Tài liệu học tập Thực hành phân tích hoạt động kinh doanh trong doanh nghiệp thương mại | Đại học Kinh tế kỹ thuật công nghiệp

lOMoAR cPSD| 45315597 BỘ CÔNG THƯƠNG
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ - KỸ THUẬT CÔNG NGHIỆP KHOA THƯƠNG MẠI
---------------***-------------
TÀI LIỆU HỌC TẬP
THỰC TẬP: PHÂN TÍCH HOẠT
ĐỘNG KINH DOANH TRONG
DOANH NGHIỆP THƯƠNG MẠI
(Phương thức đào tạo theo học chế tín chỉ) Số tín chỉ : 03
Ngành đào tạo: Kinh doanh thương mại
Trình độ đào tạo: Đại học Hà Nội, 2021 lOMoAR cPSD| 45315597 MỤC LỤC
MỤC LỤC..........................................................................................................................i
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT...........................................................................................iii
LỜI GIỚI THIỆU..............................................................................................................1
ĐỀ THỰC TẬP PHÂN TÍCH HOẠT ĐỘNG KINH DOANH TRONG DOANH
NGHIỆP THƯƠNG MẠI .................................................................................................... 2
Phần I ................................................................................................................................. 16
XÂY DỰNG DỮ LIỆU ĐỀ BÀI ...................................................................................... 16
MỤC ĐÍCH ................................................................................................................... 16
YÊU CẦU ..................................................................................................................... 16
HƯỚNG DẪN THỰC HIỆN ........................................................................................ 16
1.1. Chọn và giới thiệu doanh nghiệp ....................................................................... 16
1.2. Mô tả quy mô và đặc điểm doanh nghiệp .......................................................... 17
1.3. Chọn những vấn đề phân tích hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp ........... 17
1.3.1. Lựa chọn loại hình phân tích kinh doanh ...................................................... 17
1.3.2. Lựa chọn phạm vi phân tích kinh doanh ....................................................... 19
1.3.3. Lựa chọn nội dung phân tích kinh doanh ...................................................... 19
1.3.4. Lựa chọn thời gian phân tích kinh doanh ...................................................... 19
1.3.5. Lựa chọn tài liệu phân tích kinh doanh ......................................................... 20
KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC ............................................................................................... 20
TÀI LIỆU THAM KHẢO VÀ THU THẬP THỰC TẾ ............................................... 32
Phần II. PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH MUA HÀNG TRONG DOANH NGHIỆP
THƯƠNGMẠI .................................................................................................................. 33
MỤC ĐÍCH ................................................................................................................... 33
YÊU CẦU ..................................................................................................................... 34
HƯỚNG DẪN THỰC HIỆN ........................................................................................ 34
2.1. Xác định chỉ tiêu phân tích từ dữ liệu thu thập trong thực tế ............................ 34
2.2. Tính toán, xử lý dữ liệu ..................................................................................... 35
2.3. Đánh giá và đề xuất giải pháp ........................................................................... 41
KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC ............................................................................................... 50
TÀI LIỆU THAM KHẢO VÀ THU THẬP THỰC TẾ ............................................... 59
Phần III. PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH CHI PHÍ KINH DOANH VÀ GIÁ VỐN HÀNG . 61
BÁN TRONG DOANH NGHIỆP THƯƠNG MẠI .......................................................... 61
MỤC ĐÍCH ................................................................................................................... 61
YÊU CẦU ..................................................................................................................... 61
HƯỚNG DẪN THỰC HIỆN ........................................................................................ 62
3.1. Xác định chỉ tiêu phân tích từ dữ liệu của đề bài phân tích .............................. 62
3.2. Tính toán, xử lý dữ liệu ..................................................................................... 63 lOMoAR cPSD| 45315597
3.3. Đánh giá và đề xuất giải pháp ........................................................................... 78
KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC ............................................................................................... 91
TÀI LIỆU THAM KHẢO VÀ THU THẬP THỰC TẾ ............................................. 103
Phần IV. PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH DOANH THU BÁN HÀNG TRONG DOANH
NGHIỆP THƯƠNG MẠI ............................................................................................... 107
MỤC ĐÍCH ................................................................................................................. 107
YÊU CẦU ................................................................................................................... 107
HƯỚNG DẪN THỰC HIỆN ...................................................................................... 108
4.1. Xác định chỉ tiêu phân tích từ dữ liệu của đề bài phân tích ............................ 108
4.2. Tính toán, xử lý dữ liệu ................................................................................... 109
4.3. Đánh giá và đề xuất giải pháp ......................................................................... 116
KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC ............................................................................................. 122
TÀI LIỆU THAM KHẢO VÀ THU THẬP THỰC TẾ ............................................. 132
Phần V. PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH LỢI NHUẬN TRONG DOANH NGHIỆP
THƯƠNGMẠI ................................................................................................................ 135
MỤC ĐÍCH ................................................................................................................. 135
YÊU CẦU ................................................................................................................... 135
HƯỚNG DẪN THỰC HIỆN ...................................................................................... 136
5.1. Xác định chỉ tiêu phân tích từ dữ liệu của đề bài phân tích ............................ 136
5.2. Tính toán, xử lý dữ liệu ................................................................................... 136
5.3. Đánh giá và đề xuất giải pháp ......................................................................... 143
KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC ............................................................................................. 150
TÀI LIỆU THAM KHẢO VÀ THU THẬP THỰC TẾ ............................................. 156
Phần VI. PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH TRONG DOANH NGHIỆP
THƯƠNG ........................................................................................................................ 158
MẠI ................................................................................................................................. 158
MỤC ĐÍCH ................................................................................................................. 158
YÊU CẦU ................................................................................................................... 158
HƯỚNG DẪN THỰC HIỆN ...................................................................................... 158
6.1. Xác định chỉ tiêu phân tích từ dữ liệu của đề bài phân tích ............................ 158
6.2. Tính toán, xử lý dữ liệu ................................................................................... 159
6.3. Đánh giá và đề xuất giải pháp ......................................................................... 164
KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC ............................................................................................. 167
TÀI LIỆU THAM KHẢO VÀ THU THẬP THỰC TẾ ............................................. 170
HƯỚNG DẪN TRÌNH BÀY BÀI THỰC TẬP PHÂN TÍCH HOẠT ĐỘNG KINH ... 171
DOANH TRONG DOANH NGHIỆP THƯƠNG MẠI .................................................. 171
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................................... 173 ii lOMoAR cPSD| 45315597
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT CP : Chi phí DN : Doanh nghiệp DT : Doanh thu ĐVT : Đơn vị tính KH : Kế hoạch TT : Thực tế TSCĐ : Tài sản cố định VLĐ : Vốn lưu động iii lOMoAR cPSD| 45315597 LỜI GIỚI THIỆU
Phân tích hoạt động kinh doanh là một khâu quan trọng trong hoạt động của mỗi
doanh nghiệp nói chung và doanh nghiệp thương mại nói riêng, đó là khâu cuối cùng của
quá trình kinh doanh, nhưng cũng là khâu mở đầu cho một chu kỳ kinh doanh mới. Chính
vì vậy, công tác phân tích hoạt động kinh doanh luôn cần phải được quan tâm đúng mức
để đánh giá đúng mọi mặt hoạt động của doanh nghiệp thương mại bất kỳ từ đó giúp các
nhà quản trị đưa ra được những quyết sách đúng đắn giúp nâng cao hiệu quả kinh doanh,
nâng cao vị thế và sức cạnh tranh của doanh nghiệp trên thị trường. Để tổ chức tốt công
tác này đòi hỏi các nhà quản trị không những nắm vững các kiến thức cơ bản về kinh doanh
mà còn phải xây dựng cho mình những kỹ năng phân tích, tổng hợp đưa ra đánh giá, nhận
định chính xác về những mặt mạnh, yếu của doanh nghiệp.
Với mục đích giúp sinh viên củng cố kiến thức lý thuyết và rèn luyện kỹ năng phân
tích chuyên sâu, học phần Thực tập: Phân tích hoạt động kinh doanh trong doanh nghiệp
thương mại là một học phần được Trường Đại học Kinh tế Kỹ thuật Công nghiệp và Khoa
Quản trị kinh doanh chú trọng và đổi mới để đáp ứng được với sự thay đổi của môi trường kinh doanh thực tế.
Để đáp ứng nhu cầu nghiên cứu, giảng dạy, học tập của tập thể giảng viên, sinh viên
ngành Kinh doanh thương mại tại trường, Khoa Quản trị kinh doanh biên soạn tài liệu học
tập Thực tập: Phân tích hoạt động kinh doanh trong doanh nghiệp thương mại. Tài liệu bao gồm 6 phần: -
Phần 1: Xây dựng dữ liệu đề bài -
Phần 2: Phân tích tình hình mua hàng trong doanh nghiệp thương mại -
Phần 3: Phân tích tình hình chi phí kinh doanh và giá vốn hàng bán
trong doanhnghiệp thương mại -
Phần 4: Phân tích tình hình doanh thu bán hàng trong doanh nghiệp thương mại -
Phần 5: Phân tích tình hình lợi nhuận trong doanh nghiệp thương mại -
Phần 6: Phân tích tình hình tài chính trong doanh nghiệp thương mại
Tài liệu học tập học phần Thực tập: Phân tích hoạt động kinh doanh trong doanh
nghiệp thương mại có sự tham gia biên soạn của: TS. Nguyễn Thị Chi (Chủ biên), Ths.
Mai Thị Lụa, Ths. Đặng Thị Thu Phương. Tài liệu học tập được biên soạn dựa trên cơ sở
lý thuyết của học phần Phân tích hoạt động kinh doanh trong doanh nghiệp thương mại và
tham khảo các tài liệu trong nước, ngoài nước, cùng sự đóng góp của các đồng nghiệp với
mong muốn tài liệu sẽ trở thành công cụ hữu hiệu giúp sinh viên rèn luyện kỹ năng phân
tích các mặt hoạt động kinh doanh tại doanh nghiệp thương mại và là tài liệu tham khảo
cho quý bạn đọc muốn tìm hiểu về công tác này. Mặc dù đã có nhiều cố gắng song tài liệu lOMoAR cPSD| 45315597
học tập không tránh khỏi những hạn chế, rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của quý bạn đọc. lOMoAR cPSD| 45315597
ĐỀ THỰC TẬP PHÂN TÍCH HOẠT ĐỘNG KINH DOANH TRONG DOANH
NGHIỆP THƯƠNG MẠI
Có tài liệu về tình hình kinh doanh của một doanh nghiệp thương mại như sau:
Bảng 1: Tình hình các yếu tố đầu vào của quá trình kinh doanh
tại doanh nghiệp thương mại năm N, N+1 Năm N+1 Năm Yếu tố ĐVT N KH TT
1. Tổng giá trị hàng mua
* Giá trị hàng mua mặt hàng phụ: - Mặt hàng A - Mặt hàng B - Mặt hàng C - ...
* Giá trị hàng mua mặt hàng chủ yếu: - Mặt hàng D - Mặt hàng E - Mặt hàng F - ...
* Giá trị hàng mua từ nguồn hàng: - Mua hàng trong nước + Nhà cung cấp A + Nhà cung cấp B + Nhà cung cấp C + ... 2 lOMoAR cPSD| 45315597 - Mua hàng nước ngoài + Nhà cung cấp D + Nhà cung cấp E + Nhà cung cấp F + ... Năm N+1 Năm Yếu tố ĐVT N KH TT
* Giá trị hàng mua cho nhu cầu sử dụng:
- Theo tần suất sử dụng + Nhu cầu thường xuyên + Nhu cầu thời vụ
- Theo mục đích sử dụng + Nhu cầu dự trữ
+ Nhu cầu sử dụng nội bộ + Nhu cầu bán ra + ...
2. Tổng chi phí kinh doanh
* Chi phí thu mua hàng hóa
- Chi phí vận chuyển khi đi mua hàng
- Chi phí bốc xếp hàng hóa mua vào
- Chi phí thuê kho, bãi trong quá trình mua hàng 3 lOMoAR cPSD| 45315597
- Chi phí nhân viên thu mua
- Chi phí giao dịch, ký kết hợp đồng
- Chi phí bằng tiền khác
* Chi phí bán hàng
- Chi phí nhân viên bán hàng
- Chi phí vật liệu, bao bì
- Chi phí công cụ, dụng cụ, đồ dùng - Chi phí bảo hành
- Chi phí dịch vụ mua ngoài
+ Chi phí vận chuyển hàng giao
+ Chi phí bốc xếp hàng giao
+ Chi phí thuê kho, bãi để hàng giao Năm N+1 Năm Yếu tố ĐVT N KH TT + Chi phí hoa hồng - Chi phí khấu hao TSCĐ
- Chi phí bằng tiền khác
* Chi phí quản lý doanh nghiệp
- Chi phí nhân viên quản lý
- Chi phí vật liệu quản lý
- Chi phí đồ dùng văn phòng 4 lOMoAR cPSD| 45315597 - Chi phí khấu hao TSCĐ
- Các khoản thuế phí và lệ phí - Chi phí dự phòng
- Chi phí dịch vụ mua ngoài + Chi phí điện nước
+ Chi phí thuê sửa chữa TSCĐ dùng trong quản lý
+ Chi phí thuê TSCĐ dùng trong quản lý
+ Chi phí mua tài liệu kỹ thuật, bằng sáng chế...
- Chi phí bằng tiền khác
3. Chi phí theo đơn vị trực thuộc - Đơn vị A - Đơn vị B - Đơn vị C - ...
4. Tổng quỹ lương
5. Thu nhập bình quân của người lao động
6. Tổng chi phí vận chuyển Năm N+1 Năm Yếu tố ĐVT N KH TT 5 lOMoAR cPSD| 45315597
7. Cước phí vận chuyển bình quân
8. Giá vốn hàng bán
9. Số lao động làm việc bình quân
10. Tổng số giờ công làm việc có hiệu lực của lao động
11. Tổng số ngày công làm việc có hiệu lực của lao động
12. Độ dài quãng đường vận chuyển
13. Chi phí đầu tư tài chính
14. Chi phí liên doanh
15. Tỷ lệ vốn góp 16. Chi phí khác
- Chi nộp phạt hợp đồng
- Chi thanh lý nhượng bán TSCĐ - Chi khác
17. Vốn lưu động bình quân
Bảng 2: Tình hình TSCĐ của doanh nghiệp thương mại năm N, N+1 Năm N+1 Năm Yếu tố ĐVT N KH TT 1. Nguyên giá TSCĐ
2. Đánh giá tăng TSCĐ vào tháng...
3. Đánh giá giảm TSCĐ vào tháng... 4. Thanh lý TSCĐ 6 lOMoAR cPSD| 45315597 - TSCĐ A + Nguyên giá + Thời gian thanh lý - TSCĐ B + Nguyên giá + Thời gian thanh lý - ... 5. Mua mới TSCĐ - TSCĐ D + Nguyên giá
+ Thời gian đưa vào sử dụng - TSCĐ E + Nguyên giá
+ Thời gian đưa vào sử dụng - ...
6. Tỷ lệ khấu hao TSCĐ bình quân
- Áp dụng từ tháng... đến tháng...
- Áp dụng từ tháng... đến tháng... -...
Bảng 3: Tình hình kết quả kinh doanh của doanh nghiệp thương mại năm N, N+1 Năm N+1 Năm Yếu tố ĐVT N KH TT 7 lOMoAR cPSD| 45315597
1. Sản lượng tiêu thụ
- Sản lượng tiêu thụ mặt hàng phụ + Mặt hàng A + Mặt hàng B + Mặt hàng C + ...
- Sản lượng tiêu thụ mặt hàng chủ yếu + Mặt hàng D + Mặt hàng E + Mặt hàng F + ...
2. Khối lượng vận chuyển 3. Giá bán
- Giá bán mặt hàng phụ + Mặt hàng A + Mặt hàng B + Mặt hàng C + ...
- Giá bán mặt hàng chủ yếu + Mặt hàng D + Mặt hàng E + Mặt hàng F 8 lOMoAR cPSD| 45315597 + ...
4. Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch Năm N+1 Năm Yếu tố ĐVT N KH TT vụ
- Doanh thu theo phương thức bán + Doanh thu bán buôn + Doanh thu bán lẻ + Doanh thu bán đại lý + Doanh thu bán trả góp
- Doanh thu theo phương thức thanh toán + Thu tiền ngay + Bán trả chậm . Nợ đã thu được . Nợ khó đòi
- Doanh thu theo đơn vị trực thuộc + Đơn vị A + Đơn vị B + Đơn vị C + ...
- Doanh thu theo tháng, quý 9 lOMoAR cPSD| 45315597 + Quý I . Tháng 1 . Tháng 2 . Tháng 3 + Quý II . Tháng 4 . Tháng 5 . Tháng 6 + Quý III Năm N+1 Năm Yếu tố ĐVT N KH TT . Tháng 7 . Tháng 8 . Tháng 9 + Quý IV . Tháng 10 . Tháng 11 . Tháng 12
- Doanh thu mặt hàng phụ + Mặt hàng A + Mặt hàng B 10 lOMoAR cPSD| 45315597 + Mặt hàng C + ...
- Doanh thu mặt hàng chủ yếu + Mặt hàng D + Mặt hàng E + Mặt hàng F + ...
5. Các khoản giảm trừ
- Chiết khấu thương mại + Mặt hàng A + Mặt hàng B + Mặt hàng C +...
- Doanh thu hàng bán bị trả lại + Mặt hàng A + Mặt hàng B Năm N+1 Năm Yếu tố ĐVT N KH TT + Mặt hàng C +...
- Giảm giá hàng bán 11 lOMoAR cPSD| 45315597 + Mặt hàng A + Mặt hàng B + Mặt hàng C +...
- Thuế tiêu thụ đặc biệt + Mặt hàng A + Mặt hàng B + Mặt hàng C +... - Thuế GTGT + Mặt hàng A + Mặt hàng B + Mặt hàng C +...
6. Doanh thu thuần bán hàng và cung cấp dịch vụ + Mặt hàng A + Mặt hàng B + Mặt hàng C +...
8. Doanh thu từ hoạt động tài chính 9. Doanh thu khác 12 lOMoAR cPSD| 45315597 7. Lợi nhuận gộp
8. Lợi nhuận thuần Năm N+1 Năm Yếu tố ĐVT N KH TT
9. Tổng số cổ phần
10. Mệnh giá cổ phần
11. Tỷ lệ cổ tức
12. Doanh thu liên doanh
13. Kết quả liên doanh
14. Lợi nhuận từ đầu tư tài chính
- Lợi nhuận từ đầu tư cổ phiếu (cổ tức được chia)
- Lợi nhuận từ góp vốn liên doanh
15. Lợi nhuận khác
- Thu tiền phạt hợp đồng
- Thu tiền nhượng bán TSCĐ - Thu khác Yêu cầu I.
Lựa chọn và giới thiệu khái quát về doanh nghiệp thương mại sẽ tiến
hànhphân tích hoạt động kinh doanh. II.
Căn cứ vào các bảng trên hãy điền số liệu thực tế tại doanh nghiệp
thươngmại đã lựa chọn và tiến hành phân tích các vấn đề sau: 1.
Phân tích chung tình hình mua hàng của doanh nghiệp thương mại? 2.
Phân tích tình hình mua hàng theo nhóm mặt hàng và mặt hàng chủ yếu củadoanh nghiệp? 3.
Phân tích tình hình mua hàng theo nguồn hàng của doanh nghiệp? 13 lOMoAR cPSD| 45315597 4.
Phân tích tình hình mua hàng theo các nhu cầu sử dụng của doanh nghiệp? 5.
Phân tích chung tình hình chi phí kinh doanh của doanh nghiệp? Xác định
mứctiết kiệm hoặc lãng phí tổng chi phí kinh doanh? 6.
Phân tích tình hình chi phí thu mua hàng hóa của doanh nghiệp? Xác định
mứctiết kiệm hoặc lãng phí từng loại chi phí mua hàng? Đánh giá hiệu quả phân bổ và sử
dụng chi phí mua hàng của doanh nghiệp? 7.
Phân tích tình hình chi phí bán hàng của doanh nghiệp? Xác định mức tiết
kiệmhoặc lãng phí từng loại chi phí bán hàng? Đánh giá hiệu quả phân bổ và sử dụng chi
phí bán hàng của doanh nghiệp? 8.
Phân tích tình hình chi phí quản lý doanh nghiệp? Xác định mức tiết kiệm
hoặclãng phí từng loại chi phí quản lý doanh nghiệp? Đánh giá hiệu quả phân bổ và sử
dụng chi phí quản lý của doanh nghiệp? 9.
Phân tích tình hình chi phí theo từng đơn vị trực thuộc? Đơn vị nào quản lý
vàsử dụng chi phí có hiệu quả nhất? 10.
Phân tích tình hình biến động chi phí tiền lương? Xác định mức tiết kiệm
hoặclãng phí tổng quỹ lương? Phân tích mức độ ảnh hưởng của các nhân tố tới sự biến động tổng quỹ lương? 11.
Phân tích tình hình biến động chi phí vận chuyển? Xác định mức tiết
kiệmhoặc lãng phí chi phí vận chuyển? Phân tích mức độ ảnh hưởng của các nhân tố tới
sự biến động của chi phí vận chuyển? 12.
Phân tích sự biến động chi phí khấu hao TSCĐ? Xác định mức độ ảnh
hưởngcủa các nhân tố tới sự biến động chi phí khấu hao TSCĐ? 13.
Phân tích sự biến động giá vốn hàng bán của doanh nghiệp? 14.
Phân tích sự biến động tổng doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ?
Đánhgiá hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp thông qua sự biến động doanh thu có liên hệ chi phí kinh doanh? 15.
Phân tích sự biến động doanh thu bán hàng theo nhóm hàng và mặt hàng chủyếu? 16.
Phân tích sự biến động doanh thu bán hàng theo các phương thức bán hàng củadoanh nghiệp? 17.
Phân tích sự biến động doanh thu bán hàng theo các phương thức thanh toáncủa doanh nghiệp? 18.
Phân tích doanh thu bán hàng theo từng đơn vị trực thuộc? Đánh giá đơn
vịvào kinh doanh có hiệu quả nhất? 19.
Phân tích doanh thu bán hàng theo tháng, quý? 14