silde bài giảng lý thuyết kinh tế vĩ mô chương 3 doanh nghiệp trên thị trường cạnh tranh hoàn hảo

lOMoAR cPSD| 47206071 Prepared by Vu Duc Hieu 4/10/2023 1 CHƯƠNG 3: DOANH NGHIỆP TRÊN
THỊ TRƯỜNG CẠNH TRANH HOÀN HẢO
Mục tiêu nghiên cứu: 2
 Doanh thu và ường cầu của doanh nghiệp trên thị
trường cạnh tranh hoàn hảo.
 Quyết ịnh sản xuất của doanh nghiệp trên thị trường cạnh tranh hoàn hảo.
 Đường cung của doanh nghiệp cạnh tranh hoàn hảo.
3.1 Doanh thu và ường cầu của
doanh nghiệp cạnh tranh hoàn hảo 3 1 lOMoAR cPSD| 47206071 Prepared by Vu Duc Hieu 4/10/2023
 A. Đặc iểm của thị trường cạnh tranh hoàn hảo.
 B. Doanh thu của doanh nghiệp trên thị trường cạnh tranh hoàn hảo.
 C. Đường cầu của doanh nghiệp trên thị trường cạnh tranh hoàn hảo.
A. Đặc iểm của thị trường cạnh tranh hoàn hảo: 4
 1. Có nhiều người mua và nhiều người bán.
 2. Sản phẩm của những người bán khác nhau trên thị
trường về cơ bản là giống nhau.
 3. Những người mua người bán là những người chấp nhận giá.
 4. Tự do gia nhập hoặc rời bỏ thị trường.
B. Doanh thu của doanh nghiệp trên thị
trường cạnh tranh hoàn hảo: 5 2 lOMoAR cPSD| 47206071 Prepared by Vu Duc Hieu 4/10/2023
 Tổng doanh thu (TR): là toàn bộ số tiền mà doanh
nghiệp thu ược do bán sản phẩm hàng hóa và dịch vụ trong một thời kỳ. TR=P*Q
 Doanh thu bình quân (AR): là doanh thu trung bình
nhận ược khi bán một ơn vị sản phẩm.
AR = TR/Q = (P*Q) /Q = P
Doanh thu của doanh nghiệp trên thị
trường cạnh tranh (tiếp): 6
 Doanh thu cận biên (MR): là doanh thu tăng thêm
khi sản xuất và bán thêm một ơn vị sản phẩm. MR = ∆TR/∆Q
TR = P * Q, mà với doanh nghiệp cạnh tranh thì P
cố ịnh nên Q tăng 1 ơn vị thì TR tăng 1 lượng úng bằng P => MR = P 3 lOMoAR cPSD| 47206071 Prepared by Vu Duc Hieu 4/10/2023
Ví dụ: Doanh thu của một doanh nghiệp cạnh
tranh hoàn hảo (VD: P = 6$/sp) 7
Lượng Giá - P Tổng doanh Doanh thu bình Doanh thu cận (Q) ($/sp) thu ($) quân ($) biên ($) (TR=P*Q) (AR = TR/Q) (MR= ∆TR/∆Q) 0 6 0 - - 1 6 6 6 6 2 6 12 6 6 3 6 18 6 6 4 6 24 6 6 5 6 30 6 6 6 6 36 6 6 7 6 42 6 6
C. Đường cầu của doanh nghiệp trên
thị trường cạnh tranh hoàn hảo: 8
 Đường cầu là ường nằm ngang tại mức giá thị trường
(do doanh nghiệp cạnh tranh là người chấp nhận giá).
 Đường này ồng thời chính là ường doanh thu bình quân
AR và doanh thu cận biên MR (vì P=AR=MR)
Đường cầu của doanh nghiệp trên thị
trường cạnh tranh hoàn hảo: 4 lOMoAR cPSD| 47206071 Prepared by Vu Duc Hieu 4/10/2023 9
Đường cầu của một P
Cung –Cầu của thị doanh nghiệp P trường cạnh tranh S P = MR = AR P * P * D Q 1 Q 2 Q Q * Q
3.2 Quyết ịnh sản xuất của doanh nghiệp
cạnh tranh hoàn hảo trong ngắn hạn. 10
 A. Tối a hóa lợi nhuận.
 B. Điểm hòa vốn và iểm óng cửa sản xuất.
 C. Đường cung trong ngắn hạn của một doanh nghiệp cạnh tranh.
A. Tối a hóa lợi nhuận: 11
 Nguyên tắc ể tối a hóa lợi nhuận:
 Ta có lợi nhuận: π= TR - TC
 Ta có lợi nhuận biên (πbiên) là lợi nhuận tăng thêm khi
hãng sản xuất và bán ra thêm một ơn vị sản phẩm:
 πbiên = ∆π/∆Q = ∆(TR –TC)/ ∆Q = MR - MC 5 lOMoAR cPSD| 47206071 Prepared by Vu Duc Hieu 4/10/2023
 πbiên = dπ/ dQ = TR’(Q) – TC’(Q) (nếu TR và TC là các
hàm liên tục và khả vi)
 Ta có πmax khi πbiên = 0 hay MR = MC
 Chú ý: Với doanh nghiệp cạnh tranh thì: P = MR
 => Để tối a hóa lợi nhuận thì: P = MC
Tiếp ví dụ (biết FC = 3$): 12
Lượng Giá TR MR= TC MC= Lợi nhuận πbiên (Q)
(P) ($) ∆TR/∆Q ($) ∆TC/∆Q (π=TR-TC) (MR - MC) 0 6 0 - 3 - -3 - 1 6 6 6 5 2 1 4 2 6 12 6 8 3 4 3 3 6 18 6 12 4 6 2 4 6 24 6 17 5 7 1 5 6 30 6 23 6 7 0 6 6 36 6 30 7 6 -1 7 6 42 6 38 8 4 -2
Phân tích quá trình tối a hóa lợi nhuận của
doanh nghiệp cạnh tranh bằng ồ thị: 6 lOMoAR cPSD| 47206071 Prepared by Vu Duc Hieu 4/10/2023 13 P
Điều kiện ể tối MC a hóa lợi nhuận với một doanh MC 2 nghiệp cạnh tranh
là sản xuất tại AC iểm có P = MC D MR = AR = P * A và ở ó MC ang Lợi nhuận AC * tăng . B MC 1 0 Q 0 Q 1 Q * Q 2 Q
A. Tối a hóa lợi nhuận (tiếp): 14
 Mối quan hệ giữa MR, MC và lợi nhuận π:
Khi hãng tăng sản xuất và bán ra thêm 1 ơn vị sản
phẩm màMR>MC=> lợi nhuận tăng.
Khi hãng tăng sản xuất và bán ra thêm 1 ơn vị sản
phẩm mà MR < MC => lợi nhuận giảm.
Khi hãng tăng sản xuất và bán ra thêm 1 ơn vị sản
phẩm mà MR = MC => lợi nhuận ạt cực ại.
 Vậy, mức sản lượng tối ưu ể doanh nghiệp cạnh tranh
có lợi nhuận cao nhất là khi MR = MC.  Hay P=MC
B. Điểm hòa vốn và iểm óng cửa sản xuất
của doanh nghiệp cạnh tranh. 7 lOMoAR cPSD| 47206071 Prepared by Vu Duc Hieu 4/10/2023 15
 1. Điểm hòa vốn: là iểm có tổng doanh thu bằng tổng
chi phí. Ở iểm hòa vốn doanh nghiệp cạnh tranh có lợi
nhuận kinh tế bằng 0.
DN hòa vốn khi: TR = TC
Chía cả hai vế cho Q ta có: TR/Q = TC/Q
 AR = AC mà AR với doanh nghiệp cạnh tranh thì
luôn bằng P nên ta có iểm hòa vốn là khi: P = AC
Ta có: DN cạnh tranh ể πmax sản xuất tại mức sản lượng
có P = MC, mà MC luôn cắt ường AC ở ACmin
=> iểm hòa vốn là iểm có: P = ACmin
Điểm hòa vốn (P = ACmin): 16 P MC AC P MR 1 1 P 2 MR 2 AC 1 AC 2 P = MR = AR P HV = AC min P MR 3 3 AC min 0 Q 2 Q Q 1 Q HV Thua lỗ (khi P < AC): 8 lOMoAR cPSD| 47206071 Prepared by Vu Duc Hieu 4/10/2023 17 P AC min AC MC AVC AC * A Thua lỗ P = MR = AR P* B 0 Q* Q
Tiếp tục sản xuất hay óng cửa? 18
 Khi hãng có π < 0 thì TR < TC nhưng nếu:
VC < TR < TC ( AVC < P < AC) thì hãng sẽ
vẫn tiếp túc sản xuất ể tối thiểu hóa thua lỗ.
 Hãng sẽ óng cửa tạm thời nếu:
TR < VC ( P < AVC)
 Như vậy P = AVC là iểm óng cửa.
Ta có: DN cạnh tranh luôn sx tại iểm có P = MC,
mà MC luôn cắt ường AVC ở AVCmin
=> iểm óng cửa là iểm có: P = AVCmin
Điểm óng cửa (P = AVCmin): 9 lOMoAR cPSD| 47206071 Prepared by Vu Duc Hieu 4/10/2023 19 P MC AVC AVC min P 1 MR 1 P MR 2 2 AVC 1 AVC 2 P = MR = AR P ĐC = AVC min MR 3 P 3 0 Q ĐC Q Q 2 1 Q
Tiếp tục sản xuất hay óng cửa? 20 P P > AC min :DN có lãi AVC min < P < AC min : AC DN tiếptục sx trong MC tình trạng thua lỗ AVC P HV = AC min P = MR = AR P 2 AC min ( iểm hòa vốn ) P ĐC = AVC min P < AVC AVC min ( iểm óng cửa sx ) min DN óng cửa 0 Q ĐC Q 2 Q HV Q
C. Đường cung ngắn hạn của doanh nghiệp cạnh tranh: 10 lOMoAR cPSD| 47206071 Prepared by Vu Duc Hieu 4/10/2023 21 P  Đường cung của AC min MC AC doanh nghiệp cạnh tranh trong ngắn hạn P 1
≡ Đường MC nằm trên AVC AVC min . P HV A  Với mọi P ≤ AVC min => Q = S 0 P ĐC B 0 Q ĐC Q Q Q HV 1
D. Đường cung ngắn hạn của thị
trường cạnh tranh: 22
 Trong ngắn hạn số doanh nghiệp là cố ịnh.
 Đường cung ngắn hạn của thị trường cạnh tranh cho biết
tổng lượng cung mà các doanh nghiệp sẵn sàng cung
ứng ở các mức giá khác nhau.
 Cung thị trường ược tổng hợp từ cung của các cá nhân,
ta sẽ có ường cung thị trường bằng cách cộng tổng
lượng cung của các cá nhân (doanh nghiệp) ở từng mức
giá theo phương nằm ngang.
Đường cung trong ngắn hạn của thị trường cạnh tranh (tiếp) 11 lOMoAR cPSD| 47206071 Prepared by Vu Duc Hieu 4/10/2023 23 P S 1 S 2 S 3 S tt P 3 P 2 P 1 S tt 0 3 6 7 Q 12 13 18 22 27
3.3 Quyết ịnh sản xuất trong dài hạn
của doanh nghiệp cạnh tranh. 24
 Đặc iểm của các doanh nghiệp cạnh tranh trong dài hạn:
Doanh nghiệp có khả năng iều chỉnh mọi nhân tố ầu vào.
Doanh nghiệp có thể tự do gia nhập hoặc rời bỏ thị trường.
Khi rời bỏ thị trường trong dài hạn, doanh nghiệp
mất toàn bộ doanh thu nhưng sẽ tiết kiệm ược cả
chi phí biến ổi và chi phí cố ịnh.
Quyết ịnh sản xuất trong dài hạn của doanh nghiệp cạnh tranh: 12 lOMoAR cPSD| 47206071 Prepared by Vu Duc Hieu 4/10/2023 25
 Doanh nghiệp rời bỏ thị trường khi: TR < TC (DN bị
thua lỗ). Ta có: TR/Q < TC/Q  P < AC.
Khi một số DN rời bỏ thị trường thì Ptt tăng => giảm
thua lỗ của các DN hiện tại trên thị trường.
 Ngược lại, khi các doanh nghiệp hiện tại ang có lãi:
TR >TC  TR/Q > TC/Q  P > AC.
Một số DN mới sẽ gia nhập thị trường => Ptt giảm =>
lợi nhuận của các DN trên thị trường giảm.
 Quá trình gia nhập và rởi bỏ sẽ kết thúc khi các DN trên
thị trường có πkinh tế = 0. Tức là khi P = AC.
TH1: Khi các DN có lợi nhuận và xuất hiện
sự gia nhập thị trường của các DN mới. 26
Doanh nghiệp có lợi nhuận Thị trường P P S 1 S MC 2 AC A MR = AR P P 1 1 Lợi nhuận AC B 1 P P 2 2 D 1 0 Q Q 0 Q* Q 1 Q 2 13 lOMoAR cPSD| 47206071 Prepared by Vu Duc Hieu 4/10/2023
TH2: Khi các DN trên thị trường bị thua
lỗ và có sự rời bỏ thị trường. 27 Thịtrường
Doanh nghiệp bị lỗ P P MC S AC 2 S 1 B P 2 P 2 Lỗ A P MR = AR 1 P 1 D 1 0 Q 2 Q 1 Q 0 Q* Q
Tráng thái cân bằng và ường cung dài
hạn của doanh nghiệp cạnh tranh: 28 P  DN cạnh tranhtrong dài hạn sx tại iểm có quy MC AC
mô hiệuquả ( P = AC min )
 Đường cung của doanh nghiệp cạnh tranhtrong A MR = AR
dài hạn là Đường MC P= AC min
tính từ iểm AC min . AC min
 Vớimọi P < AC min thì Quy mô hiệu quả Q S = 0 Q * Q 0 14 lOMoAR cPSD| 47206071 Prepared by Vu Duc Hieu 4/10/2023
Đường cung dài hạn của thị trường: 29  Hai giả ịnh:
1. Các doanh nghiệp có cùng công nghệ sản xuất.
=> Sản lượng tăng là do sử dụng nhiều nhân tố ầu vào hơn.
2. Thị trường các nhân tố ầu vào cho sản xuất có tính
chất không ổi khi ngành mở rộng hoặc thu hẹp.
 Hình dạng của ường cung thị trường dài hạn sẽ phụ
thuộc vào mức ộ ảnh hưởng của sự gia tăng sản lượng
của ngành ối với giá các nhân tố ầu vào cho sản xuất.
Đường cung dài hạn của thị trường. P Doanh nghiệp P Thị trường MC S AC 1 S 2 P 2 P B 2 A C P S L 1 P 1 D 1 D 2 0 q 1 q 2 Q 0 Q 1 Q 2 Q Q 3
1 . Ngành có chi phí không ổi. 15 lOMoAR cPSD| 47206071 Prepared by Vu Duc Hieu 4/10/2023
Đường cung dài hạn của thị trường. 31
2. Ngành có chi phí tăng dần. Doanh nghiệp P P Thị trường MC 2 AC 2 MC 1 S 1 S 2 B P 2 P 2 S L AC 1 P P C 3 3 A P P D 1 2 1 D 1 q 1 0 q 2 Q 0 Q 1 Q 2 Q 3 Q
Đường cung dài hạn của thị trường. 32
3. Ngành có chi phí giảm dần. Doanh nghiệp Thị trường P P MC 1 AC MC 1 S 2 1 D D 2 AC 1 2 S 2 B P 2 P 2 A P 1 P 1 C P P 3 3 S L q 1 0 q 2 Q 0 Q 1 Q 2 Q 3 Q 16 lOMoAR cPSD| 47206071 Prepared by Vu Duc Hieu 4/10/2023 33 Kết thúc bài 3 17