Một số bài toán cực trị hình học trong không gian
Tuyển chọn một số bài toán cực trị hình học trong không gian có đáp án và lời giải chi tiết; tài liệu hỗ trợ học sinh lớp 12 trong quá trình học thêm chương trình Toán 12 phần Hình học chương 1: Khối đa diện và thể tích của chúng.Mời bạn đọc đón xem.
Preview text:
Taøi lieäu hoïc theâm moân Toaùn 12 – oân thi ñaïi hoïc
Lôùp Toaùn Thaày Nghieäp
MỘT SỐ BÀI TOÁN CỰC TRỊ HÌNH HỌC TRONG KHÔNG GIAN Câu 1.
Một khối gỗ hình hộp chữ nhật có kích thước thoả mãn: Tổng của chiều dài và chiều
rộng bằng 12 cm ; tổng của chiều rộng và chiều cao là 24 cm . Hỏi thể tích lớn nhất mà
khối hộp có thể đạt được là bao nhiêu? A. 3 288cm . B. 3 384 3 cm . C. 3 1782cm . D. 3 864cm . Câu 2.
Trong không gian cho bốn mặt cầu có bán kính lần lượt là 2;3;3; 2 đôi một tiếp xúc
nhau. Mặt cầu nhỏ tiếp xúc ngoài với cả bốn mặt cầu nói trên có bán kính bằng 7 3 6 5 A. . B. . C. . D. . 15 7 11 9 Câu 3.
Cho hình chóp S.ABC có SA ABC , SB a 2 , hai mặt phẳng SAB và SBC
vuông góc với nhau. Góc giữa SC và SAB bằng 0
45 , góc giữa SB và mặt đáy bằng 0
0 90 . Xác định để thể tích khối chóp S.ABC đạt giá trị lớn nhất. A. 0 60 . B. 0 30 . C. 0 45 . D. 0 70 . Câu 4.
Cho hình chóp S.ABC có SA ABC , SB a 2 , hai mặt phẳng SAB và SBC
vuông góc với nhau. Góc giữa SC và SAB bằng 45o , góc giữa SB và mặt đáy bằng
,0o 90o
. Xác định để thể tích khối chóp S.ABC lớn nhất. A. 60o . B. 30o . C. 45o . D. 70o . Câu 5.
Cho hình chóp S.ABCD có đáy ABCD là hình thang cân đáy AB , nội tiếp đường
tròn tâm O , bán kính R . Biết rằng AC BD tại I , đồng thời I là hình chiếu của S
lên ABCD và S
AC vuông tại S . Thể tích lớn nhất của khối chóp S.ABCD theo R là 2 1 3 A. 3 R . B. 3 R . C. 3 R . D. 3 R 3 2 4 Câu 6. Trong không gian
Oxyz cho mặt phẳng :x y 4 0 , mặt cầu 2 2
S : x 2 2 2
1 y z 1 và mặt cầu S : x 4 y 5 z 4. Điểm A thuộc mặt 2 2 1
phẳng , điểm M thuộc mặt cầu S , điểm N thuộc mặt cầu S . Khi dó 2 1
AM AN nhỏ nhất bằng A. 5. B. 8 . C. 11. D. 3 2 . Câu 7.
Cho lăng trụ đứng ABC.A B C có 0
AB 6; BC 12; ABC 60 . Thể tích khối chóp C .ABB A
bằng 216. Gọi M là điểm nằm trong tam giác A B C
sao cho tổng diện tích
các mặt bên của hình chóp M.ABC đạt giá trị nhỏ nhất. Tính cosin góc giữa 2 đường thẳng B M , AC ? 2 2 2 1 A. . B. . C. . D. . 2 3 4 2 Câu 8. Trong không gian Oxyz cho hai mặt cầu
S : x 42 2 2
y z 16 , 1
S : x 42 2 2
y z 36 và điểm A4;0;0 .Đường thẳng di động và luôn tiếp xúc 2
với S đồng thời cắt S tại hai điểm B,C . Tam giác ABC có thể có diện tích lớn 2 1 nhất là A. 28 5 . B. 72 . C. 48 . D. 24 5 .
Giaùo vieân giaûng daïy: Phaïm Vaên Nghieäp Trang - 1 -
Taøi lieäu hoïc theâm moân Toaùn 12 – oân thi ñaïi hoïc
Lôùp Toaùn Thaày Nghieäp Câu 9.
Cho hình chóp S.ABCD , có đáy là hình bình hành, M là trung điểm của cạnh SC .
Mặt phẳng (P) chứa AM lần lượt cắt các cạnh SB, SD tại ' '
B , D . Giá trị lớn nhất của ' ' SB SD a u * là , ( ,
a b N ) tối giản. Tích . a b bằng: SB SD b A. 3 . B. 12 . C. 15 . D. 6 .
Câu 10. Cho hình chóp S.ABCD có đáy ABCD là hình bình hành tâm O . Gọi I là điểm 1
thuộc đoạn SO sao cho SI SO . Mặt phẳng thay đổi đi qua B và I . cắt các 3
cạnh SA , SC , SD lần lượt tại M , N , P . Gọi m , n lần lượt là giá trị lớn nhất và giá trị V
nhỏ nhất của S.MBNP . Giá trị của m n là VS.ABCD 4 6 14 1 A. . B. . C. . D. . 15 75 75 5
Câu 11. Cho hình chóp SABC có đáy là tam giác đều cạnh bằng 6 biết các mặt bên của
hình chóp có diện tích bằng nhau và một trong các cạnh bên bằng 3 2 . Tính thể tích
nhỏ nhất của khối chóp SABC . A. 3 . B. 2 2 . C. 2 3 . D. 4 .
Câu 12. Trong không gian với hệ tọa độ Oxyz , cho điểm A4;0;0, B 0;4;0, S 0;0;c và x 1 y 1 z 1 đường thẳng d : . Gọi A ,
B lần lượt là hình chiếu vuông góc của 1 1 2 O lên S ,
A SB . Khi góc giữa đường thẳng d và mặt phẳng OAB lớn nhất,mệnh đề nào sau đây đúng? 17 15 A. c 8 ; 6 . B. c 9 ; 8 .
C. c 0;3 . D. c ; . 2 2
Câu 13. Cho hình lập phương ABC .
D A ' B 'C ' D ' . Điểm M nằm trên cạnh AA ' sao cho góc a
BMD' lớn nhất, đặt góc lớn nhất đó là . Biết cos ; , a b ; ,
a b 1;b 0 . Mệnh b
đề nào sau đây đúng?
A. a b 1.
B. a b 2 .
C. a b 3 .
D. a b 4 .
Câu 14. Cho khối chóp S.ABC có SA vuông góc với đáy, tam giác ABC vuông tại B . Biết rằng 5
thể tích của khối chóp là
và giá trị nhỏ nhất diện tích toàn phần chóp S.ABC là 24
p 5 q trong đó p, q . Tính giá trị biểu thức: 2 2
p q ? 37 37 25 A. 2 2 p q . B. 2 2 p q . C. 2 2 p q . D. 2 2
p q 16 . 36 9 4
Câu 15. Cho hình chóp SABCD có đáy là hình bình hành tâm O . Gọi I là điểm thuộc đoạn 1
SO sao cho SI SO . Mặt phẳng thay đổi đi qua B và I . cắt các cạnh 3 V ,
SA SC, SD lần lượt tại M , N , P . Gọi ,
m n lần lượt là GTLN, GTNN của S.BMPN . Tính VS.ABCD m ? n 7 14 8 A. 2 . B. . C. . D. . 5 75 5
Giaùo vieân giaûng daïy: Phaïm Vaên Nghieäp Trang - 2 -
Taøi lieäu hoïc theâm moân Toaùn 12 – oân thi ñaïi hoïc
Lôùp Toaùn Thaày Nghieäp
Câu 16. Trong không gian cho bốn mặt cầu có bán kính lần lượt là 2;3;3;2 đôi một tiếp xúc
nhau. Mặt cầu nhỏ tiếp xúc ngoài với cả bốn mặt cầu nói trên có bán kính bằng 7 3 6 5 A. . B. . C. . D. . 15 7 11 9
Câu 17. Cho tứ diện SABC và G là trọng tâm của tứ diện. Một mặt phẳng quay quanh
AG cắt các cạnh SB, SC lần lượt tại M và N ( M , N không trùng S ). Gọi V là thể tích
tứ diện SABC , V là thể tích tứ diện SAMN và gọi m, n lần lượt là giá trị lớn nhất và 1 V
giá trị nhỏ nhất của 1 . Hãy tính m n . V 17 18 19
A. m n 1.
B. m n .
C. m n .
D. m n . 18 19 20
Câu 18. Cho hình nón (H ) có đỉnh S , chiều cao là h và mặt phẳng (P) song song với mặt
phẳng đáy của khối nón. Một khối nón (T ) có đỉnh là tâm của đường tròn đáy của
(H ) và đáy của (T ) là thiết diện của (P) với hình nón. Thể tích lớn nhất của (T ) là bao nhiêu? 2 4 R h 2 4 R h 2 R h 2 2 R h A. . B. . C. . D. . 81 27 24 3
Câu 19. Cho hình chóp đều S.ABC có 0
AB 1, ASB 30 . Lấy các điểm B ', C ' lần lượt thuộc
các cạnh SB, SC sao cho chu vi tam giác AB 'C ' nhỏ nhất. Tính chu vi đó. 1 A. . B. 3 1. C. 3 . D. 1 3 . 1 3
Câu 20. Trong mặt phẳng P cho tam giác ABC đều cạnh bằng 8cm và một điểm S di động
ngoài mặt phẳng P sao cho tam giác MAB luôn có diện tích bằng 2
16 3cm , với M
là trung điểm của SC . Gọi S là mặt cầu đi qua bốn đỉnh M , A , B , C . Khi thể tích
hình chóp S.ABC lớn nhất, tính bán kính nhỏ nhất của S : 16 6 4 3 4 15 4 39 A. cm . B. cm . C. cm . D. cm . 9 3 3 3
Câu 21. Cho hình chóp S.ABCD có đáy ABCD đáy là hình vuông cạnh a , SA a 3 . Và SA
vuông góc với đáy. M và N là hai điểm thay đổi lần lượt thuộc hai cạnh BC và CD sao cho 0
MAN 45 . Tính tỉ số giữa giá trị lớn nhất và giá trị nhỏ nhất của thể tích khối chóp S.AMN 1 2 1 2 A. 2 2 2 . B. . C. 2 2 1. D. . 6 2
Câu 22. Cho hình hộp chữ nhật ABC . D A B C D
có tổng diện tích tất cả các mặt là 36 , độ dài
đường chéo AC bằng 6 . Hỏi thể tích của khối hộp chữ nhật lớn nhất là bao nhiêu? A. 8 2 . B. 6 6 . C. 24 3 . D. 16 2 .
Câu 23. Cho hình chóp S.ABCD có đáy là hình vuông cạnh a và đường cao SA 2a . MNPQ
là thiết diện song song với đáy, M SA và AM x . Xét hình trụ có đáy là đường tròn
ngoại tiếp tứ giác MNPQ và đường sinh MA . Giá trị của x để thể tích khối trụ lớn nhất là a 2a a 3a A. x . B. x . C. x . D. x . 3 3 2 4
Giaùo vieân giaûng daïy: Phaïm Vaên Nghieäp Trang - 3 -
Taøi lieäu hoïc theâm moân Toaùn 12 – oân thi ñaïi hoïc
Lôùp Toaùn Thaày Nghieäp
Câu 24. Cho tứ diện ABCD có tam giác ABC đều cạnh 2a và tam giác ABD vuông tại D , a AD
. Khoảng cách lớn nhất từ B đến mặt phẳng ACD là? 2 2a 2 a 3 A. . B. a 3 . C. . D. 2a 3 . 2 3
Câu 25. Cho khối chóp tứ giác đều S.ABCD mà khoảng cách từ A đến mặt phẳng SCD
bằng 2a . Gọi là góc giữa mặt bên của hình chóp với đáy của hình chóp đó. Với giá
trị nào của thì thể tích của khối chóp S.ABCD đạt giá trị nhỏ nhất? 2 2 A. arcsin . B. 0 45 . C. arccos . D. 0 60 . 3 3
Câu 26. Cho hình chóp SABCD , có đáy ABCD là hình thoi cạnh a , SA SB SC a .Đặt
x SD 0 x a 3 Tìm x theo a để tích A .
C SD đạt giá trị lớn nhất. a 3 a 3 a 6 A. x . B. x . C. x . D. Đáp án khác. 2 3 2
Câu 27. Cho tứ diện S.AB D
C và M là một điểm di động, nằm bên trong tam giác A BC .
Qua M kẻ các đường thẳng song song với S ,
A SB, SC cắt các mặt phẳng tương ứng
SBC, SAC, SAB lần lượt tại A', B ',C '. Khi đó giá trị lớn nhất của biểu thức MA ' MB ' MC '
MA ' MB ' MC ' T . . là SA SB SC SA SB SC 9 28 62 13 A. . B. . C. . D. 8 27 27 8
Câu 28. Trong không gian với hệ trục tọa độ .
O xyz , cho điểm A ; a ;
b c với a; ; b c là các số a 1
thực dương thỏa mãn 2 2 2
5 a b c 9ab 2bc ca và Q có 2 2 b c
a b c3
giá trị lớn nhất. Gọi M , N , P lần lượt là hình chiếu vuông góc của A lên các tia
Ox; Oy; Oz . Phương trình mặt phẳng MNP là
A. x 4y 4z 12 0.
B. 3x 12y 1 2z 1 0.
C. x 4y 4z 0 .
D. 3x 12y 12z 1 0 .
Câu 29. Trong mặt phẳng cho đường tròn T đường kính AB 2R . Gọi C là một diểm
di động trên T . Trên đường thẳng d đi qua A và vuông góc với mặt phẳng lấy
điểm S sao cho SA R . Hạ AH SB tại H , AK SC tại K . Tìm giá trị lớn nhất Vmax
của thể tích tứ diện SAHK . 3 R 5 3 R 5 3 R 3 3 R 3 A. V . B. V . C. V . D. V . max 75 max 25 max 27 max 9
.Câu 30. Cho tứ diện đều ABCD có cạnh bằng 1. Hai điểm M , N di động trên các cạnh
AB , AC sao cho mặt phẳng DMN vuông góc mặt phẳng ABC . Gọi S , S lần lượt 1 2 S
là diện tích lớn nhất và nhỏ nhất của tam giác AMN . Tính 1 T . S2 8 9 8 9 A. T . B. T . C. T . D. T . 9 8 7 7
Câu 31. Cho lăng trụ tam giác đều ABC.A' B 'C ' với độ dài tất cả các cạnh đều bằng a. Xét tất
cả các đoạn thẳng song song với mặt phẳng ABB ' A' và có một đầu E nằm trên
Giaùo vieân giaûng daïy: Phaïm Vaên Nghieäp Trang - 4 -
Taøi lieäu hoïc theâm moân Toaùn 12 – oân thi ñaïi hoïc
Lôùp Toaùn Thaày Nghieäp
đường chéo A'C của mặt bên AA'C 'C , còn đầu kia F nằm trên đường chéo BC ' của
mặt bên BB 'C 'C . Hãy tìm độ dài ngắn nhất của các đoạn thẳng này. 2a a a 2a A. . B. . C. . D. . 5 5 5 5
Câu 32. Cho hình chóp tứ giác đều S.ABCD mà khoảng cách từ A đến mặt phẳng SBC
bằng b . Góc giữa mặt bên và mặt đáy của hình chóp bằng . Tìm để thể tích của
khối chóp S.ABCD nhỏ nhất. 3 1 2 A. arccos arccos 3 arccos arccos . B. . C. . D. . 3 3 3
Câu 33. Cho hình lăng trụ đều ABC .
D A ' B 'C ' D ' có cạnh đáy bằng a. Điểm M và N lần lượt
thay đổi trên các cạnh BB ' và DD ' sao cho MAC NAC và BM x, DN y . Tìm
giá trị nhỏ nhất của thể tích khối tứ diện ACMN . 3 a 3 a 3 a 3 a A. . B. . C. . D. . 3 2 2 2 2 2 3
Câu 34. Cho hình chóp S.ABCD có đáy ABCD là hình vuông cạnh a , cạnh bên SA b và
vuông góc với ABCD . Điểm M thay đổi trên cạnh CD với CM x 0 x a . H là
hình chiếu vuông góc của S trên BM . Tìm giá trị lớn nhất của thể tích khối chóp
S.ABH theo a, b . 2 a b 2 2 2 a b a b a b A. . B. . C. . D. . 12 24 8 18
Câu 35. Cho tứ diện đều SABC có D là điểm thuộc cạnh AB sao cho BD 2 AD , I là trung
điểm của SD . Một đường thẳng d thay đổi qua I cắt các cạnh SA , SB lần lượt tại M , 3 3 m a
N . Biết AB 2a . Khi d thay đổi, thể tích khối chóp S.MNC nhỏ nhất bằng . , n m với , m n , ,
m n 1. Tính m n .
A. m n 4 .
B. m n 6 .
C. m n 7 .
D. m n 5 .
Câu 36. Cắt một khối trụ tròn có chiều cao h bởi một mặt phẳng song song với hai mặt đáy ta
thu được hai khối tròn nhỏ. Một trong hai khối đó ngoại tiếp một lăng trụ đứng thể
tích V có đáy là tam giác có chu vi là p. Khối còn lại ngoại tiếp một khối nón có bán
kính là R . Tìm giá trị của R sao cho thể tích của khối nón là lớn nhất? 3 p 3 hp 3 p 3 p A. R . B. R . C. R . D. R . 162V 162V 162 162V
Câu 37. Người ta cần trang trí một kim tự tháp hình chóp tứ giác đều S.ABCD cạnh bên bằng 200 m , 0
ASB 15 bằng đường gấp khúc dây đèn led vòng quanh kim tự tháp
AEFGHIJKLS trong đó điểm L cố định và LS 40m .
Giaùo vieân giaûng daïy: Phaïm Vaên Nghieäp Trang - 5 -
Taøi lieäu hoïc theâm moân Toaùn 12 – oân thi ñaïi hoïc
Lôùp Toaùn Thaày Nghieäp
Khi đó cần dùng ít nhất bao nhiêu mét dây đèn led để trang trí?
A. 40 67 40 mét.
B. 20 111 40 mét. C. 40 31 40 mét. D. 40 111 40 mét.
Câu 38. Chohình chóp S.ABC có các cạnh bên bằng 1. Mặt phẳng thay đổi luôn đi qua
trọng tâm của hình chóp, cắt ba cạnh bên S ,
A SB, SC lần lượt tại D, E, F . Tìm giá trị 1 1 1
lớn nhất P của P . max S . D SE SE.SF SF.SD 4 16 4 3 A. . B. . C. . D. . 3 3 3 4
Câu 39. Cho hình lập phương ABC .
D A' B 'C ' D ' có cạnh bằng a . G là trung điểm của BD ' ,
mặt phẳng P thay đổi qua G cắt AD ',CD ', B ' D ' tương ứng tại H , I, K . Tìm giá trị 1 1 1
lớn nhất của biểu thức T .
D ' H . D ' I
D ' I. D ' K
D ' K. D ' H 8 2 16a 2 8a 16 A. . B. . C. . D. . 2 3a 3 3 2 3a
Câu 40. Cho hình hộp chữ nhật ABC .
D A' B 'C ' D ' có AC a, AD ' b, CD ' c . Tìm thể tích lớn
nhất của hình chữ nhật đã cho khi a,b,c thay đổi, còn chu vi tam giác ACD ' không đổi.
Câu 41. Cho tứ diện ABCD, AB ,
x CD y, các cạnh còn lại của tứ diện bằng a 2, x, y thay
đổi sao cho x y 2 . a Khi V
đạt giá trị nhỏ nhất, tính cosin của góc giữa ABC ABCD và ABD.
Câu 42. Cho hình chóp SABCD có đáy là ABCD là hình vuông cạnh a , cạnh SA a và vuông
góc với mp ( ABCD). M là điểm di động trên đoạn BC và BM x 0 x a , K là
hình chiếu của S trên DM.
a) Tính độ dài đoạn SK theo a và x .
b) Tìm min của đoạn SK.
Câu 43. Cho hình chóp S.ABCD có tứ giác ABCD là hình bình hành tâm O . Điểm C di động
trên cạnh SC ( C khác điểm S và C ). Mặt phẳng R chứa đường thẳng AC và
song song với BD . Mặt phẳng R cắt đường thẳng SB , SD lần lượt tại B, D .
1/ Gọi F là giao điểm của AD với B C
. Chứng minh rằng F luôn di động trên một
đường thẳng cố định khi C di động trên SC . SC BB 5 SD
2/ Xác định vị trí của điểm C sao cho tổng 3 .
đạt giá trị nhỏ nhất. CC SB 2 DD
Giaùo vieân giaûng daïy: Phaïm Vaên Nghieäp Trang - 6 -
Taøi lieäu hoïc theâm moân Toaùn 12 – oân thi ñaïi hoïc
Lôùp Toaùn Thaày Nghieäp
Câu 44. Trong mặt phẳng cho hình chữ nhật ABCD có AB a; BC 2a . Các điểm M , N lần
lượt di chuyển trên các đường thẳng m, n vuông góc với mặt phẳng tại , A B sao
cho DM CN . Tìm giá trị nhỏ nhất của khối tứ diện CDMN .
Câu 45. Cho hình chóp S.ABCD có đáy ABCD là hình thang cân, AB song song với CD ,
AB 2CD , các cạnh bên có độ dài bằng 1. Gọi O AC BD , I là trung điểm của SO .
Mặt phẳng thay đổi đi qua I và cắt các cạnh S ,
A SB, SC, SD lần lượt tại M , N , P,Q 1 1 1 1
. Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức T . 2 2 2 2 SM SN SP SQ
Câu 46. Cho hình chóp S.ABCD có đáy ABCD là hình bình hành. Gọi E là trung điểm của SC
. Mặt phẳng thay đổi nhưng luôn chứa AE cắt SB , SD lần lượt tại M , N . Xác SM SN
định vị trí của M , N trên các cạnh SB , SD sao cho
đạt giá trị lớn nhất. SB SD
Câu 47. Cho tứ diện OABC có các cạnh O ,
A OB, OC đôi một vuông góc. Gọi M là điểm thuộc
miền trong của tam giác ABC . Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức 2 2 2 MA MB MC T 2 2 2 OA OB OC BẢNG ĐÁP ÁN 1.B 2.C 3.C 4.C 5.B 6.A 7.C 8.D 9.B 10.C 11.A 12.D 13.D 14.D 15.C 16.C 17.B 18.A 19.D 20.C 21.D 22.A 23.B 24.B 25.A 26.C 27.B 28.B 29.A 30.B 31.B 32.A 33.A 34.A 35.D 36.B 37.C 38.B 39.A
Giaùo vieân giaûng daïy: Phaïm Vaên Nghieäp Trang - 7 -
Taøi lieäu hoïc theâm moân Toaùn 12 – oân thi ñaïi hoïc
Lôùp Toaùn Thaày Nghieäp
LỜI GIẢI THAM KHẢO Câu 1.
Một khối gỗ hình hộp chữ nhật có kích thước thoả mãn: Tổng của chiều dài và chiều
rộng bằng 12 cm ; tổng của chiều rộng và chiều cao là 24 cm . Hỏi thể tích lớn nhất mà
khối hộp có thể đạt được là bao nhiêu? A. 3 288cm . B. 3 384 3 cm . C. 3 1782cm . D. 3 864cm . Lời giải
Gọi chiều dài, chiều rộng và chiều cao của khối hộp chữ nhật lần lượt là x , y , z
x, y, z 0 .
x y 12
x 12 y y 12 Theo giả thiết ta có:
. Vì x, z 0 nên y 12 . y z 24 z 24 y y 24
Thể tích của khối hộp là V xyz y y y 3 2 12 24
y 36 y 288 y .
Xét hàm số f y 3 2
y 36 y 288 y trên khoảng 0;12 . f y 2
3y 72 y 288 ; y 12 4 3
f y 0 . y 12 4 3 Bảng biến thiên:
Từ bảng biến thiên ta có: max f y 384 3 . 0;12
Vậy thể tích lớn nhất mà khối hộp có thể đạt được là 3 384 3 cm . Câu 2.
Trong không gian cho bốn mặt cầu có bán kính lần lượt là 2;3;3; 2 đôi một tiếp xúc
nhau. Mặt cầu nhỏ tiếp xúc ngoài với cả bốn mặt cầu nói trên có bán kính bằng 7 3 6 5 A. . B. . C. . D. . 15 7 11 9 Lời giải
Giaùo vieân giaûng daïy: Phaïm Vaên Nghieäp Trang - 8 -
Taøi lieäu hoïc theâm moân Toaùn 12 – oân thi ñaïi hoïc
Lôùp Toaùn Thaày Nghieäp B M I D A N C Gọi ,
A B, C, D lần lượt là tâm của bốn mặt cầu nói trên và I , x( 0) lần lượt là tâm, bán kính mặt cầu cần tìm.
IA IC x 2
Mặt cầu I tiếp xúc ngoài với bốn mặt cầu nêu trên nên . Do đó, I nằm
IB ID x 3
trên giao tuyến của hai măt phẳng trung trực của AC, BD .
Vì bốn mặt cầu đôi một tiếp xúc nên DA DC BA BC . Gọi M , N lần lượt là trung
điểm của BD, AC . Khi đó, MN là đoạn vuông góc chung của AC và BD nên I thuộc đường thẳng MN . Ta có, 2 2 2 2 DN
DC CN 25 4 21, MN
DN DM 21 9 2 3 . Xét AI
N vuông tại N và IN x 2 2 2 2 .
Xét BIM vuông tại M có IM x 2 2 3 3 .
Vì IM IN MN nên dấu ‘‘=’’ xảy ra khi và chỉ khi I MN . 2 2
Khi đó, IM IN MN x 2 x 2 2 2 3 3 2 3 6 2
11x 60x 36 0 x . 11 Câu 3.
Cho hình chóp S.ABC có SA ABC , SB a 2 , hai mặt phẳng SAB và SBC
vuông góc với nhau. Góc giữa SC và SAB bằng 0
45 , góc giữa SB và mặt đáy bằng 0
0 90 . Xác định để thể tích khối chóp S.ABC đạt giá trị lớn nhất. A. 0 60 . B. 0 30 . C. 0 45 . D. 0 70 . Lời giải
Giaùo vieân giaûng daïy: Phaïm Vaên Nghieäp Trang - 9 -
Taøi lieäu hoïc theâm moân Toaùn 12 – oân thi ñaïi hoïc
Lôùp Toaùn Thaày Nghieäp
Ta thấy SA ABC SAB ABC 1
Theo giả thiết thì SAB SBC 2
Từ và ta có BC (SAB) BC AB và BC SB
Góc giữa SC và SAB là góc 0
BSC 45 . Trong tam giác vuông cân SBC có
SB BC a 2 .
Tam giác vuông SAB cạnh AB S .
B cos a 2 cos ; SA S .
B sin a 2.sin 1 1 2 3 3 V .S .SA . 2.a .sin 2 .a S . ABC 3 ABC 6 6 2 3 V
.a sin 2 1 0 0 90 0 45 max 6 Câu 4.
Cho hình chóp S.ABC có SA ABC , SB a 2 , hai mặt phẳng SAB và SBC
vuông góc với nhau. Góc giữa SC và SAB bằng 45o , góc giữa SB và mặt đáy bằng
,0o 90o
. Xác định để thể tích khối chóp S.ABC lớn nhất. A. 60o . B. 30o . C. 45o . D. 70o . Lời giải
Ta có: SA ABC SAB ABC
Mà SAB SBC , ABC SBC BC
Nên BC SAB BC AB ABC vuông tại B .
Góc giữa SC và SAB là 45o CSB .
BC SB a 2 .
Góc giữa SB và mặt đáy là
SBA AB S .
B cos ; SA . SB sin .
Thể tích khối chóp S.ABC là:
Giaùo vieân giaûng daïy: Phaïm Vaên Nghieäp Trang - 10 -
Taøi lieäu hoïc theâm moân Toaùn 12 – oân thi ñaïi hoïc
Lôùp Toaùn Thaày Nghieäp 1 1 1 3 1 a 2 3 V . SA S . SA . AB BC SB .sin .cos 3 a 2 sin 2 . 3 AB C 6 6 6 6
Dấu “=” xảy ra sin 2 1 2 90o 45o . Câu 5.
Cho hình chóp S.ABCD có đáy ABCD là hình thang cân đáy AB , nội tiếp đường
tròn tâm O , bán kính R . Biết rằng AC BD tại I , đồng thời I là hình chiếu của S
lên ABCD và S
AC vuông tại S . Thể tích lớn nhất của khối chóp S.ABCD theo R là 2 1 3 A. 3 R . B. 3 R . C. 3 R . D. 3 R 3 2 4 Lời giải S A B I D C
Ta có thể tích của khối chóp S.ABCD là 1 1 1 1 V .SI.S 2
.SI. AC.BD SI.AC S . ABCD 3 ABCD 3 2 6
Tam giác S AC vuông tại S , đường cao SI nên 2 SI I . A IC , do đó 1 1 IA IC 1 1 2 2 V I . A IC .AC 2 3 . .AC .AC .2R3 3 R . S . ABCD 6 6 2 12 12 3
Dấu “=” xảy ra khi và chỉ khi IA IC
ABCD là hình vuông. AC 2R 2
Vậy thể tích lớn nhất của khối chóp S.ABCD bằng 3 R . 3 Câu 6. Trong không gian
Oxyz cho mặt phẳng :x y 4 0 , mặt cầu 2 2
S : x 2 2 2
1 y z 1 và mặt cầu S : x 4 y 5 z 4. Điểm A thuộc mặt 2 2 1
phẳng , điểm M thuộc mặt cầu S , điểm N thuộc mặt cầu S . Khi dó 2 1
AM AN nhỏ nhất bằng A. 5. B. 8 . C. 11. D. 3 2 . Lời giải
Mặt cầu S có tâm I 1;0;0 , bán kính R 1. 1 1 1
Mặt cầu S có tâm I 4;5;0 , bán kính R 2. 2 2 2 d 3 2 I , R 1 1 2 d 5 2 I , R 2 2 2
Giaùo vieân giaûng daïy: Phaïm Vaên Nghieäp Trang - 11 -
Taøi lieäu hoïc theâm moân Toaùn 12 – oân thi ñaïi hoïc
Lôùp Toaùn Thaày Nghieäp
Ta thấy S và không có điểm chung, S và không có điểm chung, I và I 2 1 1 2
nằm cùng phía so với I2 I N 1 M A M' I'1
Phép đối xứng qua mặt phẳng biến mặt cầu S thành mặt cầu S ' , biến điểm 1 1
M thành điểm M ' , biến điểm I thành điểm I ' . 1 1
Ta có AM AN AM ' AN M ' N Dấu bằng xảy ra khi ,
A M ', N thẳng hàng.
Đoạn thẳng M ' N ngắn nhất khi M ', N thuộc đoạn thẳng ' I I 1 2
Khi đó giá trị nhỏ nhất của AM AN là '
P I I R R 1 2 1 2 x 1 t
Đường thẳng d đi qua I và vuông góc với là y t t 1 z 0 5 3
Giao điểm của đường thẳng d và là B ; ; 0 2 2
B là trung điểm của ' ' I I I 4; 3 ; 0 1 1 1
Vậy P 8 1 2 5. Câu 7.
Cho lăng trụ đứng ABC.A B C có 0
AB 6; BC 12; ABC 60 . Thể tích khối chóp C .ABB A
bằng 216. Gọi M là điểm nằm trong tam giác A B C
sao cho tổng diện tích
các mặt bên của hình chóp M.ABC đạt giá trị nhỏ nhất. Tính cosin góc giữa 2 đường thẳng B M , AC ? 2 2 2 1 A. . B. . C. . D. . 2 3 4 2 Lời giải
Giaùo vieân giaûng daïy: Phaïm Vaên Nghieäp Trang - 12 -
Taøi lieäu hoïc theâm moân Toaùn 12 – oân thi ñaïi hoïc
Lôùp Toaùn Thaày Nghieäp
Gọi I là hình chiếu của M trên ( ABC) ; ,
D E, F lần lượt là hình chiếu của I trên
AB, BC,C .
A Đặt x I ,
D y IE, 2a AB, 2b BC, 2c C ,
A h AA' MI . Khi đó S S S S
ax by cz ABC IAB IAC IBC
Diện tích toàn phần của hình chóp M .ABC nhỏ nhất khi và chỉ khi S S S S nhỏ nhất. MAB MBC MCA 1 2 2 Có 2 2 2 2 2 2 MD
MI ID h x S .
AB MD a h x ah ax . MAB 2 2 2 2 2 2 2
Tương tự ta chứng minh được S ah ax bh by ch cz
Sử dụng bất đẳng thức u v w u v w với u a ;
h ax, v (b ;
h by), w (c ; h cz) ta được: 2 2 2 2 2
S (ah bh ch) (ax by cz) (a b c) h S o c nst . ABC ax by cz
Dấu bằng xảy ra khi và chỉ khi
x y z . ah bh ch
Suy ra I là tâm đương tròn nội tiếp tam giác ABC , nên M là tâm đường tròn nội tiếp
tam giác A' B 'C ' .
Tính cosin góc giữa hai đường thẳng B ' M và AC ' . 1 S S .
BA BC.sin ABC 18 3 A' B 'C ' ABC 2 2 2 2 2 0
A 'C ' AC AB BC 2 A .
B BC cos 60 108 A 'C ' 6 3 3 3 Do V V
.216 324 AA '.S
324 AA ' 6 3
ABC. AB C
C. ABB ' A' 2 2 ABC
Gọi K là chân đường phân giác trong của tam giác A' B 'C ' kẻ từ B , từ K kẻ đường
thẳng song song với AC ' cắt AA ' tại H , khi đó:
(B ' M , AC ') (B ' K, KH ) cos cos B ' KH 1 18 S S S B K B A B C B K B K AB C B KC A KB 0 sin 30 18 3 4 3 2 4 AK AB 1 1 Ta có AK
AC 2 3 B K C B 2 3 AH AK 1
Do KH / / AC nên
AH 2 3 AA C A 3
Giaùo vieân giaûng daïy: Phaïm Vaên Nghieäp Trang - 13 -
Taøi lieäu hoïc theâm moân Toaùn 12 – oân thi ñaïi hoïc
Lôùp Toaùn Thaày Nghieäp 2 2 2 2 KH
AH AK 2 6, B H
AB AH 4 3 B K KH B H Vậy 2 2 2 2 cos =cosB K H . 2B K .KH 4 Câu 8. Trong không gian Oxyz cho hai mặt cầu
S : x 42 2 2
y z 16 , 1
S : x 42 2 2
y z 36 và điểm A4;0;0 .Đường thẳng di động và luôn tiếp xúc 2
với S đồng thời cắt S tại hai điểm B,C . Tam giác ABC có thể có diện tích lớn 2 1 nhất là A. 28 5 . B. 72 . C. 48 . D. 24 5 . Lời giải
Gọi M là tiếp điểm của và S 1
I 4;0;0 là tâm của hai mặt cầu S và S có bán kính lần lượt R 4 và R 6 2 1 1 2
Ta có IC R 6, IM R 4 BM 2 5 BC 4 5 2 1 I 4
;0; 0, A4;0;0 IA 8 1 1 1 1 S C . B d A BC BC AM BC IA IM ABC , . ( ) .4 5.(4 8) 24 5 2 2 2 2 Câu 9.
Cho hình chóp S.ABCD , có đáy là hình bình hành, M là trung điểm của cạnh SC .
Mặt phẳng (P) chứa AM lần lượt cắt các cạnh SB, SD tại ' '
B , D . Giá trị lớn nhất của ' ' SB SD a u *
là , (a,b N ) tối giản. Tích a.b bằng: SB SD b A. 3 . B. 12 . C. 15 . D. 6 . Lời giải
Giaùo vieân giaûng daïy: Phaïm Vaên Nghieäp Trang - 14 -
Taøi lieäu hoïc theâm moân Toaùn 12 – oân thi ñaïi hoïc
Lôùp Toaùn Thaày Nghieäp
Lấy I AM B ' D ' ;O AC BD
Ta có S,O, I là các điểm chung của hai mặt phẳng (SAC);(SBD)
Suy ra S,O, I thẳng hàng SI 2
Và I là trọng tâm các mặt chéo SAC SO 3 SD SB
Vẽ BP / /B ' I; DN / /D ' I OP ON . Đặt x ; y SD ' SB ' SB SD SP SN 2SO 3 x y 2. 3 SB ' SD ' SI SI SI 2 1 1 3 2 4 2
x, y [1; 2] 3( )
a 3;b 4 . a b 12 x y xy x y 3
Câu 10. Cho hình chóp S.ABCD có đáy ABCD là hình bình hành tâm O . Gọi I là điểm 1
thuộc đoạn SO sao cho SI SO . Mặt phẳng thay đổi đi qua B và I . cắt các 3
cạnh SA , SC , SD lần lượt tại M , N , P . Gọi m , n lần lượt là giá trị lớn nhất và giá trị V
nhỏ nhất của S.MBNP . Giá trị của m n là VS.ABCD 4 6 14 1 A. . B. . C. . D. . 15 75 75 5 Lời giải
Giaùo vieân giaûng daïy: Phaïm Vaên Nghieäp Trang - 15 -
Taøi lieäu hoïc theâm moân Toaùn 12 – oân thi ñaïi hoïc
Lôùp Toaùn Thaày Nghieäp SA x SM Đặt
với x , y 1. SC y SN SB SD SO SD Có 2 2.3 6 5 . SB SP SI SP SO
Mà x y 2
6 y 6 x , với 1 x 5 . SI V
x 1 y 5 12 3 3 3
Khi đó S.BMNP . V .1. x .5 y 20xy 5xy 5x x x x S ABCD 6 5 2 6 . 3
Xét hàm số f x
, với 1 x 5 . 5 2 6x x 3 2x 6
Ta có f x .
. Cho f x 0 2x 6 0 x 31; 5 .
5 6x x 2 2 3 1 3 Khi đó f 1 , f 3 và f 5 . 25 15 25 3 1 Suy ra m và n . 25 15 14
Vậy m n . 75
Câu 11. Cho hình chóp SABC có đáy là tam giác đều cạnh bằng 6 biết các mặt bên của
hình chóp có diện tích bằng nhau và một trong các cạnh bên bằng 3 2 . Tính thể tích
nhỏ nhất của khối chóp SABC . A. 3 . B. 2 2 . C. 2 3 . D. 4 . Lời giải
Giaùo vieân giaûng daïy: Phaïm Vaên Nghieäp Trang - 16 -
Taøi lieäu hoïc theâm moân Toaùn 12 – oân thi ñaïi hoïc
Lôùp Toaùn Thaày Nghieäp
Gọi H là hình chiếu vuông góc của S lên ( ABC) , Gọi M , N, P lần lượt là hình chiếu
vuông góc của H trên AB, BC,CA thì SM , SN, SP lần lượt là chiều cao của các mặt
bên SAB, SBC, SAC .
Vì các mặt bên của hình chóp có diện tích bằng nhau nên SM SN SP nên suy ra
HM HN HP H là tâm đường tròn nội tiếp hoặc tâm đường tròn bàng tiếp của tam giác ABC .
Trường hợp 1: H là tâm đường tròn nội tiếp của tam giác ABC . 2 2 6 Khi đó 2 2 SH
SA AH 3 2 4 . 3 Vậy V SH S SABC ABC 2 1 1 3 . .4. 6 . 2 3 3 3 4
Trường hợp 2: H là tâm đường tròn bàng tiếp của tam giác ABC .
Do tam giác ABC đều nên giả sử H là tâm đường tròn bàng tiếp góc A . Khi đó
AH 3 2, BH CH 6 Nếu 2 2
SA 3 2 SH SA AH 0 . 2 2 Do đó 2 2
SB SC 3 2 SH
SB BH 3 2 6 2 3 Suy ra V SH S . SABC ABC 2 1 1 3 . .2 3. 6 . 3 3 3 4
Ta có 3 2 3 Vậy V 3 min
Câu 12. Trong không gian với hệ tọa độ Oxyz , cho điểm A4;0;0, B 0;4;0, S 0;0;c và x 1 y 1 z 1 đường thẳng d : . Gọi A ,
B lần lượt là hình chiếu vuông góc của 1 1 2 O lên S ,
A SB . Khi góc giữa đường thẳng d và mặt phẳng OAB lớn nhất,mệnh đề nào sau đây đúng? 17 15 A. c 8 ; 6 . B. c 9 ; 8 .
C. c 0;3 . D. c ; . 2 2 Lời giải
Giaùo vieân giaûng daïy: Phaïm Vaên Nghieäp Trang - 17 -
Taøi lieäu hoïc theâm moân Toaùn 12 – oân thi ñaïi hoïc
Lôùp Toaùn Thaày Nghieäp
Gọi C là đỉnh thứ tư của hình vuông AOBC C 4;4;0 . O A SA Ta có
OA SAC mà SC SAC nên SC OA . OA AC
Tương tự SC OB , từ đó suy ra SC OAB . Vậy SC 4;4; c là vectơ pháp
tuyến của mặt phẳng OAB .
Để góc giữa đường thẳng d và mặt phẳng OAB lớn nhất thì d OAB hay SC
cùng phương với u 1;1;2 . Suy ra c 8 . d
Câu 13. Cho hình lập phương ABC .
D A ' B 'C ' D ' . Điểm M nằm trên cạnh AA ' sao cho góc a
BMD' lớn nhất, đặt góc lớn nhất đó là . Biết cos ; , a b ; ,
a b 1;b 0 . Mệnh b
đề nào sau đây đúng?
A. a b 1.
B. a b 2 .
C. a b 3 .
D. a b 4 . Lời giải A' B' M D' C' A B D C
Không mất tính tổng quát, giả sử cạnh hình lập phương có độ dài là 1 và
AM x, 0 x 1 . Khi đó, ta có BM x D M x2 2 2 2 2 1 ; ' 1 1 ; BD ' 3 . 2 x x Vậy cos BMD' 1 x 2 2 1 1 x
Giaùo vieân giaûng daïy: Phaïm Vaên Nghieäp Trang - 18 -
Taøi lieäu hoïc theâm moân Toaùn 12 – oân thi ñaïi hoïc
Lôùp Toaùn Thaày Nghieäp 2 2 BMD 2 x 1 x 1 cos ' 1 x 1 1 x2 2 1 1 1 1 2 x 1 x2 2 2 2 2 1 1 1 1 1 Ta có 1 1 1.1 . 1 25 2 . x 1 x x 1 x x 1 x 2 Vậy BMD 2 1 cos ' , suy ra 1 cos BMD ' . 25 5 1
Dấu bằng xảy ra khi và chỉ khi x
, hay M là trung điểm của AA ' , khi đó cos BMD ' 2 nhỏ nhất nên góc BMD ' lớn nhất.
Vậy a 1;b 5 .
Câu 14. Cho khối chóp S.ABC có SA vuông góc với đáy, tam giác ABC vuông tại B . Biết rằng 5
thể tích của khối chóp là
và giá trị nhỏ nhất diện tích toàn phần chóp S.ABC là 24
p 5 q trong đó p, q . Tính giá trị biểu thức: 2 2
p q ? 37 37 25 A. 2 2 p q . B. 2 2 p q . C. 2 2 p q . D. 2 2
p q 16 . 36 9 4 Lời giải
Đặt AB a , BC b , SA c , a, ,
b c 0 , khi đó ta có 1 5 5 V abc abc . S . ABC 6 24 4
Diện tích toàn phần chóp S S S S S tp ABC SAB SAC SBC 1 P 2 2 2 2
ab ac c a b b a c . 2 2 2 9 2 5 2 5 Có 2 2 a b 2 2 a b 1 2 2
a b a b . 3 4 3 4 3 2 2 5 Tương tự 2 2 a c a c . Do đó 3 2 2 5 2 5
P ab ac
c a b
b a c 3 2 3 2 5 2bc 5 2 5 ab ac .3. abc2 3 5 . 3 5 3 5 2
Giaùo vieân giaûng daïy: Phaïm Vaên Nghieäp Trang - 19 -
Taøi lieäu hoïc theâm moân Toaùn 12 – oân thi ñaïi hoïc
Lôùp Toaùn Thaày Nghieäp a 1
Dấu " " xảy ra khi và chỉ khi 5 . b c 2 5 5 p 25 Khi đó 2 2 S 5 p q tp 4 Min 4 16 q 0
Câu 15. Cho hình chóp SABCD có đáy là hình bình hành tâm O . Gọi I là điểm thuộc đoạn 1
SO sao cho SI SO . Mặt phẳng thay đổi đi qua B và I . cắt các cạnh 3 V S ,
A SC, SD lần lượt tại M , N , P . Gọi ,
m n lần lượt là GTLN, GTNN của S.BMPN . Tính VS.ABCD m ? n 7 14 8 A. 2 . B. . C. . D. . 5 75 5 Lời giải SA SB SC SD +) Đặt a , b 1, c , d . SM SB SN SP SO a c 6 c 6 a a 1
+) Có a c b d 2. 6 . Do 1 a 5 . SI d 5 d 5 c 1 V
a b c d 12 3 3
+) Có S.BMPN f a V 4abcd 4. . a 1. . c 5 5a a a a S ABCD 6 5 2 6 . 32a 6
+) f a
5a 6a2 2
Giaùo vieân giaûng daïy: Phaïm Vaên Nghieäp Trang - 20 -
Taøi lieäu hoïc theâm moân Toaùn 12 – oân thi ñaïi hoïc
Lôùp Toaùn Thaày Nghieäp 3 1 14 m n . 25 15 75
Câu 16. Trong không gian cho bốn mặt cầu có bán kính lần lượt là 2;3;3;2 đôi một tiếp xúc
nhau. Mặt cầu nhỏ tiếp xúc ngoài với cả bốn mặt cầu nói trên có bán kính bằng 7 3 6 5 A. . B. . C. . D. . 15 7 11 9 Lời giải
Gọi tâm của mặt cầu bán kính bằng 2 lần lượt là A , B . 2 2
Gọi tâm của mặt cầu bán kính bằng 3 lần lượt là A , B . 3 3 Vì bốn mặt cầu đôi một tiếp xúc nhau nên ta có
A B 4, A A A B B A B B 5, A B 6 . 2 2 2 3 2 3 2 3 2 3 3 3
Mặt cầu tiếp xúc ngoài với bốn mặt cầu đã cho có tâm I bán kính R . Khi đó ta có
IA IB R 2 2 2
IA IB R 3 3 3
Suy ra điểm I nằm trên hai mặt phẳng trung trực của đoạn A B và A B . Gọi M , N 2 2 3 3
lần lượt là trung điểm của A B và A B . Dễ dàng chứng minh được MA B , NA B 3 3 2 2 2 2 3 3
lần lượt là mặt phẳng trung trực của A B và A B . Từ đó ta suy ra I MN . 2 2 3 3
Ta có MN 2 3 , đặt IM x, IN y với x 0, y 0 .
x y 2 3 2
Suy ra R 2 2 x 4 R 32 2 y 9
Giaùo vieân giaûng daïy: Phaïm Vaên Nghieäp Trang - 21 -
Taøi lieäu hoïc theâm moân Toaùn 12 – oân thi ñaïi hoïc
Lôùp Toaùn Thaày Nghieäp R 3 6 3
Từ đó rút ra được y . 6
Trên IA , IB lần lượt lấy K , H sao cho IH IK R 2 . 3 3 R 2
Giải tam giác A IB ta có A H 24. . 2 3 2 R 3
Gọi G là giao điểm của KH và IN . GH IG IH R 2 R 2 R 3 6 3 Ta có GH 3. và GN . NB IN IB R 3 R 3 6 R 3 3 3
Xét tam giác MA H vuông tại M , ta có 2 2 2
MH A H A M . 2 2 2 Xét tam giác MGH vuông tại G , ta có 2 R 2 R 2 2 2 2 2 2 MG MH GH
A H A M GH 24. 4 9. . 2 2 R 3 R 3 Khi đó ta có 2 R 2 R 2 R 3 6 3 24. 4 9. 2 3 . R 3 R 3 6 R 3 6
Kiểm tra đáp án ta được R thỏa mãn. 11
Câu 17. Cho tứ diện SABC và G là trọng tâm của tứ diện. Một mặt phẳng quay quanh
AG cắt các cạnh SB, SC lần lượt tại M và N ( M , N không trùng S ). Gọi V là thể tích
tứ diện SABC , V là thể tích tứ diện SAMN và gọi m, n lần lượt là giá trị lớn nhất và 1 V
giá trị nhỏ nhất của 1 . Hãy tính m n . V 17 18 19
A. m n 1.
B. m n .
C. m n .
D. m n . 18 19 20 Lời giải
Gọi A là trọng tâm của tam giác SBC , khi đó A AG nên M , N , A thẳng hàng. SM SN Đặt x,
y với 0 x, y 1. SB SC V SM SN Ta có 1 xy . V SB SC S SM SA 2 SM A x S SB SI 3 S S 1 S S 1 Vì SBI SM A SNA SM A SNA nên
x y . S SN SA 2 S S 2 S S 3 SN A y SB C SB C SB I SCI S SC SI 3 SCI
Giaùo vieân giaûng daïy: Phaïm Vaên Nghieäp Trang - 22 -
Taøi lieäu hoïc theâm moân Toaùn 12 – oân thi ñaïi hoïc
Lôùp Toaùn Thaày Nghieäp S S S S S SM SN 1 Mặt khác SMA SNA SMA SNA SMN
xy nên x y xy . S S S S SB SC 3 SBC SBC SBC SBC x 2 V x Do đó y , suy ra 1 . 3x 1 V 3x 1 x 1
Do 0 x, y 1 nên từ y
ta suy ra x 1. 3x 1 2 2 x 1
Xét hàm số f x với x 1. 3x 1 2 2 3x 2x
f x 3x 2 1 2 3x 2x 2
f x 0
0 x 0 hoặc x . 3x 2 1 3 1 1 2 4 1 1 4 1 4 17 Vì f , f , f 1
nên ta được m , n hay m n . 2 2 3 9 2 2 9 2 9 18
Câu 18. Cho hình nón (H ) có đỉnh S , chiều cao là h và mặt phẳng (P) song song với mặt
phẳng đáy của khối nón. Một khối nón (T ) có đỉnh là tâm của đường tròn đáy của
(H ) và đáy của (T ) là thiết diện của (P) với hình nón. Thể tích lớn nhất của (T ) là bao nhiêu? 2 4 R h 2 4 R h 2 R h 2 2 R h A. . B. . C. . D. . 81 27 24 3 Lời giải
Gọi O và O ' lần lượt là tâm của đường tròn đáy của hình nón (H ) và (T ) . ,
h R là chiều cao và bán kính của hình nón (H ) .
h ', R ' là chiều cao và bán kính của hình nón (T ) 0 h ' h .
Vì mặt phẳng (P) song song với mặt phẳng đáy của khối nón nên từ hình vẽ ta có: SO ' CO ' R ' R ' h h ' h ' + R ' . R 1 . SO AO R R h h 2 1 1 h ' + 2 2 V
R ' h ' R 1 h ' . (T ) 3 3 h 2
h ' h (ktm) 2 h ' 4h ' 3h '
Xét hàm số f (h ') 1 h ' f '(h ') 1 0 . 2 h h h h h ' (tm) 3 Ta có bảng biến thiên:
Giaùo vieân giaûng daïy: Phaïm Vaên Nghieäp Trang - 23 -
Taøi lieäu hoïc theâm moân Toaùn 12 – oân thi ñaïi hoïc
Lôùp Toaùn Thaày Nghieäp h 4h
Từ bảng biến thiên ta có hàm số f (h ') đạt giá trị lớn nhất là f . 3 27 2 4 R h
Vậy thể tích của khối nón (T ) đạt giá trị lớn nhất V . (T ) 81
Câu 19. Cho hình chóp đều S.ABC có 0
AB 1, ASB 30 . Lấy các điểm B ', C ' lần lượt thuộc
các cạnh SB, SC sao cho chu vi tam giác AB 'C ' nhỏ nhất. Tính chu vi đó. 1 A. . B. 3 1. C. 3 . D. 1 3 . 1 3 Lời giải
Trải các mặt của hình chóp S.ABC ra mặt phẳng SBC thì chu vi tam giác AB 'C '
bằng AB ' B 'C ' C ' A AB ' B 'C ' C ' D AD .
Dấu " " xảy ra khi B ' E, C ' F . 1 6 2 Ta có 0
AB 1, ASB 30 SA SB . 0 2 sin 15 2
Lại có chóp S.ABC đều, 0 0
ASB 30 ASD 90 AD SA 2 1 3 .
Vậy chu vi tam giác AB 'C ' đạt giá trị nhỏ nhất bằng 1 3 .
Câu 20. Trong mặt phẳng P cho tam giác ABC đều cạnh bằng 8cm và một điểm S di động
ngoài mặt phẳng P sao cho tam giác MAB luôn có diện tích bằng 2
16 3cm , với M
là trung điểm của SC . Gọi S là mặt cầu đi qua bốn đỉnh M , A , B , C . Khi thể tích
hình chóp S.ABC lớn nhất, tính bán kính nhỏ nhất của S : 16 6 4 3 4 15 4 39 A. cm . B. cm . C. cm . D. cm . 9 3 3 3 Lời giải
Giaùo vieân giaûng daïy: Phaïm Vaên Nghieäp Trang - 24 -
Taøi lieäu hoïc theâm moân Toaùn 12 – oân thi ñaïi hoïc
Lôùp Toaùn Thaày Nghieäp
Gọi H là trung điểm cạnh AB , ta có: CH AB .
Ta có: d S,ABC 2d M ,ABC V 2V SABC MABC 1 1 1 Mà V V S .d C MAB d C MAB CH MABC CMAB MAB , .16 3. , .16 3. 3 3 3 Do đó V
lớn nhất khi và chỉ khi d C,MAB CH hay CH MAB . SABC
Gọi J , O lần lượt là tâm hai đường tròn ngoại tiếp hai tam giác MAB và tam giác
ABC . Dựng hai trục của hai đường tròn ngoại tiếp hai tam giác MAB và tam giác
ABC cắt nhau tại I . Khi đó I chính là tâm mặt cầu ngoại tiếp đi qua 4 điểm A , B ,
C , M và bán kính mặt cầu đi qua bốn điểm
A , B , C , M là 2 8 3 2 2 2
R OC OI JH 3 Do S 16 3
d M , AB 4 3 , AB 8 MAB
Chọn hệ trục toạ độ Oxy như hình vẽ, ta có H 0; 0 , A4; 0, B 4; 0, M a;4 3 . a4
Đường trung trục của đoạn thẳng AM đi qua điểm N ; 2 3 2 và có một vectơ pháp
tuyến AM a 4;4 3 nên có phương trình là a a 4 4 x 4 3 y2 30 2 2 2 a 32 a 32 4 3 Suy ra J 0; JH . 8 3 8 3 3
Giaùo vieân giaûng daïy: Phaïm Vaên Nghieäp Trang - 25 -
Taøi lieäu hoïc theâm moân Toaùn 12 – oân thi ñaïi hoïc
Lôùp Toaùn Thaày Nghieäp 2 2 8 3 4 3 4 15 Do đó R . min 3 3 3
Câu 21. Cho hình chóp S.ABCD có đáy ABCD đáy là hình vuông cạnh a , SA a 3 . Và SA
vuông góc với đáy. M và N là hai điểm thay đổi lần lượt thuộc hai cạnh BC và CD sao cho 0
MAN 45 . Tính tỉ số giữa giá trị lớn nhất và giá trị nhỏ nhất của thể tích khối chóp S.AMN 1 2 1 2 A. 2 2 2 . B. . C. 2 2 1. D. . 6 2 Lời giải 1 a 3 Ta có V S . A S S . S.AMN 3 AMN 3 AMN
Do đó thể tích của khối chóp S.AMN phụ thuộc vào diện tích tam giác AMN
Đặt BM x, DN y; x, y [0; a] . CM
N vuông tại C nên 2 2 2
MN CM CN hay 2 2 2
MN (a x) (a y)
Áp dụng định lý hàm số cosin cho A MN ta có: 2 2 2
MN AM AN 2AM .AM cos MAN 2 2 2 2 2 2 2
2a x y 2(a x )(a y ) Suy ra 2 2 2 2 2 2 2 2 2
(a x) (a y) 2a x y 2(a x )(a y ) 2 a ax 2 2 2 2
(ax ay) (a xy) ax ay a xy y a x 2 2 1 a a x 2 S S S S S (a xy) . AMN ABCD ABM ADN CMN 2 2 x a 2 2 x a
Xét hàm số f (x)
trên đoạn [0; a] . x a 2 2
x 2ax a Ta có ' ' f (x)
; f (x) 0 x ( 2 1)a . 2 (x a)
Ta lại có f (0) f (a) a; f (( 2 1)a) 2( 2 1)a 2 a Suy ra 2 max f (x) ;
a min f (x) 2( 2 1)a a ( 2 1) S . AMN [0;a] [0;a] 2
Vậy tỉ số giữa giá trị lớn nhất và giá trị nhỏ nhất của thể tích khối chóp S.AMN là 1 2 . 2
Giaùo vieân giaûng daïy: Phaïm Vaên Nghieäp Trang - 26 -
Taøi lieäu hoïc theâm moân Toaùn 12 – oân thi ñaïi hoïc
Lôùp Toaùn Thaày Nghieäp
Câu 22. Cho hình hộp chữ nhật ABC . D A B C D
có tổng diện tích tất cả các mặt là 36 , độ dài
đường chéo AC bằng 6 . Hỏi thể tích của khối hộp chữ nhật lớn nhất là bao nhiêu? A. 8 2 . B. 6 6 . C. 24 3 . D. 16 2 . Lời giải
Gọi độ dài các cạnh của khối hộp chữ nhật là AB a, AD b, AA c .
Vì tổng diện tích tất cả các mặt là 36 nên 2ab 2bc 2ca 36 hay ab bc ca 18 1 .
Lại có: độ dài đường chéo AC bằng 6 nên 2 2 2 2 2 2
a b c 6 a b c 362 . Từ và suy ra:
ab bc ca 18
ab bc ca 18
ab bc ca 18 b
c 18 ab ca
a b c 36
a b c 2 2 2 2 72
a b c 6 2 b
c 6 2 a 2
Vì: b c2 4bc nên
a a a 2 6 2 4 18 6 2
a 4 2a 0 0 a 4 2 Thể tích khối hộp chữ nhật là:
V abc a ab c a a a 2 3 18 18 6 2
18a 6 2a a với 0 a 4 2
Xét hàm số: f t 3 2
t 6 2t 18t , với 0 a 4 2 . t 3 2 f t 2
3t 12 2t 18 , f t 0 t 2 Bảng biến thiên:
Vậy MaxV f 2 8 2 .
Câu 23. Cho hình chóp S.ABCD có đáy là hình vuông cạnh a và đường cao SA 2a . MNPQ
là thiết diện song song với đáy, M SA và AM x . Xét hình trụ có đáy là đường tròn
ngoại tiếp tứ giác MNPQ và đường sinh MA . Giá trị của x để thể tích khối trụ lớn nhất là a 2a a 3a A. x . B. x . C. x . D. x . 3 3 2 4 Lời giải
Giaùo vieân giaûng daïy: Phaïm Vaên Nghieäp Trang - 27 -
Taøi lieäu hoïc theâm moân Toaùn 12 – oân thi ñaïi hoïc
Lôùp Toaùn Thaày Nghieäp S Q M N P Q' A D N' P' B C Ta có:
MNPQ là thiết diện song song với đáy MNPQ là hình vuông. MN SM A . B SM
a 2a x x Vì MN //AB MN a . AB SA SA 2a 2 x 2
Gọi R là bán kính hình trụ, ta có: R a . 2 2 2 3 2 2 x 2 x ax a x Thể tích hình trụ 2
V .R .x . a . .x 2 2 8 2 2 3 2 2 x ax a x 2 2 3x a
Xét f x
f x ax 8 2 2 8 2 x 2a
f x 0 2
x 0; 2a x a 3 Bảng xét dấu 2a x 0 2a 3 f'(x) + 0 - 0 f(x) 2a
Vậy để thể tích khối trụ lớn nhất thì x 3
Câu 24. Cho tứ diện ABCD có tam giác ABC đều cạnh 2a và tam giác ABD vuông tại D , a AD
. Khoảng cách lớn nhất từ B đến mặt phẳng ACD là? 2 2a 2 a 3 A. . B. a 3 . C. . D. 2a 3 . 2 3 Lời giải
Giaùo vieân giaûng daïy: Phaïm Vaên Nghieäp Trang - 28 -
Taøi lieäu hoïc theâm moân Toaùn 12 – oân thi ñaïi hoïc
Lôùp Toaùn Thaày Nghieäp
Giả sử E là hình chiếu của B lên mặt phẳng ACD . Khi đó d B, ACD BE .
Gọi H là trung điểm của AC . Suy ra BH AC
Vì BE ACD BE EH . Do đó BE BH mà BH a 3 . Suy ra BE lớn nhất bằng
a 3 . Dấu " " xảy ra khi và chỉ khi E H . 2 2 2 2 a 15a 15a 3a
Khi đó: BD AB AD 2a2 2 2 2 2 2 2 2
DH BD BH 3a 2 4 4 4 a 2 DH 2
Khi đó điểm D hoàn toàn được xác định như sau: +) Dựng A
BC đều cạnh 2a . Lấy H là trung điểm của AC .
+) Dựng mặt phẳng Q đi qua H và Q BH , do AC BH tại H nên AC Q .
+) Trong mặt phẳng Q : D là giao của đường tròn đường kính AH và đường tròn a tâm A bán kính . 2 AD DH a +) Khi đó
AD BD và AD . AD BH 2
Do đó, tồn tại điểm D thỏa mãn yêu cầu bài toán để BE a 3 . Vậy d B, ACD lớn nhất là a 3 .
Câu 25. Cho khối chóp tứ giác đều S.ABCD mà khoảng cách từ A đến mặt phẳng SCD
bằng 2a . Gọi là góc giữa mặt bên của hình chóp với đáy của hình chóp đó. Với giá
trị nào của thì thể tích của khối chóp S.ABCD đạt giá trị nhỏ nhất? 2 2 A. arcsin . B. 0 45 . C. arccos . D. 0 60 . 3 3 Lời giải
Giaùo vieân giaûng daïy: Phaïm Vaên Nghieäp Trang - 29 -
Taøi lieäu hoïc theâm moân Toaùn 12 – oân thi ñaïi hoïc
Lôùp Toaùn Thaày Nghieäp S H D A α O M B C
Gọi O là chân đường cao của khối chóp tứ giác đều S.ABCD . Khi đó ta có:
SO ABCD . 1
Thể tích khối chóp S.ABCD là: V .S . O S . 3 ABCD Gọi M là trung điểm của CD , ta có: O M CD
SCD ABCD OM SM , , SMO SM CD
Từ đó suy ra: CD SOM .
Từ O kẻ OH SM tại H . Mà OH CD . 1
Do vậy: OH SCD nên d O,SCD OH d ,
A SCD a . 2 x x
Gọi AD x OM , SO OM .tan . tan . 2 2
Xét tam giác OSM vuông tại O có OH là đường cao. Khi đó ta có: 1 1 1 1 4 4 2 2 2 2 2 2 2 OH OM SO a x x . tan 2 1 4.tan 4 2 2 2
x . tan a .4 2 1 tan 2 2 2 a x . tan 1 2a 2 2 2 2 2 2
x .tan a .4.
x .sin a .4 x 2 cos sin x a a 2 4a
Như vậy: SO .tan . tan ; 2 S x . 2 sin cos ABCD 2 sin 2 3 1 1 a 4a 4a 1 Vậy V . . SO S . . . . ABCD 2 3 3 cos sin 3 cos 2 1 cos 1
Thể tích đạt giá trị nhỏ nhất khi
đạt giá trị nhỏ nhất hay cos 2 1 cos y 2 cos
1 cos đạt giá trị lớn nhất. Xét hàm số y 2 cos 1 cos , 0 0 0 ;90 .
Đặt t cos,t 0 ;1 . Khi đó: 3
y t t , t 0 ;1 .
Giaùo vieân giaûng daïy: Phaïm Vaên Nghieäp Trang - 30 -
Taøi lieäu hoïc theâm moân Toaùn 12 – oân thi ñaïi hoïc
Lôùp Toaùn Thaày Nghieäp 1 Ta có: 2 2
y ' 1 3t ;
y ' 0 1 3t 0 t (do t 0 ;1 ) . 3 Bảng biến thiên: Dựa vào bảng biến thiên ta thấy y khi max 1 1 2 2 t cos sin arcsin . 3 3 3 3
Câu 26. Cho hình chóp SABCD , có đáy ABCD là hình thoi cạnh a , SA SB SC a .Đặt
x SD 0 x a 3 Tìm x theo a để tích AC.SD đạt giá trị lớn nhất. a 3 a 3 a 6 A. x . B. x . C. x . D. Đáp án khác. 2 3 2 Lời giải S A D B C
Gọi O là tâm hình thoi ABCD ta có OB OC
Theo đề bài SA SC nên S
AC cân tại S do đó SO OC Ta có S OC B
OC do OC chung, SC BC a , 90o SOC BOC
nên SO OB
Mà OB OC nên OB OC SO do đó SBD vuông tại S 2 2 2 2 BD SB SD a x Ta có OB ; 2 2 2 2 2 a x 2 2 2 2 2
AC 20C 2 BC OB 2 a 3a x 4 Suy ra 2 2
AC.SD 3a x x 2 2 2 2
3a x x 3a
Áp dụng bất đẳng thức Cô- si ta có 2 2
3a x x 2 2 a 6 Dấu " " xãy ra khi 2 2 2 2 2
3a x x 3a x x x 2
Giaùo vieân giaûng daïy: Phaïm Vaên Nghieäp Trang - 31 -
Taøi lieäu hoïc theâm moân Toaùn 12 – oân thi ñaïi hoïc
Lôùp Toaùn Thaày Nghieäp a 6 Vậy x thì tích A .
C SD đạt giá trị lớn nhất suy ra chọn C 2
Câu 27. Cho tứ diện S.AB D
C và M là một điểm di động, nằm bên trong tam giác A BC .
Qua M kẻ các đường thẳng song song với ,
SA SB, SC cắt các mặt phẳng tương ứng
SBC, SAC, SAB lần lượt tại A', B ',C '. Khi đó giá trị lớn nhất của biểu thức MA ' MB ' MC '
MA ' MB ' MC ' T . . là SA SB SC SA SB SC 9 28 62 13 A. . B. . C. . D. 8 27 27 8 Lời giải
Do MA'/ /SA nên bốn điểm này cùng nằm trong một mặt phẳng. Giả sử MA ' EM S
E BC MA', SA . Khi đó ,
A E, M thẳng hàng và ta có MBC . SA EA SABC MB ' S MC ' S Tương tự ta có: MAC , MAB . SB S SC S ABC ABC MA ' MB ' MC ' S S S S Khi đó MBC MAC MAB ABC P 1 . SA SB SC S S S S ABC ABC ABC ABC
MA ' MB ' MC '
Mặt khác, áp dụng bất đẳng thức Cauchy cho các số , , ta được: SA SB SC MA ' MB ' MC '
MA ' MB ' MC ' 3 3 . . SA SB SC SA SB SC
MA ' MB ' MC ' 3 P 3 . . . SA SB SC 3
MA ' MB ' MC ' 1 1 . . SA SB SC 3 27 MA ' MB ' MC '
MA ' MB ' MC ' 1 28 Suy ra T . . 1 T . SA SB SC SA SB SC 27 27 28 MA ' MB ' MC '
Vậy giá trị lớn nhất của T . Dấu “=” xảy ra khi . 27 SA SB SC
Câu 28. Trong không gian với hệ trục tọa độ .
O xyz , cho điểm A ; a ;
b c với a; ; b c là các số a 1
thực dương thỏa mãn 2 2 2
5 a b c 9ab 2bc ca và Q có 2 2 b c
a b c3
Giaùo vieân giaûng daïy: Phaïm Vaên Nghieäp Trang - 32 -
Taøi lieäu hoïc theâm moân Toaùn 12 – oân thi ñaïi hoïc
Lôùp Toaùn Thaày Nghieäp
giá trị lớn nhất. Gọi M , N , P lần lượt là hình chiếu vuông góc của A lên các tia
Ox; Oy; Oz . Phương trình mặt phẳng MNP là
A. x 4y 4z 12 0.
B. 3x 12y 12z 1 0.
C. x 4y 4z 0 .
D. 3x 12y 12z 1 0 . Lời giải 2 t 2 t
Đặt t b c t 0 2 2 b c ; bc . 2 4 2 2 2 2
5 a b c 9ab 2bc ca 2
5a 5b c 9a b c 28bc 2 2 2
5a 5t 9at 7t
5a ta 2t 0 a 2t . 4 1 Vậy Q
f t với t 0. 3 t 27t 4 1 1
Ta có f t 0 t . 2 4 t 9t 6 Ta có bảng biến thiên 1 1 Vậy Q 16 a ; b c . max 3 12 1 1 1 1 1 1
Suy ra tọa độ điểm A ; ;
; tọa độ các điểm M ; 0; 0 ; N 0; ; 0 ; P 0; 0; . 3 12 12 3 12 12 x y z
Phương trình mặt phẳng MNP
1 3x 12 y 12z 1 0 . 1 1 1 3 12 12
Câu 29. Trong mặt phẳng cho đường tròn T đường kính AB 2R . Gọi C là một diểm
di động trên T . Trên đường thẳng d đi qua A và vuông góc với mặt phẳng lấy
điểm S sao cho SA R . Hạ AH SB tại H , AK SC tại K . Tìm giá trị lớn nhất Vmax
của thể tích tứ diện SAHK . 3 R 5 3 R 5 3 R 3 3 R 3 A. V . B. V . C. V . D. V . max 75 max 25 max 27 max 9 .Lời giải
Giaùo vieân giaûng daïy: Phaïm Vaên Nghieäp Trang - 33 -
Taøi lieäu hoïc theâm moân Toaùn 12 – oân thi ñaïi hoïc
Lôùp Toaùn Thaày Nghieäp S H F E K I B A C BC AC
Ta có BC SA
BC SAC BC AK .
AC,SA SAB AK SB
Lại có AK BC
AK SBC AK SB 1 . S ,
B BC SBC
Ta có SB AH 2 . Từ
1 , 2 suy ra SB AHK tại H nên suy ra SH đường cao của khối chóp S.AHK . 1 Ta có: V V SH .S . SAHK S . AHK 3 AHK
Do S , A, B cố định nên SH không đổi. Do đó thể tích của khối chóp S.AHK đạt giá
trị lớn nhất khi và chỉ khi S
đạt giá trị lớn nhất. AHK
Ta có BC SAC BC AK mà AK SC AK SBC , KH SBC AK HK .
Gọi E là trung điểm của AH , F là hình chiếu vuông góc của K xuống AH . 1 Ta có: S .AH.KF . AHK 2
Mặt khác do độ dài đoạn AH không đổi nên S
đạt gái trị lớn nhất khi và chỉ khi AHK KF là lớn nhất.
Ta có độ dài đoạn KF có giá trị lớn nhất khi và chỉ khi F trùng với trung điểm E của AH . AH Hay KF KE . max 2 2 2 SA R R 5
Xét SAB vuông tại A có: 2
SA SH .SB SH SB R 5 5 . SA AB .2 R R 2 5R và AH.SB . SA AB AH . SB R 5 5 2 2 1 AH AH R
Diện tích lớn nhất của AHK là S .AH . max 2 2 4 5
Giaùo vieân giaûng daïy: Phaïm Vaên Nghieäp Trang - 34 -
Taøi lieäu hoïc theâm moân Toaùn 12 – oân thi ñaïi hoïc
Lôùp Toaùn Thaày Nghieäp 2 3 1 1 R 5 R R 5 Vậy V .SH.S . . . max max 3 3 5 5 75
Câu 30. Cho tứ diện đều ABCD có cạnh bằng 1. Hai điểm M , N di động trên các cạnh
AB , AC sao cho mặt phẳng DMN vuông góc mặt phẳng ABC . Gọi S , S lần lượt 1 2 S
là diện tích lớn nhất và nhỏ nhất của tam giác AMN . Tính 1 T . S2 8 9 8 9 A. T . B. T . C. T . D. T . 9 8 7 7 Lời giải D C P B N H M A
Gọi H là hình chiếu của D trên MN DH MN .
DMN ABC MN và DMN ABC . Do đó DH ABC .
Mà ABCD là tứ diện đều nên H là tâm đường tròn ngoại tiếp của tam giác đều ABC
hay H là trọng tâm tam giác đều ABC .
Đặt AM x , AN y 0 x, y 1 . 1 1 3 xy 3
Diện tích tam giác AMN là 0 S
AM .AN.sin 60 . . x y. . AMN 2 2 2 4 3 2 2 3 3
Gọi P là trung điểm của BC AP AH AP . . 2 3 3 2 3 1 1 1 3 1 1 3 1 Mà 0 0 S S S
AM .AH .sin 30
AN.AH .sin 30 . . x . .y. . . AMN AMH ANH 2 2 2 3 2 2 3 2 xy 3 1 3 1 1 3 1 x y Suy ra . . x . . . y . xy
x y 3xy . 4 2 3 2 2 3 2 3 3
Đặt xy t x y 3t x , y là nghiệm của phương trình 2
a 3ta t 0 . 2
a 3a
1 t * , với t 0 ;1 . 1 1
Nếu a , * trở thành 0 . 3 9 a 0 1 2 a 2 3a 2a
Nếu a , thì * trở thành t * * t t 0 2 . 3 2 3a 1 3a 1 a 3 BBT:
Giaùo vieân giaûng daïy: Phaïm Vaên Nghieäp Trang - 35 -
Taøi lieäu hoïc theâm moân Toaùn 12 – oân thi ñaïi hoïc
Lôùp Toaùn Thaày Nghieäp 1 2 a 0 1 3 3 t' 0 0 + 0 + ∞ 1 t 2 4 ∞ 9
Để tồn tại hai điểm M , N thỏa mãn bài toán thì *
* có hai nghiệm thuộc tập 0 ;1 . 4 1 t . 9 2 1 3 Vậy max t
khi a 1 hay S . 1 D 2 8 4 2 3 min t khi a hay S . 2 D 9 3 9 S 9 Vậy 1 . S 8 2
Câu 31. Cho lăng trụ tam giác đều ABC.A' B 'C ' với độ dài tất cả các cạnh đều bằng a. Xét tất
cả các đoạn thẳng song song với mặt phẳng ABB ' A' và có một đầu E nằm trên
đường chéo A'C của mặt bên AA'C 'C , còn đầu kia F nằm trên đường chéo BC ' của
mặt bên BB 'C 'C . Hãy tìm độ dài ngắn nhất của các đoạn thẳng này. 2a a a 2a A. . B. . C. . D. . 5 5 5 5 Lời giải
Gọi H là trung điểm của AC . Chọn hệ trục tọa độ Hxyz như hình vẽ. a a 3a a 3a
Ta có H 0;0;0 , A ;0;0 , C ;0;0 , B 0; ;0 , A' ;0; a , B ' 0; ; a 2 2 2 2 2 a C ' ;0; a . 2 a 3a a BC ' ;
; a u , với u 1; 3; 2
. Phương trình tham số của đường 2 2 2
thẳng BC ' đi qua điểm C ' có vec tơ chỉ phương u 1; 3; 2
Giaùo vieân giaûng daïy: Phaïm Vaên Nghieäp Trang - 36 -
Taøi lieäu hoïc theâm moân Toaùn 12 – oân thi ñaïi hoïc
Lôùp Toaùn Thaày Nghieäp a x t 2 a y 3t
. Do F BC ' nên F
t; 3t; a 2t 2
z a 2t
A'C a;0;a au ', với u '1;0;
1 . Phương trình tham số của đường thẳng
A'C đi qua điểm C có vec tơ chỉ phương u ' 1;0; 1 a x t ' 2 a y 0
. Do E A'C nên E t ';0;t ' . 2 z t '
EF t t '; 3t;a 2t t ' .
a 3a 2 2 2 3a a a AB ;
; 0 , AA' 0;0;a ,
AB ', AA' ; ;0 n , với 2 2 2 2 2 n 3;1;0.
suy ra vec tơ pháp tuyến của mặt phẳng ABB ' A' : n 3;1;0
Do EF ABB ' A' nên EF.n 0 t ' 2t suy ra EF t
; 3t; a 4t Có 2 2 2
EF 20t 8at a f t . Dễ thấy f t là một hàm số bậc hai nên f t đạt a 2 a
giá trị nhỏ nhất tại t
, min f t . 5 5 a Vậy EF . min 5
Câu 32. Cho hình chóp tứ giác đều S.ABCD mà khoảng cách từ A đến mặt phẳng SBC
bằng b . Góc giữa mặt bên và mặt đáy của hình chóp bằng . Tìm để thể tích của
khối chóp S.ABCD nhỏ nhất. 3 1 2 A. arccos arccos 3 arccos arccos . B. . C. . D. . 3 3 3 Lời giải
+ Gọi O AC BD và M là trung điểm của BC .
Giaùo vieân giaûng daïy: Phaïm Vaên Nghieäp Trang - 37 -
Taøi lieäu hoïc theâm moân Toaùn 12 – oân thi ñaïi hoïc
Lôùp Toaùn Thaày Nghieäp SM BC + Có: Góc giữa hai mặt phẳng SBC và ABCD bằng OM BC
SMO 0 2
+Trong mặt phẳng SOM vẽ OH SM (1) . SM BC + Ta có:
BC SOM mà OH SOM BC OH (2) OM BC
+ Từ và suy ra OH SBC d O,SBC OH . b + Ta có: d ,
A SBC 2d O,SBC 2OH b OH . 2 2 OH OH b b b sin OM AB S ABCD 2 OM sin 2sin sin sin SO b b tan
SO OM tan tan . OM 2sin 2 cos 2 3 1 1 b b b V S . O S S.ABCD ABCD 2 3 3 2cos sin 6 3 cos cos
Thể tích của khối chóp S.ABCD nhỏ nhất 3
cos cos lớn nhất.
Đặt cos t . Vì 0 0 t 1 . 2 3 t (L) 3 + Xét: 3
f (t) t t 0 t 1 2
f '(t) 1 3t 0 3 t 3 + Bảng biến thiên 3 b 3 3
Vậy thể tích của khối chóp S.ABCD nhỏ nhất bằng
đạt được khi arccos . 4 3
Câu 33. Cho hình lăng trụ đều ABC .
D A ' B 'C ' D ' có cạnh đáy bằng a. Điểm M và N lần lượt
thay đổi trên các cạnh BB ' và DD ' sao cho MAC NAC và BM x, DN y . Tìm
giá trị nhỏ nhất của thể tích khối tứ diện ACMN . 3 a 3 a 3 a 3 a A. . B. . C. . D. . 3 2 2 2 2 2 3 Lời giải
Giaùo vieân giaûng daïy: Phaïm Vaên Nghieäp Trang - 38 -
Taøi lieäu hoïc theâm moân Toaùn 12 – oân thi ñaïi hoïc
Lôùp Toaùn Thaày Nghieäp
Cách 1: Gọi I là trung điểm AC, đặt BB ' , b ta có: 1 1 1 V V V IC.S . IA S AC.S ACMN AMNI CMNI 3 IMN 3 IMN 3 IMN 1 a 2.S S S S BDD ' B ' MND ' B ' BIM IDN 3 1
2b x y a 2 . x a 2 . y a 2 a 2. ab 2 3 2 4 4 1 . x a 2 . y a 2 1 2 a 2.
a x y. 3 4 4 6
Vì MAC NAC nên 2 2 2 a a a
MI IN IM IN MN x y
a x y2 2 2 2 2 2 2 2 xy . 2 2 2 Do đó 3 1 1 a 2 V a x y a xy ACMN 2 . 6 3 3 2 3 a
Vậy thể tích khối tứ diện ACMN đạt giá trị nhỏ nhất là khi x y . 3 2
Cách 2: Gọi I là trung điểm AC.
Dễ thấy ΔMAC, ΔNAC lần lượt cân tại M , N nên MI AC, NI AC AC MIN .
Lại có AC MAC NAC ;MAC NAC MI NAC MI NI 2 2 2 a a 2 a Khi đó 2 2 2 2 2 2
MI IN MN x y
2a x y xy . 2 2 2 1 1 1 1 V V V .AI.S CI.S .AC.S
.IM .IN.AC ACMN AMNI CMIN 3 IMN 3 IMN 3 IMN 6 2 2 2 4 1 a a a 2 a a V .a 2. x . y . xy x y ACMN 2 2 2 2 2 6 2 2 6 2 4 2 a 2 4 2 a 2 a 2 a a Mà xy nên V . x y xy x y ACMN 2 . 2 6 2 2 6 Do đó 3 1 1 a 2 V a x y a xy ACMN 2 . 6 3 3 2 3 a
Vậy thể tích khối tứ diện ACMN đạt giá trị nhỏ nhất là khi x y . 3 2
Giaùo vieân giaûng daïy: Phaïm Vaên Nghieäp Trang - 39 -
Taøi lieäu hoïc theâm moân Toaùn 12 – oân thi ñaïi hoïc
Lôùp Toaùn Thaày Nghieäp
Câu 34. Cho hình chóp S.ABCD có đáy ABCD là hình vuông cạnh a , cạnh bên SA b và
vuông góc với ABCD . Điểm M thay đổi trên cạnh CD với CM x 0 x a . H là
hình chiếu vuông góc của S trên BM . Tìm giá trị lớn nhất của thể tích khối chóp
S.ABH theo a, b . 2 a b 2 2 2 a b a b a b A. . B. . C. . D. . 12 24 8 18 Lời giải 2 2 1 1 1 b b AH BH Ta có V .S . A S . . b AH.BH .AH.BH . SABH 3 ABH 3 2 6 6 2 2 b . b a 2 V .AB V . SABH 12 SABH 12
Dấu “=” xảy ra khi và chỉ khi 45o 45o AH BH ABH ABM M D .
Câu 35. Cho tứ diện đều SABC có D là điểm thuộc cạnh AB sao cho BD 2 AD , I là trung
điểm của SD . Một đường thẳng d thay đổi qua I cắt các cạnh SA , SB lần lượt tại M , 3 3 m a
N . Biết AB 2a . Khi d thay đổi, thể tích khối chóp S.MNC nhỏ nhất bằng . , n m với , m n , ,
m n 1. Tính m n .
A. m n 4 .
B. m n 6 .
C. m n 7 .
D. m n 5 . Lời giải
Giaùo vieân giaûng daïy: Phaïm Vaên Nghieäp Trang - 40 -
Taøi lieäu hoïc theâm moân Toaùn 12 – oân thi ñaïi hoïc
Lôùp Toaùn Thaày Nghieäp
Gọi H là tâm đường tròn ngoại tiếp tam giác ABC . Vì SABC là tứ diện đều và
AB 2a nên suy ra SH ABC , H là trọng tâm tam giác đều ABC và 2 2a 3 2a 3 AH . . 3 2 3 2 2a 3 2a 6
Từ đó suy ra SH SA AH 2a2 2 2 . 3 3 1 1 2a 6 a2 3 2 3 2a 2 Vậy V SH.S . . 1 . SABC 3 ABC 3 3 4 3 SM SN Đặt k,
l , 0 k, l 1. SA SB S SM SN Ta có: SM N . . S SA SB SAB S S 2S 1 SM SI 2 SN SI Mặt khác SMN SMI S NI . . . . S 3S 3S 3 SA SD 3 SB SD SAB S AD S BD 1 1 2 1 k
Nên ta có k.l .k. .l. 6kl k 2l l 2 . 3 2 3 2 2 3k 1 0 k 1 0 k 1 2 Vì nên k
k 1 3k 1 0 . 0 l 1 0 1 5 23k 1 V SM SN SC Ta có: SMNC . .
k.l V k.l.V 3 . SMNC SABC V SA SB SC SABC 3 3 2 k 2a 2 a 2 9k Từ
1 , 2 , 3 ta có V k. . . S.MNC 23k 1 3 27 3k 1 3 3 a 2 1 a 2 1 V . 3k 1 . 3k 1 2 . S .MNC 27 3k 1 27 3k 1
Áp dụng bất đẳng thức Cô-si với hai số dương, ta có: 3 3 3 3 a 2 1 4a 2 2 a V . 2. 3k 1 . 2 . . S .MNC 27 3k 1 27 3 2 1 2
Dấu “=” xảy ra 3k 1 3k 2 1 1 k . 3k 1 3 3 3 2 a 2 Vậy V min . k . S .MNC 3 2 3 3 3 m a
Theo đề bài, thể tích khối chóp S.MNC nhỏ nhất bằng . , với , m n , n m ,
m n 1 nên ta có m 2, n 3 , suy ra m n 5 .
Câu 36. Cắt một khối trụ tròn có chiều cao h bởi một mặt phẳng song song với hai mặt đáy ta
thu được hai khối tròn nhỏ. Một trong hai khối đó ngoại tiếp một lăng trụ đứng thể
tích V có đáy là tam giác có chu vi là p. Khối còn lại ngoại tiếp một khối nón có bán
kính là R . Tìm giá trị của R sao cho thể tích của khối nón là lớn nhất? 3 p 3 hp 3 p 3 p A. R . B. R . C. R . D. R . 162V 162V 162 162V Lời giải
Giaùo vieân giaûng daïy: Phaïm Vaên Nghieäp Trang - 41 -
Taøi lieäu hoïc theâm moân Toaùn 12 – oân thi ñaïi hoïc
Lôùp Toaùn Thaày Nghieäp
Hình lăng trụ có đáy là tam giác có độ dài 3 cạnh là a,b,c có chiều cao là x abc abc abc Khi đó S
và thể tích của hình lăng trụ làV . x .Suy ra R . x 4R 4R 4V
Áp dụng bất đẳng thức Cauchy cho 3 số dương a,b,c ta có
a b c3 3 p R . x . x 27.4V 108.V 2 6 1 1 x p Mặt khác 2 V
. h x R h x H . . . . . 3 3 108V 2
Xét hàm số f x h x 2
.x với 0 x h 2h f x 2
3x 2hx Suy ra f x 2 0 3
x 2hx 0 x 3 Bảng biến thiên 2h 4
Từ đó f x 3 f .h 3 27 6 1 4 p Do đó 3 V . . .h . H 3 27 108V 2 6 1 4 p 2h V m h khi x
và a b c H ax 3 . . . . 3 27 108V 2 3 3 3 2h p hp Khi đó R . 3 108.V 162.V
Câu 37. Người ta cần trang trí một kim tự tháp hình chóp tứ giác đều S.ABCD cạnh bên bằng 200 m , 0
ASB 15 bằng đường gấp khúc dây đèn led vòng quanh kim tự tháp
AEFGHIJKLS trong đó điểm L cố định và LS 40m .
Khi đó cần dùng ít nhất bao nhiêu mét dây đèn led để trang trí?
A. 40 67 40 mét.
B. 20 111 40 mét. C. 40 31 40 mét. D. 40 111 40 mét. Lời giải
Giaùo vieân giaûng daïy: Phaïm Vaên Nghieäp Trang - 42 -
Taøi lieäu hoïc theâm moân Toaùn 12 – oân thi ñaïi hoïc
Lôùp Toaùn Thaày Nghieäp
Cắt hình chóp theo SA rồi trải phẳng ( H trùng với H ). Lấy điểm L A sao cho
SL SL , P đối xứng với L qua SA . Ta có:
AE EF FG GH H I IJ JK KL AH H L
AH HL AH HP AP .
Áp dụng định lí Cô-sin trong ASP ta được: 2 2 2 2 2 0
AP AS SP 2.AS.S .
P cos ASP 200 40 2.200.40.cos120 49.600 AP 40 31 .
Vậy độ dài đèn led ngắn nhất là 40 31 40
Câu 38. Chohình chóp S.ABC có các cạnh bên bằng 1. Mặt phẳng thay đổi luôn đi qua
trọng tâm của hình chóp, cắt ba cạnh bên S ,
A SB, SC lần lượt tại D, E, F . Tìm giá trị 1 1 1
lớn nhất P của P . max S . D SE SE.SF SF.SD 4 16 4 3 A. . B. . C. . D. . 3 3 3 4 Lời giải
Gọi I là trọng tâm A BC . Ta có:
SA SB SC 3SI Ta có:
SA
SB SC . SA SD; SB .SE ; SC .SF SD SE SF
Giaùo vieân giaûng daïy: Phaïm Vaên Nghieäp Trang - 43 -
Taøi lieäu hoïc theâm moân Toaùn 12 – oân thi ñaïi hoïc
Lôùp Toaùn Thaày Nghieäp 3 1 Mà ta có SG SI
SA SB SC 4 4
4SG SA SB SC SA SB SC 4SG SD .SE .SF SD SE SF SA SB SC SG SD .SE .SF 4SD 4SE 4SF 1 1 1 SG SD .SE .SF 4SD 4SE 4SF 1 1 1 Do
D, E, F ,G đồng phẳng nên 1 4SD 4SE 4SF 1 1 1 1 1 1 1 1 4 4 SD SE SF SD SE SF 2 1 1 1 1 1 1 1 Ta lại có P . S . D SE SE.SF SF.SD 3 SD SE SF
Dấu " " xảy ra khi SD SE SF . 2 1 1 1 1 1 1 1 16 Vậy P . SD SE SE.SF SF.SD 3 SD SE SF 3 3
Dấu " " xảy ra khi SD SE SF SA . 4 16 Vậy P Max 3
Câu 39. Cho hình lập phương ABC .
D A' B 'C ' D ' có cạnh bằng a . G là trung điểm của BD ' ,
mặt phẳng P thay đổi qua G cắt AD ',CD ', B ' D ' tương ứng tại H , I, K . Tìm giá trị 1 1 1
lớn nhất của biểu thức T .
D ' H . D ' I
D ' I. D ' K
D ' K. D ' H 8 2 16a 2 8a 16 A. . B. . C. . D. . 2 3a 3 3 2 3a Lời giải
Bổ đề: Cho tứ diện SABC có SA SB SC a . Một mặt phẳng (P) thay đổi qua trọng 1 1 1 4
tâm G của tứ diện lần lượt cắt ,
SA SB, SC tại M , N , P . CMR : . SM SN SP a Chứng minh:
Giaùo vieân giaûng daïy: Phaïm Vaên Nghieäp Trang - 44 -
Taøi lieäu hoïc theâm moân Toaùn 12 – oân thi ñaïi hoïc
Lôùp Toaùn Thaày Nghieäp
Gọi G là trọng tâm A
BC . Theo tính chất trọng tâm của tứ diện ta có S , G, G thẳng SG 3 hàng và . SG 4 1 Thêm nữa V V V V . SABG SBCG SG C A 3 SABC Ta có: V SM SN SG 3V 3SM .SN V SM .SN SMNG . . SMNG SMNG 1 . 2 2 V SA SB SG V 4a V 4a SABG SABC SABC V SN.SP V S . P SM
Lập luận tương tự thu được SNPG 2 và SGPM 3 . 2 V 4a 2 V 4a SABC SG CA
Cộng theo vế các đẳng thức
1 , 2 , 3 ta được V
SM .SN SN.SP S . P SM SM SN SP
SM .SN SN.SP S . P SM SMNP . . 2 V 4a 2 SA SB SC 4a SABC 2 1 1 1 4
a SM SN SP SM SN SN SP SP SM 3 4 . . . . . . .a . . SM SN SP a
Xét hình lập phương ABC .
D A' B 'C ' D ' . Ta có hình chiếu của D ' B lên mặt phẳng
ABCD là DB , trên ABCD ta có DB AC nên D ' B AC .
Giaùo vieân giaûng daïy: Phaïm Vaên Nghieäp Trang - 45 -
Taøi lieäu hoïc theâm moân Toaùn 12 – oân thi ñaïi hoïc
Lôùp Toaùn Thaày Nghieäp
Tương tự, ta có D ' B B 'C . Từ đó suy ra D ' B B ' AC .
Xét tứ diện D ' AB 'C là tứ diện đều cạnh bằng a 2 . Vì D ' B B ' AC nên D ' B là
đường cao của tứ diện. 3
Gọi G ' là giao điểm của D ' B với B ' AC , ta chứng minh được D 'G D 'G ' 4
Vì tứ diện D ' AB 'C là tứ diện đều nên G là trọng tâm của tam giác B A
C , suy ra G
là trọng tâm của tứ diện D A B C . 2 1 1 1 1 1 1 1 Ta có: T 1
D ' H. D ' I
D ' I. D ' K
D ' K. D ' H 3 D ' H D ' I D ' K
ÁP DỤNG Bổ đề trên: Xét tứ diện D ' AB 'C là tứ diện đều cạnh bằng a 2 , ta có 1 1 1 4 2 D ' H D ' I D ' K a 2 Từ 1 ,2 ta được 2 2 1 1 1 1 1 1 1 1 4 8 T . . 2
D ' H. D ' I
D ' I. D ' K
D ' K. D ' H 3 D ' H D ' I D ' K 3 a 2 3a
Câu 40. Cho hình hộp chữ nhật ABC .
D A' B 'C ' D ' có AC a, AD ' b, CD ' c . Tìm thể tích lớn
nhất của hình chữ nhật đã cho khi a,b,c thay đổi, còn chu vi tam giác ACD ' không đổi. Lời giải
Đặt AD d ,CD r, DD ' h Ta có: 2 2 2
a d r 2dr 0 2 2 2 abc b
d h 2dh 0 2 2 2 2 2 2 a b c 8d h r abc 2 2dhr V . 2 2 2 2 2
c h r 2hr 0 3 3
a bc k 3 k 2 Mà abc V . 3 nên 27 max 108
d r h k
Dấu " " xảy ra khi và chỉ khi
k d r h . a
b c 3 2 3
Giaùo vieân giaûng daïy: Phaïm Vaên Nghieäp Trang - 46 -
Taøi lieäu hoïc theâm moân Toaùn 12 – oân thi ñaïi hoïc
Lôùp Toaùn Thaày Nghieäp
Câu 41. Cho tứ diện ABCD, AB ,
x CD y, các cạnh còn lại của tứ diện bằng a 2, x, y thay
đổi sao cho x y 2 . a Khi V
đạt giá trị nhỏ nhất, tính cosin của góc giữa ABC ABCD và ABD. Lời giải
-Gọi M , N lần lượt là trung điểm AB, . CD
MN AB,CD
MCD AB -Gọi
ABC ABD ,
MD MC ,
-Coi a 1 x y 2 2 2 8 1 1 x y 1 V . AB S xy xy 4 2xy. ABCD 3 MCD 6 4 12 2 (x y) -Đặt t xy 0 t 1. 4
Xét hàm số f t 1
t 4 2t , với 0 t 1. 12 1 t 1 4 3t
Ta có: f t 4 2t 0, t 0; 1 . 12 4 2t 12 4 2t
Maxf t f 6 1 . 12 6 MaxV . ABCD 12 7
" " x y 1 MC MD . 2 2 2 2MC CD 5 5 cos DMC cos . 2 2MC 7 7
Câu 42. Cho hình chóp SABCD có đáy là ABCD là hình vuông cạnh a , cạnh SA a và vuông
góc với mp ( ABCD). M là điểm di động trên đoạn BC và BM x 0 x a , K là
hình chiếu của S trên DM.
a) Tính độ dài đoạn SK theo a và x .
Giaùo vieân giaûng daïy: Phaïm Vaên Nghieäp Trang - 47 -
Taøi lieäu hoïc theâm moân Toaùn 12 – oân thi ñaïi hoïc
Lôùp Toaùn Thaày Nghieäp
b) Tìm min của đoạn SK. Lời giải S A D K x M a-x C B
a) Do DM SA và DM SK nên DM AK. Ta có: AK DC AK a 2 a
sin ADK cos MDC AK AD DM a 2
a a x2 2 2
a a x 4 2 a a Suy ra 2 2 2 SK SA AK a a 1
a a x2
a a x2 2 2 2 a
b) Do SK a 1
nên SK nhỏ nhất khi 2 a
x lớn nhất hay x 0 .
a a x2 2 a 6 Vậy minSK khi x 0. 2
Câu 43. Cho hình chóp S.ABCD có tứ giác ABCD là hình bình hành tâm O . Điểm C di động
trên cạnh SC ( C khác điểm S và C ). Mặt phẳng R chứa đường thẳng AC và
song song với BD . Mặt phẳng R cắt đường thẳng SB , SD lần lượt tại B, D .
1/ Gọi F là giao điểm của AD với B C
. Chứng minh rằng F luôn di động trên một
đường thẳng cố định khi C di động trên SC . SC BB 5 SD
2/ Xác định vị trí của điểm C sao cho tổng 3 .
đạt giá trị nhỏ nhất. CC SB 2 DD
Lời giải
1/ Qua S kẻ đường thẳng d //AD SAD SBC d .
Xét các mặt phẳng SAD, SBC , AB C D có:
Giaùo vieân giaûng daïy: Phaïm Vaên Nghieäp Trang - 48 -
Taøi lieäu hoïc theâm moân Toaùn 12 – oân thi ñaïi hoïc
Lôùp Toaùn Thaày Nghieäp
SAD SBC d
SADAB C D AD
nên d , AD , B C
đồng quy tại F . SBC AB C D B C AD B C F
Khi đó J d cố định. SA SC SB SD SC SB 2/ Ta có: 1 2 . SA SC SB SD SC SB Lại có: SC 1 1 1 1 1 1 i) 1 CC CC SC SC SC SC SB SB 1 1 2 2 2 2 1 SC SC SC SC SB SB BB SB SB SB ii) 3 3 3 1 2 SB SB SB 5 SD 5 1 5 5 5 iii) 3 2 DD 2 DD
2 SD SD SD SB 2 1 2 1 SD SD SD SB SC BB 5 SD 1 SB 5 Từ , , ta có: 3 . 3 1 CC SB 2 DD SB SB SB 2 1 2 1 SB SB 3 SB 3 1 6 SB SB 1 SB SB SB SC Dấu bằng xảy ra 1 1 2 3 . SB SB SC SC
Vậy tổng nhỏ nhất khi C thuộc đoạn SC thỏa 3. SC
Câu 44. Trong mặt phẳng cho hình chữ nhật ABCD có AB a; BC 2a . Các điểm M , N lần
lượt di chuyển trên các đường thẳng m, n vuông góc với mặt phẳng tại , A B sao
cho DM CN . Tìm giá trị nhỏ nhất của khối tứ diện CDMN . Lời giải
Đặt hệ trục tọa độ như hình vẽ, coi a 1.
Giaùo vieân giaûng daïy: Phaïm Vaên Nghieäp Trang - 49 -
Taøi lieäu hoïc theâm moân Toaùn 12 – oân thi ñaïi hoïc
Lôùp Toaùn Thaày Nghieäp
Do đó A0;0;0, B1;0;0, C1; 2;0, D 0; 2;0 .
Đặt AM x, BN y M 0;0; x, N 1;0; y suy ra DM 0; 2 ; x ,CN 0; 2 ; y .
Mà DM CN nên DM .CN 0 . 4
0.0 2.2 xy 0 xy 4 y . x CD 1 ;0; 0;CM 1 ; 2 ; x ;CN 0; 2 ; y .
CD, CM 0; x; 2 CD,CM .CN 2x 2 y .
1 1 V
CD,CM .CN 2x 2 y . CDMN 6 6 1 4 1 4 4 V x .2 . x . CDMN 3 x 3 x 3 3 4a Vậy V min . CDMN 3
Câu 45. Cho hình chóp S.ABCD có đáy ABCD là hình thang cân, AB song song với CD ,
AB 2CD , các cạnh bên có độ dài bằng 1. Gọi O AC BD , I là trung điểm của SO .
Mặt phẳng thay đổi đi qua I và cắt các cạnh S ,
A SB, SC, SD lần lượt tại M , N , P, Q 1 1 1 1
. Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức T . 2 2 2 2 SM SN SP SQ Lời giải Nhận xét:
I thuộc đoạn MP thì với điểm S bất kỳ, ta có mSI nSM pSP m n p . SA SC Đặt x ; y . SM SP
1 1
1 1 SI SO SA AO 1 2 1 2 2 SA AC SA SC SA SA SC 2 2 2 3 2 3 3 6 3 x y SM SP . 6 3
Giaùo vieân giaûng daïy: Phaïm Vaên Nghieäp Trang - 50 -
Taøi lieäu hoïc theâm moân Toaùn 12 – oân thi ñaïi hoïc
Lôùp Toaùn Thaày Nghieäp x y SA SC 1 2
Vì I thuộc đoạn MP nên 1
x 2 y 6 2 6 6 . 6 3 SM SP SM SP 1 2 Chứng minh tương tự 6 . SN SQ 2 1 1 2 2 1 1 2 2 Ta có 2 12 12 SM SN SP SQ SM SN SP SQ 1 1 1 1 144 72 2 2 2 2 1 1 2 2
10T T . 2 2 2 2 SM SN SP SQ 10 5 72 1 1 1 1 1 1 Vậy T , đạt được khi
3 SM SN ; SP SQ . min 5 SM SN 2SP 2SQ 3 6
Câu 46. Cho hình chóp S.ABCD có đáy ABCD là hình bình hành. Gọi E là trung điểm của SC
. Mặt phẳng thay đổi nhưng luôn chứa AE cắt SB , SD lần lượt tại M , N . Xác SM SN
định vị trí của M , N trên các cạnh SB , SD sao cho
đạt giá trị lớn nhất. SB SD Lời giải S M E I A B N O D C
Trong ABCD gọi O AC BD , trong mp gọi I AE MN . Khi đó ta có I AE SAC +
I SO SAC SBD suy ra I là trọng tâm tam giác SAC . I MN SBD V V 1 SM SE 1 SM + S.AME S . AME V 2V 2 SB SC 4 SB S . ABCD S . ABC V V 1 SN SE 1 SN + S.ANE S . ANE V 2V 2 SD SC 4 SD S . ABCD S . ACD V V V 1 SN SM Suy ra S.AMEN S . ANE S. AME 1 V V 4 SD SB S .ABCD S . ABCD V V 1 SM SN + S.AMN S . AMN V 2V 2 SB SD S . ABCD S . ABD V V 1 SM SN SE 1 SM SN + S.MEN S .MEN V 2V 2 SB SD SC 4 SB SD S . ABCD S .BCD V V V 3 SN SM Suy ra S.AMEN S . AMN S .MEN 2 V V 4 SD SB S . ABCD S . ABCD
Giaùo vieân giaûng daïy: Phaïm Vaên Nghieäp Trang - 51 -
Taøi lieäu hoïc theâm moân Toaùn 12 – oân thi ñaïi hoïc
Lôùp Toaùn Thaày Nghieäp 1 SN SM 3 SN SM SN SM SN SM Từ 1 và 2 ta có 3 4 SD SB 4 SD SB SD SB SD SB SN x SD x x y 1 Đặt
0 x, y
1 vậy ta có x y 3xy suy ra 1 , 0 y x 1 SM 3x 1 2 y SB SM SN x 1 1 Ta có
x y x x f x SB SD 3x 1 3 33x 1 1 1 1
Xét f x x , x ;1 3 33x 1 3 1 x ;1 1 3x 1 1 2 f ' x 3 1 0 x 3x 2 1 3x 1 1 3 Bảng biến thiên 1
x 1 y SM SN 3 Vậy ta có 2 Max
max f x đạt được khi SB SD 1 1 2 ;1 x y 1 2 2
Khi đó N D , M là trung điểm SB hoặc M B , N là trung điểm SD
Câu 47. Cho tứ diện OABC có các cạnh O ,
A OB, OC đôi một vuông góc. Gọi M là điểm thuộc
miền trong của tam giác ABC . Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức 2 2 2 MA MB MC T 2 2 2 OA OB OC Lời giải
Gọi N AM BC , kẻ MM / / OA thì ta có 1
Giaùo vieân giaûng daïy: Phaïm Vaên Nghieäp Trang - 52 -
Taøi lieäu hoïc theâm moân Toaùn 12 – oân thi ñaïi hoïc
Lôùp Toaùn Thaày Nghieäp O A (OBC) MM (OBC) 1 MM / /OA 1
kẻ MA OA, A OA . Khi đó 1 1 2 2 2 2 2 2
AM AA MA AA MO OA 1 1 1 1 2
OM AA OA AA OA 1 1 1 1 2 OM OAOA 2OA 1 2 2 OM OA 2OA OA 1 2 2 AM OM 2OA Suy ra 1 1 (1) . 2 2 OA OA OA
Tương tự gọi B ,C là các điểm tương tự như A thì ta có 1 1 1 2 2 MB OM 2OB1 1 2 2 OB OB OB 2 2 MC OM 2OC1 1 (3) 2 2 OC OC OC 1 1 1 OA OB OC Từ (1),(2),(3) ta có 2 1 1 1 T OM 2 3 2 2 2 OA OB OC OA OB OC
Gọi H là trực tâm của tam giác ABC thì ta dã biết kết quả quen thuộc 1 1 1 1 2 OM OA OB OC nên 1 1 1 T 2 3 2 2 2 2 OA OB OC OH 2 OH OA OB OC OA NM S Mặt khác 1 MhC OA NA SABC OB S OC S OA OB OC Tương tự 1 MAC 1 MAB , nên 1 1 1 1 OB S OC S OA OB OC ABC ABC 2 OM Do đó T 1 2 do OM OH . 2 OH
Vậy min T 2 khi M H .
----------HẾT----------
Giaùo vieân giaûng daïy: Phaïm Vaên Nghieäp Trang - 53 -