Đề bài: Phân tích khái niệm Tư tưởng Hồ Chí Minh nêu trong Văn kiện Đại hội
đại biểu toàn quốc Đảng Cộng sản Việt Nam lần thứ XI.
Trong Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc Đảng Cộng sản Việt Nam lần thứ XI nêu
khái niệm “Tư tưởng Hồ Chí Minh” như sau:
“Tư tưởng Hồ Chí Minh là một hệ thống quan điểm toàn diện và sâu sắc về những vấn
đề cơ bản của cách mạng Việt Nam, kết quả của sự vận dụng và phát triển sáng tạo chủ
nghĩa Mác - Lênin vào điều kiện cụ thể của nước ta, kế thừa và phát triển các giá trị
truyền thống tốt đẹp của dân tộc, tiếp thu tinh hoa văn hoá nhân loại; là tài sản tinh
thần vô cùng to lớn và quý giá của Đảng và dân tộc ta, mãi mãi soi đường cho sự
nghiệp cách mạng của nhân dân ta giành thắng lợi”.
Khái niệm trên đã nêu rõ cấu trúc, nguồn gốc, nội dung và giá trị của tư tưởng Hồ Chí
Minh đối với Đảng và dân tộc ta.
1. Về cấu trúc: Trong khái niệm nêu lên Tư tưởng Hồ Chí Minh “là một hệ thống các
quan điểm toàn diện và sâu sắc về những vấn đề cơ bản của cách mạng Việt Nam”.
Đảng nêu khái niệm Tư tưởng Hồ Chí Minh là một “hệ thống” có nghĩa là bao gồm
nhiều bộ phận, nhiều quan điểm, lý thuyết có mối liên hệ biện chứng chặt chẽ với
nhau. Hệ thống quan điểm đó vừa đề cập “toàn diện” đến nhiều lĩnh vực, nhiều mặt
của cách mạng Việt Nam; vừa bàn luận một cách “sâu sắc” ở mỗi lĩnh vực, mỗi vấn đề của cách mạng.
Tư tưởng Hồ Chí Minh tập trung bàn đến các vấn đề cơ bản của cách mạng Việt Nam,
bao gồm: xác định con đường của cách mạng Việt Nam; mục tiêu, nhiệm vụ cách
mạng; lực lượng tiến hành; phương pháp tiến hành và giai cấp lãnh đạo cách mạng.
Tuy nhiên chúng ta cần hiểu, tư tưởng Hồ Chí Minh là hệ thống quan điểm toàn diện
và sâu sắc nhưng là về “những vấn đề cơ bản của cách mạng Việt Nam” chứ không
phải về tất cả các vấn đề của xã hội Việt Nam để tránh có nhận thức sai lầm và xuyên
tạc về tư tưởng Hồ Chí Minh. Ví dụ như coi đây chỉ là một vài phát biểu ngắn gọn của
Người chứ không phải là một hệ thống tư tưởng; hoặc điều gì cũng quy về tư tưởng
Hồ Chí Minh, có hành vi lạm dụng thuật ngữ “tư tưởng Hồ Chí Minh”. Đồng thời
cũng cần cảnh giác và phản bác lại những ý kiến cho rằng hệ thống quan điểm toàn
diện và sâu sắc của tư tưởng Hồ Chí Minh chỉ trong cách mạng dân tộc dân chủ nhân
dân, không có trong cách mạng xã hội chủ nghĩa. Hiện nay chúng ta khẳng định quyết
tâm của Đảng và nhân dân ta là xây dựng đất nước theo con đường xã hội chủ nghĩa
trên nền tảng chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh. Nếu phủ nhận tư tưởng
Hồ Chí Minh về chủ nghĩa xã hội thì đồng nghĩa với việc phủ nhận công cuộc đổi mới.
2. Về nguồn gốc: Trong khái niệm nêu lên Tư tưởng Hồ Chí Minh “là kết quả sự vận
dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin vào điều kiện cụ thể của nước ta,
kế thừa và phát triển các giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc, tiếp thu tinh hoa văn
hoá nhân loại”. Đảng ta đã chỉ rõ ba nguồn gốc lý luận hình thành nên tư tưởng Hồ Chí Minh, bao gồm: - Chủ nghĩa Mác – Lênin
- Các giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc
- Tinh hoa văn hóa của nhân loại
Điều đó cho thấy tư tưởng Hồ Chí Minh không phải chỉ được hình thành từ những suy
nghĩ chủ quan của Hồ Chí Minh mà dựa trên những cơ sở khoa học, những tiền đề tốt
đẹp trước đó cả trong và ngoài nước. Và điểm đặc biệt là Người đã kế thừa, tiếp thu
một cách có chọn lọc, phát triển và vận dụng một cách sáng tạo “vào điều kiện cụ thể
của nước ta” chứ không áp dụng một cách rập khuôn, máy móc.
Đặc biệt chủ nghĩa Mác - Lê-nin có vai trò quyết định nhất đối với sự hình thành và
phát triển tư tưởng Hồ Chí Minh, vì nó cung cấp cho Hồ Chí Minh một thế giới quan
và phương pháp luận của chủ nghĩa Mác. Dựa trên cơ sở đó, Hồ Chí Minh vận dụng
sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin vào cách mạng Việt Nam, từ đó tư tưởng cách mạng
Hồ Chí Minh đã có sự chuyển biến về chất. Người tiếp thu và phát triển những giá trị
tích cực văn hóa dân tộc, tinh hoa truyền thống tốt đẹp của nhân loại. Tiến hành phân
tích, đặc biệt là kinh nghiệm từ những hoạt động động thực tiễn để đưa ra những nhận
định, đánh giá, đúc kết lại một cách khoa học. Và cuối cùng Người đã tìm ra con
đường cứu nước, giải phóng dân tộc đúng đắn – con đường cách mạng vô sản đưa
cách mạng nước ta đi đến thành công. Vì thế Chủ nghĩa Mác – Lênin chính là tiền đề
lý luận quan trọng nhất, có vai trò quyết định trong việc hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh.
3. Về giá trị và ý nghĩa: Đảng ta khẳng định tư tưởng Hồ Chí Minh “là tài sản tinh
thần vô cùng to lớn và quý giá của Đảng và dân tộc ta, mãi mãi soi đường cho sự
nghiệp cách mạng của nhân dân ta giành thắng lợi”.
Lịch sử đã chứng minh, cùng với Chủ nghĩa Mác – Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh là
nền tảng lý luận đúng đắn, định hướng cho Đảng ta trong tổ chức lực lượng và xây
dựng đường lối cách mạng, dẫn dắt nhân dân đi đến thắng lợi. Lập nên nước Việt Nam
Dân đưa cả nước đi lên xây dựng chủ nghĩa xã hộị. Đảng ta đã chỉ rõ: Cùng với chủ
nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh là nền tảng tư tưởng và là kim chỉ nam cho
hành động của Đảng, đã đem lại thắng lợi cho công cuộc đổi mới ở nước ta, sẽ tiếp tục
dẫn dắt chúng ta trên con đường xây dựng nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam
“Độc lập - Tự do - Hạnh phúc” và trong giai đoạn hiện nay là soi đường cho Đảng và
nhân dân ta trên con đường thực hiện mục tiêu “Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”. Tham khảo:
Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI, Nxb. Chính
trị quốc gia, Hà Nội. 2011
Bộ Giáo dục và Đào tạo: Giáo trình tư tưởng Hồ Chí Minh, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội. 2019
Lê Nữ Sinh (20/12/2021), “Hiểu đúng và đủ về khái niệm “Tư tưởng Hồ Chí Minh”
trong quá trình đấu tranh phản bác các luận điệu tuyên truyền xuyên tạc của các thế
lực thù địch” được truy cập tại địa chỉ: https://rgl.mobi/HhKff vào ngày 20/7/2022.