-
Thông tin
-
Hỏi đáp
Tạp chí quản trị kinh doanh| Trường đại học Hồng Đức
Tạp chí quản trị kinh doanh| Trường đại học Hồng Đức được sưu tầm và soạn thảo dưới dạng file PDF để gửi tới các bạn sinh viên cùng tham khảo, ôn tập đầy đủ kiến thức, chuẩn bị cho các buổi học thật tốt. Mời bạn đọc đón xem!
Quản trị kinh doanh(DHHD) 21 tài liệu
Đại học Hồng Đức 130 tài liệu
Tạp chí quản trị kinh doanh| Trường đại học Hồng Đức
Tạp chí quản trị kinh doanh| Trường đại học Hồng Đức được sưu tầm và soạn thảo dưới dạng file PDF để gửi tới các bạn sinh viên cùng tham khảo, ôn tập đầy đủ kiến thức, chuẩn bị cho các buổi học thật tốt. Mời bạn đọc đón xem!
Môn: Quản trị kinh doanh(DHHD) 21 tài liệu
Trường: Đại học Hồng Đức 130 tài liệu
Thông tin:
Tác giả:
Tài liệu khác của Đại học Hồng Đức
Preview text:
Chuyên măc: QuÁn trå - QuÁn lý - T¾P CHÍ KINH TÀ & QUÀN TRà KINH DOANH Sà 17 (2021)
THÀO LU¾N VÀ MæT SÞ K¾T QUÀ NâI B¾T THĎC HIàN CH¯¡NG TRÌNH MäI XÃ
MæT SÀN PHÆM (OCOP) ì VIàT NAM VÀ TRÊN ĐäA BÀN TâNH THÁI NGUYÊN Đáng Vn Đ¿t Tóm t¿t
Bài viết được tác giả sử dụng phương pháp thu thập và phân tích thông tin thā cấp từ Bộ Nông nghiệp
Phát triển nông thôn; Văn phòng điều phối Nông thôn mới Trung ương cung cấp. Chương trình mỗi xã
một sản phẩm giai đoạn 2018-2020, Việt Nam nói chung, tỉnh Thái Nguyên nói riêng đã đạt được những
thành tích nổi bật về số sản phẩm đạt tiêu chuẩn từ 3 sao trở lên, đạt 3.500 sản phẩm, tỉnh Thái Nguyên
có 76 sản phẩm; Chương trình OCOP thúc đẩy các địa phương phát huy lợi thế về các nguồn lực tạo ra
các sản phẩm có giá trị gia tăng cao, khối lượng lớn thúc đẩy kinh tế nông thôn. Bên cạnh những kết quả
bước đầu, Chương trình OCOP cũng có một số hạn chế: Một số địa phương lúng túng trong cách làm;
nhiều chÿ thể chưa hiểu rõ về định hướng, yêu cầu cÿa Chương trình, các quy định pháp luật trong sản
xuất, phân phối sản phẩm. Một số khuyến nghị chính sách: Quy hoạch và phát triển vùng nguyên liệu; áp
dụng khoa học công nghệ; nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ trực tiếp hướng dẫn Chương trình OCOP
cho chÿ thể; tổ chāc sản xuất, tiêu thụ sản phẩm; xây dựng và hoàn thiện hệ thống quản lý, giám sát sản phẩm OCOP.
Tĉ khóa: Chương trình OCOP, Quyết định 490/QĐ-TTg ngày 07/5/2018, chÿ thể OCOP, Việt Nam, Thái
Nguyên, Báo cáo số 39/BC-VPĐP.
DISCUSSION ON SOME OUTSTANDING RESULTS OF IMPLEMENTATION
OF THE ONE COMMUNE ONE PRODUCT PROGRAM (OCOP) IN VIETNAM AND
IN THAI NGUYEN PROVINCE Abstract
The article collects and analyzes secondary information from the Ministry of Agriculture and Rural
Development, Central New Rural Coordination Office, etc. The one commune one product program in the
period of 2018-2020 in Vietnam in general, and Thai Nguyen province in particular has achieved
outstanding achievements in terms of the number of products with 3,500 products meeting the standards
of 3 stars or more. In which, Thai Nguyen province has 76 products. The OCOP program encourages
localities to take advantages of the resources to create high-value, high-volume products to promote the
rural economy. In addition to the initial results, the OCOP Program also has a number of limitations:
Some localities are confused in how to do it; many entities do not fully understand the orientation and
requirements of the Program, and legal regulations in production and distribution of products. Some
policy recommendations are: Planning and developing raw material areas, applying science and
technology, capacity building for the staff directly instructing the OCOP program, organizing production
and sale of products, completing the OCOP product management and monitoring system.
Keywords: OCOP program; Decision No. 490/QĐ-TTg dated May 7, 2018, OCOP entity, Vietnam, Thai
Nguyen, Report No. 39/BC-VPĐP.
JEL classification: O, O13.
1. Đặt vÃn đÁ
vật đặc trưng nhÃt cāa làng, xã nơi các b¿n sinh
XuÃt phát từ phong trào sáng [2, tr.80]. Thái Lan, đÃt nước đã thực hiện
phẩm= được hình thành từ làng Oyama, tßnh Oita,
được 20 năm nay, Chương trình OCOP cần được
Nhật BÁn, vào năm 1961. Khi đó, ngưßi dân làng
thực hiện như là một phần và kéo dài cùng thßi
này chß biÁt trồng lúa để làm lương thực. Ông
gian cāa Chương trình xây dựng nông thôn mới
Yamada Harumi đã vận động các hộ gia đình á đáa
và gắn với phong trào khái nghiệp quác gia và các
phương chuyển sang trồng mận và h¿t dẻ, lo¿i cây
đáa phương. Khác với Nhật BÁn, t¿i Thái Lan mô
phù hợp với thổ nhưỡng, khí hậu nơi đây. KÁt quÁ,
hình OTOP (One Town One Product, hoặc One
mận và h¿t dẻ đã trá thành đặc sÁn, giúp làng được
Tambon One Product), có nghĩa là mỗi thá trÃn
biÁt đÁn và mang về giá trá cao hơn g¿o đÁn 40%.
hay mỗi đáa phương một sÁn phẩm, triển khai từ
Tháng đác Morihiko Hiramatsu chính thăc má
trên xuáng dưới, nghĩa là Chính phā đóng vai trò
đầu cho chính sách về quan trọng từ ý tưáng phát triển sÁn phẩm, đào t¿o
(One village, One product - OVOP) bằng việc đái
kiÁn thăc, công nghệ, hỗ trợ tài chính cho đÁn tiÁp
tho¿i với các thá trưáng á quận Oita vào năm
thá thông qua các hội chợ, quÁng bá xúc tiÁn
1979. Ông Ãy đã nói rằng: Hãy khám phá, phát
thương m¿i trong và ngoài nước.
triển và phổ biÁn rộng rãi cho mọi ngưßi biÁt sÁn 9
Chuyên măc: QuÁn trå - QuÁn lý - T¾P CHÍ KINH TÀ & QUÀN TRà KINH DOANH Sà 17 (2021)
Tới thßi điểm hiện nay, có nhiều quác gia
Chính phā về việc phê duyệt Chương trình mỗi xã
trên thÁ giới đã và đang thực hiện Chương trình
một sÁn phẩm giai đo¿n 2018-2020, nước ta đ¿t
Mỗi xã một sÁn phẩm, có tên gọi khác nhau
được nhưng thành tích đáng tự hào về sá lượng
(OCOP, OVOP hay OTOP,…) có cách làm khác
tßnh, thành tham gia. Tới cuái năm 2020, Việt
nhau, nhưng điểm chung là phát huy nội lực để
Nam có 63/63 tßnh, thành (100%) ban hành quyÁt
phát triễn các sÁn phẩm, ngành nghề có thÁ m¿nh,
đánh phê duyệt đề án, kÁ ho¿ch triển khai chương
t¿o ra giá trá gia tăng cao á khu vực nông thôn.
trình OCOP cÃp tßnh; sá chā thể là hợp tác xã
Tên gọi mỗi xã một sÁn phẩm không bá giới h¿n
(HTX) và tổ hợp tác chiÁm tß trọng lớn (40,72%
trong ph¿m vi đơn vá hành chính cÃp xã mà được
trong tồng sá chā thể tham gia), t¿o ra một sá
hiểu rộng rãi hơn là cÃp huyện, thá…
lượng lớn sÁn phẩm OCOP đ¿t tiêu chuẩn từ 3 sao
à Việt Nam, Thā tướng Chính phā phê duyệt
trá lên là 3.500 sÁn phẩm, chā yÁu là sÁn phẩm đ¿t
Chương trình Mỗi xã một sÁn phẩm, giai đo¿n
3 sao 2.261/3.500 (đ¿t tỷ lệ 64,60%).
2018 3 2020 vào ngày 07/05/2018, Chương trình
Theo <Đề án Chương tình Mỗi xã một sÁn
OCOP nhanh chóng trá thành một phong trào
phẩm, giai đo¿n 2021 -2025= do Bộ Nông nghiệp
được nhiều tßnh triển khai. Chương trình OCOP
Phát triển Nông thôn công bá vào tháng 4/2021,
có vai trò quan trọng, "hạt nhân" tạo ra sản phẩm
các đáa phương đã tổ chăc 66 hội chợ về sÁn phẩm
có giá trị gia tăng cao, khối lượng lớn thúc đẩy
OCOP (cÃp tßnh, huyện) với trên 10.000 gian hàng;
phát triển kinh tế nông thôn= [7]. Sau ba năm thực
142 trung tâm/điểm bán sÁn phẩm OCOP cāa 23
hiện, Chương trình OCOP á Việt Nam nói chung
tßnh được xây dựng và đưa vào ho¿t động; 1.016
và tßnh Thái Nguyên nói riêng đ¿t được một sá kÁt
hợp đồng/bÁn ghi nhớ hợp tác giữa các chā thể
quÁ. Bên c¿nh đó, Chương trình OCOP còn có
OCOP và đơn vá thương m¿i được ký kÁt, trong
một sá vÃn đề cần giÁi quyÁt, thực sự coi nó là đó 354 chā thể có sÁn phẩm được phân phái ổn
nhân= thúc đẩy phát triển kinh tÁ nông thôn.
đánh trong các hệ tháng siêu thá. Chương trình đã
2. K¿t quÁ Ch°¢ng trình OCOP t¿i Viát Nam
hình thành được 393 chuỗi giá trá OCOP ho¿t và Thái nguyên
động hiệu quÁ với vai trò tích cực cāa HTX và
2.1. Kết quả thực hiện Chương trình OCOP tại
doanh nghiệp (66,4% chā thể OCOP á miền núi
Việt Nam
phía Bắc là hợp tác HTX, 54,2% chā thể OCOP á
Sau hơn 2 năm thực hiện QuyÁt đánh
Đông Nam Bộ là doanh nghiệp...[3].
490/QĐ-TTg ngày 07/5/2018 cāa Thā tướng
Bảng 1: Kết quả thực hiện Chương trình OCOP cÿa Việt Nam (tính đến cuối năm 2020) Chã tiêu Đ¢n vå tính
K¿t quÁ
1. Tßnh/thành phá ban hành quyÁt đánh phê duyệt đề án, kÁ ho¿ch triển Tßnh/thành phá 63
khai chương trình OCOP cÃp tßnh
2. Tßnh/thành phá trực thuộc trung ương tổ chăc đánh giá, phân h¿ng cho Tßnh/thành phá 54 các sÁn phẩm
3. Sá cán bộ cơ sá, chā thể và chuyên gia tư vÃn được tập huÃn tập trung Lượt ngưßi 33.000
4. Sá lượng sÁn phẩm OCOP được công nhận đ¿t 3 sao trá lên SÁn phẩm 3.500
Trong đó: sÁn phẩm đ¿t 3 sao SÁn phẩm 2.261 SÁn phẩm đ¿t 4 sao SÁn phẩm 1.164
SÁn phẩm tiềm năng đ¿t 5 sao SÁn phẩm 75
5. Sá chā thể có sÁn phẩm được công nhận OCOP Chā thể 1.945
Trong đó: Chā thể là hợp tác xã Chā thể 749
Chā thể là doanh nghiệp Chā thể 549
Chā thể là cơ sá sÁn xuÃt Chā thể 604
Chā thể là các tổ hợp tác Chā thể 43
Nguồn: Kỷ yếu các mô hình khởi nghiệp gắn với Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP) năm 2020
Chương trình OCOP đã góp phần t¿o việc làm
Trung Bộ với 50,6%, Tây Nguyên là 45,2% và miền
cho lao động, thúc đẩy phát triển kinh tÁ nông thôn,
núi phía Bắc là 43,4% [3].
đặc biệt là phát huy vai trò cāa phÿ nữ và đồng bào
SÁn phẩm OCOP đáp ăng các tiêu chuẩn, quy
dân tộc thiểu sá. Điển hình như, các chā thể OCOP
chuẩn chÃt lượng, an toàn thực phẩm; có mẫu mã,
cāa tßnh QuÁng Ninh đã t¿o việc làm cho trên 3.800
bao bì đa d¿ng và thân thiện với môi trưßng, phù
lao động trực tiÁp; các chā thể OCOP cāa tßnh Hà
hợp yêu cầu cāa thá trưßng. Nhiều sÁn phẩm
Tĩnh t¿o việc làm và thu nhập ổn đánh cho 2.196 lao
OCOP được đổi mới, sáng t¿o để nâng cao chÃt
động... Chā thể OCOP là nữ chiÁm 39%, cao hơn tỷ
lượng, đã tiÁp cận thá trưßng xuÃt khẩu (như: miÁn
lệ nữ giữ vai trò điều hành các doanh nghiệp cāa Việt
dong Tài Hoan cāa tßnh Bắc K¿n, cà phê Bích
Nam (25%), đặc biệt là á khu vực miền núi như: Bắc 10
Chuyên măc: QuÁn trå - QuÁn lý - T¾P CHÍ KINH TÀ & QUÀN TRà KINH DOANH Sà 17 (2021)
Thao cāa tßnh Sơn La, đưßng thát nát Palmania
được xem là đáa phương thực hiện khá thành công. cāa tßnh An Giang…) [3].
Tßnh Bắc K¿n có 107 sÁn phẩm OCOP, bao gồm 99
Các sÁn phẩm đ¿t tiêu chuẩn OCOP đã gia
sÁn phẩm đ¿t ba sao và tám sÁn phẩm đ¿t bán sao.
tăng giá trá, góp phần giúp các chā thể tăng quy mô
Đặc biệt các sÁn phẩm chÁ biÁn sâu như: Tránh Năng
sÁn xuÃt và doanh thu. KÁt quÁ đánh giá cāa các đáa
Gừng, Tránh Năng Curcumin, Vicumax - Nano
phương cho thÃy: 60,7% chā thể OCOP đ¿t từ 3 sao
curcumin và 15 sÁn phẩm tham gia Chương trình
trá lên có doanh thu tăng bình quân 17,6%/năm, giá
OCOP sÁn xuÃt theo chuỗi giá trá [4].
bán các sÁn phẩm sau khi được chính thăc công
Bên c¿nh những thành tích cāa Chương
nhận OCOP tăng bình quân 12,2% [7].
trình OCOP cāa Việt Nam, vẫn còn một sá điểm
Chương trình OCOP góp phần bÁo tồn và phát cần khắc phÿc:
huy các làng nghề truyền tháng, giá trá văn hóa để
Theo ý kiÁn cāa Phó Thā tướng Chính phā
phát triển kinh tÁ nông thôn (khoÁng 5.400 làng nghề,
Tránh Đình Dũng phát biểu t¿i Hội nghá toàn quác
trong đó gần 2.000 làng nghề truyền tháng) [3].
tổng kÁt Chương trình Mỗi xã một sÁn phẩm
Trong giai đo¿n 2018-2020, cÁ nước đã huy
(OCOP) giai đo¿n 2018-2020 cho rằng: Chương
động được 22.845 tỷ đồng triển khai Chương trình
trình OCOP vẫn bộc lộ hạn chế, trước hết sự vào
OCOP, trong đó: Ngân sách Nhà nước hỗ trợ trực
cuộc cÿa một số địa phương còn chậm, một số địa
tiÁp là 608,5 tỷ đồng, chiÁm 2,7% (Ngân sách
phương có biểu hiện "chạy theo phong trào"
Trung ương chiếm 1,8%, ngân sách địa phương là
thành tích. Đây là điều cần chấn chỉnh vì chưa đi
0,9%); Ván tín dÿng chiÁm 76,6%; Ván lồng ghép
vào thực chất, dựa vào lợi thế đặc trưng văn hoá,
từ các chương trình, dự án khác chiÁm 3,9%... Đặc
dân tộc. Chưa thực sự quan tâm đến giải pháp hỗ
biệt, nguồn ván cāa các chā thể tham gia triển khai
trợ cụ thể cho chương trình OCOP [7].
chương trình chiÁm 16,5% [3].
Theo đánh giá Bộ Nông nghiệp Phát triển
Về xây dựng m¿ng lưới OCOP, Bộ Nông
Nông thôn: Chương trình OCOP là một chương
nghiệp và PTNT đã phái hợp với các đơn vá liên
trình mới, liên quan đÁn nhiều lĩnh vực, đặc biệt là
quan thúc đẩy phát triển m¿ng lưới kÁt nái các quác
yêu cầu khơi dậy tiềm năng, lợi thÁ cāa các đáa
gia triển khai phong trào mỗi làng, mỗi xã một sÁn
phương để phát triển kinh tÁ nông thôn, do đó giai
phẩm iOCOP (ngày 17/4, t¿i Tp. Hồ Chí Minh,
đo¿n đầu triển khai, một sá đáa phương còn nhiều
trong khuôn khổ Diễn đàn quác tÁ kÁt nái toàn cầu
lúng túng trong cách làm, xác đánh lợi thÁ, tiềm
mỗi xã một sÁn phẩm, m¿ng lưới liên kÁt hợp tác
năng và chā thể sÁn xuÃt, mới chß tập trung vào
toàn cầu mỗi xã một sÁn phẩm (iOCOP) đã chính
hoàn thiện các sÁn phẩm đã có, chưa quan tâm phát
thăc ra mắt với 15 thành viên đầu tiên gồm: Việt
triển sÁn phẩm mới gắn với vùng nguyên liệu, đặc
Nam, Lào, Kenya, Australia, Nhật BÁn, Columbia,
biệt là các làng nghề truyền tháng; nguồn lực triển
Thái Lan, Pakistan, Afganistan, Ân Độ, Senegal,
khai Chương trình còn h¿n chÁ, chā yÁu là lồng
Mexico, Chile, Madagasca và Campuchia) [1];
ghép, trong khi một sá cơ chÁ hỗ trợ chưa được cÿ
phái hợp với Bộ Ngo¿i giao thúc đẩy, đề xuÃt sáng
thể hóa, chưa chú trọng đÁn phát triển chuỗi giá trá,
kiÁn n sản phẩm ngành nghề nông thôn
vùng nguyên liệu và cơ sá chÁ biÁn,... dẫn đÁn
theo mô hình mỗi xã, mỗi làng một sản phẩm trong
những khó khăn trong quá trình triển khai á một sá
khối ASEAN=, sáng kiến đã được Hội nghá cÃp cao
đáa phương; Nhiều chā thể chưa hiểu rõ về đánh
ASEAN 2020 chÃp thuận và đưa vào kÁ ho¿ch triển
hướng, yêu cầu cāa Chương trình, đặc biệt là các khai từ năm 2021 [3].
quy đánh cāa pháp luật trong sÁn xuÃt và phân phái
Quá trình triển khai Chương trình OCOP cāa
sÁn phẩm, do đó còn nhầm lẫn giữa chÃt lượng sÁn
Việt Nam đã bước đầu đ¿t được kÁt quÁ đáng khích
phẩm với bao bì và nhãn mác [3].
lệ, khơi dậy và khai thác tiềm năng cāa đáa phương
2.2. Kết quả Chương trình OCOP tại Thái Nguyên
bao gồm nguồn lực tự nhiên, thÁ m¿nh vùng miền,
Công tác chỉ đạo
đặc sÁn đáa phương. Đặc biệt các sÁn phẩm hàng hóa
Tßnh uỷ, Hội đồng Nhân dân (HĐND) tßnh
hay dách vÿ đ¿t tiêu chuẩn cāa Chương trình mang
Thái Nguyên đã ban hành các Nghá quyÁt hỗ trợ
l¿i giá trá kinh tÁ cao cho các chā thể, t¿o mái liên
và phát triển nông nghiệp nói chung và sÁn phẩm
kÁt chuỗi giá trá được má rộng, phát triển, vững chắc.
OCOP nói riêng (Nghá quyÁt sá 10/NQ-TU ngày
Các tßnh có kÁt quÁ thực hiện Chương trình OCOP
21/10/2019 cāa Ban ChÃp hành ĐÁng bộ tßnh về phát
được kể đÁn: QuÁng Ninh, triển khai Chương
triển nông nghiệp tßnh Thái Nguyên, giai đo¿n 2019-
trình từ năm 2013, từ chỗ có 48 sÁn phẩm ban đầu,
2025 và đánh hướng đÁn năm 2030; Nghá quyÁt sá
đÁn hÁt năm 2020 toàn tßnh đã có 236 sÁn phẩm đ¿t
05/2019/NQ-HĐND ngày 23/7/2019 cāa Hội
từ ba đÁn năm sao; tßnh Bắc K¿n triển khai Chương
đồng nhân dân tßnh Thái Nguyên về quy đánh
trình OCOP muộn hơn QuÁng Ninh 5 năm, song l¿i
chính sách khuyÁn khích đầu tư vào nông nghiệp, 11
Chuyên măc: QuÁn trå - QuÁn lý - T¾P CHÍ KINH TÀ & QUÀN TRà KINH DOANH Sà 17 (2021)
nông thôn tßnh Thái Nguyên; Nghá quyÁt sá
sÁn tát trên quy mô toàn cầu cāa Tổ chăc
33/2019/NQ-HĐND ngày 23/7/2019 cāa Hội
Solidaridad - Hà Lan) [5; 6].
đồng nhân dân tßnh Thái Nguyên về thông qua đề Do có sự c ß
h đ¿o tích cực cāa UBND, các cơ
án quan chăc năng và sự tham gia cāa các chā thể vào
đo¿n 2019 3 2025); Āy ban Nhân dân tßnh Thái
Chương trình OCOP cāa tßnh Thái Nguyên, sau 2
Nguyên ban hành QuyÁt đánh sá 3485/QĐ-UBND
năm thực hiện, Chương trình đã đ¿t được một sá
về Đề án thành tích sau: giai đo¿n 2019 3 2025 [8].
Kết quả thực hiện Chương trình
Hoạt động triển khai
Với thÁ m¿nh về điều kiện tự nhiên, kinh
Hình thăc tổ chăc sÁn xuÃt sÁn phẩm theo
nghiệm sÁn xuÃt, Thái Nguyên có 76 sÁn phẩm đ¿t
Chương trình OCOP đã có những sự thay đổi, đòi
3-4 sao, có đÁn 37 sÁn phẩm từ cây chè. Tác động
hßi liên kÁt như một tÃt yÁu khách quan. Các chā
tích cực cāa Chương trình OCOP: Trá thành động
thể sÁn xuÃt theo mô hình các hợp tác xã, với quy
lực để phát triển kinh tÁ vùng nông thôn, duy trì,
mô sÁn xuÃt ngày càng tăng; vùng nguyên liệu
phát huy thÁ m¿nh sÁn phẩm cāa đáa phương, t¿o
chuẩn hóa về quy trình chăm sóc, đ¿t tiêu chuẩn
ra những sÁn phẩm chÃt lượng cao, liên kÁt theo
quác gia và hướng tới xuÃt khẩu (như: VietGap,
chuỗi giá trá gắn với tiêu thÿ sÁn phẩm, đáp ăng
hữu cơ, an toàn sinh học,...) t¿o chuỗi giá trá khép
nhu cầu thá trưßng, ngưßi tiêu dùng tin tưáng vào
kín, từ sÁn xuÃt nguyên liệu, thu ho¿ch, bÁo quÁn,
nguồn gác, chÃt lượng sÁn phẩm; duy trì, tôn vinh
chÁ biÁn, đóng gói, quÁng bá thương hiệu, tiêu thÿ
những nghệ nhân gắn với các sÁn phẩm chè t¿i đáa
sÁn phẩm và quÁn trá quan hệ với khách hàng. Các
phương; t¿o ra nhiều việc làm, góp nâng cao thu
hợp tác xã sÁn xuÃt chè tiêu biểu: Các hợp tác xã
nhập cho ngưßi dân, phÿc vÿ hiệu quÁ cho chương
chè HÁo Đ¿t; Sơn Dung; Tâm trà thái, HTX chè
trình Mÿc tiêu quác gia (MTQG) xây dựng nông
Trung du Tân Cương; Thái Minh; Tân
thôn mới. Giá trá kinh tÁ cāa các sÁn phẩm được
Hương,...Trong đó, Hợp tác xã Tâm Trà Thái, xã
nâng lên từ 20% trá lên nhß đ¿t tiêu chí OCOP và
Tân Cương, thành phá Thái Nguyên và Tân
công tác xúc tiÁn thương m¿i. Doanh sá bán hàng
Cương sử dÿng mô hình trồng, sÁn xuÃt trà s¿ch,
cāa các đơn vá có sÁn phẩm đ¿t 3 sao, 4 sao tăng
an toàn theo tiêu chuẩn VietGap và tiêu chuẩn từ 20% - 50% [8].
UTZ (Tiêu chuẩn về sÁn xuÃt các sÁn phẩm nông
Bảng 2: Kết quả công tác triển khai, thực hiện Chương trình OCOP cÿa tỉnh Thái Nguyên
(tính đến cuối năm 2020) Chã tiêu Đ¢n vå tính
K¿t quÁ
1. Tuyên truyền, tập huÃn Lớp 72
Trong đó, lớp đào t¿o riêng cho OCOP Lớp 29
Lớp tập huÃn lồng ghép Lớp 43 Sá lượng ngưßi tham gia Lượt 3.600
2. Tuyên truyền về Chương trình OCOP (phóng sự, phim tài liệu, chuyên Tin/bài 20
đề,…trên VTV1, VTV2, VTV16; Cổng thông tin điện tử Thái Nguyên,…)
3. Xúc tiÁn thương m¿i, quÁng bá sÁn phẩm (t¿i tßnh) Lần 4
4. Tư vÃn và hỗ trợ phát triển, đăng ký xác lập, bÁo hộ, thực thi quyền sá Đơn vá 50
hữu trí tuệ liên quan đÁn sÁn phẩm OCOP
5. KÁt quÁ đánh giá, phân h¿ng sÁn phẩm từ 3-4 sao SÁn phẩm 76
6. Doanh sá tăng thểm cāa chā thể đ¿t từ 3 sao, 4 sao % 20%-50%
7. Giá trá tăng thêm sÁn phẩm đ¿t tiêu chuẩn OCOP % >20%
Nguồn: Báo cáo số 39/BC-VPĐ.
Bên c¿nh những thành tích đã đ¿t được, theo
OCOP các cÃp chưa có kinh nghiệm; kiÁn thăc về
Báo cáo sá 39/BC-VPĐP, Chương trình OCOP
Chương trình còn h¿n chÁ, dẫn đÁn sự lúng túng
cāa tßnh Thái Nguyên vẫn còn một sá h¿n chÁ:
trong công tác hướng dẫn các tổ chăc, cá nhân trên
Một sá đáa phương, đơn vá chưa nhận thăc
đáa bàn tham gia, triển khai thực hiện Chu trình
đầy đā về ý nghĩa, vai trò cāa Chương trình OCOP
OCOP và lập hồ sơ á cÃp huyện, cÃp xã còn h¿n chÁ.
với phát triển kinh tÁ cāa đáa phương, chưa tích
Quy mô sÁn xuÃt cāa một sá đơn vá, chā thể
cực trong triển khai thực hiện Chương trình nên
tham gia chu trình OCOP chưa đáp ăng được nhu
sá lượng các chā thể tham gia chu trình OCOP và
cầu thá trưßng, một sá sÁn phẩm chā lực cāa đáa
sÁn phẩm OCOP đ¿t 3 sao, 4 sao á một sá huyện
phương chưa xây dựng được thương hiệu; sÁn
còn thÃp: Phú Bình, 01 sÁn phẩm; Đánh Hóa, 01
phẩm tiêu thÿ chā yÁu á d¿ng thô, giá trá sÁn phẩm
sÁn phẩm; Phú Lương, 02 sÁn phẩm,…
chưa cao. Trình độ quÁn lý, xây dựng kÁ ho¿ch
Cán bộ làm công tác thực hiện Chương trình
sÁn xuÃt cāa nhiều chā thể còn yÁu, chưa thực sự 12
Chuyên măc: QuÁn trå - QuÁn lý - T¾P CHÍ KINH TÀ & QUÀN TRà KINH DOANH Sà 17 (2021)
chú trọng khâu quÁng bá xúc tiÁn thương m¿i cho
nhiều lúng túng trong cách làm. Nhiều chā thể các sÁn phẩm.
mới tập trung vào hoàn thiện sÁn phẩm đã có, chưa
3. Bàn lu¿n vÁ các k¿t quÁ thďc hián ch°¢ng
quan tâm tới phát triển sÁn phẩm mới trên cơ sá
trình OCOP í Viát Nam, tãnh Thái Nguyên và
phát huy nguồn nguyên liệu t¿i chỗ.
mçt sß khuy¿n nghå chính sách
Thā hai, Nguồn lực h¿n chÁ, Ánh hưáng tới áp
3.1. Các ý kiến bàn luận
dÿng khoa học công nghệ, ho¿t động chÁ biÁn sÁn
Thực hiện Chương trình OCOP á Việt Nam
phẩm, gây khó khăn thực hiện chuỗi liên kÁt giá trá.
nói chung, tßnh Thái Nguyên nói riêng là một
Thā ba, các chā thể, các cơ quan liên quan á
nhiệm vÿ quan trọng, góp phần khai thác lợi thÁ
các đáa phương có các sÁn phẩm đ¿t tiêu chuẩn
các nguồn lực cāa đáa phương, t¿o ra các sÁn phẩm
OCOP từ 3 sao trá lên, cần chú ý quy đánh cāa
hàng hóa mang tính đặc trưng vùng, miền;
pháp luật trong quÁn lý, giám sát sÁn xuÃt, phân
Chương trình OCOP thúc đẩy các ngành nghề phái sÁn phẩm.
truyền tháng đáa phương, giÁi quyÁt việc làm; t¿o
Thā tư, á tßnh Thái Nguyên, một sá đáa phương,
liên kÁt chuỗi giá trá,…đóng vai trò là h¿t nhân t¿o
đơn vá chưa nhận thăc đầy đā về ý nghĩa, vai trò cāa
ra sÁn phẩm có giá trá gia tăng cao, khái lượng lớn
Chương trình OCOP với phát triển kinh tÁ cāa đáa
thúc đẩy phát triển kinh tÁ nông thôn. Tuy nhiên,
phương; cán bộ làm công tác thực hiện Chương trình
vẫn còn một sá điểm cần khắc phÿc, do Chương
OCOP các cÃp chưa có kinh nghiệm; kiÁn thăc về
trình OCOP là một chương trình mới được triển
Chương trình còn h¿n chÁ; Quy mô Cán bộ làm công
khai, liên quan nhiều lĩnh vực, nhiều đáa phương
tác thực hiện Chương trình OCOP các cÃp chưa có
còn lúng túng trong cách làm; nguồn lực cho
kinh nghiệm; kiÁn thăc về Chương trình còn h¿n chÁ;
Chương trình còn h¿n chÁ…vv.
Quy mô sÁn xuÃt cāa một sá đơn vá, chā thể tham gia
Sau 3 năm thực hiện Chương trình OCOP, kÁt
chu trình OCOP còn nhß, sÁn phẩm chā yÁu dưới
quÁ thực hiện Chương trình OCOP t¿i Việt Nam
d¿ng thô, chưa xây dựng được thương hiệu.
nói chung, tßnh Thái Nguyên nói riêng đã đ¿t được
3.2. Khuyến nghị chính sách
nhiều thành tích nổi bật:
3.2.1. Khuyến nghị chính sách phạm vi quốc gia,
Thā nhất, Các đáa phương đã khai thác, phát
giai đoạn 2021 -2025
huy thÁ m¿nh cāa đáa phương, sÁn xuÃt ra 3.500 sÁn
Một là, tổ chăc sÁn xuÃt gắn với quy ho¿ch và
phẩm, tßnh Thái Nguyên có 76 sÁn phẩm OCOP
phát triển vùng nguyên liệu đặc trưng t¿i đáa phương. được công nhận ¿
đ t tiêu chuẩn đ¿t từ 3 sao trá lên.
Mỗi đáa phương phÁi đánh giá đúng đắn thÁ m¿nh
Thā hai, Chương trình đã hình thành được 393
điều kiện tự nhiên cāa vùng, tổ chăc sÁn xuÃt theo
chuỗi giá trá OCOP ho¿t động hiệu quÁ với vai trò
mái liên kÁt với sự tham gia cāa tổ chăc kinh tÁ
tích cực cāa HTX và doanh nghiệp.
HTX, doanh nghiệp. Cần nói thêm rằng: Chương
Thā ba, Chương trình OCOP đã góp phần t¿o
trình mỗi xã một sÁn phẩm không có nghĩa bá giới
việc làm cho lao động, thúc đẩy phát triển kinh tÁ
h¿n bái đơn vá hành chính cÃp xã, mà là phát huy lợi
nông thôn, đặc biệt là phát huy vai trò cāa phÿ nữ
thÁ nguồn lực cāa vùng (chè Thái Nguyên; cà phê
và đồng bào dân tộc thiểu sá.
Tây Nguyên, các sÁn phẩm chÁ biÁn sâu như: Tránh
Thā tư, SÁn phẩm OCOP đáp ăng các tiêu
Năng Gừng, Tránh Năng Curcumin, Vicumax -
chuẩn, quy chuẩn chÃt lượng, an toàn thực phẩm.
Nano curcumin cāa tßnh Bắc K¿n; các sÁn phẩm
Các sÁn phẩm đ¿t tiêu chuẩn OCOP đã gia tăng
dược liệu tßnh Hà Giang,…)
giá trá, góp phần giúp các chā thể tăng quy mô sÁn
Hai là, tập trung nguồn lực, áp dÿng khoa
xuÃt và doanh thu. Đái với tßnh Thái Nguyên, giá
học- công nghệ chuẩn hóa và phát triển sÁn phẩm
trá kinh tÁ cāa các sÁn phẩm được nâng lên từ 20%
OCOP theo chuỗi giá trá, phù hợp với lợi thÁ về
trá lên nhß đ¿t tiêu chí OCOP và công tác xúc tiÁn
điều kiện sÁn xuÃt và yêu cầu thá trưßng. Chuẩn
thương m¿i. Doanh sá bán hàng cāa các đơn vá có
hóa sÁn phẩm gắn với lợi thÁ và điều kiện cāa từng
sÁn phẩm đ¿t 3 sao, 4 sao tăng từ 20% - 50%.
đáa phương. Phát triển sÁn phẩm OCOP theo 6
Thā năm, Chương trình OCOP góp phần bÁo
nhóm sÁn phẩm, ưu tiên các sÁn phẩm nông
tồn và phát huy các làng nghề truyền tháng, giá trá
nghiệp, phi nông nghiệp, dách vÿ đặc sắc, truyền
văn hóa để phát triển kinh tÁ nông thôn.
tháng và có lợi thÁ á mỗi đáa phương, theo hướng
Một số điểm hạn chế cần khắc phục phát huy nội lực.
Thā nhất, Chương trình OCOP là một
Ba là, Xây dựng, hoàn thiện hệ tháng quÁn lý,
chương trình mới, liên quan đÁn nhiều lĩnh vực,
giám sát sÁn phẩm OCOP
đặc biệt là yêu cầu khơi dậy tiềm năng, lợi thÁ cāa
Tổ chăc đánh giá, phân h¿ng sÁn phẩm
các đáa phương để phát triển kinh tÁ nông thôn, do
OCOP thưßng niên, tăng cưßng áp dÿng công
đó giai đo¿n đầu triển khai, một sá đáa phương còn
nghệ, đơn giÁn hóa các hồ sơ, thā tÿc trong tổ chăc 13
Chuyên măc: QuÁn trå - QuÁn lý - T¾P CHÍ KINH TÀ & QUÀN TRà KINH DOANH Sà 17 (2021)
đánh giá, phân h¿ng sÁn phẩm OCOP.
thực hiện kÁ ho¿ch bÁo vệ môi trưßng; tránh việc
Xây dựng và triển khai hệ tháng cơ sá dữ liệu
chß tập trung vào khâu hoàn thiện hồ sơ mà thiÁu
quác gia quÁn lý và giám sát sÁn phẩm OCOP
quan tâm cÁi thiện chÃt lượng sÁn phẩm.
đồng bộ và tháng nhÃt nhằm nâng cao chÃt lượng,
Thā hai, hỗ trợ các ho¿t động: Đăng ký ý
hiệu quÁ trong quÁn lý, giám sát, thúc đẩy kÁt nái
tưáng sÁn phẩm mới, các ho¿t động quÁng bá, giới cung 3 cầu sÁn phẩm.
thiệu, xúc tiÁn thương m¿i sÁn phẩm đã có; phát
Đẩy m¿nh ho¿t động kiểm tra, giám sát việc
triển các sÁn phẩm chÁ biÁn sâu, công nghệ cao,
áp dÿng chính sách, quy đánh về đánh giá, phân
quy mô lớn, tính cộng đồng cao, giá trá gia tăng
h¿ng sÁn phẩm á các đáa phương, duy trì điều kiện
lớn, sÁn xuÃt theo tiêu chuẩn VietGAP, hữu cơ,…
và chÃt lượng sÁn phẩm cāa các chā thể, sÁn phẩm
đÁm bÁo quy chuẩn chÃt lượng sÁn phẩm, thuộc
OCOP sau khi được đánh giá, công nhận.
các ngành: ngành thực phẩm; hỗ trợ, tư vÃn hình
Đẩy m¿nh ho¿t động quÁng bá, xúc tiÁn
thành các chā thể HTX, tổ hợp tác, doanh
thương m¿i, kÁt nái cung - cầu cho sÁn phẩm
nghiệp,… nhÃt là các huyện có sá lượng sÁn phẩm
OCOP thông qua các ho¿t động hội chợ sÁn phẩm
tham gia Chương trình OCOP còn ít.
OCOP thưßng niên, các ho¿t động năm du lách
Thā ba, chß đ¿o các xã, phưßng, thá trÃn hướng
quác gia t¿i các đáa phương. Các sÁn phẩm OCOP
dẫn, các chā thể tham gia chu trình OCOP đăng ký
được liên kÁt tiêu thÿ t¿i các khu vực du lách, hệ
ý tưáng sÁn phẩm mới và sÁn phẩm đã có với hệ
tháng nhà hàng cao cÃp, các siêu thá,…
tháng quÁn lý Chương trình OCOP cÃp xã, cÃp
3.2.2. Một số giải pháp Chương trình OCOP tại
huyện. KhuyÁn khích, ưu tiên hỗ trợ (nhóm: thực
Thái Nguyên, giai đoạn 2021- 2025
phẩm tươi sáng, thực phẩm chÁ biÁn, gia vá); ngành
Thā nhất, công tác tuyên truyền, tập huÃn
đồ uáng (nhóm đồ uáng không cồn); ngành thÁo
nhận thăc ý nghĩa, vai trò cāa Chương trình OCOP
dược; ngành dách vÿ du lách nông thôn và bán hàng.
với phát triển kinh tÁ cāa đáa phương tới cán bộ trực
Thā tư, tăng cưßng công tác quÁn lý việc sử
tiÁp triển khai, thực hiện Chương trình. Tập huÃn
dÿng nhãn hiệu chăng nhận sÁn phẩm OCOP theo
cho chā thể tham gia Chương trình hiểu rõ chu
QuyÁt đánh sá 1162/QĐ-VPĐP-OCOP ngày
trình, nội dung và cách thăc tham gia Chương trình
17/9/2020 cāa Văn phòng điều phái nông thôn
OCOP, lợi ích khi tham gia Chương trình OCOP,
mới Trung ương về Ban hành Quy chÁ quÁn lý và
và cách thăc hoàn thiện nhiều thā tÿc như các mẫu
sử dÿng nhãn hiệu chăng nhận sÁn phẩm OCOP
xét nghiệm, các chăng nhận chÃt lượng sÁn phẩm, Việt Nam.
TÀI LIàU THAM KHÀO
[1]. Xuân Anh. (17/04/2019). Ra mắt mạng lưới liên kết hợp tác toàn cầu iOCOP. Ban biên tập Kinh tÁ,
Thông tÃn xã Việt Nam. Truy cập ngày 11/05/2021.
[2]. Ban chß đ¿o Trung ương các Chương trình mÿc tiêu Quác gia, Văn phòng điều phái Nông thôn mới Trung
ương, Kỷ yếu các mô hình khởi nghiệp gắn với Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP) năm 2020.
[3]. Bộ Nông nghiệp Phát triển Nông thôn (2021), Đề án Chương trình Mỗi xã một sản phẩm, giai đoạn 2021 -2025.
[4]. Sơn Hà. (12/01/2021). Hiệu quả từ chương trình OCOP ở các tỉnh Miền Bắc. Nhân Dân. Truy cập
ngày 24/5/2021, từ https://nhandan.com.vn/tin-tuc-kinh-te/hieu-qua-tu-chuong-trinh-ocop-o-cac-tinh- mien-bac-631476/
[5]. Mananya - BÁo Hướng. (21/10/2019). OCOP - Nhìn từ cách làm cÿa Thái Lan. Cổng thông tin điện
tử Chương trình mÿc tiêu Quác gia về xây dựng nông thôn mới. Truy cập 10/5/2021, từ
http://nongthonmoi.gov.vn/Pages/bai-du-thi-ocop--nhin-tu-cach-lam-cua-thai-lan.aspx
[6]. ThÁ Toàn. (13/11/2020). Nâng cao giá trị chè từ Chương trình OCOP. Đài Phát thanh 3 Truyền hình
Thái Nguyên. Truy cập 10/5/2021.
[7]. Thanh Trà. (24/3/2021), Sản phẩm OCOP khẳng định vị thế trên thị trường. Nhân Dân. Truy cập 10/5/2021,
từ https://nhandan.com.vn/tin-tuc-kinh-te/san-pham-ocop-khang-dinh-vi-the-tren-thi-truong-639536/
[8]. Văn phòng Điều phái Chương trình Mÿc tiêu Quác gia (MTQG) xây dựng nông thôn mới, tßnh Thái
Nguyên, 2020. Báo cáo số 39/BC-VPĐP.
Thông tin tác giÁ:
Đáng Vn Đ¿t Ngày nhận bài: 02/04/2021
- Đơn vá công tác: Trưßng Đ¿i học Kinh tÁ & QTKD
Ngày nhận bÁn sửa: 25/05/2021
- Đáa chß email: dongvandat@gmail.com
Ngày duyệt đăng: 30/05/2021 14