Nội dung QTHCB | Trường đại học kinh tế - luật đại học quốc gia thành phố Hồ Chí Minh

lOMoARcPSD|47025104
Bài luận giữa kì Quản trị học
Quản trị học căn bản (Trường Đại học Kinh tế – Luật, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh) Scan to open on Studocu
Studocu is not sponsored or endorsed by any college or university
Downloaded by linh tuan (tyeulinh7@gmail.com) lOMoARcPSD|47025104 I. Phần mở đầu
Từ năm 2019, đại dịch Covid - 19 gây ảnh hưởng sâu sắc đến mọi mặt của
kinh tế, chính trị, xã hội. Cuộc khủng hoảng toàn cầu do Covid-19 gây ra đã
gây tác động mạnh mẽ đến thị trường lao động toàn cầu. Theo như Tổng
giám đốc Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) cho biết: “Đây không còn chỉ là
cuộc khủng hoảng y tế toàn cầu nữa, mà COVID-19 cũng chính là cuộc
khủng hoảng nghiêm trọng đối với thị trường lao động và kinh tế, tác động lớn tới con người.”
Cụ thể ở Việt Nam, theo báo cáo tác động của dịch COVID 19 đến tình hình
lao động, việc làm của Tổng Cục thống kê công bố vào ngày 12.10.2021,
biến thể Delta của virus corona đã tác động nặng nề đến thị trường lao động
Việt Nam trong quý III năm 2021. Theo đó, quý III/2021, cả nước có hơn
28,2 triệu người từ 15 tuổi trở lên chịu ảnh hưởng tiêu cực của đại dịch
Covid-19 khiến họ bị mất việc làm, phải nghỉ giãn việc/nghỉ luân phiên, giảm
giờ làm, giảm thu nhập. Đặc biệt, việc tăng cường dãn cách xã hội khiến cho
xu hướng làm việc tại nhà lên ngôi. Xu hướng làm việc tại nhà mang lại rất
nhiều lợi ích, bên cạnh đó cũng gây ra nhiều ý kiến trái chiều, từ đó xuất hiện
một nhận định rằng ‘XU HƯỚNG LÀM VIỆC TẠI NHÀ NGÀY CÀNG
PHỔ BIẾN SAU COVID, NHÂN VIÊN KHÔNG CẦN PHẢI ĐẾN CÔNG
TY, DẪN ĐẾN VIỆC HÌNH THÀNH TỔ CHỨC GIẢM XUỐNG’.
Vì vậy, nhóm quyết định lựa chọn đề tài này để phân tích, chứng minh và từ
đó đưa ra một kết luận chính xác nhất cho nhận định trên. II. Nội dung chính
1. Thực trạng và nguyên nhân
1.1. Thực trạng Covid-19 trên toàn Thế giới
- COVID-19 (bệnh vi-rút corona 2019) là một bệnh do vi-rút có tên SARS-
CoV-2 gây ra và được phát hiện vào tháng 12 năm 2019 ở Vũ Hán, Trung
Quốc. Căn bệnh này rất dễ lây lan và đã nhanh chóng lan ra khắp thế giới.
- COVID-19 thường gây ra các triệu chứng hô hấp, có thể cảm thấy giống
như cảm lạnh, cúm hoặc viêm phổi. COVID-19 có thể tấn công không chỉ
phổi và hệ hô hấp của quý vị. Các bộ phận khác của cơ thể quý vị cũng có
thể bị ảnh hưởng bởi căn bệnh này.
Diễn biến của Đại dịch COVID – 19 trên toàn thế giới:
Downloaded by linh tuan (tyeulinh7@gmail.com) lOMoARcPSD|47025104
Hình 1.1: Số ca nhiễm trên toàn Thế giới. Theo ourworldindata.org
Hình 1.2: Số ca nhiễm theo từng khu vực. Nguồn: ourworldindata.org, worldometers.info
- Hơn hai năm qua, các tổ chức, doanh nghiệp bị tác động rất mạnh bởi cơn
bão đại dịch Covid-19, các dòng tiền bị dừng đột ngột, chuỗi cung ứng sản
xuất và tiêu dùng toàn cầu đều bị đình trệ, đứt gãy do đi lại bị phong tỏa,
giãn cách. Để ngăn chặn sự lây nhiễm, tránh tình trạng đóng băng, thua lỗ
và duy trì được hoạt động kinh doanh, công việc văn phòng thì làm việc
tại nhà trở thành giải pháp tối ưu của các tổ chức, doanh nghiệp và người lao động.
1.2. Tìm hiểu về ‘Work from home’
Downloaded by linh tuan (tyeulinh7@gmail.com) lOMoARcPSD|47025104
- “Làm việc từ xa” hay “Làm việc tại nhà” (Work from home) là hình thức
làm việc tại nhà hoặc tại các địa điểm ngoài văn phòng, công ty, doanh
nghiệp. Hình thức làm việc này xuất hiện từ rất lâu về trước, được áp dụng
cho một số ngành nghề, công việc không yêu cầu người lao động làm việc
trực tiếp tại doanh nghiệp.
- Một xu hướng tất yếu đó là phải tự chuyển đổi để thích nghi với hình thức
Work from home. Đại dịch Covid-19 đã gây ra khủng hoảng và xáo trộn
tồi tệ trên toàn thế giới. Dù muốn hay không, hình thức làm việc tại nhà có
lẽ sẽ trở thành xu hướng nổi bật không chỉ ở thời điểm hiện tại mà chúng
ta cần chuẩn bị tâm thế sẵn sàng để thay đổi trong tương lai.
 Xu hướng Làm việc tại nhà trước và trong đại dịch
Khảo sát mới cho thấy rằng trong quý II năm 2020, 557 triệu người làm
việc tại nhà, chiếm 17,4% việc làm trên thế giới.
Tại Mỹ, trước đây chỉ có khoảng 1/5 dân số làm việc tại nhà. Khi dịch
bệnh xảy ra, số người làm việc tại nhà là hơn 70% và hơn một nửa nhân
viên vẫn mong muốn được Làm việc tại nhà khi dịch bệnh kết thúc.
Hình 1.3. Theo pewresearch.org
- Trong đợt dịch thứ tư của Việt Nam, có tới 81,8% nhân viên Làm việc tại
nhà. Trong đó, ngành Ngân hàng chiếm 67,8%; Kế toán, kiểm toán 6,3%;
Công ty tài chính 4,1%; ngành khác 21,7%. Vẫn còn 10,7% nhân viên
không thể WFH do tính chất công việc hoặc không đủ phương tiện, công cụ hỗ trợ để WFH.
Downloaded by linh tuan (tyeulinh7@gmail.com) lOMoARcPSD|47025104 21.72% 4.10% 6.31% 67.87% Ngân hàng Kiểm toán - Kếế toán Tài chính Khác
Hình 1.4. Tỉ lệ Làm việc tại nhà ở các lĩnh vực khác nhau tại Việt Nam
 Xu hướng Làm việc tại nhà trong trạng thái ‘Bình thường mới’ và dự báo trong tương lai
- Mặc dù dịch bệnh vẫn chưa chấm dứt, WHO nhận định rằng vẫn chưa thể
kiểm soát dịch trước năm 2023, tuy nhiên hầu hết các quốc gia lựa chọn
một hướng tiếp cận mới đối với dịch bệnh, đó là nới lỏng các quy định
hạn chế trước đó và tiến tới trạng thái ‘Bình thường mới’. Đối với một số
ngành nghề đặc thù cần phải đến nơi làm việc, một số nhân viên thuộc các
ngành nghề như Freelancer, Blogger, Marketing, Design, Social Media,…
vẫn lựa chọn hình thức làm việc tại nhà.
Trên thế giới, một khảo sát của PwC cho biết 19% nhân viên tham gia
khảo sát đã sẵn sàng làm việc từ xa hoàn toàn, 37% mong muốn làm việc
từ xa ít nhất 2 ngày / tuần. Theo Global Workplace Analytics, nhu cầu
linh hoạt về địa điểm và hình thức làm việc của nhân viên đã tăng cao qua
các năm. Qua khảo sát lực lượng lao động của Mỹ: 82% nhân viên muốn
được làm việc từ xa ít nhất một lần một tuần khi đại dịch qua đi, nếu họ
không được phép làm việc từ xa sau đại dịch: 46% sẽ tìm kiếm một công
việc khác, 35% nhân viên sẽ thay đổi công việc để có cơ hội làm việc từ xa toàn thời gian.
- Cisco Systems đã thực hiện khảo sát đối với 10.000 người trên 12 thị
trường ở châu Âu, khu vực Trung Đông và Nga và cho kết quả rằng có
đến 87% người lao động mong muốn được tự do lựa chọn địa điểm, cách
thức và thời gian làm việc.
Downloaded by linh tuan (tyeulinh7@gmail.com) lOMoARcPSD|47025104
- Trong Báo cáo mức độ sẵn sàng về kỹ năng số Việt Nam, 82% người tham
gia khảo sát tin rằng làm việc từ xa sẽ trở nên phổ biến hơn, thậm chí sau đại dịch COVID-19.
 Những khảo sát trên Thế giới và các khu vực nhất định đã cho thất rằng
Làm việc từ xa đang trở thành xu hướng tất yếu của thời đại.
2. Nguyên nhân đẫn đến xu hướng Làm việc tại nhà 2.1. Nguyên nhân khách quan
Đại dịch Covid-19 nổ ra, các quốc gia nỗ lực chống dịch bằng các quy
định nghiêm ngặt, tăng cường giãn cách xã hội, cách ly,... dẫn đến làm
việc tại nhà là một điều mặc định và không thể thay đổi. Điển hình như:
Nơi khởi nguồn của đại dịch là Trung Quốc vẫn luôn theo đuổi chính sách
Zero Covid, tích cực triển khai phong tỏa gắt gao trên quy mô lớn. Ngày
07/05/2022 thủ đô Bắc Kinh khởi động chiến dịch xét nghiệm Covid trên
diện rộng, đóng cửa thêm một số tuyến đường xe buýt, đóng cửa nơi làm
việc. Thượng Hải phải hoãn kỳ thi vào đại học của toàn bộ học sinh thành
phố. Chính phủ Việt Nam đưa ra các Chỉ thị 10, Chỉ thị 15, Chỉ thị 16,
Chỉ thị 19,...để kiểm soát dịch bệnh. Các quốc gia ở Châu Âu, Châu Á,
Bắc Mỹ,… áp dụng lệnh cấm xuất nhập cảnh nghiêm ngặt.
Working from home trở thành một tình thế bất đắc dĩ, dù muốn hay
không thì mọi người vẫn phải tuân theo. Và đây được coi như một
hình thức làm việc mặc định trong đại dịch. Working from home giúp
đảm bảo sự an toàn của tất cả mọi người trong thời điểm dịch bệnh phức tạp.
- Tác động của công nghệ 4.0 làm cho việc làm việc tại nhà, làm việc từ xa
trở nên thuận tiện và từ đó thúc đẩy xu hướng Work from home. 2.2. Nguyên nhân chủ quan
Ngoài vấn đề an toàn trong thời điểm dịch bệnh thì người lao động
cảm thấy có được nhiều lợi ích khi làm việc tại nhà như: Làm việc tại
nhà được tự do về trang phục, địa điểm, hình thức, tác phong làm việc.
Việc làm việc trong môi trường thoái mái giúp họ tăng năng suất.
Nhân viên tiết kiệm được chi phí và thời gian đi lại, các chi phí phát
sinh khi làm việc tại công ty. Trong một cuộc khảo sát với 25.000 nhân
viên từ các nước như Pháp, Úc, Nhật Bản, Nga... cho thấy, 2/3 trong số
họ cảm thấy làm việc online hay từ xa hiệu quả hơn. 48,6% người lao
động WFH giúp họ gần gũi hơn với gia đình, so với trước đây khi làm
việc toàn thời gian ở văn phòng họ chưa có được.
Downloaded by linh tuan (tyeulinh7@gmail.com) lOMoARcPSD|47025104
3. Tác động của xu hướng làm việc tại nhà 3.1. Tác động tích cực
Theo thống kê của bang Telecommuting trong báo cáo của Lực lượng lao
động Hoa Kỳ cho thấy, nhân viên làm việc tại nhà đã giúp giảm lượng khí
thải gây hiệu ứng nhà kính tương đương với việc đưa hơn 600.000 xe ô tô
ra khỏi đường trong cả năm. Ngoài ra, làm việc tại nhà giúp sử dụng ít
giấy hơn và giảm việc sử dụng điều hòa, hệ thống sưởi và thiết bị chiếu
sáng. Làm việc từ xa sẽ có những hỗ trợ tích cực đến phát triển các sáng
kiến bền vững như tăng trưởng kinh tế, giảm bất bình đẳng, xây dựng
thành phố bền vững, biến đổi khí hậu và tiêu dùng có trách nhiệm. Trong
viễn cảnh dịch bệnh vẫn còn tiếp diễn, việc phát triển các công nghê để
phục vụ việc học tập và làm việc từ xa được chú trọng hơn bao giờ hết.
Một số lĩnh vực lại bắt kịp nhu cầu trong mùa dịch và có những bước
chuyển mình mạnh mẽ để thích ứng, điển hình như lĩnh vực Thương mại
điện tử và Giao hàng, Giáo dục từ xa, giải trí trực tuyến,…Đối với các tổ
chức có thể thay đổi và thích ứng kịp với sự biến động của môi trường,
các nhà quản trị kịp thời đưa ra những giải pháp hiệu quả để ứng phó thì
đây càng là giai đoạn thuận lợi để tổ chức có thể phát triển . Từ đó cho
thấy ác tổ chức không bị suy giảm mà ngược lại còn có chiều hướng hình
thành nhiều tổ chức mới. 3.2. Tác động tiêu cực
- Một số ngành không thể hoặc khó có thể làm việc từ xa như ngành hàng
không, du lịch, nhà hàng – khách sạn, …
- Đối với một người lao động, làm việc tại nhà không mang lại hiệu quả cao
như mong đợi. Bên cạnh đó là vấn đề khách quan về các yếu tố công
nghệ, công nghệ không thể phục vụ được nhu cầu làm việc từ xa của nhân
viên, cũng như không đáp ứng đủ tiêu chuẩn để các nhà quản trị quản lý,
theo dõi và kiểm soát các hoạt động của tổ chức.
Theo số liệu thống kê mới nhất của Tổng cục Thống kê, trong
tháng 11, cả nước có 2.771 DN đăng ký tạm ngừng kinh
doanh có thời hạn, 4.471 doanh nghiệp ngừng hoạt động chờ
làm thủ tục giải thể, 1.941 doanh nghiệp hoàn tất thủ tục giải
thể. Lũy tiến, trong 11 tháng có gần 93,5 nghìn DN tạm
ngừng kinh doanh có thời hạn, ngừng hoạt động chờ làm thủ
tục giải thể và hoàn tất thủ tục giải thể, tăng 15,6% so với
cùng kỳ năm trước, bao gồm: 44,4 nghìn DN tạm ngừng kinh
doanh có thời hạn, tăng 59,7%; 33,6 nghìn DN ngừng hoạt
động chờ làm thủ tục giải thể, giảm 11,7%; hơn 15,4 nghìn
Downloaded by linh tuan (tyeulinh7@gmail.com) lOMoARcPSD|47025104
DN hoàn tất thủ tục giải thể, tăng 3,1%. Trung bình mỗi
tháng có 8,5 nghìn DN rút lui khỏi thị trường.
 Suy giảm các tổ chức
4. Giải pháp cho các tác động tiêu cực
Như đã đề cập và phân tích ở trên, làm việc tại nhà đang là xu hướng. Rất
nhiều doanh nghiệp đã nhanh chóng thích ứng và đi theo xu hướng nay để
có thể tồn tại và phát triển, thu hút người tài và tạo ra giá trị cho doanh
nghiệp. Một số giải pháp để tăng hiệu quả, giảm các tác động tiêu cực có
thể được áp dụng như sau. Đối với chính phủ cần tăng cường các chính
sách hỗ trợ cho các doanh nghiệp vượt khỏi khủng hoảng, đầu tư hơn vào
công nghệ giúp hỗ trợ làm việc từ xa. Thực hiện các chính sách kích thích
nền kinh tế và tăng nhu cầu lao động để dù đến công ty hay làm việc từ
xa, người lao động cũng có một sự đảm bảo về sự ổn định trong công
việc. Đối với doanh nghiệp cần đầu tư vào các công nghệ hiện đại, trang
thiết bị hỗ trợ cho việc làm việc từ xa và quản lý từ xa hỗ trợ. Cho phép
nhân viên lựa chọn linh hoạt giữa các hình thức làm việc tùy thuộc vào
văn hóa của công ty. Chủ động thích ứng với những thay đổi mới, tăng
cường đào tạo và hỗ trợ nhân viên trong quá trình làm việc từ xa, tổ chức
các hoạt động gắn kết nhân viên dù không làm việc trực tiếp ở công ty.
Đối với người lao động, cần tạo cho mình một không gian thoải mái để
làm việc năng suất và hiệu quả. Bên cạnh đó, cần chuẩn bị tốt các thiết bị
công nghệ để có thể kết nối với công ty. Dù làm việc từ xa hay đến công
ty, dù làm ở đâu, trong môi trường, hoàn cảnh nào, cũng cần linh hoạt ứng
biến và trau dồi không ngừng, đó mới là vũ khí giúp người lao động tồn
tại trong thị trường lao động tại thời điểm thế giới đang thay đổi không ngừng này.
Quay trở lại với nhận định “Xu hướng làm việc tại nhà ngày càng phổ
biến sau Covid, nhân viên không cần phải đến công ty, dẫn đến việc hình
thành tổ chức giảm xuống”, chúng em cho rằng quan điểm này có điểm
đúng. Qua các số liệu khảo sát trong phần phân tích ở trên, có thể thấy
rằng Làm việc tại nhà đã trở thành một hình thức được người lao động lựa
chọn nhiều hơn, ưu tiên hơn và được dự đoán là xu thế tất yếu trong tương
lai. Tuy nhiên, có thể nhìn nhận ở phần tác động tiêu cực, việc không thích
ứng kịp với những xu hướng mới, những thay đổi bất ngờ của môi trường,
các nhà quản trị không có những nắm bắt và giải pháp kịp thời, do đó các
doanh nghiệp và công ty bị đào thải nhanh chóng, khiến việc hình thành
Downloaded by linh tuan (tyeulinh7@gmail.com) lOMoARcPSD|47025104
các tổ chức giảm xuống. Rủi ro lớn hơn đối với văn hóa có thể là không
cung cấp các lựa chọn về sự linh hoạt của vị trí làm việc phù hợp với
những gì nhân viên mong muốn và làm cho họ làm việc hiệu quả hơn.
Nghiên cứu của Gallup cho thấy sự không phù hợp giữa nơi nhân viên làm
việc tốt nhất và nơi họ được yêu cầu làm việc có thể làm giảm sự gắn bó
của nhân viên và cuối cùng là khả năng giữ chân nhân viên. Ngoài ra,
nhiều người lựa chọn làm việc tại nhà theo hướng freelancer độc lập và
không tham gia vào tổ chức. Tuy nhiên, nhận định trên cũng có phần sai,
cụ thể là từ khi đại dịch xuất hiện và làm cho xu hướng Làm việc tại nhà
tăng lên, một số lĩnh vực hay công ty, doanh nghiệp nào đó đã nhanh
chóng thích ứng và có những bước chuyển mình mạnh mẽ và ngày càng
phát triển, điều đó cho thấy các tổ chức được hình thành nhiều hơn chứ
không giảm đi. Hơn thế nữa, nhân viên, người lao động dù là làm việc tại
nhà hay ở văn phòng cũng luôn nằm trong một tổ chức nhất định theo cơ
cấu của một tổ chức và chịu sự giám sát của nhà quản trị. Từ đó chúng ta
có thể thấy rằng, nhận định đề bài đưa ra không hoàn toàn đúng cũng như
sai, tùy vào từng trường hợp khác nhau, từng góc nhìn khác nhau, ta lại
thấy có những kết quả đạt được khác nhau. Thế nhưng việc nhìn nhận
được nhiều khía cạnh, cả mặt tích cực và tiêu cực của vấn đề là động lực
cho các giải pháp mới được đưa ra
Downloaded by linh tuan (tyeulinh7@gmail.com)