Phân tích chu kì kinh doanh Masan Group - Quản trị kinh doanh| Đại học Kinh Tế Quốc Dân

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN __________
ĐỀ TÀI THUYẾT TRÌNH MÔN QUẢN TRỊ KINH DOANH CHU KÌ KINH DOANH MASAN GROUP LỚP HP: QTKD1102(121)_27 NHÓM 5 Hà Nội, tháng 12, 2021
Môn học: Quản trị kinh doanh 1
Giảng viên: TS. Nguyễn Thị Phương Lan
Danh sách nhóm sinh viên thực hiện: STT HỌ VÀ TÊN MÃ SV CHỨC VỤ 1 Trần Khánh Linh 11217114 Nhóm trưởng 2 Bùi Vũ Dũng 11218509 Thành viên 3 Nguyễn Tiến Dũng 11211503 Thành viên 4 Đặng Phương Thảo 11217165 Thành viên 5 Nguyễn Huyền My 11218981 Thành viên
A. Giới thiệu chung:
Công ty Cổ phần Tập đoàn Ma San được thành lập vào tháng 11 năm 2004
dưới tên là Công ty Cổ phần Hàng Hải Ma San. Công ty chính thức đổi tên thành
Công ty Cổ phần Tập đoàn Ma San (tên tiếng Anh là Ma San Group Corporation)
vào tháng 8 năm 2009 và đã niêm yết thành công tại Sở Giao dịch chứng khoán
Tp. HCM vào ngày 05 tháng 11 năm 2009. Công ty cũng đã chính thức thay đổi
tên thành Công ty Cổ phần Tập đoàn Masan vào tháng 07 năm 2015. Dù Công ty
chính thức thành lập vào năm 2004 nhưng tính đến việc thành lập và hoạt động của
các cổ đông lớn, công ty con và các công ty tiền nhiệm của chúng tôi thì Masan
Group đã hoạt động từ năm 1996.
- Tầm nhìn: Tầm nhìn của chúng tôi là trở thành một Tập đoàn lớn mạnh thuộc
khu vực kinh tế tư nhân địa phương tại Việt Nam xét về quy mô, lợi nhuận và thu
nhập cho cổ đông, và trở thành đối tác có tiềm năng tăng trưởng và nhà tuyển dụng
được ưa thích ở Việt Nam.
- Sứ mện :
h Cung cấp dịch vụ và sản phẩm chất lượng của tập đoàn Masan cho gần
100 triệu người Việt Nam, đồng thời giúp họ chi trả ít hơn cho các nhu cầu thiết yếu hàng ngày. - Ban điều hành:
Dr. Nguyễn Đăng Quang: Chủ tịch Tập đoàn Masan
Ông Danny Le: Tổng Giám đốc Tập đoàn Masan
Ông Trương Công Thắng: Chủ Tịch HĐQT & Tổng Giám đốc The CrownX
Ông Nguyễn Quốc Trung: Tổng Giám Đốc Masan MEATLife
Ông Craig Richard Bradshaw: Tổng Giám Đốc Masan High-Tech Materials
Ông Nguyễn Thiều Nam: Phó Tổng Giám đốc Masan Group
Ông Michael Hung Nguyen: Phó Tổng Giám đốc kiêm Giám đốc Tài chính Masan Group
B. Chu trình kinh doanh:
1. Giai đoạn hình thành:
1.1. Ý tưởng kinh doanh?
Trong một lần trò chuyện với giới chức doanh nhân ngày Doanh nhân Việt
Nam hồi năm 2009, ông Nguyễn Đăng Quang từng kể: “Chúng tôi thường nói với
nhau về câu chuyện 2 người cùng được giao nhiệm vụ đi tìm thị trường cho giày da
tại một nước rất lạc hậu ở châu Phi. Một người đi về rất thất vọng và báo cáo: ở đó
chẳng có cơ hội nào cả bởi người dân không quen đi giày. Người còn lại thì hồ hởi
thông báo: đó là một thị trường khổng lồ, tất cả mọi người đều có 2 chân và chưa
ai bán được một đôi giày nào cho họ cả. Những người ở Masan thuộc mẫu thứ 2".
Người đặt những viên gạch đầu tiên đặt nền móng cho sự phát triển của
Masan là ông Nguyễn Đăng Quang. Quay lại Nga sau 10 năm du học, ông bắt đầu
sự nghiệp vào năm 1996 bằng việc bán nước mắm, nước chấm, mì gói cho cộng
đồng 200 nghìn người việt tại Nga và sau đó là rất nhiều nỗ lực để chinh phục thị
trường 150 triệu người dân Nga. Thị trường 150 triệu dân Nga vào giai đoạn
chuyển đổi này có nhu cầu lớn về thực phẩm nhưng phải mất một khoảng thời gian
ông Quang mới có thể chuyển được việc sản xuất cho cộng đồng người Việt thành
mì bán cho người Nga với triết lý “ Mỗi người Nga một gói mì là đủ sản lượng nhà
máy cả năm". Ở giai đoạn hình thành, từ một vài thùng mì ăn liền chủ yếu để bán
cho người Việt tại Nga, Masan đã xây cả một nhà máy có công suất 30 triệu
gói/tháng. Bắt đầu với mì gói, Masan đã đưa sang Nga nước tương, nước mắm và
tương ớt – điều mà trước đó nhiều người cho là điên rồ vì người Nga không thích ăn cay.
Sau khi Việt Nam mở cửa, ngoại hối đổ về nhiều, các tập đoàn đa quốc gia nhất là
từ Mỹ bắt đầu đua nhau vào Hà Nội và Tp. HCM để mở văn phòng đại diện, Việt
kiều tứ xứ cũng về nước đông hơn trước. Ông Quang cùng nhiều du học sinh Đông
Âu khác cũng trở về, tìm kiếm cơ hội khởi nghiệp ở quê nhà.
1.2. Sản phẩm:
Công ty cổ phần hàng tiêu dùng Masan là công ty chuyên sản xuất và phân
phối một loạt các sản phẩm thực phẩm và nước giải khát. Sản phẩm của nó bao
gồm nước tương, nước mắm, tương ớt, mì ăn liền, cà phê hòa tan, ngũ cốc ăn liền,
và các đồ uống đóng chai. Công ty xuất khẩu sản phẩm của mình tại Hoa Kỳ,
Canada, Pháp, Liên bang Nga, Cộng hòa Séc, Ba Lan, Đức, Trung Quốc,Trung
Đông, châu Á, Lào, và Campuchia.
Tiền thân là CTCP Công nghệ - Kỹ nghệ - Thương mại Việt Tiến
(1996)chuyên về gia vị và công ty CTCP Công nghiệp – Xuất nhập Khẩu Minh
Việt(2000) chuyên hoạt động trong lĩnh vực thương mại và xuất nhập khẩu.
1.3. Phân khúc thị trường:
Công ty này góp mặt vào hầu hết các phân khúc hàng tiêu dùng nhanh, bao
gồm thực phẩm tiện lợi (mì gói & cháo), gia vị (nước tương, nước mắm, tương ớt),
thịt chế biến (xúc xích tiệt trùng, thịt lợn viên), nước ngọt, cà phê, ngũ cốc và hóa
mỹ phẩm. Theo Kantar Worldpanel, 98% hộ gia đình Việt Nam sử dụng ít nhất
một sản phẩm của Masan Consumer trong năm 2020.
2. Giai đoạn bắt đầu phát triển
2.1. Thất bại đầu tiên:
Đánh dấu cho sự quay lại thị trường Việt Nam vào năm 2001, sau 5 năm
thành lập công ty ở Nga, Masan đầu tư khoảng 20 tỷ đồng xây dựng chuỗi 25 cửa
hàng tiện nghi tại TP.HCM. Với thế mạnh am hiểu thị trường Nga thời chuyển đổi
sang kinh tế thị trường, Masan đã tính toán rất kỹ khi đưa mô hình cửa hàng tiện
nghi vào hoạt động. Các bước chuẩn bị khá bài bản, chuyên nghiệp từ thiết lập
quan hệ với các nhà cung cấp hàng, kể cả hàng tươi sống như rau sạch, thịt sạch
đến đào tạo đội ngũ nhân viên bán hàng và đầu tư cho việc chuyển hàng hóa kịp
thời bằng công nghệ tin học thông qua một phần mềm quản lý riêng biệt v.v... Tuy
nhiên, thói quen tiêu dùng của người Việt chưa thay đổi nhiều, doanh số không bù
nổi chi phí... Chuỗi cửa hàng tiện nghi của Masan không thắng nổi các cửa tiệm
tạp hóa và siêu thị. Sau mấy tháng hoạt động Masan quyết định đóng cửa tất cả các
cửa hàng. Thời điểm đó người tiêu dùng vẫn quá quen với văn hóa chợ và cửa
hàng tạp hóa và chưa chấp nhận trả tiền cho sự tiện ích.
2.2. Ngón bài chiến lược:
Trước năm 2007, mô hình kinh doanh của Masan Food khá đơn giản: một
thương hiệu Chinsu cho 4 dòng sản phẩm chính là nước tương (ra đời năm 2002),
nước mắm (2003), mì gói (2003), hạt nêm (2003) với doanh thu chưa đến 500 tỉ
đồng và chưa có bước phát triển nào nổi trội.
Năm 2005, sự cố chất gây ung thư 3-MCPD được tìm thấy trong nước tương
xảy ra và kéo dài cho đến năm 2007, đã làm thay đổi toàn bộ vận mệnh của Chinsu cũng như Masan Food.
Sau đây là một số trường hợp cụ thể về sự hiệu quả của chiến lược marketing
này đối với những dòng sản phẩm của Masan:
Nước tương không 3-MCPD (ra đời năm 2005)
Năm 2002, sản phẩm đầu tiên của Masan được tung ra thị trường: Nước tương Chin-su.
Tháng 7/2005, nước tương Chinsu tại châu Âu bị cáo buộc có chứa 3-MCPD
(một loại độc tố sinh ra trong quá trình lên men đậu nành để sản xuất nước tương,
có khả năng gây ung thư) quá nồng độ cho phép.
Tại Việt Nam, cộng đồng cũng bắt đầu lo lắng về loại độc tố này. Sở Y tế
TP.HCM vào cuộc điều tra và rất nhiều nhãn hiệu nước tương được kết luận có
chứa chất 3-MCPD vượt quá tiêu chuẩn.
Giữa cơn bão, Lãnh đạo Masan phủ nhận cáo buộc này và nhanh chóng tung
ra thị trường sản phẩm nước tương Tam Thái Tử với lời quảng cáo "Không chứa 3-
MCPD", và thông báo thưởng tiền tỷ cho ai tìm được 3-MC D P trong sản phẩm của Masan.
Tam Thái Tử đã nhanh chóng đưa Masan lên dẫn đầu thị trường, chiếm tới
80% thị phần, thổi bay thị phần của các hãng nước tương xuất hiện trước đó, giúp
doanh thu năm 2008 Masan Food tăng gấp 3 lần. Quan trọng hơn cả, thành công
của chiến dịch marketing này chính là tiền đề cho toàn bộ các chiến dịch khác
được Masan sử dụng về sau.
Doanh thu của Masan Consumer tăng trưởng 200% trong năm 2008 và 100% trong năm 2009
Nước mắm không ure (ra đời năm 2008)
Khi chuyện nước tương có chất MCPD lắng xuống không lâu, đến lượt thị
trường nước mắm gặp rắc rối với thông tin có chứa ure, gây hoang mang cho người
tiêu dùng, bởi ure là cái tên được sử dụng trong phân hoá học. Nhiều ý kiến cho
rằng, ure được cho vào nước mắm nhằm tăng độ đạm cho sản phẩm.
Thị trường nước mắm ngay lập tức đóng băng, nhiều nhà sản xuất bị phạt
trong khi những nhà sản xuất không bị phạt cũng đột ngột giảm doanh thu.
Giữa cơn bão này, Masan tung ra thị trường nước mắm Nam Ngư, Tam Thái
Tử với quảng cáo 4 không: - Không có ure gây hại
- Không có vi khuẩn yếm khí gây biến đổi mùi
- Không có vi khuẩn gây ngộ độc thực phẩm
- Không có nấm men, nấm mốc
Quảng cáo này đã giúp Masan tiếp tục thành công ở thị trường nước mắm,
nắm thị phần lớn nhất và đánh bại ông lớn bấy giờ là Phú Quốc Knorr.
Hạt nêm không bột ngọt (ra đời năm 2008): gậy ông đập lưng ông
Cũng trong giai đoạn năm 2008, Masan tiếp tục sử dụng chiến lược
"marketing sợ hãi" của mình để tấn công thị trường hạt nêm.
Trong khi các đối thủ lớn cùng ngành chọn cách quảng cáo nói tốt về sản
phẩm mình, như Knorr - Hạt nêm từ thịt; Maggi - Đậm đà vị thịt; Aji Ngon - Ngon
từ thịt, ngọt từ xương, thì Masan lựa chọn quảng cáo "Hạt nêm không bột ngọt".
Bột ngọt (mì chính) vốn là một chất phụ gia được sử dụng rộng rãi, nhưng cũng có
thông tin bột ngọt khi sử dụng nhiều có thể gây hại đến hệ thần kinh con người,
khiến nhiều người tiêu dùng lo lắng.
Tuy nhiên, Masan đã không thành công ở thị trường hạt nêm, bởi bột ngọt là
chất điều vị 621. Masan không sử dụng chất này nhưng lại sử dụng các chất điều vị
khác là 627 và 631, được xem là loại "siêu bột ngọt". Không những không thành
công với chiến lược lần này, Masan còn bị các chuyên gia marketing và chuyên gia
y tế đồng loạt lên án.
Vì thế, dù tham gia thị trường từ năm 2004, nhưng đến 2009, hạt nêm Chinsu
vẫn chỉ đóng góp 1,4% trong cơ cấu doanh thu của Masan Food và chiếm chưa đến
5% thị trường. Cái tên Chinsu một lần nữa đã không đem lại vận may cho Masan.
Và có lẽ họ phải cần đến một “anh hùng” với cái tên khác cho sản phẩm hạt nêm.
Mỳ không nóng, mỳ không sử dụng dầu chiên đi chiên lại
nhiều lần: cứu tinh của bột ngọt (ra đời năm 2007)
Trước khi Omachi xuất hiện năm 2007, thị trường mì gói phát triển không có
phân khúc rõ ràng. Các nhà kinh doanh mì chủ yếu vẫn sử dụng chiến lược tung ra
nhiều nhãn hàng, để người tiêu dùng có nhiều sự lựa chọn. Mì ăn liền Chinsu khi
với thông điệp tiếp thị chưa mấy rõ ràng cũng nhanh chóng bị lọt thỏm trong một thị trường hỗn độn.
Rồi Masan Food tung ra Omachi, mì ăn liền có mức giá trung cao (premium-
mass), với tuyên bố "làm từ sợi khoai tây, rất ngon mà không sợ nóng", đánh vào
nỗi sợ bấy lâu nay của người tiêu dùng là ăn mỳ bị nóng trong người.
Tiếp đó, Masan Food tung ra mì Tiến Vua, đánh vào phân khúc trung bình với
một thông điệp sức khỏe mạnh hơn “mì không sử dụng dầu chiên đi chiên lại nhiều
lần” (vì sử dụng loại dầu này sẽ làm tăng nguy cơ ung thư) và không có “trans fat”
(loại chất béo có hại cho sức khỏe, vừa qua được Sở Khoa học và Công nghệ
TP.HCM tìm thấy trong 38% mẫu mì gói được kiểm tra vào giữa tháng 8 vừa qua).
Chỉ với 2 sản phẩm, Masan đã nhanh chóng xác lập vị thế trong ngành, vượt
qua nhiều thương hiệu lớn. Thành công của Omachi và Tiến Vua vẫn đến từ
"marketing sợ hãi". Sau chưa đầy 3 năm có mặt trên thị trường, Omachi và Tiến
Vua đã giành được 15% thị trường, đánh bật cả thương hiệu lâu đời Vifon và một
nhà sản xuất mạnh khác là Asia Food.
Nước mắm không thạch tín (ra đời năm 2011)
Chỉ trong chưa đầy 2 tuần qua, thị trường nước mắm liên tục có những thông tin gây chấn động.
Ngày 10/10, tại buổi hội thảo về nước mắm, Giám đốc phát triển sản phẩm
cấp cao của Masan cho biết, "Chúng tôi đã nghiên cứu hàng trăm các tài liệu khoa
học và thực hiện hàng nghìn các thử nghiệm, đánh giá, đo lường, kiểm tra…. Và
tìm thấy được tỷ lệ thuận giữa độ đạm cao và hàm lượng cao các chất có thể ảnh
hưởng xấu đến sức khoẻ người tiêu dùng".
Đại diện Masan không công bố chi tiết nghiên cứu, nhưng đúng 1 tuần sau,
vào ngày 17/10, Vinastas công bố kết quả khảo sát toàn diện về nước mắm và tung
thông tin 67% các mẫu khảo sát có hàm lượng arsen vượt quy định. Thông tin này
ngay lập tức gây sốc cho những người nội trợ, khi giờ đây không biết tin tưởng loại
nước mắm nào để sử dụng.
Và chỉ 3 ngày sau khi báo cáo của Vinastas được công bố, ngày 20/10, hình
ảnh quảng cáo của Masan về nước mắm "không chứa thạch tín" cho 2 thương hiệu
nước mắm của mình, là Chinsu hương cá hồi và Nam Ngư, đã nghiễm nhiên xuất
hiện trên 2 tờ báo lớn.
Cám Biozeem không chất tạo nạc (ra đời năm 2015)
Những năm gần đây là khoảng thời gian thông tin về "thực phẩm bẩn", "thực
phẩm chứa chất cấm" tràn ngập trên mạng xã hội và truyền thông. Trong số đó,
vấn đề thịt lợn chứa chất tạo nạc một lần nữa khiến người tiêu dùng hoảng sợ.
Lần này, Masan với sản phẩm cám Bio-zeem hướng tới các nhà sản xuất cám,
với thông điệp "Không chứa chất tạo nạc".
Một khảo sát sau quảng cáo này đã cho thấy, có khoảng 95% nông dân sau
khi sử dụng thử cám của Masan đã tiếp tục thường xuyên mua sản phẩm, một tỷ lệ
rất cao trong ngành chăn nuôi.
Tung ra thị trường từ quý 2/2015, nhưng các sản phẩm Bio-zeem gần như
ngay lập tức đã đóng vai trò chủ lực trong việc tạo doanh thu khi đã mang về thêm
26,5% doanh thu mảng thức ăn cho heo của công ty Masan Nutri Science.
2.3. Cổ đông chiến lược:
Ngày 28/8/2006 tại Tp.HCM, Cty quản lý quỹ VinaCapital vừa chính thức
công bố việc mua lại 1.275.000 cổ phần phổ thông của Cty cổ phần công nghiệp –
thương mại Masan (Masan). Việc mua bán này được thực hiện thông qua Quỹ đầu
tư Vietnam Opportunity Fund (VOF) do VinaCapital quản ly. Với việc mua lại số
cổ phần này, VinaCapital sẽ trở thành cổ đông chiến lược của Masan với tỷ lệ góp
vốn tương đương 15% cổ phần. Với sự tham gia của VOF, vốn điều lệ của Masan
sẽ tăng từ 72,5 tỷ đồng lên 85 tỷ đồng.
Ngoài việc góp vốn về tài chính, sự hợp tác này mang lại một bước tiến quan
trọng trong chiến lược của Masan nhằm thu hút các nguồn lực về con người, trí tuệ
và nguồn vốn để phát triển mạnh mẽ và hiệu quả hơn trong thời gian sắp tới.
Masan hiện đang rất thành công trong việc sản xuất kinh doanh. Năm 2005,
lợi nhuận sau thuế của công ty đạt 16,5 tỷ đồng, doanh thu đạt 568 tỷ đồng. Năm
2006 này, Masan đặt ra cho mình kế hoạch doanh thu tăng 32% và lợi nhuận tăng
70% so với 2005; cụ thể doanh thu ước đạt 750 tỷ đồng và lợi nhuận sau thuế ước đạt 28 tỷ đồng.
7 tháng đầu năm 2006, lợi nhuận sau thuế của Masan đạt 61% kế hoạch (17 tỷ
đồng) và doanh thu đạt xấp xỉ 65% kế hoạch cả năm 2006. Mục tiêu doanh số sẽ
đạt 1.500 tỷ đồng vào năm 2010.
Được biết, Masan đang hoàn tất các thủ tục cần thiết để phát hành cổ phần ra
công chúng (IPO) và tiến hành niêm yết trên thị trường chứng khoán vào năm 2007.
2.4. Bước tiến: Năm 2008:
T1/2008, Công ty Cổ phần Công nghiệp-Thương mại Masan là công ty mẹ sở
hữu các cổ phần của công ty con trong ngành hàng thực phẩm của tập đoàn lần đầu đạt doanh thu 2000 tỷ.
Năm 2008 là một năm vô cùng thành công trong sản xuất kinh doanh của
Công ty CP Thực Phẩm Masan. Điều đó thể hiện qua các kết quả sản xuất kinh
doanh vô cùng ấn tượng:
o Doanh thu thuần: 1.922.087.942.000 VNĐ, tăng trưởng 291% so với 2007.
o Lợi nhuận sau thuế: 381.657.793.000 VNĐ, tăng trưởng 466% so với năm 2007.
Công ty đang bước vào giai đoạn triển khai của Chiến lược phát triển 5 năm
2009 – 2013 với Sứ mệnh trở thành công ty Thực phẩm – Hàng tiêu dùng Việt
Nam đầu tiên đạt doanh thu 1 tỷ USD
Thành công và các giá trị đạt được của công ty trong năm 2008 đã được ghi
nhận bằng khoản đầu tư 20 triệu USD của Quỹ đầu tư Bank Invest với giá trị công
ty được định giá 20% cao hơn so với đợt phát hành vào cuối năm 2007, trong bối
cảnh chỉ số Dow John mất 50% và VN Index mất 75% so với cuối 2007. Năm 2009:
T8/2009, Công ty đổi tên thành Công ty Cổ phần Tập đoàn Masan và tái cơ
cấu nắm giữ 19,9% cổ phần tại Tecombank và 54,8% cổ phần tại Masan Consumer.
T9/2009, TPG đầu tư 630 tỷ đồng vào Công ty dưới hình thức trải phiếu chuyển đổi.
T10/2009, Bankinvest, thông qua quỹ Private Equity New Markets, đã đầu tư
vào công ty và tham gia vào Hội đồng quản trị. Công ty đã tăng quyền sở hữu
trong Masan Consumer lên 76,6%
T11/2009, chính thức niêm yết trên sàn chứng khoán Hồ Chí Minh và bắt đầu
giao dịch với mã chứng khoán “MSN”, công ty trở thành công ty lớn thứ 6 tại Việt
Nam xét theo mức vốn hóa thị trường.
3. Giai đoạn phát triển nhanh 3.1.
Mở rộng quy mô 3.1.1. Năm 2011:
Ở giai đoạn này Masan tập trung phát triển và mở rộng thị phần với những
thương vụ M&A, một số thương vụ lớn của Masan ở giai đoạn này như:
Masan Consumer - Công ty cổ phần VinaCafe Biên Hòa: Vào tháng
10/2011, Masan Consumer (MCH) đã thâm nhập vào thị trường đồ uống và nước
giải khát thông qua thương vụ mua lại 50,11% cổ phần của Công ty Cổ phần
VinaCafe Biên Hòa (VCF)- lúc này là nhà sản xuất cà phê hòa tan lớn nhất tại Việt
Nam. Đến nay MCH đã sở hữu 98,5% cổ phần tại VCF.
Masan Consumer mua lại VCF nhằm duy trì và phát triển một thương hiệu cà
phê có truyền thống lâu đời tại Việt Nam có hơn 50 năm lịch sử, bên cạnh đó
Masan Consumer còn đầu tư vào công nghệ để VCF mang đến những sản phẩm từ
cà phê độc đáo. Sau thương vụ M&A đình đám này, doanh thu thuần của VCF đã
tăng lên từ 1.586 tỷ đồng vào năm 2011, tăng lên 3.249 tỷ đồng vào năm 2017.
Năm 2019 đạt doanh thu thuần 3.100 tỷ đồng và lợi nhuận sau thuế 680 tỷ. 3.1.2. Năm 2012:
Masan Consumer đã hoàn thành giai đoạn đầu trong dự án nâng cấp và mở
rộng nhà máy ở Bình Dương với tổng công suất 25 triệu lít mỗi tháng. Hơn nữa,
nhà máy này giờ đây đáp ứng tất cả các tiêu chuẩn GMP và HACCP. 3.1.3. Năm 2013:
Công ty cũng đã hoàn thành dự án mở rộng nhà máy sản xuất mì ăn liền, nhờ
đó sẽ tăng công suất sản xuất thêm 60 triệu gói mì mỗi tháng.
Đồng thời, nhà máy mới vô cùng hiện đại của Vinacafe ở Long Thành đã bắt
đầu hoạt động trong quý 2 năm 2013, có thể nâng công suất sản xuất cà phê hòa
tan của Vinacafe lên gấp 2,5 lần.
Quá trình phát triển của Công ty qua nhiều năm đã tạo ra các sản phẩm cao
cấp ngày càng phong phú và đa dạng, đáp ứng được ngày càng tốt hơn về nhu cầu
và thị hiếu của nhiều khách hàng khó tính. Đó chính là nền tảng tạo hiệu quả và
định hướng phát triển cho tương lai của Công ty.
Masan Consumer- Công ty cổ phần Nước khoáng Vĩnh Hảo: Vào đầu năm
2013, MCH mua định giá và mua lại 63,5% cổ phần Công ty Cổ phần nước khoáng
Vĩnh Hảo Mức giá bất ngờ được Masan đưa ra là 85.000đồng/cổ phiếu.
Ở thời điểm đó, Masan định giá Vĩnh Hảo ở mức gần 700 tỉ đồng, gấp 50 lần
lợi nhuận sau thuế (năm 2012). Vào năm 2017, Vĩnh Hảo đạt gần 800 tỷ đồng
doanh thu thuần và hơn 117 tỉ lợi nhuận, tăng 9 lần so với năm 2012. Vĩnh Hảo đã
từng là doanh nghiệp gặp tình trạng doanh thu cao- lợi nhuận thấp, đã đổi thành tốc
độ tăng của lợi nhuận vượt xa tốc độ doanh thu. 3.1.4. Năm 2014:
Masan Consumer – Cholimex Foods: Masan tiếp tục với những thương vụ
M&A khác trong những năm tiếp theo như mua lại 32,83% cổ phần của Cholimex
Foods vào năm 2014, Masan lại mua 100% cổ phần của CTCP Thực phẩm dinh
dưỡng Sài Gòn (Saigon Nutri Food) và mở rộng ngành nước khoáng khi mua lại
hơn 65% cổ phần Công ty Nước Khoáng và Thương mại dịch vụ Quảng Ninh vào
năm 2015 công ty nổi tiếng với thương hiệu nước khoáng thiên nhiên Quang Hanh
và Faith. Thông qua việc đầu tư vào Vĩnh Hảo và Quang Hanh, Masan tin rằng
công ty sẽ giúp tiếp thêm sức mạnh cho hai thương hiệu nước khoáng Việt Nam để
có thể cạnh tranh sòng phẳng hơn với các nhãn hiệu nước ngoài, đồng thời giúp
Masan chiếm lĩnh thị phần và trở thành công ty nước khoáng nội địa có quy mô lớn nhất tại Việt Nam.
3.2. Tăng trưởng mạnh
3.2.1. Mở rộng mạng lưới phân phối:
Ở giai đoạn này MCH cũng trở trở thành Top 3 công ty đầu tư xây dựng
thương hiệu nhiều nhất (và là công ty quảng cáo trên TVC nhiều thứ 2 tại Việt
Nam) và việc tung các sản phẩm mới thành công trong nửa cuối năm 2017 đã giúp
doanh thu thuần tăng lên 7.526 tỷ đồng trong nửa đầu năm 2018 so với mức 5.496
tỷ đồng cùng kỳ năm 2017, so với mức 6.354 tỷ đồng trong nửa đầu năm 2016.
Tăng trưởng này đến từ tăng trưởng của ngành gia vị, thực phẩm tiện lợi và người
tiêu dùng cũng đang chi tiêu nhiều hơn cho các sản phẩm cao cấp của MCH. 3.2.1.1.
Lĩnh vực đồ uống:
Năm 2017, Về lĩnh vực đồ uống, dẫn đầu bởi nước tăng lực Wake-up 247,
tăng trưởng bán hàng đến người tiêu dùng đạt 32,1% nhờ vào mạng lưới phân
phối được mở rộng và sức mạnh thương hiệu được cải thiện. Mạng lưới phân phối
này không chỉ tạo cho Masan lợi thế hơn hẳn các doanh nghiệp khác ở khu vực
nông thôn mà còn giúp Masan tiếp cận thị trường nhanh hơn khi tung ra sản phẩm
mới và khuyến mãi, đặc biệt là phân phối ở vùng nông thôn, đồng thời giải quyết
được các vấn đề phân phối đặc thù của mảng đồ uống. Cũng nhờ tập trung vào
kênh phân phối, năm 2017, doanh thu ngành đồ uống của Masan đã tăng 24,5% so
với năm 2016, chủ yếu nhờ doanh thu từ nước tăng lực tăng 54,9% với độ phủ của
Wake-Up 247 từ 50.000 điểm lên 75.000 điểm bán hàng.
Với xu hướng công nghệ, Masan cũng nhanh chóng tìm lợi thế cạnh tranh
thông qua việc triển khai hệ thống DMS (Distribution management system – hệ
thống quản lý kênh phân phối) cho các nhà phân phối, nhờ đó Công ty truy cập
được dữ liệu thị trường theo thời gian thực, bao gồm doanh số và điểm bán hàng
trên mạng lưới phân phối.
Doanh thu thuần tăng trong nửa đầu năm 2018 nhờ vào doanh thu bán hàng từ
nhà phân phối đến nhà bán lẻ tăng do các khoản đầu tư vào thương hiệu nhằm kích
cầu tiêu dùng. Chi phí bán hàng giảm 40% trong nửa đầu năm 2018 so với cùng kỳ
năm 2017, trong khi chi phí marketing tăng 60%. Các sản phẩm mới sẽ tiếp tục là
động lực tăng trưởng, 6 sản phẩm mới đã được tung trong Quý 2/2018 với chi phí
đầu tư thương hiệu chiếm gần 7% doanh thu thuần.
Nửa đầu năm 2018, doanh thu thuần cho đồ uống của Masan ở giai đoạn
này đạt 1.233 tỷ đồng trong, tăng 24,3% so với nửa đầu năm 2017, chủ yếu là do
tăng trưởng khoảng 50% của nước tăng lực đạt 825 tỷ đồng trong nửa đầu năm
2018 từ 560 tỷ đồng trong nửa đầu năm 2017. Mức tăng trưởng này đến từ việc mở
rộng hệ thống phân phối ra toàn quốc của nhãn hiệu Wake-up 247, từ 75.000 điểm
bán vào cuối năm 2017 lên 90.000 điểm bán.
Nhãn hiệu nước tăng lực “Compact” mới được tung vào tháng 4/2018 đã giúp
MCH gia tăng thị phần và gia nhập phân khúc nước tăng lực truyền thống. Sản
phẩm nước khoáng cao cấp “Vivant” cũng được tung ra vào tháng 10/2018 sẽ là
động lực quan trọng cho ngành hàng đồ uống trong tương lai gần.
Doanh thu ngành đồ uống được kỳ vọng sẽ đạt khoảng 3.000 tỷ đồng cho cả
năm 2018.Tổng kết, lợi nhuận thuần sau thuế phân bổ cho Cổ đông Công ty là
1.515 tỷ đồng trong nửa đầu năm 2018, tăng khoảng 2,5 lần do doanh thu tăng và
biên lợi nhuận gộp tăng.
Ngành hàng cà phê của Masan Consumer (không bao gồm nước tăng lực
Wake-Up 247, được xếp trong lĩnh vực đồ uống) cũng ghi nhận sự tăng trưởng
mạnh mẽ khi ghi nhận doanh thu thuần 1.066 tỷ đồng trong 9 tháng đầu năm 2018,
tăng 16,7% so với mức 913 tỷ đồng trong 9 tháng đầu năm 2017, chủ yếu nhờ vào
tăng trưởng sản lượng. 3.2.1.2.
Lĩnh vực gia vị:
Doanh thu thuần của ngành gia vị trong nửa đầu năm 2018 tăng 41,9% lên
3.038 tỷ đồng từ 2.141 tỷ đồng trong cùng kỳ năm 2017.Tăng trưởng doanh thu
đến từ sự phục hồi những nhãn hiệu cốt lõi như Nam Ngư và Chinsu, trong đó sản
lượng đóng góp đến 70% vào sự tăng trưởng, và 30% đến từ việc tăng giá bán.
Tăng trưởng doanh thu các nhãn hiệu chủ lực đóng góp 90% vào tăng trưởng,
trong khi các sản phẩm mới (như Nam Ngư Nhãn Vàng, Nam Ngư Phú Quốc,
Chinsu Mặn Mà, và Tam Thái Tử Thượng Hạng) đóng góp 10% còn lại. 3.2.2.
Chiến lược “cao cấp hóa”:
Masan Consumer đã thực hiện chiến lược “cao cấp hóa” danh mục sản phẩm
cốt lõi và đem lại hiệu quả rất tích cực, khi mức đóng góp vào doanh thu từ các sản
phẩm cao cấp (như nhãn hiệu Chinsu, Nam Ngư Nhãn Vàng, Nam Ngư Phú Quốc,
Tam Thái Tử Thượng Hạng) tăng lên 25% trong Quý 2/2018 so với 20% trong Quý 2/2017.
Nhờ chiến lược “cao cấp hóa” và mở rộng ngành hàng đồ uống giúp cho
Masan Consumer tăng trưởng gấp 2-3 lần mức tăng trưởng trung bình của ngành
Nhóm hàng tiêu dùng nhanh trong các năm tiếp theo. Doanh thu thuần từ ngành
thực phẩm tiện lợi tăng 37,0% lên 1.996 tỷ đồng trong nửa đầu năm 2018, so với
mức 1.457 tỷ đồng trong nửa đầu năm 2017. Tăng trưởng sản lượng là động lực
chính thúc đẩy phân khúc này, đóng góp 85% vào tăng trưởng trong nửa đầu năm
2018. Doanh thu thuần từ các nhãn hiệu cốt lõi đóng góp 90% tổng mức tăng
trưởng, trong khi các sản phẩm mới ở giai đoạn này (như mì ly Omachi, Tiến Vua) đóng góp 10% còn lại.
Tới năm 2017, Masan bắt đầu tập trung vào chiến lược sản phẩm cao cấp bằng
việc tung ra sản phẩm "Mì ly Omachi" - sản phẩm mì ăn liền với xúc xích đầu tiên
tại Việt Nam, tạo được tiếng vang lớn và giúp doanh thu của ngành hàng này tăng 29,3% so với cùng kỳ.
Cho đến nay, các sản phẩm cao cấp vẫn là động lực chính thúc đẩy tăng
trưởng doanh thu thực phẩm tiện lợi với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm giai
đoạn 2017-2020 là 30,3%. Năm 2020, ban lãnh đạo công ty này công bố thương
hiệu Omachi thống trị phân khúc cao cấp với 45% thị phần, với doanh thu tăng
32,0% so với cùng kỳ, trở thành thương hiệu bán chạy nhất tại các siêu thị.
Báo cáo quý 3/2021 mới đây cho biết phân khúc cao cấp đóng góp 51,8%,
trong khi các giải pháp bữa ăn hoàn chỉnh tại nhà đóng góp 10,5% doanh thu của
ngành hàng thực phẩm tiện lợi trong 9 tháng đầu năm 2021. Masan Consumer tiếp
tục là doanh nghiệp dẫn dắt xu hướng tập trung vào các sản phẩm mới, đột phá ở
các phân khúc giá khác nhau để mở rộng danh mục sản phẩm và góp phần thúc đẩy
xu hướng ăn uống tại nhà. Đây vốn là xu hướng đã được đẩy nhanh do thói quen
tiêu dùng thay đổi trong đại dịch. 3.2.3.
Những nguyên nhân dẫn đến sự phát triển mạnh của Masan ở giai đoạn này: 3.2.3.1.
Chiến lược quảng cáo:
Sự trỗi dậy ở giai đoạn này của Masan Consumer đặc biệt phải kể đến chiến
lược mạnh tay quảng cáo đem lại nhận diện thương hiệu. Mỗi năm, Masan
Consumer chi khoảng 2.000 tỷ đồng cho quảng cáo, tương đương với 10,5% -
14,8% doanh thu. Nhờ chi tiêu mạnh tay cho quảng cáo, con gà đẻ trứng vàng của
tập đoàn Masan duy trì vị trí trong Top 3 chủ sở hữu thương hiệu tiêu dùng được
lựa chọn nhiều nhất tại Việt Nam. Năm 2020, Công ty sở hữu 4 thương hiệu nằm
trong Top 10 thương hiệu thực phẩm được ưa chuộng là Chinsu, Nam Ngư, Tam
Thái tử, Kokomi, được người tiêu dùng Việt Nam biết đến rộng rãi.
Theo bảng xếp hạng Dấu chân thương hiệu 2021 của Kantar, Masan
Consumer là chủ sở hữu thương hiệu lớn thứ hai của Việt Nam sau Unilever, với
tổng số 361,6 triệu điểm tiếp cận người tiêu dùng (tính cả thành thị và nông thôn
Việt Nam). Đáng chú ý, Chinsu đã đạt số lượng người mua sắm mới cao nhất ở thị
trường nông thôn, thêm hơn 1,1 triệu hộ gia đình mới vào năm 2020. 3.2.3.2.
Chiến lược định giá cao cấp:
Nhằm củng cố vị trí dẫn đầu ngành, Masan Consumer đã củng cố chiến lược định
giá cao cấp. Theo Fitch Solutions, thu nhập khả dụng trên mỗi hộ gia đình của Việt
Nam sẽ đạt 6.848 USD vào năm 2024, với tốc độ tăng trưởng kép là 8,0% trong
giai đoạn 2020-2024. Tầng lớp trung lưu đang gia tăng nhanh chóng và thu nhập
khả dụng tăng sẽ làm tăng nhu cầu đối với sản phẩm cao cấp. Điều này càng hỗ trợ
cho chiến lược định giá cao cấp của Masan Consumer. 3.2.3.3.
Phản ứng nhanh nhạy:
Mặc dù định vị sản phẩm cao cấp nhưng Masan Consumer cũng có phản ứng
nhanh với bất kỳ sự thay đổi nào trong hành vi của người tiêu dùng. Trong năm
2020, Masan Consumer đã ra mắt giải pháp bữa ăn hoàn chỉnh bao gồm set 7 món
cho bữa sáng với thương hiệu Chinsu. Sản phẩm mới được quảng cáo với slogan
“Ăn sáng ở nhà vẫn vui” đã đánh trúng tâm lý khách hàng muốn thưởng thức
những món ăn phong phú nhưng không thể đi ra ngoài do lệnh giãn cách xã hội, do
đó nhu cầu dự trữ lương thực cũng tăng lên. Ngoài ra, Masan Consumer đã cho ra
mắt các sản phẩm với khối lượng mỗi gói tăng thêm 20%, giúp người tiêu dùng dễ
dàng hơn trong việc bảo quản thực phẩm đồng thời tạo sự chú ý của người tiêu
dùng trong bối cảnh thu hẹp thu nhập.
3.3. Quản trị và điều hành
3.3.1.Chiến lược kiềng 3 chân:
Chiến lược kinh doanh của Masan thể hiện trên 3 chân kiềng là: dòng tiền bền
vững - nền tảng vận hành hàng đầu và quy mô. Masan theo đuổi chiến lược phát
triển một doanh nghiệp có thể tạo ra dòng tiền, không mua bán hoặc đầu cơ ngắn hạn.
Về dòng tiền, Đầu năm 2014 Quỹ đầu tư KKR & Co đến từ Mỹ vừa thông qua
quyết định đầu tư 200 triệu USD vào Công ty Cổ phần hàng tiêu dùng Masan (nay
là Masan Consumer Holdings) và là khoản đầu tư lớn nhất từ một quỹ đầu tư tư
nhân vào Việt Nam tại thời điểm đó. Đầu năm 2016 Masan Group tiếp tục nhận
650 triệu USD đầu tư từ Singha để đổi lấy quyền sở hữu 33,3% cổ phần Masan
Brewery và 14,3% cổ phần Masan Consumer Holdings.
Về quản trị, Masan xây dựng nền tảng vận hành tốt nhất với đội ngũ quản lý và hệ
thống kiểm soát chuyên nghiệp.
Về quy mô, Masan đi theo mô hình lợi nhuận là người dẫn đầu trong các ngành lớn.
Với 3 chân kiềng này, Masan vẫn ăn nên làm ra một cách an toàn mặc dù chịu sức
ép của việc đa dạng hóa đầu tư vào nhiều ngành khác nhau.
3.3.2. Chuyên môn chiến lược và điều hành:
Đối với chuyên môn chiến lược và điều hành ở giai đoạn này, Masan đã tuyển mộ
các nhân sự từ những công ty đa quốc gia có lịch sử thành công ở thị trường mới
nổi như Việt Nam. Chính kinh nghiệm quản lý của họ sẽ giúp Masan phát triển
nhanh chóng và gia nhập thị trường và ở vị trí dẫn đầu.
Masan với mục tiêu sau cùng là tạo và cân đối nguồn lực phục vụ chiến lược kinh
doanh dài hạn của Tập đoàn. Các thương vụ huy động vốn cũng được phía Masan
chèn vào các điều khoản chặt chẽ đồng thời xem xét các lựa chọn nhằm tối ưu hóa chi phí vốn. 3.3.2.1. Ông Danny Le:
Một trong những thành viên quan trọng nhất trong đội ngũ Masan là ông Danny Le,
người được giao trọng trách Tổng giám đốc Tập đoàn từ tháng 6 năm 2020. Ông
Danny sẽ là người lèo lái chính trong chiến lược phát triển giai đoạn mới của Masan,
mục tiêu trở thành tập đoàn tiêu dùng – bán lẻ định hướng tích hợp cung cấp dịch vụ
từ tài chính đến giải trí… doanh thu 10 tỷ USD trong tương lai. Ông Danny Le gia
nhập Masan năm 2010 từ Morgan Stanley. Ông có 10 năm đảm nhiệm vị trí Giám đốc
Chiến lược và Phát triển của Masan, được giới thiệu là người có vai trò quan trọng
trong việc xây dựng chiến lược tăng trưởng của Tập đoàn, cũng như trực tiếp tổ chức
các giao dịch M&A tạo dựng nền tảng chiến lược. 3.3.2.2.
Ông Michael Hung Nguyen:
Một nhân vật khác là ông Michael Hung Nguyen, hiện là Phó Tổng giám đốc
kiêm Giám đốc Tài chính. Ông Michael phụ trách mảng tài chính và chiến lược phân
bổ nguồn vốn của Masan. Ông đã xây dựng nền tảng thực hiện giao dịch và hoạt động
kinh doanh của Tập đoàn để hỗ trợ các công ty con và sự phát triển của Masan trong
các lĩnh vực mới. Michael Hung Nguyen tham gia ngay từ đầu quá trình chuyển đổi
Masan từ một công ty thực phẩm thành Tập đoàn hàng đầu thông qua huy động hơn 2
tỷ USD vốn và lãnh đạo một số thương vụ mua bán doanh nghiệp quan trọng.Trước
khi về Masan, ông Michael làm việc tại J.P. Morgan
4. Giai đoạn trưởng thành:
Những thương vụ M&A chính là chìa khóa phát triển của Masan ở giai đoạn
này. Tổng giám đốc Tập đoàn Masan, ông Danny Le cho biết: "Khi mua cổ phần
tại các công ty khác, dù ở mức chiến lược hay cổ phần chi phối, Masan đều xác
định không đi mua doanh thu hay lợi nhuận, mà mua "nền tảng" phục vụ chiến
lược chung của Masan. Nền tảng ở đây có thể là công nghệ tốt, giúp tạo ra sản
phẩm tốt nhất với giá hợp lý phục vụ người tiêu dùng. Nền tảng cũng có thể là
mạng lưới phân phối sẽ giúp Masan mở rộng hơn nữa hệ thống phân phối vốn đã
rất tốt của mình, hoặc giúp Masan xây dựng và gìn giữ thương hiệu mạnh của Việt Nam".
Masan Consumer - Vincommerce & VinEco:
Masan đã thực hiện thương vụ M&A thế kỷ với việc sáp nhập hệ thống bán lẻ
của nhà Vingroup để củng cố và mở rộng hệ thống phân phối, phục vụ mọi ngành
hàng sản xuất F&B - Thực phẩm, Tiêu dùng trong đó có cả lợi ích cho ngành chăm
sóc cá nhân và phát triển gia đình.
Vào ngày 3/12/2019, tập đoàn Vingroup công bố thỏa thuận sáp nhập Công ty
Vincommerce bao gồm chuyển giao việc điều hành Vinmart, Vinmart+ và VinEco
cho Masan Group. Masan được tiếp nhận mảnh ghép quan trọng để xây dựng hệ
thống hàng tiêu dùng - bán lẻ. Masan với nền tảng là hàng tiêu dùng nhanh sẽ khai
thác và tận dụng tốt hơn mảnh ghép bán lẻ mà Vingroup đã dày công xây dựng.
Khác với Vingroup, các hoạt động chính của Masan đều xoay quanh việc bán lẻ.
Trong báo cáo thường niên 2018, ban lãnh đạo Masan nhấn mạnh, chiến lược cơ
bản của Masan là kết nối lĩnh vực kinh doanh với nhu cầu hằng ngày của người
tiêu dùng. Định hướng của chiến lược này là triển khai cửa hàng một điểm đến (a
one-stop shop) - nơi giải quyết tất cả vấn đề của khách hàng; từ tài chính, thực
phẩm, đồ uống đến chăm sóc sức khỏe. Với quy mô của Vinmart và Vinmart+, sự
sáp nhập này giúp chiến lược của Masan được đẩy nhanh hơn. Sở hữu một hệ
thống lớn như Vinmart và Vinmart+ sẽ giúp Masan chủ động được kênh phân
phối, giảm chi phí trung gian tới tay người tiêu dùng. Chuyển Vincommerce và
VinEco cho Tập đoàn Masan cũng là lý do để Vingroup có thể tập trung nguồn lực
cho những mảng kinh doanh chiến lược khác.
Sau khi mua lại hệ thống siêu thị Vinmart từ VinGroup, Masan đã rất mạnh
tay trong việc tái cơ cấu. Thương vụ này cho thấy rõ chiến lược phát triển chính
mà Masan hướng tới đó là phát triển ngành hàng tiêu dùng. Sau khi tiếp quản nền
tảng bán lẻ lớn nhất về số lượng điểm bán (hơn 3000 siêu thị và cửa hàng
VinMart/VinMart+), chiếm gần 30% thị phần kênh bán lẻ hiện đại, thay vì tiếp tục
mở rộng quy mô, Masan tập trung vào cải thiện hiệu quả hoạt động của chuỗi bán lẻ này.
Nửa đầu năm 2020, trong bối cảnh Covid-19 gây khó khăn cho toàn xã hội,
VinCommerce vẫn đạt đà tăng trưởng khả quan với những chỉ số tài chính liên tục
được cải thiện. 6 tháng đầu năm, VinCommerce đạt doanh thu hơn 15.800 tỉ đồng.
Cụ thể, quý I/2020, doanh thu của VinCommerce đạt 8.709 tỉ đồng, tăng hơn 40%
so với cùng kì năm 2019. Quý II, VinCommerce ghi nhận doanh thu 7.104 tỉ đồng,
tương đương so với cùng kì năm trước trong bối cảnh cách li xã hội do dịch bệnh
COVID-19. Đáng chú ý, tại Đại hội đồng Cổ đông thường niên 2020, Masan
Group công bố thông qua việc thành lập Công ty TNHH The Sherpa và Công ty cổ
phần CrownX nhằm hoàn tất thương vụ xác nhập giữa Masan Consumer Holdings
với VinCommerce và VinEco, Công ty Cổ phần The CrownX là công ty hợp nhất
Masan Consumer Holdings và VinCommerce. The CrownX chính là “tập đoàn tiêu
dùng – bán lẻ có giá trị vượt trội, có khả năng dẫn dắt sự phát triển của ngành hàng
tiêu dùng – bán lẻ Việt Nam hướng tới quy mô khu vực” như công bố của Masan
khi sáp nhập VinCommerce. Việc thành lập The CrownX sẽ giúp tối ưu cả 2 mảng
sản xuất và bán lẻ của Masan Group.
Mục tiêu, đến năm 2025, hệ sinh thái của The CrownX sẽ phục vụ hơn 30
triệu người tiêu dùng Việt Nam thông qua hệ thống hơn 30.000 điểm bán. Sáp
nhập với Vincommerce, Masan nhận về những lợi thế to lớn. Thương hiệu Vinmart
và Vinmart+ đã được Vingroup xây dựng rất vững chắc trong lòng người tiêu dùng
Việt. Thị phần của Vincommerce đang dẫn đầu thị trường bán lẻ hiện đại, với hơn
2600 siêu thị và cửa hàng tiện lợi, 14 nông trại và 25.000 nhân viên. Có thể nói,
Masan “một bước nhận ngôi vương” trong lĩnh vực bán lẻ.
4.1. Chiến lược đổi mới “Point of Life
Thị trường bắt đầu chú ý khi Masan mua lại loạt doanh nghiệp trong lĩnh vực
đồ uống, hàng tiêu dùng. Động thái này cùng cả việc Masan mua lại chuỗi
Vinmart, vẫn chỉ là tín hiệu cho thấy họ muốn phát triển ngành hàng tiêu dùng
nhanh. Tuy nhiên, tham vọng của Masan dường như không chỉ giới hạn trong việc
phát triển những ngành hàng chủ lực. Một hệ sinh thái xoay quanh The CrownX
dần được hình thành, đang cho thấy một chiến lược lớn hơn.
Điểm đặc biệt của nền tảng hợp nhất mảng bán lẻ tiêu dùng của Masan không
chỉ dừng lại ở việc tích hợp tiện ích tại các điểm bán hiện hữu (offline) mà còn tích
hợp với điểm bán trực tuyến (online). Ban lãnh đạo của Tập đoàn Masan nhấn
mạnh, chiến lược của The CrownX sẽ là offline-to-online chứ không phải ngược
lại. Nghĩa là trước khi nghĩ tới môi trường online, The CrownX sẽ trở thành nhà
phân phối nhu yếu phẩm offline số 1 Việt Nam. Khác với những nhà bán lẻ khác,
Masan đặt trọng tâm vào lĩnh vực nhu yếu phẩm, xem đây là nền tảng cốt lõi để gia
tăng khả năng tiếp cận khách hàng. Từ nhu yếu phẩm, "ông lớn" trong ngành bán
lẻ - tiêu dùng có thể mở rộng ra phục vụ các nhu cầu thiết yếu khác như tài chính,
giáo dục, xã hội, giải trí và chăm sóc sức khỏe… Đây là những nhu cầu thiết yếu
chiếm đến 50% chi tiêu tiêu dùng.
Những giao dịch M&A hàng trăm triệu USD gần đây củng cố nền tảng vững
chắc để Masan thành công trên hành trình xây dựng nền tảng “Point of Life”.
Masan đang từng bước hiện thực hóa chiến lược “Point of Life”, mang đến hệ sinh
thái trải nghiệm phục vụ nhu cầu về tài chính, giáo dục, xã hội, giải trí, chăm sóc
sức khỏe của người tiêu là những bức tranh tương lai đầy tiềm năng của chiến lược
“Point of Life”. Với những nước đi đầu tiên là những thương vụ M&A đình đám:
Masan mua 52% cổ phần Bột giặt NET: Vào tháng 2/2020, Masan HPC đã
mua thành công 52% cổ phần của Công ty cổ phần bột giặt Net (NETCO), chính
thức lấn sân sang mảng chăm sóc cá nhân và gia đình- thị trường có kết quả kinh
doanh với mức tăng trưởng vượt bậc: 9 tháng đầu năm 2020 tổng doanh thu đạt
1.109 tỉ và lợi nhuận sau thuế đạt 104 tỷ đồng.
Trong thương vụ mới này, ưu tiên hàng đầu là tích hợp NET với hệ thống
phân phối của Masan gồm 300.000 điểm bán lẻ truyền thống và nền tảng thương
mại hiện đại gồm 3.000 siêu thị và siêu thị mini trên cả nước. Theo Masan, đây là
một trong những lĩnh vực lớn nhất và hấp dẫn nhất tại Việt Nam với giá trị thị
trường khoảng 3,1 tỷ USD và nhiều cơ hội phát triển nhanh chóng để xây dựng các
thương hiệu nội địa vững mạnh. NET là điểm khởi đầu chiến lược để Masan xây
dựng nền tảng đa dạng hóa các sản phẩm chăm sóc cá nhân và gia đình.
Masan chi 15 triệu USD cho 20% chuỗi trà - cà phê Phúc Long, hoàn thiện
mảnh ghép của chiến lược Point of Life:
Vào ngày 24/05/2021 vừa qua, Masan đã xác nhận công ty thành viên của
mình là The Sherpa đã ký kết thỏa thuận mua lại 20% Công ty cổ phần Phúc Long
Heritage (doanh nghiệp sở hữu Phúc Long- là một trong những thương hiệu chuỗi
bán lẻ trà và cà phê hàng đầu Việt Nam) với giá 15 triệu USD.
Phúc Long là mảnh ghép cần có trong nền tảng Point of Life của Masan. Có
thể nói, Masan là thương hiệu đình đám trên thị trường M&A khi liên tục mở rộng
hệ sinh thái qua các thương vụ mua bán – sáp nhập. Chẳng hạn, Vinacafé Biên
Hoà, Nước khoáng Vĩnh Hảo, Bia Sư Tử Trắng, Hệ thống bán lẻ VinCommerce,
hay Hãng sản xuất bột giặt NET… Với bước đi tương tự, Masan bắt tay cùng Phúc
Long để dần hoàn thiện các mảnh ghép quan trọng trong chiến lược phát triển hệ
sinh thái tiêu dùng Point of Life. 4.2.
Chiến lược phát triển:
Bản thân Masan cũng đã chuẩn bị rất kỹ lưỡng các phương án kinh doanh cho
mảng bán lẻ và dịch vụ kể từ khi mua lại VinCommerce từ Vingroup hồi cuối năm
2020. Các phương án và kế hoạch hành động cụ thể để cải thiện hiệu quả chuỗi
VinMart và VinMart+ đã được thực thi ngay trong nửa đầu năm 2021.
Bên cạnh đó, VinCommerce cũng triển khai thí điểm hàng chục cửa hàng siêu
thị mini theo các mô hình khác nhau nhằm tìm ra công thức cửa hàng phù hợp
trước khi tăng tốc mở rộng cửa hàng trở lại. Hơn một nửa trong số các cửa hàng
thử nghiệm này ở Hà Nội và phần còn lại ở TPHCM. Masan cho biết, các cửa hàng
thử nghiệm này đang mang lại kết quả tốt hơn các cửa hàng hiện hữu của
VinCommerce, bao gồm tổng doanh thu/cửa hàng cao hơn khoảng 10% và doanh
thu sản phẩm tươi sống/cửa hàng cao hơn khoảng 15%.
Masan đã bắt đầu triển khai rộng rãi mô hình siêu thị mini mới tại Hà Nội và
dự kiến sẽ bắt đầu tại TPHCM vào cuối năm 2021. Không dừng ở đó, với chiến
lược “Point of life” của mình, Masan còn muốn tích hợp đa dạng dịch vụ vào các
cửa hàng VinMart+, như kiosk Phúc Long, dịch vụ tài chính Techcombank...