silde bài giảng chương 7,8 : Cấu trúc kinh tế thị trường

lOMoAR cPSD| 47206071 03-Jan-23 CHƯƠNG 7&8 –
CẤU TRÚC THỊ TRƯỜNG
Phân loại cấu trúc thị trường
Đường cầu và ường doanh thu biên của doanh nghiệp cạnh tranh hoàn hảo
Quyết ịnh sản xuất của doanh nghiệp cạnh tranh hoàn hảo
Đặc iểm của thị trường ộc quyền
Quyết ịnh sản xuất của doanh nghiệp ộc quyền
Cạnh tranh ộc quyền và ộc quyền nhóm 1 lOMoAR cPSD| 47206071 03-Jan-23
Chương Technological Drivers of Urban Innovation: A T-DNA Analysis Based on US Patent Data 7&8 – Cấu trúc thị trường
Giảng viên: TS. Nguyễn Ngọc Uyên Phương Khoa Quản trị Kinh doanh
Chương Technological Drivers of Urban Innovation: A T-DNA Analysis Based on US Patent Data
7&8 – Cấu trúc thị trường S. 2
NỘI DUNG CHÍNH CỦA CHƯƠNG 7&8 S. 3
PHÂN LOẠI CẤU TRÚC THỊ TRƯỜNG
Ngoc Uyen Phuong Nguyen, M.Sc.; Prof. Dr. Martin G. Moehrle Giảng viên: TS.
Nguyễn Ngọc Uyên Phương 2 lOMoAR cPSD| 47206071 03-Jan-23
Chương Technological Drivers of Urban Innovation: A T-DNA Analysis Based on US Patent Data 7&8 – Cấu trúc thị trường
Cấu trúc ược phân chia dựa vào:
Số lượng người mua và bán trên thị trường: • Nhiều hay ít
Đặc trưng của sản phẩm • Sản phẩm ồng nhất • Sản phẩm phân biệt
• Sản phẩm tiêu chuẩn
• Sản phẩm duy nhất (không có sản phẩm thay thế)
Rào cản thị trường Ngoc Uyen Gi P ả h ngu o v ng iên N : g T uy S. en N , M guy .S ễ c.; n P Ng ro ọ f. c Dr Uy . M ên artin Phư G ơ . M ng oehrle
Chương Technological Drivers of Urban Innovation: A T-DNA Analysis Based on US Patent Data 7&8 – Cấu trúc thị trường S. 4
Phân biệt 4 cấu trúc thị trường Cạnh tranh hoàn hảo Cạnh tranh ộc quyền
Độc quyền cạnh tranh/ ộc quyền nhóm Độc quyền 3 lOMoAR cPSD| 47206071 03-Jan-23
Chương Technological Drivers of Urban Innovation: A T-DNA Analysis Based on US Patent Data 7&8 – Cấu trúc thị trường
PHÂN LOẠI CẤU TRÚC THỊ TRƯỜNG S. 5
THỊ TRƯỜNG CẠNH TRANH HOÀN HẢO Khái niệm
• Thị trường Cạnh tranh hoàn hảo có vô số người mua và bán, sản
phẩm trên thị trường là tương tự nhau và không có rào cản thị
trường ối với việc gia nhập hay rút lui khỏi ngành. Đặc iểm
• Số lượng người bán rất nhiều
• Sp có thể thay thế cho nhau (ồng nhất)
• Không có rào cản thâm nhập thị trường
• Thông tin là hoàn hảo
• DN CTHH có qui mô rất nhỏ so với thị trường, không ảnh hưởng
ến giá và lượng thị trường (do qui luật cung – cầu quyết ịnh)
• ➔ DNCTHH là người chịu giá thị trường (PE)
Ngoc Uyen Phuong Nguyen, M.Sc.; Prof. Dr. Martin G. Moehrle Giảng viên: TS.
Nguyễn Ngọc Uyên Phương
Ngoc Uyen Phuong Nguyen, M.Sc.; Prof. Dr. Martin G. Moehrle Giảng viên: TS.
Nguyễn Ngọc Uyên Phương 4 lOMoAR cPSD| 47206071 03-Jan-23
Chương Technological Drivers of Urban Innovation: A T-DNA Analysis Based on US Patent Data 7&8 – Cấu trúc thị trường
Chương Technological Drivers of Urban Innovation: A T-DNA Analysis Based on US Patent Data 7&8 – Cấu trúc thị trường S. 6
ĐƯỜNG CẦU (D) VÀ ĐƯỜNG DOANH THU BIÊN (MR)
CỦA DN CẠNH TRANH HOÀN HẢO - Doanh nghiệp - Doanh nghiệp có
không thể gây ảnh hưởng
ường cầu sản phẩm là co
giá và lượng thị trường.
giãn hoàn toàn tại mức giá - thị trường. Doanh nghiệp cạnh
tranh hoàn hảo là người - Đường cầu của DN
nhận giá và mức giá này do cạnh tranh hoàn hảo là quan hệ cung cầu thị
ường nằm ngang, giá cố trường xác ịnh.
ịnh không thay ổi theo Q. S. 7
ĐƯỜNG CẦU (D) VÀ ĐƯỜNG DOANH THU BIÊN (MR)
CỦA DN CẠNH TRANH HOÀN HẢO
Đường cầu của thị trường Đường cầu của doanh nghiệp ( ường dốc
xuống): ( ường nằm ngang): P = a.Q + b P = a (a là hằng số) 5 lOMoAR cPSD| 47206071 03-Jan-23
Chương Technological Drivers of Urban Innovation: A T-DNA Analysis Based on US Patent Data 7&8 – Cấu trúc thị trường P P S P E E P E P ≡ MR D Q E Q Q
Đường doanh thu biên MR: TR = P*Q = a*Q → MR = a
(a là hằng số, chính là mức giá thị trường)
Đối với DN CTHH, ường doanh thu biên MR trùng với ường cầu.
Ngoc Uyen Phuong Nguyen, M.Sc.; Prof. Dr. Martin G. Moehrle Giảng viên: TS. Nguyễn Ngọc Uyên Phương
Chương Technological Drivers of Urban Innovation: A T-DNA Analysis Based on US Patent Data 7&8 – Cấu trúc thị trường S. 8
QUYẾT ĐỊNH SẢN XUẤT TRONG NGẮN HẠN CỦA DOANH NGHIỆP CTHH
Điều kiện tối a hóa lợi nhuận của doanh nghiệp là:
Khi Q = TR – TC cực ại ( Q max) MR = MC → Xác ịnh Q* Xét lợi nhuận tại Q*: Q = TR – TC = PxQ* - ATCxQ* Q = (P – ATC)xQ*
Ngoc Uyen Phuong Nguyen, M.Sc.; Prof. Dr. Martin G. Moehrle Giảng viên: TS.
Nguyễn Ngọc Uyên Phương 6 lOMoAR cPSD| 47206071 03-Jan-23
Chương Technological Drivers of Urban Innovation: A T-DNA Analysis Based on US Patent Data 7&8 – Cấu trúc thị trường
So sánh P và ATC: có 4 trường hợp S. 9 XÉT P VÀ ATC
Trường hợp 1: P > ATC thì Q* > 0 Doanh
nghiệp sản xuất bình thường tại Q*. ATC Q* Ngoc Uyen Gi P ả h ngu o v ng iên N : g T uy S. en N , M guy .S ễ c.; n P Ng ro ọ f. c Dr Uy . M ên artin Phư G ơ . M ng oehrle
Chương Technological Drivers of Urban Innovation: A T-DNA Analysis Based on US Patent Data 7&8 – Cấu trúc thị trường S. 10 XÉT P VÀ ATC
Trường hợp 2: P = ATC thì Q* = 0
Nếu không sản xuất (trong ngắn hạn), DN sẽ bị lỗ chi phí cố ịnh.
Nếu sản xuất, DN sẽ bù ắp chi phí cố ịnh. 7 lOMoAR cPSD| 47206071 03-Jan-23
Chương Technological Drivers of Urban Innovation: A T-DNA Analysis Based on US Patent Data 7&8 – Cấu trúc thị trường S. 11 XÉT P VÀ ATC
Trường hợp 3: AVC < P < ATC thì Q* < 0
Nếu không sản xuất (trong ngắn hạn), DN sẽ bị lỗ chi phí cố ịnh.
Nếu sản xuất, DN sẽ bù ắp ược một phần chi phí cố ịnh (tối thiểu lỗ) Ngoc Uyen Gi P ả h ngu o v ng iên N : g T uy S. en N , M guy .S ễ c.; n P Ng ro ọ f. c Dr Uy . M ên artin Phư G ơ . M ng oehrle
Ngoc Uyen Phuong Nguyen, M.Sc.; Prof. Dr. Martin G. Moehrle Giảng viên: TS.
Nguyễn Ngọc Uyên Phương 8 lOMoAR cPSD| 47206071 03-Jan-23
Chương Technological Drivers of Urban Innovation: A T-DNA Analysis Based on US Patent Data 7&8 – Cấu trúc thị trường
Chương Technological Drivers of Urban Innovation: A T-DNA Analysis Based on US Patent Data 7&8 – Cấu trúc thị trường S. 12 XÉT P VÀ ATC
Trường hợp 4: P < AVC thì Q* < 0
DN ngừng sản xuất (trong ngắn hạn) vì nếu sản xuất ngoài việc mất
chi phí cố ịnh còn mất thêm cả phần chi phí biến ổi. S. 13
ĐƯỜNG CUNG NGẮN HẠN CỦA DN CTHH
Đường cung ngắn hạn của DN cạnh tranh hoàn hảo là phần ường MC từ AVC min trở lên. Ngoc Uyen Gi P ả h ngu o v ng iên N : g T uy S. en N , M guy .S ễ c.; n P Ng ro ọ f. c Dr Uy . M ên artin Phư G ơ . M ng oehrle
Chương Technological Drivers of Urban Innovation: A T-DNA Analysis Based on US Patent Data 7&8 – Cấu trúc thị trường S. 14 9 lOMoAR cPSD| 47206071 03-Jan-23
Chương Technological Drivers of Urban Innovation: A T-DNA Analysis Based on US Patent Data 7&8 – Cấu trúc thị trường
QUYẾT ĐỊNH SẢN XUẤT TRONG DÀI HẠN CỦA DOANH NGHIỆP CTHH
Trong dài hạn, doanh nghiệp sẽ gia nhập ngành khi có lợi nhuận kinh
tế dương và rời khỏi ngành khi lợi nhuận kinh tế âm.
Khi P > ATC: doanh nghiệp sản xuất trong dài hạn
Khi P < ATC: doanh nghiệp óng cửa trong dài hạn
Cân bằng dài hạn diễn ra khi doanh nghiệp có lợi nhuận kinh tế bằng 0.
Khi cân bằng dài hạn xảy ra có hai ặc trưng: P = MC và P = ATC min S. 15
NHẬP NGÀNH THỊ TRƯỜNG CTHH
Khi P > ATC (DN có lợi nhuận)
DN sản xuất nhiều hơn và có các DN khác nhập ngành →Cung tăng
→ Đường cung TT dịch chuyển sang phải → Giá cân bằng giảm →
Lợi nhuận giảm cho ến khi bằng 0 (P = ATC) → sẽ không có sự gia nhập ngành nữa
→Điểm cân bằng trong dài hạn là P = ATC
Ngoc Uyen Phuong Nguyen, M.Sc.; Prof. Dr. Martin G. Moehrle Giảng viên: TS. Nguyễn Ngọc Uyên Phương
Ngoc Uyen Phuong Nguyen, M.Sc.; Prof. Dr. Martin G. Moehrle Giảng viên: TS.
Nguyễn Ngọc Uyên Phương 10 lOMoAR cPSD| 47206071 03-Jan-23
Chương Technological Drivers of Urban Innovation: A T-DNA Analysis Based on US Patent Data 7&8 – Cấu trúc thị trường
Chương Technological Drivers of Urban Innovation: A T-DNA Analysis Based on US Patent Data 7&8 – Cấu trúc thị trường S. 16
XUẤT NGÀNH THỊ TRƯỜNG CTHH Khi P < ATC (DN thua lỗ)
DN sản xuất ít hơn và DN rời bỏ ngành → Cung giảm
→Đường cung TT dịch chuyển sang trái→ Giá cân bằng tăng
→Lợi nhuận tăng cho ến khi bằng 0 (P = ATC) → sẽ không có sự rời bỏ ngành nữa
→Điểm cân bằng trong dài hạn là P = ATC S. 17 BÀI TẬP
BÀI TẬP MINH HỌA MÔ HÌNH CẠNH TRANH HOÀN HẢO
Tham khảo giáo trình Kinh tế vi mô (Thầy Lê Thế Giới) Cuối chương 6
Ngoc Uyen Phuong Nguyen, M.Sc.; Prof. Dr. Martin G. Moehrle Giảng viên: TS. Nguyễn Ngọc Uyên Phương 11 lOMoAR cPSD| 47206071 03-Jan-23
Chương Technological Drivers of Urban Innovation: A T-DNA Analysis Based on US Patent Data 7&8 – Cấu trúc thị trường
Chương Technological Drivers of Urban Innovation: A T-DNA Analysis Based on US Patent Data 7&8 – Cấu trúc thị trường S. 18
THỊ TRƯỜNG ĐỘC QUYỀN Khái niệm
• Thị trường ộc quyền là thị trường chỉ có một doanh nghiệp, là người
bán duy nhất một sản phẩm hay dịch vụ. Sản phẩm là duy nhất và
không có sản phẩm thay thế. Đặc iểm
• Số lượng người bán là một • Không có sp thay thế
• Rào cản thâm nhập thị trường là rất lớn (do luật quy ịnh, do bí quyết
nghề nghiệp, do hiệu suất kinh tế tăng theo quy mô, do sở hữu nguồn lực ầu vào,...)
• Thông tin là không hoàn hảo
• ➔ DN ộc quyền là không phải người chịu giá thị trường S. 19
PHÂN LOẠI ĐỘC QUYỀN
Độc quyền tự nhiên (cạnh tranh)
Độc quyền nhà nước (do luật quy ịnh)
Độc quyền khu vực ( ặc thù ịa lý, bí quyết nghề nghiệp...)
Ngoc Uyen Phuong Nguyen, M.Sc.; Prof. Dr. Martin G. Moehrle Giảng viên: TS.
Nguyễn Ngọc Uyên Phương 12 lOMoAR cPSD| 47206071 03-Jan-23
Chương Technological Drivers of Urban Innovation: A T-DNA Analysis Based on US Patent Data 7&8 – Cấu trúc thị trường
Ngoc Uyen Phuong Nguyen, M.Sc.; Prof. Dr. Martin G. Moehrle Giảng viên: TS. Nguyễn Ngọc Uyên Phương
Chương Technological Drivers of Urban Innovation: A T-DNA Analysis Based on US Patent Data 7&8 – Cấu trúc thị trường S. 20
ĐƯỜNG CẦU (D) VÀ ĐƯỜNG DOANH THU BIÊN
(MR) CỦA DN ĐỘC QUYỀN P
Đường cầu doanh nghiệp cũng
chính là ường cầu thị trường: P = a.Q + b Đường doanh thu biên MR: D MR = TR’ = (P.Q)’ MR = (a.Q 2 + b.Q ) ’ → MR = 2a.Q + b Q 13 lOMoAR cPSD| 47206071 03-Jan-23
Chương Technological Drivers of Urban Innovation: A T-DNA Analysis Based on US Patent Data 7&8 – Cấu trúc thị trường S. 21
QUYẾT ĐỊNH SẢN XUẤT TRONG NGẮN HẠN CỦA DN ĐỘC QUYỀN
Điều kiện tối a hóa lợi nhuận của doanh nghiệp là:
Khi Q = TR – TC cực ại ( Q max) MR = MC → Xác ịnh Q* Xét lợi nhuận tại Q*: Q = TR – TC = PxQ* - ATCxQ* Q = (P – ATC)xQ*
So sánh P và ATC: có 4 trường hợp
Ngoc Uyen Phuong Nguyen, M.Sc.; Prof. Dr. Martin G. Moehrle Giảng viên: TS. Nguyễn Ngọc Uyên Phương
Chương Technological Drivers of Urban Innovation: A T-DNA Analysis Based on US Patent Data 7&8 – Cấu trúc thị trường S. 22 XÉT P VÀ ATC
Trường hợp 1: P > ATC thì Q* > 0
Doanh nghiệp sản xuất bình thường tại Q*.
Ngoc Uyen Phuong Nguyen, M.Sc.; Prof. Dr. Martin G. Moehrle Giảng viên: TS.
Nguyễn Ngọc Uyên Phương 14 lOMoAR cPSD| 47206071 03-Jan-23
Chương Technological Drivers of Urban Innovation: A T-DNA Analysis Based on US Patent Data 7&8 – Cấu trúc thị trường S. 23 XÉT P VÀ ATC
Trường hợp 2: P = ATC thì Q* = 0
Nếu không sản xuất (trong ngắn hạn), DN sẽ bị lỗ chi phí cố ịnh. Nếu
sản xuất, DN sẽ bù ắp chi phí cố ịnh. ATC Ngoc Uyen Gi P ả h ngu o v ng iên N : g T uy S. en N , M guy .S ễ c.; n P Ng ro ọ f. c Dr Uy . M ên arti Ph n G ươ . M ng oehrle
Chương Technological Drivers of Urban Innovation: A T-DNA Analysis Based on US Patent Data 7&8 – Cấu trúc thị trường S. 24 lOMoAR cPSD| 47206071 03-Jan-23
Chương Technological Drivers of Urban Innovation: A T-DNA Analysis Based on US Patent Data 7&8 – Cấu trúc thị trường XÉT P VÀ ATC
Trường hợp 3: AVC < P < ATC thì Q* < 0
Nếu không sản xuất (trong ngắn hạn), DN sẽ bị lỗ chi phí cố ịnh.
Nếu sản xuất, DN sẽ bù ắp ược một phần chi phí cố ịnh (tối thiểu lỗ) S. 25 XÉT P VÀ ATC
Trường hợp 4: P < AVC thì Q* < 0
DN ngừng sản xuất (trong ngắn hạn) vì nếu sản xuất ngoài việc mất
chi phí cố ịnh còn mất thêm cả phần chi phí biến ổi.
Ngoc Uyen Phuong Nguyen, M.Sc.; Prof. Dr. Martin G. Moehrle Giảng viên: TS. Nguyễn Ngọc Uyên Phương
Ngoc Uyen Phuong Nguyen, M.Sc.; Prof. Dr. Martin G. Moehrle Giảng viên: TS.
Nguyễn Ngọc Uyên Phương 16 lOMoAR cPSD| 47206071 03-Jan-23
Chương Technological Drivers of Urban Innovation: A T-DNA Analysis Based on US Patent Data 7&8 – Cấu trúc thị trường
Chương Technological Drivers of Urban Innovation: A T-DNA Analysis Based on US Patent Data 7&8 – Cấu trúc thị trường S. 26
QUYẾT ĐỊNH SẢN XUẤT TRONG DÀI HẠN HẠN CỦA DN ĐỘC QUYỀN
- Doanh nghiệp ộc quyền sản xuất trong dài hạn với 2 iều kiện ồng
thời MR = MC và P ≥ ATC.
- Doanh nghiệp ộc quyền không có iểm cân bằng trong dài hạn. S. 27
So sánh TTCTHH và TTĐQ quyết ịnh sx Q ảnh hưởng
ến cs; ps và tổn thất vô ích XH
Cạnh tranh hoàn hảo Độc quyền Giá Giá Thặng dư tiêu dùng Thặng dư tiêu dùng Thặng dư tiêu dùng chuyển sang nhà ộc quyền Chi phí xã hội Thặng dư sản xuất Lượng Lư ợng Ngoc Uyen Gi P ả h ngu o v ng iên N : g T uy S. en N , M guy .S ễ c.; n P Ng ro ọ f. c Dr Uy . M ên artin Phư G ơ . M ng oehrle
Chương Technological Drivers of Urban Innovation: A T-DNA Analysis Based on US Patent Data S. 28
7&8 – Cấu trúc thị trường BÀI TẬP lOMoAR cPSD| 47206071 03-Jan-23
Chương Technological Drivers of Urban Innovation: A T-DNA Analysis Based on US Patent Data 7&8 – Cấu trúc thị trường
BÀI TẬP MINH HỌA MÔ HÌNH CẠNH TRANH KHÔNG HOÀN HẢO
Tham khảo giáo trình Kinh tế vi mô (Thầy Lê Thế Giới) Chương
7 (cuối phần ĐỘC QUYỀN) S. 29
THỊ TRƯỜNG CẠNH TRANH ĐỘC QUYỀN Khái niệm
• Thị trường cạnh tranh ộc quyền là thị trường có nhiều người mua
và người bán giao dịch các sản phẩm khác nhau. Đặc iểm
• Có nhiều người mua và người bán (nhưng không nhiều bằng thị
trường cạnh tranh hoàn hảo)
• Các sản phẩm khác nhau, có sự khác biệt về sản phẩm.
• Dễ dàng gia nhập và rút khỏi thị trường
Ngoc Uyen Phuong Nguyen, M.Sc.; Prof. Dr. Martin G. Moehrle Giảng viên: TS. Nguyễn Ngọc Uyên Phương
Chương Technological Drivers of Urban Innovation: A T-DNA Analysis Based on US Patent Data 7&8 – Cấu trúc thị trường S. 30
THỊ TRƯỜNG ĐỘC QUYỀN NHÓM Khái niệm
• Thị trường ộc quyền nhóm là thị trường chỉ có vài người bán nên
các quyết ịnh về giá và lượng cung là phụ thuộc lẫn nhau. Đặc iểm
• Sản phẩm có thể giống nhau hoặc khác nhau.
• Một số doanh nghiệp sản xuất toàn bộ hay hầu hết sản lượng.
• Rào cản thị trường ngăn cản doanh nghiệp mới tham gia thị trường.
Ngoc Uyen Phuong Nguyen, M.Sc.; Prof. Dr. Martin G. Moehrle Giảng viên: TS.
Nguyễn Ngọc Uyên Phương 18 lOMoAR cPSD| 47206071 03-Jan-23
Chương Technological Drivers of Urban Innovation: A T-DNA Analysis Based on US Patent Data 7&8 – Cấu trúc thị trường
• Mỗi doanh nghiệp sẽ chịu ảnh hưởng từ các quyết ịnh của ối thủ.
• Thị trường ộc quyền nhóm thường có 4 doanh nghiệp chiếm hơn
40% thị phần về một sản phẩm.