lOMoARc PSD|36126207
Thị trường tín dụng là nơi các nhà đầu tư và các tổ chức có thể mua các chứng khoán nợ
như trái phiếu. Phát hành chứng khoán nợ là cách các chính phủ và tập đoàn huy động vốn, lấy
tiền của nhà đầu tư ngay từ bây giờ trong khi trả lãi cho đến khi họ trả nợ gốc khi đáo hạn.
Thặng dư ngân sách (budget surplus) là tổng thu nhập hay nguồn thu của ngân sách vượt
quá tổng các khoản chỉ tiêu ngân sách. Khái niệm thặng dư ngân sách thường được dùng để chỉ
tình trạng tổng nguồn thu từ thuế của chính phủ lớn hơn nhu cầu chỉ tiêu của chính phủ. Thặng
dư ngân sách có thể phát sinh một cách khách quan khi thu nhập của nền kinh tế tăng lên đến
một mức nào đó, chứ không nhất thiết là kết quả kiềm chế chi tiêu của chính phủ.
Thặng dư cho phép chính phủ trả một số nợ quốc gia hiện có của họ. Điều này có thể dẫn
đến lợi suất trái phiếu giảm khiến việc vay nợ của chính phủ trong tương lai trở nên ít tốn kém
hơn. Thặng dư ngân sách cho phép chính phủ có phạm vi đối phó với một cuộc khủng hoảng
trong tương lai, ví dụ: một kích thích tài chính trong thời kỳ suy thoái hoặc để đối phó với một cú sốc bên
ngoài. Chính phủ có thể sử dụng thặng dư ngân sách để cắt giảm thuế nhằm kích thích cung của
nền kinh tế. Nguồn thu thặng dư có thể được sử dụng để tài trợ cho việc tăng chi tiêu cho cơ sở hạ tầng khu vực công
Hạn chế tiềm ẩn của thặng dư ngân sách: Nếu thuế> chi tiêu của chính phủ, thì đây là sự rò
rỉ ròng từ dòng thu nhập luân chuyển có thể gây ra tác động giảm phát đối với GDP thực tế. Việc lOMoARc PSD|36126207
thắt lưng buộc bụng về tài khóa để đạt được thặng dư ngân sách có thể gây ra những tác động
xấu đến chất lượng của các dịch vụ công và có thể làm tăng bất bình đẳng. Vốn dĩ không có gì
sai khi thực hiện thâm hụt ngân sách – đặc biệt là trong thời kỳ suy thoái hoặc tăng cường đầu tư cơ sở hạ tầng
2. Tác động của thặng dư ngân sách Chính phủ:
* Tác động đến tăng trưởng
Nếu chính phủ mang lại nhiều tiền hơn mức chi tiêu của mình, câu hỏi đặt ra – thặng dư sẽ
đi đâu? Nó có thể được chi để giảm nợ hiện tại, hoặc nhiều khả năng hơn – chi tiêu của chính
phủ trong tương lai. Dù bằng cách nào, đó cũng là tiền lấy đi khỏi khu vực tư nhân và nền kinh tế rộng lớn hơn.
Nếu chính phủ giảm nợ, nó cũng làm giảm cung tiền, có thể tạo ra áp lực giảm phát và có
tác động bất lợi đến hành vi của người tiêu dùng. Vì thu nhập của chính phủ đến từ thuế, nên nó
đang lấy tiền của những người tiêu dùng, những người có thể chi tiêu đó trong nền kinh tế rộng
lớn hơn. Đồng thời, thuế ảnh hưởng đến doanh nghiệp – có nghĩa là mức tiêu dùng và mức đầu tư thấp hơn.
Cả hai yếu tố này đều là hai yếu tố thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
* Giảm nợ Chính phủ
Nếu các chính phủ quyết định sử dụng thặng dư, họ có thể giảm gánh nặng nợ. Thặng dư
cho phép chính phủ trả một số nợ quốc gia hiện có của họ. Điều này có thể dẫn đến lợi suất trái
phiếu giảm khiến việc vay nợ của chính phủ trong tương lai trở nên ít tốn kém hơn. Thặng dư
ngân sách cho phép chính phủ có phạm vi đối phó với một cuộc khủng hoảng trong tương lai lOMoARc PSD|36126207 Hy Y Bồ Đ 愃
Ví dụ, các quốc gia như Hy Lạp, Ý và Bồ Đào Nha có mức nợ không bền vững. Hy Lạp đã Lp
phải dựa vào các gói cứu trợ của IMF và EU chỉ để giữ vững vị trí của nó. o Nha
Vì vậy, sử dụng thặng dư để giảm nợ và áp lực kinh tế rộng hơn có thể là cần thiết.
Ví dụ: một kích thích tài chính trong thời kỳ suy thoái hoặc để đối phó với một cú sốc bên
ngoài. Chính phủ có thể sử dụng thặng dư ngân sách để cắt giảm thuế nhằm kích thích cung của
nền kinh tế. Nguồn thu thặng dư có thể được sử dụng để tài trợ cho việc tăng chi tiêu cho cơ sở hạ tầng khu vực công
Trong lý thuyết kinh tế của Keynes, người ta thừa nhận rộng rãi rằng các chính phủ nên
thặng dư ngân sách trong quá trình tăng trưởng kinh tế. Nó gợi ý rằng nên sử dụng thặng dư để
các chính phủ có thể kích thích tăng trưởng trở lại trong những thời điểm tồi tệ. Nói cách khác,
tiết kiệm trong thời điểm tốt và chi tiêu trong thời điểm tồi tệ.
* Lãi suất thấp hơn
Khi các chính phủ công bố thặng dư, điều đó có nghĩa là mức nợ có thể giảm xuống. Đổi
lại, nó làm cho việc cho chính phủ vay ít rủi ro hơn. Nếu chính phủ có mức nợ thấp hơn, thì khả
năng vỡ nợ sẽ thấp hơn.
Khi trái phiếu chính phủ hoặc trái phiếu chính phủ trở nên hiếm hơn trên thị trường, chúng
có giá cao hơn nhưng lợi suất thấp hơn. * Giảm phát lOMoARc PSD|36126207
Đi từ thâm hụt ngân sách sang thặng dư ngân sách có thể gây ra giảm phát. Điều này là do
nó sẽ cung cấp một lực kéo tiêu cực lên tổng cầu. Chúng ta có thể nhìn điều này từ hai góc độ.
Trước hết, nếu thặng dư ngân sách là kết quả của việc giảm chi tiêu của chính phủ, thì sẽ có
ít tiền hơn được chi tiêu trong nền kinh tế rộng lớn hơn. Vì vậy, nhu cầu tổng thể có thể giảm nếu
đây là nguyên nhân duy nhất – do đó tạo ra áp lực giảm phát.
Thứ hai, nếu thặng dư đến từ thuế cao hơn, điều đó có nghĩa là các doanh nghiệp và người
tiêu dùng có ít quỹ hơn để chi tiêu và đầu tư. Trong mối quan hệ với nền kinh tế rộng lớn hơn,
điều này có nghĩa là nhu cầu về hàng hóa và dịch vụ giảm. Một lần nữa, điều này gây áp lực
giảm phát lên giá khi nhu cầu giảm.
* Dịch vụ công chất lượng thấp hơn
Nếu thặng dư ngân sách phát sinh từ sự suy giảm trong chi tiêu của chính phủ; nó có nghĩa
là có ít quỹ hơn cho hàng hóa được cung cấp công khai. Ví dụ, nếu chính phủ chi tiêu ít hơn,
chính phủ phải chọn nơi để cắt giảm chi tiêu.
Đây có thể là phúc lợi, quốc phòng, giáo dục, chính sách hoặc chăm sóc sức khỏe, trong số
những thứ khác. Kết quả là những gì xảy ra là các dịch vụ như vậy bị ảnh hưởng. Ví dụ, cắt giảm
ngân sách giáo dục có thể đồng nghĩa với việc ít nguồn lực hơn cho các trường học. Ngoài ra,
hoặc ngoài ra, nó có thể có nghĩa là giới hạn tiền lương đối với công nhân viên chức. lOMoARc PSD|36126207
Thâm hụt ngân sách (budget decifit) là tình hình trong đó tổng chi tiêu vượt quá tổng thu
nhập hay nguồn thu ngân sách. Khái niệm này thường được dùng để chỉ tình trạng tổng nguồn
thu từ thuế của chính phủ không đủ để đáp ứng nhu cầu chi tiêu của chính phủ.
Thâm hụt ngân sách rất phức tạp vì tác động của nó không phải lúc nào cũng tiêu cực –
trong một số trường hợp, chúng có thể dẫn đến tăng tổng cầu (do đó thúc đẩy nền kinh tế). Hơn
nữa, nếu thâm hụt ngân sách là do tăng chi tiêu của chính phủ, thì khu vực công có thể mang lại
nhiều lợi ích, chẳng hạn như các chương trình thất nghiệp hoặc dịch vụ công. Tuy nhiên, một
trong những mối nguy hiểm liên quan đến thâm hụt ngân sách là lạm phát.
Khi nói về thâm hụt ngân sách, chúng ta cần phân biệt yếu tố chu kỳ và yếu tố cơ cấu. Nói
một cách đơn giản, tình trạng của nền kinh tế ảnh hưởng đến thâm hụt.
Trong thời kỳ bùng nổ, thuế cao và vay nợ thấp.
Trong một cuộc suy thoái, đó là điều ngược lại. Đó là những gì chúng tôi gọi là thâm hụt theo chu kỳ.
Tuy nhiên, thâm hụt ngân sách cơ cấu là phần thâm hụt không liên quan đến nền kinh tế và
do đó, nó sẽ không biến mất sau khi nền kinh tế phục hồi.
Một ví dụ về yếu tố cơ cấu là dân số già hoặc mức độ né thuế đáng kể của doanh nghiệp.
Không thể đo lường thâm hụt ngân sách cơ cấu, có nghĩa là bạn sẽ phải ước tính nó. lOMoARc PSD|36126207
3. Tác đông thâm hụt ngân sách chính phủ ̣ *Lãi suất tăng:
Thâm hụt ngân sách Nhà nước tăng làm Ngân hàng Nhà nước giảm tiền gửi tại các tổ chức
tín dụng. Từ đó làm giảm nguồn cung cấp vón vay khiến lãi suất tăng *Thiếu nguồn thu:
Khi thiếu nguồn thu nhà nước sẽ đánh vào những khoản phải thu như thuế, lệ phí…
Việc tăng các khoản thuế, lệ phí khiến cho việc mua bán, kích cầu cũng bị tụt giảm, nền kinh tế
sẽ bị ảnh hưởng đầu tiên và vô cùng nghiêm trọng