Kim ®©m qua v¶i t¹o lç thñng trªn v¶i
S¬ ®å c¸c lùc t¸c dông lªn kim khi ®©m kim qua vËt liÖu KÕt qu¶ nghiªn cøu
cña c¸c t¸c gi¶ А.И.Назарова; И.А.Куликова,
А.В.Савостицкий [2]
Lùc ®©m xuyªn cùc ®¹i Pmax cña kim lªn v¶i:
* Víi vËt liÖu dµy, chiÒu dµy cña vËt liÖu h > l-S:  D   ' D 1 '  P = ED max1  + 'h − 3− − 2      6 tg 6    tg +  
* Víi vËt liÖu cã chiÒu dµy h = l – S: Eh 4 2 2 h tg   P = (  tg + ) D D ht  g max 2  + 3 ( − 3 ) 3  D 
* Víi vËt liÖu máng, khi h < l – S: 4 E   3 D  P = (tg + 2 )tg  S max 3  − 3 3  3D  8tg  
Søc c¨ng chØ trong qu¸ tr×nh Kim mang chØ qua v¶i
✓ Khi t¹o mòi may thoi, søc c¨ng tõ phÝa mòi
may võa h×nh thµnh tríc ®ã TC lín h¬n søc
c¨ng tõ cÇn kÐo chØ TH :
TC > TH ; TC = F + TH hay TC = TH . e'
✓ Lùc t¸c dông trung b×nh lín nhÊt cña kim
lªn chØ khi kim mang chØ ®i qua vËt liÖu: ' ' ' ' '
Søc c¨ng cña chØ trong  (  +  +    +   1 2 3 ) ( 1 2) T e − e  T e ( 0,5 e − ) 1 H
qu¸ tr×nh kim mang chØ P H = C ' = qua v¶i  rf'  5 , 0 .   rf ' 3
✓ §iÒu kiÖn ®Ó ®a chØ qua vËt liÖu b»ng kim : “ ChiÒu dµi cña ®o¹n chØ ®îc
cÇn kÐo chØ gi¶i phãng vµ ®îc kÐo c¨ng tõ phÝa mòi may võa h×nh thµnh tríc ®ã
kh«ng ®îc nhá h¬n chiÒu dµi cña ®o¹n chØ ®îc ®a qua vËt liÖu” ;
Ph©n tÝch lùc t¸c dông gi÷a kim-
ChØ-v¶i trong qu¸ tr×nh h×nh thµnh vßng chØ trªn
▪ Trong qu¸ tr×nh h×nh thµnh vßng chØ trªn,
lùc t¸c dông gi÷a kim- chØ - v¶i gåm:
* Lùc ma s¸t gi÷a chØ víi v¶i F1 ;
* Lùc ma s¸t gi÷a chØ víi kim F2 ; * Lùc ®µn håi q cña chØ;
* Lùc Pa do t¸c dông cña m¾t kim lªn chØ
lµm t¨ng kÝch thíc cña vßng chØ vµ ®Èy vßng
(a,b,c,d)Sù t¹o thµnh vßng chØ kim
chØ dÞch chuyÓn vÒ phÝa r·nh ng¾n.
▪ §iÒu kiÖn ®Ó t¹o thµnh vßng chØ : HÖ sè ma s¸t gi÷a chØ vµ v¶i lín h¬n hÖ
sè ma s¸t gi÷a chØ vµ kim ®Ó ®¶m b¶o khi kim tõ vÞ trÝ thÊp nhÊt chuyÓn ®éng
®i lªn, chØ kh«ng bÞ rót tuét theo kim mµ ®îc gi÷ l¹i vµ ®îc níi réng ra[13] :
F1 > F2 nghÜa lµ  >  1 2 Sù th¾t nót mòi may thoi o
ChÊt lîng mèi liªn kÕt chØ may phô thuéc vµo
chÊt lîng viÖc th¾t nót mòi may. Søc c¨ng cña chØ
khi th¾t nót mòi may ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau: (T + F T T )(       1 + ( − ) 2 2 e cos  e 2 ) ( − ) T = + и    F cos  + ( − ) и 2 e 1
Víi :Tи , T lµ søc c¨ng t¬ng øng cña chØ T kim, chØ thoi.
Fи vµ F lµ lùc ma s¸t t¬ng øng gi÷a chØ T
Bé ®iÒu tiÕt søc c¨ng chØ
kim vµ chØ thoi trong lç ®©m kim;  lµ hÖ sè ma s¸t gi÷a c¸c chØ;
Tи; T ; T : søc c¨ng cña chØ tõ phÝa mòi H P
 vµ  lµ gãc hîp gi÷a c¸c nh¸nh chØ 1 2
may võa h×nh thµnh tríc ®ã, tõ cÇn kÐo chØ tõ phÝa mòi may t¬ng øng cho chØ trªn vµ
vµ tõ bé ®iÒu tiÕt søc c¨ng. chØ díi.
-  ;  : gãc «m t¬ng øng cña chØ víi m¾t 1 2 kim vµ cÇn kÐo chØ;
Sù dÞch chuyÓn cña vËt liÖu
➢ Díi t¸c dông cña lùc Ðp ch©n vÞt
N, xuÊt hiÖn c¸c lùc ma s¸t gi÷a
thanh r¨ng vµ ch©n vÞt víi c¸c líp vËt liÖu.
➢ §iÒu kiÖn ®¶m b¶o v¶i dÞch
chuyÓn cïng víi thanh r¨ng vµ
kh«ng bÞ xª dÞch gi÷a líp trªn víi líp díi lµ: F3 > F2 > F1
S¬ ®å lùc t¸c dông lªn vËt liÖu díi 3 vµ 2 >> 1
t¸c dông cña c¬ cÊu dÞch chuyÓn
vËt liÖu kiÓu thanh r¨ng- ch©n vÞt
➢ Gi¸ trÞ lùc nÐn ch©n vÞt tèi u lµ gi¸ trÞ lùc nÐn kh«ng ®Ó thanh r¨ng bÞ
trît trªn vËt liÖu vµ kh«ng lµm tæn th¬ng vËt liÖu bëi c¸c r¨ng cña thanh r¨ng.
§é bÒn c¬ häc cña ®êng may mòi thoi 301
§é bÒn c¬ häc cña ®êng liªn kÕt may ®îc biÓu thÞ th«ng qua c¸c ®Æc trng sau:
• §é bÒn kÐo ®øt cña ®êng may khi kÐo gi·n ®êng may theo h-
íng ngang cho ®Õn khi bÞ ph¸ hñy ( P dm ) ®
• §é gi·n ®øt t¬ng ®èi cña ®êng may khi kÐo gi·n ®êng may
theo híng däc (  dm ) ®
• §é bÒn mái cña ®êng may khi chÞu kÐo nhiÒu lÇn däc vµ
ngang ®êng may (n m - sè chu tr×nh) ®
• §é bÒn mµi mßn cña ®êng may khi chÞu kÐo nhiÒu lÇn däc vµ
ngang ®êng may (n mm - sè chu tr×nh) ®
§é bÒn kÐo ®øt cña ®êng may mòi thoi 301 KÐo gi·n ®êng may theo chiÒu ngang cña ®êng may liªn kÕt. §êng cong kÐo ®øt cña mÉu v¶i kh«ng may vµ mÉu v¶i cã ®êng may theo chiÒu ngang cña ®êng
M« h×nh kÐo ®øt ®êng may liªn kÕt.
theo híng däc vµ ngang
§é bÒn kÐo ®øt (strength seam)
cña ®êng may mòi thoi 301 (tiÕp) • Kh¸i niÖm:
- §é bÒn kÐo ®øt (cßn gäi lµ ®é bÒn tuyÖt ®èi hoÆc t¶i träng ®øt) cña ®-
êng may mòi thoi 301 lµ lùc lín nhÊt gi÷ ®êng may cho ®Õn khi bÞ ph¸
huû khi kÐo gi·n ®êng may theo híng ngang.
- §êng may sau khi t¹o thµnh ph¶i ®¶m b¶o mét ®é bÒn nhÊt ®Þnh.
Theo t¸c gi¶ K.R.Salhotra [14],[8] mét ®êng may ®¹t yªu cÇu vÒ ®é bÒn
kÐo ®øt lµ ®êng may cã hÖ sè sö dông ®êng may tèi u[ 8], [10]:
0,8 P v < P dm < 1,0 P v ® ® ®
• C«ng thøc tÝnh to¸n:
C¸c t¸c gi¶ А.И.Назарова; И.А.Куликова, А.В.Савостицкий [2] ®· x©y
dùng c«ng thøc x¸c ®Þnh ®é bÒn kÐo ®øt ®êng may theo híng ngang: P dm = m.Q c. ® ® Chó thÝch
• P dm: §é bÒn kÐo ®øt cña ®êng may; ®
• P v : §é bÒn kÐo ®øt cña v¶i. ®
• P dm - t¶i träng ®øt cña ®êng may ( N/cm ®êng may); ®
• m - mËt ®é mòi may ( sè mòi/1cm ®êng may);
• Q c - t¶i träng ®øt cña vßng chØ may (N/mòi); ®
•  - hÖ sè thùc nghiÖm;
• Gi¸ trÞ hÖ sè  dao ®éng tõ 0,8  1,2.
§Ó x¸c ®Þnh s¬ bé t¶i träng tèi ®a cña ®êng may liªn kÕt, trong c«ng
thøc trªn, lÊy hÖ sè  = 1.
§é gi·n ®øt cña ®êng may mòi thoi 301
KÐo gi·n ®êng may theo chiÒu
däc cña ®êng may liªn kÕt. ➢ Kh¸i niÖm :
§êng cong kÐo ®øt cña mÉu v¶i kh«ng may vµ
mÉu v¶i cã ®êng may theo chiÒu däc cña ®êng
§é gi·n ®øt cña ®êng may mòi thoi may liªn kÕt.
301 lµ sù t¨ng chiÒu dµi cña ®êng may
khi kÐo gi·n ®êng may theo híng däc
➢ C«ng thøc tÝnh to¸n:
cho ®Õn khi bÞ ph¸ huû (thêi ®iÓm ®øt) L − L
Trong thùc tÕ thêng x¸c ®Þnh ®é gi·n  = dm o  ( 100 %) dm ®øt t¬ng ®èi Lo
KÝ hiÖu  dm (%) ® §é bÒn mµi mßn (sginning seam) cña ®êng may mòi thoi 301
 §é bÒn mµi mßn cña ®êng may lµ kh¶ n¨ng chÞu ma s¸t cña ®êng may
díi t¸c dông cña vËt thÓ mµi vµ lùc Ðp cho ®Õn khi ®êng may bÞ ph¸ huû.
 ViÖc x¸c ®Þnh ®é bÒn mµi mßn cña ®êng may cã thÓ ®a vÒ x¸c ®Þnh ®é
bÒn mµi mßn ®èi víi chØ may
 §é bÒn mµi mßn cña chØ trong ®êng may phô thuéc vµo sù c©n b»ng
cña mòi may, ®é th¾t nót cña mòi may, kÕt cÊu liªn kÕt vµ b¶n chÊt cña vËt liÖu ®îc may
 Mét sè c«ng tr×nh nghiªn cøu cña TËp ®oµn s¶n xuÊt chØ may Coats ®·
tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ ®é mµi mßn cña ®êng may sö dông c¸c lo¹i chØ
kh¸c nhau th«ng qua ®iÒu tra tû lÖ t¸i chÕ hµng Jean do nguyªn nh©n
®êng may bÞ mµi mßn sau qu¸ tr×nh giÆt mµi b»ng ®¸
KÕt qu¶ nghiªn cøu cho thÊy r»ng, ®é bÒn mµi mßn cña ®êng may sÏ tèt
h¬n nÕu sö dông lo¹i chØ bÒn h¬n trªn ®êng may. §é bÒn mái cña ®êng may mòi thoi 301 •
§é bÒn mái cña ®êng may mòi thoi 301 lµ sè chu tr×nh “kÐo d·n -
nghØ” mµ ®êng may chÞu ®ùng ®îc cho ®Õn khi bÞ ph¸ huû khi kÐo gi·n
®êng may nhiÒu lÇn däc vµ ngang ®êng may. KÝ hiÖu: n®m (chu tr×nh). •
§é bÒn mái cña ®êng may mòi thoi 301 cßn ®îc ®¸nh gi¸ b»ng ®é bÒn
l©u td, ®Æc trng b»ng thêi gian mµ ®êng may chÞu ®ùng ®îc sau nhiÒu
chu tr×nh “ kÐo d·n - nghØ” cho ®Õn khi bÞ ph¸ huû. •
§é bÒn mái cña ®êng may phô thuéc vµo cÊu tróc vµ tÝnh chÊt cña vËt
liÖu may; cÊu tróc, tÝnh chÊt vµ qu¸ tr×nh xö lý hoµn tÊt cña chØ may. •
§é bÒn mái cña ®êng may khi kÐo gi·n nhiÒu lÇn phô thuéc nhiÒu vµo
mËt ®é mòi may trªn ®êng may.
KÕt qu¶ nghiªn cøu thùc nghiÖm ®é bÒn mái cña ®êng may ch¾p mòi
thoi trªn c¸c lo¹i vËt liÖu kh¸c nhau ®· x¸c ®Þnh gi¸ trÞ mËt ®é mòi may
tèi u khi may s¶n phÈm quÇn ¸o th«ng dông lµ 4-4,5 mòi/cm [2].