Mô tả một số hệ thống khác | Tài liệu môn Công nghệ kĩ thuật ôto Trường đại học sư phạm kỹ thuật TP. Hồ Chí Minh

Như trên hình minh họa, cổ họng gió bao gồm bướm ga, cảm biến vị trí bướm ga dung để phát hiện góc mở của bướm ga, moto bướm ga để mở và đóng bướm ga, và một lò xo hồi để trả bướm ga về một vị trí cố định. Moto bướm ga ứng dụng một mô tơ điện một chiều (DC) có độ nhạy tốt và tiêu thị ít năng lượng. ECU động cơ điều khiển độ lớn và hướng của dòng điện chạy đến mô tơ điển khiền bướm ga. Tài liệu giúp bạn tham khảo, ôn tập và đạt kết quả cao. Mời bạn đọc đón xem!

14 7 lượt tải Tải xuống
Chia sẻ Báo cáo tài liệu

Môn: Công nghệ kĩ thuật oto (OTO21)

Trường: Đại học Sư phạm Kỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh

Thông tin:

16 trang 2 tuần trước

Tác giả:

Profile Lê Kim Dung
-1-
M« t¶ M« t¶
Ngoµi nh÷ng hÖ thèng EFI, ESA, vµ ISC, phÇn lín c¸c hÖ
thèng ®iÒu khiÓn ®éng c¬ ® trang bÞ c¸c hÖ thèng sau, mÆc ược
dï chóng kh¸c nhau gi÷a c¸c ®éng c¬,
TÊt c¶ nh÷ng hÖ thèng nµy ®Òu ® c ®iÒu khiÓn bëi ECU ®éng ượ
c¬.
• ETCS-i (Electronic Throttle Control System-intelligent – HÖ
thèng ®iÒu khiÓn bím ga ®iÖn tö - th«ng minh)
• VVT-i (Variable Valve Timing-intelligent – Thêi ®iÓm phèi
khÝ thay ®æi – Th«ng minh)
• VVTL-i (Variable Valve Timing and Lift-intelligent - Thêi
®iÓm phèi khÝ vµ hµnh tr×nh xup¸p thay ®æi – Th«ng minh)
• HÖ thèng ®iÒu khiÓn sÊy nãng c¶m biÕn «xy/ c¶m biÕn tû lÖ
kh«ng khÝ nhiªn liÖu
• HÖ thèng ®iÒu khiÓn ®iÒu hßa kh«ng khÝ
• §iÒu khiÓn qu¹t lµm m¸t
• ACIS (Acoustic Control Induction System – HÖ thèng n¹p
khÝ cã chiÒu dµi hiÖu dông thay ®æi)
• HÖ thèng AI (Air Injection – Phun khÝ) / HÖ thèng AS (Air
Suction – Hót khÝ)
• HÖ thèng kiÓm so¸t h¬i nhiªn liÖu
• HÖ thèng ®iÒu khiÓn khÝ n¹p
• §¸nh gi¸ trÞ sè èctan
• HÖ thèng ®iÒu khiÓn c¾t OD ECT
• HÖ thèng ®iÒu khiÓn c¾t EGR
• T-VIS (Toyota-Variable Induction System – HÖ thèng n¹p
biÕn ®æi Toyota)
• HÖ thèng SCV (Swirl Control Valve – Van ®iÒu khiÓn xo¸y)
• HÖ thèng ®iÒu khiÓn ¸p suÊt tuabin t¨ng ¸p
• HÖ thèng ®iÒu khiÓn m¸y nÐn t¨ng ¸p
• HÖ thèng ®iÒu khiÓn EHPS (Electro-Hydraulic Power
Steering – HÖ thèng trî lùc l¸i ®iÖn - thñy lùc)
(1/1)
HÖ thèng ETCS-i M« t¶
ETCS-i (HÖ thèng ®iÒu khiÓn bím ga ®iÖn tö - th«ng minh)
lµ mét hÖ thèng sö dông m¸y tÝnh ®Ó ®iÒu khiÓn b»ng ®iÖn
gãc më cña bím ga.
Gãc më cña bím ga th«ng thêng ®îc ®iÒu khiÓn trùc
tiÕp b»ng d©y c¸p nèi tõ bµn ®¹p ga ®Õn bím ga ®Ó më vµ
®ãng nã. Trong hÖ thèng nµy, d©y c¸p ®îc lo¹i bá, vµ ECU
®éng c¬ dïng m«t¬ ®iÒu khiÓn bím ga ®Ó ®iÒu khiÓn gãc
më cña bím ga ®Õn mét gi¸ trÞ tèi u t¬ng øng víi m c ®é ø
®¹p bµn ®¹p ga. Ngoµi ra, gãc më cña bµn ®¹p ga ®îc
nhËn biÕt b»ng c¶m biÕn vÞ trÝ bµn ®¹p ga, vµ gãc më cña
bím ga ®îc nh n biÕt bëi c¶m biÕn vÞ trÝ bím ga. HÖ Ë
thèng ECTS-i bao gåm c¶m biÕn vÞ trÝ bím ga, ECU ®éng
c¬ vµ cæ h ng giã. Cæ h ng giã bao g m bím ga, m«t¬ ä ä å
®iÒu khiÓn bím ga, c¶m biÕn vÞ trÝ bím ga vµ c¸c bé ph n Ë
kh¸c.
(1/1)
-2-
CÊu t¹o vµ ho¹t ®éng
CÊu t¹o vµ ho¹t ®éng cña cæ häng giã
Nh trªn h×nh minh h a, cæ h ng giã bao g m bím ga, ä ä å
c¶m biÕn vÞ trÝ bím ga dïng ®Ó ph¸t hiÖn gãc më cña
bím ga, m«t¬ bím ga ®Ó më vµ ®ãng bím ga, vµ mét lß
xo h i ®Ó tr bím ga vÒ mét vÞ trÝ cè ®Þnh. «t¬ bím ga å M
øng dông mét m«t¬ ®iÖn mét chiÒu (DC) cã ®é nh¹y tèt vµ
tiªu thô Ýt n¨ng lîng.
ECU ®éng c¬ ®iÒu khiÓn ®é lín vµ híng cña dßng ®iÖn
ch¹y ®Õn m«t¬ ®iÒu khiÓn bím ga, lµm quay hay gi÷ m«t¬,
vµ më vµ ®ãng bím ga qua mét côm b¸nh r¨ng gi¶m tèc.
Gãc më bím ga thùc tÕ ®îc ph¸t hiÖn b»ng mét c¶m biÕn
vÞ trÝ bím ga, vµ th«ng sè ®ã ®îc ph¶n håi vÒ cho ECU
®éng c¬.
Khi dßng ®iÖn kh«ng ch¹y qua m«t¬, lß xo håi sÏ më bím
ga ®Õn mét vÞ trÝ cè ®Þnh (kho¶ng 7
O
). Tuy nhiªn, trong chÕ
®é kh«ng t¶i bím ga ®îc ®ãng l¹i nhá h¬n so víi vÞ trÝ cè
®Þnh.
Gîi ý:
• hi ECU ®éng c¬ ph¸t hiÖn thÊy cã trôc trÆc, nã b t ® n K Ë Ì
b¸o hháng trªn ®ång h t¸pl« ®å ång thêi c¾t nguån ®Õn
m«t¬, nhng do bím ga ®îc gi÷ ë gãc më kho¶ng 7
O
,
xe v n cã thÓ ch¹y ®Õn n¬i an toµn. É
• Nh÷ng kiÓu xe ®Çu tiªn cã hÖ thèng ETCS-i sö dông mét
ly hîp tõ gi÷a m«t¬ vµ bím ga, nã cã thÓ dïng ®Ó nèi
vµ ng¾t m«t¬.
(1/1)
-3-
C¸c chÕ ®é ®iÒu khiÓn
ETCS-i ®iÒu khiÓn gãc më cña bím ga ®Õn gi¸ trÞ tèi u
nhÊt tïy theo møc ®é nhÊn cña bµn ®¹p ga.
1. §iÒu khiÓn ë chÕ ®é b×nh thêng, chÕ ®é c«ng suÊt
cao vµ chÕ ®é ®i ®êng tuyÕt
VÒ c¬ b¶n, ®éng c¬ sö dông chÕ ®é b×nh thêng, nhng
cã thÓ dïng c«ng t¾c ®iÒu khiÓn ®Ó chuyÓn sang chÕ ®é
c«ng suÊt cao hay ®i ®êng tuyÕt.
• §iÒu khiÓn chÕ ®é thêng
§©y lµ chÕ ®é ®iÒu khiÓn c¬ b¶n ®Ó duy tr× sù c©n b»ng
gi÷a tÝnh d vÔ Ën hµnh vµ chuyÓn ®éng ªm.
• §iÒu khiÓn chÕ ®é ®êng tuyÕt
ChÕ ®é ®iÒu khiÓn nµy gi÷ cho gãc më bím ga nhá h¬n
so víi chÕ ®é b×nh thêng ®Ó tr¸nh trît khi l¸i xe trªn
®êng tr¬n trît, nh ®êng cã tuyÕt r¬i.
• §iÒu khiÓn chÕ ®é c«ng suÊt cao
ë chÕ ®é nµy, bím ga më lín h¬n so víi chÕ ®é b×nh
thêng. Do ®ã, chÕ ®é nµy mang l¹i c¶m gi¸c ®éng c¬
®¸p ng ngay víi thao t¸c ®¹p ga vµ xe vø Ën hµnh m¹nh
mÏ h¬n so víi chÕ ®é thêng. ChÕ ®é nµy ch cã ë mét Ø
sè kiÓu xe.
(1/4)
2. §iÒu khiÓn m«men truyÒn lùc chñ ®éng
ChÕ ®é ®iÒu khiÓn nµy lµm cho gãc më bím ga nhá
h¬n hay lín h¬n so víi gãc ®¹p cña bµn ®¹p ga ®Ó duy tr×
tÝnh t¨ng tèc ªm.
H×nh minh h a cho thÊy khi bµn ®¹p ga ®îc gi÷ ë mét vÞ ä
trÝ ®¹p nhÊt ®Þnh. §èi víi nh÷ng kiÓu xe kh«ng cã hÖ
thèng ®iÒu khiÓn m«men truyÒn lùc chñ ®éng, bím ga
®îc më ra gÇn nh ® ng bé víi chuyÓn ®éng cña bµn å
®¹p ga, nh v y, trong mét kho¶ng thêi gian ng¾n, t¹o ra Ë
gia tèc d c xe G t¨ng ®ét ngét vµ sau ®ã gi¶m dÇn. ä
So víi xe ®ã, kiÓu xe cã ®iÒu khiÓn m«men truyÒn lùc
chñ ®éng, bím ga ®îc më dÇn ra sao cho gia tèc däc
xe G t¨ng dÇn trong mét kho¶ng thêi gian l©u h¬n ®Ó
®¶m b¶o t¨ng tèc ªm.
( )2/4
-4-
3. C¸c ®iÒu khiÓn kh¸c
(1) §iÒu khiÓn tèc ®é kh«ng t¶i
Chøc n¨ng nµy ®iÒu khiÓn bím ga ë phÝa ®ãng ®Ó duy tr× tèc ®é kh«ng t¶i lý tëng.
(2) §iÒu khiÓn gi¶m va ®Ëp khi chuyÓn sè
Chøc n¨ng ®iÒu khiÓn nµy gi¶m gãc më cña bím ga vµ gi¶m m«men ®éng c¬ ® ng thêi víi ®iÒu khiÓn å
ECT khi hép sè tù ®éng chuyÓn sè ®Ó lµm gi¶m va ® p khi chuyÓn sè. Ë
(3) §iÒu khiÓn bím ga TRAC
NÕu b¸nh xe chñ ®éng bÞ trît qu¸ nhiÒu, nh lµ mét phÇn cña hÖ thèng TRAC, tÝn hiÖu yªu cÇu tõ ECU
®iÒu khiÓn trît sÏ ®ãng bím ga ®Ó gi¶m c«ng suÊt ®Ó t¨ng tÝnh æn ®Þnh cña xe vµ ®¶m b¶o ®îc lùc d n É
®éng.
(4) §iÒu khiÓn hç trî VSC
Chøc n¨ng nµy ®iÒu khiÓn gãc më bím ga b»ng ®iÒu khiÓn kÕt hîp víi ECU ®iÒu khiÓn trît ®Ó tËn dông
tèi ®a hiÖu qu¶ ®iÒu khiÓn cña hÖ thèng VSC.
(5) §iÒu khiÓn ch¹y tù ®éng
Trong ®iÒu khiÓn ch¹y tù ®éng th«ng thêng, ECU ®iÒu khiÓn ch¹y tù ®éng më vµ ®ãng bím ga qua bé
chÊp hµnh ECU ®iÒu khiÓn ch¹y tù ®éng vµ d©y c¸p. Nhng víi hÖ thèng ETCS-i, ECU ®éng c¬, mµ bao
gåm ECU ®iÒu khiÓn ch¹y tù ®éng, s trùc tiÕp ®iÒu khiÓn gãc më bím ga qua m«t¬ ®iÒu khiÓn bím ga Ï
®Ó thùc hiÖn thao t¸c ®iÒu khiÓn ch¹y tù ®éng.
(3/4)
4. Chøc n¨ng dù phßng
• NÕu ECU ®éng c¬ ph¸t hiÖn thÊy cã trôc trÆc trong hÖ
thèng ETCS-i, nã bËt ®Ìn b¸o h háng trªn ®ång h å
t¸pl« ®Ó b¸o cho l¸i xe.
• C¶m biÕn vÞ trÝ bµn ®¹p ga cã m¹ch c¶m biÕn cho 2 hÖ
thèng, chÝnh vµ phô. NÕu h háng x¶y ra trong mét m¹ch
c¶m biÕn, vµ ECU ph¸t hiÖn thÊy cã sù chªnh lÖch ®iÖn
¸p kh«ng b×nh thêng trong tÝn hiÖu gi÷a 2 m¹ch c¶m
biÕn, ECU ®éng c¬ s chuyÓn sang chÕ ®é ho¹t ®éng Ï
h¹n chÕ. Trong chÕ ®é ho¹t ®éng h¹n chÕ, m¹ch cßn l¹i
®îc sö dông ®Ó tÝnh to¸n gãc cña bµn ®¹p ga vµ xe v n Ë
hµnh víi gãc më bím ga h¹n chÕ h¬n so víi b×nh
thêng. Ngoµi ra, nÕu cã vÎ nh h háng x¶y ra trong c¶
hai m¹ch, ECU ®éng c¬ sÏ ®Æt bím ga ë tr¹ng th¸i
kh«ng t¶i. Lóc nµy xe ch cã thÓ ch¹y ë trong ph¹m vi Ø
kh«ng t¶i.
• C¶m biÕn vÞ trÝ bím ga c ng cã ò 2 m¹ch c¶m biÕn, chÝnh
vµ phô. NÕu h háng x¶y ra ë trong m¹ch c¶m biÕn, vµ
ECU ®éng c¬ ph¸t hiÖn thÊy ®iÖn ¸p kh«ng b×nh thêng
gi÷a m¹ch c¶m biÕn, ECU ®éng c¬ s2 Ï c¾t dßng ®iÖn
®Õn m«t¬ ®iÒu khiÓn bím ga vµ sau ®ã chuyÓn sang
chÕ ®é ho¹t ®éng h¹n chÕ. Lóc nµy bím ga ®îc më ë
gãc cè ®Þnh b»ng lß xo håi, vµ lîng phun nhiªn liÖu vµ
thêi ®iÓm ®¸nh löa ®îc ®iÒu khiÓn b»ng tÝn hiÖu bµn
®¹p ga. C«ng suÊt cña ®éng c¬ s bÞ h¹n chÕ ®i nhiÒu Ï
nhng xe v n cã thÓ ch¹y ®îc. É
• Khi ECU ®éng c¬ ph¸t hiÖn thÊy cã h háng trong hÖ
thèng m«t¬ ®iÒu khiÓn bím ga, khi ®ã nã s ®iÒu khiÓn Ï
gièng nh khi cã h háng vÒ c¶m biÕn vÞ trÝ bím ga.
( )4/4
-5-
HÖ thèng VVT-i M« t¶
Th«ng thêng, thêi ®iÓm phèi khÝ ®îc cè ®Þnh, nh÷ng hÖ
thèng VVT-i sö dông ¸p suÊt thñy lùc ®Ó xoay trôc cam n¹p
vµ lµm thay ®æi thêi ®iÓm phèi khÝ. §iÒu nµy cã thÓ lµm t¨ng
c«ng suÊt, c¶i thiÖn tÝnh kinh tÕ nhiªn liÖu vµ gi¶m khÝ x¶ «
nhiÔm.
Nh trong h×nh minh h a, hÖ thèng nµy ®îc thiÕt kÕ ®Ó ä
®iÒu khiÓn thêi ®iÓm phèi khÝ b»ng c¸ch xoay trôc cam trong
mét ph¹m vi 40
O
so víi gãc quay cña trôc khuûu ®Ó ®¹t
®îc thêi ®iÓm phèi khÝ tèi u cho c¸c ®iÒu kiÖn ho¹t ®éng
cña ®éng c¬ dùa trªn tÝn hiÖu tõ c¸c c¶m biÕn. Thêi ®iÓm
phèi khÝ ®îc ®iÒu khiÓn nh sau.
(1/1)
• Khi nhiÖt ®é thÊp, khi tèc ®é thÊp ë t¶i nhÑ, hay khi
t¶i nhÑ
Thêi ®iÓm phèi khÝ cña trôc cam n¹p ®îc lµm tr l¹i vµ Ô
®é trïng lÆp xup¸p gi¶m ®i ®Ó gi¶m khÝ x¶ ch¹y ngîc l¹i
phÝa n¹p. §iÒu nµy lµm æn ®Þnh chÕ ®é kh«ng t¶i vµ c¶i
thiÖn tÝnh kinh tÕ nhiªn liÖu vµ tÝnh khëi ®éng.
• Khi t¶i trung b×nh, hay khi tèc ®é thÊp vµ trung b×nh
ë t¶i nÆng
Thêi ®iÓm phèi khÝ ®îc lµm sím lªn vµ ®é trïng lÆp
xup¸p t¨ng lªn ®Ó t¨ng EGR néi bé vµ gi¶m mÊt m¸t do
b¬m. §iÒu nµy c¶i thiÖn « nhi m khÝ x¶ vµ tÝnh kinh tÕ Ô
nhiªn liÖu. Ngoµi ra, cïng lóc ®ã thêi ®iÓm ®ãng xup¸p
n¹p ®îc ® y sím lªn ®Ó gi¶m hiÖn tîng quay ngîc È
khÝ n¹p l¹i ®êng n¹p vµ c¶i thiÖn hiÖu qu¶ n¹p.
• Khi tèc ®é cao vµ t¶i nÆng
Thêi ®iÓm phèi khÝ ®îc lµm sím lªn vµ ®é trïng lÆp
xup¸p t¨ng lªn ®Ó t¨ng EGR néi bé vµ gi¶m mÊt m¸t do
b¬m. §iÒu nµy c¶i thiÖn « nhi m khÝ x¶ vµ tÝnh kinh tÕ Ô
nhiªn liÖu. Ngoµi ra, cïng lóc ®ã thêi ®iÓm ®ãng xup¸p
n¹p ®îc ® y sím lªn ®Ó gi¶m hiÖn tîng quay ngîc È
khÝ n¹p l¹i ®êng n¹p vµ c¶i thiÖn hiÖu qu¶ n¹p.
Ngoµi ra, ®iÒu khiÓn ph¶n h i ®îc sö dông ®Ó gi÷ thêi ®iÓm å
phèi khÝ xup¸p n¹p thùc tÕ ë ®óng thêi ®iÓm tÝnh to¸n b»ng
c¶m biÕn vÞ trÝ trôc cam.
(1/1)
-6-
CÊu t¹o
Bé chÊp hµnh cña hÖ thèng VVT-i bao gåm bé ®iÒu khiÓn
VVT-i dïng ®Ó xoay trôc cam n¹p, ¸p suÊt dÇu dïng lµm lùc
xoay cho bé ®iÒu khiÓn VVT-i, vµ van ®iÒu khiÓn dÇu phèi
phÝ trôc cam ®Ó ®iÒu khiÓn ®êng ®i cña dÇu.
1. Bé ®iÒu khiÓn VVT-i
Bé ®iÒu khiÓn bao g m mét vá ®îc d n ®éng bëi xÝch å É
cam vµ c¸c c¸nh g¹t ®îc cè ®Þnh trªn trôc cam n¹p.
¸p suÊt dÇu göi tõ phÝa lµm sím hay lµm muén trôc cam
n¹p s xoay c¸c c¸nh g¹t cña bé ®iÒu khiÓn VVT-i theo Ï
híng chu vi ®Ó thay ®æi liªn lôc thêi ®iÓm phèi khÝ cña
trôc cam n¹p.
Khi ®éng c¬ ngõng, trôc cam n¹p chuyÓn ®éng ®Õn tr¹ng
th¸i muén nhÊt ®Ó duy tr× kh¶ n¨ng khëi ®éng. hi ¸p K
suÊt dÇu kh«ng ®Õn bé ®iÒu khiÓn VVT-i ngay l p t c Ë ø
sau khi ®éng c¬ khëi ®éng, chèt h m s h m c¸c c¬ cÊu · Ï ·
ho¹t ®éng cña bé ®iÒu khiÓn VVT-i ®Ó tr¸nh tiÕng gâ.
Tham kh¶o:
Ngoµi lo¹i trªn, còng cã mét lo¹i mµ pÝtt«ng d c chuyÓn ä
theo híng trôc gi÷a c¸c then xo¾n cña b¸nh r¨ng bªn
ngoµi (t¬ng ng víi vá) vµ b¸nh r¨ng trong (g¾n trùc ø
tiÕp vµo trôc cam) ®Ó lµm xoay trôc cam.
2. Van ®iÒu khiÓn dÇu phèi khÝ trôc cam
Van ®iÒu khiÓn dÇu phèi khÝ trôc cam ho¹t ®éng theo sù
®iÒu khiÓn (Tû lÖ hiÖu dông) tõ ECU ®éng c¬ ®Ó ®iÒu
khiÓn vÞ trÝ cña van èng vµ ph©n phèi ¸p suÊt dÇu cÊp
®Õn bé ®iÒu khiÓn VVT-i ®Õ phÝa lµm sím hay lµm muén.
Khi ®éng c¬ ngõng ho¹t ®éng, thêi ®iÓm phèi khÝ xup¸p
n¹p ®îc gi÷ ë gãc muén tèi ®a.
(1/1)
-7-
Ho¹t ®éng
Van ®iÒu khiÓn dÇu phèi khÝ trôc cam chon ®êng dÇu ®Õn
bé ®iÒu khiÓn
VVT-i
t¬ng ng víi ®é lín dßng ®iÖn tõ ECU ø
®éng c¬. é ®iÒu khiÓn B
VVT-i quay
trôc cam n¹p t¬ng ng ø
víi vÞ trÝ n¬i mµ ®Æp ¸p suÊt dÇu vµo, ®Ó lµm sím, lµm muén
hoÆc duy tr× thêi ®iÓm phèi khÝ.
ECU ®éng c¬ tÝnh to¸n thêi ®iÓm ®ãng më xup¸p tèi u díi
c¸c ®iÒu kiÖn ho¹t ®éng kh¸c nhau theo tèc ®é ®éng c¬, lu
lîng khÝ n¹p, vÞ trÝ bím ga vµ nhiÖt ®é níc lµm m¸t ®Ó
®iÒu khiÓn van ®iÒu khiÓn dÇu phèi khÝ trôc cam. H¬n n÷a,
ECU dïng c¸c tÝn hiÖu tõ c¶m biÕn vÞ trÝ trôc cam vµ c¶m
biÕn vÞ trÝ trôc khuûu ®Ó tÝnh to¸n thêi ®iÓm phèi khÝ thùc tÕ
vµ thùc hiÖn ®iÒu khiÓn ph¶n h i ®Ó ®¹t ®îc thêi ®iÓm phèi å
khÝ chu n. È
1. Lµm sím thêi ®iÓm phèi khÝ
Khi van ®iÒu khiÓn dÇu phèi khÝ trôc cam ®îc ®Æt ë vÞ trÝ
nh trªn h×nh v b»ng ECU ®éng c¬, ¸p suÊt dÇu t¸c ®éng Ï
lªn khoang c¸nh g¹t phÝa lµm sím thêi ®iÓm phèi khÝ ®Ó
quay trôc cam n¹p vÒ chiÒu lµm sím thêi ®iÓm phèi khÝ.
2. Lµm muén thêi ®iÓm phèi khÝ
Khi ECU ®Æt van ®iÒu khiÓn thêi ®iÓm phèi khÝ trôc cam ë vÞ
trÝ nh ch ra trong h×nh v , ¸p suÊt dÇu t¸c dông lªn khoang Ø Ï
c¸nh g¹t phÝa lµm muén thêi ®iÓm phèi khÝ ®Ó lµm quay trôc
cam n¹p theo chiÒu quay lµm muén thêi ®iÓm phèi khÝ.
-8-
3. Gi÷
ECU ®éng c¬ tÝnh to¸n gãc phèi khÝ chu n theo t×nh tr¹ng È
vËn hµnh
.
Sau khi ®Æt thêi ®iÓm phèi khÝ chu n, van ®iÒu khiÓn dÇu È
phèi khÝ trôc cam duy tr× ®êng dÇu ®ãng nh ®îc ch ra Ø
trªn h×nh v , ®Ó gi÷ thêi ®iÓm phèi khÝ hiÖn t¹i. Ï
(1/1)
HÖ thèng VVTL-i M« t¶
HÖ thèng VVTL-i dùa trªn hÖ thèng VVT-i vµ ¸p dông mét
c¬ cÊu ®æi vÊu cam ®Ó thay ®æi hµnh tr×nh cña xup¸p n¹p vµ
x¶. §iÒu nµy cho phÐp ®îc ®îc c«ng suÊt cao mµ kh«ng
¶nh hëng ®Õn tÝnh kinh tÕ nhiªn liÖu hay « nhiÔm khÝ x¶.
CÊu t¹o vµ ho¹t ®éng c¬ b¶n cña hÖ thèng VVTL-i gièng
nh hÖ thèng VVT-i. ViÖc chuyÓn gi÷a hai vÊu cam cã hµnh
tr×nh kh¸c nhau ®îc sö dông ®Ó thay ®æi hµnh tr×nh cña
xup¸p.
C¬ cÊu chuyÓn vÊu cam, ECU ®éng c¬ chuyÓn gi÷a vÊu 2
cam b»ng van ®iÒu khiÓn dÇu VVTL dùa trªn c¸c tÝn hiÖu tõ
c¶m biÕn nhiÖt ®é níc lµm m¸t vµ c¶m biÕn vÞ trÝ trôc
khuûu.
(1/1)
-9-
CÊu t¹o
C¸c bé ph n cÊu thµnh hÖ thèng VVTL-i gÇn gièng nh Ë
nh÷ng bé ph n cña hÖ thèng VVT-i. Nh÷ng bé ph n ®Æc Ë Ë
biÖt cho hÖ thèng VVTL-i lµ van ®iÒu khiÓn dÇu cho VVTL,
c¸c trôc cam vµ cß mæ.
1. Van ®iÒu khiÓn dÇu cho VVTL
Van ®iÒu khiÓn dÇu cho VVTL ®iÒu khiÓn ¸p suÊt dÇu
cÊp ®Õn phÝa cam tèc ®é cao cña c¬ cÊu chuyÓn vÊu
cam b»ng thao t¸c ®iÒu khiÓn vÞ trÝ van èng do ECU ®éng
c¬ thùc hiÖn.
2. Trôc cam vµ cß mæ
§Ó thay ®æi hµnh tr×nh xup¸p, trôc cam cã lo¹i vÊu 2
cam, vÊu cam tèc ®é thÊp vµ vÊu cam tèc ®é cao, cho
mçi xylanh.
C¬ cÊu chuyÓn vÊu cam ®îc l¾p bªn trong cß mæ gi÷a
xup¸p vµ vÊu cam. ¸p suÊt dÇu tõ van ®iÒu khiÓn dÇu
cña VVTL ®Õn l dÇu trong cß mæ, vµ ¸p suÊt nµy ®ç Èy
chèt h m bªn díi chèt ®Öm. Nã cè ®Þnh chèt ®Öm vµ Ên ·
khíp cam tèc ®é cao.
Khi ¸p suÊt dÇu ngõng t¸c dông, chèt h m ®îc tr¶ vÒ ·
b»ng lùc cña lß xo vµ chèt ®Öm ®îc tù do. §iÒu nµy lµm
cho chèt ®Öm cã thÓ di chuyÓn tù do theo híng th ng ¼
®øng vµ v« hiÖu hãa vÊu cam tèc ®é cao.
(1/1)
-10-
Ho¹t ®éng
Trôc cam n¹p vµ x¶ cã c¸c vÊu cam víi hµnh tr×nh kh¸c 2
nhau cho tõng xylanh, vµ ECU ®éng c¬ chuyÓn nh÷ng vÊu
cam nµy thµnh vÊu cam ho¹t ®éng b»ng ¸p suÊt dÇu.
1. Tèc ®é thÊp vµ trung b×nh (tèc ®é ®éng c¬: díi
6000 v/p)
Nh trong h×nh minh h a ë trªn, van ®iÒu khiÓn dÇu më ä
phÝa x¶. Do ®ã, ¸p suÊt dÇu kh«ng t¸c dông lªn c¬ cÊu
chuyÓn vÊu cam.
Nh trong h×nh minh h a ë díi, ¸p suÊt dÇu kh«ng t¸c ä
dông lªn chèt h m. Do ®ã, chèt h m b Ên b»ng lß xo · · ä
håi theo híng nh¶ khãa. Nh v y, chèt ®Öm s lÆp l¹i Ë Ï
chuyÓn ®éng tÞnh tiÕn v« hiÖu hãa. Do ®ã, nã s d n Ï É
®éng xup¸p b»ng cam tèc ®é thÊp vµ trung b×nh.
(1/2)
2. Tèc ®é cao (Tèc ®é ®éng c¬: trªn 6,000 v/p/nhiÖt ®é
níc lµm m¸t.: cao h¬n 60C)
Nh trong h×nh v bªn trªn, phÝa x¶ cña van ®iÒu khiÓn Ï
dÇu ®îc ®ãng l¹i sao cho ¸p suÊt dÇu t¸c dông lªn phÝa
cam tèc ®é cao cña c¬ cÊu chuyÓn vÊu cam.
Lóc nµy, nh trong h×nh minh h a bªn díi, bªn trong cß ä
m«t, ¸p suÊt dÇu Ên chèt h·m bªn díi chèt ®Öm ®Ó gi÷
chèt ®Öm vµ cß mæ. Do ®ã, cam tèc ®é cao Ên xuèng cß
mæ tr íc khi cam tèc ®é thÊp vµ trung b×nh tiÕp xóc víi ý
con l¨n. Nã dÉn ®éng c¸c xup¸p b»ng cam tèc ®é cao.
Lóc nµy, ECU ®éng c¬ ® ng thêi ph¸t hiÖn r»ng vÊu cam å
®· ®îc chuyÓn sang vÊu cam tèc ®é cao dùa trªn tÝn
hiÖu tõ c«ng t¾c ¸p suÊt dÇu.
( )2/2
-11-
C¸c chøc n¨ng ®iÒu khiÓn kh¸c
HÖ thèng ®iÒu khiÓn bé sÊy nãng c¶m biÕn «xy/c¶m
biÕn tû lÖ kh«ng khÝ nhiªn liÖu
Kh¶ n¨ng ph¸t hiÖn cña c¶m biÕn «xy vµ c¶m biÕn AF gi¶m
®i ë nhiÖt ®é thÊp (díi 400
O
C). Do ®ã, mét sè c¶m biÕn «xy
vµ c¶m biÕn AF ®îc trang bÞ mét bé sÊy ®Ó sÊy nãng c¸c
phÇn tö ®o.
ECU ®éng c¬ ®iÒu khiÓn ®é lín cña dßng ®iÖn bé sÊy theo
khèi lîng khÝ n¹p vµ tèc ®é ®éng c¬. Nèi theo mét c¸ch
kh¸c, khi t¶i cña ®éng c¬ nhê vµ nhiÖt ®é khÝ x¶ thÊp, ®é lín
cña dßng ®iÖn ch¹y ®Õn bé sÊy t¨ng lªn ®Ó duy tr× hiÖu qu¶
cña c¶m biÕn. Tuy nhiªn, khi t¶i ®éng c¬ vµ nhiÖt ®é cña khÝ
x¶ t¨ng lªn, bé sÊy ngõng ho¹t ®éng hay ®é lín cña dßng
®iÖn ch¹y qua bé sÊy gi¶m ®i.
(1/1)
HÖ thèng ®iÒu khiÓn ®iÒu hßa kh«ng khÝ
ECU ®éng c¬ t¾t m¸y nÐn A/C theo ®iÒu kiÖn l¸i xe ®Ó duy
tr× tÝnh n¨ng chuyÓn ®éng tèt vµ kh¶ n¨ng t¨ng tèc. VÝ dô,
khi ®ét ngét t¨ng tèc ë tèc ®é ®éng c¬ thÊp, ECU ®éng c¬
t¾t m¸y nÐn A/C tïy theo tèc ®é xe, tèc ®é ®éng c¬, vÞ trÝ
bím ga vµ ¸p suÊt ®êng èng n¹p hay lîng khÝ n¹p. Cã 2
lo¹i hÖ thèng ®iÒu khiÓn ®iÒu hßa kh«ng khÝ.
Mét lo¹i ®iÒu khiÓn trùc tiÕp ho¹t ®éng cña ®iÒu hßa kh«ng
khÝ qua bé khuyÕch ®¹i A/C. ECU ®éng c¬ göi tÝn hiÖu ACT
®Õn bé khuyÕch ®¹i A/C ®Ó ng¾t ly hîp tõ cña m¸y nÐn A/C.
Nãi theo c¸ch kh¸c, ECU ®éng c¬ trùc tiÕp ®iÒu khiÓn ho¹t
®éng cña ®iÒu hßa kh«ng khÝ b»ng c¸ch ®iÒu khiÓn r¬le ly
hîp tõ.
Víi mét sè kiÓu ®éng c¬, sau khi c«ng t¾c ®iÒu hßa kh«ng
khÝ ®îc b t lªn, ho¹t ®éng cña ly hîp tõ bÞ trË Ô mét lóc. Lóc
nµy, ECU ®éng c¬ më vµ ISC ®Ó t¨ng tèc ®é ®éng c¬ nh»m
tr¸nh cho tèc ®é ®éng c¬ kh«ng gi¶m xuèng khi m¸y nÐn
®iÒu hßa ho¹t ®éng. Ch c n¨ng tr nµy ®îc g i lµ ®iÒu ø Ô ä
khiÓn tr m¸y nÐn ®iÒu hßa kh«ng khÝ. Ô
(1/1)
-12-
§iÒu khiÓn qu¹t lµm m¸t
Cã nhiÒu kiÓu ®iÒu khiÓn qu¹t lµm m¸t ngoµi kiÓu trong h×nh
minh häa. §Õn nay, tèc ®é qu¹t ®îc ®iÒu khiÓn b»ng ®iÒu
khiÓn c«ng t¾c nhiÖt ®é níc lµm m¸t vµ r¬le qu¹t. HiÖn t¹i,
mét sè ECU ®éng c¬ ®iÒu khiÓn r¬le qu¹t ®Ó ®iÒu khiÓn tèc
®é qu¹t, hay ECU qu¹t lµm m¸t ®Ó ®iÒu khiÓn tèc ®é qu¹t.
L-u ý:
Nh trong h×nh minh h a, ho¹t ®éng tèc ®é thÊp s gi¶m ä Ï
®iÖn ¸p cÊp ®Õn m«t¬ b»ng c¸ch sö dông mét ®iÖn trë
m¾c nèi tiÕp vµo m¹ch ®Ó gi¶m tèc ®é qu¹t, hay 2 m«t¬
®îc m¾c nèi tiÕp ®Ó gi¶m tèc ®é qu¹t.
(1/1)
HÖ thèng ACIS (Acoustic Control Induction System –
HÖ thèng n¹p cã chiÒu dµi hiÖu dông thay ®æi)
HÖ thèng ACIS thay ®æi chiÒu dµi hiÖu dông cña ®êng èng
n¹p ®Ó t¨ng c«ng suÊt trªn ph¹m vi réng tõ tèc ®é thÊp ®Õn
tèc ®é cao. HÖ thèng nµy sö dông mét van ®iÒu khiÓn khÝ
n¹p ®Ó chia ®êng èng n¹p thµnh 2 ®o¹n mµ cho phÐp thay
®Ó chiÒu dµi hiÖu dông cña ®êng èng n¹p phï hîp víi tèc
®é ®éng c¬ vµ gãc më bím ga. Cã vµi lo¹i ACIS. VÝ dô sö
dông ë ®©y lµ lo¹i cho ®éng c¬ 3UZ-FE.
1. CÊu t¹o
C¸c bé phËn chÝnh cña hÖ thèng ®îc m« t¶ nh sau.
(1)
Van ®iÒu khiÓn khÝ n¹p
Van ®iÒu khiÓn khÝ n¹p n»m trong khoang khÝ n¹p, vµ
®îc më vµ ®ãng ®Ó thay ®æi chiÒu dµi hiÖu dông cña
®êng èng n¹p thµnh tr¹ng th¸i. 2
(2) Van VSV
Tïy theo tÝn hiÖu ACIS tõ ECU ®éng c¬, VSV ®iÒu khiÓn
chËn kh«ng, ®ãng vai trß ngu n ®éng lùc ®Ó v n hµnh bé å Ë
chÊp hµnh cña van ®iÒu khiÓn khÝ n¹p.
(3) B×nh ch©n kh«ng
B×nh ch©n kh«ng cã l¾p mét van mét chiÒu. Vµ nã lu
ch©n kh«ng t¸c dông lªn bé chÊp hµnh sao cho van ®iÒu
khiÓn khÝ n¹p cã thÓ ®ãng l¹i hoµn toµn th m chÝ ë tr¹ng Ë
th¸i ch©n kh«ng thÊp.
(1/2)
-13-
2. Ho¹t ®éng
(1) Khi van ®iÒu khiÓn n¹p khÝ ®ãng (VSV ON)
K úhi ECU ®éng c¬ bËt van VSV ®Ó phï hîp víi chu k
dao ®éng dµi, ch©n kh«ng ®îc cÊp ®Õn mµng bé chÊp
hµnh. Nã ®ãng van ®iÒu khiÓn. §iÒu ®ã kÐo dµi chiÒu dµi
hiÖu dông cña ®êng èng n¹p, n©ng cao hiÖu qu¶ n¹p
khÝ vµ c«ng suÊt ë ph¹m vi tèc ®é thÊp vµ trung b×nh do
hiÖu ng dao ®éng cña kh«ng khÝ. ø
(2) Khi van ®iÒu khiÓn n¹p khÝ më (VSV OFF)
Khi ECU ®éng c¬ t¾t van VSV ®Ó phï hîp víi chu k dao ú
®éng ng¾n, ¸p suÊt khÝ quyÓn ®îc cÊp ®Õn mµng bé
chÊp hµnh, më van ®iÒu khiÓn. Khi van ®iÒu khiÓn më ra,
chiÒu dµi hiÖu dông cña ®êng èng n¹p ®îc rót ng¾n
l¹i, nã t¹o ra hiÖu qu¶ n¹p kh«ng khÝ tèi ®a ®Ó t¨ng c«ng
suÊt ë d¶i tèc ®é cao.
(2/2)
HÖ thèng ®iÒu khiÓn AI (Air Injection) /AS (Air Suction)
HÖ thèng ®iÒu khiÓn AI/AS lµ mét hÖ thèng mµ cung cÊp
kh«ng khÝ vµo ®êng èng x¶ ®Ó ®èt ch¸y l¹i khÝ cha ch¸y
hÕt trong khÝ x¶ nh»m gi¶m khÝ « nhi m HC vµ CO. Sù Ô
chªnh lÖch gi÷a hai hÖ thèng nµy lµ hÖ thèng ®iÒu khiÓn AI
sö dông b¬m ®Ó cung cÊp c ng bì øc kh«ng khÝ cßn hÖ
thèng ®iÒu khiÓn AS sö dông ®é ch©n kh«ng trong ®êng
èng x¶ ®Ó hót kh«ng khÝ vµo. HÖ thèng ®iÒu khiÓn AI s Ï
®îc m« t¶ ë ®©y.
HÖ thèng nµy ®îc v n hµnh b»ng ECU ®éng c¬ khi khÝ x¶ Ë
« nhi m CO vµ HC t¨ng lªn khi ®éng c¬ nguéi vµ xe ®ang Ô
gi¶m tèc. HÖ thèng thèng nµy kh«ng sö dông díi bÊt kú
®iÒu kiÖn nµo kh¸c.
Khi tÊt c¶ c¸c ®iÒu kiÖn ho¹t ®éng xuÊt hiÖn, ECU ®éng c¬
sÏ kÝch ho¹t b¬m kh«ng khÝ ®iÖn ® ng thêi víi van VSV ®Ó å
cÊp ®é ch©n kh«ng ®êng èng n¹p vµo van phun khÝ. Nã
më khoang ®Ó cÊp kh«ng khÝ nÐn vµo ®êng èng x¶.
ECU ®éng c¬ dù tÝnh tæng thÓ tÝch khÝ ®i qua T C dùa trªn W
tÝn hiÖu tõ c¶m biÕn lu lîng khÝ n¹p.
Tham kh¶o:
HÖ thèng ®iÒu khiÓn AI tríc ®©y gi÷a cho b¬m khi lu«n
ho¹t ®éng. Do ®ã, mét ASV (Van chuyÓn kh«ng khÝ)
®îc sö dông thay cho van phun khÝ ®Ó hót kh«ng khÝ
nÐn khi hÖ thèng kh«ng ho¹t ®éng.
(1/1)
-14-
HÖ thèng kiÓm so¸t h¬i nhiªn liÖu
HÖ thèng kiÓm so¸t h¬i nhiªn liÖu ng n kh«ng cho nhiªn ·
liÖu bay h¬i tõ b×nh nhiªn liÖu x¶ vµo trong khÝ quyÓn b»ng
c¸ch lµm cho h¬i nhiªn liÖu t¹m thêi hÊp thô b»ng bé l c ä
than ho¹t tÝnh. H i nµy sau ®ã ®îc ®a vµo ®èt ch¸y sau â
khi ®éng c¬ ® nãng lªn. ·
CÊu t¹o
HÖ thèng kiÓm so¸t h¬i nhiªn liÖu cã c¸c ®êng èng vµ van
gi÷a l c khÝ, ®êng èng n¹p, bé lä äc than ho¹t tÝnh vµ b×nh
x¨ng nh trong h×nh minh häa.
Chóng ®îc sö dông ®Ó më vµ ®ãng VSV v.v. ®Ó cho phÐp
ECU ®éng c¬ ®iÒu khiÓn sù chuyÓn ®éng cña h¬i nhiªn liÖu
trong toµn bé hÖ thèng.
(1/2)
Tham kh¶o
Gi¸m s¸t
Mét lo¹t c¸c ho¹t ®éng gi¸m s¸t ®îc thùc hiÖn khi c¶m
biÕn nhiÖt ®é kh«ng khÝ vµ c¶m biÕn nhiÖt ®é níc lµm m¸t
cho thÊy c¸c gi¸ trÞ gièng nhau, nh khi khëi ®éng ®éng c¬
l¹nh.
ECU ®éng c¬ sö dông c¶m biÕn ¸p suÊt h¬i ®Ó liªn tôc theo
dâi ¸p suÊt b×nh nhiªn liÖu vµ khi cã trôc trÆc ph¸t hiÖn thÊy
trong ¸p suÊt, m DTC ®îc lu trong bé nhí vµ ® n b¸o h · Ì ý
háng ®îc b t ON ®Ó b¸o cho l¸i xe. Ë
ECU ®éng c¬ ®ãng van ®ãng bé l c than ho¹t tÝnh vµ më ä
van lµm s¹ch vµ van chuyÓn ¸p suÊt ®Ó cÊp ch©n kh«ng
cho toµn bé hÖ thèng. hi cÊp ®ñ ®é ch©n kh«ng, ECU K
®éng c¬ ®ãng van lµm s¹ch ®Ó ®ãng c¸c khoang trªn toµn
hÖ thèng. Sau ®ã, ECU ®éng c¬ thùc hiÖn viÖc gi¸m s¸t ®Ó
kiÓm tra rß r khi ¸p suÊt hÖ thèng ®îc t¨ng dÇn ®Õn ®é Ø
ch©n kh«ng cè ®Þnh. ECU ®éng c¬ sau ®ã v n hµnh c¸c van Ë
theo tr×nh tù van ®ãng bé l c than ho¹t tÝnh vµ sau ®ã van ä
chuyÓn ¸p suÊt, vµ sau ®ã x¸c ®Þnh sù thay ®æi ¸p suÊt ®Ó
xem VSV cã tèt hay kh«ng.
(1/1)
-15-
Ho¹t ®éng
• ßng lµm s¹ch D
Khi ®éng c¬ ®¹t ®îc c¸c ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh, ECU ®éng
c¬ më VSV (cho van ®ãng bé l c than ho¹t tÝnh) ®ä ång
thêi ®iÒu khiÓn van VSV (cho EVAP) b»ng ®iÒu khiÓn
theo hÖ sè hiÖu dông cña xung. §iÒu nµy lµm cho ®é
ch©n kh«ng cña ®êng èng n¹p më van khÝ vµo vµ cho
phÐp khÝ hÊp thô bëi bé l c than ho¹t tÝnh cïng víi kh«ng ä
khÝ tõ l c giã ®i vµo ®êng èng n¹p qua van VSV (cho ä
van ®ãng bé l c than ho¹t tÝnh). ä
ECU ®éng c¬ sö dông ®iÒu khiÓn theo hÖ sè hiÖu dông
cho VSV (cho EVAP) ®Ó ng n dßng lµm s¹ch qu¸ nhiÒu ·
khi kh«ng t¶i vµ c¸c chÕ ®é kh¸c, h háng ®éng c¬ vµ khÝ
x¶ kÐm ®i.
( )2/2
HÖ thèng ®iÒu khiÓn khÝ n¹p
HÖ thèng ®iÒu khiÓn khÝ n¹p ®îc chia thµnh ®êng vµo 2
läc khÝ, mét trong hai ®êng vµo nµy cã l¾p mét van, nã më
vµ ®ãng ®Ó ®¹t ®îc hiÖu qu¶ n¹p kh«ng khÝ phï hîp víi
tèc ®é ®éng c¬. §iÒu nµy lµm gi¶m tiÕng ån n¹p ë d¶i tèc ®é
thÊp.
1. CÊu t¹o
HÖ thèng nµy bao g m bé van ®iÒu khiÓn n¹p khÝ bªn å
trong ®êng n¹p khÝ, van VSV ®Ó ®iÒu khiÓn ch©n kh«ng
dïng lµm ngu n d n ®éng vµ van mét chiÒu ®Ó ng¨n å É
kh«ng khÝ trong khÝ quyÓn kh«ng l t vµo trong khoang ä
n¹p khÝ.
2. Ho¹t ®éng
Khi ®éng c¬ ho¹t ®éng ë d¶i tèc ®é thÊp ®Õn trung b×nh,
ECU ®éng c¬ ®ãng van ®iÒu khiÓn n¹p khÝ. §iÒu nµy lµm
cho viÖc n¹p khÝ ch di n ra ë mét phÝa, nã lµm gi¶m Ø Ô
tiÕng n n¹p. å
Khi ®éng c¬ ho¹t ®éng ë d¶i tèc ®é cao, ECU ®éng c¬
më van ®iÒu khiÓn khÝ n¹p ®Ó cho phÐp kh«ng khÝ hót
vµo tõ ®êng n¹p khÝ nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ n¹p 2
kh«ng khÝ.
(1/1)
-16-
C¸c chøc n¨ng ®iÒu khiÓn kh¸c
Nh÷ng hÖ thèng sau ®©y còng ®îc ®iÒu khiÓn b»ng ECU ®éng c¬.
1. NhËn biÕt trÞ sè èctan cña nhiªn liÖu
Tïy theo kiÓu xe, ECU ®éng c¬ x¸c ®Þnh trÞ sè èctan cña x¨ng ®ang sö dông tõ tÝn hiÖu c¶m biÕn tiÕng g â
®éng c¬ vµ sau ®ã chuyÓn s¬ ® ®¸nh löa bªn trong thµnh å “X·ng tèt hay ” “X·ng thêng phï hîp víi lo¹i ”
x¨ng ®ang sö dông.
2. HÖ thèng ®iÒu khiÓn c¾ t ECT OD
§Ó duy tr× tÝnh n¨ng chuyÓn ®éng vµ t¨ng tèc tèt, ECU ®éng c¬ göi tÝn hiÖu c¾t OD ®Õn ECU ECT dùa trªn
tÝn hiÖu tõ c¶m biÕn nhiÖt ®é níc lµm m¸t vµ c¶m biÕn tèc ®é xe ®Ó ng¨n kh«ng cho hép sè tù ®éng
chuyÓn sang sè truyÒn t¨ng. Ngoµi ra, ë mét sè ®éng c¬, ECU ®éng c¬ göi tÝn hiÖu c¾t sè ®Õn ECU ECT.3
3. HÖ thèng ®iÒu khiÓn c¾ t EGR
HÖ thèng nµy t¾t EGR (tuÇn hoµn khÝ x¶) ®Ó duy tr× tÝnh n¨ng chuyÓn ®éng khi ®éng c¬ ®ang h©m nãng, khi
l¸i xe víi tèc ®é cao v.v.
4. HÖ thèng T-VIS (HÖ thèng n¹p tiÕt diÖn thay ®æi)
Mét van ®îc ®Æt ë mét trong hai ®êng n¹p cña m i xylanh ®Ó ®ãng van khi tèc ®é ®éng c¬ thÊp vµ më ç
van khi tèc ®é ®éng c¬ cao. §iÒu nµy n©ng cao tÝnh n¨ng cña ®éng c¬ ë c¶ d¶i tèc ®é thÊp vµ tèc ®é cao.
5. HÖ thèng SCV (Van ®iÒu khiÓn xo¸y lèc)
Mét van ®îc ®Æt trªn mét trong 2 ®êng n¹p cña tõng xylanh ®Ó ®ãng van khi tèc ®é ®éng c¬ thÊp vµ më
van khi tèc ®é ®éng c¬ cao nh»m n©ng cao tÝnh n¨ng cña ®éng c¬ ë c¶ d¶i tèc ®é thÊp vµ tèc ®é cao. Ngoµi
ra, cæng n¹p kh¸c cã h×nh d¹ng sao cho diÖn tÝch mÆt c¾t ngang gi¶m dÇn vÒ phÝa tríc ®Ó t¨ng tèc ®é
dßng ch¶y cña dßng khÝ khi ®i qua nã.
§iÒu nµy lµm cho kh«ng khÝ n¹p xo¸y trong xylanh t¨ng hiÖu qu¶ ch¸y vµ n©ng cao tÝnh kinh tÕ nhiªn liÖu
ë d¶i tèc ®é thÊp.
6. HÖ thèng ®iÒu khiÓn ¸p suÊt tuabin t¨ng ¸p
B»ng c¸ch ®iÒu khiÓn ¸p suÊt t¨ng ¸p t¸c dông lªn bé chÊp hµnh cña van x¶ ¸p, hÖ thèng ®iÒu khiÓn ¸p
suÊt tuabin t¨ng ¸p khÝ n¹p. Nã n©ng cao c«ng suÊt ®éng c¬ ® ng thêi duy tr× ®é bÒn cña ®éng c¬ v× v y å Ë
n©ng cao kh¶ n¨ng t¶i.
7. HÖ thèng ®iÒu khiÓn m¸y nÐn t¨ng ¸p
HÖ thèng nµy ®iÒu khiÓn tÊt c¶ liªn quan ®Õn m¸y nÐn t¨ng ¸p, nh khëi ®éng vµ ngõng m¸y nÐn, më vµ
®ãng khoang kh«ng khÝ khi m¸y nÐn ngõng.
8. HÖ thèng ®iÒu khiÓn EHPS (Electro-Hydraulic P wo er steering – HÖ thèng l¸i trî lùc thñy lùc - ®iÖn)
HÖ thèng nµy ch cã trªn nh÷ng xe cã hÖ thèng EHPS sö dông m«t t ®iÖn ®Ó d n ®éng b¬m c¸nh g¹t. HÖ Ø â É
thèng nµy ®iÒu khiÓn tèc ®é cña m« t b¬m c¸nh g¹t. VÝ dô, b¬m c¸nh g¹t ®îc ngõng l¹i ®Ó ®¶m b¶o tÝnh â
khëi ®éng hay tr¸nh cho ®éng c¬ chÕt m¸y khi ®éng c¬ cßn nguéi hay tèc ®é ®éng c¬ ®Æc biÖt thÊp.
(1/1)
| 1/16
| | Tải xuống

Có thể bạn quan tâm:

Preview text:

M« t¶ M« t¶
Ngoµi nh÷ng hÖ thèng EFI, ESA, vµ ISC, phÇn lín c¸c hÖ
thèng ®iÒu khiÓn ®éng c¬ ®ược trang bÞ c¸c hÖ thèng sau, mÆc
dï chóng kh¸c nhau gi÷a c¸c ®éng c¬,
TÊt c¶ nh÷ng hÖ thèng nµy ®Òu ®ược ®iÒu khiÓn bëi ECU ®éng c¬.
• ETCS-i (Electronic Throttle Control System-intel igent – HÖ
thèng ®iÒu khiÓn bím ga ®iÖn tö - th«ng minh)
• VVT-i (Variable Valve Timing-intel igent – Thêi ®iÓm phèi
khÝ thay ®æi – Th«ng minh)
• VVTL-i (Variable Valve Timing and Lift-intel igent - Thêi
®iÓm phèi khÝ vµ hµnh tr×nh xup¸p thay ®æi – Th«ng minh)
• HÖ thèng ®iÒu khiÓn sÊy nãng c¶m biÕn «xy/ c¶m biÕn tû lÖ kh«ng khÝ nhiªn liÖu
• HÖ thèng ®iÒu khiÓn ®iÒu hßa kh«ng khÝ
• §iÒu khiÓn qu¹t lµm m¸t
• ACIS (Acoustic Control Induction System – HÖ thèng n¹p
khÝ cã chiÒu dµi hiÖu dông thay ®æi)
• HÖ thèng AI (Air Injection – Phun khÝ) / HÖ thèng AS (Air Suction – Hót khÝ)
• HÖ thèng kiÓm so¸t h¬i nhiªn liÖu
• HÖ thèng ®iÒu khiÓn khÝ n¹p
• §¸nh gi¸ trÞ sè èctan
• HÖ thèng ®iÒu khiÓn c¾t OD ECT
• HÖ thèng ®iÒu khiÓn c¾t EGR
• T-VIS (Toyota-Variable Induction System – HÖ thèng n¹p biÕn ®æi Toyota)
• HÖ thèng SCV (Swirl Control Valve – Van ®iÒu khiÓn xo¸y)
• HÖ thèng ®iÒu khiÓn ¸p suÊt tuabin t¨ng ¸p
• HÖ thèng ®iÒu khiÓn m¸y nÐn t¨ng ¸p
• HÖ thèng ®iÒu khiÓn EHPS (Electro-Hydraulic Power
Steering – HÖ thèng trî lùc l¸i ®iÖn - thñy lùc) (1/1) HÖ thèng ETCS-i M« t¶
ETCS-i (HÖ thèng ®iÒu khiÓn bím ga ®iÖn tö - th«ng minh)
lµ mét hÖ thèng sö dông m¸y tÝnh ®Ó ®iÒu khiÓn b»ng ®iÖn gãc më cña bím ga.
Gãc më cña bím ga th«ng thêng ®îc ®iÒu khiÓn trùc
tiÕp b»ng d©y c¸p nèi tõ bµn ®¹p ga ®Õn bím ga ®Ó më vµ
®ãng nã. Trong hÖ thèng nµy, d©y c¸p ®îc lo¹i bá, vµ ECU
®éng c¬ dïng m«t¬ ®iÒu khiÓn bím ga ®Ó ®iÒu khiÓn gãc
më cña bím ga ®Õn mét gi¸ trÞ tèi u t¬ng øng víi møc ®é
®¹p bµn ®¹p ga. Ngoµi ra, gãc më cña bµn ®¹p ga ®îc
nhËn biÕt b»ng c¶m biÕn vÞ trÝ bµn ®¹p ga, vµ gãc më cña
bím ga ®îc nhËn biÕt bëi c¶m biÕn vÞ trÝ bím ga. HÖ
thèng ECTS-i bao gåm c¶m biÕn vÞ trÝ bím ga, ECU ®éng
c¬ vµ cæ häng giã. Cæ häng giã bao gåm bím ga, m«t¬
®iÒu khiÓn bím ga, c¶m biÕn vÞ trÝ bím ga vµ c¸c bé phËn kh¸c. (1/1) -1- CÊu t¹o vµ ho¹t ®éng
CÊu t¹o vµ ho¹t ®éng cña cæ häng giã
Nh trªn h×nh minh häa, cæ häng giã bao gåm bím ga,
c¶m biÕn vÞ trÝ bím ga dïng ®Ó ph¸t hiÖn gãc më cña
bím ga, m«t¬ bím ga ®Ó më vµ ®ãng bím ga, vµ mét lß
xo håi ®Ó tr¶ bím ga vÒ mét vÞ trÝ cè ®Þnh. M«t¬ bím ga
øng dông mét m«t¬ ®iÖn mét chiÒu (DC) cã ®é nh¹y tèt vµ
tiªu thô Ýt n¨ng lîng.
ECU ®éng c¬ ®iÒu khiÓn ®é lín vµ híng cña dßng ®iÖn
ch¹y ®Õn m«t¬ ®iÒu khiÓn bím ga, lµm quay hay gi÷ m«t¬,
vµ më vµ ®ãng bím ga qua mét côm b¸nh r¨ng gi¶m tèc.
Gãc më bím ga thùc tÕ ®îc ph¸t hiÖn b»ng mét c¶m biÕn
vÞ trÝ bím ga, vµ th«ng sè ®ã ®îc ph¶n håi vÒ cho ECU ®éng c¬.
Khi dßng ®iÖn kh«ng ch¹y qua m«t¬, lß xo håi sÏ më bím
ga ®Õn mét vÞ trÝ cè ®Þnh (kho¶ng 7O). Tuy nhiªn, trong chÕ
®é kh«ng t¶i bím ga ®îc ®ãng l¹i nhá h¬n so víi vÞ trÝ cè ®Þnh. Gîi ý:
• Khi ECU ®éng c¬ ph¸t hiÖn thÊy cã trôc trÆc, nã bËt ®Ìn
b¸o h háng trªn ®ång hå t¸pl« ®ång thêi c¾t nguån ®Õn
m«t¬, nhng do bím ga ®îc gi÷ ë gãc më kho¶ng 7O,
xe vÉn cã thÓ ch¹y ®Õn n¬i an toµn.
• Nh÷ng kiÓu xe ®Çu tiªn cã hÖ thèng ETCS-i sö dông mét
ly hîp tõ gi÷a m«t¬ vµ bím ga, nã cã thÓ dïng ®Ó nèi vµ ng¾t m«t¬. (1/1) -2- C¸c chÕ ®é ®iÒu khiÓn
ETCS-i ®iÒu khiÓn gãc më cña bím ga ®Õn gi¸ trÞ tèi u
nhÊt tïy theo møc ®é nhÊn cña bµn ®¹p ga.
1. §iÒu khiÓn ë chÕ ®é b×nh thêng, chÕ ®é c«ng suÊt
cao vµ chÕ ®é ®i ®êng tuyÕt
VÒ c¬ b¶n, ®éng c¬ sö dông chÕ ®é b×nh thêng, nhng
cã thÓ dïng c«ng t¾c ®iÒu khiÓn ®Ó chuyÓn sang chÕ ®é
c«ng suÊt cao hay ®i ®êng tuyÕt.
• §iÒu khiÓn chÕ ®é thêng
§©y lµ chÕ ®é ®iÒu khiÓn c¬ b¶n ®Ó duy tr× sù c©n b»ng
gi÷a tÝnh dÔ vËn hµnh vµ chuyÓn ®éng ªm.
• §iÒu khiÓn chÕ ®é ®êng tuyÕt
ChÕ ®é ®iÒu khiÓn nµy gi÷ cho gãc më bím ga nhá h¬n
so víi chÕ ®é b×nh thêng ®Ó tr¸nh trît khi l¸i xe trªn
®êng tr¬n trît, nh ®êng cã tuyÕt r¬i.
• §iÒu khiÓn chÕ ®é c«ng suÊt cao
ë chÕ ®é nµy, bím ga më lín h¬n so víi chÕ ®é b×nh
thêng. Do ®ã, chÕ ®é nµy mang l¹i c¶m gi¸c ®éng c¬
®¸p øng ngay víi thao t¸c ®¹p ga vµ xe vËn hµnh m¹nh
mÏ h¬n so víi chÕ ®é thêng. ChÕ ®é nµy chØ cã ë mét sè kiÓu xe. (1/4)
2. §iÒu khiÓn m«men truyÒn lùc chñ ®éng
ChÕ ®é ®iÒu khiÓn nµy lµm cho gãc më bím ga nhá
h¬n hay lín h¬n so víi gãc ®¹p cña bµn ®¹p ga ®Ó duy tr× tÝnh t¨ng tèc ªm.
H×nh minh häa cho thÊy khi bµn ®¹p ga ®îc gi÷ ë mét vÞ
trÝ ®¹p nhÊt ®Þnh. §èi víi nh÷ng kiÓu xe kh«ng cã hÖ
thèng ®iÒu khiÓn m«men truyÒn lùc chñ ®éng, bím ga
®îc më ra gÇn nh ®ång bé víi chuyÓn ®éng cña bµn
®¹p ga, nh vËy, trong mét kho¶ng thêi gian ng¾n, t¹o ra
gia tèc däc xe G t¨ng ®ét ngét vµ sau ®ã gi¶m dÇn.
So víi xe ®ã, kiÓu xe cã ®iÒu khiÓn m«men truyÒn lùc
chñ ®éng, bím ga ®îc më dÇn ra sao cho gia tèc däc
xe G t¨ng dÇn trong mét kho¶ng thêi gian l©u h¬n ®Ó ®¶m b¶o t¨ng tèc ªm. (2/4) -3- 3. C¸c ®iÒu khiÓn kh¸c
(1) §iÒu khiÓn tèc ®é kh«ng t¶i
Chøc n¨ng nµy ®iÒu khiÓn bím ga ë phÝa ®ãng ®Ó duy tr× tèc ®é kh«ng t¶i lý tëng.
(2) §iÒu khiÓn gi¶m va ®Ëp khi chuyÓn sè
Chøc n¨ng ®iÒu khiÓn nµy gi¶m gãc më cña bím ga vµ gi¶m m«men ®éng c¬ ®ång thêi víi ®iÒu khiÓn
ECT khi hép sè tù ®éng chuyÓn sè ®Ó lµm gi¶m va ®Ëp khi chuyÓn sè.
(3) §iÒu khiÓn bím ga TRAC
NÕu b¸nh xe chñ ®éng bÞ trît qu¸ nhiÒu, nh lµ mét phÇn cña hÖ thèng TRAC, tÝn hiÖu yªu cÇu tõ ECU
®iÒu khiÓn trît sÏ ®ãng bím ga ®Ó gi¶m c«ng suÊt ®Ó t¨ng tÝnh æn ®Þnh cña xe vµ ®¶m b¶o ®îc lùc dÉn ®éng.
(4) §iÒu khiÓn hç trî VSC
Chøc n¨ng nµy ®iÒu khiÓn gãc më bím ga b»ng ®iÒu khiÓn kÕt hîp víi ECU ®iÒu khiÓn trît ®Ó tËn dông
tèi ®a hiÖu qu¶ ®iÒu khiÓn cña hÖ thèng VSC.
(5) §iÒu khiÓn ch¹y tù ®éng
Trong ®iÒu khiÓn ch¹y tù ®éng th«ng thêng, ECU ®iÒu khiÓn ch¹y tù ®éng më vµ ®ãng bím ga qua bé
chÊp hµnh ECU ®iÒu khiÓn ch¹y tù ®éng vµ d©y c¸p. Nhng víi hÖ thèng ETCS-i, ECU ®éng c¬, mµ bao
gåm ECU ®iÒu khiÓn ch¹y tù ®éng, sÏ trùc tiÕp ®iÒu khiÓn gãc më bím ga qua m«t¬ ®iÒu khiÓn bím ga
®Ó thùc hiÖn thao t¸c ®iÒu khiÓn ch¹y tù ®éng. (3/4) 4. Chøc n¨ng dù phßng
• NÕu ECU ®éng c¬ ph¸t hiÖn thÊy cã trôc trÆc trong hÖ
thèng ETCS-i, nã bËt ®Ìn b¸o h háng trªn ®ång hå
t¸pl« ®Ó b¸o cho l¸i xe.
• C¶m biÕn vÞ trÝ bµn ®¹p ga cã m¹ch c¶m biÕn cho 2 hÖ
thèng, chÝnh vµ phô. NÕu h háng x¶y ra trong mét m¹ch
c¶m biÕn, vµ ECU ph¸t hiÖn thÊy cã sù chªnh lÖch ®iÖn
¸p kh«ng b×nh thêng trong tÝn hiÖu gi÷a 2 m¹ch c¶m
biÕn, ECU ®éng c¬ sÏ chuyÓn sang chÕ ®é ho¹t ®éng
h¹n chÕ. Trong chÕ ®é ho¹t ®éng h¹n chÕ, m¹ch cßn l¹i
®îc sö dông ®Ó tÝnh to¸n gãc cña bµn ®¹p ga vµ xe vËn
hµnh víi gãc më bím ga h¹n chÕ h¬n so víi b×nh
thêng. Ngoµi ra, nÕu cã vÎ nh h háng x¶y ra trong c¶
hai m¹ch, ECU ®éng c¬ sÏ ®Æt bím ga ë tr¹ng th¸i
kh«ng t¶i. Lóc nµy xe chØ cã thÓ ch¹y ë trong ph¹m vi kh«ng t¶i.
• C¶m biÕn vÞ trÝ bím ga còng cã 2 m¹ch c¶m biÕn, chÝnh
vµ phô. NÕu h háng x¶y ra ë trong m¹ch c¶m biÕn, vµ
ECU ®éng c¬ ph¸t hiÖn thÊy ®iÖn ¸p kh«ng b×nh thêng
gi÷a 2 m¹ch c¶m biÕn, ECU ®éng c¬ sÏ c¾t dßng ®iÖn
®Õn m«t¬ ®iÒu khiÓn bím ga vµ sau ®ã chuyÓn sang
chÕ ®é ho¹t ®éng h¹n chÕ. Lóc nµy bím ga ®îc më ë
gãc cè ®Þnh b»ng lß xo håi, vµ lîng phun nhiªn liÖu vµ
thêi ®iÓm ®¸nh löa ®îc ®iÒu khiÓn b»ng tÝn hiÖu bµn
®¹p ga. C«ng suÊt cña ®éng c¬ sÏ bÞ h¹n chÕ ®i nhiÒu
nhng xe vÉn cã thÓ ch¹y ®îc.
• Khi ECU ®éng c¬ ph¸t hiÖn thÊy cã h háng trong hÖ
thèng m«t¬ ®iÒu khiÓn bím ga, khi ®ã nã sÏ ®iÒu khiÓn
gièng nh khi cã h háng vÒ c¶m biÕn vÞ trÝ bím ga. (4/4) -4- HÖ thèng VVT-i M« t¶
Th«ng thêng, thêi ®iÓm phèi khÝ ®îc cè ®Þnh, nh÷ng hÖ
thèng VVT-i sö dông ¸p suÊt thñy lùc ®Ó xoay trôc cam n¹p
vµ lµm thay ®æi thêi ®iÓm phèi khÝ. §iÒu nµy cã thÓ lµm t¨ng
c«ng suÊt, c¶i thiÖn tÝnh kinh tÕ nhiªn liÖu vµ gi¶m khÝ x¶ « nhiÔm.
Nh trong h×nh minh häa, hÖ thèng nµy ®îc thiÕt kÕ ®Ó
®iÒu khiÓn thêi ®iÓm phèi khÝ b»ng c¸ch xoay trôc cam trong
mét ph¹m vi 40O so víi gãc quay cña trôc khuûu ®Ó ®¹t
®îc thêi ®iÓm phèi khÝ tèi u cho c¸c ®iÒu kiÖn ho¹t ®éng
cña ®éng c¬ dùa trªn tÝn hiÖu tõ c¸c c¶m biÕn. Thêi ®iÓm
phèi khÝ ®îc ®iÒu khiÓn nh sau. (1/1)
• Khi nhiÖt ®é thÊp, khi tèc ®é thÊp ë t¶i nhÑ, hay khi t¶i nhÑ
Thêi ®iÓm phèi khÝ cña trôc cam n¹p ®îc lµm trÔ l¹i vµ
®é trïng lÆp xup¸p gi¶m ®i ®Ó gi¶m khÝ x¶ ch¹y ngîc l¹i
phÝa n¹p. §iÒu nµy lµm æn ®Þnh chÕ ®é kh«ng t¶i vµ c¶i
thiÖn tÝnh kinh tÕ nhiªn liÖu vµ tÝnh khëi ®éng.
• Khi t¶i trung b×nh, hay khi tèc ®é thÊp vµ trung b×nh ë t¶i nÆng
Thêi ®iÓm phèi khÝ ®îc lµm sím lªn vµ ®é trïng lÆp
xup¸p t¨ng lªn ®Ó t¨ng EGR néi bé vµ gi¶m mÊt m¸t do
b¬m. §iÒu nµy c¶i thiÖn « nhiÔm khÝ x¶ vµ tÝnh kinh tÕ
nhiªn liÖu. Ngoµi ra, cïng lóc ®ã thêi ®iÓm ®ãng xup¸p
n¹p ®îc ®Èy sím lªn ®Ó gi¶m hiÖn tîng quay ngîc
khÝ n¹p l¹i ®êng n¹p vµ c¶i thiÖn hiÖu qu¶ n¹p.
• Khi tèc ®é cao vµ t¶i nÆng
Thêi ®iÓm phèi khÝ ®îc lµm sím lªn vµ ®é trïng lÆp
xup¸p t¨ng lªn ®Ó t¨ng EGR néi bé vµ gi¶m mÊt m¸t do
b¬m. §iÒu nµy c¶i thiÖn « nhiÔm khÝ x¶ vµ tÝnh kinh tÕ
nhiªn liÖu. Ngoµi ra, cïng lóc ®ã thêi ®iÓm ®ãng xup¸p
n¹p ®îc ®Èy sím lªn ®Ó gi¶m hiÖn tîng quay ngîc
khÝ n¹p l¹i ®êng n¹p vµ c¶i thiÖn hiÖu qu¶ n¹p.
Ngoµi ra, ®iÒu khiÓn ph¶n håi ®îc sö dông ®Ó gi÷ thêi ®iÓm
phèi khÝ xup¸p n¹p thùc tÕ ë ®óng thêi ®iÓm tÝnh to¸n b»ng
c¶m biÕn vÞ trÝ trôc cam. (1/1) -5- CÊu t¹o
Bé chÊp hµnh cña hÖ thèng VVT-i bao gåm bé ®iÒu khiÓn
VVT-i dïng ®Ó xoay trôc cam n¹p, ¸p suÊt dÇu dïng lµm lùc
xoay cho bé ®iÒu khiÓn VVT-i, vµ van ®iÒu khiÓn dÇu phèi
phÝ trôc cam ®Ó ®iÒu khiÓn ®êng ®i cña dÇu. 1. Bé ®iÒu khiÓn VVT-i
Bé ®iÒu khiÓn bao gåm mét vá ®îc dÉn ®éng bëi xÝch
cam vµ c¸c c¸nh g¹t ®îc cè ®Þnh trªn trôc cam n¹p.
¸p suÊt dÇu göi tõ phÝa lµm sím hay lµm muén trôc cam
n¹p sÏ xoay c¸c c¸nh g¹t cña bé ®iÒu khiÓn VVT-i theo
híng chu vi ®Ó thay ®æi liªn lôc thêi ®iÓm phèi khÝ cña trôc cam n¹p.
Khi ®éng c¬ ngõng, trôc cam n¹p chuyÓn ®éng ®Õn tr¹ng
th¸i muén nhÊt ®Ó duy tr× kh¶ n¨ng khëi ®éng. Khi ¸p
suÊt dÇu kh«ng ®Õn bé ®iÒu khiÓn VVT-i ngay lËp tøc
sau khi ®éng c¬ khëi ®éng, chèt h·m sÏ h·m c¸c c¬ cÊu
ho¹t ®éng cña bé ®iÒu khiÓn VVT-i ®Ó tr¸nh tiÕng gâ. Tham kh¶o:
Ngoµi lo¹i trªn, còng cã mét lo¹i mµ pÝtt«ng däc chuyÓn
theo híng trôc gi÷a c¸c then xo¾n cña b¸nh r¨ng bªn
ngoµi (t¬ng øng víi vá) vµ b¸nh r¨ng trong (g¾n trùc
tiÕp vµo trôc cam) ®Ó lµm xoay trôc cam.
2. Van ®iÒu khiÓn dÇu phèi khÝ trôc cam
Van ®iÒu khiÓn dÇu phèi khÝ trôc cam ho¹t ®éng theo sù
®iÒu khiÓn (Tû lÖ hiÖu dông) tõ ECU ®éng c¬ ®Ó ®iÒu
khiÓn vÞ trÝ cña van èng vµ ph©n phèi ¸p suÊt dÇu cÊp
®Õn bé ®iÒu khiÓn VVT-i ®Õ phÝa lµm sím hay lµm muén.
Khi ®éng c¬ ngõng ho¹t ®éng, thêi ®iÓm phèi khÝ xup¸p
n¹p ®îc gi÷ ë gãc muén tèi ®a. (1/1) -6- Ho¹t ®éng
Van ®iÒu khiÓn dÇu phèi khÝ trôc cam chon ®êng dÇu ®Õn
bé ®iÒu khiÓn VVT-i t¬ng øng víi ®é lín dßng ®iÖn tõ ECU
®éng c¬. Bé ®iÒu khiÓn VVT-i quay trôc cam n¹p t¬ng øng
víi vÞ trÝ n¬i mµ ®Æp ¸p suÊt dÇu vµo, ®Ó lµm sím, lµm muén
hoÆc duy tr× thêi ®iÓm phèi khÝ.
ECU ®éng c¬ tÝnh to¸n thêi ®iÓm ®ãng më xup¸p tèi u díi
c¸c ®iÒu kiÖn ho¹t ®éng kh¸c nhau theo tèc ®é ®éng c¬, lu
lîng khÝ n¹p, vÞ trÝ bím ga vµ nhiÖt ®é níc lµm m¸t ®Ó
®iÒu khiÓn van ®iÒu khiÓn dÇu phèi khÝ trôc cam. H¬n n÷a,
ECU dïng c¸c tÝn hiÖu tõ c¶m biÕn vÞ trÝ trôc cam vµ c¶m
biÕn vÞ trÝ trôc khuûu ®Ó tÝnh to¸n thêi ®iÓm phèi khÝ thùc tÕ
vµ thùc hiÖn ®iÒu khiÓn ph¶n håi ®Ó ®¹t ®îc thêi ®iÓm phèi khÝ chuÈn.
1. Lµm sím thêi ®iÓm phèi khÝ
Khi van ®iÒu khiÓn dÇu phèi khÝ trôc cam ®îc ®Æt ë vÞ trÝ
nh trªn h×nh vÏ b»ng ECU ®éng c¬, ¸p suÊt dÇu t¸c ®éng
lªn khoang c¸nh g¹t phÝa lµm sím thêi ®iÓm phèi khÝ ®Ó
quay trôc cam n¹p vÒ chiÒu lµm sím thêi ®iÓm phèi khÝ.
2. Lµm muén thêi ®iÓm phèi khÝ
Khi ECU ®Æt van ®iÒu khiÓn thêi ®iÓm phèi khÝ trôc cam ë vÞ
trÝ nh chØ ra trong h×nh vÏ, ¸p suÊt dÇu t¸c dông lªn khoang
c¸nh g¹t phÝa lµm muén thêi ®iÓm phèi khÝ ®Ó lµm quay trôc
cam n¹p theo chiÒu quay lµm muén thêi ®iÓm phèi khÝ. -7- 3. Gi÷
ECU ®éng c¬ tÝnh to¸n gãc phèi khÝ chuÈn theo t×nh tr¹ng vËn hµnh.
Sau khi ®Æt thêi ®iÓm phèi khÝ chuÈn, van ®iÒu khiÓn dÇu
phèi khÝ trôc cam duy tr× ®êng dÇu ®ãng nh ®îc chØ ra
trªn h×nh vÏ, ®Ó gi÷ thêi ®iÓm phèi khÝ hiÖn t¹i. (1/1) HÖ thèng VVTL-i M« t¶
HÖ thèng VVTL-i dùa trªn hÖ thèng VVT-i vµ ¸p dông mét
c¬ cÊu ®æi vÊu cam ®Ó thay ®æi hµnh tr×nh cña xup¸p n¹p vµ
x¶. §iÒu nµy cho phÐp ®îc ®îc c«ng suÊt cao mµ kh«ng
¶nh hëng ®Õn tÝnh kinh tÕ nhiªn liÖu hay « nhiÔm khÝ x¶.
CÊu t¹o vµ ho¹t ®éng c¬ b¶n cña hÖ thèng VVTL-i gièng
nh hÖ thèng VVT-i. ViÖc chuyÓn gi÷a hai vÊu cam cã hµnh
tr×nh kh¸c nhau ®îc sö dông ®Ó thay ®æi hµnh tr×nh cña xup¸p.
C¬ cÊu chuyÓn vÊu cam, ECU ®éng c¬ chuyÓn gi÷a 2 vÊu
cam b»ng van ®iÒu khiÓn dÇu VVTL dùa trªn c¸c tÝn hiÖu tõ
c¶m biÕn nhiÖt ®é níc lµm m¸t vµ c¶m biÕn vÞ trÝ trôc khuûu. (1/1) -8- CÊu t¹o
C¸c bé phËn cÊu thµnh hÖ thèng VVTL-i gÇn gièng nh
nh÷ng bé phËn cña hÖ thèng VVT-i. Nh÷ng bé phËn ®Æc
biÖt cho hÖ thèng VVTL-i lµ van ®iÒu khiÓn dÇu cho VVTL, c¸c trôc cam vµ cß mæ.
1. Van ®iÒu khiÓn dÇu cho VVTL
Van ®iÒu khiÓn dÇu cho VVTL ®iÒu khiÓn ¸p suÊt dÇu
cÊp ®Õn phÝa cam tèc ®é cao cña c¬ cÊu chuyÓn vÊu
cam b»ng thao t¸c ®iÒu khiÓn vÞ trÝ van èng do ECU ®éng c¬ thùc hiÖn. 2. Trôc cam vµ cß mæ
§Ó thay ®æi hµnh tr×nh xup¸p, trôc cam cã 2 lo¹i vÊu
cam, vÊu cam tèc ®é thÊp vµ vÊu cam tèc ®é cao, cho mçi xylanh.
C¬ cÊu chuyÓn vÊu cam ®îc l¾p bªn trong cß mæ gi÷a
xup¸p vµ vÊu cam. ¸p suÊt dÇu tõ van ®iÒu khiÓn dÇu
cña VVTL ®Õn lç dÇu trong cß mæ, vµ ¸p suÊt nµy ®Èy
chèt h·m bªn díi chèt ®Öm. Nã cè ®Þnh chèt ®Öm vµ Ên khíp cam tèc ®é cao.
Khi ¸p suÊt dÇu ngõng t¸c dông, chèt h·m ®îc tr¶ vÒ
b»ng lùc cña lß xo vµ chèt ®Öm ®îc tù do. §iÒu nµy lµm
cho chèt ®Öm cã thÓ di chuyÓn tù do theo híng th¼ng
®øng vµ v« hiÖu hãa vÊu cam tèc ®é cao. (1/1) -9- Ho¹t ®éng
Trôc cam n¹p vµ x¶ cã c¸c vÊu cam víi 2 hµnh tr×nh kh¸c
nhau cho tõng xylanh, vµ ECU ®éng c¬ chuyÓn nh÷ng vÊu
cam nµy thµnh vÊu cam ho¹t ®éng b»ng ¸p suÊt dÇu.
1. Tèc ®é thÊp vµ trung b×nh (tèc ®é ®éng c¬: díi 6000 v/p)
Nh trong h×nh minh häa ë trªn, van ®iÒu khiÓn dÇu më
phÝa x¶. Do ®ã, ¸p suÊt dÇu kh«ng t¸c dông lªn c¬ cÊu chuyÓn vÊu cam.
Nh trong h×nh minh häa ë díi, ¸p suÊt dÇu kh«ng t¸c
dông lªn chèt h·m. Do ®ã, chèt h·m bä Ên b»ng lß xo
håi theo híng nh¶ khãa. Nh vËy, chèt ®Öm sÏ lÆp l¹i
chuyÓn ®éng tÞnh tiÕn v« hiÖu hãa. Do ®ã, nã sÏ dÉn
®éng xup¸p b»ng cam tèc ®é thÊp vµ trung b×nh. (1/2)
2. Tèc ®é cao (Tèc ®é ®éng c¬: trªn 6,000 v/p/nhiÖt ®é
níc lµm m¸t.: cao h¬n 60C)
Nh trong h×nh vÏ bªn trªn, phÝa x¶ cña van ®iÒu khiÓn
dÇu ®îc ®ãng l¹i sao cho ¸p suÊt dÇu t¸c dông lªn phÝa
cam tèc ®é cao cña c¬ cÊu chuyÓn vÊu cam.
Lóc nµy, nh trong h×nh minh häa bªn díi, bªn trong cß
m«t, ¸p suÊt dÇu Ên chèt h·m bªn díi chèt ®Öm ®Ó gi÷
chèt ®Öm vµ cß mæ. Do ®ã, cam tèc ®é cao Ên xuèng cß
mæ trýíc khi cam tèc ®é thÊp vµ trung b×nh tiÕp xóc víi
con l¨n. Nã dÉn ®éng c¸c xup¸p b»ng cam tèc ®é cao.
Lóc nµy, ECU ®éng c¬ ®ång thêi ph¸t hiÖn r»ng vÊu cam
®· ®îc chuyÓn sang vÊu cam tèc ®é cao dùa trªn tÝn
hiÖu tõ c«ng t¾c ¸p suÊt dÇu. (2/2) -10-
C¸c chøc n¨ng ®iÒu khiÓn kh¸c
HÖ thèng ®iÒu khiÓn bé sÊy nãng c¶m biÕn «xy/c¶m
biÕn tû lÖ kh«ng khÝ nhiªn liÖu
Kh¶ n¨ng ph¸t hiÖn cña c¶m biÕn «xy vµ c¶m biÕn AF gi¶m
®i ë nhiÖt ®é thÊp (díi 400OC). Do ®ã, mét sè c¶m biÕn «xy
vµ c¶m biÕn AF ®îc trang bÞ mét bé sÊy ®Ó sÊy nãng c¸c phÇn tö ®o.
ECU ®éng c¬ ®iÒu khiÓn ®é lín cña dßng ®iÖn bé sÊy theo
khèi lîng khÝ n¹p vµ tèc ®é ®éng c¬. Nèi theo mét c¸ch
kh¸c, khi t¶i cña ®éng c¬ nhê vµ nhiÖt ®é khÝ x¶ thÊp, ®é lín
cña dßng ®iÖn ch¹y ®Õn bé sÊy t¨ng lªn ®Ó duy tr× hiÖu qu¶
cña c¶m biÕn. Tuy nhiªn, khi t¶i ®éng c¬ vµ nhiÖt ®é cña khÝ
x¶ t¨ng lªn, bé sÊy ngõng ho¹t ®éng hay ®é lín cña dßng
®iÖn ch¹y qua bé sÊy gi¶m ®i. (1/1)
HÖ thèng ®iÒu khiÓn ®iÒu hßa kh«ng khÝ
ECU ®éng c¬ t¾t m¸y nÐn A/C theo ®iÒu kiÖn l¸i xe ®Ó duy
tr× tÝnh n¨ng chuyÓn ®éng tèt vµ kh¶ n¨ng t¨ng tèc. VÝ dô,
khi ®ét ngét t¨ng tèc ë tèc ®é ®éng c¬ thÊp, ECU ®éng c¬
t¾t m¸y nÐn A/C tïy theo tèc ®é xe, tèc ®é ®éng c¬, vÞ trÝ
bím ga vµ ¸p suÊt ®êng èng n¹p hay lîng khÝ n¹p. Cã 2
lo¹i hÖ thèng ®iÒu khiÓn ®iÒu hßa kh«ng khÝ.
Mét lo¹i ®iÒu khiÓn trùc tiÕp ho¹t ®éng cña ®iÒu hßa kh«ng
khÝ qua bé khuyÕch ®¹i A/C. ECU ®éng c¬ göi tÝn hiÖu ACT
®Õn bé khuyÕch ®¹i A/C ®Ó ng¾t ly hîp tõ cña m¸y nÐn A/C.
Nãi theo c¸ch kh¸c, ECU ®éng c¬ trùc tiÕp ®iÒu khiÓn ho¹t
®éng cña ®iÒu hßa kh«ng khÝ b»ng c¸ch ®iÒu khiÓn r¬le ly hîp tõ.
Víi mét sè kiÓu ®éng c¬, sau khi c«ng t¾c ®iÒu hßa kh«ng
khÝ ®îc bËt lªn, ho¹t ®éng cña ly hîp tõ bÞ trÔ mét lóc. Lóc
nµy, ECU ®éng c¬ më vµ ISC ®Ó t¨ng tèc ®é ®éng c¬ nh»m
tr¸nh cho tèc ®é ®éng c¬ kh«ng gi¶m xuèng khi m¸y nÐn
®iÒu hßa ho¹t ®éng. Chøc n¨ng trÔ nµy ®îc gäi lµ ®iÒu
khiÓn trÔ m¸y nÐn ®iÒu hßa kh«ng khÝ. (1/1) -11- §iÒu khiÓn qu¹t lµm m¸t
Cã nhiÒu kiÓu ®iÒu khiÓn qu¹t lµm m¸t ngoµi kiÓu trong h×nh
minh häa. §Õn nay, tèc ®é qu¹t ®îc ®iÒu khiÓn b»ng ®iÒu
khiÓn c«ng t¾c nhiÖt ®é níc lµm m¸t vµ r¬le qu¹t. HiÖn t¹i,
mét sè ECU ®éng c¬ ®iÒu khiÓn r¬le qu¹t ®Ó ®iÒu khiÓn tèc
®é qu¹t, hay ECU qu¹t lµm m¸t ®Ó ®iÒu khiÓn tèc ®é qu¹t. L-u ý:
Nh trong h×nh minh häa, ho¹t ®éng tèc ®é thÊp sÏ gi¶m
®iÖn ¸p cÊp ®Õn m«t¬ b»ng c¸ch sö dông mét ®iÖn trë
m¾c nèi tiÕp vµo m¹ch ®Ó gi¶m tèc ®é qu¹t, hay 2 m«t¬
®îc m¾c nèi tiÕp ®Ó gi¶m tèc ®é qu¹t. (1/1)
HÖ thèng ACIS (Acoustic Control Induction System –
HÖ thèng n¹p cã chiÒu dµi hiÖu dông thay ®æi)
HÖ thèng ACIS thay ®æi chiÒu dµi hiÖu dông cña ®êng èng
n¹p ®Ó t¨ng c«ng suÊt trªn ph¹m vi réng tõ tèc ®é thÊp ®Õn
tèc ®é cao. HÖ thèng nµy sö dông mét van ®iÒu khiÓn khÝ
n¹p ®Ó chia ®êng èng n¹p thµnh 2 ®o¹n mµ cho phÐp thay
®Ó chiÒu dµi hiÖu dông cña ®êng èng n¹p phï hîp víi tèc
®é ®éng c¬ vµ gãc më bím ga. Cã vµi lo¹i ACIS. VÝ dô sö
dông ë ®©y lµ lo¹i cho ®éng c¬ 3UZ-FE. 1. CÊu t¹o
C¸c bé phËn chÝnh cña hÖ thèng ®îc m« t¶ nh sau.
(1) Van ®iÒu khiÓn khÝ n¹p
Van ®iÒu khiÓn khÝ n¹p n»m trong khoang khÝ n¹p, vµ
®îc më vµ ®ãng ®Ó thay ®æi chiÒu dµi hiÖu dông cña
®êng èng n¹p thµnh 2 tr¹ng th¸i. (2) Van VSV
Tïy theo tÝn hiÖu ACIS tõ ECU ®éng c¬, VSV ®iÒu khiÓn
chËn kh«ng, ®ãng vai trß nguån ®éng lùc ®Ó vËn hµnh bé
chÊp hµnh cña van ®iÒu khiÓn khÝ n¹p. (3) B×nh ch©n kh«ng
B×nh ch©n kh«ng cã l¾p mét van mét chiÒu. Vµ nã lu
ch©n kh«ng t¸c dông lªn bé chÊp hµnh sao cho van ®iÒu
khiÓn khÝ n¹p cã thÓ ®ãng l¹i hoµn toµn thËm chÝ ë tr¹ng th¸i ch©n kh«ng thÊp. (1/2) -12- 2. Ho¹t ®éng
(1) Khi van ®iÒu khiÓn n¹p khÝ ®ãng (VSV ON)
Khi ECU ®éng c¬ bËt van VSV ®Ó phï hîp víi chu kú
dao ®éng dµi, ch©n kh«ng ®îc cÊp ®Õn mµng bé chÊp
hµnh. Nã ®ãng van ®iÒu khiÓn. §iÒu ®ã kÐo dµi chiÒu dµi
hiÖu dông cña ®êng èng n¹p, n©ng cao hiÖu qu¶ n¹p
khÝ vµ c«ng suÊt ë ph¹m vi tèc ®é thÊp vµ trung b×nh do
hiÖu øng dao ®éng cña kh«ng khÝ.
(2) Khi van ®iÒu khiÓn n¹p khÝ më (VSV OFF)
Khi ECU ®éng c¬ t¾t van VSV ®Ó phï hîp víi chu kú dao
®éng ng¾n, ¸p suÊt khÝ quyÓn ®îc cÊp ®Õn mµng bé
chÊp hµnh, më van ®iÒu khiÓn. Khi van ®iÒu khiÓn më ra,
chiÒu dµi hiÖu dông cña ®êng èng n¹p ®îc rót ng¾n
l¹i, nã t¹o ra hiÖu qu¶ n¹p kh«ng khÝ tèi ®a ®Ó t¨ng c«ng suÊt ë d¶i tèc ®é cao. (2/2)
HÖ thèng ®iÒu khiÓn AI (Air Injection) /AS (Air Suction)
HÖ thèng ®iÒu khiÓn AI/AS lµ mét hÖ thèng mµ cung cÊp
kh«ng khÝ vµo ®êng èng x¶ ®Ó ®èt ch¸y l¹i khÝ cha ch¸y
hÕt trong khÝ x¶ nh»m gi¶m khÝ « nhiÔm HC vµ CO. Sù
chªnh lÖch gi÷a hai hÖ thèng nµy lµ hÖ thèng ®iÒu khiÓn AI
sö dông b¬m ®Ó cung cÊp cìng bøc kh«ng khÝ cßn hÖ
thèng ®iÒu khiÓn AS sö dông ®é ch©n kh«ng trong ®êng
èng x¶ ®Ó hót kh«ng khÝ vµo. HÖ thèng ®iÒu khiÓn AI sÏ ®îc m« t¶ ë ®©y.
HÖ thèng nµy ®îc vËn hµnh b»ng ECU ®éng c¬ khi khÝ x¶
« nhiÔm CO vµ HC t¨ng lªn khi ®éng c¬ nguéi vµ xe ®ang
gi¶m tèc. HÖ thèng thèng nµy kh«ng sö dông díi bÊt kú ®iÒu kiÖn nµo kh¸c.
Khi tÊt c¶ c¸c ®iÒu kiÖn ho¹t ®éng xuÊt hiÖn, ECU ®éng c¬
sÏ kÝch ho¹t b¬m kh«ng khÝ ®iÖn ®ång thêi víi van VSV ®Ó
cÊp ®é ch©n kh«ng ®êng èng n¹p vµo van phun khÝ. Nã
më khoang ®Ó cÊp kh«ng khÝ nÐn vµo ®êng èng x¶.
ECU ®éng c¬ dù tÝnh tæng thÓ tÝch khÝ ®i qua TWC dùa trªn
tÝn hiÖu tõ c¶m biÕn lu lîng khÝ n¹p. Tham kh¶o:
HÖ thèng ®iÒu khiÓn AI tríc ®©y gi÷a cho b¬m khi lu«n
ho¹t ®éng. Do ®ã, mét ASV (Van chuyÓn kh«ng khÝ)
®îc sö dông thay cho van phun khÝ ®Ó hót kh«ng khÝ
nÐn khi hÖ thèng kh«ng ho¹t ®éng. (1/1) -13-
HÖ thèng kiÓm so¸t h¬i nhiªn liÖu
HÖ thèng kiÓm so¸t h¬i nhiªn liÖu ng·n kh«ng cho nhiªn
liÖu bay h¬i tõ b×nh nhiªn liÖu x¶ vµo trong khÝ quyÓn b»ng
c¸ch lµm cho h¬i nhiªn liÖu t¹m thêi hÊp thô b»ng bé läc
than ho¹t tÝnh. Hâi nµy sau ®ã ®îc ®a vµo ®èt ch¸y sau
khi ®éng c¬ ®· nãng lªn. CÊu t¹o
HÖ thèng kiÓm so¸t h¬i nhiªn liÖu cã c¸c ®êng èng vµ van
gi÷a läc khÝ, ®êng èng n¹p, bé läc than ho¹t tÝnh vµ b×nh
x¨ng nh trong h×nh minh häa.
Chóng ®îc sö dông ®Ó më vµ ®ãng VSV v.v. ®Ó cho phÐp
ECU ®éng c¬ ®iÒu khiÓn sù chuyÓn ®éng cña h¬i nhiªn liÖu trong toµn bé hÖ thèng. (1/2) Tham kh¶o Gi¸m s¸t
Mét lo¹t c¸c ho¹t ®éng gi¸m s¸t ®îc thùc hiÖn khi c¶m
biÕn nhiÖt ®é kh«ng khÝ vµ c¶m biÕn nhiÖt ®é níc lµm m¸t
cho thÊy c¸c gi¸ trÞ gièng nhau, nh khi khëi ®éng ®éng c¬ l¹nh.
ECU ®éng c¬ sö dông c¶m biÕn ¸p suÊt h¬i ®Ó liªn tôc theo
dâi ¸p suÊt b×nh nhiªn liÖu vµ khi cã trôc trÆc ph¸t hiÖn thÊy
trong ¸p suÊt, m· DTC ®îc lu trong bé nhí vµ ®Ìn b¸o hý
háng ®îc bËt ON ®Ó b¸o cho l¸i xe.
ECU ®éng c¬ ®ãng van ®ãng bé läc than ho¹t tÝnh vµ më
van lµm s¹ch vµ van chuyÓn ¸p suÊt ®Ó cÊp ch©n kh«ng
cho toµn bé hÖ thèng. Khi cÊp ®ñ ®é ch©n kh«ng, ECU
®éng c¬ ®ãng van lµm s¹ch ®Ó ®ãng c¸c khoang trªn toµn
hÖ thèng. Sau ®ã, ECU ®éng c¬ thùc hiÖn viÖc gi¸m s¸t ®Ó
kiÓm tra rß rØ khi ¸p suÊt hÖ thèng ®îc t¨ng dÇn ®Õn ®é
ch©n kh«ng cè ®Þnh. ECU ®éng c¬ sau ®ã vËn hµnh c¸c van
theo tr×nh tù van ®ãng bé läc than ho¹t tÝnh vµ sau ®ã van
chuyÓn ¸p suÊt, vµ sau ®ã x¸c ®Þnh sù thay ®æi ¸p suÊt ®Ó xem VSV cã tèt hay kh«ng. (1/1) -14- Ho¹t ®éng • Dßng lµm s¹ch
Khi ®éng c¬ ®¹t ®îc c¸c ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh, ECU ®éng
c¬ më VSV (cho van ®ãng bé läc than ho¹t tÝnh) ®ång
thêi ®iÒu khiÓn van VSV (cho EVAP) b»ng ®iÒu khiÓn
theo hÖ sè hiÖu dông cña xung. §iÒu nµy lµm cho ®é
ch©n kh«ng cña ®êng èng n¹p më van khÝ vµo vµ cho
phÐp khÝ hÊp thô bëi bé läc than ho¹t tÝnh cïng víi kh«ng
khÝ tõ läc giã ®i vµo ®êng èng n¹p qua van VSV (cho
van ®ãng bé läc than ho¹t tÝnh).
ECU ®éng c¬ sö dông ®iÒu khiÓn theo hÖ sè hiÖu dông
cho VSV (cho EVAP) ®Ó ng·n dßng lµm s¹ch qu¸ nhiÒu
khi kh«ng t¶i vµ c¸c chÕ ®é kh¸c, h háng ®éng c¬ vµ khÝ x¶ kÐm ®i. (2/2)
HÖ thèng ®iÒu khiÓn khÝ n¹p
HÖ thèng ®iÒu khiÓn khÝ n¹p ®îc chia thµnh 2 ®êng vµo
läc khÝ, mét trong hai ®êng vµo nµy cã l¾p mét van, nã më
vµ ®ãng ®Ó ®¹t ®îc hiÖu qu¶ n¹p kh«ng khÝ phï hîp víi
tèc ®é ®éng c¬. §iÒu nµy lµm gi¶m tiÕng ån n¹p ë d¶i tèc ®é thÊp. 1. CÊu t¹o
HÖ thèng nµy bao gåm bé van ®iÒu khiÓn n¹p khÝ bªn
trong ®êng n¹p khÝ, van VSV ®Ó ®iÒu khiÓn ch©n kh«ng
dïng lµm nguån dÉn ®éng vµ van mét chiÒu ®Ó ng¨n
kh«ng khÝ trong khÝ quyÓn kh«ng lät vµo trong khoang n¹p khÝ. 2. Ho¹t ®éng
Khi ®éng c¬ ho¹t ®éng ë d¶i tèc ®é thÊp ®Õn trung b×nh,
ECU ®éng c¬ ®ãng van ®iÒu khiÓn n¹p khÝ. §iÒu nµy lµm
cho viÖc n¹p khÝ chØ diÔn ra ë mét phÝa, nã lµm gi¶m tiÕng ån n¹p.
Khi ®éng c¬ ho¹t ®éng ë d¶i tèc ®é cao, ECU ®éng c¬
më van ®iÒu khiÓn khÝ n¹p ®Ó cho phÐp kh«ng khÝ hót
vµo tõ 2 ®êng n¹p khÝ nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ n¹p kh«ng khÝ. (1/1) -15-
C¸c chøc n¨ng ®iÒu khiÓn kh¸c
Nh÷ng hÖ thèng sau ®©y còng ®îc ®iÒu khiÓn b»ng ECU ®éng c¬.
1. NhËn biÕt trÞ sè èctan cña nhiªn liÖu
Tïy theo kiÓu xe, ECU ®éng c¬ x¸c ®Þnh trÞ sè èctan cña x¨ng ®ang sö dông tõ tÝn hiÖu c¶m biÕn tiÕng gâ
®éng c¬ vµ sau ®ã chuyÓn s¬ ®å ®¸nh löa bªn trong thµnh “X·ng tèt” hay “X·ng thêng” phï hîp víi lo¹i x¨ng ®ang sö dông.
2. HÖ thèng ®iÒu khiÓn c¾t ECT OD
§Ó duy tr× tÝnh n¨ng chuyÓn ®éng vµ t¨ng tèc tèt, ECU ®éng c¬ göi tÝn hiÖu c¾t OD ®Õn ECU ECT dùa trªn
tÝn hiÖu tõ c¶m biÕn nhiÖt ®é níc lµm m¸t vµ c¶m biÕn tèc ®é xe ®Ó ng¨n kh«ng cho hép sè tù ®éng
chuyÓn sang sè truyÒn t¨ng. Ngoµi ra, ë mét sè ®éng c¬, ECU ®éng c¬ göi tÝn hiÖu c¾t sè 3 ®Õn ECU ECT.
3. HÖ thèng ®iÒu khiÓn c¾t EGR
HÖ thèng nµy t¾t EGR (tuÇn hoµn khÝ x¶) ®Ó duy tr× tÝnh n¨ng chuyÓn ®éng khi ®éng c¬ ®ang h©m nãng, khi
l¸i xe víi tèc ®é cao v.v.
4. HÖ thèng T-VIS (HÖ thèng n¹p tiÕt diÖn thay ®æi)
Mét van ®îc ®Æt ë mét trong hai ®êng n¹p cña mçi xylanh ®Ó ®ãng van khi tèc ®é ®éng c¬ thÊp vµ më
van khi tèc ®é ®éng c¬ cao. §iÒu nµy n©ng cao tÝnh n¨ng cña ®éng c¬ ë c¶ d¶i tèc ®é thÊp vµ tèc ®é cao.
5. HÖ thèng SCV (Van ®iÒu khiÓn xo¸y lèc)
Mét van ®îc ®Æt trªn mét trong 2 ®êng n¹p cña tõng xylanh ®Ó ®ãng van khi tèc ®é ®éng c¬ thÊp vµ më
van khi tèc ®é ®éng c¬ cao nh»m n©ng cao tÝnh n¨ng cña ®éng c¬ ë c¶ d¶i tèc ®é thÊp vµ tèc ®é cao. Ngoµi
ra, cæng n¹p kh¸c cã h×nh d¹ng sao cho diÖn tÝch mÆt c¾t ngang gi¶m dÇn vÒ phÝa tríc ®Ó t¨ng tèc ®é
dßng ch¶y cña dßng khÝ khi ®i qua nã.
§iÒu nµy lµm cho kh«ng khÝ n¹p xo¸y trong xylanh t¨ng hiÖu qu¶ ch¸y vµ n©ng cao tÝnh kinh tÕ nhiªn liÖu ë d¶i tèc ®é thÊp.
6. HÖ thèng ®iÒu khiÓn ¸p suÊt tuabin t¨ng ¸p
B»ng c¸ch ®iÒu khiÓn ¸p suÊt t¨ng ¸p t¸c dông lªn bé chÊp hµnh cña van x¶ ¸p, hÖ thèng ®iÒu khiÓn ¸p
suÊt tuabin t¨ng ¸p khÝ n¹p. Nã n©ng cao c«ng suÊt ®éng c¬ ®ång thêi duy tr× ®é bÒn cña ®éng c¬ v× vËy n©ng cao kh¶ n¨ng t¶i.
7. HÖ thèng ®iÒu khiÓn m¸y nÐn t¨ng ¸p
HÖ thèng nµy ®iÒu khiÓn tÊt c¶ liªn quan ®Õn m¸y nÐn t¨ng ¸p, nh khëi ®éng vµ ngõng m¸y nÐn, më vµ
®ãng khoang kh«ng khÝ khi m¸y nÐn ngõng.
8. HÖ thèng ®iÒu khiÓn EHPS (Electro-Hydraulic Power steering – HÖ thèng l¸i trî lùc thñy lùc - ®iÖn)
HÖ thèng nµy chØ cã trªn nh÷ng xe cã hÖ thèng EHPS sö dông m«t tâ ®iÖn ®Ó dÉn ®éng b¬m c¸nh g¹t. HÖ
thèng nµy ®iÒu khiÓn tèc ®é cña m« tâ b¬m c¸nh g¹t. VÝ dô, b¬m c¸nh g¹t ®îc ngõng l¹i ®Ó ®¶m b¶o tÝnh
khëi ®éng hay tr¸nh cho ®éng c¬ chÕt m¸y khi ®éng c¬ cßn nguéi hay tèc ®é ®éng c¬ ®Æc biÖt thÊp. (1/1) -16-