿t hÿp hai hß thßng ánh lÿa là hß thßng ánh lÿa ißn
cm và ißn dung l¿i, cùng sÿ dÿng trên mßt hß thßng ánh lÿa cÿa ô tô th h¿u nh
cha có và mang tính mßi m¿. 8
1.3. Mc tiêu tài
Hißn nay có rt nhißu hß thßng ánh lÿa trên các ô tô i mßi, vißc nghiên cÿu
và thí nghißm ß t¿o ra mßt hß thßng ánh lÿa mßi nh¿m mÿc ích sau:
T¿o ra mßt <hß thßng ánh lÿa mßi b¿ng sÿ k¿t hÿp giÿa ánh lÿa ißn dung và
ánh lÿa ißn c¿m l¿i vßi nhau= ß thÿ nghißm trên xe, kißm tra mÿc tiêu hao
nhiên lißu, cÜng nh quá trnh ßt cháy nhiên lißu cÿa hß thßng ánh lÿa mßi.
1.4. Nhim v và gii hn tài
1.4.1. Nhim v ca tài
ß tài nh¿m gii quy¿t mßt sß nhißm vÿ sau:
- Thi¿t k¿ mßt hß thßng ánh lÿa mßi liên k¿t hai lo¿i ánh lÿa l¿i vßi nhau.
- Xây dÿng c¡ s lý thuy¿t tính toán cho hß thßng ánh lÿa lai CDI-TI.
- Thÿ nghißm hß thßng ánh lÿa mßi trên ô tô.
- Kißm nghißm k¿t qu cÿa hß thßng ánh lÿa mßi lên trên cùng mßt ßng c¡
sÿ dÿng ánh lÿa bobine ôi.
- Xây dÿng ß th #và bißu dißn trên bißu ß các thông sß cÿa sn ph¿m cháy.
1.4.2. Gii hn ca tài
- Vißc thi¿t k¿ m¿ch g¿p nhißu khó khn trong vißc tính toán các linh kißn ißn tÿ.
- Khi thÿ nghißm không có máy kißm tra mÿc tiêu hao nhiên lißu nên vißc
kißm tra ÿc thÿc hißn b¿ng thÿ công.
- Tính toán cÜng nh kißm nghißm k¿t qu dÿa trên nhißu ph¡ng pháp.
1.5. Phngphpnghiêncu
Trong quá trình thÿc hißn ß tài, sÿ dÿng mßt sß ph¡ng pháp nghiên cÿu sau:
- Ph¡ng pháp nghiên cÿu tài lißu.
- Ph¡ng pháp xây dÿng mô hình toán.
- Ph¡ng pháp thÿc nghißm và xÿ lý sß lißu.
- Ph¡ng pháp kho sát ßi tÿng. 9 Chng2
CS LÝ THUYT
2. Lý thuytnhlain cmv¡in dung
2.1. Lý thuyt n
h la in cm
Hß thßng ánh lÿa ißn cm là hß thßng sÿ dÿng nng lÿng ánh lÿa tích trÿ
bô bin dßi d¿ng nng lÿng tÿ trng. ß t¿o tia lÿa trên ¿u bougie thì hß thßng
này phi cho mßt dòng ißn ch¿y qua cußn s¡ cp bobine và ng¿t dòng này ßt ngßt
khi d¿t yêu c¿u. Quá trnh trnh này chia làm ba giai o¿n nh sau.
2.1.1. Quá trình tng trng dòng s cp IG/SW ¿n bß R chia ißn f L1 L 2 R Acc 1 Bobin T IC ánh
Hình 2.1 S nguyên lý h thngnhla.
Trong s¡ ß cÿa hß thßng ánh lÿa trên :
- Rf : ißn tr phÿ.
- R1: ißn tr cÿa cußn s¡ cp.
- L1, L2 : ß tÿ cm cÿa cußn s¡ và cußn thÿ cp cÿa bobine .
- T: Ti¿p ißm ho¿c transistor công sut. Ró I1 L1 S
Hình 2.2 S tngngca mchscp ca h thngnhla. 10
Khi ti¿p ißm óng ho¿c Transistor công sut d¿n, trong m¿ch s¡ cp s¿ có dòng
ißn i1 tÿ: (+)¿c quið Rf ð L1ð ti¿p ißmð mass. Dòng ißn i1 tng tÿ tÿ do sut
ißn ßng tÿ cm sinh ra trên cußn s¡ cp (L1) chßng l¿i sÿ tng cÿa cng ß dòng
ißn. giai o¿n này m¿ch thÿ cp cÿa hß thßng ánh lÿa g¿n nh không nh
hng ¿n quá trnh tng dòng m¿ch s¡ cp. Hißu ißn th¿ và cng ß dòng ißn
xut hißn m¿ch thÿ cp không áng kß nên ta có thß coi nh m¿ch thÿ cp h. Vì
v¿y, giai o¿n này ta có s¡ ß dòng t¡ng ¡ng ¡c trnh bày Hình 2.2.
Trên s¡ ß, giá tr# ißn tr trong cÿa ¿c qui ÿc bß qua, trong ó:
Rõ ý R1 û R f
U ý U û ôU aq T
- Uaq : Hißu ißn th¿ cÿa ¿c qui.
- ôUr : ß sÿt áp trên vít lÿa.
Tÿ s¡ ß ta có thß thi¿t l¿p ÿc ph¡ng trnh vi phân sau: di i R û L 1 ý U (2.1) 1 õ 1 dt
Gii ph¡ng trnh vi phân ta ÿc: U ýR / i (t) ý 1 ( õ 1 L ý e ) 1 Rõ Gßi L
ô ý 1 là h¿ng sß ißn tÿ cÿa m¿ch. 1 Rõ ý 1t U ô i (t ) ý 1 ( 1 ýe ) 1 (2.2) Rõ
Ly ¿o hàm (2.2) theo thi gian t, ta ÿc tßc ß tng trng cÿa dòng s¡ cp
Hình2.2. Nh v¿y, tßc ß tng dòng s¡ cp phÿ thußc chÿ y¿u vào ß tÿ cm L1. di U di U di 1 ý1/ 1 ô ý e ; 1 ÷1þ0 = ý t ñ g ; 1 ÷1þ0 = 0. dt L dt L dt 1 1 11 i (t) 2 U I = R 1 ñ t
Hình 2.3 Qutrìnhtngtrngdòngscp
Vßi bobine xe i cÿ vßi ß tÿ cm lßn (ng1), tßc ß tng ch¿m h¡n bobine xe
i mßi vßi ß tÿ cm nhß (ng 2). Chính vì v¿y, lÿa s¿ y¿u khi tßc ß càng cao.
Trên các xe i mßi, hißn tÿng này ÿc kh¿c phÿc nh sÿ dÿng bobine có L1 nhß.
ß th #cho thy ß tÿ cm L1 cÿa cußn s¡ cp càng lßn thì tßc ß tng trng
dòng s¡ cp i1 càng gim. Gßi t là thi gian ti¿p ißm óng th cng ß dòng ißn
s¡ cp Ing t¿i thi ß
i m ánh lÿa khi ti¿p ißm óng là: U t ý d / ô I ý 1 ( 1 ýe ) ng R (2.4) ó Trong ó:
ô = ÷.T= ÷.120/(n.z). (2.5)
- T : chu kö ánh lÿa (s)
- n : Sß vòng quay trÿc khuÿu ßng c¡ Vòng/phút (min-1).
- Z : Sß xylanh cÿa ßng c¡.
- ÷ : Thi gian tích lÜy nng lÿng t¡ng ßi.
Trên các xe i cÜ, thi gian tích lÜy nng lÿng t¡ng ßi ÷ =2/3, còn các xe
i mßi nh c¡ cu hißu chnh thi gian tích luÿ nng lÿng (góc ng¿m) nên ÷ < 2/3. 1 ý 20 1 U ³ ñ . þ I ý 1 nZ D1 ( ý e .) (2.6) ng Rõ 12