Lãnh đạo: là một quá trình ảnh hưởng, truyền cảm hứng và thúc đẩy một tổ chức, đội ngũ
hành động để thực hiện kế hoạch chiến lược, đạt được mục tiêu chung của tổ chức.
Đặc điểm của lãnh đạo 
Lãnh đạo là một quá trình: Lãnh đạo không phải là một sự kiện hay một trạng thái,
mà là một quá trình liên tục, bao gồm các giai đoạn khác nhau như: định hướng, tổ
chức, lãnh đạo và kiểm soát. 
Lãnh đạo là một quá trình ảnh hưởng: Lãnh đạo là quá trình một người tác động
đến người khác để họ làm những việc họ không nhất thiết phải làm. 
Lãnh đạo là một quá trình truyền cảm hứng: Lãnh đạo là quá trình truyền cảm
hứng cho người khác để họ tin tưởng và hành động theo tầm nhìn của nhà lãnh đạo. 
Lãnh đạo là một quá trình thúc đẩy: Lãnh đạo là quá trình thúc đẩy người khác
hành động để đạt được mục tiêu chung.
Vai trò của lãnh đạo
Lãnh đạo có vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự phát triển của tổ chức, đội ngũ. Người lãnh đạo có vai trò: 
Xác định mục tiêu và định hướng cho tổ chức, đội ngũ: Người lãnh đạo là người
xác định mục tiêu và định hướng cho tổ chức, đội ngũ. 
Tạo động lực và truyền cảm hứng cho người khác: Người lãnh đạo là người tạo
động lực và truyền cảm hứng cho người khác để họ hành động theo tầm nhìn của mình. 
Xây dựng và phát triển đội ngũ: Người lãnh đạo là người xây dựng và phát triển đội
ngũ, tạo ra một môi trường làm việc hiệu quả. 
Giải quyết vấn đề và đưa ra quyết định: Người lãnh đạo là người giải quyết vấn đề
và đưa ra quyết định, dẫn dắt tổ chức, đội ngũ vượt qua những thách thức.
Phân loại lãnh đạo
Có nhiều cách phân loại lãnh đạo khác nhau, tùy thuộc vào tiêu chí lựa chọn. Một số cách
phân loại phổ biến như sau: 
Phân loại theo phong cách lãnh đạo: Có nhiều phong cách lãnh đạo khác nhau, bao
gồm lãnh đạo giao dịch, lãnh đạo chuyển đổi, lãnh đạo theo tình huống,... 
Phân loại theo cấp độ lãnh đạo: Có lãnh đạo cấp cao, lãnh đạo cấp trung và lãnh đạo cấp thấp. 
Phân loại theo lĩnh vực lãnh đạo: Có lãnh đạo trong doanh nghiệp, lãnh đạo trong
chính trị, lãnh đạo trong giáo dục,... Kết luận
Lãnh đạo là một quá trình quan trọng trong mọi tổ chức, đội ngũ. Người lãnh đạo có vai trò
quan trọng trong việc thúc đẩy sự phát triển của tổ chức, đội ngũ. Để trở thành một nhà lãnh
đạo hiệu quả, cần có sự kết hợp giữa kiến thức, kỹ năng và tố chất lãnh đạo.
Khái niệm lãnh đạo trong môn nghệ thuật lãnh đạo
Khái niệm lãnh đạo trong môn nghệ thuật lãnh đạo được nhấn mạnh về yếu tố nghệ thuật.
Nghệ thuật lãnh đạo là cách người lãnh đạo vận dụng khéo léo những gì mình có như chức
quyền, tri thức,…, cùng những phương pháp, kỹ thuật phù hợp với từng đối tượng.
Theo đó, người lãnh đạo cần có những phẩm chất, kỹ năng và kiến thức cần thiết để tác động,
truyền cảm hứng và thúc đẩy người khác hành động theo mục tiêu chung của tổ chức. Những
phẩm chất cần thiết của nhà lãnh đạo bao gồm: 
Trí tuệ: Nhà lãnh đạo cần có trí tuệ để hiểu biết về thế giới, về bản thân và về người khác. 
Tâm hồn: Nhà lãnh đạo cần có tâm hồn để thấu hiểu và đồng cảm với người khác. 
Tài năng: Nhà lãnh đạo cần có tài năng để dẫn dắt tổ chức, đội ngũ đạt được mục tiêu chung. 
Kỹ năng: Nhà lãnh đạo cần có các kỹ năng cần thiết để thực hiện vai trò lãnh đạo của
mình, bao gồm kỹ năng giao tiếp, kỹ năng đàm phán, kỹ năng giải quyết vấn đề,...
Ngoài ra, người lãnh đạo cũng cần có sự hiểu biết và vận dụng linh hoạt các phong cách lãnh
đạo khác nhau để phù hợp với từng tình huống cụ thể. L
ãnh đạo nhân cách, uy tín
là một phong cách lãnh đạo dựa trên việc xây dựng mối quan hệ
dựa trên sự tin tưởng và tôn trọng giữa người lãnh đạo và nhân viên. Người lãnh đạo nhân
cách, uy tín thường có những phẩm chất sau: 
Trí tuệ: Người lãnh đạo cần có trí tuệ để hiểu biết về thế giới, về bản thân và về người
khác. Điều này giúp người lãnh đạo đưa ra những quyết định sáng suốt và phù hợp với hoàn cảnh. 
Tâm hồn: Người lãnh đạo cần có tâm hồn để thấu hiểu và đồng cảm với người khác.
Điều này giúp người lãnh đạo xây dựng mối quan hệ tốt đẹp với nhân viên và tạo ra
môi trường làm việc tích cực. 
Tính chính trực: Người lãnh đạo cần có tính chính trực để được mọi người tin tưởng
và tôn trọng. Điều này giúp người lãnh đạo tạo dựng uy tín và niềm tin của nhân viên. 
Sự công bằng: Người lãnh đạo cần có sự công bằng để được nhân viên tôn trọng.
Điều này giúp người lãnh đạo tạo ra môi trường làm việc công bằng và minh bạch. 
Sự tự tin: Người lãnh đạo cần có sự tự tin để dẫn dắt tổ chức, đội ngũ. Điều này giúp
người lãnh đạo truyền cảm hứng và động lực cho nhân viên.
Người lãnh đạo nhân cách, uy tín thường được nhân viên tin tưởng và tôn trọng. Họ có thể
thúc đẩy nhân viên làm việc hiệu quả và đạt được mục tiêu chung của tổ chức.
Những lợi ích của phong cách lãnh đạo nhân cách, uy tín: 
Tạo ra môi trường làm việc tích cực: Người lãnh đạo nhân cách, uy tín thường được
nhân viên tin tưởng và tôn trọng. Điều này tạo ra môi trường làm việc tích cực, nơi
nhân viên cảm thấy thoải mái và được khuyến khích phát triển bản thân. 
Tăng hiệu quả làm việc: Khi nhân viên cảm thấy tin tưởng và tôn trọng người lãnh
đạo, họ sẽ có động lực làm việc và đạt được kết quả tốt hơn. 
Tăng sự gắn kết của nhân viên: Người lãnh đạo nhân cách, uy tín thường được nhân
viên coi là người đại diện cho tổ chức. Điều này giúp tăng sự gắn kết của nhân viên với tổ chức.
Một số cách để trở thành nhà lãnh đạo nhân cách, uy tín: 
Xây dựng mối quan hệ dựa trên sự tin tưởng và tôn trọng: Người lãnh đạo cần
dành thời gian để hiểu biết và thấu hiểu nhân viên của mình. Họ cũng cần thể hiện sự
tôn trọng đối với nhân viên của mình. 
Làm gương: Người lãnh đạo cần là tấm gương về những phẩm chất mà họ muốn nhân viên của mình noi theo. 
Luôn học hỏi và phát triển: Người lãnh đạo cần luôn học hỏi và phát triển để trở
thành một nhà lãnh đạo tốt hơn. Kết luận:
Lãnh đạo nhân cách, uy tín là một phong cách lãnh đạo hiệu quả và có thể mang lại nhiều lợi
ích cho tổ chức. Để trở thành nhà lãnh đạo nhân cách, uy tín, người lãnh đạo cần có những
phẩm chất và kỹ năng cần thiết.
Lãnh đạo tri thức và lãnh đạo tấm gương đều là những phong cách lãnh đạo hiệu quả, có thể
mang lại nhiều lợi ích cho tổ chức. Tuy nhiên, tùy theo hoàn cảnh và điều kiện cụ thể, phong
cách lãnh đạo nào sẽ phù hợp hơn.
Lãnh đạo tri thức dựa trên việc sử dụng kiến thức, kỹ năng và tư duy sáng tạo để dẫn dắt tổ
chức, đội ngũ. Người lãnh đạo tri thức thường có những phẩm chất như tư duy logic và sáng
tạo, kiến thức chuyên môn sâu rộng, kỹ năng giao tiếp và thuyết trình, kỹ năng giải quyết vấn đề.
Lãnh đạo tấm gương dựa trên việc xây dựng mối quan hệ dựa trên sự tin tưởng và tôn trọng
giữa người lãnh đạo và nhân viên. Người lãnh đạo tấm gương thường có những phẩm chất
như trí tuệ, tâm hồn, tính chính trực, sự công bằng, sự tự tin.
Lãnh đạo tri thức có những ưu điểm như: 
Tạo ra môi trường làm việc năng động và sáng tạo: Người lãnh đạo tri thức khuyến
khích nhân viên suy nghĩ và hành động sáng tạo. Điều này giúp tạo ra môi trường làm
việc năng động và hiệu quả. 
Tăng hiệu quả làm việc: Người lãnh đạo tri thức có thể đưa ra những quyết định sáng
suốt và phù hợp với hoàn cảnh. Điều này giúp tăng hiệu quả làm việc của tổ chức. 
Tạo ra lợi thế cạnh tranh: Người lãnh đạo tri thức có thể sử dụng kiến thức và kỹ
năng của mình để tạo ra lợi thế cạnh tranh cho tổ chức.
Lãnh đạo tấm gương có những ưu điểm như: 
Tạo ra môi trường làm việc tích cực: Người lãnh đạo tấm gương thường được nhân
viên tin tưởng và tôn trọng. Điều này tạo ra môi trường làm việc tích cực, nơi nhân
viên cảm thấy thoải mái và được khuyến khích phát triển bản thân. 
Tăng hiệu quả làm việc: Khi nhân viên cảm thấy tin tưởng và tôn trọng người lãnh
đạo, họ sẽ có động lực làm việc và đạt được kết quả tốt hơn. 
Tăng sự gắn kết của nhân viên: Người lãnh đạo tấm gương thường được nhân viên
coi là người đại diện cho tổ chức. Điều này giúp tăng sự gắn kết của nhân viên với tổ chức. Kết luận:
Lãnh đạo tri thức và lãnh đạo tấm gương đều là những phong cách lãnh đạo hiệu quả, có thể
mang lại nhiều lợi ích cho tổ chức. Tùy theo hoàn cảnh và điều kiện cụ thể, phong cách lãnh
đạo nào sẽ phù hợp hơn.
Nhìn chung, lãnh đạo tri thức phù hợp với những tổ chức cần sự sáng tạo và đổi mới,
trong khi lãnh đạo tấm gương phù hợp với những tổ chức cần sự gắn kết và đoàn kết.
Dưới đây là một số gợi ý để lựa chọn phong cách lãnh đạo phù hợp: 
Nhìn vào mục tiêu và chiến lược của tổ chức: Nếu tổ chức cần sự sáng tạo và đổi
mới, thì lãnh đạo tri thức sẽ phù hợp hơn. Nếu tổ chức cần sự gắn kết và đoàn kết, thì
lãnh đạo tấm gương sẽ phù hợp hơn. 
Xem xét văn hóa và môi trường làm việc của tổ chức: Nếu tổ chức có văn hóa và
môi trường làm việc khuyến khích sự sáng tạo và đổi mới, thì lãnh đạo tri thức sẽ phù
hợp hơn. Nếu tổ chức có văn hóa và môi trường làm việc khuyến khích sự gắn kết và
đoàn kết, thì lãnh đạo tấm gương sẽ phù hợp hơn. 
Xem xét năng lực và sở trường của người lãnh đạo: Nếu người lãnh đạo có năng
lực và sở trường về kiến thức, kỹ năng và tư duy sáng tạo, thì lãnh đạo tri thức sẽ phù
hợp hơn. Nếu người lãnh đạo có năng lực và sở trường về trí tuệ, tâm hồn, tính chính
trực, sự công bằng và sự tự tin, thì lãnh đạo tấm gương sẽ phù hợp hơn.
Cuối cùng, người lãnh đạo cần linh hoạt trong việc lựa chọn và áp dụng các phong cách
lãnh đạo khác nhau để phù hợp với từng tình huống cụ thể.