-
Thông tin
-
Hỏi đáp
Phân tích những mâu thuẫn cơ bản của thời đại ngày nay - Giáo dục học | Trường Đại học Thủ đô Hà Nội
Mâu thuẫn là một phạm trù của phép biện chứng duy vật dùng để chỉ sự thống nhất và đấu tranh của hai mặt đối lập trong một chỉnh thể tạo thành sự vật, hiện tượng. Mâu thuẫn tồn tại trong tất cả các sự vật, hiện tượng, cũng như trong tất cả các giai đoạn phát triển của chúng, ví dụ như mâu thuẫn giữa điện tích dương và điện tích âm, giữa lực hút và lực đẩy trong thế giới vật lý, giữa đồng hóa và dị hóa trong sinh vật. Tài liệu được sưu tầm giúp bạn tham khảo, ôn tập và đạt kết quả cao trong kì thi sắp tới. Mời bạn đọc đón xem !
Giáo dục học (hn) 36 tài liệu
Đại học Thủ đô Hà Nội 603 tài liệu
Phân tích những mâu thuẫn cơ bản của thời đại ngày nay - Giáo dục học | Trường Đại học Thủ đô Hà Nội
Mâu thuẫn là một phạm trù của phép biện chứng duy vật dùng để chỉ sự thống nhất và đấu tranh của hai mặt đối lập trong một chỉnh thể tạo thành sự vật, hiện tượng. Mâu thuẫn tồn tại trong tất cả các sự vật, hiện tượng, cũng như trong tất cả các giai đoạn phát triển của chúng, ví dụ như mâu thuẫn giữa điện tích dương và điện tích âm, giữa lực hút và lực đẩy trong thế giới vật lý, giữa đồng hóa và dị hóa trong sinh vật. Tài liệu được sưu tầm giúp bạn tham khảo, ôn tập và đạt kết quả cao trong kì thi sắp tới. Mời bạn đọc đón xem !
Môn: Giáo dục học (hn) 36 tài liệu
Trường: Đại học Thủ đô Hà Nội 603 tài liệu
Thông tin:
Tác giả:
Preview text:
Họ và tên: Mã sinh viên:
Đỗ Thùy Dương 221000898
PHÂN TÍCH NHỮNG MÂU THUẪN CƠ BẢN CỦA THỜI ĐẠI NGÀY NAY
I. Khái niệm
Mâu thuẫn là một phạm trù của phép biện chứng duy vật dùng để chỉ sự thống nhất và đấu tranh của hai mặt đối lập trong một chỉnh thể tạo thành sự vật, hiện tượng. Mâu thuẫn tồn tại trong tất cả các sự vật, hiện tượng, cũng như trong tất cả các giai đoạn phát triển của chúng, ví dụ như mâu thuẫn giữa điện tích dương và điện tích âm, giữa lực hút và lực đẩy trong thế giới vật lý, giữa đồng hóa và dị hóa trong sinh vật, giữa giai cấp bị bóc lột và giai cấp bóc lột trong đời sống kinh tế, giữa các quan điểm, học thuyết chống đối nhau trong triết học và các lý thuyết về tự nhiên, xã hội, v.v..
Mâu thuẫn cơ bản là mâu thuẫn quán xuyến toàn bộ quá trình phát triển của sự vật từ khi nó mới ra đời cho đến khi kết thúc và quy định bản chất của sự vật đó, làm cho nó khác các sự vật khác và một khi mâu thuẫn ấy được giải quyết sẽ làm cho bản chất của sự vật thay đổi. Đương nhiên, một sự vật có thể có nhiều mâu thuẫn cơ bản và bên cạnh những mâu thuẫn cơ bản còn có những mâu thuẫn không cơ bản. Như vậy, trong quá trình phát triển của bất kỳ sự vật, hiện tượng nào cũng có những mâu thuẫn cơ bản. Việc vạch ra những mâu thuẫn cơ bản và giải quyết những mâu thuẫn cơ bản sẽ làm cho sự vật vận động,, phát triển và thay đổi về bản chất.
Ví dụ: Vào thế kỉ 19, dưới chế độ cai trị của thực dân Pháp, ở đất nước ta đã tồn tại 2 mâu thuẫn cơ bản:
- Mâu thuẫn giữa toàn thể nhân dân Việt Nam và chế độ Thực dân Pháp
- Mâu thuẫn giữa nhân dân Việt Nam, chủ yếu giữa giai cấp nông dân và địa chủ phong kiến
Thời đại ngày nay
Khái niệm “thời đại”: Thời đại là một khái niệm khoa học dùng để phân kỳ lịch sử xã hội, phân biệt những nấc thang phát triển của xã hội loài người. Cơ sở để phân chia lịch sử xã hội loài người thành các thời đại bao gồm:
- Căn cứ vào sự xuất hiện của một hình thái kinh tế - xã hội mới: Lúc nào có một hình thái kinh tế - xã hội mới ra đời, nó sẽ mở ra một thời đại mới cho loài người.
- Căn cứ vào sự thay đổi của vị trí trung tâm của giai cấp trong xã hội: Trong xã hội có giai cấp và đối kháng giai cấp, một hình thái kinh tế - xã hội có một giai cấp giữ vai trò thống trị đứng ở vị trí trung tâm của thời đại đó. Giai cấp ở vị trí trung tâm phải là giai cấp tiên tiến, đại diện cho xu hướng vận động của lịch sử, có khả năng tập hợp quần chúng nhân dân đấu tranh xóa bỏ chế độ cũ, thiết lập chế độ mới và mở ra thời đại mới.
Tính chất của thời đại ngày nay
Thời đại ngày nay đang diễn ra cuộc đấu tranh gay go, quyết liệt giữa chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa tư bản trên
phạm vi toàn thế giới. Cuộc đấu tranh giữa hai chế độ xã hội khác nhau về bản chất đã và đang chi phối toàn bộ quá trình vận động của lịch sử nhân loại, nó diễn ra trên tất cả các lĩnh vực đời sống xã hội: kinh tế, chính trị, tư tưởng, văn hoá, …
- Trong lĩnh vực kinh tế: Các học giả tư sản đang tìm mọi cách chứng minh nền kinh tế tư bản chủ nghĩa là vĩnh cửu; chủ nghĩa tư bản không còn bóc lột như trước.
- Trong lĩnh vực chính trị: Các đảng tư sản, chủ nghĩa đế quốc, đứng đầu là Mỹ đang dùng mọi cách để tuyên truyền quảng bá cho chế độ dân chủ tư sản, tự do tư sản; biện minh cho những chính sách bá quyền của họ để can thiệp vào công việc nội bộ các nước.
- Trong lĩnh vực tư tưởng: Chủ nghĩa tư bản dựa vào ưu thế về kinh tế, khoa học – công nghệ và sức mạnh quân sự đang tìm mọi cách phổ biến những giá trị của phương Tây, tuyên truyền quan điểm đa nguyên chính trị, đa đảng hoặc “phi giai cấp”, “phi ý thức hệ”, “phi chính trị”; làm lẫn lộn giữa đúng, sai, phải, trái nhằm chống lại chủ nghĩa xã hội và những lực lượng hoà bình và tiến bộ trên thế giới.
Trên thế giới
Đây là mâu thuẫn nổi bật, xuyên suốt khi Cách mạng Tháng Mười Nga thành công. Chính vì vậy chủ nghĩa đế quốc
tìm mọi cách xóa bỏ chủ nghĩa đế quốc đã bao vây hòng tiêu diệt nước Nga Xô-Viết.
Tiếp theo Chiến tranh thế giới lần thứ hai, chủ nghĩa phát xít cũng muốn tiêu diệt Liên Xô. Cuộc chiến tranh lạnh, thế giới tư bản tìm mọi cách cô lập các nước xã hội chủ nghĩa, bằng cách tiến hành bao vây kinh tế, đẩy mạnh chạy đua vũ trang với mong muốn làm suy yếu những nước này để đi đến xóa bỏ hệ thống các nước xã hội chủ nghĩa.
Hiện nay, một số nước xã hội chủ nghĩa đã có quan hệ ngoại giao, quan hệ kinh tế và nhiều quan hệ khác với các nước tư bản chủ nghĩa. Điều đó không có nghĩa là mâu thuẫn giữa chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa tư bản dịu đi hay không còn nữa. Trái lại, mâu thuẫn giữa hai chế độ xã hội này biểu hiện dưới dạng mới là vừa hợp tác, vừa đấu tranh trên nhiều phương diện.
Cần phải ý thức rõ điều đó, không được mơ hồ, mất cảnh giác với âm mưu diễn biến hồ bình của các thế lực thù địch chống phá chủ nghĩa xã hội.
Đây là mâu thuẫn cơ bản trong thời đại ngày nay, mâu thuẫn giữa hai giai cấp cơ bản trong chủ nghĩa tư bản là giai cấp tư sản và giai cấp công nhân. Chừng nào chủ nghĩa tư bản vẫn còn tồn tại thì mâu thuẫn giữa hai giai cấp cơ bản trong xã hội này vẫn là khách quan, giai cấp công nhân vẫn là những người lao động làm thuê cho giai cấp tư sản.
Nếu như trước đây trong các nước tư bản chủ nghĩa, mâu thuẫn cơ bản nổi lên giữa giai cấp công nhân và giai cấp tư sản thì nay mâu thuẫn này đã phát triển thành mâu thuẫn rộng lớn hơn là mâu thuẫn giữa tư bản và lao động. Trong xã hội, không chỉ có giai cấp công nhân bị áp bức, bóc lột mà cả những người lao động khác cũng bị bóc lột; mâu thuẫn giữa lực lượng sản xuất ngày càng mang tính xã hội hóa cao với tính chất tư nhân tư bản chủ nghĩa về tư liệu sản xuất ngày càng gay gắt.
Cuộc cách mạng khoa học và công nghệ, một mặt giúp nâng cao mức sống cho xã hội, mặt khác làm cho tính trạng thất nghiệp của những người lao động trong xã hội tư bản chủ nghĩa ngày càng gia tăng. Cùng với nó là tình trạng tội phạm xã hội, ma túy, sự suy thoái về đạo đức, lối sống làm cho những mâu thuẫn vốn có trong xã hội tư bản ngày càng trở nên gay gắt. Những mâu thuẫn đó chỉ được giải quyết bằng một cuộc cách mạng xã hội xóa bỏ chế độ tư bản chủ nghĩa, thiết lập chế độ xã hội chủ nghĩa.
Tuy nhiên, với những âm mưu diễn biến hòa bình chống phá quyết liệt kẻ thù, những thủ đoạn nham hiểm của giai cấp tư sản, cùng với sự thiếu thống nhất, sự chia rẽ của phong trào cộng sản và công nhân quốc tế hiện nay, cách mạng xã hội chủ nghĩa còn gặp rất nhiều khó khăn.
Mâu thuẫn này được nảy sinh khi chủ nghĩa tư bản chuyển thành chủ nghĩa đế quốc, biến các nước kém phát triển về kinh tế, văn hóa nhưng lại giàu về tài nguyên khoáng sản và dồi dào sức lao động thành hệ thống thuộc địa và phụ thuộc của chúng. Bằng những biện pháp tinh vi, các nước tư bản đang bóc lột các nước thuộc địa một cách thậm tệ, làm cho khoảng cách giữa các nước giàu và các nước nghèo ngày càng gia tăng. Nhiều nước hiện nay không còn khả năng trả nợ. Tình trạng đói nghèo của các nước kinh tế chậm phát triển là nguyên nhân dẫn tới những xung đột dân tộc, tôn giáo ở những nước này gia tăng.
Theo quy luật của cơ chế thị trường, chất xám có xu hướng chảy từ nước nghèo sang nước giàu. Do vậy, các nước chậm phát triển có nguy cơ “chảy máu chất xám” làm cho các nước này đã nghèo lại càng trở nên nghèo hơn. Tình trạng này đã và đang diễn ra tại Việt Nam. Hiện nay nước ta có khoảng 6000 du học sinh học tại các trường Đại học nước ngoài nhưng rất ít trong số họ trở về nước. Mặt khác, sinh viên tốt nghiệp có xu hướng vào các công ty có vốn đầu tư nước ngoài. Nguyên nhân bởi chế độ đãi ngộ cũng như lương thưởng của các công ty nước ngoài tốt. Đặc biệt môi trường làm việc rất thoáng, nhân viên được khuyến khích sáng tạo và thỏa mái đề bạt các ý kiến mới cho công ty. Ngược lại các công ty ở Việt Nam lương có mức lương thấp hơn, tình trạng “con ông cháy cha” cũng đang diễn ra nhức nhối. Đây là vấn đề đáng báo động và cần được đưa ra giải pháp kịp thời.
Như vậy, hiện nay các nước chậm phát triển, một mặt phải tiến hành đấu tranh chống lại sự can thiệp và xâm lược bằng quân sự, bằng kinh tế, bằng văn hóa của các nước phương Tây, mặt khác phải đấu tranh chống lại nghèo đói, bệnh tật, lạc hậu…Tình trạng trên làm cho mâu thuẫn giữa các dân tộc thuộc địa và phụ thuộc với chủ nghĩa đế quốc ngày càng tăng.
Đây là mâu thuẫn bên trong của chủ nghĩa tư bản trong việc giành giật thị trường.
Các nước tư bản có sự thống nhất với nhau về bản chất chế độ, về lợi ích giai cấp, về mục tiêu chống phá chủ nghĩa xã hội và phong trào cách mạng, những lực lượng tiến bộ trên thế giới. Quan hệ giữa các nước tư bản chủ nghĩa, giữa các tập đoàn tư bản chủ nghĩa là quan hệ liên minh nhằm tìm kiếm lợi nhuận tối đa. Song giữa các nước tư bản chủ nghĩa có những mâu thuẫn về lợi ích quốc gia, lợi ích của mỗi tập đoàn tư bản, Do đó làm diễn ra những cuộc đấu tranh lúc công khai, lúc ngấm ngầm.
Mâu thuẫn trên đã là nguyên nhân nổ ra hai cuộc chiến tranh thế giới. Hiện nay mâu thuẫn này được thể hiện thông qua mâu thuẫn giữa ba trung tâm tư bản lớn: Mỹ - Nhật - Tây Âu. Do vậy, Nhật, Tây Âu vừa là đồng minh chiến lược, vừa là đồng minh với Mỹ.
→ Tóm lại: thế giới đang tồn tại bốn mâu thuẫn cơ bản nêu trên. Những mâu thuẫn này quy định nội dung cơ bản hiện nay có những khác biệt so với trước đây. Việc xác định đúng những mâu thuẫn của thời đại ngày nay giúp chúng ta từng bước giải quyết mâu thuẫn và đưa lịch sử vận động, đi lên.
Ở Việt Nam
Hiện nay con đường đi lên của nước ta sự quá độ lên chủ nghĩa xã hội bỏ qua chế độ tư bản chủ nghĩa. Vì vậy mâu thuẫn giữa chủ nghĩa tư bản và chủ nghĩa xã hội trên thế giới được biểu hiện ở Việt Nam là mâu thuẫn giữa hai khả năng phát triển: hoặc là đi lên tư bản chủ nghĩa hoặc là đi lên chủ nghĩa xã hội . Suy ra cuộc đấu tranh giải quyết mâu thuẫn cơ bản ở nước ta hiện nay là cuộc đấu tranh giữa hai con đường nhằm giải quyết triệt để vấn đề làm thế nào đem lại thắng lợi cho con đường đi lên chủ nghĩa xã hội.
Tại đại hội IX của Đảng, vấn đề đấu tranh để giải quyết mâu thuẫn tạo động lực cho sự phát triển tiếp tục thể hiện quy định về mâu thuẫn đồng thời cụ thể hoá thành những mâu thuẫn sau đây:
“Một xã hội dân giàu nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh”- Dân tộc Việt Nam đã trải qua hàng nghìn năm lịch sử phấn đấu không mệt mỏi cho mục tiêu này. Biết bao anh hùng, liệt sĩ đã không tiếc máu xương hy sinh anh dũng cho một Việt Nam độc lập, tự do, giàu mạnh và hạnh
phúc. Độc lập dân tộc và CNXH là lý tưởng và là con đường mà Đảng Cộng sản Việt Nam, Bác Hồ và dân tộc Việt Nam đã chọn. Đó phải là một xã hội tươi đẹp hơn, phát triển hơn, giàu có hơn và tự do, văn minh hơn quá khứ và hiện tại. Tuy nhiên, con đường đi đến mục tiêu này này không hề dễ dàng bởi tính mâu thuẫn của nó với hiện thực. Thực trạng nền kinh tế Việt Nam đang diễn ra như sau:
- Trình độ phát triển nền kinh tế thị trường nước ta đang còn ở giai đoạn sơ khai:
+ Cơ sở vật chất kỹ thuật còn ở trình độ thấp; máy móc cũ kỹ, công nghệ lạc hậu. Theo UNDP, Việt Nam đang ở trình độ công nghệ lạc hậu 2/7 của thế giới, thiết bị máy móc lạc hậu 2-3 thế hệ (có lĩnh vực 4-5 thế hệ). Lao động thủ công vẫn chiếm tỷ trọng lớn trong tổng số lao động xã hội. Do đó, năng suất, chất lượng, hiệu quả sản xuất của nước ta còn rất thấp so với khu vực và thế giới (năng suất lao động của nước ta chỉ bằng 30% mức trung bình của thế giới).
+ Kết cấu hạ tầng như hệ thống đường giao thông, bến cảng, hệ thống thông tin liên lạc… còn lạc hậu, kém phát triển (mật độ đường giao thông /km bằng 1% với mức trung bình của thế giới; tốc độ truyền thông trung bình của cả nước chậm hơn thế giới 30 lần). Hệ thống giao thông kém phát triển làm cho các địa phương, các vùng bị chia cắt, tách biệt nhau. Do đó làm cho nhiều
tiềm năng của các địa phương không thể chuyên môn hoá sản xuất để phát huy thế mạnh.
+ Do cơ sở vật chất – kỹ thuật còn ở trình độ thấp làm cho phân công lao động kém phát triển, sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế chậm. Nền kinh tế nước ta chưa thoát khỏi nền kinh tế nông nghiệp sản xuất nhỏ. Nông nghiệp vẫn sử dụng khoảng 70% lực lượng lao động, nhưng chỉ sản xuất khoảng 26% GDP, các ngành kinh tế công nghệ cao chiếm tỷ trọng thấp.
+ Khả năng cạnh tranh của các doanh nghiệp trên thị trường trong nước, cũng như thị trường nước ngoài còn rất yếu. Do cơ sở vật chất – kỹ thuật và công nghệ lạc hậu, nên năng suất lao động thấp, do đó khối lượng hàng hoá nhỏ bé, chủng loại hàng hóa còn nghèo nàn, chất lượng hàng hóa thấp, giá cả cao vì thế khả năng cạnh tranh còn yếu.
- Nhiều thành phần kinh tế tham gia thị trường. Do vậy nước ta có nhiều loại hình sản xuất hàng hoá cùng tồn tại, đan xen nhau, trong đó sản xuất hàng hoá nhỏ phân tán còn phổ biến.
- Sự hình thành thị trường trong nước gắn với mở rộng kinh tế đối ngoại, hội nhập vào thị trường khu vực và thế giới, trong hoàn cảnh trình độ phát triển kinh tế – kỹ thuật của nước ta thấp xa so với hầu hết các nước khác.
- Quản lý nhà nước về kinh tế – xã hội còn yếu. Văn kiện đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VIII của Đảng ta nhận định về vấn đề này như sau: “Hệ thống luật pháp, cơ chế chính sách chưa đồng bộ và nhất quán, thực hiện chưa nghiêm. công tác tài chính, ngân hàng, giá cả, kế hoạch hoá, quy hoạch xây dựng, quản lý đất đai còn nhiều yếu kém; thủ tục hành chính… đổi mới chậm. Thương nghiệp nhà nước bỏ trống một số trận địa quan trọng, chưa phát huy tốt vai trò chủ đạo trên thị trường. Quản lý xuất nhập khẩu có nhiều sơ hở, tiêu cực, một số trường hợp gây tác động xấu đối với sản xuất. Chế độ phân phối còn nhiều bất hợp lý. bội chi ngân sách và nhập siêu còn lớn. Lạm phát tuy kiềm chế được nhưng còn chưa vững chắc”
Mâu thuẫn này có thể kể đến sự đối kháng của các thế lực thù địch trong và ngoài nước hay các còn chính là các vấn đề tội phạm, tệ nạn tham nhũng.
Về mâu thuẫn với các thế lực thù địch trong và ngoài nước, phải kể đến mâu thuẫn giữa 2 hệ tư tưởng đó là CNTB và CNXH, ở Việt Nam, mâu thuẫn này đã xuất hiện từ trước khi Đảng Cộng sản Đông Dương (sau này là Đảng Cộng sản Việt Nam) ra đời, bằng sự đàn áp của chế độ thực dân với các
phong trào yêu nước, các cá nhân có tư tưởng tiến bộ. Khát vọng giành độc lập dân tộc, đưa nhân dân, đất nước thoát khỏi ách đô hộ thực dân, thoát khỏi đói nghèo cũng là một trong những nguyên nhân ra đời một chính Đảng kiểu mới - Chính Đảng của giai cấp công nhân, lãnh đạo nhân dân kháng chiến giành độc lập và đi lên CNXH.
Trong suốt quá trình xây dựng và phát triển đất nước, những âm mưu kích động từ các thế lực giặc ngoại xâm và phản động người Việt Nam ở nước ngoài (chiếm phần lớn) như bạo loạn, lật đổ, tâm lý chiến, tuyên truyền, bôi nhọ, phá hoại từ bên trong thường xuyên xảy ra, có sự phối hợp trong
- ngoài, trên - dưới với nhiều âm mưu, thủ đoạn thâm độc. Phạm vi chống phá cũng rất đa dạng, kết hợp đấu tranh trên chiến trường với sức mạnh vượt trội về phương tiện chiến tranh, tiềm lực quân sự với tâm lý chiến, phá hoại về tư tưởng, chính trị, bao vây, cô lập… Nội dung và lĩnh vực chống phá được thực hiện, hướng vào những vấn đề khó khăn của nước ta trong quá trình đi lên với điều kiện điểm xuất phát thấp, một số lĩnh vực hay bị lợi dụng như dân chủ, nhân quyền, dân tộc, tôn giáo… Âm mưu, thủ đoạn chống phá cũng linh hoạt, đa dạng, đó là sử dụng sức mạnh về tư tưởng, phá hoại sự ổn định bên trong, ly tán về tư tưởng, chính trị…
Ở mỗi thời điểm, giai đoạn khác nhau, các thế lực cơ hội, thù địch sử dụng phương thức chống phá tương ứng. Tuy nhiên, sức mạnh của chính nghĩa và sự đoàn kết, đồng lòng của người dân tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, sự ủng hộ của bạn bè quốc tế, đã làm thất bại mọi âm mưu chống phá
của các thế lực thù địch, Việt Nam đã giữ vững nền độc lập, và vững vàng đi lên phát triển đất nước đất nước.
- Mâu thuẫn giữa mặt nhân tố chủ quan và khách quan trong quá trình đi lên chủ nghĩa xã hội
Loại mâu thuẫn này xuất từ yêu cầu nhận thức những quy luật những điều kiện khả năng khách quan với một bên là trình độ năng lực, nhận thức và hoạt động thực tiễn của đảng, của nhà nước trong quá trình lãnh đạo… Loại mâu thuẫn này thể hiện trong tư tưởng, lý luận, tổ chức, lãnh đạo chỉ đạo của nhà nước.
→ Tóm lại: Xã hội xã hội chủ nghĩa mà nhân dân ta xây dựng là một xã hội: “Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh; do nhân dân làm chủ; có nền kinh tế phát triển cao dựa trên lực lượng sản xuất hiện đại và quan hệ sản xuất tiến bộ phù hợp; có nền văn hoá tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc; con người có cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc, có điều kiện phát triển toàn diện; các dân tộc trong cộng đồng Việt Nam bình đẳng, đoàn kết, tôn trọng và giúp nhau cùng phát triển; có Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân do Đảng Cộng sản lãnh đạo; có quan hệ hữu nghị và hợp tác với các nước trên thế giới”.
Đây là một quá trình cách mạng sâu sắc, triệt để, đấu tranh phức tạp giữa cái cũ và cái mới nhằm tạo ra sự biến đổi về chất trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội, nhất thiết phải trải qua một thời kỳ quá độ lâu dài với nhiều bước phát triển, nhiều hình thức tổ chức kinh tế, xã hội đan xen.
Muốn làm được điều đó, việc xác định đúng những mâu thuẫn để tìm ra cách giải quyết chúng là điều vô cùng cần thiết.
Ngoài ra, phải đặc biệt chú trọng nắm vững và giải quyết tốt các mối quan hệ lớn: quan hệ giữa đổi mới, ổn định và phát triển; giữa đổi mới kinh tế và đổi mới chính trị; giữa kinh tế thị trường và định hướng xã hội chủ nghĩa; giữa phát triển lực lượng sản xuất và xây dựng, hoàn thiện từng bước quan hệ sản xuất xã hội chủ nghĩa; giữa tăng trưởng kinh tế và phát triển văn hoá, thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội; giữa xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa; giữa độc lập, tự chủ và hội nhập quốc tế; giữa Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ;… Không phiến diện, cực đoan, duy ý chí.
Kết luận
Tóm lại, mâu thuẫn luôn là yếu tố quan trọng và tồn tại xuyên suốt trong lòng xã hội.
Trên thế giới hiện nay đang tồn tại 4 loại mâu thuẫn cơ bản, bao gồm: Mâu thuẫn giữa giai cấp tư sản và giai cấp công nhân; giữa tư bản và lao động; Mâu thuẫn giữa các dân tộc thuộc địa, phụ thuộc và kém phát triển với chủ nghĩa đế quốc; Mâu thuẫn giữa các nước tư bản chủ nghĩa, các nước Đế quốc với nhau. Điều này sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến sự vận động và phát triển của thế giới, đồng thời khiến cho xã hội ở Việt Nam cũng có những biến chuyển nhất định.
Ở Việt Nam cũng đang tồn tại 3 loại mâu thuẫn cơ bản cần được quan tâm, đó là: Mâu thuẫn giữa trạng thái kinh tế kém phát triển với yêu cầu xây dựng một xã hội dân giàu nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh; mâu thuẫn giữa mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội với các thế lực cản trở con đường phát triển của nước ta theo mục tiêu đó, mâu thuẫn giữa mặt nhân tố chủ quan và khách quan trong quá trình đi lên chủ nghĩa xã hội. Sự biểu hiện của những mâu thuẫn cơ bản hiện nay có những khác biệt so với trước đây, đòi hỏi chúng ta cần phân tích làm rõ những biểu hiện đó để có thể duy trì tính thống nhất trong mâu thuẫn và vai trò về nguồn gốc và động lực trong quá trình vận động và phát triển của sự vật, hiện tượng và con người.