MT và CN - Mất Cân Bằng Sinh Thái Cuối Kỳ (241NAS10132). Môn Môi trường và con người | Đại học Văn Hiến.

lOMoAR cPSD| 58833082
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC VĂN HIẾN ------ ------
HỌC PHẦN: MÔI TRƯỜNG VÀ CON NGƯỜI (241NAS10132) TÊN ĐỀ TÀI:
MẤT CÂN BẰNG SINH THÁI
Nhóm sinh viên thực hiện: Nhóm 4A
Giáo viên hướng dẫn: Tô Thị Hồng Gấm Năm 2024 lOMoAR cPSD| 58833082
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC VĂN HIẾN ------ ------
HỌC PHẦN: MÔI TRƯỜNG VÀ CON NGƯỜI (241NAS10132) TÊN ĐỀ TÀI:
MẤT CÂN BẰNG SINH THÁI
Nhóm sinh viên thực hiện: Nhóm 4A
Họ tên: Trương Thị Thu HIền MSSV: 241A370933
Giáo viên hướng dẫn: Tô Thị Hồng Gấm Năm 2024 lOMoAR cPSD| 58833082 MỞ ĐẦU
Môi trường tự nhiên luôn tồn tại trong một trạng thái cân bằng hài ổn định với nhau, với mọi
yếu tố sinh học, chúng đều có sự tương tác chặt chẽ. Tuy nhiên, khi các yếu tố này bị thay đổi
hoặc xáo trộn, hệ sinh thái sẽ rơi vào trạng thái mất cân bằng. Mất cân bằng sinh thái là khi
một hoặc nhiều yếu tố trong hệ sinh thái bị thay đổi mạnh mẽ, dẫn đến những hậu quả vô
cùng khó lường, không chỉ đối với tự nhiên mà còn đối với con người đang sinh sống trên
Trái đất. Trong bài tiểu luận này, chúng ta sẽ tìm hiểu về các nguyên nhân khách quan cũng
như đi sâu hơn về nguyên nhân trực tiếp dẫn đến mất cân bằng sinh thái, qua đó tìm ra các
tác động của nó đối với môi trường và những giải pháp có thể thực hiện để khôi phục lại sự cân bằng sinh thái. lOMoAR cPSD| 58833082
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN I Khái niệm
1.1 Khái niệm cân bằng sinh thái
Cân bằng sinh thái là trạng thái ổn định tự nhiên của hệ sinh thái, hướng tới sự thích nghi
cao nhất với điều kiện sống. Cân bằng sinh thái được tạo ra bởi chính bản thân hệ sinh thái
và chỉ tồn tại được khi các điều kiện tồn tại và phát triển của từng thành phần trong hệ được
đảm bảo và tương đối ổn định.
1.2 Khái niệm mất cân bằng sinh thái
Mất cân bằng sinh thái là trạng thái không ổn định tự nhiên của hệ sinh thái , phá vỡ sự cân
bằng của hệ sinh thái , làm gia tăng, giảm hay thậm chí tuyệt chủng của các thành phần trong
hệ, chúng xảy ra khi có sự thay đổi lớn trong các yếu tố của hệ sinh thái, khiến các hệ không
còn hoạt động như trước. Điều này có thể là do sự thay đổi đột ngột về điều kiện môi trường
như khí hậu, tác động của vcon người lên các điều kiện tự nhiên, sự suy giảm hoặc gia tăng
quá mức của một loài sinh vật. Khi hệ sinh thái bị mất cân bằng, các chu trình sinh thái (như
chu trình dinh dưỡng, chu trình carbon, chu trình nước) không còn hoạt động bình thường,
dẫn đến sự suy giảm đa dạng sinh học và những thay đổi tiêu cực đối với chất lượng môi trường sống.
CHƯƠNG 2: NGUYÊN NHÂN MẤT CÂN BẰNG SINH THÁI
Có rất nhiều yếu tố tác động đến sự mất cân bằng sinh thái, nhưng chủ yếu có hai nhóm
nguyên nhân chính: Tác động của con người và yếu tố tự nhiên.
2.1 Tác động của con người:
Con người là yếu tố chính (lớn nhất) gây ra sự mất cân bằng sinh thái trong thời đại hiện
nay. Các hoạt động khai thác tài nguyên quá mức hay sử dụng các thiết bị hiện đại để phát
triển kinh tế đã làm thay đổi mạnh mẽ môi trường sống và sự tương tác giữa các loài sinh vật.
2.1.1 Phá rừng và suy thoái đất
Rừng là "lá phổi sống" của Trái đất, đóng một vai trò quan trọng trong việc điều hòa khí hậu,
cung cấp oxy, giảm thiểu khí CO2 và duy trì sự đa dạng sinh học. Tuy nhiên, với sự gia tăng
dân số và nhu cầu sử dụng đất canh tác, khai thác gỗ cũng như xây dựng cơ sở hạ tầng, diện lOMoAR cPSD| 58833082
tích rừng đã bị thu hẹp nghiêm trọng. Từ năm 1990 đến nay, thế giới đã mất hơn 400 triệu ha
rừng. Việc này không chỉ làm mất đi nơi sinh sống của các loài động vật, mà còn gây ra hiện
tượng xói mòn đất, giảm khả năng đào thải khí CO2, dẫn đến biến đổi khí hậu.
2.1.2 Ô nhiễm môi trường:
Ô nhiễm không khí, nước và đất là nguyên nhân lớn nhất làm suy giảm chất lượng môi trường
sống. Ô nhiễm không khí, chủ yếu từ các nhà máy, phương tiện giao thông và hoá chất trong
nông nghiệp đã làm giảm sự sống của các loài thực vật và động vật, đồng thời ảnh hưởng đến
sức khỏe con người. Ô nhiễm nước do chất thải công nghiệp và sinh hoạt làm ô nhiễm các
nguồn nước, giết chết sinh vật thủy sinh và làm mất đi các yếu tố cung cấp nước sạch cho con
người. Ô nhiễm đất do sử dụng thuốc trừ sâu và phân bón hóa học trong nông nghiệp làm mất
đi sự đa dạng của các loài vi sinh vật đất, làm giảm độ màu mỡ và khả năng tái tạo của đất.
2.1.3 Biến đổi khí hậu:
Biến đổi khí hậu là kết quả của việc thải khí nhà kính (như CO2, metan, nitrous oxide) vào
khí quyển, chủ yếu từ các hoạt động công nghiệp, giao thông và sử dụng năng lượng hóa
thạch. Nhiệt độ Trái đất tăng lên làm thay đổi khí hậu, gây ra hiện tượng thiên tai như lũ lụt,
hạn hán và sóng thần. Điều này làm gián đoạn các chu kỳ đào thải tự nhiên của hệ sinh thái,
ảnh hưởng đến sự sinh trưởng của cây trồng, sự di cư và sinh sản của động vật, từ đó làm thay
đổi cấu trúc sinh thái của các khu vực.
2.1.4 Sử dụng tài nguyên không bền vững:
Việc khai thác tài nguyên thiên nhiên quá mức như khoáng sản, dầu khí, gỗ và các nguồn tài
nguyên thiên nhiên khác không chỉ làm cạn kiệt tài nguyên mà còn gây ra sự phá vỡ các chu
trình sinh thái. Ví dụ, việc khai thác thủy sản quá mức làm giảm số lượng các loài cá, ảnh
hưởng đến các chuỗi thức ăn trong môi trường biển và gây mất cân bằng hệ sinh thái biển.
2.1.5 Xâm lấn loài ngoại lai:
Một nguyên nhân khác gây mất cân bằng sinh thái là sự xâm lấn của các loài sinh vật không
phải bản địa. Những loài này có thể lấn át các loài bản địa, tranh giành thức ăn, không gian lOMoAR cPSD| 58833082
sống và làm giảm sự đa dạng sinh học. Ví dụ, loài cây Eucalyptus ở một số khu vực đã làm
thay đổi môi trường đất, ảnh hưởng đến các loài cây bản địa.
2.2 TÁC ĐỘNG CỦA YẾU TỐ TỰ NHIÊN
Mặc dù các tác động của con người là nguyên nhân chính, nhưng yếu tố tự nhiên cũng có
thể gây mất cân bằng sinh thái, mặc dù phần lớn những thay đổi này là tạm thời hoặc có chu kỳ: 2.2.1 Thiên tai:
Bão, động đất, sóng thần, lũ lụt là những hiện tượng thiên nhiên có thể gây ra sự gãy đoạn
mạnh mẽ trong cân bằng các hệ sinh thái. Ví dụ, sau một cơn bão lớn, đất đai có thể bị xói
mòn, sinh vật thủy sinh có thể bị chết hoặc cuốn trôi, các loài động vật sẽ phải di cư tìm nơi sinh sống mới.
2.2.2 Biến động tự nhiên:
Một số biến động tự nhiên như sự thay đổi nhiệt độ mùa, có thể ảnh hưởng đến sự phát triển
và sinh trưởng của các loài. Tuy nhiên, các hệ sinh thái thường có khả năng tự phục hồi sau
những biến động này, miễn là không có sự can thiệp quá mức từ con người.
CHƯƠNG 3: TẦM QUAN TRỌNG CỦA VIỆC DUY TRÌ CÂN BẰNG SINH THÁI
TRONG CÁC HỆ SINH THÁI:
3.1 Trong hệ sinh thái tự nhiên:
3.1.1 Bảo tồn đa dạng sinh học:
Các loài sinh vật trong tự nhiên tồn tại và phụ thuộc lẫn nhau theo hình thức chuỗi thức ăn và
mạng lưới sinh thái. Mất cân bằng sinh thái (như sự tuyệt chủng của một loài) có thể gây ảnh
hưởng lớn đến toàn bộ hệ sinh thái.
3.1.2 Hỗ trợ các dịch vụ hệ sinh thái:
Hệ sinh thái tự nhiên cung cấp các dịch vụ thiết yếu như lọc nước, điều hòa khí hậu, duy trì
và tái tạo đất đai màu mỡ, cung cấp nguồn thực phẩm dồi dào. lOMoAR cPSD| 58833082
3.2.3 Kiểm soát thiên tai:
Rừng và hệ sinh thái biển giúp giảm thiểu nguy cơ lũ lụt, xói mòn đất, bảo vệ bờ biển khỏi
bão tố, song thần, các hiện tượng cực đoan cùa đại dương.
3.2 Trong hệ sinh thái nhân tạo
3.2.1 Đảm bảo nguồn tài nguyên bền vững: Trong các hệ sinh thái nhân tạo như nông nghiệp
hoặc nuôi trồng thủy hải sản, duy trì cân bằng giúp bảo vệ đất đai, nguồn nước, và giảm thiểu
rủi ro do sâu bệnh hoặc cạn kiệt tài nguyên.
3.2.2 Hạn chế ô nhiễm:
Việc sử dụng bền vững các tài nguyên trong các hệ sinh thái nhân tạo giúp giảm phát sinh rác
thải, gây tang cao nguyên nhân ô nhiễm môi trường từ dó ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe con người.
3.2.3 Thích ứng với biến đổi khí hậu:
Việc duy trì sự cân bằng trong các hệ sinh thái nhân tạo giúp tăng cường khả năng chống chịu
trước các biến đổi khí hậu như hạn hán, bão, và nhiệt độ tăng cao.
CHƯƠNG 4: HẬU QUẢ CỦA MẤT CÂN BẰNG SINH THÁI
4.1. Ảnh hưởng đến môi trường tự nhiên:
Trái Đất đang phải đối mặt với một mối nguy hại đang thường trực đó chính là việc mất cân
bằng sinh thái. Mất cân bằng sinh thái đã để lại những tác động vô cùng nghiêm trọng đối với
môi trường tự nhiên, cũng như đời sống loài người chúng ta. Và tác động rõ ràng nhất đó
chính là hiện tượng biến đổi khí hậu cùng với hiệu ứng nhà kính ngày càng làm cho nhiệt độ
toàn cầu tăng cao. Nguyên nhân là do các hoạt động công nghiệp và nông nghiệp thải ra môi
trường một lượng lớn CO2 và CH4,.. Nhiệt độ ngày càng lên cao khiến mực nước biển cũng
dâng lên, nhiệt độ tăng cũng làm các tảng băng trên Trái Đất dần tan chảy và làm gia tăng
mức nước đổ vào các biển và đại dương. Đe dọa đến các vùng ven biển và còn dẫn đến sự
biến mất của nhiều môi trường sống quan trọng
Không những thế mất cân bằng sinh thái còn dẫn đến sự suy giảm đa dạng sinh học là một
yếu tố cốt lõi trong sự ổn định của môi trường tự nhiên. Việc phá rừng, thúc đẩy đô thị hóa
và khai thác tài nguyên thiên nhiên vượt mức báo động khiến các loài động vật, thực vật lOMoAR cPSD| 58833082
không còn nơi cư trú. Nhiều loài không thích nghi được với biến đổi thất thường của môi
trường sẽ làm suy giảm số lượng thậm chí là tuyệt chủng. Sự biến mất của nhiều loài có thể
dẫn đến việc suy giảm chức năng của cả hệ sinh thái, ảnh hưởng đến toàn bộ chuỗi sinh thái.
Đồng thời vấn đề ô nhiễm môi trường tự nhiên đang ngày càng trầm trọng với đất, nước,
không khí bị tác dộng nặng nề. Các chất thải từ công nghiệp và nông nghiệp chưa qua xử lí
đã làm ô nhiễm nghiêm trọng sông, hồ, biển và đại dương, đe dọa đến môi trường sống của
các loài sinh vật. Đồng thời cũng làm suy thoái đất , ảnh hưởng đến năng suất của cây trồng.
Tình trạng thoái hóa đất và sa mạc hóa do phá rừng và khai thác đất quá mức đã làm mất đi
lớp đất màu mỡ, biến nhiều khu vực thành đất cằn cõi, không thể sử dụng để sản xuất nông nghiệp.
Bên cạnh đó nguồn nước ngọt cũng đang trong tình trạng ngày càng cạn kiệt bởi sự khai
thác quá mức cùng với vấn đề ô nhiễm đã gây khủng hoảng nước ở nhiều khu vực. Tất cả
những hậu quả này đều dẫn đến một vấn đề đang rất lo ngại chính là môi trường tự nhiên
đang dần mất đi khả năng tự phục hồi và duy trì sự ổn định vốn có.
4.2. Ảnh hưởng đến con người:
Trong thời gian vừa qua, sự phát triển mạnh mẽ của kinh tế và công nghiệp đã mang đến
những thành tựu to lớn vượt bậc con người. Tuy nhiên sự phát triển này cũng mang lại nhiều
hậu quả tiêu cực không kém, đặc biệt là vấn đề mất cân bằng sinh thái. Hiện tượng này không
chỉ gây ra những suy thoái cho môi trường tự nhiên mà nó còn có những tác động đang kể
đến với đời sống của con người, từ vấn đề sức khỏe, tâm lí đến việc phát triển nông nghiệp,
làm ảnh hưởng cực kì nghiêm trọng đến cả về kinh tế và xã hội.
Không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe của con người , mất cân bằng sinh thái còn tác động
nghiêm trọng đến nông nghiệp. Lĩnh vực này phụ thuộc rất nhiều vào các yếu tố như đất,
nước và khi hậu cùng nhiều tác nhân khác. Đầu tiên có thể nói tới vấn đề suy thoái đất, xóa
mòn và sa mạc hóa đã làm giảm độ màu mỡ và chức năng tái tạo tự nhiên của đất, làm năng
suất cây trồng giảm đi đang kể. Những hoạt động canh tác không bền vững và lạm dụng quá
nhiều vào các hóa chất càng làm cho đất thêm ô nhiễm, ảnh hưởng trực tiếp tới chất lượng
của thành phẩm lao động. Bên cạnh đó biến đổi khí hậu, một hệ quả lớn của việc mất cân
bằng sinh thái đã dẫn đến những thời tiết cực đoan như hạn hán, lũ lụt, làm rối loạn chu kì
gieo trồng và gây thiệt hại nghiêm trọng cho mùa vụ của nông dân. Nguồn nước tưới tiêu lOMoAR cPSD| 58833082
cũng bị ảnh hưởng khi sông, suối khô hạn và nguồn nước ngầm cũng suy giảm. Không những
thế sự gia tăng của sâu bệnh gây hại, cỏ dại và các hiện tượng xâm lấn khác của các loài ngoại
lai cũng làm tăng áp lực lên cây trồng. Điều này khiến nông dân phải phụ thuộc nhiều vào
các loại thuốc trừ sâu và hóa chất độc hại, làm tăng chi phí sản xuát cũng như gây ô nhiễm
môi trường, ảnh hưởng trực tiếp rất nhiều đến sức khỏe của con người.
Về mặt kinh tế, mất cân bằng sinh thái cũng gây ra những ảnh hưởng vô cùng nghiêm
trọng. Suy thoái môi trường làm giảm năng suất của các ngành phụ thuộc vào tài nguyên thiên
nhiên như nông nghiệp, lâm nghiệp, du lịch và thủy sản. Biến đổi khí hậu gây ra các thiên tai
làm tăng chi phí phục hồi và gây thiệt hại nặng nề về cơ sở hạ tầng. Tài nguyên thiên nhiên
bị khai thác quá mức cùng với nguồn nước sạch cạn kiệt dẫn đến việc gia tăng chi phí sản
xuất, khiến giá thành của hàng hóa lên cao, ảnh hưởng tiêu cực đến nền kinh tế của toàn cầu.
Về mặt xã hội, mất cân bằng sinh thái ảnh hưởng trực tiếp tới chất lượng cuộc sống và
sự ổn định của xã hội. Thiên tai và các biến đổi khí hậu đã khiến cho hàng triệu người phải di
cư do mất nới ở, gây áp lực lớn cho các khu vực ở dô thị. Sự suy thoái môi trường cũng làm
gia tăng thêm tình trạng đói nghèo, đặc biệt là ở những quốc gia phụ thuộc nhiều vào nông
nghiệp để sinh sống. Việc thiếu nước sạch và lương thực cũng làm trầm trọng thêm về tình
trạng bất bình đẳng trong xã hội, dẫn đến những xung đột và bất ổn về chính trị.
Những tác dộng tiêu cực của việc mất cân bằng sinh thái đối với con người như trên đã
đặt ra yêu cầu cấp bách đó chính là cần phải bảo vệ môi trường. Chỉ khi hệ sinh thái và môi
trường được bảo vệ, con người mới có thể ổn định và phát triển một cách đầy đủ và tốt nhất.
4.3. Sự mất ổn định của chuỗi thức ăn:
Việc mất cân bằng sinh thái cũng ảnh hưởng nghiêm trọng của sự ổn định của chuỗi thức
ăn, phá vỡ mối quan hệ giữa các sinh vật trong một hệ sinh thái . Chuối thức ăn là một mạng
lưới khá phức tạp, nơi các loài thường phụ thuộc vào nhau để tồn tại. Khi một mắc xích trong
chuỗi bị suy giảm hay biến mất thì toàn bộ hệ thống cũng sẽ bị ảnh hưởng theo. Trước hết sự
suy giảm hoặc tuyệt chủng của các loài chủ chốt như động vật thụ phấn, sinh vật phù du hoặc
động vật ăn cỏ sẽ làm gián đoạn chuỗi thức ăn đó. Việc suy giảm, tuyệt chủng đó nguyên
nhân chính có thể là do mất môi trường sống hoặc do ảnh hưởng của các loại hóa chất. Thêm
vào đó biến đổi khí hậu và ô nhiếm môi trường cũng làn suy giảm nguồn thức ăn trong chuỗi. lOMoAR cPSD| 58833082
Khi chuỗi thức ăn bị phá vỡ, không chỉ các loài động vật mà con người cũng sẽ bị ảnh
hưởng. Đồng thời việc mất cân bằng trong chuỗi thức ăn cũng tạo điều kiện cho sự xuất hiện
của các loại dịch bệnh, gây nguy hiểm cho toàn thế giới.
Như vậy, mất cân bằng sinh thái không chỉ làm mất đi sự ổn định của chuỗi thức ăn mà
còn đe dọa đến sự tổn tại của các hệ sinh thái và chính con người chúng ta. Chính vì thế cần
có những biện pháp kịp thời để bảo vệ môi trường sống, giảm ô nhiễm và bảo tồn các loài có
vai trò quan trọng trong hệ sinh thái.
CHƯƠNG 5: BIỆN PHÁP KHẮC PHỤC MẤT CÂN BẰNG SINH THÁI:
Mất cân bằng sinh thái là một thách thức lớn đối với môi trường và con người. Tuy nhiên,
nếu thực hiện các giải pháp kịp thời và hiệu quả, chúng ta vẫn có thể phục hồi sự cân bằng
sinh thái và giảm thiểu những tác động tiêu cực lên môi trường. Các giải pháp có thể được chia thành các nhóm sau:
5.1 Bảo vệ và phục hồi hệ sinh thái tự nhiên
5.1.1 Bảo vệ rừng và tái trồng rừng:
Rừng đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sự cân bằng sinh thái. Việc bảo vệ diện tích
rừng còn lại và tái tạo các khu rừng đã bị phá huỷ sẽ giúp duy trì sự ổn định khí hậu, duy trì
chu trình dòng chảy của vnước và bảo vệ đa dạng sinh học. Tái trồng rừng và áp dụng các
biện pháp lâm nghiệp bền vững giúp giảm thiểu việc chặt phá rừng và khôi phục các hệ sinh thái bị suy thoái.
5.1.2 Bảo tồn đa dạng sinh học:
Cần xây dựng các khu bảo tồn thiên nhiên, các khu vực bảo vệ động thực vật hoang dã, đặc
biệt là các loài có nguy cơ tuyệt chủng. Các chương trình bảo vệ và nhân giống động thực vật
cần được thực hiện ở quy mô lớn để giảm thiểu nguy cơ mất mát đa dạng sinh học.
5.1.3 Bảo vệ các hệ sinh thái quan trọng:
Các hệ sinh thái như rừng ngập mặn, đầm lầy, san hô và các khu vực bảo tồn biển đóng vai
trò quan trọng trong việc duy trì sự cân bằng sinh thái. Việc bảo vệ và phục hồi các hệ sinh lOMoAR cPSD| 58833082
thái quan trọng không chỉ giúp duy trì đa dạng sinh học mà còn đóng góp vào việc điều hòa
khí hậu, giảm thiểu thiên tai như bão, lũ lụt.
5.2. Giảm thiểu ô nhiễm và bảo vệ môi trường
Kiểm soát ô nhiễm không khí: Cần áp dụng các chính sách kiểm soát chất thải khí từ
các nhà máy công nghiệp, phương tiện giao thông và hoạt động nông nghiệp. Việc chuyển
sang sử dụng năng lượng tái tạo như năng lượng gió, mặt trời sẽ giúp giảm lượng khí nhà
kính và cải thiện chất lượng không khí trên trái đất.
5.2.1 Giảm thiểu ô nhiễm nước:
Các chất thải công nghiệp, sinh hoạt và nông nghiệp cần được xử lý hiệu quả để ngăn chặn
ô nhiễm nguồn nước. Các hệ thống xử lý nước thải và giảm sử dụng thuốc trừ sâu, phân bón
hóa học trong nông nghiệp là những biện pháp quan trọng cần được đề cao và tuyên truyền.
5.2.2 Quản lý chất thải và giảm thiểu rác thải nhựa: Cần có chiến lược xử lý rác thải hợp
lý, bao gồm tái chế, tái sử dụng và giảm lượng rác thải nhựa. Việc khuyến khích người dân
và doanh nghiệp tham gia vào các chương trình tái chế, hạn chế sử dụng nhựa sẽ giúp giảm ô nhiễm môi trường.
5.3. Phát triển nông nghiệp bền vững
5.3.1 Nông nghiệp hữu cơ và nông nghiệp sinh thái:
Các phương pháp canh tác hữu cơ và sinh thái giúp giảm sử dụng hóa chất nông nghiệp, bảo
vệ đất đai, duy trì đa dạng sinh học và cải thiện chất lượng đất. Việc chuyển từ nông nghiệp
công nghiệp sang nông nghiệp bền vững giúp duy trì sự cân bằng giữa sản xuất nông sản và bảo vệ môi trường.
5.3.2 Quản lý tài nguyên nước:
Cần phát triển các phương pháp tưới tiêu tiết kiệm nước và cải thiện khả năng quản lý nguồn
nước trong nông nghiệp. Các biện pháp như thu hoạch nước mưa, tưới nhỏ giọt và trồng cây
chịu hạn có thể giúp bảo vệ nguồn tài nguyên nước và đảm bảo cung cấp nước bền vững cho sản xuất nông nghiệp. lOMoAR cPSD| 58833082
5.3.3 Canh tác theo hướng tích hợp và đa dạng hóa:
Khuyến khích các mô hình canh tác tích hợp, chẳng hạn như trồng cây kết hợp với nuôi gia
súc hoặc trồng cây xen canh. Các mô hình này giúp tối ưu hóa sử dụng tài nguyên, bảo vệ đất
đai và tạo ra các nguồn thu nhập bền vững cho nông dân.
5.4. Chuyển đổi sang năng lượng tái tạo 5.
4.1Năng lượng gió và mặt trời:
Việc chuyển sang sử dụng các nguồn năng lượng tái tạo như năng lượng mặt trời và năng
lượng gió thay thế cho năng lượng hóa thạch sẽ giúp giảm khí thải nhà kính và ô nhiễm môi
trường. Đầu tư vào cơ sở hạ tầng năng lượng tái tạo không chỉ giúp bảo vệ môi trường mà
còn tạo ra nhiều cơ hội việc làm và phát triển bền vững.
5.4.2 Năng lượng sinh học và sinh khối:
Năng lượng từ sinh khối và các chất thải hữu cơ có thể trở thành nguồn năng lượng sạch thay
thế cho các nguồn năng lượng truyền thống, đồng thời giảm thiểu ô nhiễm môi trường và bảo
vệ nguồn tài nguyên thiên nhiên.
5.5. Giáo dục và nâng cao nhận thức cộng đồng
5.5.1 Tăng cường giáo dục môi trường:
Các chương trình giáo dục về môi trường và bảo vệ sinh thái cần được triển khai rộng rãi từ
cấp học sinh, sinh viên cho đến cộng đồng. Khi nhận thức về tầm quan trọng của môi trường
được nâng cao, người dân sẽ có ý thức hơn trong việc bảo vệ thiên nhiên.
5.5.2 Khuyến khích sự tham gia của cộng đồng:
Các tổ chức xã hội, doanh nghiệp và cộng đồng cần hợp tác trong các dự án bảo vệ môi
trường. Thúc đẩy sự tham gia của người dân trong các chiến dịch bảo vệ môi trường, như
thu gom rác thải, trồng cây, bảo vệ động thực vật hoang dã, sẽ tạo ra một phong trào bảo vệ
môi trường mạnh mẽ và lan tỏa.
5.6. Chính sách và hợp tác quốc tế lOMoAR cPSD| 58833082
5.6.1 Thiết lập các chính sách môi trường nghiêm ngặt:
Các chính phủ cần đưa ra những chính sách và luật pháp nghiêm ngặt để bảo vệ môi trường,
bao gồm việc giảm thiểu ô nhiễm, bảo vệ động thực vật và duy trì tài nguyên thiên nhiên. Các
quy định về sử dụng đất đai, tài nguyên nước và bảo vệ các hệ sinh thái phải được thực thi một cách chặt chẽ.
5.6.2 Hợp tác quốc tế trong bảo vệ môi trường:
Mất cân bằng sinh thái là vấn đề toàn cầu, do đó cần có sự hợp tác giữa các quốc gia trong
việc giải quyết các vấn đề môi trường, như giảm phát thải khí nhà kính, bảo vệ rừng và quản
lý tài nguyên chung. Các thỏa thuận quốc tế như Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu hay Công
ước về sự đa dạng sinh học đóng vai trò quan trọng trong việc đối phó với các vấn đề môi trường toàn cầu.
CHƯƠNG 6 : CÁC TỔ CHỨC GÓP PHẦN BẢO VỆ MẤT CÂN BẰNG SINH THÁI:
Các tổ chức trên toàn cầu đã và đang đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ cân bằng
sinh thái, bảo vệ môi trường và khôi phục sự ổn định cho các hệ sinh thái. Những tổ chức này
hoạt động ở nhiều lĩnh vực, từ nghiên cứu khoa học đến thực hiện các chương trình bảo vệ
môi trường, tạo ra các chính sách quốc tế và nâng cao nhận thức cộng đồng. Sau đây là một
số tổ chức nổi bật, chung tay bảo vệ cân bằng sinh thái:
6.1. Liên Hợp Quốc (UN)
Liên Hợp Quốc là tổ chức quốc tế hàng đầu trong việc phối hợp các nỗ lực bảo vệ môi trường
và thúc đẩy phát triển bền vững trên toàn cầu. Một số cơ quan trực thuộc Liên Hợp Quốc có
nhiệm vụ bảo vệ môi trường và duy trì sự cân bằng sinh thái, bao gồm:
6.1.1 Chương trình Môi trường Liên Hợp Quốc (UNEP):
UNEP là tổ chức chủ chốt của Liên Hợp Quốc trong việc hỗ trợ các quốc gia xây dựng và
thực hiện các chính sách bảo vệ môi trường. UNEP cũng là tổ chức dẫn đầu trong các báo cáo
môi trường toàn cầu và thúc đẩy các thỏa thuận quốc tế về biến đổi khí hậu và đa dạng sinh học. lOMoAR cPSD| 58833082
6.1.2 Chương trình phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP):
UNDP hỗ trợ các quốc gia trong việc phát triển các giải pháp bền vững, giảm nghèo, bảo vệ
môi trường và thúc đẩy sự công bằng xã hội. Chương trình này tập trung vào việc ứng phó
với biến đổi khí hậu và bảo vệ các hệ sinh thái quan trọng.
6.1.3 Liên Hợp Quốc về Biến đổi khí hậu (UNFCCC): UNFCCC là tổ chức chịu
trách nhiệm giám sát và điều phối các cuộc đàm phán quốc tế về biến đổi khí
hậu, trong đó bao gồm các Thỏa thuận Paris nhằm giảm phát thải khí nhà kính
và bảo vệ sự cân bằng khí hậu. 6.2. Quỹ Quốc tế Bảo vệ Thiên nhiên (WWF -
World Wide Fund for Nature)
WWF là một trong những tổ chức bảo vệ môi trường lớn nhất và có ảnh hưởng nhất trên
thế giới. WWF hoạt động trên phạm vi toàn cầu để bảo vệ thiên nhiên, đa dạng sinh học và
các hệ sinh thái quan trọng. Một số hoạt động chính của WWF bao gồm:
6.2.1 Bảo vệ rừng:
WWF đã thực hiện nhiều chương trình bảo vệ và phục hồi các khu rừng quan trọng, như rừng
Amazon, rừng ngập mặn và các khu vực sinh thái đa dạng khác.
6.2.2 Chống biến đổi khí hậu:
WWF thúc đẩy các chính sách giảm thiểu khí thải carbon, chuyển đổi sang năng lượng tái
tạo và bảo vệ các hệ sinh thái như rừng và đại dương có vai trò quan trọng trong việc hấp thụ khí CO2.
6.2.3 Bảo tồn động vật hoang dã:
WWF tập trung vào bảo vệ các loài động vật nguy cấp và các hệ sinh thái tự nhiên của chúng,
thông qua các dự án bảo tồn ở nhiều khu vực trên thế giới.
6.3. Tổ chức Bảo vệ Động vật Quốc tế (IUCN - International Union for Conservation of Nature) lOMoAR cPSD| 58833082
IUCN là tổ chức quốc tế hàng đầu trong lĩnh vực bảo tồn thiên nhiên và đa dạng sinh học.
IUCN phối hợp với các chính phủ, tổ chức phi chính phủ và các cộng đồng địa phương để
bảo vệ các loài động vật, thực vật và hệ sinh thái. Các hoạt động chính của IUCN bao gồm:
6.3.1 Danh sách đỏ của IUCN:
IUCN duy trì một "Danh sách đỏ" toàn cầu về các loài động thực vật đang gặp nguy cơ tuyệt
chủng. Đây là công cụ quan trọng giúp xác định các loài cần được bảo vệ và thực hiện các biện pháp bảo tồn.
6.3.2 Chương trình bảo vệ đa dạng sinh học:
IUCN thúc đẩy các chính sách bảo vệ đa dạng sinh học và khôi phục các hệ sinh thái bị suy thoái.
6.4. Quỹ Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (CI - Conservation International)
Conservation International là tổ chức quốc tế hoạt động để bảo vệ các hệ sinh thái quan
trọng và hỗ trợ các cộng đồng trong việc duy trì sự đa dạng sinh học. Các hoạt động của CI tập trung vào:
6.4.1 Bảo vệ các khu vực sinh thái quan trọng:
CI đặc biệt chú trọng đến bảo vệ các khu rừng nhiệt đới, vùng đất ngập nước và các khu vực
biển có sự đa dạng sinh học cao.
6.4.2 Chuyển đổi sang phát triển bền vững:
CI làm việc với các cộng đồng địa phương và các quốc gia để phát triển các giải pháp bảo vệ
môi trường và thúc đẩy sự phát triển bền vững.
6.5. Tổ chức Greenpeace
Greenpeace Greenpeace là tổ chức phi chính phủ nổi tiếng trong các chiến dịch bảo vệ
môi trường, chống biến đổi khí hậu và bảo vệ các hệ sinh thái quan trọng. Các hoạt động
chính của Greenpeace bao gồm:
6.5.1 Chống khai thác dầu mỏ và khí đốt: lOMoAR cPSD| 58833082
Greenpeace vận động chống lại việc khai thác dầu và khí đốt ở các khu vực nhạy cảm về môi
trường, như Bắc Cực và các khu vực sinh thái biển.
6.5.2 Bảo vệ rừng và đại dương:
Greenpeace là một trong những tổ chức tích cực trong việc bảo vệ các khu rừng và đại dương,
bao gồm việc bảo vệ rừng nhiệt đới Amazon và các hệ sinh thái biển.
6.5.3 Tăng cường sử dụng năng lượng tái tạo:
Greenpeace vận động các chính phủ và doanh nghiệp chuyển sang sử dụng năng lượng tái tạo
và giảm dần sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch.
6.6. Tổ chức Earthwatch
Earthwatch là một tổ chức quốc tế kết nối các nhà nghiên cứu với cộng đồng và tình
nguyện viên để tham gia vào các nghiên cứu và hoạt động bảo vệ môi trường. Earthwatch tổ
chức các dự án nghiên cứu và bảo tồn ở nhiều khu vực sinh thái quan trọng, từ rừng nhiệt đới
đến các hệ sinh thái biển. Các hoạt động của Earthwatch bao gồm:
6.6.1 Nghiên cứu và giám sát môi trường:
Earthwatch giúp thực hiện các nghiên cứu về tác động của biến đổi khí hậu, ô nhiễm và suy
thoái sinh thái, đồng thời hỗ trợ bảo tồn các loài động vật và thực vật nguy cấp.
6.6.2 Tình nguyện viên tham gia bảo vệ môi trường:
Earthwatch cung cấp cơ hội cho những người tình nguyện tham gia trực tiếp vào các dự án
bảo tồn, từ nghiên cứu khoa học đến các hoạt động giáo dục cộng đồng.
Các tổ chức quốc tế và phi chính phủ đã và đang đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong
việc bảo vệ cân bằng sinh thái toàn cầu. Việc bảo vệ môi trường, khôi phục các hệ sinh thái
bị suy thoái, và ứng phó với biến đổi khí hậu đòi hỏi sự hợp tác chặt chẽ giữa các tổ chức này
cùng với chính phủ và cộng đồng. Chỉ khi tất cả các bên cùng chung tay, chúng ta mới có thể
giải quyết những thách thức môi trường nghiêm trọng mà chúng ta đang đối mặt và tạo ra một
tương lai bền vững cho hành tinh. lOMoAR cPSD| 58833082 KẾT LUẬN
Mất cân bằng sinh thái là một trong những vấn đề môi trường nghiêm trọng mà nhân
loại đã và đang phải đối mặt không chỉ trong thế kỷ 21. Từ sự khai thác tài nguyên thiên
nhiên không bền vững, ô nhiễm môi trường, đến biến đổi khí hậu, tất cả đều góp phần làm
thay đổi cấu trúc và chức năng của các hệ sinh thái tự nhiên. Các nguyên nhân chủ yếu dẫn
đến mất cân bằng sinh thái chủ yếu là do hoạt động của con người, với những tác động tiêu
cực dày đặc đối với môi trường như phá rừng, ô nhiễm không khí và nước, cùng với sự gia tăng khí nhà kính.
Tuy nhiên, sự mất cân bằng này không chỉ ảnh hưởng đến tự nhiên mà còn gây ra những
tác động lâu dài đối với đời sống con người. Chúng ta đang đối mặt với sự suy giảm đa dạng
sinh học, gia tăng các hiện tượng thiên tai và nguy cơ khủng hoảng tài nguyên, điều này
không chỉ đe dọa sự sống của nhiều loài sinh vật mà còn đe dọa sự ổn định và phát triển bền
vững, ngăn cản sự tiến lên của xã hội văn minh, hiện đại.
Dù tình hình có vẻ nghiêm trọng, nhưng vẫn còn hy vọng nếu chúng ta có những hành
động kịp thời và bắt đầu thay đổi nhận thức, thái độ sống vối môi trường chưa bao giờ là
muộn. Các giải pháp như bảo vệ và phục hồi các hệ sinh thái tự nhiên, giảm thiểu ô nhiễm,
và thúc đẩy phát triển bền vững là cần thiết để khôi phục sự cân bằng sinh thái. Đồng thời,
nâng cao nhận thức cộng đồng và khuyến khích hợp tác quốc tế cũng sẽ đóng vai trò quan
trọng trong việc bảo vệ hành tinh và duy trì sự sống cho các thế hệ tương lai.
Như vậy, mất cân bằng sinh thái không phải là một vấn đề không thể giải quyết, nhưng
đòi hỏi sự chung tay của toàn thể cộng đồng quốc tế. Chúng ta cần hành động ngay từ bây
giờ để bảo vệ Trái đất, khôi phục sự cân bằng tự nhiên và đảm bảo một môi trường sống
lành mạnh, bền vững cho tất cả các sinh vật trên hành tinh này. LIÊN HỆ BẢN THÂN
Dưới góc nhìn của một sinh viên hành tinh xanh của chúng ta đang đối diện với một số mối
nguy hại, và trong số đó, mất cân bằng trong hệ sinh thái là một trong những nguy cơ lớn
nhất. Mất cân bằng này không chỉ là một trạng thái không ổn định tự nhiên của hệ sinh thái
mà còn đe dọa sự tồn tại của nhiều loài và nguy cơ tuyệt chủng. Vấn đề này có thể nhìn
nhận từ nhiều khía cạnh dựa trên kiến thức học tập, ý thức trách nhiệm với môi trường và
ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống con người. lOMoAR cPSD| 58833082
Môi trường là nơi con người sinh sống và hoạt động, cũng là nguồn cung cấp tất cả các
tài nguyên thiên nhiên cần thiết cho con người tồn tại và phát triển. Các vấn đề môi
trường có thể chia thành hai vấn đề l ớ n : Một là vấn đề môi trường do nhân tố t ự
nhiên tự phá hủy và ô nhiễm gây nên. Ví dụ các tai họa thiên nhiên như: núi lửa, động
đất, bão, sóng thần, thủng tầng ozon, mưa axit, sa mạc hóa, các dịch bệnh do các nhân
tố môi trường tự nhiên. Một vấn đề khác là vấn đề ô nhiễm môi trường và sự phá hủy
môi trường sinh thái tự nhiên do con người gây ra. Các vật thể ô nhiễm trong môi
trường (hoặc các nhân tố ô nhiễm) do con người gây ra trong quá trình sản xuất và hoạt
động vượt quá mức độ cho phép làm cho môi trường bị tàn phá và ô nhiễm; Con người
khai thác tài nguyên thiên nhiên vượt quá mức độ, làm cho chất lượng môi trường sinh
thái ngày càng xấu đi hoặc gây hiện tượng cạn kiệt tài nguyên thiên nhiên, những vấn
đề này đều là vấn đề môi trường do con người tạo nên lOMoAR cPSD| 58833082
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Minh Tuấn, 15/08/2020, Nước biển nóng lên làm đứt gãy chuỗi thức ăn trong lòngđại
dương ( online). Đọc từ https://www.vietnamplus.vn/nuoc-bien-am-len-lam-dutgay-
chuoi-thuc-an-trong-long-dai-duong-post657646.vnp . Ngày truy cập 30/11/2024.
2. Võ Văn Phú, 2014, Cơ sở sinh thái học, NXB Đại học Huế.
3. Nguyễn Mai hương và Trần Thị Lan Thu (2020). Hệ sinh thái giáo dục trực tuyến và
yêu cầu đảm bảo chất lượng-thực tiễn từ Trường Đại học mở Hà Nội NXB Trường đại học mở hà nội.
4. Sala, O. E., & Maurer, G. (1990). Global biodiversity scenarios for the year 2100. Science, 287(5459), 1770-1774 (online). Đọc từ
https://doi.org/10.1126/science.287.5459.1770. Ngày truy cập 29/11/2024.
5. United Nations Environment Programme (UNEP). (2019). Global environment
outlook: GEO-6: Healthy planet, healthy people. United Nations (online). Đọc từ
https://www.unep.org/resources/global-environment-outlook-6. Ngày truy cập 29/11/2024.
6. Thanh Hải (2012), “ Biến đổi khí hậu làm mất cân bằng hệ sinh thái”, Tạp chí điện tử
giáo dục Việt Nam.
7. Nguyễn Từ Nhật Giang,2022, hội thảo khoa học quốc gia các nhà nghiên cứu trẻ, NXB Đại học Huế.
8. Nguyễn Trọng Chuẩn (2021), “ Vấn nạn ô nhiễm môi trường, khủng hoảng sinh thái
và sự cần thiết phải xây dựng rư duy văn minh sinh thái”, Tạp chí Cộng Sản
9. WWF (2020), Tầm nhìn và sứ mệnh sinh thái Việt nam (online). Đọc từ
https://vietnam.panda.org/about_us_vn/tam_nhin/. Truy cập ngày 29/11/2024.
10.IUCN, IUCN tại UNCCD COP16 2024 (online). Đọc từ https://iucn.org/. Truy cập ngày 29/11/2024.
11.Greenpece, Tin tức và câu chuyện về greenpeace (online). Đọc từ
https://www.greenpeace.org/international/about/?
_gl=1*1b8gyo1*_up*MQ..*_ga*MTMxNDU1NzU1MS4xNzMzMTk4MDI2*_ga_9
4MRTN8HG4*MTczMzE5ODAyNy4xLjAuMTczMzE5ODA0MS4wLjAuMTcwO
TYwOTcxMA..*_ga_0CCB1GTVV6*MTczMzE5ODAyNi4xLjEuMTczMzE5ODA
0MS4wLjAuMA..*_ga_99CSX66YC1*MTczMzE5ODAyNi4xLjEuMTczMzE5OD
A0MS4wLjAuMA... Truy cập ngày 29/11/2024. lOMoAR cPSD| 58833082
12.Eartchwatch, mystories (online). Đọc từ https://earthwatch.org/#. Truy cập ngày 30/11/2024.
13.Điện tử Đảng cộng sản Việt Nam, 25/07/2018, Hồ sơ sự kiện Liên minh Quốc tế bảo
tồn thiên nhiên và tài nguyên thiên nhiên (International Union for Conservation of Nature and Natural Resources - IUCN) (online). Đọc từ
https://tulieuvankien.dangcongsan.vn/ho-so-su-kien-nhan-chung/to-chuc-quoc-te/
lien-minh-quoc-te-bao-ton-thien-nhien-va-tai-nguyen-thien-nhien-internationalunion-
for-conservation-of-nature-and-natural-resources-iucn-3284. Truy cập ngày 30/11/2024.
14.TTWTO VCCI, 03/12/2024, Thực trạng thực thi cam kết về môi trường trong các
Hiệp định EVFTA (online). Đọc từ https://trungtamwto.vn/chuyen-de/25100-
thuctrang-thuc-thi-cam-ket-ve-moi-truong-trong-cac-hiep-dinh-evfta. Truy cập ngày 1/12/2024.
15. Schneider, Năng lượng tái tạo là gì cùng với lợi ích và xu hướng sử dụng (online).
Đọc từ https://www.se.com/vn/vi/work/solutions/local/nang-luong-tai-tao-la-gi.jsp. Truy cập ngày 1/12/2024.
16. QCVN, Hệ sinh thái tự nhiên và nguyên nhân hệ sinh thái mất cân bằng (online).
Đọc từ https://qcvn.com.vn/he-sinh-thai-tu-nhien-va-nguyen-nhan-khien-he-
sinhthai-mat-can-bang/. Truy cập ngày 30/11/2024.
17.Quản lí môi trường, 26/11/2022, Con người tác động đến các hệ sinh thái tự nhiên
như thế nào? (online). Đọc từ
https://quanly.moitruongvadothi.vn/15/24553/C111nnguoi-tac-dong-den-cac-he-sinh-
thai-tu-nhien-nhu-the-nao.aspx. Truy cập ngày 29/11/2024.
18.GS. TS Nguyễn Trọng Chuẩn, 13/12/2021, Vấn nạn ô nhiễm môi trường, khủng
hoảng sinh thái và sự cần thiết phải xây dựng tư duy văn minh sinh thái (online). Đọc
từ https://www.tapchicongsan.org.vn/web/guest/van_hoa_xa_hoi/-
/2018/824464/vannan-o-nhiem-moi-truong%2C-khung-hoang-sinh-thai-va-su-can-
thiet-phai-xay-dungtu-duy-van-minh-sinh-thai.aspx. Truy cập ngày 2/12/2024. STT Họ và tên MSSV ĐÁNH GIÁ 1 Lê Nguyễn Thiên 241A370891 100% Trang 2 Trương Chí Thành 241A370882 100% 3 Cao Thị Huyền My 241A370967 100% 4 Trương Thị Thu 241A370933 100% Hiền 5 Lê Anh Nhy 241A370848 100% BẢNG ĐÁNH GIÁ