Tạp chí quản trị kinh doanh| Trường đại học Hồng Đức

Tạp chí quản trị kinh doanh| Trường đại học Hồng Đức được sưu tầm và soạn thảo dưới dạng file PDF để gửi tới các bạn sinh viên cùng tham khảo, ôn tập đầy đủ kiến thức, chuẩn bị cho các buổi học thật tốt. Mời bạn đọc đón xem!

46 23 lượt tải Tải xuống
Chia sẻ Báo cáo tài liệu

Môn: Quản trị kinh doanh(DHHD)

Trường: Đại học Hồng Đức

Thông tin:

6 trang 4 tháng trước

Tác giả:

Profile Nguyễn Vân
Chuyên m c: Qu n tr - Qu n lýă Á å Á - T P CHÍ KINH T & QU N TR KINH DOANH S¾ À À à à 17 (2021)
9
THÀO LU¾N VÀ M T S K T QU N I B T TH C HIæ Þ ¾ À â ¾ Ď àN CH¯¡NG TRÌNH MäI XÃ
MæT S N PH M (OCOP) VIÀ Æ ì àT NAM VÀ TRÊN ĐäA BÀN TâNH THÁI NGUYÊN
Đáng Vn Đ¿t
Tóm t t ¿
Bài viết được tác giả sử dụng phương pháp thu thập và phân tích thông tin thā cấp từ Bộ Nông nghiệp
Phát triển nông thôn; Văn phòng điều phối Nông thôn mới Trung ương cung cấp. Chương trình mỗi xã
một sản ph n 2018-2020, ẩm giai đoạ Việt Nam nói chung, tỉnh Thái Nguyên nói riêng đã đạt được những
thành tích nổi bật về số sản phẩm đạt tiêu chuẩn từ 3 sao trở lên, đạt 3.500 sản phẩm, tỉnh Thái Nguyên
có 76 sản phẩm; Chương trình OCOP thúc đẩy các địa phương phát huy lợi thế về các nguồn lực tạo ra
các sản phẩm có giá trị gia tăng cao, khối lượng lớn thúc đẩy kinh tế nông thôn. Bên cạnh những kết quả
bước đầu, Chương trình OCOP cũng có một số hạn chế: Một số địa phương lúng túng trong cách làm;
nhiều chÿ thể chưa hiểu rõ về định hướng, yêu cầu cÿa Chương trình, các quy định pháp luật trong sản
xuất, phân phối sản phẩm. Một số khuyến nghị chính sách: Quy hoạch và phát triển vùng nguyên liệu; áp
dụng khoa học công nghệ; nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ trực tiếp hướng dẫn Chương trình OCOP
cho chÿ thể; tổ chāc sản xuất, tiêu thụ sản phẩm; xây dựng và hoàn thiện hệ thống quản lý, giám sát sản
phẩm OCOP.
Tĉ khóa: Chương trình OCOP, Quyết định 490/QĐ-TTg ngày 07/5/2018, ch th OCOP, Vi t Nam, Thái ÿ ể ệ
Nguyên, Báo cáo số 39/BC-VPĐP.
DISCUSSION ON SOME OUTSTANDING RESULTS OF IMPLEMENTATION
OF THE ONE COMMUNE ONE PRODUCT PROGRAM (OCOP) IN VIETNAM AND
IN THAI NGUYEN PROVINCE
Abstract
The article collects and analyzes secondary information from the Ministry of Agriculture and Rural
Development, Central New Rural Coordination Office, etc. The one commune one product program in the
period of 2018-2020 in Vietnam in general, and Thai Nguyen province in particular has achieved
outstanding achievements in terms of the number of products with 3,500 products meeting the standards
of 3 stars or more. In which, Thai Nguyen province has 76 products. The OCOP program encourages
localities to take advantages of the resources to create high-value, high-volume products to promote the
rural economy. In addition to the initial results, the OCOP Program also has a number of limitations:
Some localities are confused in how to do it; many entities do not fully understand the orientation and
requirements of the Program, and legal regulations in production and distribution of products. Some
policy recommendations are: Planning and developing raw material areas, applying science and
technology, capacity building for the staff directly instructing the OCOP program, organizing production
and sale of products, completing the OCOP product management and monitoring system.
Keywords: OCOP program; Decision No. 490/QĐ-TTg dated May 7, 2018, OCOP entity, Vietnam, Thai
Nguyen, Report No. 39/BC-VPĐP.
JEL classification: O, O13.
1. t vĐặ Ãn đÁ
XuÃt phát từ phong trào <Mỗi xã một sÁn
phẩm= được hình thành từ làng Oyama, tßnh Oita,
Nhật BÁn, vào năm 1961. Khi đó, ngưßi dân làng
này chß biÁt trồng lúa để làm lương thực. Ông
Yamada Harumi đã vận động các hộ gia đình á đáa
phương chuyển sang trồng mận và h¿t dẻ, lo¿i cây
phù hợp với thổ nhưỡng, khí hậu nơi đây. KÁt quÁ,
mận và h¿t dẻ đã trá thành đặc sÁn, giúp làng được
biÁt đÁn và mang về giá trá cao hơn g¿o đÁn 40%.
Tháng đác Morihiko Hiramatsu chính thăc má
đầu cho chính sách về <Mỗi làng một sÁn phẩm=
(One village, One product - OVOP) bằng việc đái
tho¿i với các thá trưáng á quận Oita vào năm
1979. Ông Ãy đã nói rằng: Hãy khám phá, phát
triển và phổ biÁn rộng rãi cho mọi ngưßi biÁt sÁn
vật đặc trưng nhÃt cāa làng, xã nơi các b¿n sinh
sáng [2, tr.80]. Thái Lan, đÃt nước đã thực hiện
được 20 năm nay, Chương trình OCOP cần được
thực hiện như là một phần và kéo dài cùng thßi
gian cāa Chương trình xây dựng nông thôn mới
và gắn với phong trào khái nghiệp quác gia và các
đáa phương. Khác với Nhật BÁn, t¿i Thái Lan mô
hình OTOP (One Town One Product, hoặc One
Tambon One Product), có nghĩa là mỗi thá trÃn
hay mỗi đáa phương một sÁn phẩm, triển khai từ
trên xuáng dưới, nghĩa là Chính phā đóng vai trò
quan trọng từ ý tưáng phát triển sÁn phẩm, đào t¿o
kiÁn thăc, công nghệ, hỗ trợ tài chính cho đÁn tiÁp
thá thông qua các hội chợ, quÁng bá xúc tiÁn
thương m¿i trong và ngoài nước.
Chuyên m c: Qu n tr - Qu n lýă Á å Á - T P CHÍ KINH T & QU N TR KINH DOANH S¾ À À à à 17 (2021)
10
Tới thßi điểm hiện nay, có nhiều quác gia
trên thÁ giới đã và đang thực hiện Chương trình
Mỗi xã một sÁn phẩm, có tên gọi khác nhau
(OCOP, OVOP hay OTOP,…) có cách làm khác
nhau, nhưng điểm chung là phát huy nội lực để
phát triễn các sÁn phẩm, ngành nghề có thÁ m¿nh,
t¿o ra giá trá gia tăng cao á khu vực nông thôn.
Tên gọi mỗi xã một sÁn phẩm không bá giới h¿n
trong ph¿m vi đơn vá hành chính cÃp xã mà được
hiểu rộng rãi hơn là cÃp huyện, thá…
à Việt Nam, Thā tướng Chính phā phê duyệt
Chương trình Mỗi xã một sÁn phẩm, giai đo¿n
2018 2020 vào ngày 3 07/05/2018, Chương trình
OCOP nhanh chóng tr thành m t phong trào á ộ
được nhiều tßnh triển khai. Chương trình OCOP
có vai trò quan tr ng, "h t nhân" t o ra s n ph m ọ ạ ạ ả ẩ
có giá tr ng l y ị gia tăng cao, khối lượ ớn thúc đẩ
phát tri n kinh tể ế nông thôn= [7]. Sau ba năm thực
hiện, Chương trình OCOP á Việt Nam nói chung
và tßnh Thái Nguyên nói riêng đ¿t được một sá kÁt
quÁ. Bên c¿nh đó, Chương trình OCOP còn có
một sá vÃn đề cần giÁi quyÁt, thực sự coi nó là <h¿t
nhân= thúc đẩy phát triển kinh tÁ nông thôn.
2. K t qu i Vi t Nam ¿ Á Ch°¢ng trình OCOP t¿ á
và Thái nguyên
2.1. K t qu th c hi i ế ả ự ện Chương trình OCOP tạ
Việt Nam
Sau hơn 2 năm thự Át đác hiện Quy nh
490/QĐ-TTg ngày 07/5/2018 c a Th ng ā ā tướ
Chính ph v vi c phê duyā ề ệ ệt Chương trình mỗi xã
một s n ph n 2018- t Á ẩm giai đo¿ 2020, nước ta đ¿
được nhưng thành tích đáng tự hào về sá lượng
tßnh, thành tham gia. T i cuớ ái năm 2020, Việt
Nam có 63/63 t nh, thành (100%) ban hành quy t ß Á
đánh phê duyệt đề án, k ho ch triÁ ¿ ển khai chương
trình OCOP c p t nh; s ch th là h p tác xã Ã ß á ā ể ợ
(HTX) và t h p tác chi m t tr ng l n (40,72% ổ ợ Á ß ọ ớ
trong t ng s ch th tham gia), t o ra mồ á ā ể ¿ ộ át s
lượng l n s n phớ Á ẩm OCOP đ¿t tiêu chu n t 3 sao ẩ ừ
trá lên là 3.500 s n ph m, ch y u là s n phÁ ẩ ā Á Á ẩm đ¿t
3 sao 2.261/3.500 (đ¿t tỷ lệ 64,60%).
Theo <Đề án Chương tình Mỗ i xã một sÁn
phẩm, giai đo¿ 2025= do Bộn 2021 - Nông nghi p ệ
Phát tri n Nông thôn công b vào tháng 4/2021, ể á
các đáa phương đã tổ ch c 66 h i ch v s n ph m ă ộ ợ ề Á ẩ
OCOP (c p t nh, huy n) v i trên 10.000 gian hàng; Ã ß ệ ớ
142 trung tâm/điểm bán sÁn phẩm OCOP c a 23 ā
tßnh đượ ựng và đưa vào ho¿t độc xây d ng; 1.016
h ng/bợp đồ Án ghi nh h p tác giớ ợ ữa các chā thể
OCOP và đơn vá thương m¿i đượ c ký kÁt, trong
đó 354 chā ẩm đượ thể có sÁn ph c phân phái ổn
đánh trong các hệ tháng siêu thá. Chương trình đã
hình thành được 393 chuỗi giá trá OCOP ho¿t
động hiệu quÁ với vai trò tích cực cāa HTX và
doanh nghi p (66,4% ch th OCOP mi n núi ệ ā ể á ề
phía B c là h p tác HTX, 54,2% ch thắ ợ ā ể OCOP á
Đông Nam Bộ là doanh nghiệp...[3].
Bảng 1: Kết qu thả ực hiện Chương trình OCOP cÿa Vi t Nam n cuệ (tính đế ối năm 2020)
Chã tiêu
Đ¢n vå tính
K¿t qu Á
1. T nh/thành ph ban hành quy nh phê duy án, k ho ch tri n ß á Át đá ệt đề Á ¿ ể
khai chương trình OCOP cÃp tßnh
Tßnh/thành ph á
63
2. T nh/thành ph tr c thu ch ng cho ß á ự ộc trung ương tổ ăc đánh giá, phân h¿
các s n ph m Á ẩ
Tßnh/thành ph á
54
3. S cán b , ch th c t p hu n t p trung á ộ cơ sá ā ể và chuyên gia tư vÃn đượ ậ Ã ậ
Lượt ngưßi
33.000
4. S ng s n ph c công nh t 3 sao tr lên á lượ Á ẩm OCOP đượ ận đ¿ á
SÁn ph m ẩ
3.500
Trong đó: sÁ ẩm đ¿n ph t 3 sao
SÁn ph m ẩ
2.261
SÁn ph t 4 sao ẩm đ¿
SÁn ph m ẩ
1.164
SÁn ph m ti t 5 sao ẩ ềm năng đ¿
SÁn ph m ẩ
75
5. S ch th có s n ph c công nh n OCOP á ā ể Á ẩm đượ ậ
Chā th ể
1.945
Trong đó: Chā thể là hợp tác xã
Chā th ể
749
Ch th là doanh nghi p ā ể ệ
Chā th ể
549
Ch th s n xu t ā ể là cơ sá Á Ã
Chā th ể
604
Ch th là các t h p tác ā ể ổ ợ
Chā th ể
43
Nguồn: K y u các mô hình khỷ ế ởi nghi p g n v i xã m t s n ph ệ ắ ới Chương trình mỗ ộ ả ẩm (OCOP) năm 2020
Chương trình OCOP đã góp phần t o vi c làm ¿ ệ
cho lao động, thúc đẩy phát triển kinh tÁ nông thôn,
đặc biệt là phát huy vai trò cāa phÿ ữ n và ng bào đồ
dân tộc thiểu sá. Điển hình như, các chā thể OCOP
cāa tßnh QuÁng Ninh đã t¿o việc làm cho trên 3.800
lao động trực tiÁp; các chā thể OCOP cāa tßnh Hà
Tĩnh t¿o việc làm và thu nhập ổn đánh cho 2.196 lao
động... Chā thể OCOP là n chiữ Ám 39%, cao hơn tỷ
lệ nữ giữ vai trò điều hành các doanh nghiệp c a Viā ệt
Nam (25%), đặc biệt là á khu vực miền núi như: Bắc
Trung Bộ với 50,6%, Tây Nguyên là 45,2% và mi n ề
núi phía Bắc là 43,4% [3].
SÁn phẩm OCOP đáp ăng các tiêu chu n, quy ẩ
chuẩn chÃt lượng, an toàn th c ph m; có m u mã, ự ẩ ẫ
bao bì đa d¿ ới môi trưßng và thân thiện v ng, phù
hợp yêu c u cầ āa thá trưßng. Nhi u s n ph m ề Á ẩ
OCOP được đổ ¿o đểi mới, sáng t nâng cao chÃt
lượng, đã tiÁp c n th ậ á trưßng xu t khà ẩu (như: miÁn
dong Tài Hoan c a t nh B c K n, cà phê Bích ā ß ắ ¿
Chuyên m c: Qu n tr - Qu n lýă Á å Á - T P CHÍ KINH T & QU N TR KINH DOANH S¾ À À à à 17 (2021)
11
Thao c a t ng th t n t Palmania ā ßnh Sơn La, đưß á á
cāa tßnh An Giang…) [3].
Các s n phÁ ẩm đ¿t tiêu chuẩn OCOP đã gia
tăng giá trá, góp phần giúp các chā th ể tăng quy mô
sÁn xuÃt và doanh thu. KÁt quÁ đánh giá cāa các đáa
phương cho thÃy: 60,7% ch thā ể OCOP đ¿t t 3 sao ừ
trá lên có doanh thu tăng bình quân 17,6%/năm, giá
bán các s n phÁ ẩm sau khi được chính th c công ă
nhận OCOP tăng bình quân 12,2% [7].
Chương trình OCOP góp phần bÁo t n và phát ồ
huy các làng nghề truyền tháng, giá trá văn hóa để
phát triển kinh tÁ nông thôn (khoÁng 5.400 làng ngh , ề
trong đó gần 2.000 làng ngh truyề ền tháng) [3].
Trong giai đo¿ nước đã huy n 2018-2020, cÁ
động được 22.845 t ỷ đồng triển khai Chương trình
OCOP, trong đó: Ngân sách Nhà nước hỗ tr tr c ợ ự
tiÁp là 608,5 tỷ đồng, chi m 2,7% Á (Ngân sách
Trung ương chiếm 1,8%, ngân sách địa phương là
0,9%); V n tín d ng chi m 76,6%; V n l ng ghép á ÿ Á á ồ
từ các chương trình, dự án khác chiÁm 3,9%... Đặc
biệt, ngu n v n c a các ch th tham gia tri n khai ồ á ā ā ể ể
chương trình chiÁm 16,5% [3].
Về xây dựng m¿ng lưới OCOP, Bộ Nông
nghiệp và PTNT đã phái hợp ới các đơn vá v liên
quan thúc đẩy phát triển m¿ng lưới k t n i các quÁ á ác
gia triển khai phong trào mỗi làng, mỗi xã một sÁn
phẩm iOCOP (ngày 17/4, t¿i Tp. Hồ Chí Minh,
trong khuôn kh Diổ ễn đàn quác tÁ kÁ át n i toàn c u ầ
mỗi xã mộ Á ẩt s n ph m, m¿ng lưới liên k t hÁ ợp tác
toàn cầu mỗi xã mộ Át s n phẩm (iOCOP) đã chính
thăc ra mắt với 15 thành viên đầu tiên gồm: Việt
Nam, Lào, Kenya, Australia, Nhật BÁn, Columbia,
Thái Lan, Pakistan, Afganistan, Ân Độ, Senegal,
Mexico, Chile, Madagasca và Campuchia) [1];
phái hợp với B Ngoộ ¿i giao thúc đẩy, đề xuÃt sáng
kiÁn <Phát triển s n ph m ngành ngh nông thôn ả ẩ ề
theo mô hình mỗi xã, mỗi làng m t s n ph m trong ộ ả ẩ
khối ASEAN=, sáng ki n ế đã được Hội nghá c p cao Ã
ASEAN 2020 ch p thuà ận và đưa vào kÁ ho¿ch triển
khai t ừ năm 2021 [3].
Quá trình triển khai Chương trình OCOP cāa
Việt Nam đã bước đầu đ¿t được kÁt quÁ đáng khích
lệ, khơi dậy và khai thác tiềm năng cāa đáa phương
bao gồm nguồn lực t nhiên, thự Á m¿nh vùng miền,
đặc sÁn đáa phương. Đặc biệt các sÁn phẩm hàng hóa
hay dách vÿ đ¿t tiêu chuẩn cāa Chương trình mang
l¿i giá trá kinh t cao cho các chÁ ā thể, t o m¿ ái liên
kÁt chuỗi giá trá được má rộng, phát triển, vững chắc.
Các t nh có kß Át quÁ thực hiện Chương trình OCOP
được kể đÁ n: QuÁng Ninh, triển khai Chương
trình từ năm 2013, từ chỗ có 48 s n phÁ ẩm ban đầu,
đÁn hÁt năm 2020 toàn tßnh đã có 236 sÁn phẩm đ¿t
từ ba đÁn năm sao; tßnh Bắc K¿n triển khai Chương
trình OCOP muộn hơn QuÁng Ninh 5 năm, song l¿i
được xem là đáa phương thực hiện khá thành công.
Tßnh Bắc K¿n có 107 sÁn phẩm OCOP, bao gồm 99
sÁn phẩm đ¿t ba sao và tám sÁn phẩm đ¿t bán sao.
Đặc biệt các sÁn phẩm chÁ biÁn sâu như: Tránh Năng
Gừng, Tránh Năng Curcumin, Vicumax - Nano
curcumin và 15 s n phÁ ẩm tham gia Chương trình
OCOP sÁn xuÃt theo chuỗi giá trá [4].
Bên c nh nh ng thành tích c¿ ữ āa Chương
trình OCOP c a Vi t Nam, v n còn m t s m ā ệ ẫ ộ á điể
cần khắc ph c: ÿ
Theo ý ki n c a Phó Th ng Chính ph Á ā ā tướ ā
Tránh Đình Dũng phát bi u t i H i ngh toàn qu c ể ¿ ộ á á
tổng kÁt Chương trình Mỗi xã một sÁn phẩm
(OCOP) giai đo¿n 2018-2020 cho rằng: Chương
trình OCOP v n b c l h n ch c h t s vào ẫ ộ ộ ạ ế, trướ ế ự
cuộc c a m t s ÿ ộ ố địa phương còn chậm, m t s ộ ố địa
phương có biểu hiện "chạy theo phong trào"
thành tích. Đây là điề ỉnh vì chưa đi u cần chấn ch
vào th c ch t, d a vào lự ấ ự ợi thế đặc trưng văn hoá,
dân tộc. Chưa thự quan tâm đếc sự n giải pháp hỗ
trợ cụ th ể cho chương trình OCOP [7].
Theo đánh giá Bộ Nông nghiệp Phát triển
Nông thôn: Chương trình OCOP là một chương
trình mới, liên quan đÁn nhiều lĩnh vực, đặc biệt là
yêu cầu khơi dậ ềm năng, lợ āa các đáy ti i thÁ c a
phương để phát tri n kinh tể Á nông thôn, do đó giai
đo¿n đầu triển khai, m t sộ á đáa phương còn nhiều
lúng túng trong cách làm, xác đánh l i th , ti m ợ Á ề
năng và chā thể Á s n xu t, mà ới ch t p trung vào ß ậ
hoàn thiện các sÁn phẩm đã có, chưa quan tâm phát
triển s n phÁ ẩm m i gớ ắn v i vùng nguyên liớ ệu, đặc
biệt là các làng nghề truyền tháng; nguồn lực tri n ể
khai Chương trình còn h¿n ch , chÁ ā yÁ ồu là l ng
ghép, trong khi một sá cơ chÁ hỗ ợ tr chưa được cÿ
thể hóa, chưa chú trọng đÁn phát tri n chuể ỗi giá tr , á
vùng nguyên liệu và cơ sá chÁ biÁn,... dẫn đÁn
những khó khăn trong quá trình triển khai á một s á
đáa phương; Nhiều ch thā ể chưa hiểu rõ về đánh
hướng, yêu c u cầ āa Chương trình, đặc biệt là các
quy đánh cāa pháp luật trong sÁn xuÃt và phân phái
sÁn phẩm, do đó còn nhầm l n gi a chẫ ữ Ãt lượng s n Á
phẩm v i bao bì và nhãn mác [3]. ớ
2.2. Kết quả Chương trình OCOP tại Thái Nguyên
Công tác ch o ỉ đạ
Tßnh uỷ, Hội nh đồng Nhân dân (HĐND) tß
Thái Nguyên đã ban hành các Nghá quyÁt hỗ trợ
và phát tri n nông nghi p nói chung và s n ph m ể ệ Á ẩ
OCOP nói riêng (Ngh quy t sá Á á 10/NQ-TU ngày
21/10/2019 cāa Ban ChÃp hành ĐÁng bộ tßnh về phát
triển nông nghiệp tßnh Thái Nguyên, giai đo¿n 2019-
2025 và đánh hướng đÁn năm 2030; Ngh quy t s á Á á
05/2019/NQ-HĐND ngày 23/7/2019 cāa Hội
đồng nhân dân tßnh Thái Nguyên v nh ề quy đá
chính sách khuyÁn khích đầu tư vào nông nghiệp,
Chuyên m c: Qu n tr - Qu n lýă Á å Á - T P CHÍ KINH T & QU N TR KINH DOANH S¾ À À à à 17 (2021)
12
nông thôn t nh Thái Nguyên; Ngh quy t s ß á Á á
33/2019/NQ-HĐND ngày 23/7/2019 cāa Hội
đồng nhân dân tßnh Thái Nguyên v ề thông qua đề
án <Mỗi xã một sÁn ph nh Thái Nguyên giai ẩm= tß
đo¿ Ān 2019 3 2025); y ban Nhân dân tßnh Thái
Nguyên ban hành QuyÁt đánh sá 3485/QĐ-UBND
về Đề án <Mỗi xã một sÁn phẩm= tßnh Thái Nguyên,
giai đo¿n 2019 3 2025 [8].
Hoạt động triển khai
Hình th c t ch c s n xu t s n ph m theo ă ổ ă Á Ã Á ẩ
Chương trình OCOP đã có những sự thay đổi, đòi
hßi liên k t t t y u khách quan. Các ch Át như mộ Ã Á ā
thể s n xuÁ Ãt theo mô hình các h p tác xã, vợ ới quy
mô s n xu guyên li u Á Ãt ngày càng tăng; vùng n ệ
chuẩn hóa về quy trình chăm sóc, đ¿t tiêu chuẩn
quác gia và hướ ẩu (như: VietGap, ng tới xuÃt kh
hữu cơ, an toàn sinh học,...) t o chu i giá tr khép ¿ ỗ á
kín, t s n xu t nguyên li u, thu ho ch, b o qu n, ừ Á Ã ệ ¿ Á Á
chÁ biÁn, đóng gói, quÁng bá thương hiệu, tiêu thÿ
sÁn ph m và qu n tr quan h v i khách hàng. Các ẩ Á á ệ ớ
hợp tác xã s n xu t chè tiêu bi u: Các h p tác xã Á Ã ể ợ
chè HÁo Đ¿t; Sơn Dung; Tâm trà thái, HTX chè
Trung du Tân Cương; Thái Minh; Tân
Hương,...Trong đó, Hợp tác xã Tâm Trà Thái, xã
Tân Cương, thành phá Thái Nguyên và Tân
Cương sử dÿng mô hình tr ng, s n xu t trà s ch, ồ Á Ã ¿
an toàn theo tiêu chu n VietGap và tiêu chu n ẩ ẩ
UTZ (Tiêu chu n v s n xu t các s n ph m nông ẩ ề Á Ã Á ẩ
sÁn t t trên quy mô toàn c u c a T ch c á ầ ā ổ ă
Solidaridad - Hà Lan) [5; 6].
Do có sự ß đ¿o tích cực cāa UBND, các cơ ch
quan chăc năng và sự tham gia cāa các chā thể vào
Chương trình OCOP cāa tßnh Thái Nguyên, sau 2
năm thực hiện, Chương trình đã đ¿t được một sá
thành tích sau:
Kết quả thực hiện Chương trình
Với th m nh v u ki n t nhiên, kinh Á ¿ ề điề ệ ự
nghiệm s n xu t, Thái Nguyên có 76 s n phÁ Ã Á ẩm đ¿t
3-4 sao, có n 37 s n ph m t cây chè. đÁ Á ẩ ừ Tác động
tích cực cāa Chương trình OCOP: Trá thành động
lực để phát tri n kinh t vùng nông thôn, duy trì, ể Á
phát huy th m nh s n ph m c o Á ¿ Á ẩ āa đáa phương, t¿
ra nh ng s n ph m ch ng cao, liên k t theo ữ Á ẩ Ãt lượ Á
chuỗi giá tr g n v i tiêu th s n ph ng á ắ ớ ÿ Á ẩm, đáp ă
nhu c u th ầ á trưßng, ngưßi tiêu dùng tin tưáng vào
nguồn gác, ch ng s n ph m; duy trì, tôn vinh Ãt lượ Á ẩ
những ngh nhân g n v i các s n ph m chè tệ ắ ớ Á ẩ ¿i đáa
phương; t¿o ra nhiều việc làm, góp nâng cao thu
nhập cho ngưßi dân, ph c v hi u qu ÿ ÿ ệ Á cho chương
trình M c tiêu qu c gia (MTQG) xây d ng nông ÿ á ự
thôn m i. Giá tr kinh t c a các s n phớ á Á ā Á ẩm được
nâng lên t 20% tr lên nhừ á ß t tiêu chí OCOP và đ¿
công tác xúc tiÁn thương m¿i. Doanh sá bán hàng
cāa các đơn vá ẩm đ¿t 3 sao, 4 sao tăng có sÁn ph
từ 20% - 50% [8].
Bảng 2: K t qu công tác tri n khai, th c hiế ả ể ự ện Chương trình OCOP cÿa tỉnh Thái Nguyên
(tính đế ối năm 2020)n cu
Chã tiêu
Đ¢n vå tính
K¿t qu Á
1. Tuyên truy n, t p hu n ề ậ Ã
Lớp
72
Trong đó, lớp đào t¿o riêng cho OCOP
Lớp
29
Lớp t p hu n l ng ghép ậ Ã ồ
Lớp
43
Sá lượng ngưßi tham gia
Lượt
3.600
2. Tuyên truy n v ề ề Chương trình OCOP (phóng sự, phim tài li u, chuyên ệ
đề,…trên ổng thông tin điệ Thái Nguyên,…)VTV1, VTV2, VTV16; C n tử
Tin/bài
20
3. Xúc ti i, qu ng bá s n ph m (t i t nh) Án thương m¿ Á Á ẩ ¿ ß
Lần
4
4. n và h tr phát tri p, b o h , th c thi quy n s Tư và ỗ ợ ển, đăng ký xác lậ Á ộ ự ề á
hữu trí tu n s n ph m OCOP ệ liên quan đÁ Á ẩ
Đơn vá
50
5. K t qu ng s n ph m t 3-4 sao Á Á đánh giá, phân h¿ Á ẩ ừ
SÁn ph m ẩ
76
6. Doanh s m c a ch th t t 3 sao, 4 sao á tăng thể ā ā ể đ¿ ừ
%
20%-50%
7. Giá tr n ph t tiêu chu n OCOP á tăng thêm sÁ ẩm đ¿ ẩ
%
>20%
Nguồn: Báo cáo số 39/BC-VPĐ.
Bên c nh nh¿ ững thành tích đã đ¿t được, theo
Báo cáo sá 39/BC-VPĐP, Chương trình OCOP
cāa t nh Thái Nguyên v n còn mß ẫ ột sá h¿n chÁ:
Một sá đáa phương, đơn vá chưa nhậ n thăc
đầy đā v ề ý nghĩa, vai trò cāa Chương trình OCOP
với phát tri n kinh t cể Á āa đáa phương, chưa tích
cực trong tri n khai th c hiể ự ện Chương trình nên
sá lượng các ch th tham gia chu trình OCOP và ā ể
sÁn ph t 3 sao, 4 sao m t s huy n ẩm OCOP đ¿ á ộ á ệ
còn th p: Phú Bình, 01 s n ph nh Hóa, 01 Ã Á ẩm; Đá
sÁn phẩm; Phú Lương, 02 sÁn phẩm,…
Cán bộ làm công tác thực hiện Chương trình
OCOP các cÃp chưa có kinh nghiệm; ki n thÁ ă ềc v
Chương trình còn h¿n chÁ, dẫn đÁn sự lúng túng
trong công tác hướng dẫn các tổ chăc, cá nhân trên
đáa bàn tham gia, triển khai thực hi n Chu trình ệ
OCOP và l p h ậ ồ sơ á cÃp huyện, cÃp xã còn h¿n chÁ.
Quy mô s n xu t c a m t s , ch th Á Ã ā ộ á đơn vá ā ể
tham gia chu trình OCOP chưa đáp ăng được nhu
cầu thá trưßng, m t s s n ph m ch l c c a ộ á Á ẩ ā ự āa đá
phương chưa xây dựng được thương hiệu; sÁn
phẩm tiêu th ch yÿ ā Áu á d ng thô, giá tr s n ph m ¿ á Á ẩ
chưa cao. ình độ Tr quÁn lý, xây dựng kÁ ho¿ch
sÁn xu t c a nhi u ch th còn y c s à ā ề ā ể Áu, chưa thự ự
Chuyên m c: Qu n tr - Qu n lýă Á å Á - T P CHÍ KINH T & QU N TR KINH DOANH S 17 (2021) ¾ À À à à
13
chú tr ng khâu quọ Áng bá xúc tiÁn thương m¿i cho
các s n ph m. Á ẩ
3. Bàn lu n v các k t qu th c hi¿ Á ¿ Á ď án ch°¢ng
trình OCOP Vi t Nam, t nh Thái Nguyên và í á ã
mçt s khuy n ngh chính sách ß ¿ å
3.1. Các ý ki n bàn lu n ế ậ
Thực hiện Chương trình OCOP á Việt Nam
nói chung, t nh Thái Nguyên nói riêng là mß ột
nhiệm vÿ quan trọng, góp ph n khai thác l i thầ ợ Á
các ngu n l c cồ ự āa đáa phương, t¿o ra các s n ph m Á ẩ
hàng hóa mang tính đặc trưng vùng, miền;
Chương trình OCOP thúc đẩy các ngành ngh ề
truyền th i quy t vi c làm; táng đáa phương, giÁ Á ệ ¿o
liên k t chu i giá trÁ ỗ á,…đóng vai trò là h¿t nhân t o ¿
ra s n ph m có giá tr Á ẩ á gia tăng cao, khái lượng l n ớ
thúc đẩy phát triển kinh t nông thôn. Tuy nhiên, Á
vẫn còn mộ á điểt s m cần khắc ph ng ÿc, do Chươ
trình OCOP là m c tri n ột chương trình mới đượ ể
khai, liên quan nhi c, nhiều lĩnh vự ều đáa phương
còn lúng túng trong cách làm; ngu n l c cho ồ ự
Chương trình còn h¿n chÁ…vv.
Sau 3 năm thực hiện Chương trình OCOP, kÁt
quÁ thực hiện Chương trình OCOP t¿i Việt Nam
nói chung, tßnh Thái Nguyên nói riêng đã đ¿t được
nhiều thành tích nổi b t: ậ
Thā ấ nh t, Các đáa phương đã khai thác, phát
huy th mÁ ¿nh cāa đáa phương, sÁn xuÃt ra 3.500 s n Á
phẩm, t nh Thái Nguyên có 76 s n ph m OCOP ß Á ẩ
được công nhậ ¿n đ t tiêu chuẩn đ¿t t 3 sao tr lên. ừ á
Thā hai, Chương trình đã hình thành được 393
chuỗi giá tr OCOP hoá ¿t động hi u quệ Á với vai trò
tích c c c a HTX và doanh nghi p. ự ā ệ
Thā ba, Chương trình OCOP đã góp phần t o ¿
việc làm cho lao động, thúc đẩy phát tri n kinh t ể Á
nông thôn, đặc bi t là phát huy vai trò c a ph n ệ ā ÿ ữ
và ng bào dân tđồ ộc thi u s . ể á
Thā tư, S n ph ng các tiêu Á ẩm OCOP đáp ă
chuẩn, quy chu n ch ng, an toàn th c ph m. ẩ Ãt lượ ự ẩ
Các s n ph t tiêu chuÁ ẩm đ¿ ẩn OCOP đã gia tăng
giá tr , góp ph n giúp các ch th á ầ ā ể tăng quy mô sÁn
xuÃt và doan i v i t nh Thái Nguyên, giá h thu. Đá ớ ß
trá kinh t c a các s n phÁ ā Á ẩm được nâng lên t 20% ừ
trá lên nh ß đ¿t tiêu chí OCOP và công tác xúc ti n Á
thương m¿i. Doanh s bán hàng cá āa các đơn vá có
sÁn phẩm đ¿t 3 sao, 4 sao tăng từ 20% - 50%.
Thā năm, Chương trình OCOP góp ph n b o ầ Á
tồn và phát huy các làng ngh truy n th ng, giá tr ề ề á á
văn hóa để phát tri n kinh t nông thôn. ể Á
Một số điểm h n ch c n kh c ph c ạ ế ầ ắ ụ
Thā nhất, Chương trình OCOP là một
chương trình mới, liên quan đÁ ều lĩnh vựn nhi c,
đặc bi t là yêu cệ ầu khơi dậy tiềm năng, lợi thÁ c a ā
các đáa phương để phát tri n kinh t nông thôn, do ể Á
đó giai đo¿n đầu tri n khai, m t s ể ộ á đáa phương còn
nhiều lúng túng trong cách làm. Nhi u chề ā th ể
mới t p trung vào hoàn thi n s n phậ ệ Á ẩm đã có, chưa
quan tâm t i phát tri n s n ph m m ớ ể Á ẩ ới trên cơ sá
phát huy ngu n nguyên li u t i ch . ồ ệ ¿ ỗ
Thā hai, Nguồn lực h¿n chÁ, Ánh hưáng tới áp
dÿng khoa h c công nghọ ệ, ho¿t động chÁ Á bi n sÁn
phẩm, gây khó khăn thực hi n chuệ ỗi liên kÁt giá trá.
Thā ba, các ch th ā ể, các cơ quan liên quan á
các đáa phương ẩm đ¿có các sÁn ph t tiêu chuẩn
OCOP t 3 sao tr lên, c nh c a ừ á ần chú ý quy đá ā
pháp lu t trong qu n lý, giám sát s n xu t, phân ậ Á Á Ã
phái s n ph m. Á ẩ
Thā tư, á tßnh Thái Nguyên, một sá đáa phương,
đơn vá chưa nhận thăc đầy đā về ý nghĩa, vai trò cāa
Chương trình OCOP với phát triển kinh tÁ cāa đáa
phương; cán bộ làm công tác thực hiện Chương trình
OCOP các cÃp chưa có kinh nghiệm; kiÁn thăc về
Chương trình còn h¿n chÁ; Quy mô Cán bộ làm công
tác thực hiện Chương trình OCOP các cÃp chưa có
kinh nghiệm; kiÁn thăc về Chương trình còn h¿n chÁ;
Quy mô sÁn xuÃt cāa một sá đơn vá, chā thể tham gia
chu trình OCOP còn nhß, sÁn phẩm chā yÁu dưới
d¿ng thô, chưa xây dựng được thương hiệu.
3.2. Khuy n ngh chính sách ế ị
3.2.1. Khuy n ngh chính sách ph m vi qu c gia, ế ị ạ ố
giai đoạn 2021 -2025
Một là, tổ chăc sÁn xuÃt gắn với quy ho¿ch và
phát triển vùng nguyên liệu đặc trưng t¿i đáa phương.
Mỗi đáa phương phÁi đánh giá đúng đắn th mÁ ¿nh
điều kiện t nhiên cự āa vùng, t chổ ă Ác s n xuÃt theo
mái liên kÁt vớ ựi s tham gia cāa tổ chăc kinh t Á
HTX, doanh nghiệp. Cần nói thêm rằng: Chương
trình mỗi xã một sÁn phẩm không có nghĩa bá giới
h¿n bái đơn vá hành chính cÃp xã, mà là phát huy lợi
thÁ ngu n lồ ực cāa vùng (chè Thái Nguyên; cà phê
Tây Nguyên, các sÁn phẩm chÁ biÁn sâu như: Tránh
Năng Gừng, Tránh Năng Curcumin, Vicumax -
Nano curcumin cāa t nh B c Kß ắ ¿n; các sÁn phẩm
dược liệu tßnh Hà Giang,…)
Hai là, t p trung ngu n l c, áp d ng khoa ậ ồ ự ÿ
học- công ngh chu n hóa và phát tri n s n ph m ệ ẩ ể Á ẩ
OCOP theo chu i giá tr , phù h p v i l i th v ỗ á ợ ớ ợ Á ề
điề Á trưßu kiện s n xuÃt và yêu cầu thá ng. Chuẩn
hóa s n ph m g n v i l i th Á ẩ ắ ớ ợ Á và điều ki n c a t ng ệ ā ừ
đáa phương. Phát triển sÁn phẩm OCOP theo 6
nhóm s n ph n ph m nông Á ẩm, ưu tiên các sÁ ẩ
nghiệp, phi nông nghi p, d ch vệ á ÿ đặc s c, truy n ắ ề
tháng và có l i th ợ Á á mỗi đáa phương, theo hướng
phát huy n i l c. ộ ự
Ba là, Xây d ng, hoàn thi n h th ng qu n lý, ự ệ ệ á Á
giám sát s n ph m OCOPÁ ẩ
Tổ chăc đánh giá, phân h¿ng sÁn phẩm
OCOP thưßng niên, tăng cưßng áp dÿng công
nghệ, đơn giÁn hóa các h ồ sơ, thā t c trong t ch c ÿ ổ ă
Chuyên m c: Qu n tr - Qu n lýă Á å Á - T P CHÍ KINH T & QU N TR KINH DOANH S¾ À À à à 17 (2021)
14
đánh giá, phân h¿ng s n ph m OCOP. Á ẩ
Xây d ng và tri n khai h thự ể ệ áng cơ sá d li u ữ ệ
quác gia quÁn lý và giám sát s n ph m OCOP Á ẩ
đồng b và th ng nh t nh m nâng cao chộ á Ã ằ Ãt lượng,
hiệu quÁ trong quÁn lý, giám sát, thúc đẩy kÁt nái
cung c u s n ph3 ầ Á ẩm.
Đẩy m¿nh ho¿t động kiểm tra, giám sát việc
áp d nh vÿng chính sách, quy đá ề đánh giá, phân
h¿ng s n ph m Á ẩ á các đáa phương, duy trì điều ki n ệ
và chÃt lượng s n ph m c a các chÁ ẩ ā ā th , s n ph m ể Á ẩ
OCOP sau khi được đánh giá, công nhận.
Đẩy m¿nh ho ng qu¿t độ Áng bá, xúc tiÁn
thương m¿i, kÁt nái cung - cầu cho sÁn phẩm
OCOP thông qua các ho ng h i ch s n ph m ¿t độ ộ ợ Á ẩ
OCOP thưß ¿t động năm du láng niên, các ho ch
quác gia t¿i các đáa phương. Các sÁn phẩm OCOP
đượ ÿ ệc liên kÁt tiêu th t¿i các khu vực du lách, h
tháng nhà hàng cao c p, các siêu th à á,…
3.2.2. M t s gi i ộ ố ải pháp Chương trình OCOP tạ
Thái Nguyên, giai đoạn 2021- 2025
Thā ấ nh t, công tác tuyên truyền, t p huậ Ãn
nhận th c ă ý nghĩa, vai trò cāa Chương trình OCOP
với phát triển kinh t cÁ āa đáa phương t i cán b tr c ớ ộ ự
tiÁp tri n khai, thể ực hiện Chương trình. Tập huÃn
cho chā thể tham gia Chương trình hiểu rõ chu
trình, n i dung và cách thộ ăc tham gia Chương trình
OCOP, lợi ích khi tham gia Chương trình OCOP,
và cách thăc hoàn thi n nhi u thệ ề ā tÿc như các mẫu
xét nghi m, các ch ng nh n chệ ă ậ Ãt lượng s n ph m, Á ẩ
thực hi n k ho ch b o vệ Á ¿ Á ệ môi trưßng; tránh vi c ệ
chß t p trung vào khâu hoàn thi n hậ ệ ồ sơ mà thiÁu
quan tâm c i thi n chÁ ệ Ãt lượng sÁn ph m. ẩ
Thā hai, hỗ trợ các ho ng: ¿t độ Đăng ký ý
tưáng s n phÁ ẩm m i, các hoớ ¿t động qu ng bá, gi i Á ớ
thiệu, xúc ti i sÁn thương m¿ Án phẩm đã có; phát
triển các s n ph m chÁ ẩ Á biÁn sâu, công ngh cao, ệ
quy mô l n, tính c ng cao, giá trớ ộng đồ á gia tăng
lớn, s n xuÁ Ãt theo tiêu chu n VietGAP, hẩ ữu cơ,…
đÁ ộm bÁo quy chuẩn ch ng sÃt lượ Án phẩm, thu c
các ngành: ngành th c ph m; hự ẩ ỗ trợ, tư vÃn hình
thành các chā thể ổ HTX, t hợp tác, doanh
nghiệp,… nhÃt là các huy n có s ệ á lượng s n ph m Á ẩ
tham gia Chương trình OCOP còn ít.
Thā ba, chß đ¿o các xã, phưßng, th trá Ãn hướng
dẫn, các ch thā ể tham gia chu trình OCOP đăng ký
ý tưáng s n ph m mÁ ẩ ới và s n phÁ ẩm đã có với hệ
tháng quÁn lý Chương trình OCOP cÃp xã, c p Ã
huyện. KhuyÁn khích, ưu tiên hỗ tr (nhóm: th c ợ ự
phẩm tươi sáng, th c ph m chự ẩ Á bi n, gia vÁ á); ngành
đồ uáng (nhóm đồ uáng không c n); ngành th o ồ Á
dược; ngành d ch v du l ch nông thôn và bán hàng. á ÿ á
Thā tư, tăng cưßng công tác quÁn lý việc sử
dÿng nhãn hi u ch ng nh n s n ph m OCOP theo ệ ă ậ Á ẩ
Quy -Át đánh sá 1162/QĐ VPĐP-OCOP ngày
17/9/2020 c u ph i nông thôn āa Văn phòng điề á
mới Trung ương về Ban hành Quy ch qu n lý và Á Á
sử d ng nhãn hi u ch ng nh n s n ph m OCOP ÿ ệ ă ậ Á ẩ
Việt Nam.
TÀI LI U THAM KH O à À
[1]. Xuân Anh. (17/04/2019). Ra mắt m i liên kạng lướ ết h p tác toàn c u iOCOP.ợ ầ Ban biên t p Kinh t , ậ Á
Thông t n xã Vi t Nam. Truy c p ngày 11/05/2021. Ã ệ ậ
[2]. Ban chß đ¿o Trung ương các Chương trình mÿc tiêu Quác gia, Văn phòng điều phái Nông thôn mới Trung
ương, Kỷ yếu các mô hình kh i nghiở ệp g n vắ ới Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP) năm 2020.
[3]. B Nông nghi p Phát tri n Nông thôn (2021), ộ ệ ể Đề án Chương trình Mỗi xã một sản phẩm, giai đoạn
2021 -2025.
[4]. Sơn Hà. (12/01/2021). Hiệu qu tả ừ chương trình OCOP ở các tỉnh Mi n Bề ắc. Nhân Dân. Truy c p ậ
ngày 24/5/2021, t https://nhandan.com.vn/tin-tuc-kinh-te/hieu-qua-tu-chuong-trinh-ocop-o-cac-tinh-ừ
mien-bac-631476/
[5]. Mananya - BÁo Hướng. (21/10/2019). . Cổng thông tin điện OCOP - Nhìn từ cách làm cÿa Thái Lan
tử Chương trình mÿc tiêu Quác gia về xây dựng nông thôn mới. Truy cập 10/5/2021, từ
http://nongthonmoi.gov.vn/Pages/bai-du-thi-ocop--nhin-tu-cach-lam-cua-thai-lan.aspx
[6]. Th Toàn. (13/11/2020). Á Nâng cao giá tr chè t ị ừ Chương trình OCOP. Đài Phát thanh 3 Truyền hình
Thái Nguyên. Truy c p 10/5/2021. ậ
[7]. Thanh Trà. (24/3/2021), Sản phẩm OCOP khẳng định vị thế trên thị trường. Nhân Dân. Truy cập 10/5/2021,
từ https://nhandan.com.vn/tin-tuc-kinh-te/san-pham-ocop-khang-dinh-vi-the-tren-thi-truong-639536/
[8]. u ph c tiêu Qu c gia (MTQG) xây d ng nông thôn m i, t nh Thái Văn phòng Điề ái Chương trình Mÿ á ự ớ ß
Nguyên, 2020. Báo cáo số 39/BC-VPĐP.
Thông tin tác giÁ:
Đáng Vn Đ¿t
- công tác: i h c Kinh t & QTKDĐơn vá Trưßng Đ¿ ọ Á
- a ch email: Đá ß dongvandat@gmail.com
| 1/6
| | Tải xuống

Có thể bạn quan tâm:

Preview text:

Chuyên măc: QuÁn trå - QuÁn lý - T¾P CHÍ KINH TÀ & QUÀN TRà KINH DOANH Sà 17 (2021)
THÀO LU¾N VÀ MæT SÞ K¾T QUÀ NâI B¾T THĎC HIàN CH¯¡NG TRÌNH MäI XÃ
MæT SÀN PHÆM (OCOP) ì VIàT NAM VÀ TRÊN ĐäA BÀN TâNH THÁI NGUYÊN Đáng Vn Đ¿t Tóm t¿t
Bài viết được tác giả sử dụng phương pháp thu thập và phân tích thông tin thā cấp từ Bộ Nông nghiệp
Phát triển nông thôn; Văn phòng điều phối Nông thôn mới Trung ương cung cấp. Chương trình mỗi xã
một sản phẩm giai đoạn 2018-2020, Việt Nam nói chung, tỉnh Thái Nguyên nói riêng đã đạt được những
thành tích nổi bật về số sản phẩm đạt tiêu chuẩn từ 3 sao trở lên, đạt 3.500 sản phẩm, tỉnh Thái Nguyên
có 76 sản phẩm; Chương trình OCOP thúc đẩy các địa phương phát huy lợi thế về các nguồn lực tạo ra
các sản phẩm có giá trị gia tăng cao, khối lượng lớn thúc đẩy kinh tế nông thôn. Bên cạnh những kết quả
bước đầu, Chương trình OCOP cũng có một số hạn chế: Một số địa phương lúng túng trong cách làm;
nhiều chÿ thể chưa hiểu rõ về định hướng, yêu cầu cÿa Chương trình, các quy định pháp luật trong sản
xuất, phân phối sản phẩm. Một số khuyến nghị chính sách: Quy hoạch và phát triển vùng nguyên liệu; áp
dụng khoa học công nghệ; nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ trực tiếp hướng dẫn Chương trình OCOP
cho chÿ thể; tổ chāc sản xuất, tiêu thụ sản phẩm; xây dựng và hoàn thiện hệ thống quản lý, giám sát sản phẩm OCOP.
Tĉ khóa: Chương trình OCOP, Quyết định 490/QĐ-TTg ngày 07/5/2018, chÿ thể OCOP, Việt Nam, Thái
Nguyên, Báo cáo số 39/BC-VPĐP.
DISCUSSION ON SOME OUTSTANDING RESULTS OF IMPLEMENTATION
OF THE ONE COMMUNE ONE PRODUCT PROGRAM (OCOP) IN VIETNAM AND
IN THAI NGUYEN PROVINCE Abstract
The article collects and analyzes secondary information from the Ministry of Agriculture and Rural
Development, Central New Rural Coordination Office, etc. The one commune one product program in the
period of 2018-2020 in Vietnam in general, and Thai Nguyen province in particular has achieved
outstanding achievements in terms of the number of products with 3,500 products meeting the standards
of 3 stars or more. In which, Thai Nguyen province has 76 products. The OCOP program encourages
localities to take advantages of the resources to create high-value, high-volume products to promote the
rural economy. In addition to the initial results, the OCOP Program also has a number of limitations:
Some localities are confused in how to do it; many entities do not fully understand the orientation and
requirements of the Program, and legal regulations in production and distribution of products. Some
policy recommendations are: Planning and developing raw material areas, applying science and
technology, capacity building for the staff directly instructing the OCOP program, organizing production
and sale of products, completing the OCOP product management and monitoring system.
Keywords: OCOP program; Decision No. 490/QĐ-TTg dated May 7, 2018, OCOP entity, Vietnam, Thai
Nguyen, Report No. 39/BC-VPĐP.
JEL classification: O, O13.
1. Đặt vÃn đÁ
vật đặc trưng nhÃt cāa làng, xã nơi các b¿n sinh
XuÃt phát từ phong trào sáng [2, tr.80]. Thái Lan, đÃt nước đã thực hiện
phẩm= được hình thành từ làng Oyama, tßnh Oita,
được 20 năm nay, Chương trình OCOP cần được
Nhật BÁn, vào năm 1961. Khi đó, ngưßi dân làng
thực hiện như là một phần và kéo dài cùng thßi
này chß biÁt trồng lúa để làm lương thực. Ông
gian cāa Chương trình xây dựng nông thôn mới
Yamada Harumi đã vận động các hộ gia đình á đáa
và gắn với phong trào khái nghiệp quác gia và các
phương chuyển sang trồng mận và h¿t dẻ, lo¿i cây
đáa phương. Khác với Nhật BÁn, t¿i Thái Lan mô
phù hợp với thổ nhưỡng, khí hậu nơi đây. KÁt quÁ,
hình OTOP (One Town One Product, hoặc One
mận và h¿t dẻ đã trá thành đặc sÁn, giúp làng được
Tambon One Product), có nghĩa là mỗi thá trÃn
biÁt đÁn và mang về giá trá cao hơn g¿o đÁn 40%.
hay mỗi đáa phương một sÁn phẩm, triển khai từ
Tháng đác Morihiko Hiramatsu chính thăc má
trên xuáng dưới, nghĩa là Chính phā đóng vai trò
đầu cho chính sách về quan trọng từ ý tưáng phát triển sÁn phẩm, đào t¿o
(One village, One product - OVOP) bằng việc đái
kiÁn thăc, công nghệ, hỗ trợ tài chính cho đÁn tiÁp
tho¿i với các thá trưáng á quận Oita vào năm
thá thông qua các hội chợ, quÁng bá xúc tiÁn
1979. Ông Ãy đã nói rằng: Hãy khám phá, phát
thương m¿i trong và ngoài nước.
triển và phổ biÁn rộng rãi cho mọi ngưßi biÁt sÁn 9
Chuyên măc: QuÁn trå - QuÁn lý - T¾P CHÍ KINH TÀ & QUÀN TRà KINH DOANH Sà 17 (2021)
Tới thßi điểm hiện nay, có nhiều quác gia
Chính phā về việc phê duyệt Chương trình mỗi xã
trên thÁ giới đã và đang thực hiện Chương trình
một sÁn phẩm giai đo¿n 2018-2020, nước ta đ¿t
Mỗi xã một sÁn phẩm, có tên gọi khác nhau
được nhưng thành tích đáng tự hào về sá lượng
(OCOP, OVOP hay OTOP,…) có cách làm khác
tßnh, thành tham gia. Tới cuái năm 2020, Việt
nhau, nhưng điểm chung là phát huy nội lực để
Nam có 63/63 tßnh, thành (100%) ban hành quyÁt
phát triễn các sÁn phẩm, ngành nghề có thÁ m¿nh,
đánh phê duyệt đề án, kÁ ho¿ch triển khai chương
t¿o ra giá trá gia tăng cao á khu vực nông thôn.
trình OCOP cÃp tßnh; sá chā thể là hợp tác xã
Tên gọi mỗi xã một sÁn phẩm không bá giới h¿n
(HTX) và tổ hợp tác chiÁm tß trọng lớn (40,72%
trong ph¿m vi đơn vá hành chính cÃp xã mà được
trong tồng sá chā thể tham gia), t¿o ra một sá
hiểu rộng rãi hơn là cÃp huyện, thá…
lượng lớn sÁn phẩm OCOP đ¿t tiêu chuẩn từ 3 sao
à Việt Nam, Thā tướng Chính phā phê duyệt
trá lên là 3.500 sÁn phẩm, chā yÁu là sÁn phẩm đ¿t
Chương trình Mỗi xã một sÁn phẩm, giai đo¿n
3 sao 2.261/3.500 (đ¿t tỷ lệ 64,60%).
2018 3 2020 vào ngày 07/05/2018, Chương trình
Theo <Đề án Chương tình Mỗi xã một sÁn
OCOP nhanh chóng trá thành một phong trào
phẩm, giai đo¿n 2021 -2025= do Bộ Nông nghiệp
được nhiều tßnh triển khai. Chương trình OCOP
Phát triển Nông thôn công bá vào tháng 4/2021,
có vai trò quan trọng, "hạt nhân" tạo ra sản phẩm
các đáa phương đã tổ chăc 66 hội chợ về sÁn phẩm
có giá trị gia tăng cao, khối lượng lớn thúc đẩy
OCOP (cÃp tßnh, huyện) với trên 10.000 gian hàng;
phát triển kinh tế nông thôn= [7]. Sau ba năm thực
142 trung tâm/điểm bán sÁn phẩm OCOP cāa 23
hiện, Chương trình OCOP á Việt Nam nói chung
tßnh được xây dựng và đưa vào ho¿t động; 1.016
và tßnh Thái Nguyên nói riêng đ¿t được một sá kÁt
hợp đồng/bÁn ghi nhớ hợp tác giữa các chā thể
quÁ. Bên c¿nh đó, Chương trình OCOP còn có
OCOP và đơn vá thương m¿i được ký kÁt, trong
một sá vÃn đề cần giÁi quyÁt, thực sự coi nó là đó 354 chā thể có sÁn phẩm được phân phái ổn
nhân= thúc đẩy phát triển kinh tÁ nông thôn.
đánh trong các hệ tháng siêu thá. Chương trình đã
2. K¿t quÁ Ch°¢ng trình OCOP t¿i Viát Nam
hình thành được 393 chuỗi giá trá OCOP ho¿t và Thái nguyên
động hiệu quÁ với vai trò tích cực cāa HTX và
2.1. Kết quả thực hiện Chương trình OCOP tại
doanh nghiệp (66,4% chā thể OCOP á miền núi
Việt Nam
phía Bắc là hợp tác HTX, 54,2% chā thể OCOP á
Sau hơn 2 năm thực hiện QuyÁt đánh
Đông Nam Bộ là doanh nghiệp...[3].
490/QĐ-TTg ngày 07/5/2018 cāa Thā tướng
Bảng 1: Kết quả thực hiện Chương trình OCOP cÿa Việt Nam (tính đến cuối năm 2020) Chã tiêu Đ¢n vå tính
K¿t quÁ
1. Tßnh/thành phá ban hành quyÁt đánh phê duyệt đề án, kÁ ho¿ch triển Tßnh/thành phá 63
khai chương trình OCOP cÃp tßnh
2. Tßnh/thành phá trực thuộc trung ương tổ chăc đánh giá, phân h¿ng cho Tßnh/thành phá 54 các sÁn phẩm
3. Sá cán bộ cơ sá, chā thể và chuyên gia tư vÃn được tập huÃn tập trung Lượt ngưßi 33.000
4. Sá lượng sÁn phẩm OCOP được công nhận đ¿t 3 sao trá lên SÁn phẩm 3.500
Trong đó: sÁn phẩm đ¿t 3 sao SÁn phẩm 2.261 SÁn phẩm đ¿t 4 sao SÁn phẩm 1.164
SÁn phẩm tiềm năng đ¿t 5 sao SÁn phẩm 75
5. Sá chā thể có sÁn phẩm được công nhận OCOP Chā thể 1.945
Trong đó: Chā thể là hợp tác xã Chā thể 749
Chā thể là doanh nghiệp Chā thể 549
Chā thể là cơ sá sÁn xuÃt Chā thể 604
Chā thể là các tổ hợp tác Chā thể 43
Nguồn: Kỷ yếu các mô hình khởi nghiệp gắn với Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP) năm 2020
Chương trình OCOP đã góp phần t¿o việc làm
Trung Bộ với 50,6%, Tây Nguyên là 45,2% và miền
cho lao động, thúc đẩy phát triển kinh tÁ nông thôn,
núi phía Bắc là 43,4% [3].
đặc biệt là phát huy vai trò cāa phÿ nữ và đồng bào
SÁn phẩm OCOP đáp ăng các tiêu chuẩn, quy
dân tộc thiểu sá. Điển hình như, các chā thể OCOP
chuẩn chÃt lượng, an toàn thực phẩm; có mẫu mã,
cāa tßnh QuÁng Ninh đã t¿o việc làm cho trên 3.800
bao bì đa d¿ng và thân thiện với môi trưßng, phù
lao động trực tiÁp; các chā thể OCOP cāa tßnh Hà
hợp yêu cầu cāa thá trưßng. Nhiều sÁn phẩm
Tĩnh t¿o việc làm và thu nhập ổn đánh cho 2.196 lao
OCOP được đổi mới, sáng t¿o để nâng cao chÃt
động... Chā thể OCOP là nữ chiÁm 39%, cao hơn tỷ
lượng, đã tiÁp cận thá trưßng xuÃt khẩu (như: miÁn
lệ nữ giữ vai trò điều hành các doanh nghiệp cāa Việt
dong Tài Hoan cāa tßnh Bắc K¿n, cà phê Bích
Nam (25%), đặc biệt là á khu vực miền núi như: Bắc 10
Chuyên măc: QuÁn trå - QuÁn lý - T¾P CHÍ KINH TÀ & QUÀN TRà KINH DOANH Sà 17 (2021)
Thao cāa tßnh Sơn La, đưßng thát nát Palmania
được xem là đáa phương thực hiện khá thành công. cāa tßnh An Giang…) [3].
Tßnh Bắc K¿n có 107 sÁn phẩm OCOP, bao gồm 99
Các sÁn phẩm đ¿t tiêu chuẩn OCOP đã gia
sÁn phẩm đ¿t ba sao và tám sÁn phẩm đ¿t bán sao.
tăng giá trá, góp phần giúp các chā thể tăng quy mô
Đặc biệt các sÁn phẩm chÁ biÁn sâu như: Tránh Năng
sÁn xuÃt và doanh thu. KÁt quÁ đánh giá cāa các đáa
Gừng, Tránh Năng Curcumin, Vicumax - Nano
phương cho thÃy: 60,7% chā thể OCOP đ¿t từ 3 sao
curcumin và 15 sÁn phẩm tham gia Chương trình
trá lên có doanh thu tăng bình quân 17,6%/năm, giá
OCOP sÁn xuÃt theo chuỗi giá trá [4].
bán các sÁn phẩm sau khi được chính thăc công
Bên c¿nh những thành tích cāa Chương
nhận OCOP tăng bình quân 12,2% [7].
trình OCOP cāa Việt Nam, vẫn còn một sá điểm
Chương trình OCOP góp phần bÁo tồn và phát cần khắc phÿc:
huy các làng nghề truyền tháng, giá trá văn hóa để
Theo ý kiÁn cāa Phó Thā tướng Chính phā
phát triển kinh tÁ nông thôn (khoÁng 5.400 làng nghề,
Tránh Đình Dũng phát biểu t¿i Hội nghá toàn quác
trong đó gần 2.000 làng nghề truyền tháng) [3].
tổng kÁt Chương trình Mỗi xã một sÁn phẩm
Trong giai đo¿n 2018-2020, cÁ nước đã huy
(OCOP) giai đo¿n 2018-2020 cho rằng: Chương
động được 22.845 tỷ đồng triển khai Chương trình
trình OCOP vẫn bộc lộ hạn chế, trước hết sự vào
OCOP, trong đó: Ngân sách Nhà nước hỗ trợ trực
cuộc cÿa một số địa phương còn chậm, một số địa
tiÁp là 608,5 tỷ đồng, chiÁm 2,7% (Ngân sách
phương có biểu hiện "chạy theo phong trào"
Trung ương chiếm 1,8%, ngân sách địa phương là
thành tích. Đây là điều cần chấn chỉnh vì chưa đi
0,9%); Ván tín dÿng chiÁm 76,6%; Ván lồng ghép
vào thực chất, dựa vào lợi thế đặc trưng văn hoá,
từ các chương trình, dự án khác chiÁm 3,9%... Đặc
dân tộc. Chưa thực sự quan tâm đến giải pháp hỗ
biệt, nguồn ván cāa các chā thể tham gia triển khai
trợ cụ thể cho chương trình OCOP [7].
chương trình chiÁm 16,5% [3].
Theo đánh giá Bộ Nông nghiệp Phát triển
Về xây dựng m¿ng lưới OCOP, Bộ Nông
Nông thôn: Chương trình OCOP là một chương
nghiệp và PTNT đã phái hợp với các đơn vá liên
trình mới, liên quan đÁn nhiều lĩnh vực, đặc biệt là
quan thúc đẩy phát triển m¿ng lưới kÁt nái các quác
yêu cầu khơi dậy tiềm năng, lợi thÁ cāa các đáa
gia triển khai phong trào mỗi làng, mỗi xã một sÁn
phương để phát triển kinh tÁ nông thôn, do đó giai
phẩm iOCOP (ngày 17/4, t¿i Tp. Hồ Chí Minh,
đo¿n đầu triển khai, một sá đáa phương còn nhiều
trong khuôn khổ Diễn đàn quác tÁ kÁt nái toàn cầu
lúng túng trong cách làm, xác đánh lợi thÁ, tiềm
mỗi xã một sÁn phẩm, m¿ng lưới liên kÁt hợp tác
năng và chā thể sÁn xuÃt, mới chß tập trung vào
toàn cầu mỗi xã một sÁn phẩm (iOCOP) đã chính
hoàn thiện các sÁn phẩm đã có, chưa quan tâm phát
thăc ra mắt với 15 thành viên đầu tiên gồm: Việt
triển sÁn phẩm mới gắn với vùng nguyên liệu, đặc
Nam, Lào, Kenya, Australia, Nhật BÁn, Columbia,
biệt là các làng nghề truyền tháng; nguồn lực triển
Thái Lan, Pakistan, Afganistan, Ân Độ, Senegal,
khai Chương trình còn h¿n chÁ, chā yÁu là lồng
Mexico, Chile, Madagasca và Campuchia) [1];
ghép, trong khi một sá cơ chÁ hỗ trợ chưa được cÿ
phái hợp với Bộ Ngo¿i giao thúc đẩy, đề xuÃt sáng
thể hóa, chưa chú trọng đÁn phát triển chuỗi giá trá,
kiÁn n sản phẩm ngành nghề nông thôn
vùng nguyên liệu và cơ sá chÁ biÁn,... dẫn đÁn
theo mô hình mỗi xã, mỗi làng một sản phẩm trong
những khó khăn trong quá trình triển khai á một sá
khối ASEAN=, sáng kiến đã được Hội nghá cÃp cao
đáa phương; Nhiều chā thể chưa hiểu rõ về đánh
ASEAN 2020 chÃp thuận và đưa vào kÁ ho¿ch triển
hướng, yêu cầu cāa Chương trình, đặc biệt là các khai từ năm 2021 [3].
quy đánh cāa pháp luật trong sÁn xuÃt và phân phái
Quá trình triển khai Chương trình OCOP cāa
sÁn phẩm, do đó còn nhầm lẫn giữa chÃt lượng sÁn
Việt Nam đã bước đầu đ¿t được kÁt quÁ đáng khích
phẩm với bao bì và nhãn mác [3].
lệ, khơi dậy và khai thác tiềm năng cāa đáa phương
2.2. Kết quả Chương trình OCOP tại Thái Nguyên
bao gồm nguồn lực tự nhiên, thÁ m¿nh vùng miền,
Công tác chỉ đạo
đặc sÁn đáa phương. Đặc biệt các sÁn phẩm hàng hóa
Tßnh uỷ, Hội đồng Nhân dân (HĐND) tßnh
hay dách vÿ đ¿t tiêu chuẩn cāa Chương trình mang
Thái Nguyên đã ban hành các Nghá quyÁt hỗ trợ
l¿i giá trá kinh tÁ cao cho các chā thể, t¿o mái liên
và phát triển nông nghiệp nói chung và sÁn phẩm
kÁt chuỗi giá trá được má rộng, phát triển, vững chắc.
OCOP nói riêng (Nghá quyÁt sá 10/NQ-TU ngày
Các tßnh có kÁt quÁ thực hiện Chương trình OCOP
21/10/2019 cāa Ban ChÃp hành ĐÁng bộ tßnh về phát
được kể đÁn: QuÁng Ninh, triển khai Chương
triển nông nghiệp tßnh Thái Nguyên, giai đo¿n 2019-
trình từ năm 2013, từ chỗ có 48 sÁn phẩm ban đầu,
2025 và đánh hướng đÁn năm 2030; Nghá quyÁt sá
đÁn hÁt năm 2020 toàn tßnh đã có 236 sÁn phẩm đ¿t
05/2019/NQ-HĐND ngày 23/7/2019 cāa Hội
từ ba đÁn năm sao; tßnh Bắc K¿n triển khai Chương
đồng nhân dân tßnh Thái Nguyên về quy đánh
trình OCOP muộn hơn QuÁng Ninh 5 năm, song l¿i
chính sách khuyÁn khích đầu tư vào nông nghiệp, 11
Chuyên măc: QuÁn trå - QuÁn lý - T¾P CHÍ KINH TÀ & QUÀN TRà KINH DOANH Sà 17 (2021)
nông thôn tßnh Thái Nguyên; Nghá quyÁt sá
sÁn tát trên quy mô toàn cầu cāa Tổ chăc
33/2019/NQ-HĐND ngày 23/7/2019 cāa Hội
Solidaridad - Hà Lan) [5; 6].
đồng nhân dân tßnh Thái Nguyên về thông qua đề Do có sự c ß
h đ¿o tích cực cāa UBND, các cơ
án quan chăc năng và sự tham gia cāa các chā thể vào
đo¿n 2019 3 2025); Āy ban Nhân dân tßnh Thái
Chương trình OCOP cāa tßnh Thái Nguyên, sau 2
Nguyên ban hành QuyÁt đánh sá 3485/QĐ-UBND
năm thực hiện, Chương trình đã đ¿t được một sá
về Đề án thành tích sau: giai đo¿n 2019 3 2025 [8].
Kết quả thực hiện Chương trình
Hoạt động triển khai
Với thÁ m¿nh về điều kiện tự nhiên, kinh
Hình thăc tổ chăc sÁn xuÃt sÁn phẩm theo
nghiệm sÁn xuÃt, Thái Nguyên có 76 sÁn phẩm đ¿t
Chương trình OCOP đã có những sự thay đổi, đòi
3-4 sao, có đÁn 37 sÁn phẩm từ cây chè. Tác động
hßi liên kÁt như một tÃt yÁu khách quan. Các chā
tích cực cāa Chương trình OCOP: Trá thành động
thể sÁn xuÃt theo mô hình các hợp tác xã, với quy
lực để phát triển kinh tÁ vùng nông thôn, duy trì,
mô sÁn xuÃt ngày càng tăng; vùng nguyên liệu
phát huy thÁ m¿nh sÁn phẩm cāa đáa phương, t¿o
chuẩn hóa về quy trình chăm sóc, đ¿t tiêu chuẩn
ra những sÁn phẩm chÃt lượng cao, liên kÁt theo
quác gia và hướng tới xuÃt khẩu (như: VietGap,
chuỗi giá trá gắn với tiêu thÿ sÁn phẩm, đáp ăng
hữu cơ, an toàn sinh học,...) t¿o chuỗi giá trá khép
nhu cầu thá trưßng, ngưßi tiêu dùng tin tưáng vào
kín, từ sÁn xuÃt nguyên liệu, thu ho¿ch, bÁo quÁn,
nguồn gác, chÃt lượng sÁn phẩm; duy trì, tôn vinh
chÁ biÁn, đóng gói, quÁng bá thương hiệu, tiêu thÿ
những nghệ nhân gắn với các sÁn phẩm chè t¿i đáa
sÁn phẩm và quÁn trá quan hệ với khách hàng. Các
phương; t¿o ra nhiều việc làm, góp nâng cao thu
hợp tác xã sÁn xuÃt chè tiêu biểu: Các hợp tác xã
nhập cho ngưßi dân, phÿc vÿ hiệu quÁ cho chương
chè HÁo Đ¿t; Sơn Dung; Tâm trà thái, HTX chè
trình Mÿc tiêu quác gia (MTQG) xây dựng nông
Trung du Tân Cương; Thái Minh; Tân
thôn mới. Giá trá kinh tÁ cāa các sÁn phẩm được
Hương,...Trong đó, Hợp tác xã Tâm Trà Thái, xã
nâng lên từ 20% trá lên nhß đ¿t tiêu chí OCOP và
Tân Cương, thành phá Thái Nguyên và Tân
công tác xúc tiÁn thương m¿i. Doanh sá bán hàng
Cương sử dÿng mô hình trồng, sÁn xuÃt trà s¿ch,
cāa các đơn vá có sÁn phẩm đ¿t 3 sao, 4 sao tăng
an toàn theo tiêu chuẩn VietGap và tiêu chuẩn từ 20% - 50% [8].
UTZ (Tiêu chuẩn về sÁn xuÃt các sÁn phẩm nông
Bảng 2: Kết quả công tác triển khai, thực hiện Chương trình OCOP cÿa tỉnh Thái Nguyên
(tính đến cuối năm 2020) Chã tiêu Đ¢n vå tính
K¿t quÁ
1. Tuyên truyền, tập huÃn Lớp 72
Trong đó, lớp đào t¿o riêng cho OCOP Lớp 29
Lớp tập huÃn lồng ghép Lớp 43 Sá lượng ngưßi tham gia Lượt 3.600
2. Tuyên truyền về Chương trình OCOP (phóng sự, phim tài liệu, chuyên Tin/bài 20
đề,…trên VTV1, VTV2, VTV16; Cổng thông tin điện tử Thái Nguyên,…)
3. Xúc tiÁn thương m¿i, quÁng bá sÁn phẩm (t¿i tßnh) Lần 4
4. Tư vÃn và hỗ trợ phát triển, đăng ký xác lập, bÁo hộ, thực thi quyền sá Đơn vá 50
hữu trí tuệ liên quan đÁn sÁn phẩm OCOP
5. KÁt quÁ đánh giá, phân h¿ng sÁn phẩm từ 3-4 sao SÁn phẩm 76
6. Doanh sá tăng thểm cāa chā thể đ¿t từ 3 sao, 4 sao % 20%-50%
7. Giá trá tăng thêm sÁn phẩm đ¿t tiêu chuẩn OCOP % >20%
Nguồn: Báo cáo số 39/BC-VPĐ.
Bên c¿nh những thành tích đã đ¿t được, theo
OCOP các cÃp chưa có kinh nghiệm; kiÁn thăc về
Báo cáo sá 39/BC-VPĐP, Chương trình OCOP
Chương trình còn h¿n chÁ, dẫn đÁn sự lúng túng
cāa tßnh Thái Nguyên vẫn còn một sá h¿n chÁ:
trong công tác hướng dẫn các tổ chăc, cá nhân trên
Một sá đáa phương, đơn vá chưa nhận thăc
đáa bàn tham gia, triển khai thực hiện Chu trình
đầy đā về ý nghĩa, vai trò cāa Chương trình OCOP
OCOP và lập hồ sơ á cÃp huyện, cÃp xã còn h¿n chÁ.
với phát triển kinh tÁ cāa đáa phương, chưa tích
Quy mô sÁn xuÃt cāa một sá đơn vá, chā thể
cực trong triển khai thực hiện Chương trình nên
tham gia chu trình OCOP chưa đáp ăng được nhu
sá lượng các chā thể tham gia chu trình OCOP và
cầu thá trưßng, một sá sÁn phẩm chā lực cāa đáa
sÁn phẩm OCOP đ¿t 3 sao, 4 sao á một sá huyện
phương chưa xây dựng được thương hiệu; sÁn
còn thÃp: Phú Bình, 01 sÁn phẩm; Đánh Hóa, 01
phẩm tiêu thÿ chā yÁu á d¿ng thô, giá trá sÁn phẩm
sÁn phẩm; Phú Lương, 02 sÁn phẩm,…
chưa cao. Trình độ quÁn lý, xây dựng kÁ ho¿ch
Cán bộ làm công tác thực hiện Chương trình
sÁn xuÃt cāa nhiều chā thể còn yÁu, chưa thực sự 12
Chuyên măc: QuÁn trå - QuÁn lý - T¾P CHÍ KINH TÀ & QUÀN TRà KINH DOANH Sà 17 (2021)
chú trọng khâu quÁng bá xúc tiÁn thương m¿i cho
nhiều lúng túng trong cách làm. Nhiều chā thể các sÁn phẩm.
mới tập trung vào hoàn thiện sÁn phẩm đã có, chưa
3. Bàn lu¿n vÁ các k¿t quÁ thďc hián ch°¢ng
quan tâm tới phát triển sÁn phẩm mới trên cơ sá
trình OCOP í Viát Nam, tãnh Thái Nguyên và
phát huy nguồn nguyên liệu t¿i chỗ.
mçt sß khuy¿n nghå chính sách
Thā hai, Nguồn lực h¿n chÁ, Ánh hưáng tới áp
3.1. Các ý kiến bàn luận
dÿng khoa học công nghệ, ho¿t động chÁ biÁn sÁn
Thực hiện Chương trình OCOP á Việt Nam
phẩm, gây khó khăn thực hiện chuỗi liên kÁt giá trá.
nói chung, tßnh Thái Nguyên nói riêng là một
Thā ba, các chā thể, các cơ quan liên quan á
nhiệm vÿ quan trọng, góp phần khai thác lợi thÁ
các đáa phương có các sÁn phẩm đ¿t tiêu chuẩn
các nguồn lực cāa đáa phương, t¿o ra các sÁn phẩm
OCOP từ 3 sao trá lên, cần chú ý quy đánh cāa
hàng hóa mang tính đặc trưng vùng, miền;
pháp luật trong quÁn lý, giám sát sÁn xuÃt, phân
Chương trình OCOP thúc đẩy các ngành nghề phái sÁn phẩm.
truyền tháng đáa phương, giÁi quyÁt việc làm; t¿o
Thā tư, á tßnh Thái Nguyên, một sá đáa phương,
liên kÁt chuỗi giá trá,…đóng vai trò là h¿t nhân t¿o
đơn vá chưa nhận thăc đầy đā về ý nghĩa, vai trò cāa
ra sÁn phẩm có giá trá gia tăng cao, khái lượng lớn
Chương trình OCOP với phát triển kinh tÁ cāa đáa
thúc đẩy phát triển kinh tÁ nông thôn. Tuy nhiên,
phương; cán bộ làm công tác thực hiện Chương trình
vẫn còn một sá điểm cần khắc phÿc, do Chương
OCOP các cÃp chưa có kinh nghiệm; kiÁn thăc về
trình OCOP là một chương trình mới được triển
Chương trình còn h¿n chÁ; Quy mô Cán bộ làm công
khai, liên quan nhiều lĩnh vực, nhiều đáa phương
tác thực hiện Chương trình OCOP các cÃp chưa có
còn lúng túng trong cách làm; nguồn lực cho
kinh nghiệm; kiÁn thăc về Chương trình còn h¿n chÁ;
Chương trình còn h¿n chÁ…vv.
Quy mô sÁn xuÃt cāa một sá đơn vá, chā thể tham gia
Sau 3 năm thực hiện Chương trình OCOP, kÁt
chu trình OCOP còn nhß, sÁn phẩm chā yÁu dưới
quÁ thực hiện Chương trình OCOP t¿i Việt Nam
d¿ng thô, chưa xây dựng được thương hiệu.
nói chung, tßnh Thái Nguyên nói riêng đã đ¿t được
3.2. Khuyến nghị chính sách
nhiều thành tích nổi bật:
3.2.1. Khuyến nghị chính sách phạm vi quốc gia,
Thā nhất, Các đáa phương đã khai thác, phát
giai đoạn 2021 -2025
huy thÁ m¿nh cāa đáa phương, sÁn xuÃt ra 3.500 sÁn
Một là, tổ chăc sÁn xuÃt gắn với quy ho¿ch và
phẩm, tßnh Thái Nguyên có 76 sÁn phẩm OCOP
phát triển vùng nguyên liệu đặc trưng t¿i đáa phương. được công nhận ¿
đ t tiêu chuẩn đ¿t từ 3 sao trá lên.
Mỗi đáa phương phÁi đánh giá đúng đắn thÁ m¿nh
Thā hai, Chương trình đã hình thành được 393
điều kiện tự nhiên cāa vùng, tổ chăc sÁn xuÃt theo
chuỗi giá trá OCOP ho¿t động hiệu quÁ với vai trò
mái liên kÁt với sự tham gia cāa tổ chăc kinh tÁ
tích cực cāa HTX và doanh nghiệp.
HTX, doanh nghiệp. Cần nói thêm rằng: Chương
Thā ba, Chương trình OCOP đã góp phần t¿o
trình mỗi xã một sÁn phẩm không có nghĩa bá giới
việc làm cho lao động, thúc đẩy phát triển kinh tÁ
h¿n bái đơn vá hành chính cÃp xã, mà là phát huy lợi
nông thôn, đặc biệt là phát huy vai trò cāa phÿ nữ
thÁ nguồn lực cāa vùng (chè Thái Nguyên; cà phê
và đồng bào dân tộc thiểu sá.
Tây Nguyên, các sÁn phẩm chÁ biÁn sâu như: Tránh
Thā tư, SÁn phẩm OCOP đáp ăng các tiêu
Năng Gừng, Tránh Năng Curcumin, Vicumax -
chuẩn, quy chuẩn chÃt lượng, an toàn thực phẩm.
Nano curcumin cāa tßnh Bắc K¿n; các sÁn phẩm
Các sÁn phẩm đ¿t tiêu chuẩn OCOP đã gia tăng
dược liệu tßnh Hà Giang,…)
giá trá, góp phần giúp các chā thể tăng quy mô sÁn
Hai là, tập trung nguồn lực, áp dÿng khoa
xuÃt và doanh thu. Đái với tßnh Thái Nguyên, giá
học- công nghệ chuẩn hóa và phát triển sÁn phẩm
trá kinh tÁ cāa các sÁn phẩm được nâng lên từ 20%
OCOP theo chuỗi giá trá, phù hợp với lợi thÁ về
trá lên nhß đ¿t tiêu chí OCOP và công tác xúc tiÁn
điều kiện sÁn xuÃt và yêu cầu thá trưßng. Chuẩn
thương m¿i. Doanh sá bán hàng cāa các đơn vá có
hóa sÁn phẩm gắn với lợi thÁ và điều kiện cāa từng
sÁn phẩm đ¿t 3 sao, 4 sao tăng từ 20% - 50%.
đáa phương. Phát triển sÁn phẩm OCOP theo 6
Thā năm, Chương trình OCOP góp phần bÁo
nhóm sÁn phẩm, ưu tiên các sÁn phẩm nông
tồn và phát huy các làng nghề truyền tháng, giá trá
nghiệp, phi nông nghiệp, dách vÿ đặc sắc, truyền
văn hóa để phát triển kinh tÁ nông thôn.
tháng và có lợi thÁ á mỗi đáa phương, theo hướng
Một số điểm hạn chế cần khắc phục phát huy nội lực.
Thā nhất, Chương trình OCOP là một
Ba là, Xây dựng, hoàn thiện hệ tháng quÁn lý,
chương trình mới, liên quan đÁn nhiều lĩnh vực,
giám sát sÁn phẩm OCOP
đặc biệt là yêu cầu khơi dậy tiềm năng, lợi thÁ cāa
Tổ chăc đánh giá, phân h¿ng sÁn phẩm
các đáa phương để phát triển kinh tÁ nông thôn, do
OCOP thưßng niên, tăng cưßng áp dÿng công
đó giai đo¿n đầu triển khai, một sá đáa phương còn
nghệ, đơn giÁn hóa các hồ sơ, thā tÿc trong tổ chăc 13
Chuyên măc: QuÁn trå - QuÁn lý - T¾P CHÍ KINH TÀ & QUÀN TRà KINH DOANH Sà 17 (2021)
đánh giá, phân h¿ng sÁn phẩm OCOP.
thực hiện kÁ ho¿ch bÁo vệ môi trưßng; tránh việc
Xây dựng và triển khai hệ tháng cơ sá dữ liệu
chß tập trung vào khâu hoàn thiện hồ sơ mà thiÁu
quác gia quÁn lý và giám sát sÁn phẩm OCOP
quan tâm cÁi thiện chÃt lượng sÁn phẩm.
đồng bộ và tháng nhÃt nhằm nâng cao chÃt lượng,
Thā hai, hỗ trợ các ho¿t động: Đăng ký ý
hiệu quÁ trong quÁn lý, giám sát, thúc đẩy kÁt nái
tưáng sÁn phẩm mới, các ho¿t động quÁng bá, giới cung 3 cầu sÁn phẩm.
thiệu, xúc tiÁn thương m¿i sÁn phẩm đã có; phát
Đẩy m¿nh ho¿t động kiểm tra, giám sát việc
triển các sÁn phẩm chÁ biÁn sâu, công nghệ cao,
áp dÿng chính sách, quy đánh về đánh giá, phân
quy mô lớn, tính cộng đồng cao, giá trá gia tăng
h¿ng sÁn phẩm á các đáa phương, duy trì điều kiện
lớn, sÁn xuÃt theo tiêu chuẩn VietGAP, hữu cơ,…
và chÃt lượng sÁn phẩm cāa các chā thể, sÁn phẩm
đÁm bÁo quy chuẩn chÃt lượng sÁn phẩm, thuộc
OCOP sau khi được đánh giá, công nhận.
các ngành: ngành thực phẩm; hỗ trợ, tư vÃn hình
Đẩy m¿nh ho¿t động quÁng bá, xúc tiÁn
thành các chā thể HTX, tổ hợp tác, doanh
thương m¿i, kÁt nái cung - cầu cho sÁn phẩm
nghiệp,… nhÃt là các huyện có sá lượng sÁn phẩm
OCOP thông qua các ho¿t động hội chợ sÁn phẩm
tham gia Chương trình OCOP còn ít.
OCOP thưßng niên, các ho¿t động năm du lách
Thā ba, chß đ¿o các xã, phưßng, thá trÃn hướng
quác gia t¿i các đáa phương. Các sÁn phẩm OCOP
dẫn, các chā thể tham gia chu trình OCOP đăng ký
được liên kÁt tiêu thÿ t¿i các khu vực du lách, hệ
ý tưáng sÁn phẩm mới và sÁn phẩm đã có với hệ
tháng nhà hàng cao cÃp, các siêu thá,…
tháng quÁn lý Chương trình OCOP cÃp xã, cÃp
3.2.2. Một số giải pháp Chương trình OCOP tại
huyện. KhuyÁn khích, ưu tiên hỗ trợ (nhóm: thực
Thái Nguyên, giai đoạn 2021- 2025
phẩm tươi sáng, thực phẩm chÁ biÁn, gia vá); ngành
Thā nhất, công tác tuyên truyền, tập huÃn
đồ uáng (nhóm đồ uáng không cồn); ngành thÁo
nhận thăc ý nghĩa, vai trò cāa Chương trình OCOP
dược; ngành dách vÿ du lách nông thôn và bán hàng.
với phát triển kinh tÁ cāa đáa phương tới cán bộ trực
Thā tư, tăng cưßng công tác quÁn lý việc sử
tiÁp triển khai, thực hiện Chương trình. Tập huÃn
dÿng nhãn hiệu chăng nhận sÁn phẩm OCOP theo
cho chā thể tham gia Chương trình hiểu rõ chu
QuyÁt đánh sá 1162/QĐ-VPĐP-OCOP ngày
trình, nội dung và cách thăc tham gia Chương trình
17/9/2020 cāa Văn phòng điều phái nông thôn
OCOP, lợi ích khi tham gia Chương trình OCOP,
mới Trung ương về Ban hành Quy chÁ quÁn lý và
và cách thăc hoàn thiện nhiều thā tÿc như các mẫu
sử dÿng nhãn hiệu chăng nhận sÁn phẩm OCOP
xét nghiệm, các chăng nhận chÃt lượng sÁn phẩm, Việt Nam.
TÀI LIàU THAM KHÀO
[1]. Xuân Anh. (17/04/2019). Ra mắt mạng lưới liên kết hợp tác toàn cầu iOCOP. Ban biên tập Kinh tÁ,
Thông tÃn xã Việt Nam. Truy cập ngày 11/05/2021.
[2]. Ban chß đ¿o Trung ương các Chương trình mÿc tiêu Quác gia, Văn phòng điều phái Nông thôn mới Trung
ương, Kỷ yếu các mô hình khởi nghiệp gắn với Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP) năm 2020.
[3]. Bộ Nông nghiệp Phát triển Nông thôn (2021), Đề án Chương trình Mỗi xã một sản phẩm, giai đoạn 2021 -2025.
[4]. Sơn Hà. (12/01/2021). Hiệu quả từ chương trình OCOP ở các tỉnh Miền Bắc. Nhân Dân. Truy cập
ngày 24/5/2021, từ https://nhandan.com.vn/tin-tuc-kinh-te/hieu-qua-tu-chuong-trinh-ocop-o-cac-tinh- mien-bac-631476/
[5]. Mananya - BÁo Hướng. (21/10/2019). OCOP - Nhìn từ cách làm cÿa Thái Lan. Cổng thông tin điện
tử Chương trình mÿc tiêu Quác gia về xây dựng nông thôn mới. Truy cập 10/5/2021, từ
http://nongthonmoi.gov.vn/Pages/bai-du-thi-ocop--nhin-tu-cach-lam-cua-thai-lan.aspx
[6]. ThÁ Toàn. (13/11/2020). Nâng cao giá trị chè từ Chương trình OCOP. Đài Phát thanh 3 Truyền hình
Thái Nguyên. Truy cập 10/5/2021.
[7]. Thanh Trà. (24/3/2021), Sản phẩm OCOP khẳng định vị thế trên thị trường. Nhân Dân. Truy cập 10/5/2021,
từ https://nhandan.com.vn/tin-tuc-kinh-te/san-pham-ocop-khang-dinh-vi-the-tren-thi-truong-639536/
[8]. Văn phòng Điều phái Chương trình Mÿc tiêu Quác gia (MTQG) xây dựng nông thôn mới, tßnh Thái
Nguyên, 2020. Báo cáo số 39/BC-VPĐP.
Thông tin tác giÁ:
Đáng Vn Đ¿t Ngày nhận bài: 02/04/2021
- Đơn vá công tác: Trưßng Đ¿i học Kinh tÁ & QTKD
Ngày nhận bÁn sửa: 25/05/2021
- Đáa chß email: dongvandat@gmail.com
Ngày duyệt đăng: 30/05/2021 14