Phân tích môi trường kinh doanh của ngành giao đồ ăn trực tuyến tại Việt Nam | Bài thảo luận Quản trị chiến lược

lOMoAR cPSD| 46342576 lOMoAR cPSD| 46342576
DANH SÁCH THÀNH VIÊN NHÓM 11 STT Họ và Tên Nhiệm vụ Đánh giá Nghiêm Thị Trọng Nghĩa IV A Phạm Thị Nguyệt V A Quách Thị Nhung I + PPT A+ Phùng Thị Phương Tổng hợp nội dung + A+ word (Nhóm Tưởng) Nguyễn Thị Phượng III A+ (Thư kí) Lò Thị Quyển II A
TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
BIÊN BẢN HỌP NHÓM 11
I. Thời gian: 20h30 ngày 8 tháng 9 năm 2022
II. Địa điểm: Phòng họp online Google meet
III. Thành viên tham gia
- Chủ trì: Phùng Thị Phương (nhóm trưởng)
- Thành viên tham gia: 6/6
IV. Nội dung cuộc họp Tiến hành lập dàn ý theo chủ đề: Phân tích môi trường
kinh doanh của ngành giao đồ ăn trực tuyến tại Việt Nam
- Nhóm trưởng phân công việc cho từng thành viên V. Đánh giá chung
- Các thành viên đều tham gia đúng giờ, đóng góp ý kiến đầy đủ và
tích cực xây dựng bài thảo luận
- Nhóm làm việc nghiêm túc, buổi họp kết thúc thuận lợi. Cuộc họp
kết thúc vào 21h30 ngày 8 tháng 9 năm 2022 2 lOMoAR cPSD| 46342576 Ngày 8 tháng 9 năm 2022 Thư ký Nhóm Trưởng Phượng Phương
Nguyễn Thị Phượng Phùng Thị Phương Mục Lục I.
Đe dọa gia nhập mới ........................................................................................ 6
1. Tính kinh tế của quy mô ................................................................................ 6
2. Nhu cầu vốn đầu tư ban đầu ......................................................................... 7
3. Gia nhập vào các hệ thống phân phối ........................................................... 7
4. Tâm lý của khách hàng ................................................................................. 7
II. Đe dọa từ các dịch vụ/sản phẩm thay thế.................................................... 8
1. Now food ....................................................Error! Bookmark not defined.
2. Grab food ...................................................Error! Bookmark not defined.
3. Gojek .............................................................Error! Bookmark not defined.
4. Baemin ..........................................................Error! Bookmark not defined.
III. Quyền lực thương lượng của các nhà cung ứng và khách hàng ................. 9
1. Mức độ tập trung: .......................................................................................... 9
2. Đặc điểm của hàng hóa/dịch vụ: ................................................................... 9
IV. Cạnh tranh giữa các đối thủ cạnh tranh hiện tại ....................................... 10
1. Cạnh tranh giữa các đối thủ cạnh tranh hiện tại .......................................
10 a. Số lượng các công ty đối thủ cạnh tranh:
.................................................. 10
2. Tăng trưởng của ngành: ............................................................................. 10
3. Sự đa dạng của các đối thủ cạnh tranh: .....................................................
10 a. ShopeeFood (Now
cũ)................................................................................ 10 3 lOMoAR cPSD| 46342576
b. Grab food................................................................................................... 11
c. Baemin ....................................................................................................... 11
d. Go food ...................................................................................................... 11
e. Loship ........................................................................................................ 12
4. Đặc điểm của sản phẩm dịch vụ: ................................................................ 12
a. ShopeeFood (Now cũ)................................................................................ 12
b. .Grab food .................................................................................................. 13
c. Baemin ....................................................................................................... 14
d. .Go food ..................................................................................................... 14
e. Loship ........................................................................................................ 15
5. Các rào cản rút lui khỏi ngành: .................................................................. 15
V. Quyền tương ứng của các bên liên quan khác ........................................... 16
1. Chính phủ: ................................................................................................... 16
2. Dân chúng: .................................................................................................. 16
3. Cổ đông: ....................................................................................................... 17
4. Công đoàn: ................................................................................................... 17
5. Tổ chức tín dụng: ........................................................................................ 17
6. Các nhóm quan tâm đặc biệt: ...................................................................... 17 4 lOMoAR cPSD| 46342576 I.
Đe dọa gia nhập mới
Được đánh giá là tăng trưởng mạnh mẽ, thị trường giao thức ăn trực tuyến ở việt
nam đang ngày càng thu hút nhiều doanh nghiệp tham gia. Chỉ số gia nhập thị trường
giao đồ ăn trực tuyến tại Việt nam khoảng 12,9% vào năm 2019. Điều này làm cho cạnh
tranh trong ngành trở nên khốc liệt hơn.
Nhưng muốn gia nhập vào ngành này thì sẽ có một số rào cản như sau:
1. Tính kinh tế của quy mô
Theo ước tính của Tập đoàn nghiên cứu thị trường Euromonitor International, thị
trường giao đồ ăn trực tuyến tại Việt Nam có giá trị quy mô 33 triệu USD trong năm
2018, dự kiến sẽ đạt quy mô khoảng 38 triệu USD vào năm 2020 và duy trì mức tăng
trưởng bình quân 11% trong 5 năm tới.
Còn theo Công ty nghiên cứu thị trường Kantar TNS, doanh thu thị trường giao thức
ăn trực tuyến Việt Nam năm 2018 là 148 triệu USD và có tốc độ tăng trưởng trung bình
28.5%/ năm. Dự kiến năm 2019, doanh số thị trường này sẽ lên tới 207 triệu USD và năm
2023 ước tính có thể lên tới 449 triệu USD.
Trong đó, doanh thu từ mảng Restaurant – to – Consumer Delivery khoảng 117 triệu
USD (chiếm 79%) và doanh thu của Platform – to – Consumer Delivery khoảng 32 triệu
USD (chiếm 21%). Doanh thu năm 2023 ước tính có thể lên tới 449 triệu USD.
Số lượng người sử dụng dịch vụ giao thức ăn trực tuyến trong năm 2018 khoảng 5.3
triệu người, chủ yếu dụng dịch vụ Restaurant – to – Consumer Delivery (chiếm 92%). Dự
báo đến năm 2023, số lượng người sử dụng dịch vụ giao thức ăn tăng hơn gấp 2 lần, khoảng 13 triệu người.
Khi muốn gia nhập vào ngành giao hàng trực tuyến và muốn cạnh tranh với các
thương hiệu đã có tên tuổi nổi bật như Now, Grapfood, Beamin, … thì các doanh nghiệp
mới phải có quy mô, thị phần hoạt động tương đương với các doanh nghiệp có trước đó
như Now hay là Beamin. Cụ thể, theo Báo cáo thị trường dịch vụ giao thức ăn trực tuyến
Việt Nam 2020 vừa được Reputa- Social Listening Platform phân tích cho thấy,
GrabFood là thương hiệu dẫn đầu thị trường khi chiếm đến 33,38% thị phần thảo luận,
theo sau là Now với 23,16% lượng thảo luận trên social, thứ 3 là Baemin với 21,95%.
Loship và Go. Food lần lượt chiếm tỷ lệ thị phần thảo luận là 15,14% và 6,37%.
Vì khi quy mô càng lớn thì các chi phí trên đầu sản phẩm dịch vụ mới thấp. Nên các
doanh nghiệp mới muốn tham gia vào thị trường này
Vì vậy các doanh nghiệp gia nhập mới có tính kinh tế của quy mô cao thì tính cạnh
tranh trong ngành càng cao→ tỉ lệ thuận
2. Nhu cầu vốn đầu tư ban đầu
Vốn đầu tư ban đầu của doanh nghiệp muốn chuyển hướng sang ngành này hay là
các startup là rất lớn. Nên nếu các doanh nghiệp nào đó muốn chuyển hướng sang kinh
doanh ngành ghtt hay các startup mới nếu có vốn ban đầu lớn thì khả năng cạnh tranh với
sẽ lớn→ tỉ lệ thuận
3. Gia nhập vào các hệ thống phân phối 5 lOMoAR cPSD| 46342576
Khi càng nhiều các doanh nghiệp đặt giao hàng ra đời đồng nghĩa với việc khách hàng
có nhiều lựa chọn đơn vị cung cấp dịch vụ. Khách hàng có quyền lựa chọn những bên có
nhiều chính sách ưu đãi, dịch vụ tốt, tốc độ giao hàng nhanh, ngược lại những đơn vị không
làm tốt sẽ có nguy cơ bị đẩy ra khỏi thị trường. Từ đó các doanh nghiệp giao hàng cũng
luôn không ngừng thay đổi, ngoài việc đáp ứng thời gian giao nhanh, đảm bảo chất lượng
đồ ăn, còn nghiên cứu về thái độ nhân viên giao hàng để đảm bảo làm hài lòng của khách.
Theo nghiên cứu, các chương trình khuyến mãi, giảm giá; chương trình quảng bá marketing
đang là mối quan tâm hàng đầu của Khách hàng, trong đó Baemin dẫn đầu thị trường với
các nội dung “Khao khủng, Khuyến mãi, Freeship” và chiến dịch truyền thông đặc sắc, loạt
marketing nội dung (content marketing) “bắt trend”. NowFood và GrabFood dẫn đầu về
thị phần thảo luận dịch vụ giao hàng, đặc biệt các đánh giá về sự chuyên nghiệp của người
giao hàng, tốc độ giao hàng mang tính tích cực. Trong năm 2020, GrabFood giảm dần các
hoạt động “Giảm giá”, nhưng vẫn tiếp tục gia tăng các hoạt động quảng cáo, truyền thống
với các thông điệp ý nghĩa được độc giả đón nhận tích cực, với 69,11% bàn về mã giảm
giá và 16,29% chia sẻ và thảo luận về các thông điệp truyền thông.
Các doanh nghiệp muốn gia nhập vào thị trường giao đồ ăn trực tuyến cần có
chiến lược marketing phù hợp và phải chọn yếu tố chính để làm hài lòng khách hàng.
Doanh nghiệp nào làm tốt ở mạng này thì sẽ tăng cao lợi thế cạnh tranh của doanh nghiệp
mình, làm cho cường độ cạnh tranh tăng.
4. Tâm lý của khách hàng
Một số rào cản của tâm lý khách hàng khi đặt đồ ăn trên các nền tảng đặt đồ ăn -
Món ăn được giao sai hoặc thiếu so với đơn hàng đã đặt. Trên các ứng dụng
giao đồ ăn, có đến 20% khách hàng đánh giá phàn nàn về vấn đề liên quan đến việc
đơn hàng của họ được giao có sự sai sót món ăn. Sự nhầm lẫn ở đây có thể là giao
hàng thiếu món, sai món khi đến tay khách hàng. -
Chất lượng không đảm bảo -
Giá các món ăn cao: Một trong những “rào cản” khiến nhiều người chưa đặt
đồ ăn online thường xuyên là vì họ đánh giá những món ăn bán online có giá khá cao
so với thị trường. Một số nhà hàng, quán ăn buộc phải tăng giá món vì xuất hiện nhiều
chi phí phát sinh khi bán online. Một số chi phí tiêu biểu ảnh hưởng đến giá món là phí
hoa hồng cho đối tác cung cấp nền tảng bán hàng online, phí vận chuyển, phí chạy
chương trình khuyến mãi,… -
Thời gian giao hàng chậm trễ: Đặt đồ ăn online vào lúc 11 giờ nhưng đến
12 giờ vẫn chưa có? Sự lo ngại về dịch vụ đặt đồ online khiến khách hàng phải chờ đợi
quá lâu cũng là một vấn đề phổ biến. Sự chậm trễ khi giao hàng có thể đến từ nhiều
nguyên nhân khác nhau như quán nhiều đơn vào giờ cao điểm nên chế biến quá lâu, tài
xế giao hàng tắc đường hoặc ghép nhiều đơn một lúc,… Cho dù vì lý do nào đi nữa,
khách hàng chắc chắn cũng sẽ bực bội vì việc giao hàng không đúng giờ ảnh hưởng
lịch trình và kế hoạch cá nhân của họ. - Lỗi app - Thái độ của shiper 6 lOMoAR cPSD| 46342576 ……..
Những điều đó khiến khách hàng ở ngành này khá là không thích đổi thương hiệu
khi đặt hàng. Họ thường sử dụng các thương hiệu đã có uy tín và cái mà họ thường xuyên
sử dụng như Grapfood, Now, Beamin,... Vì vậy, đây cũng là một rào cản rất lớn cho
những dn muốn gia nhập vào ngành này. Nếu dn mới gia nhập nào giải quyết được vấn
đề này, tạo được lòng tin vs khách hàng thì cơ hội cạnh tranh càng lớn.
Vậy khi các doanh nghiệp khi đã vượt qua được những rào cản gia nhập thì khi gia
nhập vào ngành này sẽ làm giảm thị phần của các doanh nghiệp đang trong ngành sẽ làm
tăng cường độ cạnh tranh trong ngành; về lâu dài những doanh nghiệp có tiềm năng có
thể đe dọa đến vị thế của các doanh nghiệp trong ngành.
Khi rào cản gia nhập ngành càng cao thì sẽ ngăn chặn các đối thủ gia nhập thị trường
và mức độ cạnh tranh trong ngành cũng thấp hơn. Ngược lại, khi rào cản gia nhập ngành
thấp đi thì các đối thủ có thể dễ dàng gia nhập thị trường và cạnh tranh với bạn.
II. Đe dọa từ các dịch vụ/sản phẩm thay thế
Sản phẩm thay thế là những sản phẩm có thể thỏa mãn cùng một nhu cầu so với sản
phẩm hiện tại, đem lại cho người tiêu dùng những tính năng, lợi ích tương đương như sản
phẩm của doanh nghiệp. Những sản phẩm thay thế có tính năng, công dụng đa dạng hơn,
chất lượng tốt hơn nhưng giá thấp hơn là những sản phẩm thay thế nguy hiểm. Những sản
phẩm thay thế thường là kết quả của việc cải tiến công nghệ hoặc công nghệ mới. Nhìn
chung, trong thời đại 4.0 cuộc sống bận rộn, hành vi thói quen người tiêu dùng đang có
những thay đổi cơ bản, tìm kiếm các sản phẩm/dịch vụ giúp đời sống thuận tiện, đơn giản
hóa. Vậy nên, đến hiện tại chưa có dịch vụ, sản phẩm nào thay thế được ngành giao đồ ăn
trực tuyến tại Việt Nam.
III. Quyền lực thương lượng của các nhà cung ứng và khách hàng
1. Mức độ tập trung:
Được đánh giá là tăng trưởng mạnh mẽ, thị trường giao thức ăn trực tuyến tại Việt
Nam đang ngày càng thu hút nhiều doanh nghiệp tham gia vào lĩnh vực này. Chỉ số gia
nhập thị trường giao đồ ăn trực tuyến tại Việt Nam khoảng 12,9% vào năm 2019, cao hơn
nhiều so với chỉ số gia nhập thị trường của các lĩnh vực giao nhận khác. Điều này khiến
cho cạnh tranh trong ngành trở nên khốc liệt hơn. Có thể nói hiện nay Việt Nam đang có
một số lượng các doanh nghiệp tham gia trong ngành tương đối lớn điều này cũng đồng
nghĩa nhà cung ứng (nhà hàng, các cửa hàng đồ ăn, thức uống…) có nhiều sự lựa chọn hơn,
quyền lực thương lượng của nhà cung ứng cũng được gia tăng trong những giao dịch với
các doanh nghiệp. Quyền lực của nhà cung ứng tăng lên đồng nghĩa với việc các doanh
nghiệp trong ngành cũng có sự cạnh tranh khá gay gắt để có thể giành được nguồn nguyên liệu tốt nhất. 7 lOMoAR cPSD| 46342576
Với dân số gần đạt ngưỡng 100 triệu dân, trong đó chiếm 60% là người trẻ; thói
quen tiêu dùng của người Việt đang thay đổi nên loại hình kinh doanh, dịch vụ giao đồ ăn
trực tuyến đang có tốc độ tăng trưởng tốt. Khách hàng mục tiêu của dịch vụ đa phần là
người trẻ: học sinh, sinh viên, dân văn phòng, v.v…nhóm khách hàng này thành thạo
công nghệ, thích những trải nghiệm mới lạ và không có nhiều thời gian rảnh. Chính nhờ
khả năng phục vụ một lượng lớn khách hàng như vậy nên ngành dịch vụ giao đồ ăn trực
tuyến ngày một phát triển và thay đổi cách thức mua bán của thị trường nhanh như vậy.
Nhu cầu sử dụng dịch vụ ngày càng lớn
Khi càng nhiều các doanh nghiệp đặt giao hàng ra đời đồng nghĩa với việc khách
hàng có nhiều lựa chọn đơn vị cung cấp dịch vụ. Khách hàng có quyền lựa chọn những
bên có nhiều chính sách ưu đãi, dịch vụ tốt, tốc độ giao hàng nhanh, ngược lại những đơn
vị không làm tốt sẽ có nguy cơ bị đẩy ra khỏi thị trường.
2. Đặc điểm của hàng hóa/dịch vụ:
Thị trường dịch vụ giao thức ăn trực tuyến đang vô cùng sôi động với cuộc chiến
khốc liệt giữa nhiều thương hiệu lớn. Và thực tế chứng minh rằng nhanh chưa hẳn đã
“Thắng”. Ngành giao đồ ăn trực tuyến với những điểm nổi trội được đưa ra là không cần
phải đến tận nơi mua đồ ăn, hữu dụng khi thời tiết xấu, không cần dọn dẹp sau bữa ăn,
thời gian giao hàng nhanh… Lý do chính khiến khách hàng hài lòng với dịch vụ giao thức
ăn Online theo phân tích của Reputa là các chương trình ưu đãi, khuyến mãi. Lý do này
chiếm đến 84%, trong khi tốc độ giao hàng chỉ chiếm 2%. Có thể khẳng định rằng, tốc độ
không phải lúc nào cũng là ưu tiên số một. Khách hàng sẽ quan tâm hơn đến dịch vụ có
mã nhiều khuyến mãi hơn thay vì tốc độ giao hàng, chính vì điều này cũng làm tăng sự
lựa chọn của khách hàng, các dịch vụ đa dạng cũng làm tăng quyền thương lượng của khách hàng.
Có thể thấy quyền lực thương lượng của khách hàng với ngành giao đồ ăn trực tuyến
là tương đối lớn, tùy vào nhu cầu của khách hàng sẽ có những quyền thương lượng khác
nhau, mức độ cạnh tranh giữa các doanh nghiệp trong ngành cũng khác nhau.
IV. Cạnh tranh giữa các đối thủ cạnh tranh hiện tại
1. Cạnh tranh giữa các đối thủ cạnh tranh hiện tại
Vài năm gần đây, nhờ sức hút của thị trường 100 triệu dân, trong đó 60% là người
trẻ, Việt Nam ngày càng trở tiềm năng trong các loại hình kinh doanh, dịch vụ giao đồ ăn
trực tuyến và bắt đầu xuất hiện nhiều thương hiệu giao đồ ăn mới. Thị trường giao đồ ăn
xuất hiện lần đầu tiên với đơn vị tiên phong là Now đã làm nổi bùng lên cuộc cạnh tranh
khốc liệt khi ngày càng có thêm nhiều đối thủ đáng gờm gia nhập lĩnh vực này như
ShopeeFood (tên cũ Now), Grab Food, Baemin, Go Food, Loship.
a. Số lượng các công ty đối thủ cạnh tranh:
Được đánh giá là tăng trưởng mạnh mẽ thị trường giao thức ăn trực tuyến tại Việt
Nam đang ngày càng thu hút nhiều doanh nghiệp tham gia vào lĩnh vực này. Chỉ số gia
nhập thị trường giao đồ ăn trực tuyến tại Việt Nam khoảng 12,9 % vào năm 2019 cao hơn
nhiều so với chỉ số gia nhập thị trường của các lĩnh vực giao nhận khác. Điều này khiến 8 lOMoAR cPSD| 46342576
cho cạnh tranh trong ngành trở nên khốc liệt hơn. Hơn nữa các công ty cạnh tranh trong
ngành đều là những đối thủ mạnh, có quy mô lớn. Có thể kể đến như ShopeeFood, Grab
Food, Baemin, Go Food, Loship ngoài ra còn có Be cũng đang dần trở nên phổ biến trong lĩnh vực này.
2. Tăng trưởng của ngành:
Thị trường giao đồ ăn trực tuyến đang trên đà tăng trưởng mạnh mẽ, doanh thu thị
trường giao đồ ăn trực tuyến Việt Nam năm 2018 đạt khoảng 148 triệu USD với tốc độ
tăng trưởng bình quân 28,6%/năm; trong đó mảng doanh thu đến từ các nền tảng vào khoảng 32 triệu USD.
3. Sự đa dạng của các đối thủ cạnh tranh:
a. ShopeeFood (Now cũ)
Là đơn vị đi “tiên phong” và bắt đầu thử nghiệm việc giao đồ ăn từ năm 2014, Now
có được sự thành công và tăng trưởng nhanh nhờ dịch vụ giao hàng mới mẻ và độc quyền
tại thời điểm đó, cùng với kênh truyền thông tốt là Foody.vn. Bên cạnh đó, dịch vụ với
mức phí hợp lý và khoảng 20.000 cửa hàng cung cấp đồ ăn, nước uống tham gia với
nhiều chương trình ưu đãi, khuyến mãi hấp dẫn đã nhanh chóng thu hút được người dùng.
Giữa năm 2017, CEO của Foody từng chia sẻ Now có gần 10.000 đơn hàng mỗi ngày.
Now đã phủ sóng 16 tỉnh thành với 59,424 địa điểm ở TP Hồ Chí Minh, 30,979 địa điểm
ở Hà Nội và 8,619 địa điểm ở Đà Nẵng. Trước cuộc chiến khốc liệt đầy cạnh tranh này,
Now đã liên kết với Shopee, và chính thức đổi tên thành ShopeeFood kể từ tháng 8/2021,
Now kết hợp với một loạt chương trình khuyến mãi của shopee để thu hút và tăng lượng đơn đặt hàng. b. Grab food
Grab bắt đầu với ứng dụng đặt xe từ năm 2014 và Grab Food chính thức gia nhập thị
trường giao thức ăn nhanh từ tháng 6/2018, mặc dù theo sau Now nhưng với nguồn lực
tài chính và mức độ phủ sóng trên diện rộng, hiện Grab Food đang đứng đầu thị trường
Food Delivery. Vào đầu tháng 10/2019 Grab cũng cho ra mắt Grab Kitchen, hoạt động theo mô hình Cloud Kitchen.
Hiện nay, Grab đã mở rộng dịch vụ trên 19 tỉnh, thành phố tại Việt Nam, chủ yếu được
sử dụng phổ biến ở Hà Nội và TP Hồ Chí Minh. Ứng dụng Grab đã được tải xuống trên
hơn 130 triệu thiết bị di động, giúp người dùng tiếp cận với hơn 175 nghìn đối tác nhà
hàng, quán ăn. Trong nửa đầu năm 2019 Grab Food đạt tổng giá trị giao dịch tăng 400%
ghi nhận số lượng đơn hàng trung bình một ngày là 300,000 đơn. c. Baemin
Woowa Brothers được biết đến là một start-up “kỳ lân” của Hàn Quốc trong lĩnh vực
giao thức ăn trực tuyến, với ứng dụng có tên gọi là Baedal Minjok được ra mắt vào năm
2010 và gia nhập thị trường Việt Nam vào năm 2019. Woowa Brothers mua lại
Vietnammm – là một trong những dịch vụ tiên phong trong thị trường giao đồ ăn Việt 9 lOMoAR cPSD| 46342576
Nam. Với nền tảng sẵn có về công nghệ, nguồn lực tài chính, Baemin đã thu hút được
lượng lớn khách hàng và đạt mức tăng trưởng tốt, trở thành một trong những đối thủ
“cứng” của Grab Food và Now.
Khu vực hoạt động hiện tại của Baemin ở 4 Thành phố lớn là: Hồ Chí Minh, Hà Nội,
Đà Nẵng và Cần Thơ với hàng chục nghìn shipper đảm bảo thời gian giao hàng nhanh
chóng. Năm 2020, Baemin với hình tượng trẻ trung, năng động, giao diện ứng bắt mắt
đồng thời đẩy mạnh các chương trình giảm giá “sâu” đã thu hút lượng lớn giới trẻ tiêu dùng. d. Go food
Một đối thủ cạnh tranh đáng gờm khác là dịch vụ GoFood từ Gojek (thương hiệu cũ là
Go Việt). Bằng những chiến dịch khuyến mãi mạnh mẽ cho người dùng cũng như những
chính sách ưu đãi với đối tác vận chuyển, đồng thời thường xuyên ưu đãi miễn phí giao
hàng trong bán kính 5 km nên Gojek đã bước đầu thành công trong việc chiếm giữ thị phần
về mảng này. Ngoài ra Gojek cũng có mô hình phát triển tương tự như Grab là bắt đầu với
ứng dụng đặt xe, và mở rộng dần ra thành siêu ứng dụng, khác với Now khởi đầu từ một
trang giới thiệu quán ăn và đồ ăn ngon. e. Loship
Loship (tiền nhiệm là Lozi) gia nhập lĩnh vực giao đồ ăn trực tuyến vào năm 2018, lúc
này Loship phải đối đầu với các ông lớn nước ngoài đầy tiềm lực trên thị trường. Hiện
nay, đội ngũ Loship gồm hơn 80.000 tài xế và 250.000 đối tác cửa hàng phục vụ gần
4.000.000 khách hàng tại 12 thành phố lớn như Hà Nội, TP HCM, Đà Nẵng, Cần Thơ,
Biên Hoà, Hải Phòng, Hạ Long, Huế v.v.. Sắp tới, Loship sẽ tiếp tục mở rộng thị trường
sang các tỉnh, thành phố lớn khác.
Đặc biệt, bên cạnh các ưu đãi giảm giá Loship còn miễn vận chuyển cho đơn có
khoảng cách dưới 3km, điều này thu hút khách hàng và làm tăng số lượng đơn hàng một cách đáng kể.
4. Đặc điểm của sản phẩm dịch vụ:
a. ShopeeFood (Now cũ) ▪ Ưu điểm:
-Khách hàng có thể tham khảo bình luận, review, hình ảnh trước khi đặt món.
-Có mặt tại 16 tỉnh thành với 59,424 địa điểm ở TP Hồ Chí Minh, 30,979 địa điểm ở
Hà Nội và 8,619 địa điểm ở Đà Nẵng), và có mặt 15 tỉnh thành khác.
-Giao diện app trực quan, người dùng có thể ghi chú, hoặc thêm topping theo từng món.
-Có nhiều phương thức thanh toán như ví điện tử ShopeePay, thanh toán thẻ.
-Thường xuyên có nhiều ưu đãi riêng cho từng quán -Hỗ trợ đặt nhóm 10 lOMoAR cPSD| 46342576
-Khung giờ hoạt động 24/7
-Xây dựng đội ngũ shipper chuyên nghiệp ở hình thức bên ngoài (thùng giữ nhiệt, đồng phục,) ▪ Nhược điểm: -
Thu phụ phí 1.000đ với đơn dưới 50.000đ. -
Đội ngũ vận tải chỉ để giao món ăn cùng cách vận hàng còn khá nặng về thủ
công. Bởi có hơn một nửa số cửa hàng không dùng FoodyPOS (phần mềm quản
lý bán hàng dành cho các cửa hàng dịch vụ ăn uống được Foody phát triển) nên
khi có đơn hàng, tổng đài viên sẽ gọi xuống cửa hàng để đặt món trước giúp
shipper và vấn đề rắc rối thường xuyên xảy ra khi hết món. -
Còn tính phí phụ thu với những quán nằm trong trung tâm thương mại, những
quán không ký hợp đồng. Mức phí này thường dao động từ 3.000 – 6.000đ. -
Thời gian xác nhận đơn còn chậm, shipper vẫn còn tình trạng lựa đơn. Để mình
nói rõ hơn về việc lựa đơn, vì giá min ship cho từ 1-3km là 15.000đ, dù nhận đơn
1km hay 3km thì giá vẫn như nhau, nên rất nhiều shipper lựa đơn gần. -
Khi đặt đơn ứng dụng sẽ trừ tiền ngay, nên lúc quán hết món hay phát sinh thêm
phí thì không thể chỉnh sửa lại giá, và phải đợi một khoảng thời gian để được
hoàn tiền vào thẻ. Về điều này thì Grab làm tốt hơn, trừ tiền sau khi đã hoàn
thành đơn. - Có thời gian, rất nhiều khách hàng còn phàn nàn về tình trạng giao
đơn chậm, nhưng gần đây tình trạng này đã đỡ hơn. -
Nhiều người phản hồi về việc khó đăng nhập, lỗi app của ShopeeFood b. .Grab food ▪ Ưu điểm: -
Phát triển từ nền tảng gọi xe trực tuyến, Grab đã có được thông tin người dùng
dồi dào sau 5 năm hoạt động -
Giao diện app trực quan, dễ dùng, không cần tải thêm nhiều app khác hỗ trợ. -
Có thể sử dụng ở nhiều quốc gia trong khu vực Đông Nam Á -
Có tích hợp liên kết ví điện tử Moca ngay trong app -
Có nhiều chương trình khuyến mãi dành cho từng thành viên, cấp độ khác nhau. -
Xử lí và giải quyết, chăm sóc khách hàng tốt khi gặp vấn đề. -
Nhằm thu hút được nhiều người dùng, mức phí giao hàng của Grab khá "mềm" so với thị trường. -
Shipper có trách nhiệm với đơn, đa phần tài xế là các chú lớn tuổi, đối xử với
mình như con cháu, khi giao thì rất có tâm với đơn, chất lượng món ăn khi giao
đến cũng được đảm bảo hơn. -
Bạn có tích điểm sau mỗi lần sử dụng dịch vụ và dùng điểm để đổi quà hay voucher. 11 lOMoAR cPSD| 46342576 -
Khung giờ hoạt động 24/7 ▪ Nhược điểm
- Ưu đãi không đồng đều giữa các thiết bị, người dùng. Bạn không thể chia sẻ cũng
như lấy code của người khác. Tuỳ vào phân khúc khách hàng, Grab sẽ có những
chương trình khuyến mãi dành riêng.
- Dữ liệu quán không nhiều, đa số quán có trên ứng dụng là các quán ký hợp đồng
chiết khấu. Và mình thì khó có thể tìm được quán mình thích trên ứng dụng.
- Do shipper linh hoạt lựa chọn đơn Food hoặc Bike nên đa phần tài xế không được
trang bị thùng giữ nhiệt. c. Baemin ▪ Ưu điểm:
- Giao diện dễ dùng, biểu tượng minh hoạ dễ thương
- Nhiều ưu đãi “khủng” chất lượng, giảm 50-60%, giảm tối đa 50-80k.
- Thông báo cập nhật đơn hàng dễ thương
- Có thể ghi chú cho từng món
- Shipper được đào tạo quy trình, bài bản. Shipper của Baemin ở Hà Nội đều là là
những người trẻ, rất nhiệt tình và thân thiện. ▪ Nhược điểm:
- Chưa có nhiều dữ liệu của các quán.
- Chỉ hoạt động trong khoảng thời gian từ 7h30′ – 22h00′ hàng ngày.
- Độ phủ sóng chưa tốt, chưa có nhiều nhà hàng bằng các ứng dụng khác.
- Không có phần đánh giá Sao cho nhà hàng, chỉ có thích hoặc không thích.
- Chỉ giảm giá trên món ăn, không có mã giảm giá trên toàn đơn hàng.
- Nếu thanh toán bằng ZaloPay hoặc tài khoản tín dụng, khi đặt đơn ứng dụng sẽ trừ
tiền ngay, nên lúc quán hết món hay phát sinh thêm phí thì không thể chỉnh sửa lại
giá, và phải đợi một khoảng thời gian để được hoàn tiền vào thẻ. d. .Go food ▪ Ưu điểm:
- Số lượng quán ăn nhiều, dễ lựa chọn. 12 lOMoAR cPSD| 46342576
- Công cụ tìm kiếm của app rất linh hoạt, bạn thèm món gì, nhập tên món đó, app sẽ
tìm ra những quán bán đúng món bạn cần tìm. Thích hợp với những người lớn tuổi. ▪ Nhược điểm:
- Hình ảnh món ăn không thực tế.
- Thường xuyên bị huỷ đơn
- Chương trình khuyến mãi không đa dạng
- Không đặt được nhiều đơn cùng lúc - Shipper không được trang bị thùng giữ nhiệt e. Loship ▪ Ưu điểm:
- Điểm mạnh của Loship hiện nay chính là thời gian giao hàng nhanh (cam kết trong 1 giờ), miễn phí ship -
Hình ảnh bắt mắt, tạo cảm giác hấp dẫn khách hàng, giao diện dễ sử dụng. -
Mở rộng các hình thức thanh toán trực tuyến và ví điện tử tích hợp trên ứng dụng
như: ví MoMo. ZaloPay, ViettelPay, Thẻ tín dụng thanh toán ATM… giúp người dùng
có thêm nhiều sự lựa chọn thanh toán tiện nghi và linh hoạt. ▪ Nhược điểm: -
Chưa có nhiều các mã ưu đãi giảm giá hay các chương trình khuyến mãi khiến cho
hãng này được ít người lựa sử dụng hơn -
Khối lượng chi phí cố định và lưu kho: -
Với ngành này chi phí cố định không quá cao và là đồ ăn nên không thể lưu kho
vậy nên không có ảnh hưởng gì nhiều.
5. Các rào cản rút lui khỏi ngành:
Các doanh nghiệp sẽ rút khỏi ngành khi cơ hội thu lợi nhuận giảm, thậm chí bị triệt
tiêu. Khi doanh nghiệp muốn rút lui khỏi ngành, họ cũng gặp những rào cản như: - Nghĩa vụ pháp lý.
- Đạo đức với khách hàng, cổ đông.
- Khả năng thu hồi tài sản.
- Các rào cản tinh thần khác…
Khi rào cản rút lui càng cao thì cạnh tranh giữa các đối thủ càng khốc liệt hơn. Các
doanh nghiệp ở lại ngành để tồn tại và thu hồi vốn, tìm kiếm các cơ hội.Lúc này, để thu
hồi vốn và rút khỏi ngành, họ có thể thực hiện sáp nhập công ty, thu hẹp quy mô sản xuất, 13 lOMoAR cPSD| 46342576
gia tăng sự thỏa mãn của khách hàng. Chính các động thái quyết liệt thu hồi vốn bằng
mọi giá, càng nhanh càng tốt sẽ khiến cạnh tranh ngành bị đẩy lên cao. V.
Quyền tương ứng của các bên liên quan khác
1. Chính phủ:
Sự ổn định của hệ thống chính trị, luật pháp, chính sách có ảnh hưởng đến sự ổn
định và khả năng phát triển của ngành giao đồ ăn trực tuyến. Việt Nam là một quốc gia có
độ ổn định chính trị cao, là nhà nước một Đảng duy nhất, lấy dân là chủ, người dân có
nhận thức, quan điểm tích cực năng động về đầu tư trực tiếp nước ngoài và tạo nhiều điều
kiện thuận lợi thu hút đầu tư vào kinh tế. Vai trò và thái độ của Chính phủ về ngành giao
đồ ăn trực tuyến nhận được nhiều sự quan tâm, tích cực và chào đón từ các quan chức địa
phương, phù hợp với luật đầu tư nước ngoài tại Việt Nam.
Sau khi đại dịch trên thế giới diễn ra, chính phủ đã kêu gọi người dân duy trì thực
hiện các chính sách phòng dịch của chính phủ, cảnh giác không được lơ là. Vì vậy việc
hạn chế nơi đông người đang được người dân ưu tiên thực hiện. Phương án ăn uống được
mọi người lựa chọn thay thế chính là đặt đồ ăn giao tận nơi, vừa hạn chế ra ngoài khi
không cần thiết, vừa hạn chế rủi ro lan truyền mầm bệnh. Tuy dịch bệnh không phải là lý
do tạo nên phương thức này, nhưng nó đã thúc đẩy ngành công nghiệp giao đồ ăn trực
tuyến tăng trưởng sớm hơn dự kiến từ 3 đến 5 năm.
Vì là thị trường mới nổi không chỉ liên quan đến công nghệ, tài chính mà còn liên
quan đến lĩnh vực giao thông nên luật pháp Việt Nam còn nhiều hạn chế, chưa giải quyết
ổn thỏa những bất cập, khó khăn của ngành này. Ví dụ như luật lao động và chế độ đãi
ngộ với người lao động, mức lương thưởng giữa người lao động với các ứng dụng giao
đồ ăn trực tuyến. Hay các quy định về thuế giá trị gia tăng (VAT) cần phải chặt chẽ hơn
cho các doanh nghiệp kinh doanh giao đồ ăn trực tuyến là doanh nghiệp công nghệ khi có
sử dụng các ứng dụng, vừa là các doanh nghiệp dịch vụ vận chuyển, bảo đảm được lợi ích
kinh tế đất nước cũng như lợi ích của người lao động khi tham gia vào doanh nghiệp này.
2. Dân chúng:
Nền kinh tế Việt Nam đang ngày càng phát triển, kèm theo đó là những thay đổi
đáng kể trong thói quen ăn uống của nhiều người dân, hướng đến giải pháp giao hàng tận
nơi. Mặt khác, việc sử dụng các ứng dụng trên smartphone ngày càng phổ biến, cùng với
đó người dùng có thể trả tiền trên SmartBanking, ví điện tử nên rất thuận tiện cho người
mua lẫn người bán, đặc biệt cho cả người giao hàng. Ngành giao đồ ăn trực tuyến giúp
cho thu nhập của người dân, người lao động ngày càng tăng. Tạo ra nhiều việc làm cho
người dân, giải quyết một phần tỷ lệ thất nghiệp của người dân. Dịch vụ giao đồ ăn trực
tuyến giúp người dân hạn chế tụ tập đông người, tránh nguy cơ lây lan dịch bệnh ra cộng đồng.
3. Cổ đông:
Thị trường giao thức ăn trực tuyến tại Việt Nam đang được đánh giá là tăng trưởng
mạnh mẽ và nhất là ngày càng có nhiều doanh nghiệp “nhảy” vào lĩnh vực này. Theo
nghiên cứu của Euromonitor International, năm 2018 thị trường giao đồ ăn trực tuyến tại
Việt Nam có quy mô trị giá 33 triệu USD, dự kiến sẽ đạt quy mô khoảng 38 triệu USD từ 14 lOMoAR cPSD| 46342576
năm 2021 và duy trì mức tăng trưởng bình quân 11% trong 5 năm tới. Số lượng người sử
dụng dịch vụ giao đồ ăn trực tuyến năm 2018 là khoảng 5.3 triệu người. Dự báo đến năm
2023, số lượng người sử dụng dịch vụ này sẽ tăng hơn gấp 2 lần khoảng 13 triệu người và
năm 2024 là 17 triệu người. Theo Reputa, năm 2020, Việt Nam ghi nhận 1,140,397 lượt
thảo luận về các ứng dụng giao đồ ăn trên mạng xã hội, đặc biệt kênh
Fanpage là nơi mang lại các cuộc thảo luận diễn ra nhiều nhất cho các thương hiệu
(chiếm 55.48%). Trong đó, Grab Food chiếm tỷ lệ cao nhất 33.38% trong nội dung thảo
luận, đứng thứ hai là Now 23.16% và lần lượt là Baemin 21.95% Thị trường giao đồ ăn
xuất hiện lần đầu tiên với đơn vị tiên phong là Now đã làm nổi bùng lên cuộc cạnh tranh
khốc liệt khi ngày càng có thêm nhiều đối thủ đáng gờm gia nhập lĩnh vực này như Grab
Food, Baemin, Go Food, Loship.
4. Công đoàn:
So với khu vực, quy mô thị trường giao đồ ăn ở Việt Nam hiện rất nhỏ. Cho nên việc
mở rộng thị trường giao thức ăn nhanh tại Việt Nam không chỉ đem lại thuận lợi cho
thương hiệu mà còn tạo cơ hội cho nhiều nhà hàng, quán ăn nhỏ, thậm chí là các gia đình
có sở trường nấu ăn mà không có điều kiện mở mặt bằng, tạo nên thị trường thức ăn phong
phú, hấp dẫn thực khách không chỉ địa phương mà cả khách du lịch trong và ngoài nước.
Điều kiện làm việc, môi trường làm việc, thời giờ làm việc, thời giờ nghỉ ngơi của người
lao động được phân bổ rõ ràng.
5. Tổ chức tín dụng:
Trước một thị trường đầy tính cạnh tranh, các tổ chức muốn tồn tại và phát triển,
cần phải quan tâm đến nhiều nhân tố khác nhau. Do vậy, việc nghiên cứu về nhân tố tác
động đến quyết định lựa chọn ứng dụng trong ngành giao đồ ăn trực tuyến của khách
hàng là việc nên làm. Sự đầu tư nghiên cứu thị trường này sẽ giúp doanh nghiệp nắm bắt
thói quen, xu hướng cũng như các nhân tố ảnh hưởng đến hành vi người tiêu dùng, từ đó
xây dựng được những chiến lược phù hợp, nâng cao năng lực cạnh tranh, phát triển kinh
doanh và mang lại lợi nhuận tốt nhất.
6. Các nhóm quan tâm đặc biệt:
Hành vi người tiêu dùng thay đổi, xu hướng đặt đồ ăn trực tuyến ngày càng mở
rộng. Xu hướng đô thị hoá ở Việt Nam đang và sẽ tiếp tục được mở rộng, tốc độ đô thị
hóa ở Việt Nam ngày càng tăng nhanh. Tỷ lệ đô thị hóa tăng dần đang tạo ra những thay
đổi trong xu hướng tiêu dùng trong sinh hoạt hằng ngày. Nhiều người chấp nhận gọi đồ
ăn trực tuyến để giảm bớt áp lực cũng như khó khăn về công việc cũng như tiết kiệm
được nhiều thời gian hơn. Xu hướng và tâm lý người tiêu dùng thay đổi đã và đang đem
lại những cơ hội mới cho các doanh nghiệp, các doanh nghiệp cần nghiên cứu thật kỹ
những thay đổi để có thể phát triển dịch vụ của mình bắt kịp xu hướng tiêu dùng hiện nay. 15